Böyük təhlükə: iqlim böhranı kritik həddə çatıb
Tarix: 10-10-2024 10:29 | Bölmə: Slayd
Böyük təhlükə: iqlim böhranı kritik həddə çatıb

Beynəlxalq iqlim ekspertlərindən ibarət elmi qrup Yer kürəsində həyatın 35 əlamətini təhlil edib.

Reyting.az
xəbər verir ki, elmi qrup yüksək karbon dioksid səviyyəsi və insanlar da daxil olmaqla, bu simptomlardan 25-nin çox pis vəziyyətdə olduğunu müəyyənləşdiriblər.

Oksford Universitetinin “Bioscience” jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, iqlim böhranı kritik və gözlənilməz yeni mərhələdə olduğu üçün bəşəriyyətin gələcəyi təhlükədədir.

Hesabatda qalıq yanacaqların rekord səviyyədə yandırılması ilə qlobal istiləşmənin ən yüksək həddə çatdığı bildirilir.

Qlobal insan əhalisinin orta hesabla 200 min, iribuynuzlu və qoyun-keçi sayının isə gündə 170 min artmasının rekord istiləşməyə səbəb olan istixana qazı emissiyalarını artırdığı qeyd edilir.

Qrenlandiyada əbədi donun (donmuş torpaq) əriməsi və nəhəng buzlaqların dağılmasının qlobal istiləşməni artırdığı və ölümcül ekstremal hava hadisələrinə səbəb olduğu bildirilir. ABŞ-da ard-arda baş verən qasırğa, daşqın və 50 dərəcəyə çatan istilik dalğalarının iqlim pozğunluğundan qaynaqlandığı və bu ekoloji ekstremalın daha çox miqrasiya və ölümlə nəticələnəcəyi qeyd olunur.

Mütəxəssislər Yer kürəsini fəlakətdən xilas etmək üçün qalıq yanacaqlardan istifadəni azaltmaqla yanaşı, aşağıdakı təklifləri də irəli sürüblər:

Tam qlobal çöküş olmasa belə, 2050-ci ilə qədər iqlim dəyişikliyi səbəbindən milyonlarla insan ölə bilər. Varlılar həddindən artıq istehlakı və israfı azaltmalı, bitki mənşəli qidalara keçid təşviq edilməlidir.

Oreqon Universitetinin professoru Villiam Ripple deyib ki, qəfil iqlim dəyişikliyinin ortasındayıq: “Bu, həyatı təhlükə altına atır. Ekoloji həddən artıq, yerin verə biləcəyindən daha çoxunu alaraq, planeti ölümcül iqlim şəraitinə itələyir. Bu, çox güman ki, daha böyük geosiyasi qeyri-sabitliyə və hətta sosial çöküşə gətirib çıxaracaq”.

Tədqiqatın rəhbəri doktor Kristofer Vulf qeyd edib ki, Metan emissiyalarının artım tempi həyəcanverici dərəcədə artır: “Külək və günəş enerjisi 2023-cü ildə cəmi 15 faiz olub. Qlobal istiləşməni artıran qalıq yanacaqlar arasında kömür, neft və qaz hələ də üstünlük təşkil edir”.

Avropa İttifaqının iqlim monitoru Kopernik bu ilin sentyabr ayının rekordlar üzrə ikinci ən isti sentyabr olduğunu açıqlayıb. Keçən ayın qlobal orta temperaturun 2023-cü ilin sentyabrından sonra ikinci yerdə olduğunu bildirən Kopernikdən verilən açıqlamada qeyd edilib ki, 2023-cü il tarixdə qeydə alınan ən isti il olub, lakin belə görünür ki, 2024-cü il onu keçəcək.

Onu da qeyd edək ki, qlobal istiləşmə təkcə temperaturun artması ilə bağlı deyil, bu, atmosferdə və dənizlərdə tutulan bütün əlavə istiliyin domino effektidir.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}