Türkmən Stalin – O, ölkəsini pinqvinlərlə Şimali Koreyaya çevirmişdi

Xəbər lenti

13:15 / 19-04-2024

Hal şahidləri ilə bağlı qanuna dəyişiklik olub

13:12 / 19-04-2024

Bu şəxslər pensiyaya daha tez çıxacaq - Qanun dəyişib

13:08 / 19-04-2024

Vergi orqanlarının vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır

12:56 / 19-04-2024

Milli Məclis Hesablama Palatasının hesabatını qəbul edib

12:49 / 19-04-2024

Naxçıvanda 15 yoxlama materialı Baş Prokurorluğa və DTX-yə göndərilib

12:43 / 19-04-2024

Komitə sədri: "Dövlət orqanlarında daxili nəzarət mühiti gücləndirilməlidir"

12:30 / 19-04-2024

Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz

12:16 / 19-04-2024

Xocavənddə fermada partlayıcı qurğu və maddə aşkarlanıb

12:02 / 19-04-2024

Kəmaləddin Heydərov polkovniki yüksək vəzifəyə təyin edib

11:52 / 19-04-2024

BDU tələbəsi intihar edib

11:47 / 19-04-2024

Razi Nurullayev: "Yeni agentlik və ya komitə yaradılsın"

11:41 / 19-04-2024

MN: "Rusiyanın bombardmançı təyyarəsini vurduq"

11:34 / 19-04-2024

Deputat Milli Məclisdə: "Sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılması..."

11:19 / 19-04-2024

Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlim keçirib - Video

11:16 / 19-04-2024

Premyer Liqası: növbəti turun təqvim və hakim təyinatları açıqlanıb

11:13 / 19-04-2024

Daha bir ölkə fransız diplomatlarını qovub

11:04 / 19-04-2024

Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb

10:59 / 19-04-2024

Kamran Həsənli “Yaxşı verilişlərin aparıcılarının "saxlayanı" var”

10:48 / 19-04-2024

S&P İsrailin kredit reytinqini aşağı salıb

10:39 / 19-04-2024

Bitcoin ucuzlaşıb

10:17 / 19-04-2024

Kluba ayrılan pullar mənimsənilib, oyun "satış"ı iddiası var - "İrəvan"da "xal" qalmadı...

09:59 / 19-04-2024

Avstraliya vətəndaşlarını İsraildən çıxmağa çağırıb

09:47 / 19-04-2024

"Fənərbağça"nın baş məşqçisi: "Azarkeşlərimizdən utandıq"

09:37 / 19-04-2024

Türkiyə səfirliyinin yeni mətbuat katibi Bakıya gəlib

09:31 / 19-04-2024

Xankəndidə yenidən silah-sursat aşkarlanıb

09:19 / 19-04-2024

Bu gün səhərə yaxın İsrail İrana zərbələr endirib

09:00 / 19-04-2024

Sumqayıtda oğul ata və anasını öldürüb

01:02 / 19-04-2024

Konfrans liqası: "Fiorentina" 2 qolla qələbə qazanıb

00:35 / 19-04-2024

"Arsenal" türk oyunçunu "radar"a salıb

00:01 / 19-04-2024

ABŞ Fələstinin BMT-yə tam üzvlüyünə “yox” deyəcək

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

18:06 / 14-04-2024

İordaniya Kralı COP29-a dəvət olunub

00:02 / 15-04-2024

Ceyhun Bayramov Özbəkistana gedib - Yenilənib

20:08 / 15-04-2024

Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir

23:11 / 14-04-2024

Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb

14:18 / 14-04-2024

Azərbaycan və İordaniya müdafiə sahəsində əməkdaşlığa dair Saziş imzalayıb

18:51 / 15-04-2024

“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar

22:33 / 14-04-2024

İsrail prezidenti: "Bu, əsil müharibə elanıdır"

15:07 / 17-04-2024

Hikmət Hacıyev: “Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılması barədə qərar qəbul edilib”

13:58 / 16-04-2024

Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat

14:31 / 14-04-2024

Paris-2024: Azərbaycan millisi lisenziya qazanıb

10:57 / 18-04-2024

60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır

13:03 / 15-04-2024

Məşhur aktyor kinodan qovulub

Türkmən Stalin – O, ölkəsini pinqvinlərlə Şimali Koreyaya çevirmişdi
Tarix: 23-09-2018 00:25 | Bölmə: Slayd

Şirift ölçüsü:

Diktatorlar və onların ailələrinin dəbdəbəli həyatı ictimaiyyət üçün maraqlıdır. Reyting.az saytı bu dəfə Türkmənistanın keçmiş prezidenti Saparmurat Niyazovun həyatına işıq salır:

Türkmənistanın keçmiş prezidenti Saparmurad Niyazov özünü Türkmənbaşı (bütün türkmənlərin atası), eləcə də Əkbər Sedar (Böyük Başçı) adlandırmışdı. O, özünə ölkənin hər yerində qızıldan heykəl qoydurmuşdu, vəba və QİÇS-i qanundan kənar elan etmişdi, balet, opera və sirki qadağan etmişdi. Onun zamanında Türkmənistan Şimali Koreya kimi qapalı dövlətə çevrilmişdi.

Türkmənistanın ən varlı adamı

Həmin axşam Türkmənistan prezidentinin oğlu Murad Niyazovun bəxti əvvəldən gətirmirdi. O, onun kimi eyş-işrət və qumar oyunlarını sevən dostu ilə birlikdə İspaniyanın paytaxtı Madriddəki kazinoya girib, lakin az sonra qəzəblənib. Ayaq üstdə durması çətin idi: spirtli içki çay kimi axırdı, cavan oğlan hey ümid edirdi ki, uduzduqlarını qaytaracaq, amma alınmırdı. Nəticədə bir gecəyə 12 milyon dollar uduzub. Bir müddət sonra bu hadisə Türkiyənin paytaxtında – Ankarada təkrarlanıb. Lakin cavanlar orada daha böyük məbləğ – 20 milyon dollar uduzublar. Dostlarının borcunu ödəməməklə aradan çıxmağı qərara alsa da, həbsə salınıb. Ənənəyə görə bütün problemləri həll etmək Muradın atası Saparmurat Niyazovun öhdəsinə düşüb. O, yubanmadan kazinonun hesabına oğlunun uduzduğu bütün məbləği köçürüb.

Türkmən Stalin – O, ölkəsini pinqvinlərlə Şimali Koreyaya çevirmişdi

“Bu adam hələ sağlığında çoxlarının yalnız ölümündən sonra layiq görüldüyü şöhrət qazanmışdı. Saparmurat müasir dünyanın bütün zülmkarlarından ən parlağı idi. Diktatorun şəxsiyyətinə pərəstiş elə həddə çatmışdı ki, bunu arzulamaq belə olmazdı. Məsələn, ölkənin paytaxtı Aşqabadda onun əmri ilə hökmdarın 50 metr hündürlüyündə qızıl heykəli qoyulmuşdu. Onun portreti əskinasları, poçt markalarını və bütün ölkədəki plakatları bəzəyirdi. O öz adını böyük ölçülü, əla dadlı, əla ətirli, yemiş növünə, eləcə də şəhərlərdən birinə, ölkənin çoxsaylı küçələrinə və meydanlarına vermişdi. Onun sifarişi ilə Fransada ətirli “Türkmənbaşı” tualet suyu istehsalına başlanmışdı və prezidentin çox xoşuna gəlirdi”, - Almaniyanın “Sueddeutsche Zeitung” qəzeti Türkmənistan liderini belə təsvir edirdi.

Bu adam dəbdəbəni xoşladığına görə onu hər yerdə əhatəyə almışdı: əfsanəvi pullara alınan dəbli kostyumlar, bahalı daş-qaşlarla bəzənən böyük üzüklər. Dövlət başçısının ətrafındakılar deyirdilər ki, o hər şeydən çox brilyant və zümrüdü (çünki yaşıl rəng islamın rəmzidir) daha çox xoşlayırdı. Onun geniş kolleksiyasında qeyri-adi rəngdə 19 karat olan brilyant var idi – dövlət başçısı bununla xüsusi qürur duyurdu.

Niyazov şərq üsulunda ağ mərmərdən tikilən və tacı qızıl qübbədən qoyulan prezident sarayında yaşayırdı. Otaqları qiymətli ağac növləri və mərmərdən işlənmişdi. Daxili səhmanın rəsmiləşdirilməsi üçün 218 kvadratmetr sahə üçün 55 min dollara əldə toxunan 14 xalça sifariş edilib. Sahəsi 7,5 hektar olan sarayın həyətini şəlaləli fəvvarələr və park bəzəyirdi. Prezidentin qarajında onlarla bahalı limuzin dayanırdı.

Onun atlara xüsusi ehtirası olub - Türkmənistanın milli sərvəti sayılan axaltəkin cinsli atlara daha çox üstünlük verirdi. Aşqabad yaxınlığında dövlət başçısının göstərişi ilə at ferması tikilmişdi, burada heyvanlar sözün əsl mənasında çar qaydasında yaşayırdılar. Onların xüsusi hovuzu, son texnika ilə təchiz olunan baytarlıq mərkəzləri vardı. Prezident tez-tez bu atlardan digər dövlətlərin başçılarına hədiyyə edirdi.

Zülmkarlığın qəribəliyi

Türkmən Stalin – O, ölkəsini pinqvinlərlə Şimali Koreyaya çevirmişdi

O, 1990-cı ildə prezident olmağa az qalmış ayların adlarını dəyişib. Yanvar prezidentin özünün şərəfinə Türkmənbaşı olmuşdu. Digər ayların adları belə idi:

Bayraq (fevral), Novruz (mart), Qurbansultan (aprel), Məxdumqulu (may), Oğuz (iyun), Qorqudata (iyul), Alparslan (avqust), Ruhnamə (sentyabr), Qaraşsızlıq (oktyabr), Sultansəncər (noyabr), Bitaraflıq (dekabr).

Saparmurat həftənin günlərini belə adlandırmışdı:

Başgün (bazar ertəsi), Yaşgün (çərşənbə axşamı), Xoşgün (çərşənbə), Soğapgün (cümə axşamı), Ana (cümə), Ruhgün (şənbə), Dinçgün (bazar).

O, 2001-ci ildə “Ruhnamə” fəlsəfi-tarixi kitabını yazıb və populyarlığına görə ölkədə “Quran”dan sonra ikinci olub. Niyazov iddia edirdi ki, türkmənlər hamıdan əvvəl arabaya təkər icad edib, eləcə də metal əritməyə başlayıblar. Onun versiyasına görə, məhz türkmənlər müasir Avrasiyanın ərazisində 70-dən çox dövlət yaradıblar.

“Mən Türkmənistanın ruhuyam, sizi qızıl əsrə doğru gətirmək üçün dirilmişəm, - Türkmənbaşının şerlərindən birində deyilir. – Mən sizin xilaskarınızam... Mənim iti baxışım var – mən hər şeyi görürəm. Əgər siz hərəkətlərinizdə səmimisizinsə, mən bunu görürəm; lakin əgər siz günah edirsinizsə, bunu da məndən gizlədə bilməzsiniz”.

“Ruhnamə”ni müstəqil fənn kimi ölkənin məktəblərində və ali təhsil ocaqlarında öyrədir, ondan imtahan verirdilər (bu intizam məktəb proqramlarından yalnız 2013-cü ildə, Türkmənbaşının ölümündən 6 il sonra götürülüb). Bundan əlavə, məktəblərdə, hətta uşaq bağçalarında uşaqlar hər səhər öz başçılarına sadiqlik andı içərdilər.

Niyazov hər şeyi vüsətlə və təntənə ilə etməyi sevirdi. O bir dəfə bəyan etmişdi ki, 40 dərəcəyə yaxın isti olan Qaraqum səhrasında pinqvinlər üçün heyvanxana tikəcək. Bundan əlavə, o, Aşqabadın yaxınlığında, Kopetdaq dağlarında min nəfərin yerləşə biləcəyi buz sarayı tikdirməyi də planlaşdırırdı.

Türkmən Stalin – O, ölkəsini pinqvinlərlə Şimali Koreyaya çevirmişdi

Bunun üçün pul pensiyaçıların hesabından - büdcədən gedib. Türkmənbaşı elan edib ki, kimin həddi-buluğa çatmış uşağı varsa, pensiyaçı valideynini saxlamalıdır. Sənədlə kim öz stajını təsdiq edə bilməyibsə, onların ödənişləri də verilməyib.

Türkmən qızları ilə evlənməyi arzulayan əcnəbilər də ölkə büdcəsinə öz töhfələrini verməli idilər. Onlardan 50 min dollar həcmində başlıq tələb olunurdu. Bu nikahların nə qədər bağlandığı isə məlum deyil.

Niyazov bütün yoluxucu xəstəlikləri, o cümlədən vəba və AİDS-i də qanundankənar elan edib və onlar haqqında istənilən düşüncəni belə. qadağan etmişdi. O, sirki, operanı və baleti ləğv edib və deyirdi ki, bu növ sənətləri başa düşmür. Əlavə edirdi ki, qanda olmayana türkmənlərdə məhəbbət aşılamaq olmaz. Onun ölümündən sonra ölkədə sirk və oprea yenidən bərpa edilib, balet isə həmişəki kimi qadağandır. Gənclərin uzun saç, saqqal və bığ saxlaması qəti qadağan idi, eləcə də türkmənlərə qızıl diş və diş tacı qoydurmaq da qəti qadağan edilmişdi. Bundan əlavə, Niyazov kitabxanaları və xəstəxanaları bağlatmışdı - bu yeniliklərin əksəriyyəti, Türkmənbaşının özündən başqa heç kimə aydın deyildi.

ABŞ versiyası üzrə baş diktator

2003-cü ildən 2006-cı ildə ölənə qədər Türkmənbaşı Amerikanın “Parade” jurnalının versiyasına görə, baş diktatorlardan biri kimi tanınırdı. Türkmənistanı Qərbdə Stalin vaxtının Sovet İttifaqı ilə müqayisə edirdilər: ölkədə şəxsiyyətə pərəstiş çiçəklənmişdi, repressiya məhkəmə sistemi fəaliyyət göstərirdi, qanunlar liderin özünün istəyinə uyğun hazırlanırdı. Müxalifət iddia edirdi ki, ölkədə mədəniyyət məhv edilib, işsizlik sürətlə artıb. Narazılıq dövlətə xəyanət kimi qəbul olunub və amansızcasına cəzalandırılıb.

Türkmən Stalin – O, ölkəsini pinqvinlərlə Şimali Koreyaya çevirmişdi

Bu arada, hər yerdə sevimli rəhbərin yeni abidələri (bir neçəsi qızıldanidi) və büstləri göbələk kimi çoxalırdı. Biri Aşqabadda belə abidə dovlət xəzinəsinə 10 milyon dollara başa gəlmişdi.

Ölkənin dövlət müəssisələrinin divarlarını, sənaye və ərzaq məhsullarının qablaşdırılması üçün nəzərdə tutulan kisələrin üzərini liderin portreti bəzəyirdi. Rəhbərin sevimli atı da böyük şərəfə layiq görülmüşdü: onun təsviri ölkənin gerbini, eləcə də bəzi əksinasları bəzəyirdi.

Niyazovun vaxtında Türkmənistan faktiki dünyanın ən qapalı ölkəsinə çevrilmişdi. Qərbdə onu “Orta Asiyanın Şimali Koreyası” adlandırırdılar. Buna baxmayaraq, keçmiş liderin ölümündən sonra xalq arasında əfsanələr qoşulması davam etdirilib, onun misilsiz bacarığa malik olduğu söylənilir: türkmənlərin fikrincə, Türkmənbaşı bir baxışı ilə yağışı dayandırmaq, milçəyi öldürmək qabiliyyətinə malik olub.

Reyting.az

Ana səhifəyə dön