Xüsusi məşğulluq proqramı qəbul edilməlidir

Xəbər lenti

16:25 / 25-04-2024

Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər

16:09 / 25-04-2024

Avropa Parlamenti Gürcüstanda xarici agentlər haqqında qanunla bağlı qətnamə qəbul edib

16:05 / 25-04-2024

Prezident İlham Əliyev Şarl Mişeli COP29-a dəvət edib

15:50 / 25-04-2024

İspaniya və daha 4 ölkə Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır

15:32 / 25-04-2024

Keçmiş Ombudsman Elmira Süleymanova vəfat edib (Yenilənib)

15:32 / 25-04-2024

Simonyan: "Ermənistan və Azərbaycanın bir-birinə qarşı ərazi iddiası yoxdur"

15:08 / 25-04-2024

"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"

15:08 / 25-04-2024

Qırğızıstan prezidenti Füzuli və Ağdama gedib (Yenilənib) - Fotolar

14:43 / 25-04-2024

Malıbəylidə kütləvi məzarlıq aşkarlanıb - Fotolar

14:35 / 25-04-2024

Rasim Balayev: "Onlara baş qoşası deyiləm"

14:29 / 25-04-2024

Zaxarova: Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır

14:16 / 25-04-2024

İsrail daha 12 fələstinlini həbs edib

14:06 / 25-04-2024

Qəzzada ölənlərin sayı artıb

13:59 / 25-04-2024

Rusiya XİN: "Sərhədlərin delimitasiyası üzrə bütün səylərini dəstəkləyirik"

13:47 / 25-04-2024

"Yüksəliş" müsabiqəsi: "Ümumi biliklər imtahanı"nın nəticələri açıqlanıb

13:03 / 25-04-2024

Baş Prokuroluq mediaya çağırış edib

12:59 / 25-04-2024

Macarıstan Azərbaycanda 90 adda dərman istehsal edəcək

12:40 / 25-04-2024

Nüşabə Sadıxlı: "İsa Qəmbər hələ qərarını açıqlamayıb"

12:39 / 25-04-2024

Gəncədə 32 yaşlı kişi bıçaqlanıb

12:25 / 25-04-2024

Bakıda üç məktəbin direktoru cəzalandırılıb

12:10 / 25-04-2024

Sabahın hava proqnozu açıqlanıb

12:09 / 25-04-2024

Səudiyyə Ərəbistanının kralı xəstəxanadan evə buraxılılb

11:59 / 25-04-2024

Naxçıvan Baş naziri vəzifəsindən azad olunub - Təyinat

11:03 / 25-04-2024

İordan çayının qərb sahilində gərginlik böyüyür

10:56 / 25-04-2024

Daha bir direktor vəzifədən azad edilib

10:48 / 25-04-2024

Fatih Terimin komandası darmadağınla uduzub

10:32 / 25-04-2024

Komanda-qərargah təlimləri keçirilib - Video

10:27 / 25-04-2024

Aprelin 28-də 20 minə yaxın bakalavr magistraturaya imtahan verəcək

10:21 / 25-04-2024

Mayın 1-dən balıq ovu qadağan olunacaq

09:52 / 25-04-2024

Xankəndidə yenə silah-sursat tapılıb

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

19:13 / 20-04-2024

Bakıda taxta bazarında yanğın olub - Fotolar (Yenilənib)

22:20 / 20-04-2024

ABŞ Ukraynaya 61 milyard dollar ayırıb

18:56 / 22-04-2024

Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar

00:11 / 23-04-2024

Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı

18:01 / 21-04-2024

Dünyanın idman paytaxtı olması üçün Bakının namizədliyi irəli sürülüb

13:54 / 22-04-2024

Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)

09:53 / 22-04-2024

Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır

16:10 / 22-04-2024

Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib

14:10 / 23-04-2024

Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)

16:58 / 23-04-2024

İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)

14:03 / 24-04-2024

Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib

00:02 / 23-04-2024

Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub

Xüsusi məşğulluq proqramı qəbul edilməlidir - Təklif
Tarix: 25-06-2020 02:16 | Bölmə: Slayd

Şirift ölçüsü:

“Koronavirusun yayılma sürətinin artması ölkəmizdə yenidən sərt karantin rejiminin tətbiqini zərurətə çevirib. Pandemiya bəzi insanların sağlamlığı ilə yanaşı ölkə iqtisadiyyatına, ən pisi isə əhalinin, xüsusilə də işsiz vətəndaşların güzəranına mənfi təsir etməkdədir. Pandemiyanın işsiz vətəndaşlarımızın güzəranına mənfi təsirlərinin yumşaldılması üçün dövlət səviyyəsində müəyyən tədbirlər, güzəştlər tətbiq edilsə də, bir sıra səbəblərdən onlar yetərli deyil”.

