11:27 / 15-09-2025
Prezident Qarabağda dörd kəndin sakinləri ilə görüşüb
11:23 / 15-09-2025
Təyyarə qəzasından yalnız pilot sağ çıxıb
11:20 / 15-09-2025
General: Putin sadəcə qorxudur, panikaya ehtiyac yoxdur
11:13 / 15-09-2025
Almanlar Rusiyanın NATO ölkəsinə hücumundan qorxur
11:09 / 15-09-2025
Füzulinin Qaraxanbəyli kəndinin layihəsi açıqlanıb
11:06 / 15-09-2025
İlham Əliyev Xocalıda daha bir kəndə baş çəkib - Fotolar
11:04 / 15-09-2025
Ruslar kombaynları vurub, 12 nəfər yaralanıb
10:59 / 15-09-2025
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Badara kəndində olub - Fotolar
10:55 / 15-09-2025
Pirəkəşkül və Ağdərədə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək
10:43 / 15-09-2025
Rusiyada azərbaycanlı İjevsk Şəhər Dumasının deputatı seçilib
10:28 / 15-09-2025
Sabirabadda 42 yaşlı şəxs qətlə yetirilib
10:22 / 15-09-2025
Donald Tramp İsrailə xəbərdarlıq edib
09:56 / 15-09-2025
Prezident Daşbulaqda tut bağında görülmüş işlərlə tanış olub - Fotolar
09:39 / 15-09-2025
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Seyidbəyli kəndində olub - Fotolar
09:34 / 15-09-2025
Bakıda mənzildən meyit tapılıb
09:14 / 15-09-2025
Məşhur media şirkəti "Google"-ni məhkəməyə verib
09:05 / 15-09-2025
NATO qoşunları Polşaya gələcək
08:57 / 15-09-2025
Xəzər dənizində zəlzələ baş verib
08:13 / 15-09-2025
Çində uçan naməlum obyekt vurulub?
08:08 / 15-09-2025
Husilər silahı yerə qoymağı düşünmürlər
08:01 / 15-09-2025
Gideon Saar Petro Sançesin hərəkətini “biabırçılıq” adlandırıb
07:55 / 15-09-2025
“Çarli Kirk şousu”nu Vens aparacaq
07:47 / 15-09-2025
Baş nazir: “İsrailə qarşı İslam ölkələrinin güc alyansını yaradaq”
07:39 / 15-09-2025
Azərbaycanda Bilik günü qeyd olunur
07:30 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
17:39 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
17:31 / 14-09-2025
Prezident Şuşakənddə görülən işlərlə tanış olub - Fotolar
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
06:10 / 11-09-2025

