20:33 / 25-04-2024
Almaniyadakı ukraynalı qaçqınlara görə problem yaranıb
20:26 / 25-04-2024
İran-İsrail qarşıdurması: ilk raund daha təhlükəli mərhələyə keçə bilər
19:45 / 25-04-2024
Dünyada 282 milyon insan acdır - BMT
19:17 / 25-04-2024
Rusiya Polşada yaradılacaq nüvə obyektlərinə hücum edəcək
18:56 / 25-04-2024
İran məhkəməsi repçi barəsində edam qərarı çıxarıb
18:42 / 25-04-2024
Milli Məclis Avropa Parlamentinin son qətnaməsinə sərt cavab verib - Bəyanat
18:09 / 25-04-2024
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində 20 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
18:03 / 25-04-2024
Ermənistanda müxalifətin aksiyası baş tutmayıb, kütləvi həbslər var - Video
18:02 / 25-04-2024
Naxçıvanda fond sədri vəzifədən çıxarılıb
17:55 / 25-04-2024
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
17:46 / 25-04-2024
Dünyada iqlim böhranı başlayır
17:32 / 25-04-2024
Azərbaycanla Macarıstan arasında enerji əməkdaşlığı barədə müzakirə aparılıb
17:25 / 25-04-2024
Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə edilib - Fotolar
17:08 / 25-04-2024
İlham Əliyevlə Qırğızıstan prezidenti Füzuli və Ağdamda olublar - (Yenilənib) - Fotolar
16:42 / 25-04-2024
Qırğızıstan prezidentinin Azərbaycana dövlət səfəri başa çatıb
16:41 / 25-04-2024
Türkiyə Mərkəzi Bankı faiz dərəcəsi ilə bağlı qərar verib
16:25 / 25-04-2024
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər
16:09 / 25-04-2024
Avropa Parlamenti Gürcüstanda xarici agentlər haqqında qanunla bağlı qətnamə qəbul edib
16:05 / 25-04-2024
Prezident İlham Əliyev Şarl Mişeli COP29-a dəvət edib
15:50 / 25-04-2024
İspaniya və daha 4 ölkə Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır
15:32 / 25-04-2024
Keçmiş Ombudsman Elmira Süleymanova vəfat edib - (Yenilənib)
15:32 / 25-04-2024
Simonyan: "Ermənistan və Azərbaycanın bir-birinə qarşı ərazi iddiası yoxdur"
15:08 / 25-04-2024
"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"
14:43 / 25-04-2024
Malıbəylidə kütləvi məzarlıq aşkarlanıb - Fotolar
14:35 / 25-04-2024
Rasim Balayev: "Onlara baş qoşası deyiləm"
14:29 / 25-04-2024
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır
14:16 / 25-04-2024
İsrail daha 12 fələstinlini həbs edib
14:06 / 25-04-2024
Qəzzada ölənlərin sayı artıb
13:59 / 25-04-2024
Rusiya XİN: "Sərhədlərin delimitasiyası üzrə bütün səylərini dəstəkləyirik"
13:47 / 25-04-2024
"Yüksəliş" müsabiqəsi: "Ümumi biliklər imtahanı"nın nəticələri açıqlanıb
22:20 / 20-04-2024
ABŞ Ukraynaya 61 milyard dollar ayırıb
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
18:01 / 21-04-2024
Dünyanın idman paytaxtı olması üçün Bakının namizədliyi irəli sürülüb
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
00:05 / 23-04-2024
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
Məşədi İbad “Tarixi-Nadir”i yarıyacan oxumuşdu, bəs Hüseynbala Mirələmov?
Tarix: 18-06-2019 16:43 | Bölmə: Slayd
Təxminən 15 ilin söhbətdir. O vaxt da deputat-yazıçı Hüseynbala Mirələmovun bir kitabı barədə tənqidi məqalə yazmışdım.
Üç gün sonra ofisə gələndə, dedilər ki, səni axtarırdılar.
“Kim?”
“Ekstrasensə oxşayan 2 nəfər...”
