11:50 / 17-06-2025
İlham Əliyev Assambleya sədrini qəbul edib - Fotolar
11:42 / 17-06-2025
"Mossad"ın binası vurulub
11:24 / 17-06-2025
Xarici vətəndaşların İrandan Azərbaycan vasitəsiylə təxliyəsi davam edir
11:19 / 17-06-2025
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
10:51 / 17-06-2025
Vətəndaşları aldadan qadın saxlanılıb
10:32 / 17-06-2025
“Azərbaycan-Almaniya Dostluq Həftəsi” keçiriləcək - Fotolar
10:26 / 17-06-2025
“Fənərbaxça”nın prezidenti Bakıya gəlib
10:23 / 17-06-2025
HƏMAS Rusiyanı İsrailə təsir göstərməyə çağırır
10:22 / 17-06-2025
Nazirliyin keçmiş vəzifəli şəxslərinin məhkəməsi başlayıb
10:11 / 17-06-2025
Naxçıvan Aqrar Sığorta Fondu ləğv edilib
09:59 / 17-06-2025
"WhatsApp"da yenilik: reklamlar və pullu abunəliklər gəlir
09:53 / 17-06-2025
2025-ci ilin büdcəsinə dəyişikliklər olacaq? - Açıqlama
09:40 / 17-06-2025
İran nüvə silahları ilə bağlı müqavilədən çıxa bilər
09:21 / 17-06-2025
İsmayıllıda oğul atasını öldürüb
08:25 / 17-06-2025
Hakan Fidan Tiranada Vyosa Osmani ilə görüşüb
08:17 / 17-06-2025
Varşava preventiv tədbirlərə əl atır
08:11 / 17-06-2025
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
08:03 / 17-06-2025
Şakira: “ABŞ-da mühacir olmaq daim qorxu deməkdir”
07:51 / 17-06-2025
ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurası təcili Ağ evdə toplanır
07:44 / 17-06-2025
Kiyevə hücum: çoxmərtəbəli binalar dağılıb, ölən və çoxlu yaralı var - Foto
07:02 / 17-06-2025
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
06:47 / 17-06-2025
Kəşfiyyat agentliyinə qadın rəhbərlik edəcək
22:43 / 16-06-2025
Zakir Həsənov Belarusa rəsmi səfər edib
22:33 / 16-06-2025
Xarici ölkə vətəndaşları İrandan Azərbaycana təxliyə olunub
20:27 / 16-06-2025
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
18:00 / 16-06-2025
Cüdoçumuz dünya çempionatının yarımfinalına yüksəlib
17:32 / 16-06-2025
Rusiya Azərbaycandan göndərilən kartofu geri qaytarıb
15:28 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn: "Bu addım istefa anlamına gəlmir"
14:07 / 16-06-2025
İran prezidenti: "İran nüvə silahı hazırlamaq niyyətində deyil"
13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
17:51 / 12-06-2025
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
17:09 / 12-06-2025
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
Heyrətamiz kainat: alimlərin araşdırması nədən xəbər verir?
Tarix: 05-05-2024 09:53 | Bölmə: Slayd
Səbəb əlaqəsini pozan, işıqdan daha sürətli hərəkət edən görünməz hissəciklər, həmçinin takionar kosmosda hökmranlıq edə bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, Amerika və Avropadan olan fiziklər, astronomlar və astrofizikanı araşdıran digər ölkələrin alimlər belə qənaətə gəliblər.
Kainatın qurulması haqqında yeni fikir irəli sürən alimlər onun müqayisəli və yeni bir modelini öyrənməklə bu sahəni çox geniş tədqiq ediblər. Belə bir elmi yükün altına girən dünya fizikləri bir müddət əvvəl kainata yenidən "göz gəzdirərək” müəyyən sınaqlar keçiriblər. Fiziklərin əksəriyyəti apardıqları müşahidələrdən heyrət doğuran nəticə əldə ediblər. Amerika və avropalı fiziklər öz tərəfdaşları olan alimlərlə, bu yöndə təcrübə keçmiş ideya ortaqları ilə razılaşmalı olublar.
