17:43 / 23-06-2025
Bakıda narkotikə qarşı əməliyyat: saxlanılanlar var
17:20 / 23-06-2025
Agentlik TƏBİB-in 17 milyonluq tenderini ləğv edib
17:14 / 23-06-2025
Qərb Universiteti Tam Orta Məktəbi şagirdlərə attestat vermir? - Açıqlama
16:44 / 23-06-2025
İsrailin münaqişəyə son qoymaq niyyəti İrana çatdırılıb
16:30 / 23-06-2025
Dövlətə xəyanətdə ittiham olunan şəxsə hökm oxunub
16:03 / 23-06-2025
Elariz Məmmədoğlunun qızı məhkəmədə ifadə verəcək
15:49 / 23-06-2025
Erməni müğənnini “Qal, sənə qurban” mahnısını mənimsəmək istəyib
15:15 / 23-06-2025
Azərbaycan Suriyaya başsağlığı verib
15:14 / 23-06-2025
İran MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandırmaq istəyir
15:03 / 23-06-2025
Anar Məmmədlinin cinayət işinə xitam verilməsi üçün vəsatət qaldırılıb
15:01 / 23-06-2025
Zelenski: Rusiya, İran və KXDR qatillər koalisiyasıdır
14:49 / 23-06-2025
Neftin qiyməti son beş ayda ən yüksək həddə çatıb
14:34 / 23-06-2025
ABŞ-nın hərbi bazası hücuma məruz qalıb
14:33 / 23-06-2025
Putin: İrana təcavüzün heç bir əsası yoxdur
14:23 / 23-06-2025
İlham Əliyev Goranboyda müəssisənin açılışını edib - (Yenilənib)
13:56 / 23-06-2025
Prezident Yevlaxa gedib - (Yenilənib) - Fotolar
13:10 / 23-06-2025
Prokuror "Toplum TV" işi üzrə ittiham aktını elan edib
12:46 / 23-06-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:41 / 23-06-2025
Vüqar Bayramov: "Yeni dəyişikliklər bu boşluğu aradan qaldıracaq"
12:24 / 23-06-2025
Qarabağ zonasında daha 1420.9 hektar ərazi minalardan təmizlənib
12:00 / 23-06-2025
"Qarabağ" Duşan Tadiçi transfer etmək istəyir? - Klubdan açqlama
11:57 / 23-06-2025
Xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadılıb
11:41 / 23-06-2025
Ermənilər Bakıda hakim qarşısına çıxarılıb
11:34 / 23-06-2025
İran ordusu: "Cənab Tramp, siz oyunçusunuz, biz isə..."
11:00 / 23-06-2025
Həbib Nurməhəmmədov: "Azərbaycana təşəkkür edirəm"
10:45 / 23-06-2025
QMİ Məhərrəm ayının başlaması ilə bağlı fətva verib
10:31 / 23-06-2025
DİN: "Şəxsi bank kartı məlumatlarını baqşası ilə paylaşmaq olmaz"
10:25 / 23-06-2025
Daha bir tiktoker ev dustaqlığına buraxılıb
16:11 / 19-06-2025
İlham Əliyev Türkiyədə işgüzar səfərdədir - (Yenilənib) - Fotolar
17:28 / 20-06-2025
DTX əməliyyat keçirib: icra başçısı və müavinləri saxlanılıb - (Yenilənib)
11:32 / 19-06-2025
Rusiya ikinci strateji müttəfiqini itirmək riski ilə üzləşib
14:17 / 20-06-2025
"Ulduz"lu görüşlər"in növbəti qonağı Mətanət Vahid olub - Fotolar
06:06 / 22-06-2025
ABŞ İrana qarşı müharibəyə qoşulub - Üç nüvə obyekti vurulub - (Yenilənib)
13:08 / 21-06-2025
İranın ən böyük nüvə mərkəzinə zərbə endiriblər
14:57 / 22-06-2025
Həyat dolu ömür yolu - Milli Mətbuat-150 - Fotolar
12:30 / 20-06-2025
İsrail-İran davası: Münaqişənin sonu necə görünür?