Bunu Reyting.az-a açıqlamasında Təkamül Partiyasının sədri, iqtisadçı-alim Teyyub Qənioğlu deyib.

İqtisadçı-alim güzəştlərin reallıqda yetərli olmadığının səbəblərinə aydınlıq gətirib:

“Bunun birinci səbəb - işsizlərin sayı, işsizliyin səviyyəsi haqqında rəsmi statistik məlumatların reallığa uyğun olmamasıdır (hətçənd ki, biz dəfələrlə KİV-də bu haqda məlumatlar vermişdik). Bu səbəbdən də dövlətin işsizlər üçün ayırdığı 190 manatı çoxları ala bilmədi.

İkinci və əsas səbəb işsizlik statusunun verilməsi şərtləri ilə bağlıdır. Azərbaycanda işsizlik statusunun və işsizlərə müvafiq müavinatların verilməsi «Məşğulluq haqqında» və “İşsizlikdən sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə tənzimlənir. Təəssüf ki, bu qanunlarda uyğunsuzluq var.

«Məşğulluq haqqında» Qanunun 4.1.3 saylı maddəsində qeyd edilir ki, “...mülkiyyətində kənd təsərrüfatına yararlı torpaq payı olanlar...”, 5.12.3-cü maddəsində isə - “ali və orta ixtisas təhsil müəssisələrində əyani təhsil alanlar” məşğul şəxslər hesab edilir və onlar işsiz statusu ala bilməzlər. Qəribədir, mülkiyyətində 1-1.5 hektar torpaq sahəsi olan kəndli bu sahədə nə əkib becərməlidir ki, bu qazancla il böyu ailəsinin tələbatını ödəyə bilsin!?

Məlumdur ki, ali və orta ixtisas təhsil müəssisələrinin əyani şöbəsində təhsil alanların heç də hamısı təqaüd almır. Belə olan halda hansı məntiqlə onların hamısı məşğul əhali kimi qeydə alınır?

Bundan başqa, “İşsizlikdən sığorta haqqında” Qanunun 1.2-ci maddəsində qeyd edilir ki: “Bu Qanun dövlət orqanının və ya hüquqi şəxsin ləğv edilməsi və ya işçilərin sayı və ya ştatların ixtisar edilməsi nəticəsində əmək münasibətlərinə xitam verilmiş şəxslərə şamil edilir”. Bu maddəyə uyğun olaraq 13.1-ci maddədə göstərilir ki: “Sığorta ödənişini almaq hüququna yalnız dövlət orqanının və ya hüquqi şəxsin ləğv edilməsi və ya işçilərin sayı və ya ştatların ixtisar edilməsi nəticəsində əmək münasibətlərinə xitam verilmiş və “Məşğulluq haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən olunmuş qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanında işsiz kimi qeydiyyata alınmış sığorta olunanlar malikdirlər”. Bu qanunlara görə əvvəllər heç yerdə işləməyənlər, ilk dəfə iş axtaranlar işsiz kimi qeydə alına və deməli, işsizliyə görə sığorta ödənişi ala bilməzlər!

Məlumdur ki, hər il ölkənin əmək ehtiyatları sırasına orta, ali və orta ixtisas məktəblərini bitirənlərin xeyli hissəsi, ordu sıralarından tərxis olunanlar və təbiidir ki, əvvəllər heç yerdə işləməyən gənclər daxil olur. Düzdür, hər il ölkəmizdə yeni iş yerləri açılır. Ancaq açılan yeni iş yerlərinin sayı, qeyd edilən kateqoriyalara daxil olanların sayından dəfələrlə azdır”.

