08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
22:31 / 13-06-2025
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
21:20 / 13-06-2025
Şəmkirdə iki nəfər kanalda batıb
19:03 / 13-06-2025
Müğənninin itkin düşən qardaşı oğlu tapılıb
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
18:29 / 13-06-2025
“Space” TV-yə xəbərdarlıq ediblər
18:23 / 13-06-2025
ABŞ İranı vurmaq üçün “yaşıl işıq” yandırıb
18:05 / 13-06-2025
Təl-Əvivdə kritik görüş başlayır
18:03 / 13-06-2025
Vilayət Eyvazov Gürcüstan DİN başçısı ilə görüşüb
17:58 / 13-06-2025
90-a yaxın mədəniyyət nümayəndəsi İrandan Azərbaycana gətiriləcək
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
17:22 / 13-06-2025
Tramp: İrana 60 gün vaxt vermişdim, bu gün 61-ci gündür
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
17:03 / 13-06-2025
Qriqoryan: Paşinyan-Ərdoğan görüşünü inkar etmirəm
16:54 / 13-06-2025
Son 24 saatda Təbriz üçüncü dəfə hücuma məruz qalıb
16:50 / 13-06-2025
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Nizami Cəfərov olub - Fotolar
16:44 / 13-06-2025
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
16:38 / 13-06-2025
AEBA: "İranın Natanzdakı nüvə obyekti ciddi şəkildə zədələnib"
16:24 / 13-06-2025
İsrailin Tehrana hücumu nəticəsində 78 nəfər ölüb
16:21 / 13-06-2025
Hikmət Hacıyev Çexiyaya səfər edib
16:09 / 13-06-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
15:30 / 13-06-2025
Axtarışda olan şəxslər Azərbaycana ekstradisiya edilib
13:02 / 13-06-2025
XİN: "İranda Azərbaycan vətəndaşları zərər çəkməyib"
12:57 / 13-06-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:48 / 13-06-2025
Dünən bank kartlarından 20 min manat oğurlanıb
12:34 / 13-06-2025
Trampın xüsusi nümayəndəsi iranlı diplomatlarla görüşmək niyyətindədir
12:22 / 13-06-2025
“Mossad” agentləri İran ərazisində PUA bazası qurublar
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
13:40 / 11-06-2025
Professor: Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur
18:45 / 10-06-2025
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
11:18 / 10-06-2025
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
09:22 / 09-06-2025
Fransa şirkəti Ukraynada dron istehsal edəcək
17:50 / 09-06-2025
Leninin heykəlini şəhər kənarına köçürürlər - Foto
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
Yeni dünya düzəni formalaşır
Tarix: 16-10-2023 10:31 | Bölmə: Slayd
“İndi dünyada müşahidə etdiyimiz proseslər şübhəsiz ki, yeni dünya düzəninin qurulması ilə əlaqəlidir. Bunun əsas mərkəzləri hazırda Ukrayna və Yaxın Şərqdir. Əlbəttə, bundan öncə, ilk addımın Güney Qafqazda atıldığını da deyə bilərik. Azərbaycan 44 günlük savaşla torpaqlarını işğaldan azad edərək sonda tam şəkildə bölgədə suverenliyini və ərazi bütövlüyünü təmin etdi. Bununla bölgədə yeni reallıqlar yaratdı. Məncə, bu, digər regionlarda gedən proseslərə də təsir göstərdi”.
Bunu Reyting.az-a siyasi şərhçi Oqtay Qasımov dünyada müşahidə olunan münaşiqələrin yeni dünya düzəninə təsirindən danışarkən deyib.
O. Qasımov bildirib ki, Azərbaycanın 44 günlük savaşı nəticəsində Orta Dəhliz-Zəngəzur dəhlizinin açılması məsələsi önəm qazanıb: “Bu da Çinin uzun illərdir həyata keçirməyə çalışdığı “Bir kəmər -bir yol” layihəsi kontekstində önəmli faktordur. Bu da nəticədə Çindən Avropaya gedən yüklərin həm zaman baxımından daha tez çatması, həm də daşımaların maya dəyərinin uyğun olmasını təmin edə bilər. Bu baxımdan yeni dünya düzəninin qurulmasına Güney Qafqazdan başladığını deyə bilərik”.
O. Qasımovun fikrincə, Ukrayna savaşı Güney Qafqazdan fərqli olaraq qlobal güclərin açıq formada toqquşması kimi qiymətləndirilə bilər: “Göründüyü kimi, Qərb bloku ilə Rusiya arasında gedən rəqabət və ziddiyyətlər Ukraynada ortaya çıxdı. Qərb Ukrayna vasitəsilə Rusiyanı neytrallaşdırmaq və zəiflətməklə əvvəllər olduğu kimi birqütblü dünyanı saxlamağa çalışır. Təbii ki, ABŞ belə düşünür, amma Çin, Rusiya və digər güclər çoxqütblü dünya düzəninin yaranmasında maraqlıdırlar. İndi Ukraynada baş verən müharibə yeni dünya düzəninin yaradılması istiqamətində gedən böyük proses və ya savaşdır”.
Siyasi şərhçi əlavə edib ki, İsrail-HƏMAS savaşı da yeni dünya düzənin yaradılması konteksində qiymətləndirilə bilər. Onun fikrincə, bütün proseslər bir-birilə əlaqəlidir: “HƏMAS-ın İsrailə hücumu, bu zaman yüzlərlə insanın əsir götürülməsi, öldürülməsi terror kimi qiymətləndirilir. Bu savaş uzun müddətdən bəri sakit dövrünü yaşayan Yaxın Şərqi müəyyən qədər alovlandırır. Hesab edirəm ki, burada da marağı olan böyük qüvvələr var. Baş verənlərə yerli və regional deyil, qlobal çərçivədə baxsaq yaşananların hansı qüvvələrin marağında olduğunu müəyyən etmək mümkündür. Prosesə Rusiyanın gözü ilə baxsaq Yaxın Şərqdə müharibənin alovlanması, dünyanın diqqətinin bura köklənməsi Moskvanın maraqlarına uyğundur. Çünki bu savaş davam etdikcə ABŞ, NATO və Qərbin diqqəti Yaxın Şərqə yönələcək. Başqa sözlə, diqqət Ukrayna savaşından yayınacaq, Kiyevə hərbi yardım məsələsində azalmalar müşahidə ediləcək. Məncə, Rusiyanın planlaması və düşüncəsi bunun üzərindədir.
İkincisi, İran da proseslərin mərkəzindədir. Ehtimal ki, bu terror hücumunun hazırlanması və planlaşdırılması İranın razılığı ilə baş verib. Təsadüfi deyil ki, bu hücumdan bir müddət əvvəl İran hərbi rəhbərliyi, xüsusilə Qüds qruplaşmasının komandanı Livanda Hizbullah və HƏMAS-ın nümayəndələri ilə müzakirələr aparıb. İranın burada məqsədi düşməni elan etdiyi İsraili üç tərəfdən mühasirəyə almaq siyasətini başa çatdırmaqdır. Livandakı Hizbullah, Qəzzadakı HƏMAS, Fələstindəki İslami Cihad və digər hərbi qruplaşmalar vasitəsilə hücumlar təşkil etməklə vəziyyəti gərginləşdirmək, Təl-Əvivi zəiflətmək niyyəti güdür”.
O. Qasımov bir müddət əvvəl yayılan bir xəbərə də diqqət yönəldib: “Xəbər yayıldı ki, İran nüvə araşdırmaları prosesində iki həftəyə nüvə silahı yaratmağa nail ola bilər. Bölgədə savaşın başlaması ilə İran da diqqəti üzərindən atmağa çalışır. Eyni zamanda bu savaşın başlamasının bir məqsədi də Hindistandan İsrail üzərindən Avropaya çıxış layihəsinin maneələrlə üzləşməsi ola bilər. Uzun müddətdən bəri İran, Hindistan və Ermənistan arasında müzakirə gedirdi. Guya Hindistandan İran və Ermənistan üzərindən Qara dənizə çıxmaqla Avropaya çıxış kommunikasiyasının reallaşdırılması haqda fikir mübadiləsi aparılırdı. İndiki variantda isə Hindistan Səudiyyə Ərəbistanı, İordaniya və İsrail üzərindən Avropaya çıxış təklif edilir. Bunun da həyata keçirilməsinə ölkələr razılaşıb, ABŞ prosesə açıq dəstək verir. Bu, həyata keçirilsə İran prosesdən kənarda qalır. Odur ki, İran bölgəni sabitsizləşdirməklə bu layihənin önünü kəsməyə çalışır. Bölgədəki özünün pozucu qüvvələri ilə buna cəhd edir. Bu qüvvələrdən biri də HƏMAS-dır. Həmçinin İsrailin HƏMAS-la savaşı ona gətirib çıxaracaq ki, bölgədəki ərəb ölkələrinin İsraillə münasibətlərində soyuqluq yaranacaq. Halbuki son illər İsrail bir sıra ərəb ölkələri ilə münasibətləri qaydaya salır, əlaqələrdə istiləşmə müşahidə edilirdi. İndiki savaş bu münasibətləri soyudacaq və bundan da udan İran olacaq”.
O. Qasımovun sözlərinə görə, indi İsrail-HƏMAS savaşı elə həddə çatıb ki, İsrail tərəfinin qəti və radikal qərarları anlaşılan olub: “İsrail rəhbərləri açıq şəkildə HƏMAS-ın məhv ediləcəyi haqda bəyanatlar verir, Yaxın Şərqdə yeni düzənin yaradılacağını anons edir. Görünən odur ki, bölgədə yeni düzənə mane olan qüvvələrin sıradan çıxarılmasına başlanılacaq. İlk hədəf də HƏMAS olacaq. Əgər İsrail prosesi başa çatdıra bilsə, bölgədə yeni formalaşma müşahidə ediləcək. Hesab edirəm ki, həm Qarabağ, həm Ukrayna, həm də İsrail-HƏMAS savaşı dünyada yeni düzənin formlaşması istiqamətində baş verən proseslərdir. Üzdə açıq görünməsə də, bunların bir-birilə əlaqəsi var”.
E. KAMAL
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-10-2023 10:31 | Bölmə: Slayd
“İndi dünyada müşahidə etdiyimiz proseslər şübhəsiz ki, yeni dünya düzəninin qurulması ilə əlaqəlidir. Bunun əsas mərkəzləri hazırda Ukrayna və Yaxın Şərqdir. Əlbəttə, bundan öncə, ilk addımın Güney Qafqazda atıldığını da deyə bilərik. Azərbaycan 44 günlük savaşla torpaqlarını işğaldan azad edərək sonda tam şəkildə bölgədə suverenliyini və ərazi bütövlüyünü təmin etdi. Bununla bölgədə yeni reallıqlar yaratdı. Məncə, bu, digər regionlarda gedən proseslərə də təsir göstərdi”.
Bunu Reyting.az-a siyasi şərhçi Oqtay Qasımov dünyada müşahidə olunan münaşiqələrin yeni dünya düzəninə təsirindən danışarkən deyib.
O. Qasımov bildirib ki, Azərbaycanın 44 günlük savaşı nəticəsində Orta Dəhliz-Zəngəzur dəhlizinin açılması məsələsi önəm qazanıb: “Bu da Çinin uzun illərdir həyata keçirməyə çalışdığı “Bir kəmər -bir yol” layihəsi kontekstində önəmli faktordur. Bu da nəticədə Çindən Avropaya gedən yüklərin həm zaman baxımından daha tez çatması, həm də daşımaların maya dəyərinin uyğun olmasını təmin edə bilər. Bu baxımdan yeni dünya düzəninin qurulmasına Güney Qafqazdan başladığını deyə bilərik”.
O. Qasımovun fikrincə, Ukrayna savaşı Güney Qafqazdan fərqli olaraq qlobal güclərin açıq formada toqquşması kimi qiymətləndirilə bilər: “Göründüyü kimi, Qərb bloku ilə Rusiya arasında gedən rəqabət və ziddiyyətlər Ukraynada ortaya çıxdı. Qərb Ukrayna vasitəsilə Rusiyanı neytrallaşdırmaq və zəiflətməklə əvvəllər olduğu kimi birqütblü dünyanı saxlamağa çalışır. Təbii ki, ABŞ belə düşünür, amma Çin, Rusiya və digər güclər çoxqütblü dünya düzəninin yaranmasında maraqlıdırlar. İndi Ukraynada baş verən müharibə yeni dünya düzəninin yaradılması istiqamətində gedən böyük proses və ya savaşdır”.
Siyasi şərhçi əlavə edib ki, İsrail-HƏMAS savaşı da yeni dünya düzənin yaradılması konteksində qiymətləndirilə bilər. Onun fikrincə, bütün proseslər bir-birilə əlaqəlidir: “HƏMAS-ın İsrailə hücumu, bu zaman yüzlərlə insanın əsir götürülməsi, öldürülməsi terror kimi qiymətləndirilir. Bu savaş uzun müddətdən bəri sakit dövrünü yaşayan Yaxın Şərqi müəyyən qədər alovlandırır. Hesab edirəm ki, burada da marağı olan böyük qüvvələr var. Baş verənlərə yerli və regional deyil, qlobal çərçivədə baxsaq yaşananların hansı qüvvələrin marağında olduğunu müəyyən etmək mümkündür. Prosesə Rusiyanın gözü ilə baxsaq Yaxın Şərqdə müharibənin alovlanması, dünyanın diqqətinin bura köklənməsi Moskvanın maraqlarına uyğundur. Çünki bu savaş davam etdikcə ABŞ, NATO və Qərbin diqqəti Yaxın Şərqə yönələcək. Başqa sözlə, diqqət Ukrayna savaşından yayınacaq, Kiyevə hərbi yardım məsələsində azalmalar müşahidə ediləcək. Məncə, Rusiyanın planlaması və düşüncəsi bunun üzərindədir.
İkincisi, İran da proseslərin mərkəzindədir. Ehtimal ki, bu terror hücumunun hazırlanması və planlaşdırılması İranın razılığı ilə baş verib. Təsadüfi deyil ki, bu hücumdan bir müddət əvvəl İran hərbi rəhbərliyi, xüsusilə Qüds qruplaşmasının komandanı Livanda Hizbullah və HƏMAS-ın nümayəndələri ilə müzakirələr aparıb. İranın burada məqsədi düşməni elan etdiyi İsraili üç tərəfdən mühasirəyə almaq siyasətini başa çatdırmaqdır. Livandakı Hizbullah, Qəzzadakı HƏMAS, Fələstindəki İslami Cihad və digər hərbi qruplaşmalar vasitəsilə hücumlar təşkil etməklə vəziyyəti gərginləşdirmək, Təl-Əvivi zəiflətmək niyyəti güdür”.
O. Qasımov bir müddət əvvəl yayılan bir xəbərə də diqqət yönəldib: “Xəbər yayıldı ki, İran nüvə araşdırmaları prosesində iki həftəyə nüvə silahı yaratmağa nail ola bilər. Bölgədə savaşın başlaması ilə İran da diqqəti üzərindən atmağa çalışır. Eyni zamanda bu savaşın başlamasının bir məqsədi də Hindistandan İsrail üzərindən Avropaya çıxış layihəsinin maneələrlə üzləşməsi ola bilər. Uzun müddətdən bəri İran, Hindistan və Ermənistan arasında müzakirə gedirdi. Guya Hindistandan İran və Ermənistan üzərindən Qara dənizə çıxmaqla Avropaya çıxış kommunikasiyasının reallaşdırılması haqda fikir mübadiləsi aparılırdı. İndiki variantda isə Hindistan Səudiyyə Ərəbistanı, İordaniya və İsrail üzərindən Avropaya çıxış təklif edilir. Bunun da həyata keçirilməsinə ölkələr razılaşıb, ABŞ prosesə açıq dəstək verir. Bu, həyata keçirilsə İran prosesdən kənarda qalır. Odur ki, İran bölgəni sabitsizləşdirməklə bu layihənin önünü kəsməyə çalışır. Bölgədəki özünün pozucu qüvvələri ilə buna cəhd edir. Bu qüvvələrdən biri də HƏMAS-dır. Həmçinin İsrailin HƏMAS-la savaşı ona gətirib çıxaracaq ki, bölgədəki ərəb ölkələrinin İsraillə münasibətlərində soyuqluq yaranacaq. Halbuki son illər İsrail bir sıra ərəb ölkələri ilə münasibətləri qaydaya salır, əlaqələrdə istiləşmə müşahidə edilirdi. İndiki savaş bu münasibətləri soyudacaq və bundan da udan İran olacaq”.
O. Qasımovun sözlərinə görə, indi İsrail-HƏMAS savaşı elə həddə çatıb ki, İsrail tərəfinin qəti və radikal qərarları anlaşılan olub: “İsrail rəhbərləri açıq şəkildə HƏMAS-ın məhv ediləcəyi haqda bəyanatlar verir, Yaxın Şərqdə yeni düzənin yaradılacağını anons edir. Görünən odur ki, bölgədə yeni düzənə mane olan qüvvələrin sıradan çıxarılmasına başlanılacaq. İlk hədəf də HƏMAS olacaq. Əgər İsrail prosesi başa çatdıra bilsə, bölgədə yeni formalaşma müşahidə ediləcək. Hesab edirəm ki, həm Qarabağ, həm Ukrayna, həm də İsrail-HƏMAS savaşı dünyada yeni düzənin formlaşması istiqamətində baş verən proseslərdir. Üzdə açıq görünməsə də, bunların bir-birilə əlaqəsi var”.
E. KAMAL
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
Dünən, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
Dünən, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
Dünən, 17:06
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
Dünən, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
Dünən, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
Dünən, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
Dünən, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
