14:18 / 09-05-2025
İlham Əliyev və birinci xanım Şuşada - (Yenilənib)
09:59 / 09-05-2025
Prezident və birinci xanım Heydər Əliyevin məzarını ziyarət ediblər
09:32 / 09-05-2025
SOCAR-da yeni təyinat olub
09:05 / 09-05-2025
Anqola prezidenti İlham Əliyevə zəng edib
08:55 / 09-05-2025
Putin qədəhini “Qələbə və Sülhün şərəfinə!” qaldırıb
08:50 / 09-05-2025
Bayden: Trampın hakimiyyətə gəlməsində məsuliyyətim var
08:45 / 09-05-2025
Rumiyna göndərdiyi yardıma görə Kiyevdən təzminat umur
08:29 / 09-05-2025
Tramp “Dünya gözəli”nin təkilatçısı kimi danışır
08:15 / 09-05-2025
Si Cinpin: “Böhranın səbəbləri aradan qaldırılmalıdır”
00:03 / 09-05-2025
Prezident Faşizm üzərində Qələbə Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
23:44 / 08-05-2025
Pakistan Hindistana raketlərlə cavab verib
22:40 / 08-05-2025
BƏƏ prezidenti İlham Əliyevə zəng edib
21:05 / 08-05-2025
Məhkəmə: Kəlbəcərin işğalını əks etdirən videomaterial nümayiş olunub - (Yenilənib)
20:33 / 08-05-2025
Zəvvarlar üçün Həcc ayinlərinin vaxtı elan olunub
20:17 / 08-05-2025
Məşhur rejissor böyük faciəni ekranlaşdıracaq
19:31 / 08-05-2025
Putin və Si Cinpinin danışıqları 7 saatdan çox davam edib
18:40 / 08-05-2025
Pakistan Hindistanın 25 PUA-sını vurub
18:28 / 08-05-2025
95 milyard avroluq məhsula rüsum tətbiqinə hazırlaşırlar
18:15 / 08-05-2025
Azərbaycan və Türkiyə Milli Müdafiə Universitetləri Yüksək Dialoqa yekun vurub - Fotolar
18:05 / 08-05-2025
AFFA klublara Premyer Liqada iştirak üçün lisenziya verib
17:59 / 08-05-2025
27 yaşlı gənc tikinti obyektində yıxılaraq ölüb
17:46 / 08-05-2025
DTX və DSX-dən birgə əməliyyat: bir nəfər saxlanılıb
17:30 / 08-05-2025
Tofiq Yaqublu ilə bağlı Azərbaycan prezidentinə müraciət ediblər
17:27 / 08-05-2025
Putinin “parad atəşkəsi” 734 dəfə pozulub
17:08 / 08-05-2025
Prezident mədəniyyət və elm xadimləri ilə bağlı sərəncam imzalayıb
17:07 / 08-05-2025
Nazirliyə 5 milyon manat ayrılıb
16:58 / 08-05-2025
İncəsənət xadimlərinə Prezident mükafatı verilib - (Siyahı)
16:51 / 08-05-2025
Tramp Ərdoğanı Rusiya ilə Ukrayna arasında vasitəçilik etməyə çağırır
16:37 / 08-05-2025
Hindistan-Pakistan döyüşündə 125 qırıcı iştirak edib
16:31 / 08-05-2025
Fikrət Qocanın 90 illik yubileyi qeyd olunacaq
16:55 / 04-05-2025

10:50 / 05-05-2025

00:06 / 05-05-2025

19:52 / 04-05-2025

23:43 / 05-05-2025

07:53 / 05-05-2025

21:00 / 05-05-2025

21:33 / 05-05-2025

10:43 / 05-05-2025

13:21 / 07-05-2025

20:35 / 06-05-2025

08:40 / 05-05-2025

Belə aludəçilik qəti mütilik yaradır…
Tarix: 14-08-2019 00:07 | Bölmə: Cəmiyyət

Narkomaniya - bu xəstəliyin yaranmasının müəyyən səbəbləri var. Heç şübhəsiz ki, bu səbəblərin ən başlıcası iradə zəifliyi, mənəvi boşluq və kənar mənfi təsirlərdir.
Əlbəttə, bu xəstəliyin yaranma səbəblərindən ən başlıcası mənəvi boşluqdur. Bu gün gənclər təhsildən, milli-mənəvi, hətta dini dəyərlərimizin öyrənilməsindən daha çox əyləncəyə vaxt ayırırlar. Əyləncə də həddindən artıq olanda gənclər siqaret, sulu qəlyan, spirtli içki kimi zərərli vərdişlərə meyllənirlər. Bu vərdişlərın sərhədi genişləndikcə tükənir və əlavə əyləncələr, məşğuliyyətlər axtarılır. Ondan sonra isə bəlalar səni təqib etməyə başlayır.
Narkotika aludəçiləri, çirkin işlərin satışı ilə məşğul olanlar demək olar ki, Azərbaycanın hər bölgəsində, kənd və şəhərində, hətta kiçik qəsəbəsində belə mövcuddur. Belələrini tanımaq üçün xüsusi dindirmə mexanizminə ehtiyac da yoxdur, ilkin göstərici elə onların özüdür.
Geyimlərindən duruşuna, hətta yerişlərinə qədər aludəçilər öz kimlikləri haqqında məlumat ötürürlər. Belə şəxslərə hər yerə rast gəlmək olar: küçədə, dükanda, hətta məktəbdə…
Əlbəttə, onlar sərbəst hərəkət edə bilmirlər. Hüquq-mühafizə orqanları, xüsusən də polis onları daima nəzarətdə saxlayır. Lazım gələndə isə narkotik maddələrdən istifadə edən şəxslər tez bir zamanda məsuliyyətə cəlb edilirlər.
Narkomaniya həm də dünyada özü ilə heç bir rəqabət aparılmayacaq dərəcədə gəlir götürən böyük biznes vasitəsidir. Çox cüzi miqdarının gətirdiyi böyük pulların başqa gəlir vasitələrindən fərqi ondadır ki, onun aludəçiləri gün ərzində bir dəfə qida qəbul etdikləri halda bir neçə dəfə narkotik maddə qəbul etməsələr yaşaya bilmirlər. Bunun üçün də bu kiçik maddə, öz aludəçilərini özünə elə bağlayır ki, onlar hansı vasitə ilə olursa olsun mütləq narkotikanı əldə etməlidirlər. Bunun üçün soyğunçuluq, oğurluq, hətta adam öldürmək belə narkomanı qorxutmur. Çünkü o, “kayf”da olduğundan öz əməllərinə cavabdehlik daşımır. O, kimi isə hədələyərkən tez bir zamanda əldə edəcəyi narkotikadan başqa bir şey olmadığı üçün hər bir addımı atmağa hazırdır. Belə aludəçilik qəti mütilik yaradır ki, bu da narkotikanı böyük gəlir mərkəzinə çevirir.
Təbii ki, belə olan halda narkotika aludəçisi bu vasitəni əldə etmək məcburiyyətindədir. Bunun üçün onun Kolumbiyaya və Əfqanıstana getməsinə də ehtiyac yoxdur. Onların istəkləri daxili imkanlar hesabına realizə olunur: narkotacirlər daima onların yanındadırlar. Elə problemin başlanğıcı da buradan meydana gəlir.
Narkotika bütün əzalarına, xüsusən də insan vücudunu idarə edən şüura təsir göstərən maddədir. Elə məhz şüura təsir etdiyi üçün insanda aludəçilik yaradır.
