Paşinyanın mövqeyi Qarabağ ermənilərinin mövqeyindən fərqlənir
Tarix: 15-04-2022 15:20 | Bölmə: Slayd
Paşinyanın mövqeyi Qarabağ ermənilərinin mövqeyindən fərqlənir

Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan aprelin 13-də ölkə parlamentində çıxış edərkən Qarabağ münaqişəsinin ilə bağlı növbəti dəfə bir sıra təəccüblü açıqlamalar verib.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Civilnet”də erməni analitik Zara Poqosyan yazıb.

Onun təhlilində qeyd olunur:

Paşinyanın ən mübahisəli bəyanatı beynəlxalq ictimaiyyətin ermənilərin “Artsax”ın statusu ilə bağlı tələblərini azaltmaq israrına istinad edib. Paşinyan çıxışının həmin hissəsində xüsusilə qeyd edib:

“Bu gün beynəlxalq ictimaiyyət bizə bir daha deyir: Dağlıq Qarabağın statusu ilə bağlı barıtınızı bir qədər aşağı salın və Ermənistan və “Artsax” ətrafında daha böyük beynəlxalq konsolidasiyanı təmin edin. Əks halda beynəlxalq ictimaiyyət deyir ki, biz sizə kömək etmək istəmədiyimizə görə yox, sizə kömək edə bilməyəcəyimizə görə bizə güvənməyin”.

Paşinyanın son çıxışı 2021-ci ilin yayında başlayan strategiyanın bir hissəsidir. Hakim Vətəndaş Müqaviləsi partiyasının “Artsax” gündəliyi keçən il iyunun 19-da keçirilən növbədənkənar parlament seçkilərində kifayət qədər cəsarətli idi. Partiya Dağlıq Qarabağın bərpaedici separatizm prinsipinin tətbiqi ilə öz müqəddəratını təyinetmə hüququndan danışıb.

Proqramda həmçinin qeyd olunurdu ki, Ermənistan Respublikası “Artsax” xalqının təhlükəsizliyinin təminatçısı olmaqda davam edəcək. Hakim partiya keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin ərazilərinin işğaldan azad edilməsini gündəmdə saxlamağa söz verib.

Bununla belə, Paşinyanın növbədənkənar parlament seçkilərində “Vətəndaş Müqaviləsi”nin qələbəsindən cəmi iki ay sonra yuxarıda sadalanan üç müddəadan ikisi - Dağlıq Qarabağın öz müqəddəratını həlledici ayrılma prinsipi ilə öz müqəddəratını təyin etməsi və ərazilərin işğaldan azad edilməsi hökumətə daxil edilməyib.

Növbədənkənar seçkilərdən hökumət proqramının qəbuluna qədər iqtidar partiyasının Qarabağ nizamlanması prosesinə yanaşmasını 180 dərəcə dəyişdirən bir sıra hadisələr baş verdi. Məhz bu dövrdə Ermənistana Dağlıq Qarabağın statusu ilə bağlı əvvəlki mövqeyindən əl çəkməyi və “barıtı azaltmağı” təklif etdilər.

Əvvəlcə Rumıniya, Avstriya və Litvanın xarici işlər nazirləri 24-26 iyun 2021-ci il tarixlərində Cənubi Qafqaza gəliblər. Səfəri yekunlaşdıran mətbuat konfransı zamanı Rumıniyanın xarici işlər naziri Boqdan Auresku bəyan edib ki, ölkənin gələcək modernləşdirilməsi və demokratikləşməsi Ermənistanın yeni vəzifəsinə çevrilməlidir.

Bu bəyanatın açıqlanmayan hissəsi İrəvanın “Artsax” məsələsi ilə bağlı bəzi tələb və mövqelərindən imtina edərək, tədricən öz prioritetlərinə yenidən baxmalı olduğunu nəzərdə tuturdu. Bu, İkinci Qarabağ müharibəsi başa çatdıqdan sonra Qərbdə geniş yayılmış müzakirə mövzusu idi.

Xarici işlər nazirlərinin səfərindən sonra Avropanın Qonşuluq və Genişlənmə üzrə komissarı Oliver Varhelyi iyulun 8-9-da regiona səfər edib. İyulun 9-da İrəvanda keçirdiyi mətbuat konfransında Varhelyi Aİ-nin Ermənistana bir sıra prioritet xüsusi proqramlar üçün 1,6 milyard avro ayıracağını və Ermənistan üçün başqa mənbələrdən daha 1 milyard avro cəlb ediləcəyini açıqlayıb.

Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişel iyulun 17-18-də regiona səfər edib. Bu səfər Ermənistan-Azərbaycan kontekstində Aİ-Ermənistan vasitəçilik missiyasına start verib.

Aİ rəsmiləri İrəvana səfərləri zamanı çox güman ki, Ermənistan hakimiyyətinə İkinci Qarabağ müharibəsindəki məğlubiyyətdən sonra Dağlıq Qarabağın müstəqil statusu məsələsinin qaldırılmasının əsassız olduğunu izah etməyə çalışıblar.

Bunun əvəzində çox güman ki, Ermənistana mövqeyini yumşaltmaq və Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın tərkibində istənilən statusu ilə razılaşmaq təklif olunub. Paşinyanın aprelin 13-də çıxışında qeyd etdiyi beynəlxalq ictimaiyyətin Ermənistan və “Artsax” ətrafında birləşməsi 2,6 milyard avro maliyyə yardımı və iqtisadi inkişaf vədləri şəklində ifadə olunacaqdı.

Ermənistan hakimiyyəti Aİ-nin bu şərtlərini açıq şəkildə qəbul edib, çünki onlar Dağlıq Qarabağın müstəqil status əldə etməsi üçün konkret perspektiv görməyiblər.



Son altı ayda Qarabağ məsələsi ilə bağlı erməni ictimai diskusunda baş verənlər bu prosesin birbaşa nəticəsidir. Müxtəlif dövlət rəsmiləri müntəzəm olaraq ictimaiyyətə belə bir fikri çatdırmağa çalışırdılar ki, Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın tərkibində statusu Ermənistan tərəfi üçün məqbul variant olmalıdır.

Eyni məqsədi ötən ilin sonunda qalmaqallı mətbuat konfransında Nikol Paşinyan da güdürdü və Baş nazir münaqişə ilə bağlı bir sıra azəri tezislərini təkrarlamaqla kifayətləndi. Aprelin 13-də Paşinyan məqsədlərindən daha açıq danışdı. Onun bu məsələ ilə bağlı çıxışlarının yaxın gələcəkdə daha səmimi olacağı ehtimalı var.

Avropa İttifaqının bu mövqeyi başa düşüləndir. Brüssel ciddi praqmatik prinsipləri rəhbər tutur. Aİ-yə ilk növbədə Cənubi Qafqazda sülh və əmin-amanlıq lazımdır. Avropa rəsmiləri sülhün bərqərar olması prosesində hansı tərəfin maraqlarının tapdalanacağı ilə o qədər də maraqlanmırlar.

Yeri gəlmişkən, Paşinyanın çıxışından bir neçə saat sonra Aİ-nin Cənubi Qafqaz və Gürcüstan böhranı üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaar özünün “Twitter” səhifəsində yazıb ki, hərtərəfli nizamlanma yolunda hələ də bir çox çağırışlar var, lakin bu, vacibdir. “Ermənistan ədalətli sülh axtarışında Aİ-nin dəstəyinə malikdir”.

Belə olan halda Azərbaycanın bu prosesdəki mövqeyini anlamaq vacibdir. Bu mərhələdə Bakı daha maksimalist yanaşmanı mənimsəmiş kimi görünür; Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın tərkibində statusu məsələsini müzakirə etməyə belə hazır deyil. Azərbaycan hakimiyyəti Qarabağ münaqişəsinin bitdiyini, hətta Dağlıq Qarabağ adlı inzibati vahidin belə olmadığını təkid etməkdə davam edir.

İstisna etmək olmaz ki, Aİ-dən müxtəlif vədlər olduğu halda Bakı müvəqqəti olaraq öz yanaşmasını yumşalda bilər. Lakin Moskvanın bu məsələdə mövqeyi həlledici olacaq.




Bölməyə aid digər xəbərlər