13:31 / 11-09-2025

21:32 / 10-09-2025

20:48 / 13-09-2025

15:14 / 12-09-2025

14:28 / 10-09-2025

18:29 / 12-09-2025

09:46 / 11-09-2025

17:29 / 10-09-2025

10:50 / 12-09-2025

23:44 / 12-09-2025

Belə aludəçilik qəti mütilik yaradır…
Tarix: 14-08-2019 00:07 | Bölmə: Cəmiyyət

Narkomaniya - bu xəstəliyin yaranmasının müəyyən səbəbləri var. Heç şübhəsiz ki, bu səbəblərin ən başlıcası iradə zəifliyi, mənəvi boşluq və kənar mənfi təsirlərdir.
Əlbəttə, bu xəstəliyin yaranma səbəblərindən ən başlıcası mənəvi boşluqdur. Bu gün gənclər təhsildən, milli-mənəvi, hətta dini dəyərlərimizin öyrənilməsindən daha çox əyləncəyə vaxt ayırırlar. Əyləncə də həddindən artıq olanda gənclər siqaret, sulu qəlyan, spirtli içki kimi zərərli vərdişlərə meyllənirlər. Bu vərdişlərın sərhədi genişləndikcə tükənir və əlavə əyləncələr, məşğuliyyətlər axtarılır. Ondan sonra isə bəlalar səni təqib etməyə başlayır.
Narkotika aludəçiləri, çirkin işlərin satışı ilə məşğul olanlar demək olar ki, Azərbaycanın hər bölgəsində, kənd və şəhərində, hətta kiçik qəsəbəsində belə mövcuddur. Belələrini tanımaq üçün xüsusi dindirmə mexanizminə ehtiyac da yoxdur, ilkin göstərici elə onların özüdür.
Geyimlərindən duruşuna, hətta yerişlərinə qədər aludəçilər öz kimlikləri haqqında məlumat ötürürlər. Belə şəxslərə hər yerə rast gəlmək olar: küçədə, dükanda, hətta məktəbdə…
Əlbəttə, onlar sərbəst hərəkət edə bilmirlər. Hüquq-mühafizə orqanları, xüsusən də polis onları daima nəzarətdə saxlayır. Lazım gələndə isə narkotik maddələrdən istifadə edən şəxslər tez bir zamanda məsuliyyətə cəlb edilirlər.
Narkomaniya həm də dünyada özü ilə heç bir rəqabət aparılmayacaq dərəcədə gəlir götürən böyük biznes vasitəsidir. Çox cüzi miqdarının gətirdiyi böyük pulların başqa gəlir vasitələrindən fərqi ondadır ki, onun aludəçiləri gün ərzində bir dəfə qida qəbul etdikləri halda bir neçə dəfə narkotik maddə qəbul etməsələr yaşaya bilmirlər. Bunun üçün də bu kiçik maddə, öz aludəçilərini özünə elə bağlayır ki, onlar hansı vasitə ilə olursa olsun mütləq narkotikanı əldə etməlidirlər. Bunun üçün soyğunçuluq, oğurluq, hətta adam öldürmək belə narkomanı qorxutmur. Çünkü o, “kayf”da olduğundan öz əməllərinə cavabdehlik daşımır. O, kimi isə hədələyərkən tez bir zamanda əldə edəcəyi narkotikadan başqa bir şey olmadığı üçün hər bir addımı atmağa hazırdır. Belə aludəçilik qəti mütilik yaradır ki, bu da narkotikanı böyük gəlir mərkəzinə çevirir.
Təbii ki, belə olan halda narkotika aludəçisi bu vasitəni əldə etmək məcburiyyətindədir. Bunun üçün onun Kolumbiyaya və Əfqanıstana getməsinə də ehtiyac yoxdur. Onların istəkləri daxili imkanlar hesabına realizə olunur: narkotacirlər daima onların yanındadırlar. Elə problemin başlanğıcı da buradan meydana gəlir.
Narkotika bütün əzalarına, xüsusən də insan vücudunu idarə edən şüura təsir göstərən maddədir. Elə məhz şüura təsir etdiyi üçün insanda aludəçilik yaradır.
