08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
22:31 / 13-06-2025
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
21:20 / 13-06-2025
Şəmkirdə iki nəfər kanalda batıb
19:03 / 13-06-2025
Müğənninin itkin düşən qardaşı oğlu tapılıb
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
18:29 / 13-06-2025
“Space” TV-yə xəbərdarlıq ediblər
18:23 / 13-06-2025
ABŞ İranı vurmaq üçün “yaşıl işıq” yandırıb
18:05 / 13-06-2025
Təl-Əvivdə kritik görüş başlayır
18:03 / 13-06-2025
Vilayət Eyvazov Gürcüstan DİN başçısı ilə görüşüb
17:58 / 13-06-2025
90-a yaxın mədəniyyət nümayəndəsi İrandan Azərbaycana gətiriləcək
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
17:22 / 13-06-2025
Tramp: İrana 60 gün vaxt vermişdim, bu gün 61-ci gündür
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
17:03 / 13-06-2025
Qriqoryan: Paşinyan-Ərdoğan görüşünü inkar etmirəm
16:54 / 13-06-2025
Son 24 saatda Təbriz üçüncü dəfə hücuma məruz qalıb
16:50 / 13-06-2025
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Nizami Cəfərov olub - Fotolar
16:44 / 13-06-2025
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
16:38 / 13-06-2025
AEBA: "İranın Natanzdakı nüvə obyekti ciddi şəkildə zədələnib"
16:24 / 13-06-2025
İsrailin Tehrana hücumu nəticəsində 78 nəfər ölüb
16:21 / 13-06-2025
Hikmət Hacıyev Çexiyaya səfər edib
16:09 / 13-06-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
15:30 / 13-06-2025
Axtarışda olan şəxslər Azərbaycana ekstradisiya edilib
13:02 / 13-06-2025
XİN: "İranda Azərbaycan vətəndaşları zərər çəkməyib"
12:57 / 13-06-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:48 / 13-06-2025
Dünən bank kartlarından 20 min manat oğurlanıb
12:34 / 13-06-2025
Trampın xüsusi nümayəndəsi iranlı diplomatlarla görüşmək niyyətindədir
12:22 / 13-06-2025
“Mossad” agentləri İran ərazisində PUA bazası qurublar
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
13:40 / 11-06-2025
Professor: Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur
18:45 / 10-06-2025
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
11:18 / 10-06-2025
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
09:22 / 09-06-2025
Fransa şirkəti Ukraynada dron istehsal edəcək
17:50 / 09-06-2025
Leninin heykəlini şəhər kənarına köçürürlər - Foto
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
Silah ticarəti sürətlə artır, yeni müharibə riskləri yaranır
Tarix: 19-10-2023 15:25 | Bölmə: Slayd
İsrail və HƏMAS arasındakı münaqişə Amerikanın silah tədarükçüləri arasında mənfəəti və silah istehsalı imkanlarını artırıb, beynəlxalq silah satışını ən yüksək göstəriciyə çatdırıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nyu York Times” nəşri yazıb.
Bildirilir ki, satışların artması Bayden administrasiyasına digər ölkələrin hərbçilərini dünyanın ən böyük silah ixracatçısı olan ABŞ ilə daha sıx əlaqələndirmək üçün yeni imkanlar yaradır, eyni zamanda daha yaxşı silahlanmış dünyanın yeni müharibələrə meylli olması ilə bağlı narahatlıqlara səbəb olur.
Hələ İsrail HƏMAS-ın ölümcül hücumuna cavab verməzdən əvvəl Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi və Çindən artan təhlükə qırıcı təyyarələr, raketlər, tanklar, artilleriya, sursat və digər ölümcül avadanlıqların alınmasında qlobal artıma təkan verib. Satışlardakı artım həmçinin müharibədə texnoloji dəyişikliyin sürətli tempindən qaynaqlanır ki, bu da hətta yaxşı silahlanmış ölkələri rəqabət qabiliyyətini saxlamaq üçün yeni nəsil avadanlıq almağa məcbur edir.
Qeyd olunur ki, İsrailə daha çox silah tədarükü ABŞ-ın müdafiə podratçılarının artıq Ukraynaya tədarüklə məşğul olduqları, Polşa kimi Avropadakı digər ABŞ müttəfiqlərinə öz tələbatlarını ödəmək üçün mübarizə apardıqları bir vaxta təsadüf edir. Asiyadakı müttəfiqlərdən milyardlarla dollar dəyərində sifarişlər gözlənilir ki, bu da Çindən artan təhlükədən qaynaqlanır.
Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutunun məlumatına görə, keçən il qlobal hərbi xərclər - silahlara, şəxsi heyətə və digərlərinə - 2,2 trilyon dollara çatıb. Bu isə Soyuq Müharibədən sonra inflyasiyaya uyğunlaşdırılmış dollarlarda ən yüksək səviyyədir.
Əsas amillərdən biri də yeni silah sistemlərinin alışının artmasıdır.
ABŞ, Çin və Rusiyaya satışları nəzərə almasaq, gələn il qlobal hərbi satınalma xərclərinin inflyasiyaya uyğunlaşdırıldıqdan sonra belə keçən illə müqayisədə 23 faiz artaraq 241 milyard dollara çatacağı gözlənilir. Bu, təxminən 20 ildir hərbi xərcləri izləyən “Janes” məlumat bazasında iki ildə ən böyük artımdır. Məlumatlar göstərir ki, keçən il ABŞ qlobal silah ixracının təxminən 45 faizinə nəzarət edib ki, bu da hər hansı digər ölkədən təxminən beş dəfə çoxdur və Sovet İttifaqının dağılmasından bəri ən yüksək göstəricidir.
Daha çox hərbi atəş gücünə olan intensiv tələb, Türkiyə və Cənubi Koreya kimi digər silah istehsal edən ölkələri də ixracatını artırmağa sövq edib və ABŞ-da istehsal çatışmazlığının sifarişlərin doldurulması illər çəkə biləcəyi bir vaxtda alıcılara daha çox seçim imkanı verib. Bəzi böyük alıcılar, məsələn, Polşa xüsusi təhdidlərə qarşı daha güclü şəkildə silahlanır. Digərləri, məsələn, vaxtilə Rusiyanın müştərisi olan və indi daha çox Qərbdən silah almağa can atan İndoneziya da belə addımı atmağa çalışır. Məlumata görə, İsraildən tutmuş Səudiyyə Ərəbistanına qədər Yaxın Şərq ölkələri Amerika silahlarının böyük alıcılarıdır və yeni müharibə səbəbindən sifarişlər yenidən artacaq.
Silah alışının yüksəlməsi, Avropa və Yaxın Şərqdə artıq davam edən müharibələrlə yanaşı, münaqişələrin daha çox ehtimal və ölümcül ola biləcəyi ilə bağlı narahatlıqları artırıb.
Qeyri-kommersiya silahlarına nəzarət assosiasiyasının idarə heyətinin üzvü Mixael Clair deyir ki, çoxlu həll olunmamış münaqişələrin olduğu çox kövrək bir dünyada yaşayırıq. O, Pakistan, Hindistan və ya Azərbaycan və Ermənistan arasında son vaxtlar hərbi texnika alışının artmasına səbəb olan gərginliyə işarə edib: “Bu silah satışının regional münaqişələri daha da gücləndirmək və nəticədə böyük güclər arasında müharibənin başlamasına səbəb olma riski yaradır”.
Hökumətin satışları qlobal silah ticarətinin yalnız bir hissəsidir, müdafiə podratçılarından birbaşa satışlar biznesin əsas hissəsini təşkil edir. Keçən il Pentaqondan keçən 51,9 milyard dollarlıq xarici hərbi satış ABŞ-ın Ukrayna da daxil olmaqla xarici alıcılara birbaşa icazəli silah, hərbi texnika və xidmətlərin satışının 153,7 milyard dollarının yalnız üçdə birini təşkil edib.
