11:42 / 17-06-2025
"Mossad"ın binası vurulub
11:24 / 17-06-2025
Xarici vətəndaşların İrandan Azərbaycan vasitəsiylə təxliyəsi davam edir
11:19 / 17-06-2025
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
10:51 / 17-06-2025
Vətəndaşları aldadan qadın saxlanılıb
10:32 / 17-06-2025
“Azərbaycan-Almaniya Dostluq Həftəsi” keçiriləcək - Fotolar
10:26 / 17-06-2025
“Fənərbaxça”nın prezidenti Bakıya gəlib
10:23 / 17-06-2025
HƏMAS Rusiyanı İsrailə təsir göstərməyə çağırır
10:22 / 17-06-2025
Nazirliyin keçmiş vəzifəli şəxslərinin məhkəməsi başlayıb
10:11 / 17-06-2025
Naxçıvan Aqrar Sığorta Fondu ləğv edilib
09:59 / 17-06-2025
"WhatsApp"da yenilik: reklamlar və pullu abunəliklər gəlir
09:53 / 17-06-2025
2025-ci ilin büdcəsinə dəyişikliklər olacaq? - Açıqlama
09:40 / 17-06-2025
İran nüvə silahları ilə bağlı müqavilədən çıxa bilər
09:21 / 17-06-2025
İsmayıllıda oğul atasını öldürüb
08:25 / 17-06-2025
Hakan Fidan Tiranada Vyosa Osmani ilə görüşüb
08:17 / 17-06-2025
Varşava preventiv tədbirlərə əl atır
08:11 / 17-06-2025
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
08:03 / 17-06-2025
Şakira: “ABŞ-da mühacir olmaq daim qorxu deməkdir”
07:51 / 17-06-2025
ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurası təcili Ağ evdə toplanır
07:44 / 17-06-2025
Kiyevə hücum: çoxmərtəbəli binalar dağılıb, ölən və çoxlu yaralı var - Foto
07:02 / 17-06-2025
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
06:47 / 17-06-2025
Kəşfiyyat agentliyinə qadın rəhbərlik edəcək
22:43 / 16-06-2025
Zakir Həsənov Belarusa rəsmi səfər edib
22:33 / 16-06-2025
Xarici ölkə vətəndaşları İrandan Azərbaycana təxliyə olunub
20:27 / 16-06-2025
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
18:00 / 16-06-2025
Cüdoçumuz dünya çempionatının yarımfinalına yüksəlib
17:32 / 16-06-2025
Rusiya Azərbaycandan göndərilən kartofu geri qaytarıb
15:28 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn: "Bu addım istefa anlamına gəlmir"
14:07 / 16-06-2025
İran prezidenti: "İran nüvə silahı hazırlamaq niyyətində deyil"
13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
13:01 / 16-06-2025
İrandan 41 Azərbaycan vətəndaşı təxliyə olunub
08:07 / 14-06-2025

14:57 / 12-06-2025

07:23 / 13-06-2025

17:06 / 13-06-2025

21:38 / 12-06-2025

18:49 / 13-06-2025

11:37 / 16-06-2025

17:43 / 13-06-2025

08:47 / 16-06-2025

17:51 / 12-06-2025

17:09 / 12-06-2025

İranın Afrika həmləsi: Tehranın Qara qitədə hansı marağı var?
Tarix: 03-05-2024 11:22 | Bölmə: Slayd

