20:24 / 17-11-2025
"WhatsApp" istifadəçilərinə xəbərdarlıq olunub
18:17 / 17-11-2025
Nazir: "Biz bu iş üçün 100 min manat ayırmışıqmı? Xeyr..."
18:14 / 17-11-2025
Dünyanın ən bol sulu çayları hansılardır?
18:04 / 17-11-2025
Gölün dibində qədim müsəlman nekropolu tapılıb - Foto
18:00 / 17-11-2025
Vergi Xidmətində kadr dəyişikliyi olub
17:53 / 17-11-2025
Özbəkistan rəsmisi: "Azərbaycanın Mərkəzi Asiya formatına qoşulması..."
17:27 / 17-11-2025
Mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları ilə bağlı fərman verilib
17:23 / 17-11-2025
Gürcüstan Ukraynanı ittiham edir
17:00 / 17-11-2025
Axtarışda olan şəxs Rusiyadan Azərbaycana ekstradisiya edilib
16:49 / 17-11-2025
Millimizin oyunlarının təqvimi müəyyənləşib
16:30 / 17-11-2025
Maliyyə İdarəetmə Sistemi yaradılacaq
16:07 / 17-11-2025
Keçmiş baş nazir edam cəzasına məhkum edilib
16:02 / 17-11-2025
Avropa Birliyi Türkiyə ilə dialoqu vacib sayır
15:57 / 17-11-2025
Sosial şəbəkədə yüzlərlə şəxsi aldadan şəxslər ifşa edilib
15:52 / 17-11-2025
Əhməd Oruc insult keçirib: "Vəziyyəti ağırdır"
15:44 / 17-11-2025
Mikayıl İsmayılovun oğlu axtarışa verilib
15:37 / 17-11-2025
"Qarabağ" azarkeşlərə müraciət edib
15:36 / 17-11-2025
XİN: "Minalar hələ də Azərbaycanda insan həyatına son qoymaqda davam edir"
15:06 / 17-11-2025
Bakı Hərbi Məhkəməsinə yeni hakimlər ezam edilib
15:02 / 17-11-2025
Nazirlik: “Xatirə İslamı iki dəfə dəvət etdik, gəlmədi”
14:57 / 17-11-2025
Ukraynanın 5 bölgəsində enerji infrastrukturuna hücum olub
14:56 / 17-11-2025
Məmur icra başçısının müavinini döyüb
14:50 / 17-11-2025
Ümrə yolunda qəza: Səudiyyə Ərəbistanında 45 nəfər ölüb
14:42 / 17-11-2025
Azərbaycanın Mərkəzi Asiya ilə əlaqələri vahid platformaya çevrilir
14:25 / 17-11-2025
Qənimət Zahidov Baş Prokurorluğa çağırılıb
14:16 / 17-11-2025
Emin Əmrullayev: "Bu, 2027-ci ilin sentyabrından tez müddətdə həyata keçirilməyəcək"
13:11 / 17-11-2025
ANAMA-nın əməkdaşı Ermənistanla sərhəd bölgədə minaya düşüb
13:08 / 17-11-2025
Lənkəranda iki nəfərin yanmış meyiti aşkarlanıb
13:04 / 17-11-2025
İmişlidə karxanada qəza: sürücü ölüb
14:25 / 15-11-2025
İlham Əliyev Özbəkistanda səfərdədir - (Yenilənib) - Fotolar
17:00 / 14-11-2025
Professor: Ermənistanda ən azı üç Ramiz Mehdiyev var
18:03 / 13-11-2025
Növbəti müharibələr kosmosda başlayacaq - Xəbərdarlıq
16:01 / 14-11-2025
Azərbaycan Rusiyaya nota verib
16:32 / 14-11-2025
Ekspert: Ermənistan 5-10 il ərzində Azərbaycana qarşı silahlanmanı davam etdirəcək
14:18 / 15-11-2025
Ağdam və Zəngilana növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
18:17 / 14-11-2025
Ərəstun Oruclunu həbs etmək istəyirlər
13:57 / 13-11-2025
Xocalının daha iki kəndinə köç karvanı gedib - Fotolar
22:57 / 14-11-2025
BMT Baş katibi Kiyevdə Azərbaycan səfirliyinə raket zərbəsini pisləyib
21:10 / 12-11-2025
Karateçimiz İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibi olub
12:34 / 13-11-2025
Təhlükəli virus yayılır - Xəbərdarlıq
22:57 / 13-11-2025
DÇ-2026: Azərbaycan yığması uduzub
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
Tarix: 01-07-2025 13:01 | Bölmə: Slayd
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan 2014-cü ildə İrana səfər edəndə çox yüksək əhval-ruhiyyədə idi. O vaxtkı vitse-prezident Eshaq Cahangiri ilə görüş zamanı Ərdoğan potensial ticarət sövdələşmələrini, enerji və sənaye əlaqələrini dərinləşdirməyin yollarını müzakirə edərək kameralara gülümsədi.
O, ikitərəfli münasibətlərin yaxşılaşdırılmasına dair qısa nitq söylədi və ev sahiblərinə təşəkkür etməzdən əvvəl "İran bizim ikinci vətənimizdir",- dedi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Middle East Eye” yazıb.
Böyük Britaniya nəşrinin yazdığına görə, artıq 11 ildir ki, Türkiyədə İrana rəğbət ən aşağı səviyyədədir:
Türkiyə ictimaiyyəti İsrailin İrana qarşı əsassız hücumunu böyük ölçüdə pisləsə də, siyasətçilərin İslam Respublikasına sevgisi azdır.
Bəziləri bu gərginliyi Osmanlı dövründən bəri davam edən rəqabətlə əlaqələndirir, lakin Ərdoğan və onun sələflərinin rəhbərlik etdiyi İslam mühafizəkar hərəkatı həmişə İrandan o qədər də uzaqda deyildi.
Türk siyasi islamçı hərəkatı 1960-cı illərdən başlayaraq bir neçə onilliklər ərzində Necmettin Erbakan tərəfindən formalaşdırılıb.
1979-cu ildə İranda İslam inqilabı baş verəndə türk islamçılar sevinirdilər. Onların bir çoxu inqilabın ideoloqu Əli Şəriətinin əsərlərini oxuyur və hətta 1990-cı illərdə də müəyyən mənada İrana nümunə kimi baxırdılar.
İslam dünyasının qalan hissəsini - xüsusən də Yaxın Şərqdə - sünni-şiə parçalanmasına baxmayaraq, türk dini mühafizəkarları bu cür ikilikləri rədd etdilər. Onlar bölgəyə o obyektivlə baxmadılar. Məsələn, Ərbakan 1997-ci ildə D-8 iqtisadi əməkdaşlıq təşkilatı bayrağı altında müsəlmanların çoxluq təşkil etdiyi ölkələri birləşdirməyə çalışaraq Banqladeş, Misir, İndoneziya, İran, Malayziya, Nigeriya və Pakistanı üzv olmağa inandırdı.
Türkiyədən kənarda insanların çoxunun bilmədiyi odur ki, 1997-ci ilin yanvarında ordunun Ərbakan hökumətini devirməsinə səbəb olan hadisələrdən biri onun Rifah Partiyasının Ankaranın Sincan rayonunda İran səfirinin də iştirak etdiyi Əl-Qüds Gecəsi olub.
Salonda “Hizbullah” və HƏMAS bayraqları nümayiş etdirilərək Fələstin məsələsini işıqlandıran tamaşa nümayiş etdirilib. İran səfiri Türkiyə hökumətinin dünyəvi mahiyyətini tənqid edən alovlu çıxış edib. Bu, nəticədə hərbçilər tərəfindən Ərbakanın hökumətinə qarşı hərəkət etmək, onu güc tətbiq etmədən devirmək üçün bir bəhanə kimi istifadə olundu.
