10:17 / 18-06-2025
Bakıda QDİƏT PA) 65-ci plenar sessiyası keçirilir
09:59 / 18-06-2025
İtaliyanın 29 vətəndaşı İrandan Azərbaycana gəlib
09:41 / 18-06-2025
Bakıda rəssam emalatxanasında ölü tapılıb
09:30 / 18-06-2025
Sadiq Qurbanov: "Bu xətt Naxçıvanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynayacaq” - Video
09:29 / 18-06-2025
Kamran Əliyev Ləmbəranskini vəzifədən çıxarıb
09:22 / 18-06-2025
Putinin qohumlarına və Yeltsinin qızına sanksiya tətbiq ediblər
09:19 / 18-06-2025
İcra başçısına sui-qəsddə ittiham olunan şəxsə hökm oxunub
09:11 / 18-06-2025
"Muğam aləmi” VII Beynəlxalq Musiqi Festivalının açılışı olub
08:34 / 18-06-2025
İsrail-İran: həlledici 48 saat
08:30 / 18-06-2025
Günəşdə güclü partlayış baş verib
08:24 / 18-06-2025
Jirinovskinin nüvə müharibəsi ilə bağlı münəccimliyi...
08:19 / 18-06-2025
İki məşhurun ailəsi dağılıb
08:14 / 18-06-2025
İsrail Tehrana zərbələrini davam etdirir
08:09 / 18-06-2025
Makronun Qrenlandiya səfəri Trampı qıcıqlandırıb
08:01 / 18-06-2025
Təl-Əvivlə Tehran arasında ən yaxşı vasitəçi Rusiya və Azərbaycandır
07:51 / 18-06-2025
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesinə başlanılır
07:44 / 18-06-2025
Ağdama növbəti köç karvanı gedib
22:59 / 17-06-2025
İranın keçmiş prezidenti Tehranda öldürülüb - (Yenilənib)
22:42 / 17-06-2025
Hacıqabulda 30 yaşlı şəxs bıçaqlanıb
22:15 / 17-06-2025
Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslərin ifadələri dinlənilib
21:50 / 17-06-2025
İsazadə: İrandakı rejimin dəyişməsinə yalnız daxili proseslər təsir göstərə bilər
18:48 / 17-06-2025
Rusiya Ayda hərbi təyinatlı obyekt tikəcək
18:34 / 17-06-2025
XİN sözçüsü: "Qaynar xətlərə daxil olan müraciətlərə gündəlik baxılır"
18:00 / 17-06-2025
Natiq Cəfərli: "İran daxilində daha maraqlı proseslərin şahidi olacağıq”
17:48 / 17-06-2025
“Tiktok”da vətəndaşları aldadan şəxs saxlanılıb
17:42 / 17-06-2025
İrandakı rejimi dəyişirlər?
17:17 / 17-06-2025
Dörd şəhər psixopatlar üçün daha əlverişlidir
17:09 / 17-06-2025
Avropa Liqası: "Sabah"ın rəqibi bəlli olub
16:37 / 17-06-2025
Ukrayna daha 428 hava hədəfini zərərsizləşdirib
16:32 / 17-06-2025
Ölkəmizdə dörd gün ardıcıl iş olmayacaq
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
22:59 / 17-06-2025
İranın keçmiş prezidenti Tehranda öldürülüb - (Yenilənib)
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
16:50 / 13-06-2025
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Nizami Cəfərov olub - Fotolar
22:31 / 13-06-2025
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
19:03 / 13-06-2025
Müğənninin itkin düşən qardaşı oğlu tapılıb
“Taliban”ın yeni lideri: hiyləgər Şərq tülküsü - Foto
Tarix: 17-08-2021 00:20 | Bölmə: Slayd
“Taliban”ın yeni lideri Molla Əbdül Qəni Bəradər kimdir?
Reyting.az “The Guardian”a istinadla xəbər verir ki, “Taliban” 20 il sonra Əfqanıstanda hakimiyyətə qayıdışına görə yeni lideri Molla Əbdül Qəni Bəradərə borcludur.
Əfqanıstandan gələn xəbərlərə görə, “Taliban” gələcək prezidentin Molla Bəradər olacağını açıqlayıb. Doğrudur, bunun “Taliban”ın ölkədə "İslam əmirliyi"ni yenidən qurmaq planları ilə nə dərəcədə uyğun olduğu hələ tam aydın deyil.
Hər halda, birdən-birə Əfqanıstanda dünya üçün 1 nömrəli yeni hökumətin siması olan bu şəxsiyyətin həyatı bir roller sahil gəmisinə bənzəyir.
Bu yaxınlara qədər Əbdül Qəni Bəradər Pakistan həbsxanasında idi. 3 il əvvəl ABŞ-ın tələbi ilə sərbəst buraxılıb.
“Taliban” iyerarxiyasında Molla Bəradər rəsmi olaraq hərəkatın lider, "Möminlərin Əmiri" Heybatullah Axundzadənin müavini vəzifəsini tutur.
Qətərdəki “Taliban” siyasi ofisinin rəhbəri Molla Bəradəri Qərb mətbuatı təkcə "mülayim" düşərgənin nümayəndəsi deyil, həm də radikal hərəkatın ictimaiyyətə ən açıq siması adlandırır. Bu, məsələn, ilk “Taliban” lideri Molla Ömərin fiqurunun ətrafındakı sirlə tam ziddiyyət təşkil edir.
Məlumata görə, Əbdül Qəni Bəradər Bazar günü axşam saatlarında Dohadakı ofisindən “Taliban”ın nəzarətinə keçən Kabilə gedib. Əfqanıstan paytaxtının ələ keçirilməsinə dair televiziyada verdiyi açıqlamada, Bəradər təmtəraqlı şəkildə “tələbələr” üçün əsl sınağın məhz indi başladığını və xalqa xidmət etməli olduqlarını bəyan edib.
“Taliban”ın Molla Bəradərın simasında hakimiyyətə qayıtması Əfqanıstanın keçmişinin qanlı buxovlarından qurtula bilməməsini təcəssüm etdirir. Və yeni Əfqanıstan hökmdarının tərcümeyi-halı, aynada olduğu kimi, aramsız qanlı qarşıdurmanın tarixini əks etdirir.
Puştu Dürrani tayfasının Popalzəy qəbiləsinə mənsub olan Əbdül Qəni Bəradər 1968-ci ildə Uruzgan əyalətində anadan olub. Çox gənc ikən, 1980-ci illərdə, Qəndəhar bölgəsində, Əfqanıstan mücahidlərinin dəstələrində sovet tərəfdarı hökumətin qoşunlarına qarşı döyüşüb. Əfqanıstanda rəqib mücahid sərkərdələri arasında vətəndaş müharibəsi başladıqdan sonra Bəradər keçmiş komandiri və qaynı Məhəmməd Ömərlə birlikdə Qəndəharda bir mədrəsə qurub. Bu iki molla gənc İslam ilahiyyatçılarının rəhbərlik etdiyi və Əfqanıstanın dini təmizləmə ideyasına sadiq olan “Taliban” hərəkatının (bildiyiniz kimi, "tələbə", "bilik axtaran" kimi tərcümə olunur) beşiyi başında durublar.
Savaş, korrupsiya, xaos və qanunsuzluqla mübarizə aparan səhra komandirlərindən əhalinin ümumi yorğunluğundan istifadə edən “Taliban” Pakistan xüsusi xidmət orqanlarının əhəmiyyətli dəstəyi ilə 1996-cı ildə Əfqanıstanda hakimiyyəti ələ keçirib.
Molla Ömərin köməkçisi Əbdül Qəni Bəradərın çox təsirli bir strateq və “Taliban”ın hərbi qələbələrinin əsas memarı olduğunu sübut etdiyi söylənilir. “İslam Əmirliyi”nin hakimiyyəti dövründə Molla Bəradər bir sıra hərbi və inzibati vəzifələrdə çalışıb. “Taliban” rejimi amerikalılar və onların Əfqanıstan Şimali İttifaqı müttəfiqləri tərəfindən devriləndə molla müdafiə nazirinin müavini idi.
Son 20 ildə “Taliban” Qərb koalisiyası və Kabul hökuməti ilə müharibə apararkən, Bəradər yalnız güclü ordu lideri və incə siyasətçi kimi nüfuzunu gücləndirib.
Qərb diplomatlarının sözlərinə görə, o, Pakistan kəşfiyyatının nəzarətinə ən çox müqavimət göstərən və “Taliban” rəhbərliyinin sürgündəki hissəsi olan Kvetta Şurasının bir qanadına mənsub idi və Kabulla siyasi təmas ehtimalını istisna etmirdi.
Bununla birlikdə, Obama administrasiyası dövründə, 2010-cu ildə CIA Kəraçi şəhərində bir “Taliban” liderini izləyib və Pakistan ISI-ni tutmağa inandırıb. "Mötədil" “Taliban”la gizli danışıqlar aparan Əfqanıstan prezidenti Həmid Qərzainin Bəradərın ələ keçirilməsindən qəzəbləndiyi deyilir.
Lakin 2018-ci ildə Vaşinqtonun münasibəti dəyişib və prezident Trampın Əfqanıstandakı nümayəndəsi Zalmay Xəlilzad pakistanlılardan Bəradəri azad etmələrini istəyib ki, Qətərdə “Taliban”la danışıqlar aparsın.