16:26 / 20-06-2025
Professor: İraq ssenarisi İranda təkrar olunur
07:28 / 19-06-2025
Məşhur aktyor Papa XIV Leo ilə görüşüb
15:58 / 21-06-2025
Prezident icra başçısını vəzifədən azad edib
16:45 / 21-06-2025
Dövlət qulluqçuları təltif edilib - (Siyahı)
Həyəcan təbili çalınır: Yer kürəsinin təbii ehtiyatı tükənir
Tarix: 13-07-2019 11:07 | Bölmə: Slayd
Hər gün gözümüzün qabağından yüzlərlə xəbər şütüyür. İqlimin dəyişilməsi və kürəsəl istiləşmə haqda bütün dünyanın xəbər agentliklərindən məlumatlar gəlir, məruzələr dərc olunur.
Yer kürəsi həyəcan təbili çalır. Həm də elə belə deyil. Bu mənzərə zarafatlıq deyil.
Qaranlıq mənzərə
“Kopernik” proqramı iqlim dəyişikliyi xidmətinin Avropa Birliyi üçün hazırladığı məruzəyə əsasən, ötən ay meteomüşahidələr tarixində bütün Avropada ən isti iyun kimi tarixə düşüb. İstilik göstəriciləri mövsümi normaları, ortalama, iki dərəcə aşıb. Türkiyə isə son 48 ildə ən isti iyun görüb.
Oxşar durum dünyanın əhalicə ikinci ən sıx ölkəsi Hindistanda olub. Paytaxt Nyu-Dehlidə iyunda termometrin sütunu 48 dərəcəyədək qalxıb. Racastan ştatının Çuru şəhərində rekord vurulub: havanın istiliyi 50,6 dərəcə olub. 21 böyük şəhərdə yeraltı su ehtiyatı, demək olar, tükənib. Tədbir görülməsə, yüz minlərlə insan köç etməli olacaq.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Beynəlxalq Əmək Təşkilatının məlumatına görə, yüksək istilik bütün dünyada əməyin məhsuldarlığına da mənfi təsir edir. Yüksək hərarət üzündən 2030-cu ilə doğru 80 milyon iş yerini itirmək ekvivalentində məhsuldarlığın azalması baş verəcək. Ehtimal olunur ki, bundan kənd təsərrüfatı və tikinti sahələri daha çox ziyan çəkəcək.
Resursları artıq tükədiblər
Daha bir məlumat Türkiyədəndir. Dünyanın təbii resurslarının tükənişi ilə bağlı məlumatlar hər il dərc olunur. Hesablanıb ki, dünya əhalisi Yer kürəsinin il boyunca istehsal etməyə qabil olduğu təbii resursları bu il iyulun 29-na doğru işlədib qurtaracaq. Türkiyə isə bu həddi iyunun 27-də keçib.
Ümumdünya yabanı təbiət fondunun məlumatına görə, Türkiyə bu il resursları bütünlükdə dünyadan 32 gün tez tükədib və 2020-ci ildən borc etməyə başlayıb. Türkiyə limiti qalan dünyadansa 21 gün qabaq, 2018-ci il iyulun 11-də keçib. Bu isə nəzərdə tutur ki, resursları getdikcə daha sürətlə işlədirik.
Hərəkət etməyin vaxtıdır
Dünyanın müxtəlif hissələrindən tufan, qasırğa, dolu, sel, torpaq sürüşmələri haqda xəbərlər götərir ki, iqlim dəyişilir. Fövqəladə, ya da ekstremal xarakterli metereoloji hadisələr getdikcə daha tez-tez müşahidə olunur. Dünya isə tədbir görməyə tələsmir. Bu yaxınlarda G-20-nin Yaponiyadakı sammitində ABŞ-dan savayı iştirakçı ölkələrin hamısı iqlim üzrə 2015-ci il Paris sazişinin məqsədlərini yerinə yetirməyə tərəfdar olduğunu növbəti dəfə ifadə edib. Lakin bu məqsədlərə praktikada nail olmaq mümkün olacaqmı – bəlli deyil.
Ölkələr Paris sazişi çərçivəsində havanın istiliyinin artmını iki və hətta imkan daxilində biryarım dərəcədən aşağı saxlamağa razılaşıb. Amma Fransanın “Frans Press” agentliyinin (AFR) bu yaxında dərc edilmiş məlumatına əsasən, dünyanın sıxılmış təbii qaza iştahası üzündən, ehtimal ki, bu məqsədlərə yetmək mümkün olmayacaq. İqlim dəyişikliyi üzrə Hökumətlərarası ekspert qrupuna əsasən, havanın istiliyinin artımını dayandırmaq üçün təbii qaz daxil olmaqla yer təkindən çıxarılan yanacaqları işlətməyi xeyli azaltmaq gərəkdir.
Doymaq bilməyən istehlak həvəsi
Yəqin ki, əhali artımı, sənayeləşmə və istehlaka yönəlmiş iqtisadi modellər dünyanı dəyişməyə və yeni modellər hazırlamağa vadar edər. İqlim dəyişikliyinin yoxsul ölkələrə daha çox toxunduğu bir vaxtda doymaq bilməyən istehlak həvəsi ciddi xəstəliklər törədəcək.
Külək və Günəşdən istifadə edərək yenilənən enerji qaynaqlarının yayılması kürəsəl istiləşməyə əks-təsir üçün ən cəlbedici alternativ kimi ön plana çıxır. Əslində, “yenilənən” sözü yeni dönəmin ən mühüm anlayışı statusuna namizəddir. Görünür, geyimdən kosmetikaya, uşaq oyuncaqlarından dəftərxana mallarına, mebeldən məişət texnikasına qədər ikinci emal məhsulu təkcə energetikada deyil, həm də bir çox başqa sahələrdə yeni dönəmin yüksələn əsas dəyişim axını olacaq.
Cəmiyyətdə evdən məktəbə, özəl biznesdən dövləti yönəltməyə qədər bütün səviyyələrdə ekoloji şüurun inkişafna həssaslıq göstərməyin vaxtı çatıb.
Həyəcan siqnalı hamımız üçün səslənir.
Nilgün Tekfidan Gümüş
Hürriyet (Türkiyə)
(Tərcümə Strateq.az-ındır)
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 13-07-2019 11:07 | Bölmə: Slayd
Hər gün gözümüzün qabağından yüzlərlə xəbər şütüyür. İqlimin dəyişilməsi və kürəsəl istiləşmə haqda bütün dünyanın xəbər agentliklərindən məlumatlar gəlir, məruzələr dərc olunur.
Yer kürəsi həyəcan təbili çalır. Həm də elə belə deyil. Bu mənzərə zarafatlıq deyil.
Qaranlıq mənzərə
“Kopernik” proqramı iqlim dəyişikliyi xidmətinin Avropa Birliyi üçün hazırladığı məruzəyə əsasən, ötən ay meteomüşahidələr tarixində bütün Avropada ən isti iyun kimi tarixə düşüb. İstilik göstəriciləri mövsümi normaları, ortalama, iki dərəcə aşıb. Türkiyə isə son 48 ildə ən isti iyun görüb.
