08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
22:31 / 13-06-2025
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
21:20 / 13-06-2025
Şəmkirdə iki nəfər kanalda batıb
19:03 / 13-06-2025
Müğənninin itkin düşən qardaşı oğlu tapılıb
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
18:29 / 13-06-2025
“Space” TV-yə xəbərdarlıq ediblər
18:23 / 13-06-2025
ABŞ İranı vurmaq üçün “yaşıl işıq” yandırıb
18:05 / 13-06-2025
Təl-Əvivdə kritik görüş başlayır
18:03 / 13-06-2025
Vilayət Eyvazov Gürcüstan DİN başçısı ilə görüşüb
17:58 / 13-06-2025
90-a yaxın mədəniyyət nümayəndəsi İrandan Azərbaycana gətiriləcək
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
17:22 / 13-06-2025
Tramp: İrana 60 gün vaxt vermişdim, bu gün 61-ci gündür
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
17:03 / 13-06-2025
Qriqoryan: Paşinyan-Ərdoğan görüşünü inkar etmirəm
16:54 / 13-06-2025
Son 24 saatda Təbriz üçüncü dəfə hücuma məruz qalıb
16:50 / 13-06-2025
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Nizami Cəfərov olub - Fotolar
16:44 / 13-06-2025
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
16:38 / 13-06-2025
AEBA: "İranın Natanzdakı nüvə obyekti ciddi şəkildə zədələnib"
16:24 / 13-06-2025
İsrailin Tehrana hücumu nəticəsində 78 nəfər ölüb
16:21 / 13-06-2025
Hikmət Hacıyev Çexiyaya səfər edib
16:09 / 13-06-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
15:30 / 13-06-2025
Axtarışda olan şəxslər Azərbaycana ekstradisiya edilib
13:02 / 13-06-2025
XİN: "İranda Azərbaycan vətəndaşları zərər çəkməyib"
12:57 / 13-06-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:48 / 13-06-2025
Dünən bank kartlarından 20 min manat oğurlanıb
12:34 / 13-06-2025
Trampın xüsusi nümayəndəsi iranlı diplomatlarla görüşmək niyyətindədir
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
13:40 / 11-06-2025
Professor: Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur
18:45 / 10-06-2025
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
11:18 / 10-06-2025
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
09:22 / 09-06-2025
Fransa şirkəti Ukraynada dron istehsal edəcək
17:50 / 09-06-2025
Leninin heykəlini şəhər kənarına köçürürlər - Foto
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
Türkmən qazının Azərbaycana ehtiyacı var - Yeni kəmər mümkündürmü?
Tarix: 23-06-2023 13:58 | Bölmə: Slayd
İranın milli qaz şirkəti NIGC-nin rəhbəri Məcid Çeqeninin sözlərinə görə, 2021-ci ilin sonunda imzalanmış əsaslı üçtərəfli svop sazişi çərçivəsində Türkmənistan, İran və Azərbaycan arasında tranzit edilən qazın həcminin bu il 70 faiz artacağı gözlənilir. O, bu il tranzit ediləcəyi gözlənilən qazın həcmini qeyd etməsə də, ilkin razılaşma ildə 1,5-2 milyard kubmetr arasında olan mavi yanacağın həcmi, son hesabatlara əsasən, xeyli artacaq.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Eurasia net” yazıb.
Təhlildə qeyd olunur ki, 2022-ci ilin ortalarında İranın neft naziri Cavad Ouci üç tərəfdaşın qaz mübadiləsinin həcmini iki dəfə artırmaq barədə razılığa gəldiyini açıqlayıb:
Bu sazişin rəsmi olaraq qəbul edilib-edilmədiyi bəlli olmasa da, İran qonşuları arasında qaz tranziti imkanlarını artırmaq məqsədi ilə qaz tranzit infrastrukturunu genişləndirmək planlarını irəli sürür.
Bu ilin əvvəlində İran rəsmiləri təsdiqləmişdilər ki, Rəşt-Çələvənd qaz kəmərinin genişləndirilməsi üzrə işlər bu ilin ortalarına qədər başa çatdırılacaq və onun Azərbaycana nəql edə biləcəyi qazın həcmi illik 5,5 milyard kubmetrə çatdırılacaq.
Ötən ay nazir Cavad Ouci İranın Türkmənistanla ildə 10 milyard kubmetrə qədər qaz idxalı müqaviləsi imzalamağı planlaşdırdığını açıqlamışdı. Bu qazın nə qədərinin Azərbaycana tranzit ediləcəyi bəlli deyil, lakin dəqiq olan odur ki, Azərbaycanın həm artan daxili tələbatını ödəmək, həm də Gürcüstan, Türkiyə və Avropaya ixrac öhdəliklərini yerinə yetirmək üçün əlavə qaz həcmlərinə ehtiyacı var.
Ötən ilin iyulunda Bakı Rusiya qazının itkisini kompensasiya etmək üçün Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Avropaya göndərdiyi qazın həcmini 2027-ci ilə qədər illik 20 milyard kubmetrə çatdırmaq üçün Avropa İttifaqı (Aİ) ilə anlaşma memorandumu imzalayıb. Bu sazişin birinci mərhələsində Azərbaycan qazının ixracı Moskvanın Ukraynaya müdaxiləsindən əvvəl illik 10 milyard kubmetrdən bu il 11,5 milyard kubmetrə çatacaq.
Azərbaycanın nəhəng “Şahdəniz” qaz yatağından hasilatın artırılması üzrə işlər davam edir. Baxmayaraq ki, yataq operatoru BP şirkəti bu yatağın təkbaşına bütün tələb olunan qazı təmin edə bilməyəcəyini diqqətə çatdırıb.
Azərbaycanın başqa qaz ehtiyatları da var. Yanvar ayında BP “Şahdəniz” qaz yatağının və Azərbaycanın əsas neft yatağı olan “Azəri-Çıraq-Günəşli”nin (AÇG) altında yerləşdiyi güman edilən "dərin" qaz anbarlarında kəşfiyyat-qazma işlərinə başladığını elan edib.
Qazma kommersiya baxımından çıxarıla bilən ehtiyatları təsdiqləsə belə, hasilatın 2027-ci ildən əvvəl başlaya biləcəyi ehtimalı azdır.
Bu ayın əvvəlində Fransanın “Total Energies” şirkəti cari ilin sonunadək Abşeron yatağından qaz hasilatına başlayacağını bəyan edib. Bununla belə, ilkin hasilat yalnız illik 1,5 milyard kubmetr olacaq ki, bu da 2018-2021-ci illər arasında tələbatın 18 faiz artdığı Azərbaycanın artan daxili qaz bazarı üçün nəzərdə tutulub.
Hasilatın ikinci mərhələsi planlaşdırılır, lakin yenə də əlavə qazın Azərbaycanın daxili bazarına çıxacağı ehtimal olunur, yəni Bakı bütün öhdəliklərini yerinə yetirmək üçün hələ də İran və Türkmənistanla mübadilə sazişinə baxmalı olacaq.
Boru xəyalları
Qaz mübadilələrinin artırılması Avropaya ixrac üçün mövcud olan Azərbaycan qazının həcmini artırmağa kömək edəcək və müəyyən mənada Türkmənistandan Avropaya qaz nəqli ilə bağlı 25 illik arzusunu həyata keçirəcək.
1990-cı illərin sonundan bəri bir sıra layihələr türkmən qazını Avropaya çatdırmaq üçün boru kəmərlərini inkişaf etdirməyə çalışdı və uğursuz oldu. Təəccüblü deyil ki, Rusiyanın keçən il Ukraynaya hücumu Türkmənistana qaz mənbəyi kimi marağı yenidən artırıb.
Planetin dördüncü və ya beşinci ən böyük qaz ehtiyatları ilə öyünən, müxtəlif hesablamalara görə 9,8-19 milyard kubmetr arasında olan Türkmənistan, ən azı kağız üzərində Rusiyanın Ukrayna müharibəsindən əvvəl Avropaya hər il ixrac etdiyi illik 174 milyard kubmetr qazı əvəz etmək iqtidarındadır.
Dənizə çıxışı olmayan Mərkəzi Asiya respublikasından, Xəzər dənizindən keçərək Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyədən keçərək Avropaya nəql etmək üçün boru kəməri hazırlansaydı, iş asanlaşardı.
Bununla belə, svop sazişi vasitəsilə Azərbaycana gələn qazın həcminin artırılması və Bakının öz öhdəliklərini yerinə yetirməsinə şərait yaradılması çox güman ki, belə bir kəmərin reallaşdırılmasını çətinləşdirəcək.
Azərbaycan rəsmiləri dəfələrlə qeyd ediblər ki, mövcud Cənub Qaz Dəhlizi boru kəmərləri yalnız Bakının özünü təmin etmək niyyətində olduğu illik 20 milyard kubmetr qazötürmə qabiliyyətinə malikdir.
Mayın əvvəlində keçirilən konfransda çıxış edən Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev təsdiqləyib ki, Azərbaycan Türkmənistan qazının Avropaya nəqli üçün kəmərin inkişafına dəstək verəcək.
O deyib: "Biz texniki yardım göstərə, borudüzən barjalarımızı təmin edə və Səngəçal terminalımıza çıxışı təmin edə bilərik". Prezident əlavə edib ki, Bakı hər hansı yeni boru kəmərləri üçün maliyyə təmin etmək fikrində deyil. "Biz bu layihəyə başlaya və onu maliyyələşdirə bilmərik. Biz yalnız tranzit ölkə ola bilərik və mütləq çox ədalətli tranzit tərəfdaşı olacağıq", - deyə o, türkmən qazının sahiblərinin və bazar oyunçularının bu layihəyə ehtiyac olduğunu vurğulayıb. Yəni Qərb lazımlı pulu toplamaq üçün bir konsorsium qurmalıdır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-06-2023 13:58 | Bölmə: Slayd
İranın milli qaz şirkəti NIGC-nin rəhbəri Məcid Çeqeninin sözlərinə görə, 2021-ci ilin sonunda imzalanmış əsaslı üçtərəfli svop sazişi çərçivəsində Türkmənistan, İran və Azərbaycan arasında tranzit edilən qazın həcminin bu il 70 faiz artacağı gözlənilir. O, bu il tranzit ediləcəyi gözlənilən qazın həcmini qeyd etməsə də, ilkin razılaşma ildə 1,5-2 milyard kubmetr arasında olan mavi yanacağın həcmi, son hesabatlara əsasən, xeyli artacaq.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Eurasia net” yazıb.
Təhlildə qeyd olunur ki, 2022-ci ilin ortalarında İranın neft naziri Cavad Ouci üç tərəfdaşın qaz mübadiləsinin həcmini iki dəfə artırmaq barədə razılığa gəldiyini açıqlayıb:
Bu sazişin rəsmi olaraq qəbul edilib-edilmədiyi bəlli olmasa da, İran qonşuları arasında qaz tranziti imkanlarını artırmaq məqsədi ilə qaz tranzit infrastrukturunu genişləndirmək planlarını irəli sürür.
Bu ilin əvvəlində İran rəsmiləri təsdiqləmişdilər ki, Rəşt-Çələvənd qaz kəmərinin genişləndirilməsi üzrə işlər bu ilin ortalarına qədər başa çatdırılacaq və onun Azərbaycana nəql edə biləcəyi qazın həcmi illik 5,5 milyard kubmetrə çatdırılacaq.
Ötən ay nazir Cavad Ouci İranın Türkmənistanla ildə 10 milyard kubmetrə qədər qaz idxalı müqaviləsi imzalamağı planlaşdırdığını açıqlamışdı. Bu qazın nə qədərinin Azərbaycana tranzit ediləcəyi bəlli deyil, lakin dəqiq olan odur ki, Azərbaycanın həm artan daxili tələbatını ödəmək, həm də Gürcüstan, Türkiyə və Avropaya ixrac öhdəliklərini yerinə yetirmək üçün əlavə qaz həcmlərinə ehtiyacı var.
Ötən ilin iyulunda Bakı Rusiya qazının itkisini kompensasiya etmək üçün Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Avropaya göndərdiyi qazın həcmini 2027-ci ilə qədər illik 20 milyard kubmetrə çatdırmaq üçün Avropa İttifaqı (Aİ) ilə anlaşma memorandumu imzalayıb. Bu sazişin birinci mərhələsində Azərbaycan qazının ixracı Moskvanın Ukraynaya müdaxiləsindən əvvəl illik 10 milyard kubmetrdən bu il 11,5 milyard kubmetrə çatacaq.
Azərbaycanın nəhəng “Şahdəniz” qaz yatağından hasilatın artırılması üzrə işlər davam edir. Baxmayaraq ki, yataq operatoru BP şirkəti bu yatağın təkbaşına bütün tələb olunan qazı təmin edə bilməyəcəyini diqqətə çatdırıb.
Azərbaycanın başqa qaz ehtiyatları da var. Yanvar ayında BP “Şahdəniz” qaz yatağının və Azərbaycanın əsas neft yatağı olan “Azəri-Çıraq-Günəşli”nin (AÇG) altında yerləşdiyi güman edilən "dərin" qaz anbarlarında kəşfiyyat-qazma işlərinə başladığını elan edib.
Qazma kommersiya baxımından çıxarıla bilən ehtiyatları təsdiqləsə belə, hasilatın 2027-ci ildən əvvəl başlaya biləcəyi ehtimalı azdır.
Bu ayın əvvəlində Fransanın “Total Energies” şirkəti cari ilin sonunadək Abşeron yatağından qaz hasilatına başlayacağını bəyan edib. Bununla belə, ilkin hasilat yalnız illik 1,5 milyard kubmetr olacaq ki, bu da 2018-2021-ci illər arasında tələbatın 18 faiz artdığı Azərbaycanın artan daxili qaz bazarı üçün nəzərdə tutulub.
Hasilatın ikinci mərhələsi planlaşdırılır, lakin yenə də əlavə qazın Azərbaycanın daxili bazarına çıxacağı ehtimal olunur, yəni Bakı bütün öhdəliklərini yerinə yetirmək üçün hələ də İran və Türkmənistanla mübadilə sazişinə baxmalı olacaq.
Boru xəyalları
Qaz mübadilələrinin artırılması Avropaya ixrac üçün mövcud olan Azərbaycan qazının həcmini artırmağa kömək edəcək və müəyyən mənada Türkmənistandan Avropaya qaz nəqli ilə bağlı 25 illik arzusunu həyata keçirəcək.
1990-cı illərin sonundan bəri bir sıra layihələr türkmən qazını Avropaya çatdırmaq üçün boru kəmərlərini inkişaf etdirməyə çalışdı və uğursuz oldu. Təəccüblü deyil ki, Rusiyanın keçən il Ukraynaya hücumu Türkmənistana qaz mənbəyi kimi marağı yenidən artırıb.
Planetin dördüncü və ya beşinci ən böyük qaz ehtiyatları ilə öyünən, müxtəlif hesablamalara görə 9,8-19 milyard kubmetr arasında olan Türkmənistan, ən azı kağız üzərində Rusiyanın Ukrayna müharibəsindən əvvəl Avropaya hər il ixrac etdiyi illik 174 milyard kubmetr qazı əvəz etmək iqtidarındadır.
Dənizə çıxışı olmayan Mərkəzi Asiya respublikasından, Xəzər dənizindən keçərək Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyədən keçərək Avropaya nəql etmək üçün boru kəməri hazırlansaydı, iş asanlaşardı.
Bununla belə, svop sazişi vasitəsilə Azərbaycana gələn qazın həcminin artırılması və Bakının öz öhdəliklərini yerinə yetirməsinə şərait yaradılması çox güman ki, belə bir kəmərin reallaşdırılmasını çətinləşdirəcək.
Azərbaycan rəsmiləri dəfələrlə qeyd ediblər ki, mövcud Cənub Qaz Dəhlizi boru kəmərləri yalnız Bakının özünü təmin etmək niyyətində olduğu illik 20 milyard kubmetr qazötürmə qabiliyyətinə malikdir.
Mayın əvvəlində keçirilən konfransda çıxış edən Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev təsdiqləyib ki, Azərbaycan Türkmənistan qazının Avropaya nəqli üçün kəmərin inkişafına dəstək verəcək.
O deyib: "Biz texniki yardım göstərə, borudüzən barjalarımızı təmin edə və Səngəçal terminalımıza çıxışı təmin edə bilərik". Prezident əlavə edib ki, Bakı hər hansı yeni boru kəmərləri üçün maliyyə təmin etmək fikrində deyil. "Biz bu layihəyə başlaya və onu maliyyələşdirə bilmərik. Biz yalnız tranzit ölkə ola bilərik və mütləq çox ədalətli tranzit tərəfdaşı olacağıq", - deyə o, türkmən qazının sahiblərinin və bazar oyunçularının bu layihəyə ehtiyac olduğunu vurğulayıb. Yəni Qərb lazımlı pulu toplamaq üçün bir konsorsium qurmalıdır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
Dünən, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
Dünən, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
Dünən, 17:06
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
Dünən, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
Dünən, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
Dünən, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
Dünən, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
