Cənubi Qafqazda yeni gərginlik ocağı yaranır

Xəbər lenti

10:37 / 20-04-2024

Rusiyalı ekspert: Cənubi Qafqazın Rusiya üçün əhəmiyyəti böyükdür

10:21 / 20-04-2024

Qazaxlı Alikin oğlunun məhkəməsi başlayır

09:50 / 20-04-2024

ABŞ Çini ittiham edir: Ukraynada müharibəni qızışdırır

09:46 / 20-04-2024

Sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsi separatçı ermənilərin narahatlığına səbəb olub

09:12 / 20-04-2024

BMT Baş katibi Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib

09:06 / 20-04-2024

Blinken 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı alqışlayır

00:37 / 20-04-2024

Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"

23:26 / 19-04-2024

Aİ-dən 4 kəndin qaytarılmasına reaksiya: "Davamlı nizamlanmanı tam dəstəkləyirik"

21:22 / 19-04-2024

Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub

20:45 / 19-04-2024

19-cu əsrin solğun dagerreotiplərini bərpa ediblər

20:29 / 19-04-2024

Qəzza müharibəsi qloballaşır

18:35 / 19-04-2024

MKİ: “Moskva yaxınlığındakı terror aktını İŞİD təşkil edib”

18:14 / 19-04-2024

Qəzzada daha 42 nəfər dinc sakin həlak olub

18:08 / 19-04-2024

Eminemin qızı bikinidə görüntülənib

18:06 / 19-04-2024

Yaponiya süni intellektin inkişafına 475 milyon dollar ayırıb

17:57 / 19-04-2024

9 milyon manatlıq mənimsəmə... - Şirkət rəhbərinə 11 il həbs cəzası verilib

17:33 / 19-04-2024

Ağ ev Afrikada müttəfiqini itirə bilər

17:30 / 19-04-2024

İranda silsilə partlayışlar baş verib

17:27 / 19-04-2024

İranın İsrailə hücumunun əsl səbəbi bəlli olub

17:18 / 19-04-2024

Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır

17:09 / 19-04-2024

Daxili İşlər Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib - Fotolar

17:00 / 19-04-2024

Prezident Cinayət-Prosessual Məcəlləsində dəyişikliyi təsdiqləyib

16:46 / 19-04-2024

İlham Əliyev Rusiyaya gedir

16:34 / 19-04-2024

Universitetin sözçüsü vəzifədən ayrılıb

16:19 / 19-04-2024

Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verilib

16:10 / 19-04-2024

"Fənərbağça"nın "qorxaq" oyunu tənqid olunub: "Hər kəs özbaşına penalti vurub.."

16:00 / 19-04-2024

Ədalət Məhkəməsində Azərbaycanın tələbi ilə ictimai dinləmələr keçirilib

15:47 / 19-04-2024

Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb

15:36 / 19-04-2024

G7 ölkələri Azərbaycan və Ermənistanı sülh prosesinə sadiq olmağa çağırıb

15:29 / 19-04-2024

Ceyhun Bayramov Fələstinin baş naziri ilə telefonda müzakirə aparıb

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

20:08 / 15-04-2024

Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir

18:51 / 15-04-2024

“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar

13:58 / 16-04-2024

Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat

15:07 / 17-04-2024

Hikmət Hacıyev: “Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılması barədə qərar qəbul edilib”

10:57 / 18-04-2024

60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır

13:03 / 15-04-2024

Məşhur aktyor kinodan qovulub

15:08 / 15-04-2024

Ali məktəblərə qəbul başlayıb

09:26 / 16-04-2024

Ulduz aktrisanın psixoloji problemi yaranıb - Fotolar

23:48 / 16-04-2024

Tbilisidə polis qanuna etiraz edən 11 nəfəri saxlayıb

12:27 / 15-04-2024

Tokayev və Paşinyan İrəvanda nəyi müzakirə edəcəklər?

23:14 / 16-04-2024

Ceyhun Bayramov Aİ-nin xüsusi nümayəndəsini qəbul edib

22:18 / 15-04-2024

"Beşiktaş" Fernando Santos və köməkçilərinə təzminat ödəyəcək

Cənubi Qafqazda yeni gərginlik ocağı yaranır
Tarix: 25-10-2021 12:17 | Bölmə: Slayd

Şirift ölçüsü:

“Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində Ermənistan üzərində qələbəsinin bir illiyinə yaxınlaşdığımız bir vaxtda Cənubi Qafqaz uzunmüddətli sabitlik mərhələsinə qədəm qoymağa hazır görünmür. Türkiyə və Rusiyanın nəzarəti altında imzalanan müqavilə bu münaqişənin yalnız daxili amillərini həll edib və ona təsir edən xarici amilləri görməməzliyə vurub”.

Reyting.az xəbər verir ki, bunu “əl-Ərəbi əl-Cədid” qəzeti yazıb.

Nüfuzlu ərəb nəşrinin təhlilində qeyd edilir:

Üç regional ölkə - Rusiya, İran və Türkiyə əsas iştirakçılardır. Moskva və Ankara müharibəni dayandırıb Dağlıq Qarabağda sülhməramlı qüvvələrə qoşula bilsələr də, Tehran yeni geosiyasi tənlikdə özünü kənarda görür. Hazırda Azərbaycan-İsrail münasibətlərinin genişlənməsi İranda bu acizlik hissini artırıb.

Müharibə zamanı şimalda 30 milyondan çox türk vətəndaşını qəzəbləndirməkdən qorxaraq Ermənistana dəstəyini nümayiş etdirməkdən çəkinən İran, İsrailin “sərhəd” adlandırdığı dövlətin qapılarından yeni geosiyasi tənliyə müqavimət göstərməyə çalışır.

İsraillə bağlı narahatlıqlar Bakı ilə Təl-Əvivin hərbi əlaqələri ilə əsaslı görünsə də, bu, yeni bir şey deyil. İllərdir Tehran İsrailin bu əlaqələrdən istifadə edərək qonşu ölkədən İrana qarşı casusluqda pilotsuz uçuş aparatlarından (PUA) istifadə etdiyinə inanır. Lakin hazırkı narahatlıq çağırışı İranın təkcə Cənubi Qafqazda deyil, həm də Mərkəzi Asiyada onun təsirinə təhlükə yaranması düşüncəsindən irəli gəlir.

İranın yeni Qafqaz tənliyində marginallaşması onun çoxtərəfli narahatlığını yenidən gündəmə gətirib. Bir tərəfdən, Türkiyənin təsiri artıracaq, Naxçıvan-Azərbaycan “sərhədi layihəsi” isə Türkiyənin Orta Asiyadakı türkdilli ölkələri coğrafiyası ilə yenidən əlaqəsinə şərait yaradacaq. İranlılar bu keçidin onların Ermənistanla ticarətinə mane olacağından və Mərkəzi Asiyadakı təsirlərini azaldacağından narahatdırlar.

Deməli, İran özünü bu prosesdə ən böyük məğlub hesab edir və Ermənistanın Azərbaycanla tarixi mübahisələrə son qoymağa çalışaraq itkilərini məhdudlaşdırma cəhdi İranın əks hissini gücləndirir.

İranın narahatlığı yeni vəziyyətdə təcrid məsələsi ilə məhdudlaşmır, həm də neft və qaz boru kəmərlərinin olduğu bölgədə Qərbə enerji ötürmə xətləri üzərində yarışma prosesini də əhatə edir. Xəzər dənizində enerji hasilatını Türkiyənin Ceyhan limanına birləşdirən boru kəməri də bu ərazidədir.

Türkiyənin türkdilli ölkələrlə siyasi-iqtisadi əlaqələrinin gücləndirilməsi bu ölkəyə gələcəkdə Türkmənistan nefti və qazının qatılacağı Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəmərinin inkişafına kömək edəcək. Bu, İranın “Pars” yatağından İraq, Suriya və Livan vasitəsilə Avropaya uzanan boru kəmərinin rəqibidir.

İranın xarici işlər naziri hərbi təlimlərdən sonra bu yeni geosiyasi tənlik qarşısında Rusiyanın Tehrana dəstəyini qazanmağa çalışaraq Moskvaya səfər edib. Hüseyn Əmir-Abdullahian ölkəsinin geosiyasi dəyişikliklərə və Qafqazın xəritəsinin dəyişməsinə dözməyəcəyini bildirib. Bu yanaşma, eləcə də Azərbaycanla gərginliyin artması İranın regionda yeni münaqişə meydanı yaratmaq səylərini göstərir. Amma Abdullahian rusiyalı vəzifədaşından o qədər də təşviq eşitməyib. Sergey Lavrov Türkiyə, İran, Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstanın da daxil olduğu altıtərəfli regional əməkdaşlıq çərçivəsinin yaradılmasının Rusiyanın prioriteti olduğunu vurğulayıb. Moskva regionda yeni alovlanma istəmir.

Bu baxımdan, Rəcəb Tayyib Ərdoğan daha əvvəl region ölkələri ilə birlikdə altıtərəfli əməkdaşlıq formulunu təklif etmişdi və onun məqsədlərindən biri də İranın qəzəbini cilovlamaq idi. Lakin hazırda bu təklifi həyata keçirmək çətin görünür və ilk növbədə, ikitərəfli münasibətlərin həllini tələb edir. Bir masa ətrafında toplanmadan əvvəl bu ölkələr arasında dialoq olmalıdır.

Azərbaycanla İran arasında, eləcə də Azərbaycanla Ermənistan, Rusiya ilə Gürcüstan arasında tarixi bir problem var. Bunu nəzərə alsaq, yaxın vaxtlarda Bakı ilə Tehran arasında gərginliyin intensivliyinin azalacağı, eləcə də Tehran və Ankara arasında Qafqazda və digər sahələrdə regional rəqabətin intensivliyinin azalacağı ehtimalı azdır.

Türkiyənin İranla münasibətlərinin həssaslığına görə İranla mübahisələrində Azərbaycanı açıq şəkildə dəstəkləməkdən çəkinməsinə baxmayaraq, Ankara Bakını tək qoymayacaq. Amma eyni zamanda, Dağlıq Qarabağ müharibəsindəki nailiyyətlərini strateji, uzunmüddətli və sabit təsirə çevirmək istəyir.

Ana səhifəyə dön