Oxşar durum dünyanın əhalicə ikinci ən sıx ölkəsi Hindistanda olub. Paytaxt Nyu-Dehlidə iyunda termometrin sütunu 48 dərəcəyədək qalxıb. Racastan ştatının Çuru şəhərində rekord vurulub: havanın istiliyi 50,6 dərəcə olub. 21 böyük şəhərdə yeraltı su ehtiyatı, demək olar, tükənib. Tədbir görülməsə, yüz minlərlə insan köç etməli olacaq.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Beynəlxalq Əmək Təşkilatının məlumatına görə, yüksək istilik bütün dünyada əməyin məhsuldarlığına da mənfi təsir edir. Yüksək hərarət üzündən 2030-cu ilə doğru 80 milyon iş yerini itirmək ekvivalentində məhsuldarlığın azalması baş verəcək. Ehtimal olunur ki, bundan kənd təsərrüfatı və tikinti sahələri daha çox ziyan çəkəcək.
Resursları artıq tükədiblər
Daha bir məlumat Türkiyədəndir. Dünyanın təbii resurslarının tükənişi ilə bağlı məlumatlar hər il dərc olunur. Hesablanıb ki, dünya əhalisi Yer kürəsinin il boyunca istehsal etməyə qabil olduğu təbii resursları bu il iyulun 29-na doğru işlədib qurtaracaq. Türkiyə isə bu həddi iyunun 27-də keçib.
Ümumdünya yabanı təbiət fondunun məlumatına görə, Türkiyə bu il resursları bütünlükdə dünyadan 32 gün tez tükədib və 2020-ci ildən borc etməyə başlayıb. Türkiyə limiti qalan dünyadansa 21 gün qabaq, 2018-ci il iyulun 11-də keçib. Bu isə nəzərdə tutur ki, resursları getdikcə daha sürətlə işlədirik.
Hərəkət etməyin vaxtıdır
Dünyanın müxtəlif hissələrindən tufan, qasırğa, dolu, sel, torpaq sürüşmələri haqda xəbərlər götərir ki, iqlim dəyişilir. Fövqəladə, ya da ekstremal xarakterli metereoloji hadisələr getdikcə daha tez-tez müşahidə olunur. Dünya isə tədbir görməyə tələsmir. Bu yaxınlarda G-20-nin Yaponiyadakı sammitində ABŞ-dan savayı iştirakçı ölkələrin hamısı iqlim üzrə 2015-ci il Paris sazişinin məqsədlərini yerinə yetirməyə tərəfdar olduğunu növbəti dəfə ifadə edib. Lakin bu məqsədlərə praktikada nail olmaq mümkün olacaqmı – bəlli deyil.
Ölkələr Paris sazişi çərçivəsində havanın istiliyinin artmını iki və hətta imkan daxilində biryarım dərəcədən aşağı saxlamağa razılaşıb. Amma Fransanın “Frans Press” agentliyinin (AFR) bu yaxında dərc edilmiş məlumatına əsasən, dünyanın sıxılmış təbii qaza iştahası üzündən, ehtimal ki, bu məqsədlərə yetmək mümkün olmayacaq. İqlim dəyişikliyi üzrə Hökumətlərarası ekspert qrupuna əsasən, havanın istiliyinin artımını dayandırmaq üçün təbii qaz daxil olmaqla yer təkindən çıxarılan yanacaqları işlətməyi xeyli azaltmaq gərəkdir.
Doymaq bilməyən istehlak həvəsi
Yəqin ki, əhali artımı, sənayeləşmə və istehlaka yönəlmiş iqtisadi modellər dünyanı dəyişməyə və yeni modellər hazırlamağa vadar edər. İqlim dəyişikliyinin yoxsul ölkələrə daha çox toxunduğu bir vaxtda doymaq bilməyən istehlak həvəsi ciddi xəstəliklər törədəcək.
Külək və Günəşdən istifadə edərək yenilənən enerji qaynaqlarının yayılması kürəsəl istiləşməyə əks-təsir üçün ən cəlbedici alternativ kimi ön plana çıxır. Əslində, “yenilənən” sözü yeni dönəmin ən mühüm anlayışı statusuna namizəddir. Görünür, geyimdən kosmetikaya, uşaq oyuncaqlarından dəftərxana mallarına, mebeldən məişət texnikasına qədər ikinci emal məhsulu təkcə energetikada deyil, həm də bir çox başqa sahələrdə yeni dönəmin yüksələn əsas dəyişim axını olacaq.
