07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
22:31 / 13-06-2025
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
21:20 / 13-06-2025
Şəmkirdə iki nəfər kanalda batıb
19:03 / 13-06-2025
Müğənninin itkin düşən qardaşı oğlu tapılıb
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
18:29 / 13-06-2025
“Space” TV-yə xəbərdarlıq ediblər
18:23 / 13-06-2025
ABŞ İranı vurmaq üçün “yaşıl işıq” yandırıb
18:05 / 13-06-2025
Təl-Əvivdə kritik görüş başlayır
18:03 / 13-06-2025
Vilayət Eyvazov Gürcüstan DİN başçısı ilə görüşüb
17:58 / 13-06-2025
90-a yaxın mədəniyyət nümayəndəsi İrandan Azərbaycana gətiriləcək
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
17:22 / 13-06-2025
Tramp: İrana 60 gün vaxt vermişdim, bu gün 61-ci gündür
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
17:03 / 13-06-2025
Qriqoryan: Paşinyan-Ərdoğan görüşünü inkar etmirəm
16:54 / 13-06-2025
Son 24 saatda Təbriz üçüncü dəfə hücuma məruz qalıb
16:50 / 13-06-2025
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Nizami Cəfərov olub - Fotolar
16:44 / 13-06-2025
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
16:38 / 13-06-2025
AEBA: "İranın Natanzdakı nüvə obyekti ciddi şəkildə zədələnib"
16:24 / 13-06-2025
İsrailin Tehrana hücumu nəticəsində 78 nəfər ölüb
16:21 / 13-06-2025
Hikmət Hacıyev Çexiyaya səfər edib
16:09 / 13-06-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
15:30 / 13-06-2025
Axtarışda olan şəxslər Azərbaycana ekstradisiya edilib
13:02 / 13-06-2025
XİN: "İranda Azərbaycan vətəndaşları zərər çəkməyib"
12:57 / 13-06-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:48 / 13-06-2025
Dünən bank kartlarından 20 min manat oğurlanıb
12:34 / 13-06-2025
Trampın xüsusi nümayəndəsi iranlı diplomatlarla görüşmək niyyətindədir
12:22 / 13-06-2025
“Mossad” agentləri İran ərazisində PUA bazası qurublar
12:11 / 13-06-2025
İran BMT TŞ-dan fövqəladə iclas tələb edir
13:07 / 10-06-2025

09:31 / 09-06-2025

08:48 / 09-06-2025

22:32 / 09-06-2025

16:32 / 10-06-2025

21:10 / 09-06-2025

18:45 / 10-06-2025

13:40 / 11-06-2025

11:18 / 10-06-2025

09:22 / 09-06-2025

17:50 / 09-06-2025

14:57 / 12-06-2025

Türkmənistan da “bir millət, iki dövlət” yolu ilə gedir?
Tarix: 16-10-2023 11:29 | Bölmə: Slayd