Tramp administrasiyasının sülhə sıçrayış adlandırdığı 2020-ci ilin fevral ayında ABŞ ilə Doha Anlaşmasını imzalayan Molla Bəradər idi.
Mətbuatda yayılan məlumatlara görə, “Taliban” danışıqçısı Moskvaya da səfər edib.
Əbdül Qəni Bəradər bir diplomat olaraq belə, əslində Şərq hiyləgərliyi nümayiş etdirərək, “Taliban” və Kabil hökuməti arasında güc bölgüsü mövzusunda danışıqları uzadaraq, amerikalıların geri çəkilməsini gözləyərək Kabilə son həmləyə hazırlaşırdı.
Paradoksal olaraq, taliblərin qisası həll edilmiş bir məsələ olduğu zaman, Molla Bəradərın siyasi gələcəyi sual altına düşə bilər. Ola bilsin ki, o, "parad generalı" olmasa da, xarici siyasətin sözçüsü olaraq qalacaq. Bəlkə də keçid dövrünün simasına çevriləcək, “Taliban” isə kölgə deyil, olduqca həqiqi hakimiyyət quracaq.
Qaliblərin düşərgəsindəki fraksiyalar arasında gələcək sürüləri istisna etməmək mümkün deyil: indiki liderlər, bəlkə də rüsvayçılıq içində başqa liderlərə yol verə bilərlər.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 17-08-2021 00:20 | Bölmə: Slayd
“Taliban”ın yeni lideri Molla Əbdül Qəni Bəradər kimdir?
Reyting.az “The Guardian”a istinadla xəbər verir ki, “Taliban” 20 il sonra Əfqanıstanda hakimiyyətə qayıdışına görə yeni lideri Molla Əbdül Qəni Bəradərə borcludur.
Əfqanıstandan gələn xəbərlərə görə, “Taliban” gələcək prezidentin Molla Bəradər olacağını açıqlayıb. Doğrudur, bunun “Taliban”ın ölkədə "İslam əmirliyi"ni yenidən qurmaq planları ilə nə dərəcədə uyğun olduğu hələ tam aydın deyil.
Hər halda, birdən-birə Əfqanıstanda dünya üçün 1 nömrəli yeni hökumətin siması olan bu şəxsiyyətin həyatı bir roller sahil gəmisinə bənzəyir.
Bu yaxınlara qədər Əbdül Qəni Bəradər Pakistan həbsxanasında idi. 3 il əvvəl ABŞ-ın tələbi ilə sərbəst buraxılıb.
“Taliban” iyerarxiyasında Molla Bəradər rəsmi olaraq hərəkatın lider, "Möminlərin Əmiri" Heybatullah Axundzadənin müavini vəzifəsini tutur.
Qətərdəki “Taliban” siyasi ofisinin rəhbəri Molla Bəradəri Qərb mətbuatı təkcə "mülayim" düşərgənin nümayəndəsi deyil, həm də radikal hərəkatın ictimaiyyətə ən açıq siması adlandırır. Bu, məsələn, ilk “Taliban” lideri Molla Ömərin fiqurunun ətrafındakı sirlə tam ziddiyyət təşkil edir.
Məlumata görə, Əbdül Qəni Bəradər Bazar günü axşam saatlarında Dohadakı ofisindən “Taliban”ın nəzarətinə keçən Kabilə gedib. Əfqanıstan paytaxtının ələ keçirilməsinə dair televiziyada verdiyi açıqlamada, Bəradər təmtəraqlı şəkildə “tələbələr” üçün əsl sınağın məhz indi başladığını və xalqa xidmət etməli olduqlarını bəyan edib.
“Taliban”ın Molla Bəradərın simasında hakimiyyətə qayıtması Əfqanıstanın keçmişinin qanlı buxovlarından qurtula bilməməsini təcəssüm etdirir. Və yeni Əfqanıstan hökmdarının tərcümeyi-halı, aynada olduğu kimi, aramsız qanlı qarşıdurmanın tarixini əks etdirir.
Puştu Dürrani tayfasının Popalzəy qəbiləsinə mənsub olan Əbdül Qəni Bəradər 1968-ci ildə Uruzgan əyalətində anadan olub. Çox gənc ikən, 1980-ci illərdə, Qəndəhar bölgəsində, Əfqanıstan mücahidlərinin dəstələrində sovet tərəfdarı hökumətin qoşunlarına qarşı döyüşüb. Əfqanıstanda rəqib mücahid sərkərdələri arasında vətəndaş müharibəsi başladıqdan sonra Bəradər keçmiş komandiri və qaynı Məhəmməd Ömərlə birlikdə Qəndəharda bir mədrəsə qurub. Bu iki molla gənc İslam ilahiyyatçılarının rəhbərlik etdiyi və Əfqanıstanın dini təmizləmə ideyasına sadiq olan “Taliban” hərəkatının (bildiyiniz kimi, "tələbə", "bilik axtaran" kimi tərcümə olunur) beşiyi başında durublar.
