23:47 / 07-06-2023
Messi karyerasını ABŞ-da davam etdirəcək
22:16 / 07-06-2023
Xocavənd və Şuşa istiqamətlərində mövqelərimiz atəşə tutulub
19:58 / 07-06-2023
Türkiyə parlamentinin spikeri seçilib - Yenilənib
18:36 / 07-06-2023
Zaxarova Qriqoryanı mövqeyini müəyyənləşdirməyə çağırıb
18:04 / 07-06-2023
15 dövlət əmlakı özəlləşdirilib
17:51 / 07-06-2023
Paşinyan: “Komissiyanın iclasında irəliləyiş əldə olunub”
17:48 / 07-06-2023
Azərbaycana bu ölkələrdən quş məhsullarının idxalına müvəqqəti məhdudiyyət qoyulub
17:21 / 07-06-2023
Bolqarıstanda 4,7 bal gücündə zəlzələ baş verib
17:20 / 07-06-2023
Macarıstanın müdafiə naziri Bakıda hərbi hissəsində olub
17:16 / 07-06-2023
Əli Əsədov Rusiyada işgüzar səfərdədir
17:11 / 07-06-2023
Modul tipli beton bomba sığınacaqları istehsal olunur
16:58 / 07-06-2023
Sərdar Cəlaloğlu: “İranda müayinə və müalicə...”
16:50 / 07-06-2023
"Qalatasaray" baş məşqçinin müqavilə müddətini uzadıb - Foto
16:48 / 07-06-2023
Səfir: “Gürcüstan Avropa İttifaqına namizəd statusu almalıdır”
16:34 / 07-06-2023
PFL prezidenti: "Superkuboku keçirməmək qərarına gəldik"
16:29 / 07-06-2023
Ukraynalı diversantlar terror aktı törədib, zərərçəkənlər var
16:11 / 07-06-2023
Dövlət orqanlarında vəzifələrin siyahısı genişləndirilib
16:08 / 07-06-2023
Vanqanın qorxulu proqnozları reallaşır?
14:59 / 07-06-2023
"Sumqayıt" klubu yeni qapıçı ilə anlaşıb
14:41 / 07-06-2023
Prezident ştatdankənar konsul haqqında əsasnaməyə dəyişiklik edib
14:36 / 07-06-2023
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin vəzifələri artırılıb
14:23 / 07-06-2023
ABŞ Azərbaycan vətəndaşları üçün viza rüsumunu artırıb
13:41 / 07-06-2023
Azərbaycanlılara aid qəbir daşları ermənilərin yaşadığı evdə aşkar edilib - Fotolar
13:22 / 07-06-2023
İran Azərbaycanda mühasirəni necə yarmaq istəyir?
13:10 / 07-06-2023
Ukrayna müdafiəçiləri cinahlarda irəliləyir
12:59 / 07-06-2023
ABŞ: “Rusların məqsədi Ukrayna Baş Qərargahının bəzi planlarını pozmaq olub”
12:58 / 07-06-2023
Sabah yağış yağacaq
12:37 / 07-06-2023
Boradigahda internet problemi: sakinlər nazirə müraciət edib
10:03 / 03-06-2023
Azərbaycanın bərpa olunan enerji potensialı müzakirə edilib - Foto
09:48 / 03-06-2023
Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin rəhbəri Bakıya gəlib
15:40 / 03-06-2023
Məcburi köçkünlərə Bakıda verilən evlər alınacaq?
09:39 / 03-06-2023
Hindistandakı qatar qəzasında 288 nəfər ölüb
10:59 / 03-06-2023
Deputatlar daha 14 qanuna dəyişiklik edəcək
00:21 / 04-06-2023
Ərdoğan yeni nazirlərin adını açıqlayıb - Siyahı
18:28 / 03-06-2023
İlham Əliyev və xanımı Türkiyədə səfərdədir - (Yenilənib)
18:02 / 03-06-2023
İlham İsmayıl: “Əsas hədəfimiz Qarabağ olmalıdır, sülh müqaviləsi yox” - Müsahibə
12:42 / 05-06-2023
Türkiyə hökumətinin əsas hədəfi "fiskal intizam” olacaq
12:39 / 04-06-2023
Müğənninin 120 min manatdan çox pulunu qaytarmırlar
13:02 / 03-06-2023
İran Azərbaycan vətəndaşlarını şərləyir
Çernobıl, xilaskar ata və mən - Vahid Qazi yazır
Tarix: 07-06-2019 09:11 | Bölmə: Xəbərlər
Sovet deyəndə dodağı dörd yerdən çatlayanlara təzəcə çəkilmiş ”Çernobıl” serialına baxmağı məsləhət görürəm. Müstəqillik illərində doğulan gənclərə isə baxmağı ona görə tövsiyə edirəm ki, hansı mənəvi-siyasi irsin daşıyıcısı olduğumuzu bilsinlər. 28 ildir insanyönlü cəmiyyət qura bilməməyimizin səbəbi haqda düşünəndə bu bilgi gərəkləri olar.