Sonradan bildim ki, “ekstrasens qiyafəli” şəxslər Hüseynbala Mirələmovun dəstəkçiləri imiş. Növbəti gəlişlərində də məni tapmayıb ürəklərini baş redaktora boşaltmışdılar...
Deputat-yazıçının son müsahibəsi ilə rastlaşanda, onun da tarixi mövzulara müraciət etdiyinə dair açıqlamalarını oxuyub, artıq Hüseynbala Mirələmovun da, çağın dəbinə uyğun, ekstrasensliyə, ya da konspirologiyaya baş vurduğu qənaətinə gəldim.
“Tarixi çox diqqətlə öyrənirəm. Nadir şahın həyatından bəhs edən “Sonuncu fateh” romanını yazmışam. Nadir şah görkəmli Azərbaycan türküdür. Sonuncu Azərbaycan fatehidir ki, Hindistanı fəth edib. Hətta Çinə getməyə hazırlaşırdı, ancaq tale imkan vermədi. Yeganə hökmdardır ki, türk sultanlarına təriqət məsələsi ilə bağlı məktub yazaraq, sünni-şiə məzhəbini aradan götürməyi məsləhət edib. Çünki bu ideologiya sonradan yaranıb. Nəyə lazımdır axı, sünni-şiə məsələsi... Təəssüf ki, türk sultanları onun məktubuna soyuq cavab veriblər. Nadir şahı yatdığı çadırda öldürüblər. Mənə elə gəlir ki, onun öldürülməsi təriqət məsələsinə görə olub. Ancaq bu barədə yazmırlar. Şəxsi fikrimdir. Nadir şah təriqətin qurbanı olub”.
Yadımdadır ki, Üzeyir Hacıbəylinin qəhrəmanı “Tarixi-Nadir”i yarıyacan oxumuşdu. Hüseynbala Mirələmovun “tarixi çox diqqətlə öyrənərkən”, Nadir şah barədə salnamədən neçə səhifə oxuduğunu bilmirəm. Bəlkə də Mirzə Məhəmməd Kazım Mərvinin, yaxud “Aləm-arayi Naderi”nin nə adını eşidib, nə də üzünü görüb.
Təriqət və məzhəb məsələsinə gəlincə, “tarixi çox diqqətlə öyrənən” deputat-yazıçıya tövsiyə: indi qalın-qalın ensiklopediyalara müraciət etmək dövrü deyil, ən azı internetdə axtarış verib, bu iki anlayışın fərqli mənasını bilmək olardı.
Mətləbdən uzaqlaşmayım. Müsahibənin davamında deputat-yazıçı oxucunu “yeni tarixi kəşflər”i ilə tanış edir və bu açıqlamalardan sonra indiyədək dünyaya gəlmiş-dünyadan getmiş tarixçilər qəbirlərində çevrilirlər...
““İki şah, iki sultan” adlı trilogiya yazıram. Əsər XIV əsrdən başlayır. İlk dövlətin hökmranlığını yaradan Bürhanəddin olub. Hökmranlıq Bürhanəddindən sonra Uzun Həsənə, Uzun Həsəndən sonra isə Şah İsmayıl Xətaiyə keçir. Bunların hamısı bir-birinə qohumdur. Təsəvvür edin, tarixdə özüm üçün bir şey kəşf etdim. Qaraqoyunluların hökmdarı Cahan şah şair olub. İkinci Mehmet də şair olub... Sultan Səlim Yavuz da şair olub. Maraqlı kəşfim ondan ibarətdir ki, bunların hamısı şair kimi də tanınıblar”.
Hansı Bürhanəddin? Yəqin ki, Qazi Bürhanəddin. Amma o, hansı ilk dövlətin hökmranlığını yaradıb?.. Deputat-yazıçının başqa bir “kəşfi” tarix qədər köhnədir: 32 türk sultanından 28-nin divan yazması, Cahan şahın “Həqiqi” təxəllüslü şair kimi tanınması və s. xəbər tutan sonuncu şəxs, olsa-olsa, Hüseynbala Mirələmovun özüdür.
Amma deputat-yazıçı hələ də təəccübləndirməyə davam edir:
“Təsəvvür edin ki, qəhrəmanlarımdan təkcə Məhəmməd Şah Qacar hökmdardır”.
Məhəmməd şah Qacar, “tarix bilicisi”nin aləmində, yəqin ki, Ağa Məhəmməd şah Qacardır. Deputat-yazıçının nəzərinə çatdırım: necə deyərlər, cin ayrı, şeytan ayrı, Məhəmməd şah Qacar bu xanədanın 3-cü hökmdarı (1834-1848), Fətəli şahın nəvəsidir.
Lakin bu da son deyil.
“İki il bundan qabaq “Azərbaycan” qəzetində “Günəş ləkə götürməz” adlı məqaləm çıxdı. Həmin məqaləmdə belə cümlə var: “Şah İsmayıl Xətainin şübhəli əxlaq prinsipləri məni çox narahat etdi. Sən şair deyilsən, qardaş, hökmdarsan!”
“Günəş ləkə götürməz” məqaləsi 2 il öncə yox, 2013-cü ildə dərc olunub. Türk yazıçısı Rəha Çamuroğluna cavab ruhundadır. “Şübhəli əxlaq prinsipləri” dedikdə, nəyi nəzərdə tutduğunu, sözsüz ki, özündən başqa heç kim bilmir. Amma Hüseynbala Mirələmovun indi dilə gətirdiyi tənədən də “Günəş ləkə götürməz” məqaləsində əsər-əlamət yoxdur. Əksinə, həmin məqalədə “Şah İsmayıl Xətai, sadəcə, böyük dövlət adamı deyildir. O, bəlkə də, bundan daha çox bir filosof, bir şairdir. Pirdir. Mürşiddir”, – yazıb.
Dərinə getdikcə, müsahibədə o qədər “quş” üzə çıxır ki!
Odur ki, Hüseynbala Mirələmova bir tövsiyə də verim: yazıçılıq ağır yükdür, çəkə bilməyəcəyiniz yük. Siz elə bacardığınız işlə məşğul olun ki, sabah mətbuatda şəkliniz və adınız olan başlıq peyda olmasın. Məsələn, “Deputat bir quyuya daş atdı, 100 tarixçi çıxara bilmədi...”
Əziz RZAZADƏ
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 18-06-2019 16:43 | Bölmə: Slayd
Təxminən 15 ilin söhbətdir. O vaxt da deputat-yazıçı Hüseynbala Mirələmovun bir kitabı barədə tənqidi məqalə yazmışdım.
Üç gün sonra ofisə gələndə, dedilər ki, səni axtarırdılar.
“Kim?”
“Ekstrasensə oxşayan 2 nəfər...”
Sonradan bildim ki, “ekstrasens qiyafəli” şəxslər Hüseynbala Mirələmovun dəstəkçiləri imiş. Növbəti gəlişlərində də məni tapmayıb ürəklərini baş redaktora boşaltmışdılar...
Deputat-yazıçının son müsahibəsi ilə rastlaşanda, onun da tarixi mövzulara müraciət etdiyinə dair açıqlamalarını oxuyub, artıq Hüseynbala Mirələmovun da, çağın dəbinə uyğun, ekstrasensliyə, ya da konspirologiyaya baş vurduğu qənaətinə gəldim.
“Tarixi çox diqqətlə öyrənirəm. Nadir şahın həyatından bəhs edən “Sonuncu fateh” romanını yazmışam. Nadir şah görkəmli Azərbaycan türküdür. Sonuncu Azərbaycan fatehidir ki, Hindistanı fəth edib. Hətta Çinə getməyə hazırlaşırdı, ancaq tale imkan vermədi. Yeganə hökmdardır ki, türk sultanlarına təriqət məsələsi ilə bağlı məktub yazaraq, sünni-şiə məzhəbini aradan götürməyi məsləhət edib. Çünki bu ideologiya sonradan yaranıb. Nəyə lazımdır axı, sünni-şiə məsələsi... Təəssüf ki, türk sultanları onun məktubuna soyuq cavab veriblər. Nadir şahı yatdığı çadırda öldürüblər. Mənə elə gəlir ki, onun öldürülməsi təriqət məsələsinə görə olub. Ancaq bu barədə yazmırlar. Şəxsi fikrimdir. Nadir şah təriqətin qurbanı olub”.