Digər yazılarımızda da qeyd etdiyimiz kimi, bu aludəçilik heç də həll olmayan problem deyil. Çox zaman məcburi həbsə məruz qalan aludəçilər ilk həbsxana həyatında narkotik maddələr üçün lazım olan məbləği əldə edə bilmədikləri üçün həbsdə olduqları müddətdə narkotikanı tərgidirlər. Hə, bu daha çox iradəsi möhkəm, düşüncə qabiliyyəti hələ də yerində olan narko-istifadəçilərdir.
Əlbəttə, insan özünə gələcək hər hansı bir iş üçün ümid verərək dözüm nümayiş etdirə bilər, lakin bu bir həqiqətdir ki, bir neçə il aludəçi insan narkotikadan kənar qala bilirsə və ya bunu əldə edə bilməməzliyi onun şüurunda narkotikadan uzaq qalma siqnalı ilə onu susdurursa, demək cəmiyyətə döndüyü zamanda da mövcud şərait yaranarsa bu onun yenidən narkotik düşkünü olma ehtimalını sıfıra bərabər edir. Yəni şüura görə aludəçi olan elə şüura görə də bundan çəkinə bilər.
Müşahidələr və statistika göstərir ki, bu bəla hər il yüzlərlə ailənin dağılmasına səbəb olur, neçə-neçə şikəst doğulan uşaqların anormal doğuşu üçün zəmin yaradır, soyğunçuluq, oğurluq faktları, qətillərə rəvac verərək aludəçiləri özlərindən asılı olmayan əməllərə sürükləyir. Sağlam gələcək haqqında danışılan söhbətlərə hər gün daha çox ziyan vuran narkotika qorxunc kabus olaraq hər dörd evdən birində kök salmışdır.
Bu bəla həm də narkotik maddələrdən daimi istifadəyə aludəçilik və nəticədə onlardan ciddi psixi və fiziki asılılığa düşməklə səciyyələnən xəstəlikdir. Narkotikdən istifadə etmənin təhrikedici motivlərindən ən əsası – narkotik maddə qəbulu zamanı yaşanan xoş hissləri təkrar duymaq arzusudur. Maraq, həmyaşıdlarının dilə tutmaları, narkotik maddələrin zərərli nəticələrini başa düşməmək, kimisə təqlid etmə, həzz almaq cəhdi, asudə vaxtdan səmərəli istifadə edə bilməmək, yalan romantika, “sirli” bir şeyə qoşulmaq istəyi, sağlam maraqların və həyat məqsədinin olmaması, gündəlik problemlərdən uzaqlaşmaq istəyi, valideynlərin məşğul olması və nəticədə uşaqlara az diqqət yetirilməsi yeniyetmələri narkotik, yaxud toksiki maddələr qəbul etməyə sövq edən səbəblərdəndir.
Narkomanlığa və digər zərərli vərdişlərə aludə olmamış, lakin belə ehtimalı olan yeniyetmələrin risk qruplarını psixoloji işlərlə üzə çıxarmaq lazımdır.
Ailələrin sosial-iqtisadi vəziyyətinin aşağı düşməsi nəticəsində yeniyetmələrdə addiktiv davranışın artması, cinsi tərbiyə işinin lazımi səviyyədə aparılmaması, son zamanların bəlasına çevrilən QİÇS xəstəliyi haqda informasiyanın məhdudluğu ilə əlaqədar maarifləndirmə vacibdir.
Elmi cəhətdən əsaslandırılmış, praktikada özünü doğruldan qabaqlayıcı tədbirlərlə yeniyetmələri bu işdən çəkindirmək, təhrikedici vəziyyətlərə, stresə, əlacsız vəziyyətə düşən, münaqişəli situasiyada yaşayan, həmyaşıdlarının təsirinə məruz qalan yeniyetmələrə dəstək göstərmək günün vacib problemlərindəndir.
L. HÜSEYN
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf Layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-08-2019 00:07 | Bölmə: Cəmiyyət

