Paşinyana Vatikan ordeni: Papa xristian ermənilərin, yoxsa müsəlman Azərbaycanın tərəfindədir?
Tarix: 26-10-2023 13:59 | Bölmə: Slayd
Paşinyana Vatikan ordeni: Papa xristian ermənilərin, yoxsa müsəlman Azərbaycanın tərəfindədir?

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan “yüksək” mükafata layiq görülüb. Apostol nunsisi, öz missiyasını başa vuran arxiyepiskop Xose Avelina Bettenkur Papa Fransiskin adından Paşinyana Müqəddəs Taxt-Tacın ən yüksək mükafatlarından biri - Papa Pyin Böyük Xaç Ordenini təqdim edib.

Hökumət başçısı yüksək qiymətə görə təşəkkür edib və Ermənistan Respublikası hökumətinin Müqəddəs Taxt-Tacla əlaqələrin ardıcıl inkişafında maraqlı olduğunu vurğulayıb. O, arxiyepiskop Bettenkura gələcək fəaliyyətində uğurlar arzulayıb.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Birincisi, sifarişin özü haqqında bir neçə söz. 17 iyun 1847-ci ildə Papa IX Piy tərəfindən təsis edilib və o zaman Katolik Kilsəsi qarşısında görkəmli xidmətləri olan şəxslər mükafatlandırılıb. Amma zaman keçdikcə onun əhəmiyyəti azalıb, əslində, protokola çevirilib. Müqəddəs Taxt-Tacın Dövlət Katibliyinin 1987-ci ildə aydınlaşdırdığı kimi, mükafat “ilk növbədə Müqəddəs Taxt-Tacda akkreditə olunmuş diplomatlara, dövlət xadimlərinə və ya səfərdə olan dövlətlərin və ya monarxların nümayəndələrinə, Papaya xidmətlərinə görə verilir”.

Paşinyana münasibətdə isə şərtlər tam yerinə yetirilməyib, orden ona səfər zamanı Vatikanda deyil, baş nazirin özünün İrəvandakı iqamətgahında verilib. Paşinyanın bu cür müəmmalı pərdəarxası mükafatlandırılması suallar doğurur.

2020-ci ildə itirilmiş İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra İrəvan Qərbə doğru sürüklənməyə başladı və bu səbəbdən onun xarici siyasət ritorikasında anti-Rusiya notaları da səslənib.



Moskva 9 noyabr 2020-ci il tarixli razılaşmanı Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh yolu ilə nizamlanması üçün yeganə mümkün “yol xəritəsi” hesab etdiyi halda, İrəvan Avropa platformalarına arxalanıb.

Görünür, Ermənistan hökumətinin həyata keçirdiyi manevrlər Vatikan diplomatiyası üçün əvvəldən sirr deyildi.

2020-ci ilin dekabrında Ermənistana səfəri zamanı arxiyepiskop Betankur “ACI Stampa” portalına müsahibəsində bildirib ki, noyabrın 9-da imzalanmış saziş sadəcə, sülh müqaviləsindən əvvəl olan “atəşkəs”dir. Eyni zamanda, o, “danışıqlar zamanı həll olunmamış qalan hər şeyə” görə “atəşkəşi” “sarsıntılı” adlandırıb.

Nunsinin fikrincə, “beynəlxalq ictimaiyyət” daha davamlı geosiyasi strukturun qurulmasında aparıcı rol oynamalı idi. Daha sonra Betankur ABŞ, Fransa və Rusiya nümayəndələrinin daxil olduğu ATƏT-in Minsk qrupunu nəzərdə tuturdu. 9 noyabr 2020-ci il tarixli saziş problemlərin başqa formatda həllini təklif etdiyi halda: Bakı-İrəvan-Moskva.

Ona görə də bu gün Paşinyanın IX Piy ordeni ilə təltif edilməsi ona əvvəlki razılaşmaları yenidən müzakirə etdiyinə və həm Ermənistan-Azərbaycan danışıqları yolunda, həm də Qarabağ ermənilərinin taleyi və Qarabağla bağlı Avropa İttifaqı strukturlarına qapı açdığına görə ona minnətdarlıq əlaməti kimi görünür.

Əgər danışıqlar prosesi illər boyu davam etsəydi, bu problem həll olunmazdı. Lakin bu ilin sentyabrında Bakı Qarabağ üzərində tam nəzarəti bərpa etmək üçün hərbi əməliyyat keçirdi.

Bir ay sonra Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Füzuli şəhərində məcburi köçkünlərlə görüşündə Qarabağ münaqişəsi mövzusunun nəhayət ki, bağlandığını bildirib.

Amma dini baxımdan hələ də həllini tapmayıb.

Yüz minlərlə erməni Qarabağdan qaçdıqdan sonra da onun xristian irsi qalır. Erməni Apostol Kilsəsi və onun sadiq havadarları üçün regionda xristian irsinin erməni xarakterini qoruyub saxlamaq son dərəcə vacibdir.

Vatikan bu məsələdə ermənilərin müttəfiqi ola bilərmi?

Oktyabrın 15-də Roma Papası Fransisk Müqəddəs Pyotr meydanında zəvvarlara müraciət edib: “Dağlıq Qarabağdakı böhran narahat olmaqda davam edir, humanitar vəziyyət və qaçqınların vəziyyəti ağır olaraq qalır. Mən monastırların və ibadət yerlərinin qorunması üçün müraciət etmək istərdim ki, yerli mədəniyyətə və inanca hörmət göstərilsin”.

Papanın bu sözləri erməni cəmiyyətinin bir hissəsi tərəfindən tənqidi qarşılanıb.

“Frensiskin müraciəti tamamilə cavabsız idi, çünki o, “Artsax”ın xristian ziyarətgahlarının taleyi indi əlində olan dövləti və ona rəhbərlik edən şəxsi qeyd etməyib, - deyə Ermənistanın müxalif “Qolos Armenii” qəzeti yazır. - Pontifik qəsdən işğal olunmuş “Artsax”ın xristian ziyarətgahlarının erməni mənəvi mədəniyyətinə və tarixinə aid olduğunu qeyd etmir və müvafiq olaraq onların kimliyini qoruyub saxlamağın zəruriliyini vurğulamır. Bu, yalnız dini tikililərin sırf fiziki olaraq qorunmasının məqsədəuyğunluğuna işarə edir”.

Bu kontekstdə Paşinyanın Papa ordeni ilə təltif edilməsi onun opponentlərinin nəzərində belə bir məna kəsb edir ki, Vatikan və İrəvan bəzi gizli siyasi razılaşmalar naminə həm Qarabağı, həm də onun erməni xristian irsini qurban vermək qərarına gəliblər.

Niyə belə bir təəssürat yaranır ki, Müqəddəs Taxt-Tacın Dövlət Katibliyində kiminsə Ermənistanın baş nazirini həvəsləndirməsi, onun erməni cəmiyyətinin və Paşinyanı saymayan diasporunun gözü qarşısında imicini gücləndirməsi vacib idi? O, Qarabağın itirilməsinə və yüz minlərlə erməninin bölgəni tərk etməsinə görə məsuliyyət daşıyır.

Bu, Paşinyanın Qarabağı təslim etdiyinə inanan bir çox erməni katolikləri, o cümlədən Rusiyada yaşayanlar üçün problem olacaq. Axı belə katoliklər indi düşünməyə başlayacaqlar ki, Müqəddəs Taxt-Tac kimin tərəfindədir - xristian ermənilərin, yoxsa müsəlman Azərbaycanın?

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər