00:24 / 30-08-2025
Töhmət alan icra başçısı: “İş olan yerdə nöqsan da olur"
00:10 / 30-08-2025
Azərbaycanla ABŞ arasında Anlaşma Memorandumu imzalanlb
19:01 / 29-08-2025
Bako Sahakyanın ibtidai istintaqa ifadəsi yayılıb
18:25 / 29-08-2025
MİQ üzrə müsahibə mərhələsinin nəticələri elan olunub
18:01 / 29-08-2025
Məhkəmə tiktoker Aysel Mustafayeva haqqında həbs qərarı verib
17:53 / 29-08-2025
Gənclər Liqası və U-17 Liqada 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb
17:43 / 29-08-2025
DÇ-2026: Türkiyə yığmasının heyəti açıqlanıb
17:38 / 29-08-2025
Azərbaycanda saxlanılan Özbəkistan vətəndaşı ölkəsinə təhvil verilib
17:32 / 29-08-2025
Rusiya ABŞ və NATO-nun silah marşrutlarını izləyir
17:15 / 29-08-2025
İtaliyada 60-dan çox turist qidadan zəhərlənib
17:07 / 29-08-2025
Yanan beş qayıqdan ikisi batıb
17:05 / 29-08-2025
Şəbnəm Tovuzlu Rusiyaya buraxılmayıb
17:01 / 29-08-2025
Zelenski: Rusiya bufer zonanı artırmaq üçün geri çəkilməlidir
17:00 / 29-08-2025
Şəhid Natiq Kərimov dəfn olunub
16:58 / 29-08-2025
Daha 56 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılıb
16:23 / 29-08-2025
Hərbi xidmətə çağırış başlayır
16:13 / 29-08-2025
Prezident icra başçısına şiddətli töhmət verib
16:10 / 29-08-2025
"Qarabağ" futbol klubuna 5 milyon manat ayrılıb - Sərəncam
16:03 / 29-08-2025
Agentlik: "İki il ərzində Ukraynada oxuyan 3673 tələbənin diplomu tanınıb"
15:41 / 29-08-2025
Cümşüd Nuriyev: Bizi təxribata çəkə bilməzlər
15:36 / 29-08-2025
Pakistanla Ermənistan arasında diplomatik münasibətlər qurulur
15:16 / 29-08-2025
BQXK sentyabrda Bakıdakı ofisini bağlayacaq
15:13 / 29-08-2025
Məmmədəli Ağayev 20 milyon mənimsəmədə ittiham olunub
14:12 / 29-08-2025
Daha bir şəhidimiz Füzulidə torpağa tapşırılıb
14:08 / 29-08-2025
Yardımlıda əməliyyat: iki nəfər tutulub
14:05 / 29-08-2025
"Rokki" və Silvester Stallone haqqında film çəkilir
13:42 / 29-08-2025
Şəhidimiz Kürdəmirdə dəfn edilib
13:34 / 29-08-2025
BMT-nin İrana qarşı sanksiyaları bərpa olunur
13:07 / 29-08-2025
Metroda aylıq və birsəfərlik gediş haqqı kartları tətbiq oluna bilər
15:41 / 25-08-2025
Ticarət mərkəzindəki güclü yanğın söndürülüb - (Yenilənir+) - Fotolar
14:04 / 26-08-2025
Quranı yandıran siyasətçi müsəlmanları hədələyir - Video
01:04 / 26-08-2025
Bu gün Laçın Şəhəri Günüdür
18:09 / 27-08-2025
Bakının üç rayonunda söküntü işlərinə başlayırlar
13:31 / 28-08-2025
Bakıda nəqliyyatda gedişhaqqı artırılacaq? - Açıqlama
10:51 / 25-08-2025
Ermənistan ordudan imtina edir?
17:14 / 25-08-2025
Qəzzada 300 nəfər acından ölüb - 117-si uşaqdır
11:13 / 26-08-2025
Zəngəzur dəhlizi Türkiyəyə effektiv yol açır
12:50 / 27-08-2025
Keçmiş rəqiblər barışır: Türkiyə Səddamla əlaqə qurur
16:14 / 25-08-2025
Vəhşi təbiət... - Fotolar
13:54 / 27-08-2025
Ağdama növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
22:47 / 25-08-2025
"Zirə” “Qəbələ”ni məğlub edib
Sərdar Cəlaloğlu: “Nəzəriyyəmi Nobelə göndərmək üçün pul axtarıram”
Tarix: 06-10-2017 11:00 | Bölmə: Cəmiyyət
Bu ilin də Nobel mükafatçıları bəlli oldu. Fiziologiya və tibb sahələri üzrə Nobel mükafatının sahibləri amerikalı alimlər Ceffri Holl, Maykl Rozbaş və Maykl Yanqdır. Kimya üzrə Nobel mükafatını isə isveçrəli Jak Debuş, amerikalı Yoahim Frank və Böyük Britaniya təmsilçisi Riçard Henderson aldı.
Nobel mükafatının məbləği 1 milyon ABŞ dollarıdır. Fizika üzrə Nobel mükafatı amerikalı Kip Torn, Rayner Vayss və Harri Berrişə verildi.
Xatırladaq ki, ötən il Azərbaycan Demokrat Partiyasının (ADP) sədri Sərdar Cəlaloğlu da Nobel mükafatı üçün öz namizədliyini irəli sürmüşdü və iki turdan keçmişdi. Onun "Kosmik hadisələr haqqında nəzəriyyə”si 2 dəfə dünyanın yüzlərlə tanınmış alimlərinin elmi ekspertizasından keçərək gizli səsverməyə çıxarıldı. Ancaq Fizika nominasiyası üzrə mükafata S.Cəlaloğlu yox, ABŞ alimləri David Saules (David J. Thouless), Danken Haldeyn (F.Duncan M. Haldane) və Maykl Kosterilts (J.Michael Kosterlitz) layiq görüldü.
S.Cəlaloğlu "Yeni Müsavat”a açıqlamasında deyib ki, bu il də sənədlərini Nobel mükafatı üçün göndərib:
"Nəzəriyyəmin bu il hansı mərhələyə qədər getməsindən xəbərim yoxdur. Həmin nəzəriyyəm fizikada çox böyük elmi kəşflə bağlı idi. Mən maddənin nəzəri olaraq 5-ci halı haqqında fikirlərimi ifadə eləmişdim. Eyni zamanda informasiyasının maddə ifadə olunmasının qanunauyğunluqları ilə bağlı yazmışdım. Çox ciddi nəzəriyyədir. Sadəcə olaraq, mən baxıram ki, son vaxtlar Nobel mükafatı eksperimental nəticələrə, yəni nəzəriyyəyə yox, nəzəriyyənin təcrübədə sübutuna görə verilir”.
ADP sədri qeyd edib ki, axırıncı Nobel mükafatı alanların tədqiqatları üçün lazım olan avadanlıqlara bir milyard dollar pul xərclənib: “Yəni onlar eksperimental almaq üçün iki ayrı-ayrı ölkədən bir milyard qoyub, iki ölkə birləşib həmin şeyi kəşf ediblər. Mənim Nobel mükafatı üçün sənədlərimi göndərməyimə hər il 3-4 min manat lazım olur. Mən bu pulu tapmağa çətinlik çəkirəm.
Mənim elə böyük Fizika İnstitutum, laboratoriyam yoxdur ki, bu nəzəriyyəmi praktikada sübut edəm. Ola bilsin ki, gələcəkdə dövlət pul ayırıb bu nəzəriyyəni praktikada sübut edə biləcək və bu da elmdə öz yerini alacaq. Amma açığı deyim ki, işin hansı səviyyəyə qədər getməsi ilə bağlı keçən il Nobel Komitəsi mənə demişdi ki, gizli səsverməyə buraxılmışam. Amma bu il məlumat almamışam. Sözün düzü, heç özüm də maraqlanmadım. Ona görə maraqlanmadım ki, mən Nobel mükafatının əsasnaməsindən bilirəm ki, nəzəri kəşflərə nadir hallarda mükafatlar verirlər. Mükafatı nəzəriyyələrin eksperimental sübutuna verirlər.
Məsələn, Eynşteyn 10 dəfə ümumi nisbi nəzəriyyəsini Nobelə göndərib. O, ümumi nisbi nəzəriyyəsinə görə Nobel almayıb, apardığı eksperimental tədqiqatlara görə mükafat alıb. Mənim də nəzəriyyəm mütləq nisbilik nəzəriyyəsidir. Yəni Eynşteyn nisbilik nəzəriyyəsini bir növ inşa elətdirmişəm və onun əsasında yox, ondan fərqli bir nəzəriyyə irəli sürmüşəm. Bu da maddənin 5-ci halının nədən ibarət olması ilə bağlıdır. Mən əminəm ki, nəzəriyyəm bu dəfə də yüksək səviyyəyə qədər gedib, sadəcə olaraq, dəqiq deyə bilmərəm ki, hansı səviyyəyə qədər gedib. Onu gərək Nobel Komitəsindən öyrənək”.
S.Cəlaloğlu 6 nəzəriyyəsinin olduğunu və onların da hər birinin Nobel mükafatına layiq olduğunu deyib:
"Bu il kinetik nəzəriyyəsini vermişəm. Kinetik nəzəriyyə – yəni bir fizikadan başqa fizikaya keçid necə baş verir? Bu keçid hərəkətləri ilə bağlı fizikada heç bir məlumat, nəzəriyyə, elmi mülahizə yoxdur. Biz bunu ayrı-ayrı fizikalar kimi təsəvvür edirik. Halbuki dünya vəhdətdədir və bu vəhdətin də mahiyyəti o keçiddən ibarətdir. Bu, dünyanın əmələ gəlməsi məsələsidir. Üç fiziki hərəkət haqqında nəzəriyyə, onların fiziki düsturlarını və s. hazırlamışdım.
Hər dəfə mən nəzəriyyəmi Nobelə göndərmək üçün 3-4 min pul axtarıram. Bu pulu tapa bilmirəm. Heç kim sponsorluq etmək istəmir, hökumət, iş adamları bu sahəyə pul ayırmır. Biz müxalifətçi olduğumuza görə yaxın dostlarım belə qorxusundan investisiya qoymur ki, mən nəzəriyyələrimi hər il göndərim. Ona görə də mən, həm də iqtisadi cəhətdən göndərmədim. Yoxsa, mən ardıcıl olaraq öz nəzəriyyələrimin hamısının Nobelə layiq olduğunu və Nobelə də göndərilməsinin vacib olduğunu bilirəm.
Azərbaycandan Nobelə ardıcıl olaraq işlər daxil olursa, bu həm də ölkəmizin elmin inkişafını və səviyyəsini dünyaya tanıtmaqdır. Amma nə edək ki, maddi imkan yoxdur. Azərbaycan hökuməti elmə investisiya qoymur, ümumiyyətlə, elmlə maraqlanmır. Ona görə də düşünürəm ki, bir az gözləyim. Əgər maddi imkanlar əldə edə bilsəm, gələn il Nobelə nəzəriyyələrimi yenə də göndərəcəm”.
Əlavə edək ki, mükafatın təqdimat mərasimi hər il dekabrın 10-da İsveçin və Norveçin paytaxtlarında keçirilir. Belə ki, fizika, kimya, fiziologiya və təbabət, ədəbiyyat, iqtisadiyyat sahələrində mükafatlar Stokholmda İsveç Kralı tərəfindən, sülhün qorunması istiqamətində mükafat isə Osloda Norveç Kralının və kral ailəsi üzvlərinin iştirakı ilə Norveç Nobel Komitəsinin sədri tərəfindən təqdim edilir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-10-2017 11:00 | Bölmə: Cəmiyyət
Bu ilin də Nobel mükafatçıları bəlli oldu. Fiziologiya və tibb sahələri üzrə Nobel mükafatının sahibləri amerikalı alimlər Ceffri Holl, Maykl Rozbaş və Maykl Yanqdır. Kimya üzrə Nobel mükafatını isə isveçrəli Jak Debuş, amerikalı Yoahim Frank və Böyük Britaniya təmsilçisi Riçard Henderson aldı.
Nobel mükafatının məbləği 1 milyon ABŞ dollarıdır. Fizika üzrə Nobel mükafatı amerikalı Kip Torn, Rayner Vayss və Harri Berrişə verildi.
Xatırladaq ki, ötən il Azərbaycan Demokrat Partiyasının (ADP) sədri Sərdar Cəlaloğlu da Nobel mükafatı üçün öz namizədliyini irəli sürmüşdü və iki turdan keçmişdi. Onun "Kosmik hadisələr haqqında nəzəriyyə”si 2 dəfə dünyanın yüzlərlə tanınmış alimlərinin elmi ekspertizasından keçərək gizli səsverməyə çıxarıldı. Ancaq Fizika nominasiyası üzrə mükafata S.Cəlaloğlu yox, ABŞ alimləri David Saules (David J. Thouless), Danken Haldeyn (F.Duncan M. Haldane) və Maykl Kosterilts (J.Michael Kosterlitz) layiq görüldü.
S.Cəlaloğlu "Yeni Müsavat”a açıqlamasında deyib ki, bu il də sənədlərini Nobel mükafatı üçün göndərib:
"Nəzəriyyəmin bu il hansı mərhələyə qədər getməsindən xəbərim yoxdur. Həmin nəzəriyyəm fizikada çox böyük elmi kəşflə bağlı idi. Mən maddənin nəzəri olaraq 5-ci halı haqqında fikirlərimi ifadə eləmişdim. Eyni zamanda informasiyasının maddə ifadə olunmasının qanunauyğunluqları ilə bağlı yazmışdım. Çox ciddi nəzəriyyədir. Sadəcə olaraq, mən baxıram ki, son vaxtlar Nobel mükafatı eksperimental nəticələrə, yəni nəzəriyyəyə yox, nəzəriyyənin təcrübədə sübutuna görə verilir”.
ADP sədri qeyd edib ki, axırıncı Nobel mükafatı alanların tədqiqatları üçün lazım olan avadanlıqlara bir milyard dollar pul xərclənib: “Yəni onlar eksperimental almaq üçün iki ayrı-ayrı ölkədən bir milyard qoyub, iki ölkə birləşib həmin şeyi kəşf ediblər. Mənim Nobel mükafatı üçün sənədlərimi göndərməyimə hər il 3-4 min manat lazım olur. Mən bu pulu tapmağa çətinlik çəkirəm.
Mənim elə böyük Fizika İnstitutum, laboratoriyam yoxdur ki, bu nəzəriyyəmi praktikada sübut edəm. Ola bilsin ki, gələcəkdə dövlət pul ayırıb bu nəzəriyyəni praktikada sübut edə biləcək və bu da elmdə öz yerini alacaq. Amma açığı deyim ki, işin hansı səviyyəyə qədər getməsi ilə bağlı keçən il Nobel Komitəsi mənə demişdi ki, gizli səsverməyə buraxılmışam. Amma bu il məlumat almamışam. Sözün düzü, heç özüm də maraqlanmadım. Ona görə maraqlanmadım ki, mən Nobel mükafatının əsasnaməsindən bilirəm ki, nəzəri kəşflərə nadir hallarda mükafatlar verirlər. Mükafatı nəzəriyyələrin eksperimental sübutuna verirlər.
Məsələn, Eynşteyn 10 dəfə ümumi nisbi nəzəriyyəsini Nobelə göndərib. O, ümumi nisbi nəzəriyyəsinə görə Nobel almayıb, apardığı eksperimental tədqiqatlara görə mükafat alıb. Mənim də nəzəriyyəm mütləq nisbilik nəzəriyyəsidir. Yəni Eynşteyn nisbilik nəzəriyyəsini bir növ inşa elətdirmişəm və onun əsasında yox, ondan fərqli bir nəzəriyyə irəli sürmüşəm. Bu da maddənin 5-ci halının nədən ibarət olması ilə bağlıdır. Mən əminəm ki, nəzəriyyəm bu dəfə də yüksək səviyyəyə qədər gedib, sadəcə olaraq, dəqiq deyə bilmərəm ki, hansı səviyyəyə qədər gedib. Onu gərək Nobel Komitəsindən öyrənək”.
S.Cəlaloğlu 6 nəzəriyyəsinin olduğunu və onların da hər birinin Nobel mükafatına layiq olduğunu deyib:
"Bu il kinetik nəzəriyyəsini vermişəm. Kinetik nəzəriyyə – yəni bir fizikadan başqa fizikaya keçid necə baş verir? Bu keçid hərəkətləri ilə bağlı fizikada heç bir məlumat, nəzəriyyə, elmi mülahizə yoxdur. Biz bunu ayrı-ayrı fizikalar kimi təsəvvür edirik. Halbuki dünya vəhdətdədir və bu vəhdətin də mahiyyəti o keçiddən ibarətdir. Bu, dünyanın əmələ gəlməsi məsələsidir. Üç fiziki hərəkət haqqında nəzəriyyə, onların fiziki düsturlarını və s. hazırlamışdım.
Hər dəfə mən nəzəriyyəmi Nobelə göndərmək üçün 3-4 min pul axtarıram. Bu pulu tapa bilmirəm. Heç kim sponsorluq etmək istəmir, hökumət, iş adamları bu sahəyə pul ayırmır. Biz müxalifətçi olduğumuza görə yaxın dostlarım belə qorxusundan investisiya qoymur ki, mən nəzəriyyələrimi hər il göndərim. Ona görə də mən, həm də iqtisadi cəhətdən göndərmədim. Yoxsa, mən ardıcıl olaraq öz nəzəriyyələrimin hamısının Nobelə layiq olduğunu və Nobelə də göndərilməsinin vacib olduğunu bilirəm.
Azərbaycandan Nobelə ardıcıl olaraq işlər daxil olursa, bu həm də ölkəmizin elmin inkişafını və səviyyəsini dünyaya tanıtmaqdır. Amma nə edək ki, maddi imkan yoxdur. Azərbaycan hökuməti elmə investisiya qoymur, ümumiyyətlə, elmlə maraqlanmır. Ona görə də düşünürəm ki, bir az gözləyim. Əgər maddi imkanlar əldə edə bilsəm, gələn il Nobelə nəzəriyyələrimi yenə də göndərəcəm”.