”Durak” nə qədər sovetin rəsmi varisi indiki Rusiyaya güzgü tutan filmdirsə, o serial da bizim bəzən xoş xatirələrlə andığımız, hərdən lap nostalji duyğular yaşadığımız, əslindəsə gerçək simasını görmədiyimiz sovetin mahiyyətini sərgiləyir.
Filmdə o dəhşətli səhnələri seyr edərkən, xüsusən də bəxtsiz sovet əsgərlərinin faciəli durumuna baxarkən istər-istəməz öz əsgərlik çağım yadıma düşdü. Atamın Çernobıldan məni necə xilas etməsini xatırladım.
Söz vaxtına çəkər, 1986-cı ilin iyun ayı idi, atam, dayım, əmim məni əsgərliyə yola salmaq üçün Biləcəriyə gəlmişdilər. Maraqlanıb öyrəndilər ki, bugünkü çağırışçıları Ukraynaya aparırlar. Bunu eşidəndə atamın düşdüyü halı kaş təsvir edə biləydim. Onun ”Çernobıla aparırlar!” nidası hələ də qulağımdadı. Atamın üzündə əvvəllər heç vaxt şahidi olmadığım bir təşviş gördüm. İki ayağını bir başmağa dirədi: ”Olmaz, ora olmaz!”
Kiminlə nə danışdıqlarını bilmədim, tək onu bildim ki, məni bir həftə sonrakı ”otpravka”ya saxladılar. Dayım dost-tanışı işə saldı, atam kiməsə görüm-baxım elədi, nəhayətdə, Kuybışevə, indiki Samara şəhərinə gedənlərin siyahısına düşdüm.
Çernobıl qəzasından iki ay keçmişdi. Oradan təzadlı xəbərlər gəlirdi. Faciənin miqyasından heç kimin xəbəri yox idi, heç atam da əslində orada nə baş verdiyini sonacan kəsdirmirdi. Amma elə bil serialdakı dərisi əriyib paltarına qaynaq olan əsgərləri gözüylə görmüşdü.
Bir sözlə, o vaxt atamın panik təkidiylə atom şüalanmasından uzaq bir yerə göndərildim. Buna nəyin ironiyası deyim, bilmirəm – Kuybışevdə təlimlərdən sonra Orenburqun Totsk deyilən səhrasında piyada motoatıcı diviziyaya düşdüm. Qışda mənfi 50 dərəcə şaxta, çöllü-biyaban, köhnə sovet tankları, bir də şəkildə gördüyünüz arıq, çəlimsiz sovet əsgəri…
Bura 1954-cü ildə atom bombası atılmış Totsk poliqonudur.
Taledən qaçmaqmı olar, illah da SSRİ kimi ölkədə!
Sonralar biləcəkdim ki, poliqonda tank sürməyi öyrəndiyim Totskda 1954-cü ildə marşal Jukovun komandanlığı altında atom silahı sınaqdan keçirilibmiş. Dünya hərb tarixində misli görünməyən qorxunc bir təlimdən danışıram. On minlərlə atı, inəyi, donuzu, it-pişiyi, toyuq-cücəni… və 45 min əsgəri – öz vətəndaşını hərbi sınağa görə qurban verən bir dövləti gözünüzün qabağına gətirin!
Nəyə görə o seriala baxmanızı istəyirəm?
Bilirəm, Svetlana Aleksiyeviçin Nobel mükafatlı ”Çernobıl duaları. Gələcəyin xronikası” kitabını oxumağa vaxt yoxdur. Ciddi kitabların pop-kültür kölgəsində qaldığı zəmanədə yaşayırıq. Baxsanız, görəcəksiniz ki, ”Çerbonıl” mini-serialı insanı “adam yerinə qoymayan” bir siyasi sistemdən danışır. Belə ölkələrdə vətəndaş insan yox, statistik rəqəmdən başqa bir şey deyil.
“Hər şey insan üçün” prinsipiylə qurulan cəmiyyətlərdən fərqli olaraq, insanın dəyərsiz olduğu siyasi sistemlər bir-birinə oxşayırlar. Belə sistemlər hələ də var və biz buna indi də şahidik.
Bəşər tarixinin ən dəhşətli texnogen fəlakəti haqda xəbəri kommunistlər siyasi propoqanda naminə gizlətməyə çalışdılar. Gizlədə bilməyəndə miqyasını kiçiltməyə can atdılar.
Serialdan kadr
“Çernobıl” serialının tamaşaçıya bir mesajı da odur ki, vicdanı deqradasiyaya uğramışları hakimiyyətə yaxın buraxmaq olmaz!
Tək Rusiya deyil, əksər keçmiş sovet ölkələri də sosializmin mənəvi varisləri, irs daşıyıcılarıdır. Serialda sadə insanların fədakarlığı, on minlərlə əsgərin, yanğınsöndürənin, şaxtaçının qəhrəmanlığı fonunda öz vətəndaşlarının taleyinə biganə ölkə rəhbərliyi də yer alıb. Xalqa, sadə insanlara keçmiş kommunistlərin münasibətini sonralar da az görmədik.
Azad cəmiyyətlərdə olduğu kimi azad olmayan ölkələrdə də adamlar bərabərdilər. Amma birində hər şeydilərsə, o birində heç nədilər!
Onda atam məni xilas etdi, əks halda o serialdakı qurbanlıq əsgərlərdən biri olmaq ehtimalım çox böyük idi.
İndi atam yaşdayam. Mən də xilaskar olmaq istəyirəm! Xilası balalar üçün insanın ən ali varlıq sayıldığı bir cəmiyyət qurmaqda görürəm.
Mənim nəslim müstəqilliyə nail olsa da, insansevər bir cəmiyyət qura bilmədi. Çünki özündən, daşıyıcısı olduğu müti irsdən azad deyildi.
“Çernobıl” serialına baxın, illah da gənclər! Ataların bir vaxt yaşadığı ölkəni görün və başınıza çarə qılın – özünüzə insan üzlü ölkə düzəldin!
Vahid QAZİ
7 iyun 2019
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-06-2019 09:11 | Bölmə: Xəbərlər
Sovet deyəndə dodağı dörd yerdən çatlayanlara təzəcə çəkilmiş ”Çernobıl” serialına baxmağı məsləhət görürəm. Müstəqillik illərində doğulan gənclərə isə baxmağı ona görə tövsiyə edirəm ki, hansı mənəvi-siyasi irsin daşıyıcısı olduğumuzu bilsinlər. 28 ildir insanyönlü cəmiyyət qura bilməməyimizin səbəbi haqda düşünəndə bu bilgi gərəkləri olar.
”Durak” nə qədər sovetin rəsmi varisi indiki Rusiyaya güzgü tutan filmdirsə, o serial da bizim bəzən xoş xatirələrlə andığımız, hərdən lap nostalji duyğular yaşadığımız, əslindəsə gerçək simasını görmədiyimiz sovetin mahiyyətini sərgiləyir.
Filmdə o dəhşətli səhnələri seyr edərkən, xüsusən də bəxtsiz sovet əsgərlərinin faciəli durumuna baxarkən istər-istəməz öz əsgərlik çağım yadıma düşdü. Atamın Çernobıldan məni necə xilas etməsini xatırladım.
Söz vaxtına çəkər, 1986-cı ilin iyun ayı idi, atam, dayım, əmim məni əsgərliyə yola salmaq üçün Biləcəriyə gəlmişdilər. Maraqlanıb öyrəndilər ki, bugünkü çağırışçıları Ukraynaya aparırlar. Bunu eşidəndə atamın düşdüyü halı kaş təsvir edə biləydim. Onun ”Çernobıla aparırlar!” nidası hələ də qulağımdadı. Atamın üzündə əvvəllər heç vaxt şahidi olmadığım bir təşviş gördüm. İki ayağını bir başmağa dirədi: ”Olmaz, ora olmaz!”
Kiminlə nə danışdıqlarını bilmədim, tək onu bildim ki, məni bir həftə sonrakı ”otpravka”ya saxladılar. Dayım dost-tanışı işə saldı, atam kiməsə görüm-baxım elədi, nəhayətdə, Kuybışevə, indiki Samara şəhərinə gedənlərin siyahısına düşdüm.
Çernobıl qəzasından iki ay keçmişdi. Oradan təzadlı xəbərlər gəlirdi. Faciənin miqyasından heç kimin xəbəri yox idi, heç atam da əslində orada nə baş verdiyini sonacan kəsdirmirdi. Amma elə bil serialdakı dərisi əriyib paltarına qaynaq olan əsgərləri gözüylə görmüşdü.
Bir sözlə, o vaxt atamın panik təkidiylə atom şüalanmasından uzaq bir yerə göndərildim. Buna nəyin ironiyası deyim, bilmirəm – Kuybışevdə təlimlərdən sonra Orenburqun Totsk deyilən səhrasında piyada motoatıcı diviziyaya düşdüm. Qışda mənfi 50 dərəcə şaxta, çöllü-biyaban, köhnə sovet tankları, bir də şəkildə gördüyünüz arıq, çəlimsiz sovet əsgəri…
Bura 1954-cü ildə atom bombası atılmış Totsk poliqonudur.
Taledən qaçmaqmı olar, illah da SSRİ kimi ölkədə!
Sonralar biləcəkdim ki, poliqonda tank sürməyi öyrəndiyim Totskda 1954-cü ildə marşal Jukovun komandanlığı altında atom silahı sınaqdan keçirilibmiş. Dünya hərb tarixində misli görünməyən qorxunc bir təlimdən danışıram. On minlərlə atı, inəyi, donuzu, it-pişiyi, toyuq-cücəni… və 45 min əsgəri – öz vətəndaşını hərbi sınağa görə qurban verən bir dövləti gözünüzün qabağına gətirin!
Nəyə görə o seriala baxmanızı istəyirəm?
Bilirəm, Svetlana Aleksiyeviçin Nobel mükafatlı ”Çernobıl duaları. Gələcəyin xronikası” kitabını oxumağa vaxt yoxdur. Ciddi kitabların pop-kültür kölgəsində qaldığı zəmanədə yaşayırıq. Baxsanız, görəcəksiniz ki, ”Çerbonıl” mini-serialı insanı “adam yerinə qoymayan” bir siyasi sistemdən danışır. Belə ölkələrdə vətəndaş insan yox, statistik rəqəmdən başqa bir şey deyil.
“Hər şey insan üçün” prinsipiylə qurulan cəmiyyətlərdən fərqli olaraq, insanın dəyərsiz olduğu siyasi sistemlər bir-birinə oxşayırlar. Belə sistemlər hələ də var və biz buna indi də şahidik.
Bəşər tarixinin ən dəhşətli texnogen fəlakəti haqda xəbəri kommunistlər siyasi propoqanda naminə gizlətməyə çalışdılar. Gizlədə bilməyəndə miqyasını kiçiltməyə can atdılar.
Serialdan kadr
“Çernobıl” serialının tamaşaçıya bir mesajı da odur ki, vicdanı deqradasiyaya uğramışları hakimiyyətə yaxın buraxmaq olmaz!
Tək Rusiya deyil, əksər keçmiş sovet ölkələri də sosializmin mənəvi varisləri, irs daşıyıcılarıdır. Serialda sadə insanların fədakarlığı, on minlərlə əsgərin, yanğınsöndürənin, şaxtaçının qəhrəmanlığı fonunda öz vətəndaşlarının taleyinə biganə ölkə rəhbərliyi də yer alıb. Xalqa, sadə insanlara keçmiş kommunistlərin münasibətini sonralar da az görmədik.
Azad cəmiyyətlərdə olduğu kimi azad olmayan ölkələrdə də adamlar bərabərdilər. Amma birində hər şeydilərsə, o birində heç nədilər!
Onda atam məni xilas etdi, əks halda o serialdakı qurbanlıq əsgərlərdən biri olmaq ehtimalım çox böyük idi.
İndi atam yaşdayam. Mən də xilaskar olmaq istəyirəm! Xilası balalar üçün insanın ən ali varlıq sayıldığı bir cəmiyyət qurmaqda görürəm.
Mənim nəslim müstəqilliyə nail olsa da, insansevər bir cəmiyyət qura bilmədi. Çünki özündən, daşıyıcısı olduğu müti irsdən azad deyildi.
“Çernobıl” serialına baxın, illah da gənclər! Ataların bir vaxt yaşadığı ölkəni görün və başınıza çarə qılın – özünüzə insan üzlü ölkə düzəldin!
Vahid QAZİ
7 iyun 2019
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 23:47
Messi karyerasını ABŞ-da davam etdirəcək
Dünən, 19:58
Türkiyə parlamentinin spikeri seçilib - Yenilənib
Dünən, 16:08
Vanqanın qorxulu proqnozları reallaşır?
Dünən, 13:10
Ukrayna müdafiəçiləri cinahlarda irəliləyir
Dünən, 11:40
Paşinyan Rusiyaya işgüzar səfərə gedib
Dünən, 11:27
Ermənistanda kriminal avtoritet öldürülüb - Foto
Dünən, 10:14
Qaxda sel yük avtomobilini aparıb - Video
Dünən, 09:02
Rusiyada konsul və oğlu itkin düşüb
Dünən, 08:56
Keçmiş qubernator prezident olmaq istəyir
6-06-2023, 19:53
Ordumuzun mövqeləri yenə atəşə tutulub
6-06-2023, 19:21
İlham Əliyev deputatı təltif edib
6-06-2023, 19:14
Deputatlar daha 41 qanunu müzakirəyə çıxarır
6-06-2023, 15:46
Üç rayona polis rəisi təyin edilib
6-06-2023, 14:43
Bu qanunu pozanlar cərimələnəcək
6-06-2023, 14:33
Ölkəmizdə bəzi cərimələr artırılır
6-06-2023, 13:05
İcra başçısının keçmiş müavini həbs olunub
6-06-2023, 11:47
Şəhər suya təslim olur - Foto
6-06-2023, 11:27
Ən zərərli casusun meyiti tapılıb - Foto
6-06-2023, 10:59
Daxili işlər orqanlarında kadr dəyişiklikləri olub
6-06-2023, 08:07
Nəhəng gəmi qəza vəziyyətinə düşüb
6-06-2023, 08:03
KTMT Minsk şəhərində toplaşır
6-06-2023, 08:00
Keçmiş prezident sirləri açıb
5-06-2023, 23:30
Ukraynanın əks-hücum üçün kifayət qədər silahı var - Nazir
5-06-2023, 22:37
İbrahim Kalın MİT-in rəhbəri təyin olunub
5-06-2023, 16:47
Messi "Barselona"ya dönür - Fotolar
5-06-2023, 16:10
Avtovağzala mətbuat katibi təyiun olunub
5-06-2023, 15:57
Naxçıvana ucuz uçuşlar təşkil ediləcək
5-06-2023, 12:34
Məktəblərdə yeni qaydalar tətbiq olunacaq
5-06-2023, 10:37
Deputatın oğlu rəis təyin olunub
5-06-2023, 07:49
İsveçlilər antiterror qanununa etiraz edir
4-06-2023, 12:05
Rayonlarda leysan xarakterli yağış yağıb
4-06-2023, 10:52
Əhməd Obalını döyən şəxs saxlanılıb
4-06-2023, 10:36
Zakir Həsənov Yaşar Gülərə təbrik məktubu göndərib
3-06-2023, 19:39
Rusiyaya qarşı əks-hücum hər an başlaya bilər
3-06-2023, 16:25
Ərdoğan and içib
3-06-2023, 10:59
Deputatlar daha 14 qanuna dəyişiklik edəcək
2-06-2023, 18:13
İngilis futbolçu: "Türk xalqı möhtəşəmdir!"
2-06-2023, 18:00
Baxçalı AKP-li deputata təkrar and içdirib
2-06-2023, 17:46
Paşinyan Ərdoğanın andiçmə mərasimində iştirak edəcək
2-06-2023, 16:53
AMEA-nın institutuna direktor təyin olunub
2-06-2023, 15:49
Daxili işlər orqanlarında mülki işçilərin ştat sayı artırılıb
2-06-2023, 15:30
İlkin Süleymanov söz söz deyib
2-06-2023, 10:28
Bakı sakinini parkda bıçaqlayıblar
2-06-2023, 08:32
Kiyevdə yenə partlayış səsləri eşidilir
1-06-2023, 20:41
Bakıda modeli döyən sevgilisi həbs olunub
1-06-2023, 16:29
Xaricdə təhsil almış daha 102 nəfərin diplomu tanınmayıb
1-06-2023, 16:12
Narışkin: "ABŞ və Aİ MDB-də gərginlik yaratmağa çalışır"
1-06-2023, 16:01
Lionel Messi PSJ-dən ayrılıb
Pərviz Həsənov deyir ki, kinoteatrlar şəbəkəsi yoxdursa və yaxud onların sayı yetərli deyilsə, istehsal olunan filmi harada göstərəcəksən, onun prokatını necə təşkil edəcəksən?
Siyasi strateq deyir ki, “Vaqner” qrupunun rəhbəri Burkina-Fasoda, Sudanda və Malidə dövlət çevrilişləri edib və onun hakimiyyəti ələ keçirmək təcrübəsi var
BAXCP sədri: “Qərbin ermənipərəst mövqeyinin dəyişəcəyini gözləmirəm. Qərb Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıdığını deyəcək, amma Qarabağda yaşayan ermənilərə beynəlxalq təminat altında status istəyəcək”
Rusiyalı siyasətçi İqor Yakovenko deyir ki, Qərb Rusiya Federasiyasının dağılmasında maraqlı deyil