Savaş, korrupsiya, xaos və qanunsuzluqla mübarizə aparan səhra komandirlərindən əhalinin ümumi yorğunluğundan istifadə edən “Taliban” Pakistan xüsusi xidmət orqanlarının əhəmiyyətli dəstəyi ilə 1996-cı ildə Əfqanıstanda hakimiyyəti ələ keçirib.
Molla Ömərin köməkçisi Əbdül Qəni Bəradərın çox təsirli bir strateq və “Taliban”ın hərbi qələbələrinin əsas memarı olduğunu sübut etdiyi söylənilir. “İslam Əmirliyi”nin hakimiyyəti dövründə Molla Bəradər bir sıra hərbi və inzibati vəzifələrdə çalışıb. “Taliban” rejimi amerikalılar və onların Əfqanıstan Şimali İttifaqı müttəfiqləri tərəfindən devriləndə molla müdafiə nazirinin müavini idi.
Son 20 ildə “Taliban” Qərb koalisiyası və Kabul hökuməti ilə müharibə apararkən, Bəradər yalnız güclü ordu lideri və incə siyasətçi kimi nüfuzunu gücləndirib.
Qərb diplomatlarının sözlərinə görə, o, Pakistan kəşfiyyatının nəzarətinə ən çox müqavimət göstərən və “Taliban” rəhbərliyinin sürgündəki hissəsi olan Kvetta Şurasının bir qanadına mənsub idi və Kabulla siyasi təmas ehtimalını istisna etmirdi.
Bununla birlikdə, Obama administrasiyası dövründə, 2010-cu ildə CIA Kəraçi şəhərində bir “Taliban” liderini izləyib və Pakistan ISI-ni tutmağa inandırıb. "Mötədil" “Taliban”la gizli danışıqlar aparan Əfqanıstan prezidenti Həmid Qərzainin Bəradərın ələ keçirilməsindən qəzəbləndiyi deyilir.
Lakin 2018-ci ildə Vaşinqtonun münasibəti dəyişib və prezident Trampın Əfqanıstandakı nümayəndəsi Zalmay Xəlilzad pakistanlılardan Bəradəri azad etmələrini istəyib ki, Qətərdə “Taliban”la danışıqlar aparsın.
Tramp administrasiyasının sülhə sıçrayış adlandırdığı 2020-ci ilin fevral ayında ABŞ ilə Doha Anlaşmasını imzalayan Molla Bəradər idi.
Mətbuatda yayılan məlumatlara görə, “Taliban” danışıqçısı Moskvaya da səfər edib.
Əbdül Qəni Bəradər bir diplomat olaraq belə, əslində Şərq hiyləgərliyi nümayiş etdirərək, “Taliban” və Kabil hökuməti arasında güc bölgüsü mövzusunda danışıqları uzadaraq, amerikalıların geri çəkilməsini gözləyərək Kabilə son həmləyə hazırlaşırdı.
Paradoksal olaraq, taliblərin qisası həll edilmiş bir məsələ olduğu zaman, Molla Bəradərın siyasi gələcəyi sual altına düşə bilər. Ola bilsin ki, o, "parad generalı" olmasa da, xarici siyasətin sözçüsü olaraq qalacaq. Bəlkə də keçid dövrünün simasına çevriləcək, “Taliban” isə kölgə deyil, olduqca həqiqi hakimiyyət quracaq.
Qaliblərin düşərgəsindəki fraksiyalar arasında gələcək sürüləri istisna etməmək mümkün deyil: indiki liderlər, bəlkə də rüsvayçılıq içində başqa liderlərə yol verə bilərlər.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:30
Günəşdə güclü partlayış baş verib
Bu gün, 07:51
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesinə başlanılır
Bu gün, 07:44
Ağdama növbəti köç karvanı gedib
Dünən, 18:48
Rusiya Ayda hərbi təyinatlı obyekt tikəcək
Dünən, 17:42
İrandakı rejimi dəyişirlər?
Dünən, 14:15
Rusiya bütün təyyarələrini əsas aviabazadan çıxarıb
Dünən, 13:26
Professor: İranı beş yerə bölmək istəyirlər
Dünən, 11:50
İlham Əliyev Assambleya sədrini qəbul edib - Fotolar
Dünən, 11:19
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
Dünən, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
Dünən, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
16-06-2025, 12:35
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
16-06-2025, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
16-06-2025, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
16-06-2025, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
