13:11 / 06-06-2025
Azərbaycanla sərhəddə iki erməni itkin düşüb
10:11 / 06-06-2025
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
09:32 / 06-06-2025
Şamaxıda yenidən zəlzələ baş verib
09:27 / 06-06-2025
Gəncədə azyaşlı bıçaqlanıb
09:12 / 06-06-2025
Məscidlərdə bayram namazı qılınıb
00:01 / 06-06-2025
Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd olunur
20:08 / 05-06-2025
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
18:49 / 05-06-2025
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
18:41 / 05-06-2025
Rusiyada təyyarə qəzası olub
18:32 / 05-06-2025
Almaniya Rusiyadan gözlənilən təhlükəyə hazırlaşır
18:02 / 05-06-2025
Bakı-Quba yolunda yanğın olub, bir nəfər xəsarət alıb
17:47 / 05-06-2025
Prokuror Oleq Bakinski və sabiq nazir müavininə cəza istəyib
17:35 / 05-06-2025
Konstitusiya quruluşuna qarşı çağırış edənlərə hökm oxunub
17:33 / 05-06-2025
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
17:08 / 05-06-2025
Azərbaycanın daha iki rayonunda zəlzələ baş verib - (Yenilənib)
17:05 / 05-06-2025
Çin və ABŞ prezidentləri telefonla danışıblar
16:57 / 05-06-2025
Ölkədən çıxışına qadağa qoyulanlara SMS göndəriləcək
16:02 / 05-06-2025
Sabah Bakıda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
15:59 / 05-06-2025
Azərbaycan və Pakistan arasında əməkdaşlıq sazişi təsdiqlənib
15:34 / 05-06-2025
Prezident yeni Təşkilat Komitəsi yaradıb - Sərəncam
15:29 / 05-06-2025
Rusiyanı “ən böyük təhlükə” elan ediblər
15:04 / 05-06-2025
Yeni təyin olunan hakimlər and içiblər
14:57 / 05-06-2025
Xəstənin çılpaq videosunu paylaşan həkim barədə araşdırma başlayıb
14:40 / 05-06-2025
Gənc qadın dünyanın ən zəngin şəxsləri sırasına daxil olub
14:33 / 05-06-2025
"Şərurlu İsfəndiyar" barəsində 40-a yaxın məhkəmə işi var
14:22 / 05-06-2025
Azərbaycanın ekologiyası və iqtisadiyyatına vurulan ziyanı araşdırılır
13:59 / 05-06-2025
Çin dron müharibəsində Rusiyaya kömək edir
13:29 / 05-06-2025
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
13:22 / 05-06-2025
Nizami Alışanın cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi keçirilib
13:04 / 05-06-2025
Gədəbəydə 74 yaşlı qadına qarşı zorakılıq törədilib
12:15 / 02-06-2025
Eşşəkcanın vəsiyyəti - Barat Əlioğlu yazır
15:47 / 01-06-2025
Həmyerlimiz Varşava Universitetində doktorluq dərəcəsi alıb - Fotolar
11:22 / 02-06-2025
Cəzaçəkmə müəssisəsindəki uçqun zamanı məhkum ölüb - (Yenilənib)
22:31 / 01-06-2025
Futbola görə iğtişaş: ölənlər və çoxsaylı yaralı var
20:08 / 01-06-2025
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
08:39 / 05-06-2025
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
22:08 / 01-06-2025
Millimiz dünya çempionatının qalibi olub
14:02 / 02-06-2025
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
20:58 / 01-06-2025
Ukrayna ABŞ-ı Rusiya hərbi bazalarına hücum barədə əvvəldən məlumatlandırıb
16:10 / 01-06-2025
Bu gün I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan keçirilib - Yenilənib
17:26 / 03-06-2025
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
20:34 / 03-06-2025
Baş məşqçi komandadan ayrılıb
Kosmosdakı qara dəlik informasiyalarla dolu portaldır
Tarix: 05-06-2025 10:55 | Bölmə: Cəmiyyət
Amerikalı alimlər kosmosdakı qara dəliyin sirli strukturundan, onun içərisində baş verən fasiləsiz kosmik proseslərdən danışıblar.
Reyting.az xəbər verir ki, "Hi-Tech Mail"-ə dəvət olunmuş elm adamlarının fikrincə, qara dəlik daxilində kvant effektləri işləyir və bu da sanki kainatın kosmosu "burması" prosesinə bənzəyir.
Fiziklər qara dəlikdəki çuxurun necə əmələ gəlməsinə çox sadə izah veriblər. Bildiriblər ki, əvvəlcə kütləvi bir ulduz ölür, üstəlik, nüvəsi atomlardan daha çox sıxılır, sonra neytronlar, protonlar məhv edilir və qara dəliyə çökmə hadisəsi baş verir. Beləliklə, hadisə üfüqündən kənarda, çuxurun sərhədində informasiya yox olur. Həm də qara dəlik kosmik məkanına yeni bir keçmişi daxil edir.
Təsdiqlənməmiş elmi fərziyyələrə görə, qara dəliyin sərhədində yoxa çıxan informasiyalar müvəqqəti silinir. Üstəlik, bəzi elm adamları hesab edirlər ki, qara dəliyin “portalına” daxil olan məlumat bazası yenidən, həm də çox sürətlə bərpa olunur.
Eynşteyn nəzəriyyəsinə istinad edən elm adamları təxmin edirlər ki, təklik əslində, tamamilə sonsuz cazibə qüvvəsi olan, zamanın dayandığı, həmçinin fizika qanunlarının işləmədiyi bir məkandır.
Lakin fiziklər qara dəliyin öyrənilməsinin ən əsas mənbəyini digər fiziki qanunlarda və xüsusilə, Kvant həllində görürlər. Bu fiziki nəzəriyyəyə görə, qara dəliyin içində qəribə hadisələr də baş verə, həmçinin hissəciklər istənilən maneələrə nüfuz edə bilər. Məhz elə bu cür proseslər nəticəsində "Bağlı" hissəciklər bir-birinə dərhal təsir edir, həmçinin cazibə qüvvəsi maddəni çəkmir, əksinə, onu daha da itələyir. Buna elm aləmində kvant sıçrayışı deyilir. Yəni sonsuz sıxılma əvəzinə kəskin genişlənmə baş verir. Sanki qara dəlik başqa kainata qənim kəsilən "qurd dəliyinə" çevrilir.
Fiziklərin fikrincə, əgər onların irəli sürdüyü nəzəriyyə özünü doğruldarsa, o zaman yaranış kimi qəbul edilən "Böyük Partlayış" hadisəsinin digər bir kainatdan "sıçraması" ehtimalı ortaya çıxa bilər. Bu isə həmin ehtimalların həqiqətə daha da yaxın olduğunu sübuta yetirir.
Elm adamları deyiblər ki, onların nəzəriyyəsi yanlış deyil, çünki kainatdakı qara dəliklər düşünüldüyü kimi çıxılmaz nöqtələr yox, ola bilsin, informasiyalarla dolu portallardır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-06-2025 10:55 | Bölmə: Cəmiyyət
Amerikalı alimlər kosmosdakı qara dəliyin sirli strukturundan, onun içərisində baş verən fasiləsiz kosmik proseslərdən danışıblar.
Reyting.az xəbər verir ki, "Hi-Tech Mail"-ə dəvət olunmuş elm adamlarının fikrincə, qara dəlik daxilində kvant effektləri işləyir və bu da sanki kainatın kosmosu "burması" prosesinə bənzəyir.
Fiziklər qara dəlikdəki çuxurun necə əmələ gəlməsinə çox sadə izah veriblər. Bildiriblər ki, əvvəlcə kütləvi bir ulduz ölür, üstəlik, nüvəsi atomlardan daha çox sıxılır, sonra neytronlar, protonlar məhv edilir və qara dəliyə çökmə hadisəsi baş verir. Beləliklə, hadisə üfüqündən kənarda, çuxurun sərhədində informasiya yox olur. Həm də qara dəlik kosmik məkanına yeni bir keçmişi daxil edir.
Təsdiqlənməmiş elmi fərziyyələrə görə, qara dəliyin sərhədində yoxa çıxan informasiyalar müvəqqəti silinir. Üstəlik, bəzi elm adamları hesab edirlər ki, qara dəliyin “portalına” daxil olan məlumat bazası yenidən, həm də çox sürətlə bərpa olunur.
Eynşteyn nəzəriyyəsinə istinad edən elm adamları təxmin edirlər ki, təklik əslində, tamamilə sonsuz cazibə qüvvəsi olan, zamanın dayandığı, həmçinin fizika qanunlarının işləmədiyi bir məkandır.