Xatırladaq ki, hələ də nəzərdən keçirilməmiş, tam izahı verilmədən yeni bir elmi məqalədə həmin sahəni öyrənən fiziklər müasir dünyanın inkişaf etmiş elminə və alimlərə dəlillərlə sübut etməyə çalışırdılar ki, kainatımızda takionların hakim olması iddiası daha çox məntiqli, inandırıcı səslənir. Hazırda fiziklər məhz bu nəzəriyyəni irəli sürürlər.
Alimlərin əldə etdiyi son nəticənin izahında deyilir ki, takion adlandıran zərrəciklərin mahiyyəti superluminal sürətlə hərəkət edən hipotetik hissəciklərin daim kosmik məkanda işlək halda olmasıdır.
"SUNY Stony Brook" elmi müəssisəsinin əməkdaşı, Nyu-Yorkdakı Flatiron İnstitutunda astrofiziki Paul Sutter isə iddia edir ki, takionlar mövcud deyil. Sutterin məntiqinə görə, kosmik məkanda takionların mütləq şəkildə varlığı ideyası şübhəlidir. Alim deyib:
"Müşahidələrimiz bizə deyir ki, işıqdan daha sürətli hərəkət edən cisimlər keçmişdən gələcəyə doğru zaman axını haqqında bildiyimiz hər şeyi pozur. Lakin hipotetik hissəciklər hələ də fizikləri maraqlandırır. Axı belə bir proses necə mümkündür, bəlkə də səbəb əlaqəsi fikri səhvdir?".
Yeni tədqiqatın müəllifləri bu mübahisəli məsələyə digər həmkarlarından fərqli yanaşırlar. Onlar hesab edirlər ki, burada fikir ayrılığı ola bilməz, çünki əldə edilən nəticələr tam əksini göstərir.
Kosmosdakı prosesləri öyrənən ərəfələrdə heyrətamiz müşahidələri böyük təəccüblə qarşılayan və belə bir əhatəli sahəni tətqiq edənlərin, demək olar, əksəriyyətinin fikrincə, həqiqətən də bu takionlar xüsusiyyətlərinə, kütləsinə görə qaranlıq maddəyə bənzəyir. Deməli, əsas səbəb onların fəallığıdır. Elm adamları bu qənaətdədir ki, məhz əldə edilən ilkin nəticəyə istinad etməklə takionun mütləq mövcudluğuna və onun qaranlıq maddə olduğuna inanmaq, elə bu xətt üzrə tədqiqatlara davam etməyə dəyər.
Takionları kosmosun "Məsuliyyətli kiçikləri" adlandırmaq daha düzgün olar. Çünki takionlar kainatda məlum olan hər bir və yaxud da elmə tamamilə naməlum olan bir qalaktikanın həm kütləsinin əksəriyyətini təşkil edir, həm də takionlar normal maddədən beş dəfə çoxdur. Ancaq astronomlar, hələ də bu sahəni tamamilə araşdırmayan, sona qədər tədqiq etməyən fiziklər tərəddüd edirlər. Onlar konkret olaraq qaranlıq maddənin nədən ibarət olduğunu bilmirlər. Buna görə də elm adamları fərqli yeni ideyalar irəli sürür, hətta hərdən ağlagəlməz və çox qeyri-adi fərziyyələr səsləndirməkdən çəkinmirlər.
Tədqiqatçıların hesablamaları əsasında bildirilir ki, böyük təhlükə törətməsə də, takionlarla dolu olan bu kainatın yenidən genişlənməsi gözlənilən sürətlənmədən öncə yavaşlaya bilər. İndi kainat qaranlıq enerji səbəbindən sürətlənmiş fazadadır. Buna görə də takionun kosmoloji modeli həm qaranlıq enerjinin, həm də qaranlıq maddənin eyni vaxtda səbəbini və izahını vermək potensialına malikdir.
