11:50 / 17-06-2025
İlham Əliyev Assambleya sədrini qəbul edib - Fotolar
11:42 / 17-06-2025
"Mossad"ın binası vurulub
11:24 / 17-06-2025
Xarici vətəndaşların İrandan Azərbaycan vasitəsiylə təxliyəsi davam edir
11:19 / 17-06-2025
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
10:51 / 17-06-2025
Vətəndaşları aldadan qadın saxlanılıb
10:32 / 17-06-2025
“Azərbaycan-Almaniya Dostluq Həftəsi” keçiriləcək - Fotolar
10:26 / 17-06-2025
“Fənərbaxça”nın prezidenti Bakıya gəlib
10:23 / 17-06-2025
HƏMAS Rusiyanı İsrailə təsir göstərməyə çağırır
10:22 / 17-06-2025
Nazirliyin keçmiş vəzifəli şəxslərinin məhkəməsi başlayıb
10:11 / 17-06-2025
Naxçıvan Aqrar Sığorta Fondu ləğv edilib
09:59 / 17-06-2025
"WhatsApp"da yenilik: reklamlar və pullu abunəliklər gəlir
09:53 / 17-06-2025
2025-ci ilin büdcəsinə dəyişikliklər olacaq? - Açıqlama
09:40 / 17-06-2025
İran nüvə silahları ilə bağlı müqavilədən çıxa bilər
09:21 / 17-06-2025
İsmayıllıda oğul atasını öldürüb
08:25 / 17-06-2025
Hakan Fidan Tiranada Vyosa Osmani ilə görüşüb
08:17 / 17-06-2025
Varşava preventiv tədbirlərə əl atır
08:11 / 17-06-2025
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
08:03 / 17-06-2025
Şakira: “ABŞ-da mühacir olmaq daim qorxu deməkdir”
07:51 / 17-06-2025
ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurası təcili Ağ evdə toplanır
07:44 / 17-06-2025
Kiyevə hücum: çoxmərtəbəli binalar dağılıb, ölən və çoxlu yaralı var - Foto
07:02 / 17-06-2025
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
06:47 / 17-06-2025
Kəşfiyyat agentliyinə qadın rəhbərlik edəcək
22:43 / 16-06-2025
Zakir Həsənov Belarusa rəsmi səfər edib
22:33 / 16-06-2025
Xarici ölkə vətəndaşları İrandan Azərbaycana təxliyə olunub
20:27 / 16-06-2025
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
18:00 / 16-06-2025
Cüdoçumuz dünya çempionatının yarımfinalına yüksəlib
17:32 / 16-06-2025
Rusiya Azərbaycandan göndərilən kartofu geri qaytarıb
15:28 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn: "Bu addım istefa anlamına gəlmir"
14:07 / 16-06-2025
İran prezidenti: "İran nüvə silahı hazırlamaq niyyətində deyil"
13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
08:07 / 14-06-2025

14:57 / 12-06-2025

07:23 / 13-06-2025

17:06 / 13-06-2025

21:38 / 12-06-2025

18:49 / 13-06-2025

11:37 / 16-06-2025

17:43 / 13-06-2025

08:47 / 16-06-2025

17:51 / 12-06-2025

17:09 / 12-06-2025

Rusiyada elitaların rəqabəti: Şoyqunu kürsüsündən kimi aşırdı?
Tarix: 16-05-2024 15:45 | Bölmə: Slayd

Rusiyada ictimai xadimə qarşı cinayət işi açılırsa və ya o cəzalandırılırsa, əvvəl iki şey ağıla gəlir: onlar Vladimir Putinin hakimiyyətinə və ya onun Ukraynadakı “xüsusi hərbi əməliyyatına” qarşı çıxır və yaxud onlar yüksək rütbəli məmur deyillər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Project Syndicate”də Nina Xruşşova yazıb.
Müəllif təhlilində qeyd edib:
Keçən ay müdafiə nazirinin müavini Timur İvanovun rüşvət aldığı iddiası ilə həbs edilməsi bu ehtimallara ziddir. Bu, Rusiyadakı elit qruplar arasında dərinləşən gərginliyi vurğulayır.
Amma tələsməyin: Putinin ciddi rəqibləri yoxdur. O, 2022-ci il fevralın 22-də Ukraynaya genişmiqyaslı işğal əmrini verəndə hətta özünün Təhlükəsizlik Şurası belə təəccübləndi. Bundan sonra Rusiyanın siyasi və biznes elitaları müharibədən əvvəlki bir çox imtiyazlarını qurban verməyə, Putinin tarixə və beynəlxalq münasibətlərə baxışına uyğun gələn yeni Rusiyanı qurmağa başlamağa məcbur oldular. Onların başqa seçimi yox idi.
Elitanın seçimi yoxdursa, sıravi rusların, əlbəttə, yoxdur. Onlar işğaldan xəbər tutanda etiraz etmək üçün küçələrə axışdı, ancaq sərt repressiya ilə üzləşdilər. Etirazlar əsasən bitdi və ruslar arzuolunmaz müharibəyə, həyat keyfiyyətinin aşağı düşməsinə və inkişaf perspektivlərinin pisləşməsinə təslim oldular. Çoxları sakitcə bizneslərini xaricə köçürməyə və pullarını Ermənistan və ya Qazaxıstan kimi ölkələrə yatırmağa başladı.
Putin Ukraynanın “denazifikasiyası” və “demilitarizasiyasına” nail olmaqdan tutmuş “ənənəvi dəyərlərə” hücum edən və başqalarına tətbiq etdiyi beynəlxalq qanunları pozan Qərbə qarşı durmağa qədər, müharibə məqsədləri haqqında çoxlu açıqlamalar verib. Onun sözlərinə görə, Rusiya Çin və Braziliya kimi inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyat tərəfdaşları ilə birlikdə yeni çoxqütblü dünya nizamının yaradılmasına rəhbərlik edir.
Vladimir Putinin təklif etmədiyi yeganə şey - bu məqsədlərə çatmaq üçün aydın strategiyadır. O, ruslara bu yeni dünya nizamında necə yaşamalı və ya Rusiyanın necə fəaliyyət göstərməli olduğu barədə heç bir fikir bildirməyib. Heç bir ortaq yol xəritəsi olmadığından. Buna görə də çoxları improvizə etməyə məcbur olurlar. Məsələn, Kreml “deözəlləşdirməyə” və ya milli təhlükəsizliyə uyğun sayılan özəl firmaların milliləşdirilməsinə təkan verərkən, Rusiya Mərkəzi Bankının rəhbəri Elvira Nabiullina iflasın qarşısını almaq üçün mümkün olan hər yerdə dövlətin biznesdə iştirakını məhdudlaşdırmaq uğrunda mübarizə aparır. Çünki Rusiyanın bazar iqtisadiyyatı sürətlə daralır.
“Vaqner” Qrupunun mərhum lideri Yevgeni Priqojinin keçən ilki üsyanı buna misaldır. Priqojin Putini devirmək istəmirdi, lakin o, müdafiə naziri Sergey Şoyqunun başını istəyirdi. “Vaqner” muzdlularının Rusiya müharibəsində mərkəzi rola sahib olduğunu nəzərə alaraq, o bunu əldə edə biləcəyinə əmin idi. Amma bir neçə digər “Vaqner” lideri Priqojinlə birgə çevrilişdən 2 ay sonra təyyarə qəzasında həlak oldu.
Bu, bizi Şoyqunun uzunmüddətli müttəfiqi olan İvanova gətirib çıxarır. O, Rusiya ordusu üçün tikinti, əmlakın idarə edilməsi, mənzil və tədarüklərə nəzarət edərək böyük sərvət toplayıb və illik 136,7 milyon rubl (2 milyon dollar) ailə gəliri ilə Rusiyanın ən zəngin dövlət qulluqçuları siyahısında birinci olub.
Bütün bu sərvətlər diqqətdən yayınmadı. Artıq 2019-cu ildə “Proekt Media”nın araşdırması İvanovun gəlir bəyannaməsi ilə sərvəti arasında böyük uyğunsuzluqları vurğuladı. O vaxtlar İvanov kimi aparatçı çətin ki, cəza ilə üzləşəcəkdi, çünki o, nə ət, nə də balıq idi. Onun rəhbərliyi altında Müdafiə Nazirliyinin ən böyük infrastruktur və tikinti holdinqi olan “Oboronstroy” 2014-cü ildə Rusiyanın Krımı ilhaqından sonra Sevastopol Prezident Kadet Məktəbini sürətlə inşa etdi. İvanov, həmçinin 2016-cı ildə istifadəyə verilmiş, Müdafiə Nazirliyinin “Patriot” Parkının və parkın ərazisində silahlı qüvvələrə həsr olunmuş nəhəng kilsənin sürətli tikintisi ilə Putini heyran etmişdi.
Ukrayna müharibəsinin uzanması və Rusiyada qeyri-müəyyənliyin hökm sürməsi ilə dövlət artıq əvvəlki kimi monolit deyil və elit qruplar çəkişmələrə daha çox həvəsli görünür. Buraya “Rosqvardiya” (Milli Qvardiya), FSB (FTX) və FSO (hökumət məmurlarının mühafizə xidməti) daxildir ki, onlar da Priqojinin qiyamının arxasında dayanırdılar.
Mart ayında Putin FSB-yə korrupsiya ilə mübarizə aparmaq üçün mandat verib. Görünür, FSB rəhbərləri belə qənaətə gəliblər ki, bu, Müdafiə Nazirliyinin ən varlı rəhbərlərindən başlayaraq onu zəiflətmək üçün ideal fürsətdir.
İvanovun təqibi müdafiə naziri postunu yenicə itirmiş Şoyqunu sarsıtmağı asanlaşdırdı. O, yerini potensial olaraq daha effektiv nazirə, keçmiş iqtisadçı Andrey Belousova verdi. Belousov Putinin əvvəlki hökumətində iqtisadiyyata cavabdeh idi və onun təyinatı Rusiya iqtisadiyyatının səmərəli və davamlı hərbiləşdirilməsinə doğru irəliləyişdən xəbər verir.
Şoyqu isə öz növbəsində, yalnız prezidentin nəzarət etdiyi Təhlükəsizlik Şurasında “yüksək” vəzifəyə yiyələnib. Üstəlik, Şoyqunun iddia edilən düşməni, Tula vilayətinin qubernatoru və bir vaxtlar Priqojinin tərəfdarı olan general Aleksey Dyumin vəzifəsini dəyişərək Putinin hərbi istehsala cavabdeh köməkçisi olub.
Bu dəyişikliklər Kremlin müharibə gündəliyi ətrafında dövlət təşkilatını gücləndirməyə çalışdığını göstərir. Amma elitadaxili nifaq Putinə yaxşı heç nə vəd etmir. Rusiya tarixi göstərir ki, kifayət qədər məsləhətləşmələr və ya aydınlıq olmadan həyata keçirilən siyasət liderin hakimiyyəti üçün təhlükəli ola bilər.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-05-2024 15:45 | Bölmə: Slayd

Rusiyada ictimai xadimə qarşı cinayət işi açılırsa və ya o cəzalandırılırsa, əvvəl iki şey ağıla gəlir: onlar Vladimir Putinin hakimiyyətinə və ya onun Ukraynadakı “xüsusi hərbi əməliyyatına” qarşı çıxır və yaxud onlar yüksək rütbəli məmur deyillər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Project Syndicate”də Nina Xruşşova yazıb.
Müəllif təhlilində qeyd edib:
Keçən ay müdafiə nazirinin müavini Timur İvanovun rüşvət aldığı iddiası ilə həbs edilməsi bu ehtimallara ziddir. Bu, Rusiyadakı elit qruplar arasında dərinləşən gərginliyi vurğulayır.
Amma tələsməyin: Putinin ciddi rəqibləri yoxdur. O, 2022-ci il fevralın 22-də Ukraynaya genişmiqyaslı işğal əmrini verəndə hətta özünün Təhlükəsizlik Şurası belə təəccübləndi. Bundan sonra Rusiyanın siyasi və biznes elitaları müharibədən əvvəlki bir çox imtiyazlarını qurban verməyə, Putinin tarixə və beynəlxalq münasibətlərə baxışına uyğun gələn yeni Rusiyanı qurmağa başlamağa məcbur oldular. Onların başqa seçimi yox idi.
Elitanın seçimi yoxdursa, sıravi rusların, əlbəttə, yoxdur. Onlar işğaldan xəbər tutanda etiraz etmək üçün küçələrə axışdı, ancaq sərt repressiya ilə üzləşdilər. Etirazlar əsasən bitdi və ruslar arzuolunmaz müharibəyə, həyat keyfiyyətinin aşağı düşməsinə və inkişaf perspektivlərinin pisləşməsinə təslim oldular. Çoxları sakitcə bizneslərini xaricə köçürməyə və pullarını Ermənistan və ya Qazaxıstan kimi ölkələrə yatırmağa başladı.
Putin Ukraynanın “denazifikasiyası” və “demilitarizasiyasına” nail olmaqdan tutmuş “ənənəvi dəyərlərə” hücum edən və başqalarına tətbiq etdiyi beynəlxalq qanunları pozan Qərbə qarşı durmağa qədər, müharibə məqsədləri haqqında çoxlu açıqlamalar verib. Onun sözlərinə görə, Rusiya Çin və Braziliya kimi inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyat tərəfdaşları ilə birlikdə yeni çoxqütblü dünya nizamının yaradılmasına rəhbərlik edir.
Vladimir Putinin təklif etmədiyi yeganə şey - bu məqsədlərə çatmaq üçün aydın strategiyadır. O, ruslara bu yeni dünya nizamında necə yaşamalı və ya Rusiyanın necə fəaliyyət göstərməli olduğu barədə heç bir fikir bildirməyib. Heç bir ortaq yol xəritəsi olmadığından. Buna görə də çoxları improvizə etməyə məcbur olurlar. Məsələn, Kreml “deözəlləşdirməyə” və ya milli təhlükəsizliyə uyğun sayılan özəl firmaların milliləşdirilməsinə təkan verərkən, Rusiya Mərkəzi Bankının rəhbəri Elvira Nabiullina iflasın qarşısını almaq üçün mümkün olan hər yerdə dövlətin biznesdə iştirakını məhdudlaşdırmaq uğrunda mübarizə aparır. Çünki Rusiyanın bazar iqtisadiyyatı sürətlə daralır.
“Vaqner” Qrupunun mərhum lideri Yevgeni Priqojinin keçən ilki üsyanı buna misaldır. Priqojin Putini devirmək istəmirdi, lakin o, müdafiə naziri Sergey Şoyqunun başını istəyirdi. “Vaqner” muzdlularının Rusiya müharibəsində mərkəzi rola sahib olduğunu nəzərə alaraq, o bunu əldə edə biləcəyinə əmin idi. Amma bir neçə digər “Vaqner” lideri Priqojinlə birgə çevrilişdən 2 ay sonra təyyarə qəzasında həlak oldu.
Bu, bizi Şoyqunun uzunmüddətli müttəfiqi olan İvanova gətirib çıxarır. O, Rusiya ordusu üçün tikinti, əmlakın idarə edilməsi, mənzil və tədarüklərə nəzarət edərək böyük sərvət toplayıb və illik 136,7 milyon rubl (2 milyon dollar) ailə gəliri ilə Rusiyanın ən zəngin dövlət qulluqçuları siyahısında birinci olub.
Bütün bu sərvətlər diqqətdən yayınmadı. Artıq 2019-cu ildə “Proekt Media”nın araşdırması İvanovun gəlir bəyannaməsi ilə sərvəti arasında böyük uyğunsuzluqları vurğuladı. O vaxtlar İvanov kimi aparatçı çətin ki, cəza ilə üzləşəcəkdi, çünki o, nə ət, nə də balıq idi. Onun rəhbərliyi altında Müdafiə Nazirliyinin ən böyük infrastruktur və tikinti holdinqi olan “Oboronstroy” 2014-cü ildə Rusiyanın Krımı ilhaqından sonra Sevastopol Prezident Kadet Məktəbini sürətlə inşa etdi. İvanov, həmçinin 2016-cı ildə istifadəyə verilmiş, Müdafiə Nazirliyinin “Patriot” Parkının və parkın ərazisində silahlı qüvvələrə həsr olunmuş nəhəng kilsənin sürətli tikintisi ilə Putini heyran etmişdi.
Ukrayna müharibəsinin uzanması və Rusiyada qeyri-müəyyənliyin hökm sürməsi ilə dövlət artıq əvvəlki kimi monolit deyil və elit qruplar çəkişmələrə daha çox həvəsli görünür. Buraya “Rosqvardiya” (Milli Qvardiya), FSB (FTX) və FSO (hökumət məmurlarının mühafizə xidməti) daxildir ki, onlar da Priqojinin qiyamının arxasında dayanırdılar.
Mart ayında Putin FSB-yə korrupsiya ilə mübarizə aparmaq üçün mandat verib. Görünür, FSB rəhbərləri belə qənaətə gəliblər ki, bu, Müdafiə Nazirliyinin ən varlı rəhbərlərindən başlayaraq onu zəiflətmək üçün ideal fürsətdir.
İvanovun təqibi müdafiə naziri postunu yenicə itirmiş Şoyqunu sarsıtmağı asanlaşdırdı. O, yerini potensial olaraq daha effektiv nazirə, keçmiş iqtisadçı Andrey Belousova verdi. Belousov Putinin əvvəlki hökumətində iqtisadiyyata cavabdeh idi və onun təyinatı Rusiya iqtisadiyyatının səmərəli və davamlı hərbiləşdirilməsinə doğru irəliləyişdən xəbər verir.
Şoyqu isə öz növbəsində, yalnız prezidentin nəzarət etdiyi Təhlükəsizlik Şurasında “yüksək” vəzifəyə yiyələnib. Üstəlik, Şoyqunun iddia edilən düşməni, Tula vilayətinin qubernatoru və bir vaxtlar Priqojinin tərəfdarı olan general Aleksey Dyumin vəzifəsini dəyişərək Putinin hərbi istehsala cavabdeh köməkçisi olub.
Bu dəyişikliklər Kremlin müharibə gündəliyi ətrafında dövlət təşkilatını gücləndirməyə çalışdığını göstərir. Amma elitadaxili nifaq Putinə yaxşı heç nə vəd etmir. Rusiya tarixi göstərir ki, kifayət qədər məsləhətləşmələr və ya aydınlıq olmadan həyata keçirilən siyasət liderin hakimiyyəti üçün təhlükəli ola bilər.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:50
İlham Əliyev Assambleya sədrini qəbul edib - Fotolar
Bu gün, 11:19
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
Bu gün, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
Bu gün, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
Dünən, 20:27
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
Dünən, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Dünən, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Dünən, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
15-06-2025, 12:59
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)