Azərbaycan ilə Türkiyənin hərbi sahədə böyük planları var - “Forbes”
Tarix: 28-07-2021 23:41 | Bölmə: Slayd
Azərbaycan ilə Türkiyənin hərbi sahədə böyük planları var

Türkiyə və Azərbaycanın yaxın hərbi əlaqələrini daha da genişləndirmək üçün iddialı planları var.

Reyting.az
xəbər verir ki, bunu ABŞ-ın “Forbes” nəşri yazıb.

“İyunun 15-də Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə görüşüb. Şuşanı ziyarət ediblər. Azərbaycan Şuşanı keçən il Dağlıq Qarabağdakı müharibə zamanı azad edib. (Bu müharibədən bir neçə ay əvvəl olub, Ankara Bakıya silah ixracatını əhəmiyyətli dərəcədə artırıb və Azərbaycanın Ermənistan quru qoşunlarını məğlub etmək üçün istifadə etdiyi “Bayraktar TB2” pilotsuz təyyarələri ilə təmin edilib)

Şuşaya səfəri zamanı Ərdoğan və Əliyev, Türkiyə ilə Azərbaycan arasında müttəfiq münasibətlərə dair Şuşa Bəyannaməsini imzalayıb, bu sənəddə digər şeylərlə yanaşı, iki ölkə arasında onsuz da əhəmiyyətli hərbi əməkdaşlığı genişləndirəcəklərinə dair söz veriblər. Məsələn, Azərbaycanda birgə döyüş pilotsuz təyyarələri istehsal edəcək bir zavod yaratmaq planları var.

Türkiyə Müdafiə Sənayesi İdarəsinin (SSB) sədri İsmayıl Dəmir, Türkiyə ilə Azərbaycanın öz aralarındakı sıx mədəni və siyasi əlaqələri vurğulamaq üçün tez-tez istifadə etdikləri "bir millət, iki dövlət" şüarına uyğun hərəkət etmələri olduğu fikrini bildirib.

Ceymstaun Fondunun son məqaləsində deyilir:

"Sistemli ortaq təlimlər və sıx qarşılıqlı fəaliyyət sayəsində "iki dövlət, bir millət" demək olar ki, "iki dövlət, bir ordu" halına gəlib".

Əliyev bildirib ki, "Azərbaycan türk ordusunun daha kiçik bir versiyasını yaradacaq". Bir təhlilə görə, niyyət Şuşa Bəyannaməsinin imzalanmasından sonra rəsmiləşib.

Türkiyə son illərdə müdafiə və aerokosmik sahələrdə həssas texnologiyaların birgə inkişafı və istehsalı da daxil olmaqla, Ukrayna ilə əhəmiyyətli müdafiə əlaqələri qurub.

Ukraynadan fərqli olaraq, Azərbaycanın Türkiyəyə bu cür silah sistemlərini inkişaf etdirməsinə və qurmasına kömək edə biləcək əhəmiyyətli bir hərbi sənaye bazası yoxdur. Digər tərəfdən, Bakının yeni Türk silah sistemləri üçün hissələrin istehsalını maliyyələşdirməyə kömək edəcək çoxlu enerji ehtiyatları var.

Azərbaycana gəlincə, Türkiyə silahlı qüvvələrini daha da modernləşdirmək və hazırlamaq üçün çox şey edə bilər.

RANE-nin Yaxın Şərq və Şimali Afrika üzrə baş analitiki Stratfor Emili Houtorn bildirib:

"Düşünürəm ki, Türkiyə ilə işləməklə, həm quruluşu, həm də avadanlıqları baxımından Azərbaycan ordusunu modernləşdirmək baxımından çox şey qazanacaq. Əlbəttə ki, Azərbaycan silah alımlarını artıracaq və Türkiyənin bəzi araşdırma və inkişaflarına töhfə verəcək".

O, Türkiyənin Azərbaycan və Ukrayna ilə geniş hərbi əməkdaşlığının Türkiyənin regional və qlobal hərbi əlaqələrin genişləndirilməsinin vacibliyindən və daha çox alıcı cəlb etmək zərurətindən qaynaqlandığını qeyd edib.

Bundan əlavə, bu, müdafiə əlaqələrini genişləndirmək, Türkiyəyə "iki ölkə arasında regional təsir uğrunda rəqabət qarşısında özü ilə Rusiya arasında bir qədər məsafə yaratmağa" kömək edir.

Qətər Universitetinin İbn Haldun Mərkəzində türkiyəli analitik və dosent Əli Bəkir son illərdə Türkiyə ilə Qətər arasında artıq hərbi və müdafiə əməkdaşlığı ilə bağlı bir neçə müqavilənin bağlandığını qeyd edib. "Bu mənada Şuşa Bəyannaməsi artıq mövcud olan bir tendensiyanın davamıdır. Buna baxmayaraq, bu əməkdaşlığa yeni bir təkan və daha ciddi bir çərçivə verir”.