İrəli sürülən həmin nəzəriyyəni çox ətraflı və dərindən araşdıranlar, digər alimlərin söylədiyi fikirlərin nə qədər əhəmiyyətli olduğunu yoxlamaq üçün bu sahədə tədqiqatlar aparmış fiziklərin təklifi ilə La tipli modeli fövqəlnovaların müşahidələrində tətbiq ediblər. Məhz Tip La fövqəlnovaları sayəsində astronomlar ilk dəfə 1990-cı illərin sonunda kainatın genişlənmə prosesinin sürətləndiyini öyrəniblər. Bununla fiziklər takion kosmoloji modelinin maddə, həmçinin də qaranlıq enerjini ehtiva edən standart kosmoloji model kimi fövqəlnova məlumatlarının izahını verməklə ən əsas, yaxşı bir nəticə əldə etdiklərini bildirib, qeyri-adi bu tapıntı barədə açıqlama veriblər. İdeyanın qeyri-adi olduğunu nəzərə alsaq, bu təəccüblüdür, çünki takionlarla bağlı demək olar ki, elmdə öncə verilmiş məlumatlar istisna olmaqla, yeni heç nə məlum deyildi. Bu səbəbdən köhnə sual yenidən gündəmə gəlir. İndi hamı ancaq bir şey barədə soruşur: "Takion nədir? O varmı və hansı funksiyaları daşıyır?".
Takion, yaxud Bradion adlanan bu fiziki anlayış - işıq sürətindən də daha sürətlə hərəkət etdiyi iddia olunan hipotetik bir zərrəcik olduğu üçün tam spinə malikdir, yəni bosondur. Takion məkansızdır, daim hərəkətdə və işləkdir, onun zamanın hər yerində olduğu iddia edilir. Həmçinin də takionun, yaxud da takionların ən kiçik sürətinin işıq sürəti olduğu da deyilir. Takion düsturunun (v2/c2 = c2/c2 = 1) ilk dəfə almaniyalı alim Zommerfrild Arnold tərəfindən kəşf edildiyi iddia olunur, lakin ondan əvvəl S. Corcun, eləcə də F. Ceraldın bu barədə yazdıqlarını bildirənlər də var.
Bir çox fiziklərin fikrincə, ümumiyyətlə, takion nəzəriyyəsi tutarlı deyil, yəni elm adamlarına görə belə nəzəriyyə xəyali və elmi əsaslara söykənməyən ehtimallardır. Alimlər bunu belə əsaslandırırlar ki, hələ elm aləmində fotondan sürətli hissəciyin mövcud olması tam sübuta yetirilməyib. Takionlar Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsi qaydasındakı v.v/c.c sualın - cismin sürəti işıq sürətini aşarsa, nəticə nə olar sualına cavabdır. Elə bu səbəbdən də takionların kütləsini kompleks ədədlə ifadə edirlər: mtakion = 2.i. Eyni zamanda da v c-dən böyük olacaqsa, takionun ən aşağı sürəti c ola bilər, ancaq məntiqə görə tamamilə c sürətində ola bilməzlər, çünki bu zaman v.v/c.c = c.c/c.c = 1 olacağından düsturun cavabı anlaşılmaz ifadə şəklinə düşəcək.
Bununla bərabər daha bir məqam da var, digər cavab yoxdur, çünki məlum olduğu kimi kütləsinin kvadratı neqativ (mənfi) olan istənilən hissəcik takion zərrəcikləri adlanacaq və bu inkaredilməz tezis artıq modern fizikada olduğu kimi, müasir elm sahəsində də çox mühüm rol oynamağa başlayıb.
Takion həm tapmaca, həm də kainatla bağlı olan bütün sualların cavabıdır. Onu öyrənmək, onu müşahidə etmək fizikada sirlərə açar əldə etmək deməkdir. Müasir elmin gəldiyi son nəticələrə görə, takion zərrəciklərinin öyrənilməsi əslində sübut əldə etməyə yol açıb, yəni fizikləri düşündürən əsas suallara qismən cavab tapılıb. Potensial teoremlər, işıqdan daha sürətli hissəciklərin Lourentz sabitliyinin sürətlə qırılmasına səbəb olur, qırılmanın nəticəsində isə takion iştirakçıya çevrilir və daxil olmalara icazə verilir. Bu proses o anlama gəlir ki, hissəciklərin sürəti üçün işıq sürəti sərhəd deyil. Beləliklə, həqiqi dünya üçün sərhəd olan işıq sürəti öz dəyərini qoruyur. Bundan çıxan nəticə isə takionların varlığının fizika, həmçinin cəbr qanunlarına zidd olmadığını sübut edir. Bunu takionların varlığına dəlil kimi göstərənlər də var. Göstərilən bu (v) > (c) dəyərlərinin zaman nəzəriyyəsinin içində yerinə yetririlməsi nəticəsində isə zaman qavramının takionlar üçün kütlə kimi tam mücərrəd olduğunu göstərir. Bu fikirlərlə razılaşanlar, uzun illər bu sahəni öyrənib kainatı tədqiq edən alimlər də bildirirlər ki, zamanın keçərli olmadığı halda içində zamanın oxu olan entropiyadan söhbət gedə bilməz. Məhz elə bu səbəbdən də nizamı pozan takionlar heç vaxt kainatı həqiqi kainatın əksinə formalaşdıra bilməzlər, əksinə, çəkinin onlara təsir etmədiyindən daha da genişlənərlər. Beləcə, başlanılan nöqtəyə geri qayıdan yox, ancaq sonu və ucu-bucağı olmayan heyrətamiz takion kainatı mövcuddur. Həmçinin takionların enerjisi azaldıqca sürətləri də aşağı enir.