Türkmənistan prezidenti Sərdar Berdıməhəmmədov tezliklə Türkiyəyə rəsmi səfərə yollanacaq. Onun sözlərinə görə, bu, “Türkmən-Türkiyə dostluq və qardaşlıq əlaqələrinin gələcək inkişafında yeni səhifələr açacaq”.
Türkiyə lideri Rəcəb Tayyib Ərdoğanla danışıqlar zamanı ikitərəfli ticarət, enerji, nəqliyyat sahələrində əməkdaşlıq, o cümlədən Türkmənistanın Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) tamhüquqlu üzv kimi qəbulu məsələləri müzakirə olunacaq.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Səfərə hazırlaşmaq üçün Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan Aşqabada səfər edib və o, vətənə qayıdarkən prezident Sərdar Berdıməhəmmədov və Türkmənistan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Rəşid Meredovla aparılan danışıqlardan razı qaldığını bildirib. Türkiyəli nazirin sözlərinə görə, iki ölkə arasında son dərəcə güclü ikitərəfli əlaqələr var.
“Anadolu” agentliyinə xəbər verir ki, Fidan “Türkiyə və Türkmənistan sarsılmaz və möhkəm əlaqələri olan, “bir millət, iki dövlət” düsturu ilə fəaliyyət göstərən iki ölkədir.
Xatırladaq ki, Berdıməhəmmədov 42-ci ad günündə, sentyabrın 22-də Ərdoğandan Türkiyəyə dəvət alıb. Bu barədə “Neytral Türkmənistan” dövlət qəzeti məlumat yayıb. Türkiyənin dövlət başçısı təbrikində Türkmənistana firavanlıq arzu etməklə yanaşı, ikitərəfli formatda və xüsusilə TDT kimi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlığın dərinləşəcəyinə əminliyini ifadə edib.
Türkmənistan dövlətin neytral statusunu əsas gətirərək türk inteqrasiyasından çəkinirdi. Lakin Ankaranın təzyiqi ilə Aşqabad hələ 2021-ci ilin oktyabrında Türk Dövlətləri Təşkilatına çevriləndə Türk Birliyində müşahidəçi statusu almalı idi. Ankara Türkiyənin vitse-prezidenti Fuat Oktayın simasında “ağır artilleriya”dan istifadə etsə də, Aşqabad 2022-ci ildə tam üzvlükdən yayına bildi. O, xüsusən də Türkmənistan qazını TANAP xətti ilə Avropaya daşıyaraq Azərbaycan üzərindən Türkiyəyə nəql edəcəyinə söz verib.
Türkmənistan uzun müddətdir ki, enerji marşrutlarını şaxələndirmək planları hazırlayır. Ola bilsin ki, bu hal öz təsirini göstərib və artıq 2023-cü il martın 16-da Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə çağırılan TDT-nin fövqəladə Zirvə toplantısı zamanı Halk Maslaxatının sədri Qurbanqulu Berdıməhəmmədov bəyan edib ki, Türkmənistan tezliklə qurumun tamhüquqlu üzv olacaq.
Görünən odur ki, Türkmənistan və Türkiyə prezidentləri qarşıdakı görüşdə bu məsələyə son qoyacaqlar. Noyabrın 14-də keçiriləcək növbəti TDT sammitində Türkmənistanın birliyə təntənəli girişi baş tutacaq.
Bununla belə, Türkmənistan qazının Azərbaycan və Türkiyə vasitəsilə Avropa İttifaqına (Aİ) tədarükü planlarda qalır, çünki Transxəzər qaz kəmərinin tikintisi layihəsi ideya çərçivəsindən irəli getməyib.
“Son illərdə nə təchizat şəraitində, nə də türkmən qazının nəql oluna biləcəyi qurğuların mövcudluğunda heç bir əsaslı dəyişiklik baş verməyib, - bunu Diplomatik Akademiyanın Siyasi Elmlər Departamentinin rəhbəri, siyasi elmlər doktoru Sergey Jiltsov deyib. - Aİ bu layihəyə soyuqqanlı yanaşıb, onun həyata keçirilməsinin mürəkkəbliyini və faydasızlığını dərk edib. Buna baxmayaraq, Türkmənistan gələcək boru kəmərinin perspektivli olduğunu təkid edərək Qərb ölkələrini bunun əksinə inandırmağa çalışır. Xəzəryanı ölkələrin bir neçə dəfə müraciət etdiyi arqumentlərdən biri də Türkmənistanda qaz hasilatının gələcək səviyyəsi ilə bağlı proqnozlar olub. Aşqabad yaxın gələcəkdə hasilatı dəfələrlə artıra biləcəyini gözləyir”.