Cəmiyyətdə evdən məktəbə, özəl biznesdən dövləti yönəltməyə qədər bütün səviyyələrdə ekoloji şüurun inkişafna həssaslıq göstərməyin vaxtı çatıb.
Həyəcan siqnalı hamımız üçün səslənir.
Nilgün Tekfidan Gümüş
Hürriyet (Türkiyə)
(Tərcümə Strateq.az-ındır)
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:14
İran MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandırmaq istəyir
Bu gün, 14:49
Neftin qiyməti son beş ayda ən yüksək həddə çatıb
Bu gün, 13:56
Prezident Yevlaxa gedib - (Yenilənib) - Fotolar
Bu gün, 11:57
Xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadılıb
Dünən, 12:33
Leysan yağacaq, dolu düşəcək - Proqnoz
Dünən, 08:55
Tehran geri çəkilmək istəmir
21-06-2025, 19:32
DTX-nın saxladığı sabiq icra başçısı həbs edilib
21-06-2025, 18:12
“Real Ermənistan” erməniləri niyə qorxudur?
21-06-2025, 16:45
Dövlət qulluqçuları təltif edilib - (Siyahı)
21-06-2025, 15:58
Prezident icra başçısını vəzifədən azad edib
21-06-2025, 13:08
İranın ən böyük nüvə mərkəzinə zərbə endiriblər
21-06-2025, 12:54
Naxçıvanın Konstitusiyası dəyişir
21-06-2025, 11:50
NATO-nun mövcudluğu sual altına düşüb
20-06-2025, 16:26
Professor: İraq ssenarisi İranda təkrar olunur
20-06-2025, 12:30
İsrail-İran davası: Münaqişənin sonu necə görünür?
20-06-2025, 11:08
Paşinyan Türkiyədə sülh sazişini müzakirə edəcək
20-06-2025, 09:12
DTX-nın saxladığı vitse-prezidentin məhkəməsi başlayıb
19-06-2025, 13:36
NATO-da böyük dəyişiklik olacaq
19-06-2025, 12:38
Fordo tilsimi: İsrail bu obyekti necə məhv edəcək?
19-06-2025, 11:32
Rusiya ikinci strateji müttəfiqini itirmək riski ilə üzləşib
19-06-2025, 09:57
Sabah daha bir şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq - Foto
19-06-2025, 09:12
Rusiya ilə Azərbaycan Xəzərdəki problemin həllinə çalışırlar - Foto
18-06-2025, 16:25
Trampın İrana hücumunu dayandırmaq istəyirlər
18-06-2025, 13:18
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesinə başlanılıb - (Yenilənib)
18-06-2025, 12:34
İsrailin raketdən müdafiə vasitələri tükənir - Foto
18-06-2025, 11:30
Çindən Tehrana qeyri-müəyyən yükü olan təyyarələr uçur
18-06-2025, 10:52
İranın qonşuları çətin vəziyyətdədir
18-06-2025, 08:30
Günəşdə güclü partlayış baş verib
17-06-2025, 18:48
Rusiya Ayda hərbi təyinatlı obyekt tikəcək
17-06-2025, 17:42
İrandakı rejimi dəyişirlər?
17-06-2025, 16:03
Mollazadə: İrana qarşı hərbi əməliyyat məcburiyyətdən irəli gəlir
17-06-2025, 13:26
Professor: İranı beş yerə bölmək istəyirlər
17-06-2025, 11:19
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
17-06-2025, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
17-06-2025, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
16-06-2025, 12:35
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
16-06-2025, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
16-06-2025, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
16-06-2025, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