Takion işıqdan sürətli olduğundan onu görmək olmur. Lakin o, keçdikdən sonra iki işıq: biri müşahidəçiyə yaxınlaşan kürə, digəri isə müşahidəçidən uzaqlaşan kürə görünür. Bütün bunlar, alimlərin apardığı elmi tədqiqatlar və müşahidələr bir daha sübut edir ki, kainatı "işlədən" takionlar mövcuddur.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-05-2024 09:53 | Bölmə: Slayd
Səbəb əlaqəsini pozan, işıqdan daha sürətli hərəkət edən görünməz hissəciklər, həmçinin takionar kosmosda hökmranlıq edə bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, Amerika və Avropadan olan fiziklər, astronomlar və astrofizikanı araşdıran digər ölkələrin alimlər belə qənaətə gəliblər.
Kainatın qurulması haqqında yeni fikir irəli sürən alimlər onun müqayisəli və yeni bir modelini öyrənməklə bu sahəni çox geniş tədqiq ediblər. Belə bir elmi yükün altına girən dünya fizikləri bir müddət əvvəl kainata yenidən "göz gəzdirərək” müəyyən sınaqlar keçiriblər. Fiziklərin əksəriyyəti apardıqları müşahidələrdən heyrət doğuran nəticə əldə ediblər. Amerika və avropalı fiziklər öz tərəfdaşları olan alimlərlə, bu yöndə təcrübə keçmiş ideya ortaqları ilə razılaşmalı olublar.
Xatırladaq ki, hələ də nəzərdən keçirilməmiş, tam izahı verilmədən yeni bir elmi məqalədə həmin sahəni öyrənən fiziklər müasir dünyanın inkişaf etmiş elminə və alimlərə dəlillərlə sübut etməyə çalışırdılar ki, kainatımızda takionların hakim olması iddiası daha çox məntiqli, inandırıcı səslənir. Hazırda fiziklər məhz bu nəzəriyyəni irəli sürürlər.
Alimlərin əldə etdiyi son nəticənin izahında deyilir ki, takion adlandıran zərrəciklərin mahiyyəti superluminal sürətlə hərəkət edən hipotetik hissəciklərin daim kosmik məkanda işlək halda olmasıdır.
"SUNY Stony Brook" elmi müəssisəsinin əməkdaşı, Nyu-Yorkdakı Flatiron İnstitutunda astrofiziki Paul Sutter isə iddia edir ki, takionlar mövcud deyil. Sutterin məntiqinə görə, kosmik məkanda takionların mütləq şəkildə varlığı ideyası şübhəlidir. Alim deyib:
"Müşahidələrimiz bizə deyir ki, işıqdan daha sürətli hərəkət edən cisimlər keçmişdən gələcəyə doğru zaman axını haqqında bildiyimiz hər şeyi pozur. Lakin hipotetik hissəciklər hələ də fizikləri maraqlandırır. Axı belə bir proses necə mümkündür, bəlkə də səbəb əlaqəsi fikri səhvdir?".
Yeni tədqiqatın müəllifləri bu mübahisəli məsələyə digər həmkarlarından fərqli yanaşırlar. Onlar hesab edirlər ki, burada fikir ayrılığı ola bilməz, çünki əldə edilən nəticələr tam əksini göstərir.
Kosmosdakı prosesləri öyrənən ərəfələrdə heyrətamiz müşahidələri böyük təəccüblə qarşılayan və belə bir əhatəli sahəni tətqiq edənlərin, demək olar, əksəriyyətinin fikrincə, həqiqətən də bu takionlar xüsusiyyətlərinə, kütləsinə görə qaranlıq maddəyə bənzəyir. Deməli, əsas səbəb onların fəallığıdır. Elm adamları bu qənaətdədir ki, məhz əldə edilən ilkin nəticəyə istinad etməklə takionun mütləq mövcudluğuna və onun qaranlıq maddə olduğuna inanmaq, elə bu xətt üzrə tədqiqatlara davam etməyə dəyər.
Takionları kosmosun "Məsuliyyətli kiçikləri" adlandırmaq daha düzgün olar. Çünki takionlar kainatda məlum olan hər bir və yaxud da elmə tamamilə naməlum olan bir qalaktikanın həm kütləsinin əksəriyyətini təşkil edir, həm də takionlar normal maddədən beş dəfə çoxdur. Ancaq astronomlar, hələ də bu sahəni tamamilə araşdırmayan, sona qədər tədqiq etməyən fiziklər tərəddüd edirlər. Onlar konkret olaraq qaranlıq maddənin nədən ibarət olduğunu bilmirlər. Buna görə də elm adamları fərqli yeni ideyalar irəli sürür, hətta hərdən ağlagəlməz və çox qeyri-adi fərziyyələr səsləndirməkdən çəkinmirlər.
Tədqiqatçıların hesablamaları əsasında bildirilir ki, böyük təhlükə törətməsə də, takionlarla dolu olan bu kainatın yenidən genişlənməsi gözlənilən sürətlənmədən öncə yavaşlaya bilər. İndi kainat qaranlıq enerji səbəbindən sürətlənmiş fazadadır. Buna görə də takionun kosmoloji modeli həm qaranlıq enerjinin, həm də qaranlıq maddənin eyni vaxtda səbəbini və izahını vermək potensialına malikdir.
İrəli sürülən həmin nəzəriyyəni çox ətraflı və dərindən araşdıranlar, digər alimlərin söylədiyi fikirlərin nə qədər əhəmiyyətli olduğunu yoxlamaq üçün bu sahədə tədqiqatlar aparmış fiziklərin təklifi ilə La tipli modeli fövqəlnovaların müşahidələrində tətbiq ediblər. Məhz Tip La fövqəlnovaları sayəsində astronomlar ilk dəfə 1990-cı illərin sonunda kainatın genişlənmə prosesinin sürətləndiyini öyrəniblər. Bununla fiziklər takion kosmoloji modelinin maddə, həmçinin də qaranlıq enerjini ehtiva edən standart kosmoloji model kimi fövqəlnova məlumatlarının izahını verməklə ən əsas, yaxşı bir nəticə əldə etdiklərini bildirib, qeyri-adi bu tapıntı barədə açıqlama veriblər. İdeyanın qeyri-adi olduğunu nəzərə alsaq, bu təəccüblüdür, çünki takionlarla bağlı demək olar ki, elmdə öncə verilmiş məlumatlar istisna olmaqla, yeni heç nə məlum deyildi. Bu səbəbdən köhnə sual yenidən gündəmə gəlir. İndi hamı ancaq bir şey barədə soruşur: "Takion nədir? O varmı və hansı funksiyaları daşıyır?".
Takion, yaxud Bradion adlanan bu fiziki anlayış - işıq sürətindən də daha sürətlə hərəkət etdiyi iddia olunan hipotetik bir zərrəcik olduğu üçün tam spinə malikdir, yəni bosondur. Takion məkansızdır, daim hərəkətdə və işləkdir, onun zamanın hər yerində olduğu iddia edilir. Həmçinin də takionun, yaxud da takionların ən kiçik sürətinin işıq sürəti olduğu da deyilir. Takion düsturunun (v2/c2 = c2/c2 = 1) ilk dəfə almaniyalı alim Zommerfrild Arnold tərəfindən kəşf edildiyi iddia olunur, lakin ondan əvvəl S. Corcun, eləcə də F. Ceraldın bu barədə yazdıqlarını bildirənlər də var.
Bir çox fiziklərin fikrincə, ümumiyyətlə, takion nəzəriyyəsi tutarlı deyil, yəni elm adamlarına görə belə nəzəriyyə xəyali və elmi əsaslara söykənməyən ehtimallardır. Alimlər bunu belə əsaslandırırlar ki, hələ elm aləmində fotondan sürətli hissəciyin mövcud olması tam sübuta yetirilməyib. Takionlar Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsi qaydasındakı v.v/c.c sualın - cismin sürəti işıq sürətini aşarsa, nəticə nə olar sualına cavabdır. Elə bu səbəbdən də takionların kütləsini kompleks ədədlə ifadə edirlər: mtakion = 2.i. Eyni zamanda da v c-dən böyük olacaqsa, takionun ən aşağı sürəti c ola bilər, ancaq məntiqə görə tamamilə c sürətində ola bilməzlər, çünki bu zaman v.v/c.c = c.c/c.c = 1 olacağından düsturun cavabı anlaşılmaz ifadə şəklinə düşəcək.
Bununla bərabər daha bir məqam da var, digər cavab yoxdur, çünki məlum olduğu kimi kütləsinin kvadratı neqativ (mənfi) olan istənilən hissəcik takion zərrəcikləri adlanacaq və bu inkaredilməz tezis artıq modern fizikada olduğu kimi, müasir elm sahəsində də çox mühüm rol oynamağa başlayıb.
Takion həm tapmaca, həm də kainatla bağlı olan bütün sualların cavabıdır. Onu öyrənmək, onu müşahidə etmək fizikada sirlərə açar əldə etmək deməkdir. Müasir elmin gəldiyi son nəticələrə görə, takion zərrəciklərinin öyrənilməsi əslində sübut əldə etməyə yol açıb, yəni fizikləri düşündürən əsas suallara qismən cavab tapılıb. Potensial teoremlər, işıqdan daha sürətli hissəciklərin Lourentz sabitliyinin sürətlə qırılmasına səbəb olur, qırılmanın nəticəsində isə takion iştirakçıya çevrilir və daxil olmalara icazə verilir. Bu proses o anlama gəlir ki, hissəciklərin sürəti üçün işıq sürəti sərhəd deyil. Beləliklə, həqiqi dünya üçün sərhəd olan işıq sürəti öz dəyərini qoruyur. Bundan çıxan nəticə isə takionların varlığının fizika, həmçinin cəbr qanunlarına zidd olmadığını sübut edir. Bunu takionların varlığına dəlil kimi göstərənlər də var. Göstərilən bu (v) > (c) dəyərlərinin zaman nəzəriyyəsinin içində yerinə yetririlməsi nəticəsində isə zaman qavramının takionlar üçün kütlə kimi tam mücərrəd olduğunu göstərir. Bu fikirlərlə razılaşanlar, uzun illər bu sahəni öyrənib kainatı tədqiq edən alimlər də bildirirlər ki, zamanın keçərli olmadığı halda içində zamanın oxu olan entropiyadan söhbət gedə bilməz. Məhz elə bu səbəbdən də nizamı pozan takionlar heç vaxt kainatı həqiqi kainatın əksinə formalaşdıra bilməzlər, əksinə, çəkinin onlara təsir etmədiyindən daha da genişlənərlər. Beləcə, başlanılan nöqtəyə geri qayıdan yox, ancaq sonu və ucu-bucağı olmayan heyrətamiz takion kainatı mövcuddur. Həmçinin takionların enerjisi azaldıqca sürətləri də aşağı enir.
Takion işıqdan sürətli olduğundan onu görmək olmur. Lakin o, keçdikdən sonra iki işıq: biri müşahidəçiyə yaxınlaşan kürə, digəri isə müşahidəçidən uzaqlaşan kürə görünür. Bütün bunlar, alimlərin apardığı elmi tədqiqatlar və müşahidələr bir daha sübut edir ki, kainatı "işlədən" takionlar mövcuddur.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:50
İlham Əliyev Assambleya sədrini qəbul edib - Fotolar
Bu gün, 11:19
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
Bu gün, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
Bu gün, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
Dünən, 20:27
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
Dünən, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Dünən, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Dünən, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
15-06-2025, 12:59
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