Ərdoğan və müttəfiqləri 2002-ci ildə Ədalət və İnkişaf Partiyasını (AKP) təsis edəndə liberal və Avropa İttifaqı (Aİ) tərəfdarı çıxışlarına baxmayaraq, İranyönlü mövqeyini qoruyub saxlamışdı. Onun ən diqqətəlayiq hərəkətlərindən biri İran və Qərb arasında nüvə danışıqlarında əsas darboğazın həllinə kömək etmək üçün Braziliya ilə əməkdaşlıq etmək idi. Bu mübadilə razılaşmasına əsasən, İran tibbi tədqiqat reaktoru üçün nüvə yanacaq çubuqları müqabilində Türkiyəyə 1200 kq aşağı zənginləşdirilmiş uranı (LEU) göndərməyi qəbul etdi.
2010-cu ildə Ərdoğan “Hizbullah” lideri Həsən Nəsrullaha da zəng edərək “Hizbullah”ın ruhani lideri Ayətullah Məhəmməd Hüseyn Fədlallahın vəfatından sonra başsağlığı verib.
2011-ci ildə Ərdoğan Nəcəfdə Hz. Əlinin məqbərəsini ziyarət edən ilk sünni lider oldu, daha sonra Ayətullah Əli Sistani ilə də görüşdü.
Türkiyənin İranla əlaqələri o qədər yaxın idi ki, ABŞ-nın 2012-ci ildəki hesabatlarında Ərdoğanı Türkiyədən kənarda fəaliyyət göstərən İsrail casuslarının adlarını Tehrana sızdırmaqda ittiham etdilər - Türkiyə rəsmiləri bu günədək bu ittihamı qəti şəkildə rədd edirlər.
Lakin 2011-ci ildən başlayaraq İranın Suriyada Bəşər Əsəd rejiminə dəstəyindən sonra Ankaranın İrana baxışı tədricən və kəskin şəkildə dəyişdi.
Ərdoğan əvvəlcə Əsədi islahatlar aparmağa və üsyanı sülh yolu ilə həll etməyə inandırmağa çalışsa da, Əsəd Tehranı əsas himayədarı seçdi və dinc etirazlara güc göstərişi ilə cavab verdi.
Ankara üçün dönüş nöqtəsi - 2013-cü ildə Əsəd rejiminin kimyəvi silahdan istifadə etməsi, ardınca 2014-cü ildə Hələb kimi şəhərləri mühasirəyə alması, kütləvi aclığa, qətllərə və köçkünlüyə məcbur etməsi - oldu.
İranın bu cinayətlərə birbaşa dəstəyi, “Hizbullah”ın iştirakı ilə Suriya münaqişəsinə ekzistensial təhlükə kimi baxan Ankaranı dərindən narahat etdi.
Tehranın 2013-cü ildə Türkiyə ilə PKK arasında sülh prosesini pozmaq cəhdləri də diqqətdən yayınmayıb. O vaxtdan bəri əlaqələr getdikcə daha çox əməliyyat xarakteri daşıyır. Ankara ticarət əlaqələrini qoruyub saxlayıb və İranla, xüsusən də Suriya ilə bağlı ümumi dil tapmağa çalışır, lakin Türkiyə rəsmiləri artıq iranlı həmkarlarına qarşı xoşməramlı davranmırlar.
Bu gün İsrailin İran hədəflərinə endirdiyi son zərbələrdən sonra Ərdoğanın İranı dəstəkləyən açıqlamalarına baxmayaraq, münasibətlər gərgin olaraq qalır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 01-07-2025 13:01 | Bölmə: Slayd
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan 2014-cü ildə İrana səfər edəndə çox yüksək əhval-ruhiyyədə idi. O vaxtkı vitse-prezident Eshaq Cahangiri ilə görüş zamanı Ərdoğan potensial ticarət sövdələşmələrini, enerji və sənaye əlaqələrini dərinləşdirməyin yollarını müzakirə edərək kameralara gülümsədi.
O, ikitərəfli münasibətlərin yaxşılaşdırılmasına dair qısa nitq söylədi və ev sahiblərinə təşəkkür etməzdən əvvəl "İran bizim ikinci vətənimizdir",- dedi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Middle East Eye” yazıb.
Böyük Britaniya nəşrinin yazdığına görə, artıq 11 ildir ki, Türkiyədə İrana rəğbət ən aşağı səviyyədədir:
Türkiyə ictimaiyyəti İsrailin İrana qarşı əsassız hücumunu böyük ölçüdə pisləsə də, siyasətçilərin İslam Respublikasına sevgisi azdır.
Bəziləri bu gərginliyi Osmanlı dövründən bəri davam edən rəqabətlə əlaqələndirir, lakin Ərdoğan və onun sələflərinin rəhbərlik etdiyi İslam mühafizəkar hərəkatı həmişə İrandan o qədər də uzaqda deyildi.
Türk siyasi islamçı hərəkatı 1960-cı illərdən başlayaraq bir neçə onilliklər ərzində Necmettin Erbakan tərəfindən formalaşdırılıb.
1979-cu ildə İranda İslam inqilabı baş verəndə türk islamçılar sevinirdilər. Onların bir çoxu inqilabın ideoloqu Əli Şəriətinin əsərlərini oxuyur və hətta 1990-cı illərdə də müəyyən mənada İrana nümunə kimi baxırdılar.
İslam dünyasının qalan hissəsini - xüsusən də Yaxın Şərqdə - sünni-şiə parçalanmasına baxmayaraq, türk dini mühafizəkarları bu cür ikilikləri rədd etdilər. Onlar bölgəyə o obyektivlə baxmadılar. Məsələn, Ərbakan 1997-ci ildə D-8 iqtisadi əməkdaşlıq təşkilatı bayrağı altında müsəlmanların çoxluq təşkil etdiyi ölkələri birləşdirməyə çalışaraq Banqladeş, Misir, İndoneziya, İran, Malayziya, Nigeriya və Pakistanı üzv olmağa inandırdı.
Türkiyədən kənarda insanların çoxunun bilmədiyi odur ki, 1997-ci ilin yanvarında ordunun Ərbakan hökumətini devirməsinə səbəb olan hadisələrdən biri onun Rifah Partiyasının Ankaranın Sincan rayonunda İran səfirinin də iştirak etdiyi Əl-Qüds Gecəsi olub.
Salonda “Hizbullah” və HƏMAS bayraqları nümayiş etdirilərək Fələstin məsələsini işıqlandıran tamaşa nümayiş etdirilib. İran səfiri Türkiyə hökumətinin dünyəvi mahiyyətini tənqid edən alovlu çıxış edib. Bu, nəticədə hərbçilər tərəfindən Ərbakanın hökumətinə qarşı hərəkət etmək, onu güc tətbiq etmədən devirmək üçün bir bəhanə kimi istifadə olundu.
Ərdoğan və müttəfiqləri 2002-ci ildə Ədalət və İnkişaf Partiyasını (AKP) təsis edəndə liberal və Avropa İttifaqı (Aİ) tərəfdarı çıxışlarına baxmayaraq, İranyönlü mövqeyini qoruyub saxlamışdı. Onun ən diqqətəlayiq hərəkətlərindən biri İran və Qərb arasında nüvə danışıqlarında əsas darboğazın həllinə kömək etmək üçün Braziliya ilə əməkdaşlıq etmək idi. Bu mübadilə razılaşmasına əsasən, İran tibbi tədqiqat reaktoru üçün nüvə yanacaq çubuqları müqabilində Türkiyəyə 1200 kq aşağı zənginləşdirilmiş uranı (LEU) göndərməyi qəbul etdi.
2010-cu ildə Ərdoğan “Hizbullah” lideri Həsən Nəsrullaha da zəng edərək “Hizbullah”ın ruhani lideri Ayətullah Məhəmməd Hüseyn Fədlallahın vəfatından sonra başsağlığı verib.
2011-ci ildə Ərdoğan Nəcəfdə Hz. Əlinin məqbərəsini ziyarət edən ilk sünni lider oldu, daha sonra Ayətullah Əli Sistani ilə də görüşdü.
Türkiyənin İranla əlaqələri o qədər yaxın idi ki, ABŞ-nın 2012-ci ildəki hesabatlarında Ərdoğanı Türkiyədən kənarda fəaliyyət göstərən İsrail casuslarının adlarını Tehrana sızdırmaqda ittiham etdilər - Türkiyə rəsmiləri bu günədək bu ittihamı qəti şəkildə rədd edirlər.
Lakin 2011-ci ildən başlayaraq İranın Suriyada Bəşər Əsəd rejiminə dəstəyindən sonra Ankaranın İrana baxışı tədricən və kəskin şəkildə dəyişdi.
Ərdoğan əvvəlcə Əsədi islahatlar aparmağa və üsyanı sülh yolu ilə həll etməyə inandırmağa çalışsa da, Əsəd Tehranı əsas himayədarı seçdi və dinc etirazlara güc göstərişi ilə cavab verdi.
Ankara üçün dönüş nöqtəsi - 2013-cü ildə Əsəd rejiminin kimyəvi silahdan istifadə etməsi, ardınca 2014-cü ildə Hələb kimi şəhərləri mühasirəyə alması, kütləvi aclığa, qətllərə və köçkünlüyə məcbur etməsi - oldu.
İranın bu cinayətlərə birbaşa dəstəyi, “Hizbullah”ın iştirakı ilə Suriya münaqişəsinə ekzistensial təhlükə kimi baxan Ankaranı dərindən narahat etdi.
Tehranın 2013-cü ildə Türkiyə ilə PKK arasında sülh prosesini pozmaq cəhdləri də diqqətdən yayınmayıb. O vaxtdan bəri əlaqələr getdikcə daha çox əməliyyat xarakteri daşıyır. Ankara ticarət əlaqələrini qoruyub saxlayıb və İranla, xüsusən də Suriya ilə bağlı ümumi dil tapmağa çalışır, lakin Türkiyə rəsmiləri artıq iranlı həmkarlarına qarşı xoşməramlı davranmırlar.
Bu gün İsrailin İran hədəflərinə endirdiyi son zərbələrdən sonra Ərdoğanın İranı dəstəkləyən açıqlamalarına baxmayaraq, münasibətlər gərgin olaraq qalır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 12:50
Üç dövlət nüvə silahlarının sayını artırır
Bu gün, 11:33
Ukraynanın daha iki şəhəri mühasirəyə alına bilər
Bu gün, 10:58
Rusiyaya gedənlərin sayı azalıb - Səbəb
Bu gün, 00:02
Azərbaycanda Milli Dirçəliş Günü qeyd edilir
Dünən, 18:00
İlham Əliyev Mərkəzi Asiya Dövlət Başçılarının iclasında çıxış edib - (Yenilənib) - Fotolar
14-11-2025, 17:00
Professor: Ermənistanda ən azı üç Ramiz Mehdiyev var
14-11-2025, 16:32
Ekspert: Ermənistan 5-10 il ərzində Azərbaycana qarşı silahlanmanı davam etdirəcək
14-11-2025, 12:39
Xankəndidə mənzillər satışa çıxarılacaq
14-11-2025, 11:21
“Tramp yolu” Paşinyanı qələbəyə aparacaq?