Lakin fiziklər qara dəliyin öyrənilməsinin ən əsas mənbəyini digər fiziki qanunlarda və xüsusilə, Kvant həllində görürlər. Bu fiziki nəzəriyyəyə görə, qara dəliyin içində qəribə hadisələr də baş verə, həmçinin hissəciklər istənilən maneələrə nüfuz edə bilər. Məhz elə bu cür proseslər nəticəsində "Bağlı" hissəciklər bir-birinə dərhal təsir edir, həmçinin cazibə qüvvəsi maddəni çəkmir, əksinə, onu daha da itələyir. Buna elm aləmində kvant sıçrayışı deyilir. Yəni sonsuz sıxılma əvəzinə kəskin genişlənmə baş verir. Sanki qara dəlik başqa kainata qənim kəsilən "qurd dəliyinə" çevrilir.
Fiziklərin fikrincə, əgər onların irəli sürdüyü nəzəriyyə özünü doğruldarsa, o zaman yaranış kimi qəbul edilən "Böyük Partlayış" hadisəsinin digər bir kainatdan "sıçraması" ehtimalı ortaya çıxa bilər. Bu isə həmin ehtimalların həqiqətə daha da yaxın olduğunu sübuta yetirir.
Elm adamları deyiblər ki, onların nəzəriyyəsi yanlış deyil, çünki kainatdakı qara dəliklər düşünüldüyü kimi çıxılmaz nöqtələr yox, ola bilsin, informasiyalarla dolu portallardır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 20:08
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
Dünən, 16:02
Sabah Bakıda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
Dünən, 13:04
Gədəbəydə 74 yaşlı qadına qarşı zorakılıq törədilib
Dünən, 12:34
Sabah yağış yağacaq
Dünən, 11:42
Azərbaycana narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb
Dünən, 10:08
İki il əvvəl törədilmiş cinayətin üstü açılıb
Dünən, 09:20
Bakıda avtomobil piyadanı vurub
Dünən, 09:01
55 yaşlı kişi ikimərtəbəli evini yandırıb
Dünən, 08:39
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
4-06-2025, 17:57
Gölün dibində tapılan qədim qala arxeoloqları təəccübləndirib
4-06-2025, 16:23
Rezidenturaya qəbul üçün qeydiyyat başlayır
4-06-2025, 16:16
Günəşdə "tac yağışı" qeydə alınıb
4-06-2025, 15:09
İş və istirahət günlərinin yerləri dəyişdirilib
4-06-2025, 15:02
Əsgərlərlə görüşə məhdudiyyət qoyulub - Səbəb
4-06-2025, 14:09
Oğuzda bəy toy günü qəzaya düşüb
4-06-2025, 13:25
ABŞ-a zəhərli göbələk keçirən alimlər tutulub
4-06-2025, 12:30
Sabah yağış yağacaq
4-06-2025, 12:05
Abşeronda göldə balıqlar kütləvi qırılır
4-06-2025, 10:26
Alimlər suyun daha bir sirrini açıblar
4-06-2025, 09:06
Universitet BP-dən 580 min manat qrant alıb
3-06-2025, 18:11
Günəşə bənzər ulduzun ətrafında su tapılıb
3-06-2025, 17:21
Lerik sakinin meyiti 70 metrlik dərinlikdəki dərədə tapılıb
3-06-2025, 16:55
Abşeronda qadın narkotiklə saxlanılıb
3-06-2025, 16:12
Bölgələrdə küləkli və yağıntılı hava şəraiti davam edir
3-06-2025, 15:56
“İstənilən adamın telefonuna girə bilərdik” deyən hakerə hökm oxunub
3-06-2025, 15:36
Xankəndiyə dolu düşüb
3-06-2025, 12:59
Sabah yağış yağacaq
3-06-2025, 12:16
Erməni mafiyasının daha bir cinayəti açılıb - 14 nəfər saxlanılıb
3-06-2025, 11:54
“TikTok” fenomeni yüksəklikdən dənizə atılarkən ölüb - Video
3-06-2025, 10:11
Lənkəranda qanunsuz tikinti sökülüb
2-06-2025, 23:21
General Mayis Bərxudarova ağır itki üz verib
2-06-2025, 20:18
Almazı əldə etməyin asan yolu tapılıb - Fotolar
2-06-2025, 18:30
Departament müdiri Agentliyin sədr müavini təyin olunub
2-06-2025, 17:51
Bölgələrə leysan yağacaq
2-06-2025, 17:17
"Matç TV" yayımının dayandırılması barədə açıqlama yayılıb
2-06-2025, 16:51
Görkəmli dövlət xadimi haqqında... - Sadiq Qurbanov yazır
2-06-2025, 12:49
Əlil qadını öldürən taksi sürücüsü tutulub
2-06-2025, 12:30
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
