13:04 / 16-09-2024
Sabah yağış yağacaq
Kölgə donanması Rusiyanı sanksiyalardan yayındırır
Tarix: 28-08-2024 16:51 | Bölmə: İqtisadiyyat
Kölgə donanması Rusiyanı sanksiyalardan yayındırır

Rusiya-Ukrayna savaşı başlayandan sonra kölgə donanması ilə neft daşınması iki dəfədən çox artıb. Bu artım Rusiya neftinin əlavə yüklənməsi ilə təmin edilib. Bunu Ukrayna Gələcək İnstitutunun enerji eksperti Andrian Prokip bildirib.

Reyting.az
-ın məlumatına görə, A. Prokip deyib ki, məhz kölgə donanmasının köməyi ilə bu ixrac Qərbin sanksiyalarından yan keçməyə, Rusiya ixracının əsas maddəsi olan və neft ixracından əldə edilən gəlirləri qoruyub saxlamağa əhəmiyyətli dərəcədə imkan verib. Onun fikrincə, məhz bu gəlirlər Ukraynaya qarşı müharibəni maliyyələşdirməyə kömək edir.

Enerji eksperti deyib ki, kölgə donanması Rusiyaya yüzlərlə qeyri-şəffaf tankerlə paralel gəmiçilik sistemi yaratmağa imkan verib: “Bunlar ya Rusiya gəmiləri, ya da digər ölkələrin şirkətlərinə məxsus gəmilər ola bilər. 2023-cü ildə şirkətlər köhnə tankerləri qırıntı məqsədi ilə satmağı dayandırdılar. Bu tankerləri kölgə donanmasını doldurmaq üçün alıblar. Ruslar, onlarla əlaqəli şirkətlər və ya tərəfdaşlar bu tankerləri satın aldılar. Məsələn, İran, Venesuela və başqaları”.

Ekspert vurğulayıb ki, 2023-cü ildə beynəlxalq sanksiyalara əməl edən iri ticarət şirkətləri və ticarət evləri bu işdə təcrübəsi olmayan kiçik, naməlum ticarət firmaları ilə əvəzlənməyə başlayıb. Bu kiçik şirkətlər Rusiya neftinin böyük hissəsini Asiyaya ixrac edir və sonra tez bir zamanda fəaliyyətini dayandırır.

A. Prokip əlavə edib ki, bəzi hallarda gəmilər digər ölkələrin ön şirkətlərində qeydiyyata alınsalar da, sonradan üzdükləri adları və bayraqları dəyişir, nefti gəmidən gəmiyə ötürür və hətta AIS ötürücülərini söndürür. Tankerlər yer koordinatlarının manipulyasiyasına da əl atırlar, bu isə gəmilərin hərəkətinə nəzarət etmək imkanını xeyli çətinləşdirir.

Kölgə donanmasının gəmiləri də saxta IMO (Beynəlxalq Dəniz Təşkilatı) nömrələrindən istifadə edir. Bu isə tankerləri izləməyi çətinləşdirir, çünki tənzimləyici orqanlar həmişə nömrələrə nəzarət etmirlər. Səbəb odur ki, bu məsələ nisbətən yenidir və daha sonra bir çox ölkələrdə müvafiq nömrə fırıldaqçılığı boşluğuna imkan verən tənzimləmə boşluqları mövcuddur.

“Rusiya neftini daşıyan bir çox tankerin mənşəyi məlum deyil. Strategiyanın mahiyyəti ondan ibarətdir ki, gəmilər təyinat yerinə çatmazdan əvvəl yüklər əllərini dəyişir, lakin şirkətlər və ya tankerlər tapılsa belə, onları izləmək çətinləşir sanksiyaları pozur, şirkətlər yox olur və tankerlər yenilərinə keçirilir, bu da “yeni” sahibinə kommersiya əməliyyatlarını davam etdirməyə imkan verir”, - deyə ekspert sxemi izah edib.

Onun sözlərinə görə, mövcud sanksiya mexanizmləri kölgə donanması tərəfindən neft tədarükünün qarşısını almaq üçün kifayət deyil.

Qeyd olunur ki, neftdən sonra Rusiya qaz üçün kölgə donanması yarada bilər.

V. QULİYEV




Bölməyə aid digər xəbərlər