Naxçıvan səfərinin geostrateji aspektləri

Xəbər lenti

10:57 / 04-12-2023

Rusiya ordusunun sayı artırılır

10:49 / 04-12-2023

Baş memar bəraət istəyir

10:29 / 04-12-2023

Erməni diversantın məhkəməsi başlayıb - (Yenilənib)

10:25 / 04-12-2023

Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyinin İdarə Heyətinə sədr təyin edilib

10:21 / 04-12-2023

Musavat Partiyası növbədənkənar qurultay keçirib - Fotolar

10:20 / 04-12-2023

Keçmiş baş nazir kişilərə qadağa tətbiq edəcək qanun layihəsi hazırlayıb

10:12 / 04-12-2023

Ukrayna Suriyanı, Fələstin məsələsi isə Ukraynadakı döyüşləri unutdurur

09:39 / 04-12-2023

Ombudsman: "Qarşı tərəf hələ də xəritə-sxemləri barədə dəqiq məlumatları vermək istəmir"

09:36 / 04-12-2023

İsrailin hücumları vasitəçilik səylərini çətinləşdirir

09:17 / 04-12-2023

Gəncədə yeniyetmə qız itkin düşüb

09:14 / 04-12-2023

"Qarabağ"-"Qəbələ" qarşılaşması olacaq

08:51 / 04-12-2023

Yunan-Asiya imperiyasının pulu tapılıb

08:48 / 04-12-2023

Ən böyük termonüvə reaktoru işə salınıb

08:44 / 04-12-2023

Bolton: “ABŞ yardımı dayandırsa Ukrayna uduzacaq!”

08:40 / 04-12-2023

Yeni ili Moskva vaxtı ilə qarşılamaq qadağandır!

08:36 / 04-12-2023

Argentina Mileyin şok-islahatlarından danışır

08:32 / 04-12-2023

“Qərb Ukraynaya görə “va-bank”a getməlidir”

22:51 / 03-12-2023

12 yaşlı uşağı döyən polis sistemdən qovulub

18:10 / 03-12-2023

Araq da olacaq - Akif Abbasov yazır

18:06 / 03-12-2023

Güclü vulkan külü 3000 metr hündürlüyə püskürüb

14:06 / 03-12-2023

İdmançılarımız Tokioda üç medal qazanıb

11:49 / 03-12-2023

Ermənilərin etnik nifrəti azalmır

11:35 / 03-12-2023

Boksçuların Azərbaycan çempionatı başlayır - Foto

11:26 / 03-12-2023

Azərbaycan GUAM-a sədrlik edəcək

09:45 / 03-12-2023

Bakıda qohum qohumunu öldürüb

09:12 / 03-12-2023

Xaricdə oxuyanlar peşə tanınması üzrə imtahan verir

00:18 / 03-12-2023

"Kanal 13"ün aparıcısı həbs edilib

23:55 / 02-12-2023

ABŞ-ın yeni səfiri Bakıya gəlib

22:07 / 02-12-2023

AVRO-2024-ün püşkatma mərasimi olub

20:31 / 02-12-2023

İlham Əliyev BƏƏ-nin Milli Günü ilə bağlı tədbirdə iştirak edib

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

02:15 / 01-12-2023

Avropa Liqası: “Qarabağ” - “Molde” oyunu yekunlaşıb - Yenilənib

20:42 / 29-11-2023

Saakaşvili: “Kəşfiyyat rəhbərinin həyat yoldaşı mənim zəhərləndiyim eyni metallarla zəhərlənib”

23:50 / 29-11-2023

Çempionlar Liqası: "Qalatasaray"ın qrupdan çıxma şansı son oyuna qalıb

00:01 / 01-12-2023

Laçının işğaldan azad edilməsindən üç il ötür

00:02 / 30-11-2023

Qaraheybətdə hərbi helikopterin qəzaya uğramasından 2 il ötür

11:53 / 30-11-2023

İran səmasında “Su-35”-lər: Rusiya Tehrana yeni nəsil qırıcıları verir

14:46 / 30-11-2023

Daha bir təhlükə: ÜST-ün Azərbaycandakı nümayəndəliyi əhaliyə çağırış edib

21:45 / 30-11-2023

Bakı Ümumdünya Şəhərsalma Forumuna ev sahibliyi edəcək

15:07 / 30-11-2023

Azərbaycan və Ermənistan nümayəndələri sərhəddə görüşüb

17:40 / 30-11-2023

Ölkəmizdə qızılca təhlükəsi artır - (Yenilənib) - Xəbərdarlıq

16:39 / 29-11-2023

Daha 17 ailə Laçın şəhərinə köçürülüb

22:45 / 01-12-2023

Dünya çempionatı: güləşçilərimiz 5 medal qazanıb

Naxçıvan səfərinin geostrateji aspektləri - Professor yazır
Tarix: 26-09-2023 18:51 | Bölmə: Xəbərlər

Şirift ölçüsü:

Şəfa ƏLİYEV,
UNEC Qarabağ İqtisadi Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, Sumqayıt Dövlət Universitetinin “Dünya iqtisadiyyatı və marketinq” kafedrasının professoru, iqtisad elmləri doktoru

Doğma Azərbaycanımızın ayrılmaz və strateji hissəsi olan Naxçıvan regionun geostrateji mərkəzinə çevrilməkdədir. Türkiyə və Azərbaycan prezidentlərinin Naxçıvan səfəri təkcə Naxçıvan Muxtar Respublikasının yox, ümumilikdə regionun yeni inkişaf impulslarının bünövrəsini qoyur.

İğdır-Naxçıvan qaz kəmərinin təməlinin qoyulması tarixi hadisədir. Bu layihə enerji sahəsində Azərbaycanla Türkiyənin həyata keçirdikləri genişmiqyaslı işlərin nə dərəcədə əhəmiyyətli olmasının ifadəsi kimi qiymətləndirilməlidir. Eyni zamanda, İğdır-Naxçıvan qaz kəməri layihəsi Avropanın enerji təhlükəsizliyinə əlavə töhfələr verəcəkdir. İki qardaş dövlətin başçıları bu layihənin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndiriblər. Qaz kəmərinin sutkalıq buraxılış gücü 1,5 milyon kubmetrdir və il ərzində 500 milyon kubmetr qaz nəqlinin reallaşdırılması hesabına Naxçıvan davamlı və etibarlı şəkildə təbii qazla təmin olunacaqdır.

Qars-Naxçıvan dəmir yolu xəttinin qurulması isə yaxın perspektivdə Zəngəzur dəhlizinin ən strateji komponentlərindən biri kimi çıxış edəcəkdir. Hədəf kimi qarşıda duran 15 milyard dollarlıq ticarət dövriyyəsinin reallaşdırılması istiqamətində önəmli layihələrin icrasına başlanılıb.

Qeyd edim ki, Naxçıvanın sosial-iqtisadi inkişafı dövlətimizin sosial-iqtisadi siyasətinin əsasında yer alıb. Naxçıvanın inkişaf etdirilməsinin tarixi-coğrafi, siyasi-iqtisadi aspektləri daim ən yüksək prioritetlik səviyyəsində qiymətləndirilib. Ulu öndər Heydər Əliyev Naxçıvan Muxtar Respublikasının 75 illik yubileyi üzrə dövlət komissiyasının iclasında giriş nitqində deyib: “Naxçıvan ərazicə Azərbaycanın əsas hissəsindən indi Ermənistana məxsus olan ərazi ilə ayrı düşsə də, Naxçıvan yaşayıb, inkişaf edibdir. Nəhayət, indi müstəqil Azərbaycanın tərkib hissəsidir”.

Naxçıvan həm də, Türk coğrafiyasını birləşdirən strateji mərkəz kimi qiymətləndirilməlidir. Zaman-zaman öz xarici havadarlarının köməyi ilə torpaqlarımızı ələ keçirən ermənilərin və onların himayədarlarının əsas hədəfi türk coğrafiyasının ana xəttini kəsmək olub. Hazırda Zəngəzur dəhlizinin reallaşdırılması ilə bağlı tarixi missiyanın yerinə yetirilməsində əsas strateji rol məhz Naxçıvanla bağlıdır. Əminliklə demək olar ki, biz hamımız tezliklə bu tarixi hadisənin şahidləri olacağıq.

Müasir dövrdə Naxçıvanın sosial-iqtisadi inkişafının davamlı şəkildə təmin olunmasında dövlət başçısı İlham Əliyevin bu regiona olan diqqət və qayğısını xüsusilə qeyd etmək istərdik. Ölkə prezidenti Naxçıvanın tarazlı inkişaf etməsi məsələlərini daim diqqət mərkəzində saxlayıb, dəfələrlə bura səfərlər edib, mövcud problemlərlə yerində tanış olub və onların aradan qaldırılması üçün zəruri tədbirlərin görülməsi, maliyyə resurslarının ayrılması ilə bağlı dövləti addımlar atıb.

Naxçıvanın sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsində dövlət dəstəyi tədbirlərinin rolu artmaqdadır. Qədim tarixi və zəngin mədəniyyəti olan, eyni zamanda dövlətçilik ənənələri və güclü potensialı ilə fərqlənən Naxçıvanın Azərbaycanın iqtisadi-siyasi həyatında xüsusi yerini yüksək qiymətləndirən prezident İlham Əliyevin Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi ilə bağlı zəruri tədbirlərin görülməsi və maliyyələşdirilməsini daim diqqət mərkəzində saxlayır.

Böyük Qarabağ Zəfərindən sonra, Zəngəzur dəhlizinin yaradılması ilə bağlı obyektiv reallıqlar baxımından, Naxçıvanın sosial-iqtisadi inkişafının daha səmərəli və məhsuldar inkişaf impulsları müəyyənləşdirilməkdədir. Zəngəzur dəhlizinin reallaşdırılması nəticəsində dəmiryolu və avtomobil yollarının açılması Naxçıvanı mühüm tranzit nəqliyyat-logistika qovşağına çevirəcəkdir. Digər mühüm bir amil və məhsuldar fəaliyyət istiqamətlərdən biri Naxçıvanda dağ-mədən sənayesinin resurslarından müasir texnologiyalar əsaslı hasilat və emal müəssisələrinin yaradılması potensialının yüksək olmasıdır. Naxçıvan təbii sərvətlərlə, o cümlədən dağ-mədən sərvətləri ilə zəngindir və təsadüfi deyildir ki, akademik Mirəli Qaşqay bu sahənin ehtiyatları əsasında Naxçıvanı Azərbaycanın Uralı hesab edirdi.

Bərəkətli Naxçıvan ərazisi güclü gips, mis-molibden, daş duz, gil, xörək duzu, travertin, dolomit, qızıl və s. yataqları ilə zəngindir. Hesab edirik ki, bu yataqların istismarı Naxçıvanın sosial-iqtisadi inkişafına yeni məhsuldar əlavə istehsal, dəyər, iqtisadi artım və maliyyə mənbələrinin formalaşdırılmasında önəmli rol oynaya bilər. Fikrimizcə, Naxçıvanda dağ-mədən sənayesinin inkişaf etdirilməsi üzrə məqsədli fəaliyyət proqramının işlənməsi və həyata keçirilməsinə ciddi və əsaslı zəminlər var.

Digər mühüm bir istiqamət turizm sektorudur. Naxçıvanın təbii gözəlliyi, spesifik iqlimi, rəngarəng fauna və flora, mineral su ehtiyatları və bulaqlar, bir sözlə, turizm-rekreasiya resurslarının zənginliyi bu fikri söyləməyə əsas verir ki, burada rəqabətqabiliyyətli turizm-rekreasiya komplekslərinin yaradılması mümkündür. Turizm sektorunun əksər seqmentlərinin Naxçıvanda inkişaf etdirilməsi imkanları var və bunların multiplikativ təsiri digər iqtisadiyyat sahələrinin inkişafına müsbət təsir göstərə bilər. Naxçıvanda turizmin intensiv inkişafı həm də, mühüm sosial-iqtisadi mahiyyət kəsb edir, əhalinin gəlirlərinin artırılmasında və məşğulluq təminatının gücləndirilməsində yeni imkanlar formalaşdırıla bilər.

Daim dövlətçiliyə sadiq olan və Azərbaycanın qüdrətli bir ölkə kimi inkişaf etməsinə öz ciddi töhfələrini verən Naxçıvan Muxtar Respublikası yeni çağırışlar qarşısındadır. Bununla bağlı olaraq, Naxçıvanın ölkəmizin rəqabətqabiliyyətinin artırılmasında və xarici iqtisadi əlaqələrinin daha səmərəli şəkildə şaxələndirilməsində strateji töhfələr vermək imkanları artacaqdır.

Türkiyə və Azərbaycan prezidentlərinin Naxçıvan səfərində əldə olunan razılaşmalar və imzalanmış sənədlər yaxın perspektivdə regionun inkişafının intensivləşməsinə əsaslı təsir göstərəcək və Naxçıvanın geostrateji rolunu əhəmiyyətli səviyyədə artıracaqdır.

Ana səhifəyə dön