Ekspertin fikrincə, Xəzəryanı dövlətlərin artıq mövcud olan infrastrukturu vasitəsilə həyata keçirilə bilən türkmən qazının tədarükü layihələri daha real görünür.
“Xüsusən, Aşqabad İran və Azərbaycan ərazisi vasitəsilə Macarıstana svop tədarükü qurmağı gözləyir. Bu müqavilə 2023-cü ilin sentyabrında imzalanıb. Türkmənistan qazının Trans-Adriatik və Trans-Anadolu qaz kəmərləri ilə nəqlini təmin etməli olan bu ideyanın həyata keçirilməsində Türkiyə iştirak edir. Lakin burada da Türkmənistan qazı Cənub Qaz Dəhlizinin məhdud imkanları ilə bağlı problemlə üzləşir”, - deyə Jiltsov qeyd edib.
Azərbaycan Türkiyə qaz qovşağının yaradılması layihəsinə qoşulduqdan sonra vəziyyət kəskin şəkildə dəyişə bilər. Rusiya Federasiyası Baş nazirinin müavini Aleksandr Novak bir gün əvvəl Bakıya planları açıqlayıb. “Bu, həm Türkiyənin, həm də Rusiyanın böyük maraq göstərdiyi bir layihədir. Maraq göstərən başqa ölkələr də var. Məsələn, Azərbaycan da layihədə iştirak etməyə hazırdır”, - deyə Novak vurğulayıb.
Ola bilər ki, Türkmənistan da qaz qovşağının yaradılmasının iştirakçısına çevrilsin. “Türkmənistan regionda enerji və logistika birlikləri planlarında Azərbaycandan sonra növbəti tərəfdaşdır. Türkmənistanın enerji resursları olmadan Türkiyədə qaz qovşağı tamamlanmayacaq. Bu layihə Rusiya üçün də maraqlıdır. O, Rusiya qazını əvəzetmə və ya hər hansı digər üsulla Avropa bazarına çıxarmaq imkanı verəcək. Bu, yaxşı ideyadır və dəstəklənəcək”, - deyə Xəzər Strateji Araşdırmalar İnstitutunun regional proqramlar üzrə direktoru Yuri Solozobov NG-yə bildirib.
Eyni zamanda o, Türkmənistanla Türkiyənin “bir millət, iki dövlət” düsturu altında tam yaxınlaşmasına şübhə ilə yanaşıb. “Türkmənistan neytral ölkədir və Türkmənistan hakimiyyəti çətin ki, öz bitərəfliyindən güzəştə getsin. Bu neytrallıq Türkmənistana münaqişələrin hökm sürdüyü dünyada yaxşı fəaliyyət göstərməyə imkan verir. Aşqabad neytral statusundan istifadə edərək, BMT-nin himayəsi altında Mərkəzi Asiyada Təhlükəsizlik Konfransının yaradılması ideyasını irəli sürüb. Bu ideya logistika və enerji marşrutları üçün faydalı olacaq. Aşqabad beynəlxalq zəmanət tələb edir. Burada keçən əsrdə qəbul edilmiş və indi də işlək vəziyyətdə olan beynəlxalq boğazlar haqqında sazişə bənzər enerji və nəqliyyat sahəsində transmilli sazişdən söhbət gedə bilər”, - deyə Yuri Solozobov hesab edir.
Ekspertin fikrincə, TDT xətti boyunca yaxınlaşma davam edəcək.
Solozobov qeyd edib: “Bu, obyektiv prosesdir və Rusiya bunda iştirak edə bilər. Rusiya Federasiyasının bu təşkilata müşahidəçi, hətta tamhüquqlu üzv kimi daxil olmaq üçün bütün əsasları var. Rusiyanın kifayət qədər şərti olaraq təşkilatın müşahidəçisi olan Macarıstandan daha çox səbəbi var”.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-10-2023 11:29 | Bölmə: Slayd

Türkmənistan prezidenti Sərdar Berdıməhəmmədov tezliklə Türkiyəyə rəsmi səfərə yollanacaq. Onun sözlərinə görə, bu, “Türkmən-Türkiyə dostluq və qardaşlıq əlaqələrinin gələcək inkişafında yeni səhifələr açacaq”.
Türkiyə lideri Rəcəb Tayyib Ərdoğanla danışıqlar zamanı ikitərəfli ticarət, enerji, nəqliyyat sahələrində əməkdaşlıq, o cümlədən Türkmənistanın Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) tamhüquqlu üzv kimi qəbulu məsələləri müzakirə olunacaq.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Səfərə hazırlaşmaq üçün Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan Aşqabada səfər edib və o, vətənə qayıdarkən prezident Sərdar Berdıməhəmmədov və Türkmənistan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Rəşid Meredovla aparılan danışıqlardan razı qaldığını bildirib. Türkiyəli nazirin sözlərinə görə, iki ölkə arasında son dərəcə güclü ikitərəfli əlaqələr var.
“Anadolu” agentliyinə xəbər verir ki, Fidan “Türkiyə və Türkmənistan sarsılmaz və möhkəm əlaqələri olan, “bir millət, iki dövlət” düsturu ilə fəaliyyət göstərən iki ölkədir.
Xatırladaq ki, Berdıməhəmmədov 42-ci ad günündə, sentyabrın 22-də Ərdoğandan Türkiyəyə dəvət alıb. Bu barədə “Neytral Türkmənistan” dövlət qəzeti məlumat yayıb. Türkiyənin dövlət başçısı təbrikində Türkmənistana firavanlıq arzu etməklə yanaşı, ikitərəfli formatda və xüsusilə TDT kimi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlığın dərinləşəcəyinə əminliyini ifadə edib.
Türkmənistan dövlətin neytral statusunu əsas gətirərək türk inteqrasiyasından çəkinirdi. Lakin Ankaranın təzyiqi ilə Aşqabad hələ 2021-ci ilin oktyabrında Türk Dövlətləri Təşkilatına çevriləndə Türk Birliyində müşahidəçi statusu almalı idi. Ankara Türkiyənin vitse-prezidenti Fuat Oktayın simasında “ağır artilleriya”dan istifadə etsə də, Aşqabad 2022-ci ildə tam üzvlükdən yayına bildi. O, xüsusən də Türkmənistan qazını TANAP xətti ilə Avropaya daşıyaraq Azərbaycan üzərindən Türkiyəyə nəql edəcəyinə söz verib.
Türkmənistan uzun müddətdir ki, enerji marşrutlarını şaxələndirmək planları hazırlayır. Ola bilsin ki, bu hal öz təsirini göstərib və artıq 2023-cü il martın 16-da Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə çağırılan TDT-nin fövqəladə Zirvə toplantısı zamanı Halk Maslaxatının sədri Qurbanqulu Berdıməhəmmədov bəyan edib ki, Türkmənistan tezliklə qurumun tamhüquqlu üzv olacaq.
Görünən odur ki, Türkmənistan və Türkiyə prezidentləri qarşıdakı görüşdə bu məsələyə son qoyacaqlar. Noyabrın 14-də keçiriləcək növbəti TDT sammitində Türkmənistanın birliyə təntənəli girişi baş tutacaq.
Bununla belə, Türkmənistan qazının Azərbaycan və Türkiyə vasitəsilə Avropa İttifaqına (Aİ) tədarükü planlarda qalır, çünki Transxəzər qaz kəmərinin tikintisi layihəsi ideya çərçivəsindən irəli getməyib.
“Son illərdə nə təchizat şəraitində, nə də türkmən qazının nəql oluna biləcəyi qurğuların mövcudluğunda heç bir əsaslı dəyişiklik baş verməyib, - bunu Diplomatik Akademiyanın Siyasi Elmlər Departamentinin rəhbəri, siyasi elmlər doktoru Sergey Jiltsov deyib. - Aİ bu layihəyə soyuqqanlı yanaşıb, onun həyata keçirilməsinin mürəkkəbliyini və faydasızlığını dərk edib. Buna baxmayaraq, Türkmənistan gələcək boru kəmərinin perspektivli olduğunu təkid edərək Qərb ölkələrini bunun əksinə inandırmağa çalışır. Xəzəryanı ölkələrin bir neçə dəfə müraciət etdiyi arqumentlərdən biri də Türkmənistanda qaz hasilatının gələcək səviyyəsi ilə bağlı proqnozlar olub. Aşqabad yaxın gələcəkdə hasilatı dəfələrlə artıra biləcəyini gözləyir”.
Ekspertin fikrincə, Xəzəryanı dövlətlərin artıq mövcud olan infrastrukturu vasitəsilə həyata keçirilə bilən türkmən qazının tədarükü layihələri daha real görünür.
“Xüsusən, Aşqabad İran və Azərbaycan ərazisi vasitəsilə Macarıstana svop tədarükü qurmağı gözləyir. Bu müqavilə 2023-cü ilin sentyabrında imzalanıb. Türkmənistan qazının Trans-Adriatik və Trans-Anadolu qaz kəmərləri ilə nəqlini təmin etməli olan bu ideyanın həyata keçirilməsində Türkiyə iştirak edir. Lakin burada da Türkmənistan qazı Cənub Qaz Dəhlizinin məhdud imkanları ilə bağlı problemlə üzləşir”, - deyə Jiltsov qeyd edib.
Azərbaycan Türkiyə qaz qovşağının yaradılması layihəsinə qoşulduqdan sonra vəziyyət kəskin şəkildə dəyişə bilər. Rusiya Federasiyası Baş nazirinin müavini Aleksandr Novak bir gün əvvəl Bakıya planları açıqlayıb. “Bu, həm Türkiyənin, həm də Rusiyanın böyük maraq göstərdiyi bir layihədir. Maraq göstərən başqa ölkələr də var. Məsələn, Azərbaycan da layihədə iştirak etməyə hazırdır”, - deyə Novak vurğulayıb.
Ola bilər ki, Türkmənistan da qaz qovşağının yaradılmasının iştirakçısına çevrilsin. “Türkmənistan regionda enerji və logistika birlikləri planlarında Azərbaycandan sonra növbəti tərəfdaşdır. Türkmənistanın enerji resursları olmadan Türkiyədə qaz qovşağı tamamlanmayacaq. Bu layihə Rusiya üçün də maraqlıdır. O, Rusiya qazını əvəzetmə və ya hər hansı digər üsulla Avropa bazarına çıxarmaq imkanı verəcək. Bu, yaxşı ideyadır və dəstəklənəcək”, - deyə Xəzər Strateji Araşdırmalar İnstitutunun regional proqramlar üzrə direktoru Yuri Solozobov NG-yə bildirib.
Eyni zamanda o, Türkmənistanla Türkiyənin “bir millət, iki dövlət” düsturu altında tam yaxınlaşmasına şübhə ilə yanaşıb. “Türkmənistan neytral ölkədir və Türkmənistan hakimiyyəti çətin ki, öz bitərəfliyindən güzəştə getsin. Bu neytrallıq Türkmənistana münaqişələrin hökm sürdüyü dünyada yaxşı fəaliyyət göstərməyə imkan verir. Aşqabad neytral statusundan istifadə edərək, BMT-nin himayəsi altında Mərkəzi Asiyada Təhlükəsizlik Konfransının yaradılması ideyasını irəli sürüb. Bu ideya logistika və enerji marşrutları üçün faydalı olacaq. Aşqabad beynəlxalq zəmanət tələb edir. Burada keçən əsrdə qəbul edilmiş və indi də işlək vəziyyətdə olan beynəlxalq boğazlar haqqında sazişə bənzər enerji və nəqliyyat sahəsində transmilli sazişdən söhbət gedə bilər”, - deyə Yuri Solozobov hesab edir.
Ekspertin fikrincə, TDT xətti boyunca yaxınlaşma davam edəcək.
Solozobov qeyd edib: “Bu, obyektiv prosesdir və Rusiya bunda iştirak edə bilər. Rusiya Federasiyasının bu təşkilata müşahidəçi, hətta tamhüquqlu üzv kimi daxil olmaq üçün bütün əsasları var. Rusiyanın kifayət qədər şərti olaraq təşkilatın müşahidəçisi olan Macarıstandan daha çox səbəbi var”.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
Dünən, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
Dünən, 17:06
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
Dünən, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
Dünən, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
Dünən, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
Dünən, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb