Əhalinin siyahıyaalınması: cəbhə bölgəsində işlər hansı səviyyədədir?
Tarix: 18-09-2019 16:16 | Bölmə: İqtisadiyyat
Əhalinin siyahıyaalınması: cəbhə bölgəsində işlər hansı səviyyədədir?

Oktyabrın 1-dən 10-dək ölkəmizdə əhalinin növbəti siyahıyaalınması keçiriləcək. Siyahıyaalmanın əhəmiyyəti, bu məsələyə beynəlxalq və milli səviyyədə xüsusi diqqət ayrılmasının səbəbi nədir? Növbəti siyahıyaalma zamanı tətbiq ediləcək yeniliklər hansılardır və prosesə hazırlıq vəziyyəti hansı səviyyədədir?

Ölkəmizin iqtisadi və sosial inkişafı sahəsində davamlı tərəqqinin əldə edilməsinin əsas fundamental amillərindən biri son 25 ildə qəbul olunan dövlət strategiyaları və proqramlarının başlıca hədəfi insan kapitalının inkişafı və əhalinin sosial rifahının yaxşılaşdırılmasıdır. Ulu öndər Heydər Əliyevin bünövrəsini qoyduğu bu siyasət qloballaşan dünyada yeni çağırışlara cavab olaraq Prezident İlham Əliyev tərəfindən zənginləşdirilməklə uğurla həyata keçirilir. Aparılan sosial, iqtisadi islahatlar nəticəsində əldə olunmuş makroiqtisadi sabitlik fonunda əhalinin sosial rifahının yaxşılaşması ölkəmizdə dayanıqlı inkişafın təmin olunmasına imkan yaratmaqla yanaşı, demoqrafiya və əhali sakinliyi sahəsində müsbət meyillərin stimullaşdırılmasına təkan verir.

Siyahıyaalma zamanı əldə olunan məlumatlar sosial, iqtisadi sahələrin inkişafı, ümumilikdə əhalinin rifahının yüksəldilməsi üçün müvafiq siyasətin formalaşmasında və həyata keçirilməsində mühüm rol oynayır. Bununla yanaşı, əhalinin siyahıyaalınması nəticəsində əldə olunan məlumatlar dövlət büdcəsinin formalaşmasında (dəqiq statistik məlumatlar olmadan effektiv investisiya siyasətinin müəyyən edilməsi və dövlət maliyyə resurslarının bölgüsünə nail olmaq mümkün deyil), əmək ehtiyatlarından səmərəli istifadə və işsizliyin azaldılmasında, səhiyyə, təhsil, kommunikasiya infrastrukturları və mənzil fondunun inkişafı və bir çox digər sosial-iqtisadi problemlərin həll olunmasında olduqca zəruridir.

Siyahıyaalma məlumatları investorlara əhalinin əsas demoqrafik xüsusiyyətləri, əmək ehtiyatları və istehlak bazarı haqqında beynəlxalq standartlara cavab verən məlumatlar əldə etmək imkanı verir, əhali və əmək ehtiyatlarına dair marketinq tədqiqatlarının aparılmasını şərtləndirən uzunmüddətli biznes layihələri üçün informasiya bazası rolunu oynayır. Ölkənin əmək bazarındakı real vəziyyətin mürəkkəb və çoxşaxəli olması ilə əlaqədar cari rəsmi statistika hesabatları və tematik statistik müayinələr əsasında toplanan məlumatlar məşğulluq vəziyyətinin qiymətləndirilməsi üçün tam mənzərəni xarakterizə etməyə imkan vermir və əmək bazarında məşğulluğun inkişafı üçün yeni strategiya və proqramların hazırlanmasında məlumat çatışmazlığı yaranır. Bu baxımdan siyahıyaalmanın nəticələri əmək ehtiyatlarından istifadənin kəmiyyət və keyfiyyət parametrləri, işçi qüvvəsinin xarakteristikaları, o cümlədən əhalinin məşğulluq statusu (muzdlu işçilər, özünüməşğul), işsizliyin səviyyəsi, təhsil sisteminin əmək bazarının tələblərinə uyğunluğu barədə daha ətraflı məlumatlara giriş imkanı verir.