İran rəhbərliyi Afrika ölkələri ilə əlaqələrin hərtərəfli inkişafına üstünlük verdiyini bəyan edib. Bu günlərdə İslam Respublikası qitənin 40-dan çox ölkəsinin iqtisadiyyat nazirlərini bir araya gətirən beynəlxalq İran-Afrika sammitinə ev sahibliyi edib. Buna baxmayaraq, Tehranın yəqin ki, etibar qazanmağı planlaşdırdığı əsas vasitə, xüsusən də yerli oyunçuların ABŞ və Fransa ilə hərbi əməkdaşlıqdan imtina etməsi fonunda silah ixracı olaraq qalır. Ekspertlər hesab edirlər ki, İran ekspansiyası Rusiyanın xeyrinədir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Tehranın Afrika ilə hərtərəfli əlaqələrin gücləndirilməsində prioritet hesab etdiyi barədə bəyanatı İslam Respublikasının xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahian verib. O, Tehrana öz ixrac məhsullarını təqdim etmək imkanı verən mühüm kommersiya hadisəsi olan “Expo 2024” beynəlxalq sərgisində iştirak etmək üçün İrana gələn CAR-ın (Cənubi Afrika Respublikası) kiçik və orta sahibkarlıq naziri Nqeyt Robard ilə görüşündə bunu vurğulayıb.
Sərgi ilə paralel olaraq Tehranda 40 ölkədən nümayəndə heyətinin gəldiyi ikinci beynəlxalq “İran-Afrika” forumu keçirilib. Açılışda prezident İbrahim Raisi deyib ki, İslam Respublikasının “Afrikada neft emalı zavodu və ya elektrik stansiyası tikmək imkanı var”.
“Qərb Afrikada öz maraqlarını təmin etmək üçün fürsət görür. Onlar bütün Afrikanın onların olmasını istəyirlər. Biz istəyirik ki, Afrika afrikalılar üçün olsun, yanaşmalarımızdakı fərq budur”, - deyə prezident vurğulayıb.
Bu günlərdə BƏƏ-nin “Əl-Ayn” nəşri yazıb ki, İran tərəfi Afrikada öz mövqelərini təkcə ticarət yolu ilə deyil, həm də silah tədarükü ilə gücləndirməyə çalışır. Ərəb dövlətlərinin bu mövzuya marağı onların sərmayələrini ənənəvi təsir dairəsi olan Ərəb Afrikasının hüdudlarından kənarda da genişləndirmək istəklərini nümayiş etdirə bilər. Xüsusilə nəzərə alsaq ki, Afrika Buynuzu - Yəmən husilərinin fəallaşması fonunda - naviqasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi baxımından strateji əhəmiyyətli bir yerə çevrilir.
Bu, Tehranın afrikalı oyunçuları silahla təchiz etməyə hazırlığının müzakirəsi ilk dəfə deyil. 2023-cü ilin mayında Malinin müdafiə və veteranlarla iş üzrə naziri Sadio Kamara İrana səfər edərkən ev sahibi ölkənin Bamakonu hərbi texnika ilə təmin etmək və terrorizmlə mübarizədə təcrübə mübadiləsi aparmaq imkanlarını vurğulamışdı.
2024-cü ilin fevralında İran tərəfinin Sudan Silahlı Qüvvələrinə rəqib düşərgə olan Sürətli Dəstək Qüvvələrinə qarşı istifadə üçün qabaqcıl PUA-lar tədarük etdiyi barədə xəbərlər yayılıb. Güman edilirdi ki, bu yolla Tehran Qırmızı dənizdə enerji layihələndirmək imkanı verən liman qurğusu olan Port Sudana çıxış qazanmağa ümid edir.
İranın qitədə marağında nüvə faktoru var. Bundan əvvəl “The Wall Street Journal” öz mənbələrinə istinadla yazıb ki, ABŞ İranın Nigerdəki uran yataqlarına çıxış əldə etmək istəməsindən şübhələnir.

Ötən gün Fransanın “Africa Intelligence” portalı qeyd edib ki, Vaşinqton İran-Niger danışıqları ətrafındakı vəziyyəti diqqətlə izləyir və bu, eyni zamanda, Fransanın nüvə nəhəngi “Orano”-nu çətin vəziyyətə sala bilər. Fevral ayında korporasiya fransız qoşunlarının çıxarılmasına baxmayaraq Qərbi Afrika ölkəsində məhdud əməliyyat fəaliyyətlərinin davam edəcəyini bildirmişdi.
Şərqşünas Natalya Filippova NG ilə söhbətində deyib: "Afrika təkcə İranı cəlb etmir. Afrikada nüfuz yarışında çoxlu sayda iştirakçı var. İlk növbədə, onları qitənin zəngin olduğu təbii sərvətlər cəlb edir.
İkincisi, bunlar satış bazarlarıdır. Silahlardan tutmuş qabaqcıl texnologiyalara qədər. Biz Fransa və ABŞ-nın gedişindən sonra vakuumun yarandığı yerdə İranın təsirinin artdığını görürük. Sahel zonasında Afrika ölkələrinin yeni rəhbərliyinə tətbiq edilən sanksiyalar hökumətləri investisiya axtarmağa sövq edir”.
NG-nin həmsöhbəti vurğulayır ki, burada İran dəstək verməyə hazırdır.
"Bu investisiyalar İranın yumşaq gücünün inkişafına müsbət təsir göstərir, - deyə ekspert qeyd edir. - Tehran uzun müddətdir ki, Qərbə müxalif mövqedədir. İran prezidenti İbrahim Rəisinin son Afrika sammitində vurğuladığı kimi, Afrika Qərbin maraqlarına xidmət etməməli, öz maraqlarını müdafiə etməlidir. Sanksiyalar, Tehranın fikrincə, yalnız Qərb ölkələrinin öz siyasətlərini tətbiq etmək niyyətini əks etdirir. Bu “yumşaq güc” sayəsində İranın imici də yaxşılaşır”.
Filippovanın sözlərinə görə, digər vacib məqam İrana yaxın dövlət və qeyri-dövlət oyunçularından ibarət qeyri-rəsmi klub olan “Müqavimət oxu”nun inkişafıdır:
“Sudanda İranın təsiri müşahidə olunub. İranın bu ölkədəki maraqları Qırmızı dənizə nəzarət etmək, müvəkkillərini silahla təmin etmək, ABŞ və Körfəz ölkələrinin siyasi çəkisini azaltmaqdan ibarətdir. Sudan əvvəllər İsraillə normallaşma sazişi bağlamağa hazır idi, bu, İranın maraqlarına uyğun deyil”.
NG-nin həmsöhbətinin sözlərinə görə, hələ ki, İranın qitəyə marağı Rusiya üçün birbaşa problem yaratmır.
“Rusiyanın əsas rəqabəti layihələrin inkişafı üçün böyük maliyyə potensialına malik olan Türkiyədir. Türkiyə, digər şeylər arasında, Sahel ölkələrinə kömək edəcəyinə söz verdi. İranın təsirini qiymətləndirməmək olmaz, lakin o, hələ o qədər də böyük deyil və ilk növbədə “Müqavimət oxunun” saxlanmasına aiddir. Bundan əlavə, İranın Afrikadakı antimüstəmləkəçilik gündəmi, əksinə, Rusiyanın əlinə oynayır, çünki Moskva da eyni mövqedən çıxış edir”, - deyə Filippova yekunlaşdırıb.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 03-05-2024 11:22 | Bölmə: Slayd