Xüsusi məşğulluq proqramı qəbul edilməlidir

T. Qənioğlu

T. Qənioğlunun sözlərinə görə, ilk dəfə iş axtaran, əvvəllər heç yerdə işləməyən və bu səbəbdən də sosial dəstəkdən məhrum olan şəxslərin mütləq əksəriyyəti gənclərdir: “İşsizlik təkcə insanların şəxsi problemi olmaqla qalmır, bu, həm də cəmiyyətin, dövlətin problemidir. Müşahidələr göstərir ki, işsizliyə düçar olanların, xüsusilə də, gənclərin xeyli hissəsi iş axtarmaq üçün xarici ölkələrə getməyi üstün tuturlar və gedirlər. Nəticədə, gənclərin təhsil almaqla, peşə hazırlığı ilə bağlı dövlət büdcəsindən sərf edilən vəsaitlər göyə sovrulmuş olur; maddi sıxıntı üzündən gənc ailələrin dağılmasına səbəb olur; demoqrafik proseslərə və millətin yekcinsliyinə əks təsir göstərir, gənclər arasında gələcəyə ümidsizlik yaradır. Özünü millətsevər kimi göstərən bəzi siyasətbazlar gənclərin bu durumundan sui-istifadə edərək onların Azərbaycanda heç bir perspektivinin olmadığını deyərək ümidsizlik hissinin aşılanmasına, vətənpərvərlik hissinin zəiflədilməsinə və dövlətə qarşı inamsızlıq toxumunun səpilməsinə rəvac verirlər. Ona görə də, işsizlərin, xüsusilə də gənclərin işlə təmin olunması üçün xüsusi, real məşğulluq proqramları qəbul edilməli və onların həyata keçirilməsinə ciddi nəzarət edilməlidir”.

Partiya sədrinin fikrincə, işsizlik statusu alanlarla yanaşı ilk dəfə iş axtaranların, əvvəllər heç yerdə işləməyənlərin də sosial dəstəyinin həyata keçirilməsi üçün işsizlərin sosial dəstəyinin yeni forma və metodlarının tətbiqinə ehtiyac var:

“Hesab edirik ki, tətbiq ediləcək yeni forma və metodlarla bağlı maliyyə xərclərinin əsas hissəsini, sonradan qaytarılmaq şərti ilə dövlət öz üzərinə götürməlidir. Bu məqsədlə aşağıdakı istiqamətdə tədbirlərin həyata keçirilməsi məqsədəuyğun olardı:

İlk dəfə iş axtaranlara Dövlət Məşğulluq Xidmətinə müraciət etdiyi gündən 6 ay müddətinə (təkrar müraciət zamanı 3 ay uzadılmaqla), işə düzəldikdən sonra hissə-hissə qaytarmaq şərti ilə minimum əməkhaqqı məbləğində sığorta ödənişi edilsin.

Müvafiq maliyyə mənbəyi aşağıdakılar ola bilər:

a) dövlət büdcəsindən müvafiq Regional Dövlət Məşğulluq xidmətlərinin hesabına pul köçürmələri;

b) müvafiq Dövlət Məşğulluq xidmətləri tərəfindən səhmləri dövlətə məxsus olan (və ya dövlətin səhmdar kimi iştirak etdiyi) banklardan uzun müddətli kreditlər verilə bilər.

Bu zaman belə bir sual meydana çıxır: müraciət etdiyi və minimum əməkhaqqı məbləğində sığorta ödənişi alan andan keçən 9 ay ərzində işə düzələ bilməyən işsiz, aldığı sığorta ödənişini hansı yolla və necə qaytara bilər?

Təbii ki, burada risk amili var və fikrimizcə, bu riski dövlət öz üzərinə götürməlidir. Bunu nəzərə alaraq riskdən yayınmaq, heç olmasa onu minimuma endirmək üçün dövlət səviyyəsində yeni iş yerlərinin açılması məqsədi ilə həyata keçirilən tədbirlər gücləndirilməlidir. Bununla yanaşı, yeni iş yerləri açan sahibkarlıq strukturlarına qanunvericilik yolu ilə stimullaşdırıcı tədbirlər (məsələn, mənfətin yeni iş yerlərinin açılması üçün sərf edilən hissəsinin vergidən azad edilməsi) nəzərdə tutula bilər.

Fikrimizcə, qeyd edilənlər nəzərə alınmaqla işsiz statusu verilmiş şəxslərin sırası genişləndirilməli, yaranmış şəraitdə dövlətin işsiz vətəndaşlara maliyyə yardımı davam etməli və onun məbləği artırılmalıdır. Bu tədbirlər koronavirusun işsiz əhalimizin güzəranına mənfi təsirlərinin yumşaldılmasına, sezilməkdə olan sosial gərginliyin aradan qaldırılmasına, vətəndaşın dövlətə güvəninin artmasına zəmin yaradar”.

Reyting.az

Ana səhifəyə dön