13-11-2025, 23:29
Sevinc Osmanqızı Baş Prokurorluğa çağırılıb
13-11-2025, 18:03
Növbəti müharibələr kosmosda başlayacaq - Xəbərdarlıq
13-11-2025, 15:57
Prezident İlham Əliyev Özbəkistan mediasına müsahbə verib
13-11-2025, 13:05
Ukraynanın daha bir şəhəri mühasirəyə alınır
13-11-2025, 12:34
Təhlükəli virus yayılır - Xəbərdarlıq
13-11-2025, 11:35
Cəbhə xətti: ruslar Pokrovsk şəhərinə cənubdan irəliləyir - Foto
13-11-2025, 10:49
Oğul Trampın Ermənistana səfəri niyə ləğv olunub?
13-11-2025, 09:50
Fuad Nəcəfli barəsində cinayət işi açılıb? - Yoxlama materialları
12-11-2025, 16:53
Təyyarə qəzasında həlak olan hərbçilər Türkiyə-Azərbaycan ittifaqının ilk şəhidləridir
12-11-2025, 16:17
Azərbaycan Ordusu regionda ən güclüsüdür - Ekspert
12-11-2025, 14:37
Gizli tunellər: İranın hərbi sirləri faş olur
12-11-2025, 14:09
Avropa ilə Rusiya arasında müharibə ehtimalı artır - Foto
12-11-2025, 13:31
Kürdəmirə icra başçısı təyin olunub
12-11-2025, 13:13
İcra başçısı təyinatı imzalanıb - Sərəncam
12-11-2025, 13:00
Prezident səlahiyyətli nümayəndəni vəzifədən azad edib - Yeni təyinat
12-11-2025, 10:12
Güclü geomaqnit qasırğası başlayıb
12-11-2025, 09:33
Ruslar daha üç yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
12-11-2025, 00:50
Qəzaya uğrayan Türkiyə hərbi təyyarəsinin bütün ekipaj üzvü həlak olub - (Yenilənib) - Fotolar
12-11-2025, 00:11
Azərbaycanda Konstitusiya Günü qeyd olunur
11-11-2025, 22:18
Türkiyənin hərbi təyyarəsi qəzaya uğrayıb - Əliyev Ərdoğana başsağlığı verib - (Yenilənib)
11-11-2025, 20:48
Azərbaycan XİN Pakistandakı terror hücumlarını pisləyir
11-11-2025, 12:45
Ən uzun çayların yeni siyahısı tərtib olunub
11-11-2025, 09:47
BMT qaçqın və köçkünlərlə bağlı həyəcan təbili çalır
10-11-2025, 16:17
150 il yaşamaq reallığa çevrilir
8-11-2025, 20:17
Bakıda hərbi parad olub - Video - (Yenilənib) - Fotolar
8-11-2025, 20:00
Azərbaycan Ordusu regionda ön sıradadır - Fotolar
8-11-2025, 15:40
Prezident: Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dirçəlir
7-11-2025, 19:39
Cəlaloğlu: Azərbaycan və Ermənistandakı partiyalar arasında görüşlər keçirilməlidir
7-11-2025, 16:16
İlham Əliyev bir qrup şəxsi təltif edib
7-11-2025, 15:39
Tural Sadıqlı, Qurban Məmmədov və digərlərinin cinayət işi məhkəmə baxışına verilib
7-11-2025, 14:55
“Lukoil” Azərbaycandakı yataqları tərk edəcək - Səbəb
6-11-2025, 16:49
Deputat: Ermənistan Azərbaycan qarşısında götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməlidir
6-11-2025, 15:08
Azərbaycan qonşu ölkəni problemdən xilas edir - Foto
6-11-2025, 13:56
“Tərtər işi”: həbsdəki generalla bağlı qərar verilib
6-11-2025, 13:05
Mərkəzi Asiya liderləri Trampla görüşdə nəyə ümid edirlər?
Mikayıl Mikayılov deyir ki, festivalda nümayiş olunan tamaşa Azərbaycanla Meksika arasında teatr əlaqələrinin başlanğıcı sayıla bilər
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