Əlavə edək ki, mükafatın təqdimat mərasimi hər il dekabrın 10-da İsveçin və Norveçin paytaxtlarında keçirilir. Belə ki, fizika, kimya, fiziologiya və təbabət, ədəbiyyat, iqtisadiyyat sahələrində mükafatlar Stokholmda İsveç Kralı tərəfindən, sülhün qorunması istiqamətində mükafat isə Osloda Norveç Kralının və kral ailəsi üzvlərinin iştirakı ilə Norveç Nobel Komitəsinin sədri tərəfindən təqdim edilir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 17:15
İtaliyada 60-dan çox turist qidadan zəhərlənib
Dünən, 14:08
Yardımlıda əməliyyat: iki nəfər tutulub
Dünən, 12:39
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 11:28
Kosmik raket tarixi rekorda imza atıb - Foto
Dünən, 09:17
Şabranda yanğın törədən şəxs cərimələnib
28-08-2025, 20:42
Məmmədəli Ağayev Moskvada saxlanılıb - Foto
28-08-2025, 17:19
Magistraturaya əlavə yerləşdirmənin qeydiyyat müddəti uzadılıb
28-08-2025, 15:50
Ağdamda zorakılığa məruz qalan azyaşlılar körpələr evinə yerləşdiriləcək
28-08-2025, 15:03
Partlayış olan binadakı 15 mənzilin sakininə kirayəpulu veriləcək
28-08-2025, 13:48
Biznesmenin cəsədini 68 metr dərinlikdən çıxarırlar
28-08-2025, 12:12
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
28-08-2025, 10:30
Molla Əsgərdən qalma dini ədəbiyyat... - Fotolar
28-08-2025, 08:32
Bakıda beşmərtəbəli yaşayış binasında partlayış olub - Yenilənib
28-08-2025, 08:31
"Google" böyük yeniliyə imza atıb
28-08-2025, 00:46
Yevlaxda 16 yaşlı uşağı bıçaqlayan 20 yaşlı şəxs saxlanılıb
27-08-2025, 17:45
Nazirlik "xaricdə onlayn təhsil" vədləri ilə bağlı açıqlama yayıb
27-08-2025, 17:40
Hüseynli mərhum qardaşları ilə bağlı yayılan xəbərə sərt reaksiya verib
27-08-2025, 16:59
Ağdərədə oğurluq edənlər tutulublar
27-08-2025, 15:49
Şamaxıda yanğın törədən şəxs saxlanılıb
27-08-2025, 15:15
Sumqayıtda çörək sexində yanğın olub
27-08-2025, 14:00
Şəhid jurnalistlərin medalları ailə üzvlərinə təqdim edilib
27-08-2025, 13:18
Vəkil Fəxrəddin Mehdiyev avtomobil qəzasında xəsarət alıb
27-08-2025, 12:20
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
27-08-2025, 10:16
Kəlbəcərdə qaz sızması nəticəsində partlayış olub, 4 nəfər xəsarət alıb - Yenilənib
27-08-2025, 10:02
Ağcabədidə yanacaqdoldurma məntəqəsi yanıb
26-08-2025, 18:18
Sabunçuda süni göldə uşaq batıb
26-08-2025, 17:57
Bakı metrosu gücləndirilmiş rejimdə işləyəcək
26-08-2025, 16:45
39 lisey və gimnaziyada II mərhələ seçimlərinə start verilib
26-08-2025, 12:59
İrandan Azərbaycana narkotik keçirmək istəyiblər - Foto
26-08-2025, 12:33
Qum fırtınası ABŞ-ı fəlakətə sürükləyir
26-08-2025, 12:16
Sabah hava yağışlı olacaq
26-08-2025, 12:01
Bakıda evdən oğurluq edən iki nəfər tutulub
26-08-2025, 10:52
Bakıda əməliyyat: 44 kq narkotik vasitə aşkarlanıb, həbslər var
26-08-2025, 10:41
Peşə məktəblərinə tələbə qəbulunun II mərhələsi başlayır
26-08-2025, 09:15
Goranboyda qəza olub - Bir nəfər ölüb
26-08-2025, 08:24
Polis karnavalda 420-dən çox adam saxlayıb
25-08-2025, 17:34
Bakıda və bölgələrdə külək güclənəcək - Xəbərdarlıq
25-08-2025, 16:41
Qəbələdə qəza olub, bir nəfər ölüb
25-08-2025, 15:41
Ticarət mərkəzindəki güclü yanğın söndürülüb - (Yenilənir+) - Fotolar
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