Narkomaniya - bu xəstəliyin yaranmasının müəyyən səbəbləri var. Heç şübhəsiz ki, bu səbəblərin ən başlıcası iradə zəifliyi, mənəvi boşluq və kənar mənfi təsirlərdir.
Əlbəttə, bu xəstəliyin yaranma səbəblərindən ən başlıcası mənəvi boşluqdur. Bu gün gənclər təhsildən, milli-mənəvi, hətta dini dəyərlərimizin öyrənilməsindən daha çox əyləncəyə vaxt ayırırlar. Əyləncə də həddindən artıq olanda gənclər siqaret, sulu qəlyan, spirtli içki kimi zərərli vərdişlərə meyllənirlər. Bu vərdişlərın sərhədi genişləndikcə tükənir və əlavə əyləncələr, məşğuliyyətlər axtarılır. Ondan sonra isə bəlalar səni təqib etməyə başlayır.
Narkotika aludəçiləri, çirkin işlərin satışı ilə məşğul olanlar demək olar ki, Azərbaycanın hər bölgəsində, kənd və şəhərində, hətta kiçik qəsəbəsində belə mövcuddur. Belələrini tanımaq üçün xüsusi dindirmə mexanizminə ehtiyac da yoxdur, ilkin göstərici elə onların özüdür.
Geyimlərindən duruşuna, hətta yerişlərinə qədər aludəçilər öz kimlikləri haqqında məlumat ötürürlər. Belə şəxslərə hər yerə rast gəlmək olar: küçədə, dükanda, hətta məktəbdə…
Əlbəttə, onlar sərbəst hərəkət edə bilmirlər. Hüquq-mühafizə orqanları, xüsusən də polis onları daima nəzarətdə saxlayır. Lazım gələndə isə narkotik maddələrdən istifadə edən şəxslər tez bir zamanda məsuliyyətə cəlb edilirlər.
Narkomaniya həm də dünyada özü ilə heç bir rəqabət aparılmayacaq dərəcədə gəlir götürən böyük biznes vasitəsidir. Çox cüzi miqdarının gətirdiyi böyük pulların başqa gəlir vasitələrindən fərqi ondadır ki, onun aludəçiləri gün ərzində bir dəfə qida qəbul etdikləri halda bir neçə dəfə narkotik maddə qəbul etməsələr yaşaya bilmirlər. Bunun üçün də bu kiçik maddə, öz aludəçilərini özünə elə bağlayır ki, onlar hansı vasitə ilə olursa olsun mütləq narkotikanı əldə etməlidirlər. Bunun üçün soyğunçuluq, oğurluq, hətta adam öldürmək belə narkomanı qorxutmur. Çünkü o, “kayf”da olduğundan öz əməllərinə cavabdehlik daşımır. O, kimi isə hədələyərkən tez bir zamanda əldə edəcəyi narkotikadan başqa bir şey olmadığı üçün hər bir addımı atmağa hazırdır. Belə aludəçilik qəti mütilik yaradır ki, bu da narkotikanı böyük gəlir mərkəzinə çevirir.
Təbii ki, belə olan halda narkotika aludəçisi bu vasitəni əldə etmək məcburiyyətindədir. Bunun üçün onun Kolumbiyaya və Əfqanıstana getməsinə də ehtiyac yoxdur. Onların istəkləri daxili imkanlar hesabına realizə olunur: narkotacirlər daima onların yanındadırlar. Elə problemin başlanğıcı da buradan meydana gəlir.
Narkotika bütün əzalarına, xüsusən də insan vücudunu idarə edən şüura təsir göstərən maddədir. Elə məhz şüura təsir etdiyi üçün insanda aludəçilik yaradır.
Digər yazılarımızda da qeyd etdiyimiz kimi, bu aludəçilik heç də həll olmayan problem deyil. Çox zaman məcburi həbsə məruz qalan aludəçilər ilk həbsxana həyatında narkotik maddələr üçün lazım olan məbləği əldə edə bilmədikləri üçün həbsdə olduqları müddətdə narkotikanı tərgidirlər. Hə, bu daha çox iradəsi möhkəm, düşüncə qabiliyyəti hələ də yerində olan narko-istifadəçilərdir.
Əlbəttə, insan özünə gələcək hər hansı bir iş üçün ümid verərək dözüm nümayiş etdirə bilər, lakin bu bir həqiqətdir ki, bir neçə il aludəçi insan narkotikadan kənar qala bilirsə və ya bunu əldə edə bilməməzliyi onun şüurunda narkotikadan uzaq qalma siqnalı ilə onu susdurursa, demək cəmiyyətə döndüyü zamanda da mövcud şərait yaranarsa bu onun yenidən narkotik düşkünü olma ehtimalını sıfıra bərabər edir. Yəni şüura görə aludəçi olan elə şüura görə də bundan çəkinə bilər.
Müşahidələr və statistika göstərir ki, bu bəla hər il yüzlərlə ailənin dağılmasına səbəb olur, neçə-neçə şikəst doğulan uşaqların anormal doğuşu üçün zəmin yaradır, soyğunçuluq, oğurluq faktları, qətillərə rəvac verərək aludəçiləri özlərindən asılı olmayan əməllərə sürükləyir. Sağlam gələcək haqqında danışılan söhbətlərə hər gün daha çox ziyan vuran narkotika qorxunc kabus olaraq hər dörd evdən birində kök salmışdır.
Bu bəla həm də narkotik maddələrdən daimi istifadəyə aludəçilik və nəticədə onlardan ciddi psixi və fiziki asılılığa düşməklə səciyyələnən xəstəlikdir. Narkotikdən istifadə etmənin təhrikedici motivlərindən ən əsası – narkotik maddə qəbulu zamanı yaşanan xoş hissləri təkrar duymaq arzusudur. Maraq, həmyaşıdlarının dilə tutmaları, narkotik maddələrin zərərli nəticələrini başa düşməmək, kimisə təqlid etmə, həzz almaq cəhdi, asudə vaxtdan səmərəli istifadə edə bilməmək, yalan romantika, “sirli” bir şeyə qoşulmaq istəyi, sağlam maraqların və həyat məqsədinin olmaması, gündəlik problemlərdən uzaqlaşmaq istəyi, valideynlərin məşğul olması və nəticədə uşaqlara az diqqət yetirilməsi yeniyetmələri narkotik, yaxud toksiki maddələr qəbul etməyə sövq edən səbəblərdəndir.
Narkomanlığa və digər zərərli vərdişlərə aludə olmamış, lakin belə ehtimalı olan yeniyetmələrin risk qruplarını psixoloji işlərlə üzə çıxarmaq lazımdır.
Ailələrin sosial-iqtisadi vəziyyətinin aşağı düşməsi nəticəsində yeniyetmələrdə addiktiv davranışın artması, cinsi tərbiyə işinin lazımi səviyyədə aparılmaması, son zamanların bəlasına çevrilən QİÇS xəstəliyi haqda informasiyanın məhdudluğu ilə əlaqədar maarifləndirmə vacibdir.
Elmi cəhətdən əsaslandırılmış, praktikada özünü doğruldan qabaqlayıcı tədbirlərlə yeniyetmələri bu işdən çəkindirmək, təhrikedici vəziyyətlərə, stresə, əlacsız vəziyyətə düşən, münaqişəli situasiyada yaşayan, həmyaşıdlarının təsirinə məruz qalan yeniyetmələrə dəstək göstərmək günün vacib problemlərindəndir.
L. HÜSEYN
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf Layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 20:33
Zəvvarlar üçün Həcc ayinlərinin vaxtı elan olunub
Dünən, 18:15
Azərbaycan və Türkiyə Milli Müdafiə Universitetləri Yüksək Dialoqa yekun vurub - Fotolar