Hərbi arsenalların modernləşdirilməsinə təkan vermək həm də İkinci Dünya Müharibəsindən sonra ABŞ hökumətinin hərbi ittifaqları genişləndirmək üçün atdığı ən mühüm diplomatik addımlardan birinə səbəb olub. Birləşmiş Ştatlar Hindistan və İndoneziya kimi yeni müştərilər qazanmağa başlayır, onları Rusiya və ya Çindən uzaqlaşdırır, eyni zamanda mövcud müttəfiqlərinə və müştərilərinə daha çox silah satır. ABŞ istehsalı olan silah sistemlərinin satın alınması adətən ABŞ ordusu ilə sıx koordinasiya və uzunmüddətli texniki xidmət və modernləşdirmə müqavilələri tələb edir.
ABŞ Dövlət Departamentində dövlət katibinin köməkçisinin müavini Myra Resnik deyib ki, Rusiya üçün strateji uğursuzluq yarada biləcəyimiz yollardan biri də bu ölkənin müdafiə sənayesini təhlükəsizlik üzrə tərəfdaşlarından ayırmaqdır.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-10-2023 15:25 | Bölmə: Slayd
İsrail və HƏMAS arasındakı münaqişə Amerikanın silah tədarükçüləri arasında mənfəəti və silah istehsalı imkanlarını artırıb, beynəlxalq silah satışını ən yüksək göstəriciyə çatdırıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nyu York Times” nəşri yazıb.
Bildirilir ki, satışların artması Bayden administrasiyasına digər ölkələrin hərbçilərini dünyanın ən böyük silah ixracatçısı olan ABŞ ilə daha sıx əlaqələndirmək üçün yeni imkanlar yaradır, eyni zamanda daha yaxşı silahlanmış dünyanın yeni müharibələrə meylli olması ilə bağlı narahatlıqlara səbəb olur.
Hələ İsrail HƏMAS-ın ölümcül hücumuna cavab verməzdən əvvəl Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi və Çindən artan təhlükə qırıcı təyyarələr, raketlər, tanklar, artilleriya, sursat və digər ölümcül avadanlıqların alınmasında qlobal artıma təkan verib. Satışlardakı artım həmçinin müharibədə texnoloji dəyişikliyin sürətli tempindən qaynaqlanır ki, bu da hətta yaxşı silahlanmış ölkələri rəqabət qabiliyyətini saxlamaq üçün yeni nəsil avadanlıq almağa məcbur edir.
Qeyd olunur ki, İsrailə daha çox silah tədarükü ABŞ-ın müdafiə podratçılarının artıq Ukraynaya tədarüklə məşğul olduqları, Polşa kimi Avropadakı digər ABŞ müttəfiqlərinə öz tələbatlarını ödəmək üçün mübarizə apardıqları bir vaxta təsadüf edir. Asiyadakı müttəfiqlərdən milyardlarla dollar dəyərində sifarişlər gözlənilir ki, bu da Çindən artan təhlükədən qaynaqlanır.
Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutunun məlumatına görə, keçən il qlobal hərbi xərclər - silahlara, şəxsi heyətə və digərlərinə - 2,2 trilyon dollara çatıb. Bu isə Soyuq Müharibədən sonra inflyasiyaya uyğunlaşdırılmış dollarlarda ən yüksək səviyyədir.
Əsas amillərdən biri də yeni silah sistemlərinin alışının artmasıdır.
ABŞ, Çin və Rusiyaya satışları nəzərə almasaq, gələn il qlobal hərbi satınalma xərclərinin inflyasiyaya uyğunlaşdırıldıqdan sonra belə keçən illə müqayisədə 23 faiz artaraq 241 milyard dollara çatacağı gözlənilir. Bu, təxminən 20 ildir hərbi xərcləri izləyən “Janes” məlumat bazasında iki ildə ən böyük artımdır. Məlumatlar göstərir ki, keçən il ABŞ qlobal silah ixracının təxminən 45 faizinə nəzarət edib ki, bu da hər hansı digər ölkədən təxminən beş dəfə çoxdur və Sovet İttifaqının dağılmasından bəri ən yüksək göstəricidir.
Daha çox hərbi atəş gücünə olan intensiv tələb, Türkiyə və Cənubi Koreya kimi digər silah istehsal edən ölkələri də ixracatını artırmağa sövq edib və ABŞ-da istehsal çatışmazlığının sifarişlərin doldurulması illər çəkə biləcəyi bir vaxtda alıcılara daha çox seçim imkanı verib. Bəzi böyük alıcılar, məsələn, Polşa xüsusi təhdidlərə qarşı daha güclü şəkildə silahlanır. Digərləri, məsələn, vaxtilə Rusiyanın müştərisi olan və indi daha çox Qərbdən silah almağa can atan İndoneziya da belə addımı atmağa çalışır. Məlumata görə, İsraildən tutmuş Səudiyyə Ərəbistanına qədər Yaxın Şərq ölkələri Amerika silahlarının böyük alıcılarıdır və yeni müharibə səbəbindən sifarişlər yenidən artacaq.
Silah alışının yüksəlməsi, Avropa və Yaxın Şərqdə artıq davam edən müharibələrlə yanaşı, münaqişələrin daha çox ehtimal və ölümcül ola biləcəyi ilə bağlı narahatlıqları artırıb.
Qeyri-kommersiya silahlarına nəzarət assosiasiyasının idarə heyətinin üzvü Mixael Clair deyir ki, çoxlu həll olunmamış münaqişələrin olduğu çox kövrək bir dünyada yaşayırıq. O, Pakistan, Hindistan və ya Azərbaycan və Ermənistan arasında son vaxtlar hərbi texnika alışının artmasına səbəb olan gərginliyə işarə edib: “Bu silah satışının regional münaqişələri daha da gücləndirmək və nəticədə böyük güclər arasında müharibənin başlamasına səbəb olma riski yaradır”.
Hökumətin satışları qlobal silah ticarətinin yalnız bir hissəsidir, müdafiə podratçılarından birbaşa satışlar biznesin əsas hissəsini təşkil edir. Keçən il Pentaqondan keçən 51,9 milyard dollarlıq xarici hərbi satış ABŞ-ın Ukrayna da daxil olmaqla xarici alıcılara birbaşa icazəli silah, hərbi texnika və xidmətlərin satışının 153,7 milyard dollarının yalnız üçdə birini təşkil edib.
Hərbi arsenalların modernləşdirilməsinə təkan vermək həm də İkinci Dünya Müharibəsindən sonra ABŞ hökumətinin hərbi ittifaqları genişləndirmək üçün atdığı ən mühüm diplomatik addımlardan birinə səbəb olub. Birləşmiş Ştatlar Hindistan və İndoneziya kimi yeni müştərilər qazanmağa başlayır, onları Rusiya və ya Çindən uzaqlaşdırır, eyni zamanda mövcud müttəfiqlərinə və müştərilərinə daha çox silah satır. ABŞ istehsalı olan silah sistemlərinin satın alınması adətən ABŞ ordusu ilə sıx koordinasiya və uzunmüddətli texniki xidmət və modernləşdirmə müqavilələri tələb edir.
ABŞ Dövlət Departamentində dövlət katibinin köməkçisinin müavini Myra Resnik deyib ki, Rusiya üçün strateji uğursuzluq yarada biləcəyimiz yollardan biri də bu ölkənin müdafiə sənayesini təhlükəsizlik üzrə tərəfdaşlarından ayırmaqdır.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
Dünən, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
Dünən, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
Dünən, 17:06
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
Dünən, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
Dünən, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
Dünən, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
Dünən, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