Yadımdadır ki, Üzeyir Hacıbəylinin qəhrəmanı “Tarixi-Nadir”i yarıyacan oxumuşdu. Hüseynbala Mirələmovun “tarixi çox diqqətlə öyrənərkən”, Nadir şah barədə salnamədən neçə səhifə oxuduğunu bilmirəm. Bəlkə də Mirzə Məhəmməd Kazım Mərvinin, yaxud “Aləm-arayi Naderi”nin nə adını eşidib, nə də üzünü görüb.
Təriqət və məzhəb məsələsinə gəlincə, “tarixi çox diqqətlə öyrənən” deputat-yazıçıya tövsiyə: indi qalın-qalın ensiklopediyalara müraciət etmək dövrü deyil, ən azı internetdə axtarış verib, bu iki anlayışın fərqli mənasını bilmək olardı.
Mətləbdən uzaqlaşmayım. Müsahibənin davamında deputat-yazıçı oxucunu “yeni tarixi kəşflər”i ilə tanış edir və bu açıqlamalardan sonra indiyədək dünyaya gəlmiş-dünyadan getmiş tarixçilər qəbirlərində çevrilirlər...
““İki şah, iki sultan” adlı trilogiya yazıram. Əsər XIV əsrdən başlayır. İlk dövlətin hökmranlığını yaradan Bürhanəddin olub. Hökmranlıq Bürhanəddindən sonra Uzun Həsənə, Uzun Həsəndən sonra isə Şah İsmayıl Xətaiyə keçir. Bunların hamısı bir-birinə qohumdur. Təsəvvür edin, tarixdə özüm üçün bir şey kəşf etdim. Qaraqoyunluların hökmdarı Cahan şah şair olub. İkinci Mehmet də şair olub... Sultan Səlim Yavuz da şair olub. Maraqlı kəşfim ondan ibarətdir ki, bunların hamısı şair kimi də tanınıblar”.
Hansı Bürhanəddin? Yəqin ki, Qazi Bürhanəddin. Amma o, hansı ilk dövlətin hökmranlığını yaradıb?.. Deputat-yazıçının başqa bir “kəşfi” tarix qədər köhnədir: 32 türk sultanından 28-nin divan yazması, Cahan şahın “Həqiqi” təxəllüslü şair kimi tanınması və s. xəbər tutan sonuncu şəxs, olsa-olsa, Hüseynbala Mirələmovun özüdür.
Amma deputat-yazıçı hələ də təəccübləndirməyə davam edir:
“Təsəvvür edin ki, qəhrəmanlarımdan təkcə Məhəmməd Şah Qacar hökmdardır”.
Məhəmməd şah Qacar, “tarix bilicisi”nin aləmində, yəqin ki, Ağa Məhəmməd şah Qacardır. Deputat-yazıçının nəzərinə çatdırım: necə deyərlər, cin ayrı, şeytan ayrı, Məhəmməd şah Qacar bu xanədanın 3-cü hökmdarı (1834-1848), Fətəli şahın nəvəsidir.
Lakin bu da son deyil.
“İki il bundan qabaq “Azərbaycan” qəzetində “Günəş ləkə götürməz” adlı məqaləm çıxdı. Həmin məqaləmdə belə cümlə var: “Şah İsmayıl Xətainin şübhəli əxlaq prinsipləri məni çox narahat etdi. Sən şair deyilsən, qardaş, hökmdarsan!”
“Günəş ləkə götürməz” məqaləsi 2 il öncə yox, 2013-cü ildə dərc olunub. Türk yazıçısı Rəha Çamuroğluna cavab ruhundadır. “Şübhəli əxlaq prinsipləri” dedikdə, nəyi nəzərdə tutduğunu, sözsüz ki, özündən başqa heç kim bilmir. Amma Hüseynbala Mirələmovun indi dilə gətirdiyi tənədən də “Günəş ləkə götürməz” məqaləsində əsər-əlamət yoxdur. Əksinə, həmin məqalədə “Şah İsmayıl Xətai, sadəcə, böyük dövlət adamı deyildir. O, bəlkə də, bundan daha çox bir filosof, bir şairdir. Pirdir. Mürşiddir”, – yazıb.
Dərinə getdikcə, müsahibədə o qədər “quş” üzə çıxır ki!
Odur ki, Hüseynbala Mirələmova bir tövsiyə də verim: yazıçılıq ağır yükdür, çəkə bilməyəcəyiniz yük. Siz elə bacardığınız işlə məşğul olun ki, sabah mətbuatda şəkliniz və adınız olan başlıq peyda olmasın. Məsələn, “Deputat bir quyuya daş atdı, 100 tarixçi çıxara bilmədi...”
Əziz RZAZADƏ
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 19:45
Dünyada 282 milyon insan acdır - BMT
Bu gün, 17:55
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
Bu gün, 17:46
Dünyada iqlim böhranı başlayır
Bu gün, 17:08
İlham Əliyevlə Qırğızıstan prezidenti Füzuli və Ağdamda olublar - (Yenilənib) - Fotolar
Bu gün, 14:43
Malıbəylidə kütləvi məzarlıq aşkarlanıb - Fotolar
Bu gün, 11:59
Naxçıvanın baş naziri vəzifədən azad olunub - Təyinat
Dünən, 19:29
İran qoşunları Suriyanı tərk edir
Dünən, 16:56
Rus ordusu daha bir yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
Dünən, 16:30
Avropa qeyri-adi vəziyyətlə üzləşib
Dünən, 13:21
Azərbaycanda Rusiya əleyhinə ikinci cəbhə olmayacaq
Dünən, 09:07
Ukraynanın şərqinə genişmiqyaslı hücum gözlənilir
23-04-2024, 14:10
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
23-04-2024, 11:59
İran və İsrailin bir-birinə mesajı... - Kölgə müharibəsinin yeni mərhələsi başlayıb
23-04-2024, 00:11
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
22-04-2024, 18:36
Zərərli isti dalğası güclənir
22-04-2024, 17:38
ABŞ-nın yardımı Ukraynanı xilas edəcəkmi?
22-04-2024, 14:04
Xəbərdarlıq: nüvə müharibəsi təhlükəsi sovuşmayıb
22-04-2024, 12:00
Bakı və İrəvan arasında ilk: özləri razılaşıblar
22-04-2024, 11:54
Nazirlikdə 143 milyon manatlıq mənimsəmə: "Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik"
22-04-2024, 09:25
Rusiya ordusuna daha 300 min nəfər cəlb olunub
20-04-2024, 10:37
Rusiyalı ekspert: Cənubi Qafqazın Rusiya üçün əhəmiyyəti böyükdür
20-04-2024, 09:12
BMT Baş katibi Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib
20-04-2024, 09:06
Blinken 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı alqışlayır
19-04-2024, 20:29
Qəzza müharibəsi qloballaşır
19-04-2024, 17:18
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
19-04-2024, 15:47
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
19-04-2024, 09:19
Bu gün səhərə yaxın İsrail İrana zərbələr endirib
18-04-2024, 14:20
QHT-lər Nobel Komitəsinə məktub göndərib
18-04-2024, 12:24
İsrail İrana zərbəni niyə ləngidir?
18-04-2024, 11:51
46 mindən çox şagird buraxılış imtahanı verəcək
18-04-2024, 11:09
Prezident nazir müavini təyin edib - Sərəncam
18-04-2024, 10:57
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
18-04-2024, 10:00
Dövlət Departamenti Rusiya sülhməramlılarının Qarabağı tərk etməsinə münasibət bildirib
18-04-2024, 00:40
Ermənistan qanunsuz mühacir alverinə qoşulur
17-04-2024, 19:37
Bir milyard insana və böyük iqtisadiyyata təhlükə yaranıb - Xəbərdarlıq
17-04-2024, 14:06
Rusiya sülhməramlıları Qarabağı tərk edir
17-04-2024, 12:15
İsrail-İran müharibəsi kölgədən çıxır - 2-ci raund olacaq?
17-04-2024, 10:53
Ermənistanın kvadrokopteri zərərsizləşdirilib - Fotolar
17-04-2024, 10:48
İrana yeni sanksiyalar tətbiq olunacaq
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