Digər yazılarımızda da qeyd etdiyimiz kimi, bu aludəçilik heç də həll olmayan problem deyil. Çox zaman məcburi həbsə məruz qalan aludəçilər ilk həbsxana həyatında narkotik maddələr üçün lazım olan məbləği əldə edə bilmədikləri üçün həbsdə olduqları müddətdə narkotikanı tərgidirlər. Hə, bu daha çox iradəsi möhkəm, düşüncə qabiliyyəti hələ də yerində olan narko-istifadəçilərdir.
Əlbəttə, insan özünə gələcək hər hansı bir iş üçün ümid verərək dözüm nümayiş etdirə bilər, lakin bu bir həqiqətdir ki, bir neçə il aludəçi insan narkotikadan kənar qala bilirsə və ya bunu əldə edə bilməməzliyi onun şüurunda narkotikadan uzaq qalma siqnalı ilə onu susdurursa, demək cəmiyyətə döndüyü zamanda da mövcud şərait yaranarsa bu onun yenidən narkotik düşkünü olma ehtimalını sıfıra bərabər edir. Yəni şüura görə aludəçi olan elə şüura görə də bundan çəkinə bilər.
Müşahidələr və statistika göstərir ki, bu bəla hər il yüzlərlə ailənin dağılmasına səbəb olur, neçə-neçə şikəst doğulan uşaqların anormal doğuşu üçün zəmin yaradır, soyğunçuluq, oğurluq faktları, qətillərə rəvac verərək aludəçiləri özlərindən asılı olmayan əməllərə sürükləyir. Sağlam gələcək haqqında danışılan söhbətlərə hər gün daha çox ziyan vuran narkotika qorxunc kabus olaraq hər dörd evdən birində kök salmışdır.
Bu bəla həm də narkotik maddələrdən daimi istifadəyə aludəçilik və nəticədə onlardan ciddi psixi və fiziki asılılığa düşməklə səciyyələnən xəstəlikdir. Narkotikdən istifadə etmənin təhrikedici motivlərindən ən əsası – narkotik maddə qəbulu zamanı yaşanan xoş hissləri təkrar duymaq arzusudur. Maraq, həmyaşıdlarının dilə tutmaları, narkotik maddələrin zərərli nəticələrini başa düşməmək, kimisə təqlid etmə, həzz almaq cəhdi, asudə vaxtdan səmərəli istifadə edə bilməmək, yalan romantika, “sirli” bir şeyə qoşulmaq istəyi, sağlam maraqların və həyat məqsədinin olmaması, gündəlik problemlərdən uzaqlaşmaq istəyi, valideynlərin məşğul olması və nəticədə uşaqlara az diqqət yetirilməsi yeniyetmələri narkotik, yaxud toksiki maddələr qəbul etməyə sövq edən səbəblərdəndir.
Narkomanlığa və digər zərərli vərdişlərə aludə olmamış, lakin belə ehtimalı olan yeniyetmələrin risk qruplarını psixoloji işlərlə üzə çıxarmaq lazımdır.
Ailələrin sosial-iqtisadi vəziyyətinin aşağı düşməsi nəticəsində yeniyetmələrdə addiktiv davranışın artması, cinsi tərbiyə işinin lazımi səviyyədə aparılmaması, son zamanların bəlasına çevrilən QİÇS xəstəliyi haqda informasiyanın məhdudluğu ilə əlaqədar maarifləndirmə vacibdir.
Elmi cəhətdən əsaslandırılmış, praktikada özünü doğruldan qabaqlayıcı tədbirlərlə yeniyetmələri bu işdən çəkindirmək, təhrikedici vəziyyətlərə, stresə, əlacsız vəziyyətə düşən, münaqişəli situasiyada yaşayan, həmyaşıdlarının təsirinə məruz qalan yeniyetmələrə dəstək göstərmək günün vacib problemlərindəndir.
L. HÜSEYN
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf Layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-08-2019 00:07 | Bölmə: Cəmiyyət

Narkomaniya - bu xəstəliyin yaranmasının müəyyən səbəbləri var. Heç şübhəsiz ki, bu səbəblərin ən başlıcası iradə zəifliyi, mənəvi boşluq və kənar mənfi təsirlərdir.
Əlbəttə, bu xəstəliyin yaranma səbəblərindən ən başlıcası mənəvi boşluqdur. Bu gün gənclər təhsildən, milli-mənəvi, hətta dini dəyərlərimizin öyrənilməsindən daha çox əyləncəyə vaxt ayırırlar. Əyləncə də həddindən artıq olanda gənclər siqaret, sulu qəlyan, spirtli içki kimi zərərli vərdişlərə meyllənirlər. Bu vərdişlərın sərhədi genişləndikcə tükənir və əlavə əyləncələr, məşğuliyyətlər axtarılır. Ondan sonra isə bəlalar səni təqib etməyə başlayır.
Narkotika aludəçiləri, çirkin işlərin satışı ilə məşğul olanlar demək olar ki, Azərbaycanın hər bölgəsində, kənd və şəhərində, hətta kiçik qəsəbəsində belə mövcuddur. Belələrini tanımaq üçün xüsusi dindirmə mexanizminə ehtiyac da yoxdur, ilkin göstərici elə onların özüdür.
Geyimlərindən duruşuna, hətta yerişlərinə qədər aludəçilər öz kimlikləri haqqında məlumat ötürürlər. Belə şəxslərə hər yerə rast gəlmək olar: küçədə, dükanda, hətta məktəbdə…
Əlbəttə, onlar sərbəst hərəkət edə bilmirlər. Hüquq-mühafizə orqanları, xüsusən də polis onları daima nəzarətdə saxlayır. Lazım gələndə isə narkotik maddələrdən istifadə edən şəxslər tez bir zamanda məsuliyyətə cəlb edilirlər.
Narkomaniya həm də dünyada özü ilə heç bir rəqabət aparılmayacaq dərəcədə gəlir götürən böyük biznes vasitəsidir. Çox cüzi miqdarının gətirdiyi böyük pulların başqa gəlir vasitələrindən fərqi ondadır ki, onun aludəçiləri gün ərzində bir dəfə qida qəbul etdikləri halda bir neçə dəfə narkotik maddə qəbul etməsələr yaşaya bilmirlər. Bunun üçün də bu kiçik maddə, öz aludəçilərini özünə elə bağlayır ki, onlar hansı vasitə ilə olursa olsun mütləq narkotikanı əldə etməlidirlər. Bunun üçün soyğunçuluq, oğurluq, hətta adam öldürmək belə narkomanı qorxutmur. Çünkü o, “kayf”da olduğundan öz əməllərinə cavabdehlik daşımır. O, kimi isə hədələyərkən tez bir zamanda əldə edəcəyi narkotikadan başqa bir şey olmadığı üçün hər bir addımı atmağa hazırdır. Belə aludəçilik qəti mütilik yaradır ki, bu da narkotikanı böyük gəlir mərkəzinə çevirir.
Təbii ki, belə olan halda narkotika aludəçisi bu vasitəni əldə etmək məcburiyyətindədir. Bunun üçün onun Kolumbiyaya və Əfqanıstana getməsinə də ehtiyac yoxdur. Onların istəkləri daxili imkanlar hesabına realizə olunur: narkotacirlər daima onların yanındadırlar. Elə problemin başlanğıcı da buradan meydana gəlir.
Narkotika bütün əzalarına, xüsusən də insan vücudunu idarə edən şüura təsir göstərən maddədir. Elə məhz şüura təsir etdiyi üçün insanda aludəçilik yaradır.
Digər yazılarımızda da qeyd etdiyimiz kimi, bu aludəçilik heç də həll olmayan problem deyil. Çox zaman məcburi həbsə məruz qalan aludəçilər ilk həbsxana həyatında narkotik maddələr üçün lazım olan məbləği əldə edə bilmədikləri üçün həbsdə olduqları müddətdə narkotikanı tərgidirlər. Hə, bu daha çox iradəsi möhkəm, düşüncə qabiliyyəti hələ də yerində olan narko-istifadəçilərdir.
Əlbəttə, insan özünə gələcək hər hansı bir iş üçün ümid verərək dözüm nümayiş etdirə bilər, lakin bu bir həqiqətdir ki, bir neçə il aludəçi insan narkotikadan kənar qala bilirsə və ya bunu əldə edə bilməməzliyi onun şüurunda narkotikadan uzaq qalma siqnalı ilə onu susdurursa, demək cəmiyyətə döndüyü zamanda da mövcud şərait yaranarsa bu onun yenidən narkotik düşkünü olma ehtimalını sıfıra bərabər edir. Yəni şüura görə aludəçi olan elə şüura görə də bundan çəkinə bilər.
Müşahidələr və statistika göstərir ki, bu bəla hər il yüzlərlə ailənin dağılmasına səbəb olur, neçə-neçə şikəst doğulan uşaqların anormal doğuşu üçün zəmin yaradır, soyğunçuluq, oğurluq faktları, qətillərə rəvac verərək aludəçiləri özlərindən asılı olmayan əməllərə sürükləyir. Sağlam gələcək haqqında danışılan söhbətlərə hər gün daha çox ziyan vuran narkotika qorxunc kabus olaraq hər dörd evdən birində kök salmışdır.
Bu bəla həm də narkotik maddələrdən daimi istifadəyə aludəçilik və nəticədə onlardan ciddi psixi və fiziki asılılığa düşməklə səciyyələnən xəstəlikdir. Narkotikdən istifadə etmənin təhrikedici motivlərindən ən əsası – narkotik maddə qəbulu zamanı yaşanan xoş hissləri təkrar duymaq arzusudur. Maraq, həmyaşıdlarının dilə tutmaları, narkotik maddələrin zərərli nəticələrini başa düşməmək, kimisə təqlid etmə, həzz almaq cəhdi, asudə vaxtdan səmərəli istifadə edə bilməmək, yalan romantika, “sirli” bir şeyə qoşulmaq istəyi, sağlam maraqların və həyat məqsədinin olmaması, gündəlik problemlərdən uzaqlaşmaq istəyi, valideynlərin məşğul olması və nəticədə uşaqlara az diqqət yetirilməsi yeniyetmələri narkotik, yaxud toksiki maddələr qəbul etməyə sövq edən səbəblərdəndir.
Narkomanlığa və digər zərərli vərdişlərə aludə olmamış, lakin belə ehtimalı olan yeniyetmələrin risk qruplarını psixoloji işlərlə üzə çıxarmaq lazımdır.
Ailələrin sosial-iqtisadi vəziyyətinin aşağı düşməsi nəticəsində yeniyetmələrdə addiktiv davranışın artması, cinsi tərbiyə işinin lazımi səviyyədə aparılmaması, son zamanların bəlasına çevrilən QİÇS xəstəliyi haqda informasiyanın məhdudluğu ilə əlaqədar maarifləndirmə vacibdir.
Elmi cəhətdən əsaslandırılmış, praktikada özünü doğruldan qabaqlayıcı tədbirlərlə yeniyetmələri bu işdən çəkindirmək, təhrikedici vəziyyətlərə, stresə, əlacsız vəziyyətə düşən, münaqişəli situasiyada yaşayan, həmyaşıdlarının təsirinə məruz qalan yeniyetmələrə dəstək göstərmək günün vacib problemlərindəndir.
L. HÜSEYN
Bu yazı “Azərbaycan Milli İnkişaf Layihəsi” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə həyata keçirdiyi “Narkotik vasitələrdən və psixotrop maddələrdən istifadə edən şəxslərin sağlam həyat tərzinə qaytarılması üçün təbliğat və maarifləndirmə işinin təşkili” layihə çərçivəsində çap olunur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:28
Sabirabadda 42 yaşlı şəxs qətlə yetirilib
Bu gün, 09:14
Məşhur media şirkəti "Google"-ni məhkəməyə verib
Bu gün, 08:13
Çində uçan naməlum obyekt vurulub?
Dünən, 13:22
Sabah yağış yağacaq
13-09-2025, 15:48
Sabah Bakıda intensiv yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
12-09-2025, 18:29
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
12-09-2025, 17:23
Xırdalan–Sumqayıt–Xırdalan xətti üzrə sərnişin qatarlarının fəaliyyəti dayandırılır
12-09-2025, 16:15
BDU-da bəzi ixtisaslar üzrə dərslər 4 gün keçiriləcək
12-09-2025, 14:35
Bakıda 35 min manatlıq dələduzluq edən şəxslər saxlanılıb
12-09-2025, 14:18
Gəncədə evdə partlayış olub, xəsarət alan var
12-09-2025, 12:53
Sabah yağış yağacaq
12-09-2025, 11:16
Bakıda güclü külək ağacı yola aşırıb
12-09-2025, 10:51
Elektron Təhlükəsizlik Xidmətində təyinat olub
12-09-2025, 10:01
Lənkəran sakini 13 kq narkotiklə saxlanılıb
12-09-2025, 00:55
Çimərlikdə qadınları videoya çəkən şəxs həbs edilib - Foto
11-09-2025, 22:53
Qubada güclü sel körpünü dağıdıb
11-09-2025, 17:43
Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar - “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb”
11-09-2025, 17:06
Onlayn bilet satışı adı altında kiberdələduzluq halları artır
11-09-2025, 12:13
Mars üçün könüllülər seçiblər - Foto
11-09-2025, 10:13
“Habertürk” və “Show TV” dövlət nəzarətinə götürülüb
11-09-2025, 09:28
Dövlət sərhədimizi pozan iki iranlı saxlanılıb
10-09-2025, 17:54
Prokurorluq keçmiş memarın barəsindəki hökmdən protest verib
10-09-2025, 17:16
"Coca-Cola" Rusiya şirkətini məhkəməyə verib
10-09-2025, 12:59
Azərbaycanda havadan su əldə ediləcək
10-09-2025, 12:14
Sabah hava yağışlı olacaq - Proqnoz
10-09-2025, 11:03
Ağdamda 16 yaşlı qızı zorlayıblar - 4 nəfər saxlanılıb
10-09-2025, 10:49
Sərhədimizi pozan əcnəbi saxlanılıb
10-09-2025, 10:24
Sabirabadda 14 yaşlı qızla 20 yaşlı oğlan nişanlanıb, ata həbs edilib
10-09-2025, 10:00
Bakıya narkotik gətirməyi planlaşdıran şəxs tutulub
9-09-2025, 19:05
Müəllimlərin işə qəbulu: apellyasiya nəticələri elan olunub
9-09-2025, 15:53
Qüdrət Həsənquliyev: "Zabitlərə ev verməkdənsə, onlara..."
9-09-2025, 15:52
Şirkət direktoru və digərlərinin cəzası azaldılıb
9-09-2025, 14:34
Şuşada polis postunun suyunu qəsdən kəsən hotel sahibi həbs olunub
9-09-2025, 13:15
Sabahın hava proqnozu açqlanıb
9-09-2025, 13:02
Sumqayıtda avtoxuliqanlar saxlanılıb
9-09-2025, 12:24
Saatlıda qadın tutulub - Narkotiklə
9-09-2025, 12:15
Gəncədən Kəlbəcərə ilk avtobus reysi açılıb
9-09-2025, 12:02
Bakıda evdən oğurluq edən qadın saxlanılıb
9-09-2025, 11:01
Yasda ehsan ləğv edilir? - Açqlama
9-09-2025, 10:22
Gəncə hava limanında qızıl-zinət əşyaları oğurlanıb
9-09-2025, 08:14
Qatilin vəkili üçün pul toplayırlar - Foto
8-09-2025, 18:14
TƏBİB-in elektron sistemində problem yaranıb
8-09-2025, 17:11
Xəzər dənizində brakonyer saxlanılıb - Video
8-09-2025, 17:09
Ali təhsil müəssisələrinə qeydiyyat müddəti uzadılıb
8-09-2025, 16:35
Milli Məclisə yeni qanun layihəsi göndərilib
8-09-2025, 15:39
"Bulvar"ın keçmiş rəhbəri özünü təqsirli saymır - Məhkəmə prosesi
8-09-2025, 14:05
Laçında traktor dərəyə aşıb: bir nəfər ölüb
8-09-2025, 13:59
İcraçı direktor vəzifədən azad olunub
8-09-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq