17:16 / 18-05-2024
Yaralı halda basdırılan şəxs qəbrdən sağ çıxarılıb
17:05 / 18-05-2024
Prezident və birinci xanım Zəngilanda: hotelin açılışı olub, qəsəbənin təməli qoyulub - (Yenilənir)
16:54 / 18-05-2024
26 ildir itkin düşən şəxs qonşu evin zirzəmisindən tapılıb
16:44 / 18-05-2024
Prezident dörd kəndin təməlini qoyub - (Yenilənir)
16:41 / 18-05-2024
Müsavat Məclisinə sədr seçilib, başqana müavinlər təyin olunub
15:57 / 18-05-2024
Ruslar Volçansk şəhərini viran qoyub
15:50 / 18-05-2024
Ermənistan sərhədçiləri Kirants kəndinə gətirilib
15:45 / 18-05-2024
Zelenski: “Qərb Rusiyanın müharibəni uduzacağından qorxur”
15:16 / 18-05-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
14:51 / 18-05-2024
Ruslar dəniz donanmasının müdafiəsini gücləndirir - Fotolar
14:21 / 18-05-2024
İşxan Gevorkyan və 4 tərəfdarı azadlığa buraxılıb
14:15 / 18-05-2024
İsrailin müharibə kabinetində qarşıdurma yaranıb
13:52 / 18-05-2024
Ruslar Rabotino kəndini geri alıb - Foto
12:35 / 18-05-2024
Çin kosmosa turist daşıyacaq - Foto
12:06 / 18-05-2024
General-mayor yeni vəzifəyə təyin olunub - Foto
10:46 / 18-05-2024
Məleykə Abbaszadə: “İki yeni universitetin açılması qəbul ballarına təsir edəcək”
10:37 / 18-05-2024
Sabah Azərbaycan və İran prezidentləri sərhəddə görüşəcək
10:08 / 18-05-2024
Bakıda nənə və arvadını bıçaqlayan şəxs tutulub
09:50 / 18-05-2024
Yaşlı qadını döyərək pulunu alan şəxs saxlanılıb
08:42 / 18-05-2024
Azərbaycan və Belarus prezidentləri Cıdır düzündə olublar - Fotolar
08:00 / 18-05-2024
Misirdə sirli yeraltı tikili aşkar edilib - Fotolar
00:12 / 18-05-2024
Qəzzada öldürülən 3 girovun meyiti tapılıb
22:27 / 17-05-2024
Hikmət Hacıyev Baydenin müşaviri ilə görüşüb
19:46 / 17-05-2024
Lukaşenkonun Azərbaycana səfəri başa çatıb
19:41 / 17-05-2024
Paşinyanın istefası müzakirə predmeti deyil - Deputat
19:20 / 17-05-2024
Poeziya müsabiqəsinin finalçıları müəyyənləşib - Siyahı
19:11 / 17-05-2024
Sui-qəsdə məruz qalan baş naziri ikinci dəfə əməliyyat ediblər
19:04 / 17-05-2024
Rusiya KİV-lərinin Avropada yayımına qadağa qoyulub
18:50 / 17-05-2024
Parlamentdə dava düşüb - Deputat bülletenləri qaçırıb
18:42 / 17-05-2024
Kəşfiyyat: Kremldəki dəyişikliklər müharibənin gedişinə təsir etməyəcək
15:03 / 16-05-2024
Bir kişi istəsə... Və ya “Parkda” nə baş verir? - Fotolar
08:50 / 14-05-2024
ABŞ dövlət katibi Kiyevə gəlib - (Yenilənib) - Foto
18:13 / 13-05-2024
Prezident daha üç rəsmi qonağı qəbul edib - (Yenilənib) - Foto
14:31 / 14-05-2024
Şuşa şəhərinə növbəti köç karvanı gedib - Yenilənib
17:20 / 13-05-2024
"Avroviziya 2025" hansı şəhərdə keçiriləcək?
22:51 / 13-05-2024
Güzdək Bozdağı palçıq vulkanı növbəti dəfə püskürüb
14:23 / 14-05-2024
Aprelin “Ulduz”u çap olunub - Foto
17:49 / 14-05-2024
Müğənni: “Oğluma deyirəm, qənaət etmə, 5 manatın varsa, xərclə”
17:57 / 13-05-2024
Alternativ yanacaqla işləyəcək reaktiv daşıyıcılar hazırlanır
13:46 / 14-05-2024
Alim məşhur portretlə bağlı sirri açıb - Foto
08:49 / 14-05-2024
Məşhur pop-müğənni dünya turuna başlayır
17:41 / 13-05-2024
Mahir Emreli: "Dinamo"da qalıb-qalmayacağım bəlli deyil"
Heyrətamiz kainat: alimlərin araşdırması nədən xəbər verir?
Tarix: 05-05-2024 09:53 | Bölmə: Slayd
Səbəb əlaqəsini pozan, işıqdan daha sürətli hərəkət edən görünməz hissəciklər, həmçinin takionar kosmosda hökmranlıq edə bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, Amerika və Avropadan olan fiziklər, astronomlar və astrofizikanı araşdıran digər ölkələrin alimlər belə qənaətə gəliblər.
Kainatın qurulması haqqında yeni fikir irəli sürən alimlər onun müqayisəli və yeni bir modelini öyrənməklə bu sahəni çox geniş tədqiq ediblər. Belə bir elmi yükün altına girən dünya fizikləri bir müddət əvvəl kainata yenidən "göz gəzdirərək” müəyyən sınaqlar keçiriblər. Fiziklərin əksəriyyəti apardıqları müşahidələrdən heyrət doğuran nəticə əldə ediblər. Amerika və avropalı fiziklər öz tərəfdaşları olan alimlərlə, bu yöndə təcrübə keçmiş ideya ortaqları ilə razılaşmalı olublar.
Xatırladaq ki, hələ də nəzərdən keçirilməmiş, tam izahı verilmədən yeni bir elmi məqalədə həmin sahəni öyrənən fiziklər müasir dünyanın inkişaf etmiş elminə və alimlərə dəlillərlə sübut etməyə çalışırdılar ki, kainatımızda takionların hakim olması iddiası daha çox məntiqli, inandırıcı səslənir. Hazırda fiziklər məhz bu nəzəriyyəni irəli sürürlər.
Alimlərin əldə etdiyi son nəticənin izahında deyilir ki, takion adlandıran zərrəciklərin mahiyyəti superluminal sürətlə hərəkət edən hipotetik hissəciklərin daim kosmik məkanda işlək halda olmasıdır.
"SUNY Stony Brook" elmi müəssisəsinin əməkdaşı, Nyu-Yorkdakı Flatiron İnstitutunda astrofiziki Paul Sutter isə iddia edir ki, takionlar mövcud deyil. Sutterin məntiqinə görə, kosmik məkanda takionların mütləq şəkildə varlığı ideyası şübhəlidir. Alim deyib:
"Müşahidələrimiz bizə deyir ki, işıqdan daha sürətli hərəkət edən cisimlər keçmişdən gələcəyə doğru zaman axını haqqında bildiyimiz hər şeyi pozur. Lakin hipotetik hissəciklər hələ də fizikləri maraqlandırır. Axı belə bir proses necə mümkündür, bəlkə də səbəb əlaqəsi fikri səhvdir?".
Yeni tədqiqatın müəllifləri bu mübahisəli məsələyə digər həmkarlarından fərqli yanaşırlar. Onlar hesab edirlər ki, burada fikir ayrılığı ola bilməz, çünki əldə edilən nəticələr tam əksini göstərir.
Kosmosdakı prosesləri öyrənən ərəfələrdə heyrətamiz müşahidələri böyük təəccüblə qarşılayan və belə bir əhatəli sahəni tətqiq edənlərin, demək olar, əksəriyyətinin fikrincə, həqiqətən də bu takionlar xüsusiyyətlərinə, kütləsinə görə qaranlıq maddəyə bənzəyir. Deməli, əsas səbəb onların fəallığıdır. Elm adamları bu qənaətdədir ki, məhz əldə edilən ilkin nəticəyə istinad etməklə takionun mütləq mövcudluğuna və onun qaranlıq maddə olduğuna inanmaq, elə bu xətt üzrə tədqiqatlara davam etməyə dəyər.
Takionları kosmosun "Məsuliyyətli kiçikləri" adlandırmaq daha düzgün olar. Çünki takionlar kainatda məlum olan hər bir və yaxud da elmə tamamilə naməlum olan bir qalaktikanın həm kütləsinin əksəriyyətini təşkil edir, həm də takionlar normal maddədən beş dəfə çoxdur. Ancaq astronomlar, hələ də bu sahəni tamamilə araşdırmayan, sona qədər tədqiq etməyən fiziklər tərəddüd edirlər. Onlar konkret olaraq qaranlıq maddənin nədən ibarət olduğunu bilmirlər. Buna görə də elm adamları fərqli yeni ideyalar irəli sürür, hətta hərdən ağlagəlməz və çox qeyri-adi fərziyyələr səsləndirməkdən çəkinmirlər.
Tədqiqatçıların hesablamaları əsasında bildirilir ki, böyük təhlükə törətməsə də, takionlarla dolu olan bu kainatın yenidən genişlənməsi gözlənilən sürətlənmədən öncə yavaşlaya bilər. İndi kainat qaranlıq enerji səbəbindən sürətlənmiş fazadadır. Buna görə də takionun kosmoloji modeli həm qaranlıq enerjinin, həm də qaranlıq maddənin eyni vaxtda səbəbini və izahını vermək potensialına malikdir.
İrəli sürülən həmin nəzəriyyəni çox ətraflı və dərindən araşdıranlar, digər alimlərin söylədiyi fikirlərin nə qədər əhəmiyyətli olduğunu yoxlamaq üçün bu sahədə tədqiqatlar aparmış fiziklərin təklifi ilə La tipli modeli fövqəlnovaların müşahidələrində tətbiq ediblər. Məhz Tip La fövqəlnovaları sayəsində astronomlar ilk dəfə 1990-cı illərin sonunda kainatın genişlənmə prosesinin sürətləndiyini öyrəniblər. Bununla fiziklər takion kosmoloji modelinin maddə, həmçinin də qaranlıq enerjini ehtiva edən standart kosmoloji model kimi fövqəlnova məlumatlarının izahını verməklə ən əsas, yaxşı bir nəticə əldə etdiklərini bildirib, qeyri-adi bu tapıntı barədə açıqlama veriblər. İdeyanın qeyri-adi olduğunu nəzərə alsaq, bu təəccüblüdür, çünki takionlarla bağlı demək olar ki, elmdə öncə verilmiş məlumatlar istisna olmaqla, yeni heç nə məlum deyildi. Bu səbəbdən köhnə sual yenidən gündəmə gəlir. İndi hamı ancaq bir şey barədə soruşur: "Takion nədir? O varmı və hansı funksiyaları daşıyır?".
Takion, yaxud Bradion adlanan bu fiziki anlayış - işıq sürətindən də daha sürətlə hərəkət etdiyi iddia olunan hipotetik bir zərrəcik olduğu üçün tam spinə malikdir, yəni bosondur. Takion məkansızdır, daim hərəkətdə və işləkdir, onun zamanın hər yerində olduğu iddia edilir. Həmçinin də takionun, yaxud da takionların ən kiçik sürətinin işıq sürəti olduğu da deyilir. Takion düsturunun (v2/c2 = c2/c2 = 1) ilk dəfə almaniyalı alim Zommerfrild Arnold tərəfindən kəşf edildiyi iddia olunur, lakin ondan əvvəl S. Corcun, eləcə də F. Ceraldın bu barədə yazdıqlarını bildirənlər də var.
Bir çox fiziklərin fikrincə, ümumiyyətlə, takion nəzəriyyəsi tutarlı deyil, yəni elm adamlarına görə belə nəzəriyyə xəyali və elmi əsaslara söykənməyən ehtimallardır. Alimlər bunu belə əsaslandırırlar ki, hələ elm aləmində fotondan sürətli hissəciyin mövcud olması tam sübuta yetirilməyib. Takionlar Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsi qaydasındakı v.v/c.c sualın - cismin sürəti işıq sürətini aşarsa, nəticə nə olar sualına cavabdır. Elə bu səbəbdən də takionların kütləsini kompleks ədədlə ifadə edirlər: mtakion = 2.i. Eyni zamanda da v c-dən böyük olacaqsa, takionun ən aşağı sürəti c ola bilər, ancaq məntiqə görə tamamilə c sürətində ola bilməzlər, çünki bu zaman v.v/c.c = c.c/c.c = 1 olacağından düsturun cavabı anlaşılmaz ifadə şəklinə düşəcək.
Bununla bərabər daha bir məqam da var, digər cavab yoxdur, çünki məlum olduğu kimi kütləsinin kvadratı neqativ (mənfi) olan istənilən hissəcik takion zərrəcikləri adlanacaq və bu inkaredilməz tezis artıq modern fizikada olduğu kimi, müasir elm sahəsində də çox mühüm rol oynamağa başlayıb.
Takion həm tapmaca, həm də kainatla bağlı olan bütün sualların cavabıdır. Onu öyrənmək, onu müşahidə etmək fizikada sirlərə açar əldə etmək deməkdir. Müasir elmin gəldiyi son nəticələrə görə, takion zərrəciklərinin öyrənilməsi əslində sübut əldə etməyə yol açıb, yəni fizikləri düşündürən əsas suallara qismən cavab tapılıb. Potensial teoremlər, işıqdan daha sürətli hissəciklərin Lourentz sabitliyinin sürətlə qırılmasına səbəb olur, qırılmanın nəticəsində isə takion iştirakçıya çevrilir və daxil olmalara icazə verilir. Bu proses o anlama gəlir ki, hissəciklərin sürəti üçün işıq sürəti sərhəd deyil. Beləliklə, həqiqi dünya üçün sərhəd olan işıq sürəti öz dəyərini qoruyur. Bundan çıxan nəticə isə takionların varlığının fizika, həmçinin cəbr qanunlarına zidd olmadığını sübut edir. Bunu takionların varlığına dəlil kimi göstərənlər də var. Göstərilən bu (v) > (c) dəyərlərinin zaman nəzəriyyəsinin içində yerinə yetririlməsi nəticəsində isə zaman qavramının takionlar üçün kütlə kimi tam mücərrəd olduğunu göstərir. Bu fikirlərlə razılaşanlar, uzun illər bu sahəni öyrənib kainatı tədqiq edən alimlər də bildirirlər ki, zamanın keçərli olmadığı halda içində zamanın oxu olan entropiyadan söhbət gedə bilməz. Məhz elə bu səbəbdən də nizamı pozan takionlar heç vaxt kainatı həqiqi kainatın əksinə formalaşdıra bilməzlər, əksinə, çəkinin onlara təsir etmədiyindən daha da genişlənərlər. Beləcə, başlanılan nöqtəyə geri qayıdan yox, ancaq sonu və ucu-bucağı olmayan heyrətamiz takion kainatı mövcuddur. Həmçinin takionların enerjisi azaldıqca sürətləri də aşağı enir.
Takion işıqdan sürətli olduğundan onu görmək olmur. Lakin o, keçdikdən sonra iki işıq: biri müşahidəçiyə yaxınlaşan kürə, digəri isə müşahidəçidən uzaqlaşan kürə görünür. Bütün bunlar, alimlərin apardığı elmi tədqiqatlar və müşahidələr bir daha sübut edir ki, kainatı "işlədən" takionlar mövcuddur.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-05-2024 09:53 | Bölmə: Slayd
Səbəb əlaqəsini pozan, işıqdan daha sürətli hərəkət edən görünməz hissəciklər, həmçinin takionar kosmosda hökmranlıq edə bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, Amerika və Avropadan olan fiziklər, astronomlar və astrofizikanı araşdıran digər ölkələrin alimlər belə qənaətə gəliblər.
Kainatın qurulması haqqında yeni fikir irəli sürən alimlər onun müqayisəli və yeni bir modelini öyrənməklə bu sahəni çox geniş tədqiq ediblər. Belə bir elmi yükün altına girən dünya fizikləri bir müddət əvvəl kainata yenidən "göz gəzdirərək” müəyyən sınaqlar keçiriblər. Fiziklərin əksəriyyəti apardıqları müşahidələrdən heyrət doğuran nəticə əldə ediblər. Amerika və avropalı fiziklər öz tərəfdaşları olan alimlərlə, bu yöndə təcrübə keçmiş ideya ortaqları ilə razılaşmalı olublar.
Xatırladaq ki, hələ də nəzərdən keçirilməmiş, tam izahı verilmədən yeni bir elmi məqalədə həmin sahəni öyrənən fiziklər müasir dünyanın inkişaf etmiş elminə və alimlərə dəlillərlə sübut etməyə çalışırdılar ki, kainatımızda takionların hakim olması iddiası daha çox məntiqli, inandırıcı səslənir. Hazırda fiziklər məhz bu nəzəriyyəni irəli sürürlər.
Alimlərin əldə etdiyi son nəticənin izahında deyilir ki, takion adlandıran zərrəciklərin mahiyyəti superluminal sürətlə hərəkət edən hipotetik hissəciklərin daim kosmik məkanda işlək halda olmasıdır.
"SUNY Stony Brook" elmi müəssisəsinin əməkdaşı, Nyu-Yorkdakı Flatiron İnstitutunda astrofiziki Paul Sutter isə iddia edir ki, takionlar mövcud deyil. Sutterin məntiqinə görə, kosmik məkanda takionların mütləq şəkildə varlığı ideyası şübhəlidir. Alim deyib:
"Müşahidələrimiz bizə deyir ki, işıqdan daha sürətli hərəkət edən cisimlər keçmişdən gələcəyə doğru zaman axını haqqında bildiyimiz hər şeyi pozur. Lakin hipotetik hissəciklər hələ də fizikləri maraqlandırır. Axı belə bir proses necə mümkündür, bəlkə də səbəb əlaqəsi fikri səhvdir?".
Yeni tədqiqatın müəllifləri bu mübahisəli məsələyə digər həmkarlarından fərqli yanaşırlar. Onlar hesab edirlər ki, burada fikir ayrılığı ola bilməz, çünki əldə edilən nəticələr tam əksini göstərir.
Kosmosdakı prosesləri öyrənən ərəfələrdə heyrətamiz müşahidələri böyük təəccüblə qarşılayan və belə bir əhatəli sahəni tətqiq edənlərin, demək olar, əksəriyyətinin fikrincə, həqiqətən də bu takionlar xüsusiyyətlərinə, kütləsinə görə qaranlıq maddəyə bənzəyir. Deməli, əsas səbəb onların fəallığıdır. Elm adamları bu qənaətdədir ki, məhz əldə edilən ilkin nəticəyə istinad etməklə takionun mütləq mövcudluğuna və onun qaranlıq maddə olduğuna inanmaq, elə bu xətt üzrə tədqiqatlara davam etməyə dəyər.
Takionları kosmosun "Məsuliyyətli kiçikləri" adlandırmaq daha düzgün olar. Çünki takionlar kainatda məlum olan hər bir və yaxud da elmə tamamilə naməlum olan bir qalaktikanın həm kütləsinin əksəriyyətini təşkil edir, həm də takionlar normal maddədən beş dəfə çoxdur. Ancaq astronomlar, hələ də bu sahəni tamamilə araşdırmayan, sona qədər tədqiq etməyən fiziklər tərəddüd edirlər. Onlar konkret olaraq qaranlıq maddənin nədən ibarət olduğunu bilmirlər. Buna görə də elm adamları fərqli yeni ideyalar irəli sürür, hətta hərdən ağlagəlməz və çox qeyri-adi fərziyyələr səsləndirməkdən çəkinmirlər.
Tədqiqatçıların hesablamaları əsasında bildirilir ki, böyük təhlükə törətməsə də, takionlarla dolu olan bu kainatın yenidən genişlənməsi gözlənilən sürətlənmədən öncə yavaşlaya bilər. İndi kainat qaranlıq enerji səbəbindən sürətlənmiş fazadadır. Buna görə də takionun kosmoloji modeli həm qaranlıq enerjinin, həm də qaranlıq maddənin eyni vaxtda səbəbini və izahını vermək potensialına malikdir.
İrəli sürülən həmin nəzəriyyəni çox ətraflı və dərindən araşdıranlar, digər alimlərin söylədiyi fikirlərin nə qədər əhəmiyyətli olduğunu yoxlamaq üçün bu sahədə tədqiqatlar aparmış fiziklərin təklifi ilə La tipli modeli fövqəlnovaların müşahidələrində tətbiq ediblər. Məhz Tip La fövqəlnovaları sayəsində astronomlar ilk dəfə 1990-cı illərin sonunda kainatın genişlənmə prosesinin sürətləndiyini öyrəniblər. Bununla fiziklər takion kosmoloji modelinin maddə, həmçinin də qaranlıq enerjini ehtiva edən standart kosmoloji model kimi fövqəlnova məlumatlarının izahını verməklə ən əsas, yaxşı bir nəticə əldə etdiklərini bildirib, qeyri-adi bu tapıntı barədə açıqlama veriblər. İdeyanın qeyri-adi olduğunu nəzərə alsaq, bu təəccüblüdür, çünki takionlarla bağlı demək olar ki, elmdə öncə verilmiş məlumatlar istisna olmaqla, yeni heç nə məlum deyildi. Bu səbəbdən köhnə sual yenidən gündəmə gəlir. İndi hamı ancaq bir şey barədə soruşur: "Takion nədir? O varmı və hansı funksiyaları daşıyır?".
Takion, yaxud Bradion adlanan bu fiziki anlayış - işıq sürətindən də daha sürətlə hərəkət etdiyi iddia olunan hipotetik bir zərrəcik olduğu üçün tam spinə malikdir, yəni bosondur. Takion məkansızdır, daim hərəkətdə və işləkdir, onun zamanın hər yerində olduğu iddia edilir. Həmçinin də takionun, yaxud da takionların ən kiçik sürətinin işıq sürəti olduğu da deyilir. Takion düsturunun (v2/c2 = c2/c2 = 1) ilk dəfə almaniyalı alim Zommerfrild Arnold tərəfindən kəşf edildiyi iddia olunur, lakin ondan əvvəl S. Corcun, eləcə də F. Ceraldın bu barədə yazdıqlarını bildirənlər də var.
Bir çox fiziklərin fikrincə, ümumiyyətlə, takion nəzəriyyəsi tutarlı deyil, yəni elm adamlarına görə belə nəzəriyyə xəyali və elmi əsaslara söykənməyən ehtimallardır. Alimlər bunu belə əsaslandırırlar ki, hələ elm aləmində fotondan sürətli hissəciyin mövcud olması tam sübuta yetirilməyib. Takionlar Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsi qaydasındakı v.v/c.c sualın - cismin sürəti işıq sürətini aşarsa, nəticə nə olar sualına cavabdır. Elə bu səbəbdən də takionların kütləsini kompleks ədədlə ifadə edirlər: mtakion = 2.i. Eyni zamanda da v c-dən böyük olacaqsa, takionun ən aşağı sürəti c ola bilər, ancaq məntiqə görə tamamilə c sürətində ola bilməzlər, çünki bu zaman v.v/c.c = c.c/c.c = 1 olacağından düsturun cavabı anlaşılmaz ifadə şəklinə düşəcək.
Bununla bərabər daha bir məqam da var, digər cavab yoxdur, çünki məlum olduğu kimi kütləsinin kvadratı neqativ (mənfi) olan istənilən hissəcik takion zərrəcikləri adlanacaq və bu inkaredilməz tezis artıq modern fizikada olduğu kimi, müasir elm sahəsində də çox mühüm rol oynamağa başlayıb.
Takion həm tapmaca, həm də kainatla bağlı olan bütün sualların cavabıdır. Onu öyrənmək, onu müşahidə etmək fizikada sirlərə açar əldə etmək deməkdir. Müasir elmin gəldiyi son nəticələrə görə, takion zərrəciklərinin öyrənilməsi əslində sübut əldə etməyə yol açıb, yəni fizikləri düşündürən əsas suallara qismən cavab tapılıb. Potensial teoremlər, işıqdan daha sürətli hissəciklərin Lourentz sabitliyinin sürətlə qırılmasına səbəb olur, qırılmanın nəticəsində isə takion iştirakçıya çevrilir və daxil olmalara icazə verilir. Bu proses o anlama gəlir ki, hissəciklərin sürəti üçün işıq sürəti sərhəd deyil. Beləliklə, həqiqi dünya üçün sərhəd olan işıq sürəti öz dəyərini qoruyur. Bundan çıxan nəticə isə takionların varlığının fizika, həmçinin cəbr qanunlarına zidd olmadığını sübut edir. Bunu takionların varlığına dəlil kimi göstərənlər də var. Göstərilən bu (v) > (c) dəyərlərinin zaman nəzəriyyəsinin içində yerinə yetririlməsi nəticəsində isə zaman qavramının takionlar üçün kütlə kimi tam mücərrəd olduğunu göstərir. Bu fikirlərlə razılaşanlar, uzun illər bu sahəni öyrənib kainatı tədqiq edən alimlər də bildirirlər ki, zamanın keçərli olmadığı halda içində zamanın oxu olan entropiyadan söhbət gedə bilməz. Məhz elə bu səbəbdən də nizamı pozan takionlar heç vaxt kainatı həqiqi kainatın əksinə formalaşdıra bilməzlər, əksinə, çəkinin onlara təsir etmədiyindən daha da genişlənərlər. Beləcə, başlanılan nöqtəyə geri qayıdan yox, ancaq sonu və ucu-bucağı olmayan heyrətamiz takion kainatı mövcuddur. Həmçinin takionların enerjisi azaldıqca sürətləri də aşağı enir.
Takion işıqdan sürətli olduğundan onu görmək olmur. Lakin o, keçdikdən sonra iki işıq: biri müşahidəçiyə yaxınlaşan kürə, digəri isə müşahidəçidən uzaqlaşan kürə görünür. Bütün bunlar, alimlərin apardığı elmi tədqiqatlar və müşahidələr bir daha sübut edir ki, kainatı "işlədən" takionlar mövcuddur.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:05
Prezident və birinci xanım Zəngilanda: hotelin açılışı olub, qəsəbənin təməli qoyulub - (Yenilənir)
Bu gün, 16:44
Prezident dörd kəndin təməlini qoyub - (Yenilənir)
Bu gün, 12:35
Çin kosmosa turist daşıyacaq - Foto
Bu gün, 12:06
General-mayor yeni vəzifəyə təyin olunub - Foto
Dünən, 18:00
Sənədsiz tikililərlə bağlı hüquqi baza yaradılır
Dünən, 15:05
Xarkovda daha ağır döyüşlər olacaq - General
Dünən, 11:25
Lukaşenko Əliyevi “Qafqazın lideri” adlandırıb
Dünən, 10:43
ABŞ ermənilərə sanksiya tətbiq edib
16-05-2024, 17:27
Putinin varisi... - Ekspertlər əsasən bir şəxsə işarə edir - Foto
16-05-2024, 16:59
Rusiya Ukraynaya qarşı yeni cəbhə açıb
16-05-2024, 15:45
Rusiyada elitaların rəqabəti: Şoyqunu kürsüsündən kimi aşırdı?
16-05-2024, 12:29
Ruben Vardanyanın həbs müddəti uzadılıb - Yenilənib
16-05-2024, 10:40
İcra Hakimiyyətinin vəzifəli şəxsi rüşvət alarkən tutulub
15-05-2024, 23:46
Ermənistanla sərhəd xəttinin koordinatları ilə bağlı protokol imzalanıb
15-05-2024, 12:41
Ermənistandakı missiya qonşu dövlətlərə qarşı təxribatla məşğuldur
15-05-2024, 11:16
Fransa Cənubi Qafqazla bağlı beynəlxalq ictimaiyyəti çaşdırır
15-05-2024, 10:28
Türkiyədə çevriliş təhlükəsi - Ərdoğan təcili iclas çağırıb - (Yenilənib) - Fotolar
15-05-2024, 08:47
Rusiyanın Xarkova hücumu... - Döyüşlər səngiyib, digər taktika işə düşüb
15-05-2024, 07:20
Putin: “Ukrayna ilə danışıqlara hazırıq”
14-05-2024, 16:14
Paşinyan: “Azərbaycanla sülh müqaviləsi imzalamağın vaxtı çatıb”
14-05-2024, 11:56
Şoyqunun gedişi... - Qərb yeni təyinatda xüsusi alt mətn axtarır
14-05-2024, 10:07
İrəvanda gərginlik: etirazçılar mərkəzi küçələri bağlamaq istəyir
14-05-2024, 09:56
Kiyevə yenidən hücum təhlükəsi artır
13-05-2024, 16:33
Keşiş Baqrat İrəvanda qiyamət qopara bilmir - Etirazçılar məyus olur
13-05-2024, 16:07
Müəlimlərin işə qəbulu qaydası dəyişib - İxtisasların siyahısı müəyyənləşib - Fotolar
13-05-2024, 15:45
Rusiya üç gün ərzində Ukraynanın ən azı 10 kəndini ələ keçirib - Fotolar
13-05-2024, 15:30
Lavrov: “Qərb bizi aldatdı və yenidən döyüşməyə məcbur etdi”
13-05-2024, 13:18
Prezident bir sıra məhkəmələrə hakimlər təyin edib - Siyahı
13-05-2024, 13:05
Baş Prokurorluq Əhməd Əhmədovla bağlı ekspertiza rəyini açıqlayıb
13-05-2024, 12:40
9 klinikanın rəhbərliyi məsuliyyətə cəlb olunub
13-05-2024, 11:34
Müdafiə nazirinə müavin təyin olunub
13-05-2024, 09:05
Ukrayna Xarkovu itirmək üzrədir - Foto
13-05-2024, 00:03
Ərdoğan: “ABŞ və Avropa atəşkəs üçün kifayət qədər iş görmürlər”
12-05-2024, 23:26
Putin yeni komandasını formalaşdırır - Siyahı
12-05-2024, 23:15
Şoyqu getdi, Belousov gəlir
12-05-2024, 17:34
Nazirlik əhalini təhlükədən xəbərdar edir - Müraciət
12-05-2024, 15:40
25 minə yaxın şəxs imtahan verib - (Yenilənib)
11-05-2024, 19:13
ABŞ-Çin münasibətləri daha da gərginləşir
11-05-2024, 16:13
Şuşada musiqi festivalı.. - Prezident çıxış edib (Fotolar)
11-05-2024, 14:17
İrəvanda kütləvi həbslərə start verilib - (Video)
11-05-2024, 14:00
Şiddətli döyüşlər: ruslar Xarkov vilayətinə hücuma keçib - (Yenilənib)
10-05-2024, 22:33
Güclü maqnit qasırğası başlayıb - Xəbərdarlıq
10-05-2024, 12:19
Gizli nüvə dövləti statusu: İran artıq 3 atom bombası düzəldə bilər
10-05-2024, 11:48
Rusiya Avropaya ölüm dəstələri göndərir