“Bu əməkdaşlığın aspektlərindən biri, hərbiçilərlə əlaqələr və Azərbaycan ordusunun döyüş hazırlığının artırılması, habelə müasir və peşəkar bir ordu və xüsusi təyinatlıların yaradılmasını təşviq etməkdir", - deyə o əlavə edib.

Əli Bəkir Türkiyə ilə Azərbaycan arasında müdafiə sahəsində əməkdaşlığın "Türkiyə ilə Ukrayna arasındakı mövcud modeldən" xeyli fərqlənəcəyinə inanır. "Sonrakı mərhələdə Azərbaycan birgə istehsalda təsirli tərəfdaş ola bilər və bəlkə də Ankaranın gələcəkdə Qətər və ya bəlkə də Liviya kimi digər ortaqlardan gözlədiyi model budur".

Son illərdə Türkiyə və Azərbaycan mütəmadi olaraq birgə hərbi təlimlər keçirir. İyun ayında “MiG-29 Fulcrum” qırıcıları və “Su-25 Frogfoot” hücum təyyarələri Türkiyəyə uçub və Konyada “Anadolu Qartalı-2021” hava qüvvələri təlimlərinə qatılıb.

Hər iki ölkə xeyli fərqli hərbi texnikadan istifadə edir. Türkiyə Silahlı Qüvvələri uzun müddət Amerika və Avropa texnikasından, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri isə böyük miqdarda Rusiya texnikasından istifadə etməyə davam edir.

Bəkir qeyd edib ki, zirehli qüvvələri və təvazökar hava qüvvələri xaricində Azərbaycan Türkiyə, İsrail, Almaniya və ABŞ-dan xeyli miqdarda hərbi texnika alıb. "Türkiyədə yerli müdafiə sənayesinin böyüməsi ilə, bəlkə də Ankara gələcəkdə Azərbaycanın hərbi texnikasındakı payını artıra biləcək".

Houtorn müxtəlif mənşəli avadanlıqların birlikdə işləməsinin "potensial koordinasiyalarının əsl dərinliyini əngəlləyə biləcəyini" söyləyib. Bununla yanaşı, o, Türkiyə ilə Azərbaycanın "Ermənistan və Azərbaycan arasında atəşkəs bəyannaməsi imzalandıqdan sonra artan sayda ortaq hərbi təlimdə fəal şəkildə birlikdə çalışdıqlarını və bu da onların uyğunluğunu tədricən yaxşılaşdıracağını" qeyd edib.

Şuşa Bəyannaməsini imzaladıqdan bir müddət sonra Ərdoğanın Azərbaycanda bir Türk hərbi bazasının yaradılmasını da istisna etmədiyi bildirilir.

Bu söz qısa müddətdə Rusiyada çaşqınlığa səbəb olub. Axı Azərbaycan Cənubi Qafqazda yerləşən keçmiş sovet dövləti və Türkiyə NATO üzvüdür.

Keçən il Türkiyə Azərbaycanın Gəncə Beynəlxalq Hava Limanında, Dağlıq Qarabağ müharibəsi zamanı orada qalmış, lakin heç vaxt Azərbaycan torpağında daimi və ya tam hüquqlu bir baza kimi bir şey olmayan altı “F-16” təyyarəsi yerləşdirmişdi.

Rusiyanın artıq Ermənistanla müdafiə paktı və həmin ölkədə hərbi bazası var. Bununla belə, Türkiyə-Azərbaycan müdafiə əlaqələrinin genişlənməsinə və ya Türkiyə tərəfindən Azərbaycanda baza qurulmasına cavab olaraq İrəvanı daha müasir silahlarla təmin etməyəcək və ya bu ölkədə hərbi iştirakını əhəmiyyətli dərəcədə artırmayacaq. Çünki Moskva hər iki keçmiş sovet respublikası ilə isti və işlək münasibətlər qurmağa çalışır.

Stratfor Emili Houtorn deyib: "Düşünürəm ki, Türkiyənin Türkiyə ilə Azərbaycan arasında artan əlaqələrə birbaşa cavabı Ermənistanla əlaqələri gücləndirmək deyil, daha çox Azərbaycanla əlaqələri gücləndirmək olacaq. Rusiya həm Azərbaycana, həm də Ermənistana ən böyük silah tədarükçülərindən biridir və hər zaman hər iki ölkə ilə əlaqələrini balanslaşdırmağa çalışır".

Analitik əlavə edib: "Türkiyənin Azərbaycandakı nüfuzunun artması, ehtimal ki, Ermənistana daha mürəkkəb silahlar tədarük etməklə kukla münaqişəsini alovlandırmaqdansa, özünün Azərbaycanla əlaqələrinin işləməsi və Rusiyaya faydalı qalması üçün Rusiyanın səylərinə təkan verəcəkdir".




Bölməyə aid digər xəbərlər