İran rəhbərliyi Afrika ölkələri ilə əlaqələrin hərtərəfli inkişafına üstünlük verdiyini bəyan edib. Bu günlərdə İslam Respublikası qitənin 40-dan çox ölkəsinin iqtisadiyyat nazirlərini bir araya gətirən beynəlxalq İran-Afrika sammitinə ev sahibliyi edib. Buna baxmayaraq, Tehranın yəqin ki, etibar qazanmağı planlaşdırdığı əsas vasitə, xüsusən də yerli oyunçuların ABŞ və Fransa ilə hərbi əməkdaşlıqdan imtina etməsi fonunda silah ixracı olaraq qalır. Ekspertlər hesab edirlər ki, İran ekspansiyası Rusiyanın xeyrinədir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Tehranın Afrika ilə hərtərəfli əlaqələrin gücləndirilməsində prioritet hesab etdiyi barədə bəyanatı İslam Respublikasının xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahian verib. O, Tehrana öz ixrac məhsullarını təqdim etmək imkanı verən mühüm kommersiya hadisəsi olan “Expo 2024” beynəlxalq sərgisində iştirak etmək üçün İrana gələn CAR-ın (Cənubi Afrika Respublikası) kiçik və orta sahibkarlıq naziri Nqeyt Robard ilə görüşündə bunu vurğulayıb.
Sərgi ilə paralel olaraq Tehranda 40 ölkədən nümayəndə heyətinin gəldiyi ikinci beynəlxalq “İran-Afrika” forumu keçirilib. Açılışda prezident İbrahim Raisi deyib ki, İslam Respublikasının “Afrikada neft emalı zavodu və ya elektrik stansiyası tikmək imkanı var”.
“Qərb Afrikada öz maraqlarını təmin etmək üçün fürsət görür. Onlar bütün Afrikanın onların olmasını istəyirlər. Biz istəyirik ki, Afrika afrikalılar üçün olsun, yanaşmalarımızdakı fərq budur”, - deyə prezident vurğulayıb.
Bu günlərdə BƏƏ-nin “Əl-Ayn” nəşri yazıb ki, İran tərəfi Afrikada öz mövqelərini təkcə ticarət yolu ilə deyil, həm də silah tədarükü ilə gücləndirməyə çalışır. Ərəb dövlətlərinin bu mövzuya marağı onların sərmayələrini ənənəvi təsir dairəsi olan Ərəb Afrikasının hüdudlarından kənarda da genişləndirmək istəklərini nümayiş etdirə bilər. Xüsusilə nəzərə alsaq ki, Afrika Buynuzu - Yəmən husilərinin fəallaşması fonunda - naviqasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi baxımından strateji əhəmiyyətli bir yerə çevrilir.
Bu, Tehranın afrikalı oyunçuları silahla təchiz etməyə hazırlığının müzakirəsi ilk dəfə deyil. 2023-cü ilin mayında Malinin müdafiə və veteranlarla iş üzrə naziri Sadio Kamara İrana səfər edərkən ev sahibi ölkənin Bamakonu hərbi texnika ilə təmin etmək və terrorizmlə mübarizədə təcrübə mübadiləsi aparmaq imkanlarını vurğulamışdı.
2024-cü ilin fevralında İran tərəfinin Sudan Silahlı Qüvvələrinə rəqib düşərgə olan Sürətli Dəstək Qüvvələrinə qarşı istifadə üçün qabaqcıl PUA-lar tədarük etdiyi barədə xəbərlər yayılıb. Güman edilirdi ki, bu yolla Tehran Qırmızı dənizdə enerji layihələndirmək imkanı verən liman qurğusu olan Port Sudana çıxış qazanmağa ümid edir.
İranın qitədə marağında nüvə faktoru var. Bundan əvvəl “The Wall Street Journal” öz mənbələrinə istinadla yazıb ki, ABŞ İranın Nigerdəki uran yataqlarına çıxış əldə etmək istəməsindən şübhələnir.

Ötən gün Fransanın “Africa Intelligence” portalı qeyd edib ki, Vaşinqton İran-Niger danışıqları ətrafındakı vəziyyəti diqqətlə izləyir və bu, eyni zamanda, Fransanın nüvə nəhəngi “Orano”-nu çətin vəziyyətə sala bilər. Fevral ayında korporasiya fransız qoşunlarının çıxarılmasına baxmayaraq Qərbi Afrika ölkəsində məhdud əməliyyat fəaliyyətlərinin davam edəcəyini bildirmişdi.
Şərqşünas Natalya Filippova NG ilə söhbətində deyib: "Afrika təkcə İranı cəlb etmir. Afrikada nüfuz yarışında çoxlu sayda iştirakçı var. İlk növbədə, onları qitənin zəngin olduğu təbii sərvətlər cəlb edir.
İkincisi, bunlar satış bazarlarıdır. Silahlardan tutmuş qabaqcıl texnologiyalara qədər. Biz Fransa və ABŞ-nın gedişindən sonra vakuumun yarandığı yerdə İranın təsirinin artdığını görürük. Sahel zonasında Afrika ölkələrinin yeni rəhbərliyinə tətbiq edilən sanksiyalar hökumətləri investisiya axtarmağa sövq edir”.
NG-nin həmsöhbəti vurğulayır ki, burada İran dəstək verməyə hazırdır.
"Bu investisiyalar İranın yumşaq gücünün inkişafına müsbət təsir göstərir, - deyə ekspert qeyd edir. - Tehran uzun müddətdir ki, Qərbə müxalif mövqedədir. İran prezidenti İbrahim Rəisinin son Afrika sammitində vurğuladığı kimi, Afrika Qərbin maraqlarına xidmət etməməli, öz maraqlarını müdafiə etməlidir. Sanksiyalar, Tehranın fikrincə, yalnız Qərb ölkələrinin öz siyasətlərini tətbiq etmək niyyətini əks etdirir. Bu “yumşaq güc” sayəsində İranın imici də yaxşılaşır”.
Filippovanın sözlərinə görə, digər vacib məqam İrana yaxın dövlət və qeyri-dövlət oyunçularından ibarət qeyri-rəsmi klub olan “Müqavimət oxu”nun inkişafıdır:
“Sudanda İranın təsiri müşahidə olunub. İranın bu ölkədəki maraqları Qırmızı dənizə nəzarət etmək, müvəkkillərini silahla təmin etmək, ABŞ və Körfəz ölkələrinin siyasi çəkisini azaltmaqdan ibarətdir. Sudan əvvəllər İsraillə normallaşma sazişi bağlamağa hazır idi, bu, İranın maraqlarına uyğun deyil”.
NG-nin həmsöhbətinin sözlərinə görə, hələ ki, İranın qitəyə marağı Rusiya üçün birbaşa problem yaratmır.
“Rusiyanın əsas rəqabəti layihələrin inkişafı üçün böyük maliyyə potensialına malik olan Türkiyədir. Türkiyə, digər şeylər arasında, Sahel ölkələrinə kömək edəcəyinə söz verdi. İranın təsirini qiymətləndirməmək olmaz, lakin o, hələ o qədər də böyük deyil və ilk növbədə “Müqavimət oxunun” saxlanmasına aiddir. Bundan əlavə, İranın Afrikadakı antimüstəmləkəçilik gündəmi, əksinə, Rusiyanın əlinə oynayır, çünki Moskva da eyni mövqedən çıxış edir”, - deyə Filippova yekunlaşdırıb.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:19
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
Bu gün, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
Bu gün, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
Dünən, 20:27
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
Dünən, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Dünən, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Dünən, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
15-06-2025, 12:59
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)