Siyahıyaalınmanın əhəmiyyətindən biri də Azərbaycanda ailənin vəziyyətinə dair dolğun məlumatların əldə edilməsi və bunun əsasında ölkədə həyata keçirilən ailə siyasətinin daha da gücləndirilməsinə imkan yaradılmasıdır.

Füzuli rayonunun ərazisi 1.39 min kvadrat kilometr, siyahıyaalma sənədlərinin ilkin tətbiqinə başlanılan anda əhalisinin sayı 131506 nəfər olub (onlardan 141 nəfəri digər rayonlardan olan məcburi köçkünlərdir). Rayon ərazisində yaşayan əhalinin sayı 64501 nəfər, işğaldan azad olunmuş ərazi 0.7 min. kvadrat kilometrdir. Əhalinin sıxlığı, yəni bir kvadrat kilometrə düşən sayı 108 nəfər təşkil edir. Rayonda 1 şəhər, 17 qəsəbə və 22 kənd yaşayış məntəqəsi vardır. Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndinin 453 nəfər sakini də əhlinin siyahıyaalmasında Füzuli rayonunda aparıldığından 23 yaşayış məntəqəsi və əhalinin sayı 64954 nəfər olub. Rayonun şəhər və qəsəbələrinin hər biri üzrə 1, kənd yaşayış məntəqələri üzrə isə 10 inzibati ərazi dairəsi yaradılıb. Əhalinin 27217 nəfəri (41.9 faizi) şəhər və qəsəbələrdə (Horadiz şəhərində 7568 nəfər, Zobucuq, Fin və 11 Qayıdış qəsəbələrində 19649 nəfər), 37737 nəfəri isə (58.1 faizi) kənd yerlərində yaşayır.

Rayonda yaşayış məntəqəsinə aid olan, lakin ondan aralı tək və ya qrup şəklində yerləşən yaşayış evlərinin sayı 259 qeydə alınıb.

Rayonda 5780 çarpayılıq 8 xəstəxana, 49 yerlik 2 mehmanxana tipli obyekt fəaliyyət göstərir.

1 №li siyahıyaalma məntəqəsi Horadiz şəhərində yaradılıb və onun tərkibinə 10 təlimatçı və 54 sayıcı məntəqəsi daxil edilib.

2 №li siyahıyaalma məntəqəsi Fin qəsəbəsində 11 Qayıdış qəsəbələrinin ərazisini əhatə etməklə yaradılıb və onun tərkibinə 8 təlimatçı və 37 sayıcı məntəqəsi daxil edilib.

Rayonda qarışıq siyahıyaalma məntəqəsi yaradılmayıb.

Horadiz şəhər və qəsəbələr üzrə orta hesabla sayıcıların iş yükü (Horadiz şəhəri və Zobucuq qəsəbələri üzrə 298, Fin qəsəbəsində və 11 Qayıdış qəsəbələri üzrə 301) sayıcı məntəqələri üçün müəyyən edilmiş əhalinin say normasına uyğundur.

Kənd yerlərində 3 siyahıyaalma məntəqəsi yaradılıb, siyahıyaalma məntəqələrinin tərkibinə 25 təlimatçı və 126 sayıcı məntəqəsi daxil edilib, onlardan 2-də sayıcıların iş yükü 250 nəfərədək, 16-da 251-275 arası, 52-də 276-300 arası, 32-də 301-325 arası, 23-də 326-350 arasıdır. 350 nəfərdən artıq əhali düşən 1 sayıcı məntəqəsindən sayıcıların iş yükü 375 nəfər təşkil edib, 1 kənddə 1 sayıcı məntəqəsi yaradıldığından sayıcının iş yükü müəyyən edilmiş orta say normasından yüksək olub.

Rafiq Məstəliyev
Füzuli Rayon Statistika İdarəsinin rəisi




Bölməyə aid digər xəbərlər