Dünən, 17:59
27 yaşlı gənc tikinti obyektində yıxılaraq ölüb
Dünən, 14:26
Rasim Məmmədov əmlaklarını geri istəyir
Dünən, 12:29
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 10:40
Şəhər prokurorluğunun yeni korpusu açılıb
Dünən, 10:15
Bank kartlarından daha 30 min manat oğurlanıb
Dünən, 10:00
Qızıl balıqlarla bağlı xəbərdarlıq ediblər
7-05-2025, 17:40
Şagirdlərin yerdəyişməsi müvəqqəti dayandırılacaq
7-05-2025, 17:19
DTX-nin dövlətə xəyanətdə ittiham etdiyi şəxsə hökm oxunub
7-05-2025, 16:31
Hava şəraiti dəyişəcək - Xəbərdarlıq
7-05-2025, 15:09
Türkiyə gözəlinin müəmmalı şəkildə öldüyü villa 15 milyona satılıb
7-05-2025, 14:14
Tiktoker Mahirə insan alverində ittiham olunur
7-05-2025, 13:21
Məhkəmə Şərurlu İsfəndiyarın əleyhinə qərar verib
7-05-2025, 12:08
Sabah yağış yağacaq
7-05-2025, 10:10
Ağdaşda musiqiçilər arasında dava düşüb, saxlanılan var
7-05-2025, 08:21
Teleaparıcı MRT-dən keçərkən ürəyi dayanıb...
7-05-2025, 00:10
Bakıda 20 gün əvvəl təmir olunan yol yenidən çöküb - Video
6-05-2025, 23:13
Hacıqabulun üç kəndində evləri sel suları basıb
6-05-2025, 17:59
Oleq Bakinski ev dustaqlığına buraxılıb
6-05-2025, 16:29
Naxçıvanda ər arvadını bıçaqlayıb
6-05-2025, 13:01
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
6-05-2025, 12:27
Media subyektlərinə dəstək müsabiqəsi başlayıb
6-05-2025, 11:14
Sabiq məhkəmə hakimi barədə qərar verilib
6-05-2025, 09:50
Yağıntılı havaya görə bəzi əraziləri su basıb - Video
6-05-2025, 09:35
Sumqayıtda top mərmisi tapılıb
6-05-2025, 09:16
Samirə Allahverdiyeva İdman TV-nin direktor müavini təyin olunub
5-05-2025, 17:45
Tapança ilə tutulan cərrah: "Özümə gəlməyə çalışıram"
5-05-2025, 17:20
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
5-05-2025, 16:33
Rezidenturaya qəbul imtahanının nəticələri açıqlanıb
5-05-2025, 16:13
Kəlbəcər sakini meşədə itkin düşüb - Yenilənib
5-05-2025, 15:29
"Talassemiya işi" üzrə təqsirləndirilən şəxslərə hökm oxunub
5-05-2025, 14:28
Rusiyada internet problemi yaranıb
5-05-2025, 13:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
5-05-2025, 13:00
Bakı və Sumqayıtda əməliyyat: saxlanılanlar var
5-05-2025, 11:10
Azərbaycana narkotik maddə keçirilməsinin qarşısı alınıb
5-05-2025, 11:02
“Yüksəliş” müsabiqəsinin kadr bankının təqdimatı keçirilib
5-05-2025, 10:08
Məktəb və müəllim seçimi başlayır
5-05-2025, 09:23
Abşeronda qəzaya uğrayan maşın yanıb
4-05-2025, 14:14
Sabah Bakıya leysan, rayonlara sulu qar yağacaq
4-05-2025, 11:11
Milli Müdafiə Universiteti Bakı marafonuna qoşulub - Fotolar
4-05-2025, 08:00
Bu gün şagird və abituriyentlər üçün növbəti imtahandır
3-05-2025, 09:58
Bakının bəzi küçə və prospektlərində hərəkət tam məhdudlaşdırılacaq
2-05-2025, 17:22
Nazirlik hava şəraiti ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edib
2-05-2025, 14:29
Sumqayıtda hasar "KamAZ"ın üzərinə aşıb, sürücü ölüb