00:02 / 19-05-2024
Latviya Parlamentinin sədri Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib
20:05 / 18-05-2024
Müdafiə Nazirliyinin idarə rəisi vəzifədən azad edilib
18:05 / 18-05-2024
Prezident və birinci xanım Zəngilanda: hotelin açılışı olub, qəsəbənin təməli qoyulub - (Yenilənir) - Fotolar
17:16 / 18-05-2024
Yaralı halda basdırılan şəxs qəbrdən sağ çıxarılıb
16:54 / 18-05-2024
26 ildir itkin düşən şəxs qonşu evin zirzəmisindən tapılıb
16:44 / 18-05-2024
Prezident dörd kəndin təməlini qoyub - (Yenilənir)
16:41 / 18-05-2024
Müsavat Məclisinə sədr seçilib, başqana müavinlər təyin olunub
15:57 / 18-05-2024
Ruslar Volçansk şəhərini viran qoyub
15:50 / 18-05-2024
Ermənistan sərhədçiləri Kirants kəndinə gətirilib
15:45 / 18-05-2024
Zelenski: “Qərb Rusiyanın müharibəni uduzacağından qorxur”
15:16 / 18-05-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
14:51 / 18-05-2024
Ruslar dəniz donanmasının müdafiəsini gücləndirir - Fotolar
14:21 / 18-05-2024
İşxan Gevorkyan və 4 tərəfdarı azadlığa buraxılıb
14:15 / 18-05-2024
İsrailin müharibə kabinetində qarşıdurma yaranıb
13:52 / 18-05-2024
Ruslar Rabotino kəndini geri alıb - Foto
12:35 / 18-05-2024
Çin kosmosa turist daşıyacaq - Foto
12:06 / 18-05-2024
General-mayor yeni vəzifəyə təyin olunub - Foto
10:46 / 18-05-2024
Məleykə Abbaszadə: “İki yeni universitetin açılması qəbul ballarına təsir edəcək”
10:37 / 18-05-2024
Sabah Azərbaycan və İran prezidentləri sərhəddə görüşəcək
10:08 / 18-05-2024
Bakıda nənə və arvadını bıçaqlayan şəxs tutulub
09:50 / 18-05-2024
Yaşlı qadını döyərək pulunu alan şəxs saxlanılıb
08:42 / 18-05-2024
Azərbaycan və Belarus prezidentləri Cıdır düzündə olublar - Fotolar
08:00 / 18-05-2024
Misirdə sirli yeraltı tikili aşkar edilib - Fotolar
00:12 / 18-05-2024
Qəzzada öldürülən 3 girovun meyiti tapılıb
22:27 / 17-05-2024
Hikmət Hacıyev Baydenin müşaviri ilə görüşüb
19:46 / 17-05-2024
Lukaşenkonun Azərbaycana səfəri başa çatıb
19:41 / 17-05-2024
Paşinyanın istefası müzakirə predmeti deyil - Deputat
19:20 / 17-05-2024
Poeziya müsabiqəsinin finalçıları müəyyənləşib - Siyahı
19:11 / 17-05-2024
Sui-qəsdə məruz qalan baş naziri ikinci dəfə əməliyyat ediblər
19:04 / 17-05-2024
Rusiya KİV-lərinin Avropada yayımına qadağa qoyulub
15:03 / 16-05-2024
Bir kişi istəsə... Və ya “Parkda” nə baş verir? - Fotolar
08:50 / 14-05-2024
ABŞ dövlət katibi Kiyevə gəlib - (Yenilənib) - Foto
14:31 / 14-05-2024
Şuşa şəhərinə növbəti köç karvanı gedib - Yenilənib
14:23 / 14-05-2024
Aprelin “Ulduz”u çap olunub - Foto
17:49 / 14-05-2024
Müğənni: “Oğluma deyirəm, qənaət etmə, 5 manatın varsa, xərclə”
13:46 / 14-05-2024
Alim məşhur portretlə bağlı sirri açıb - Foto
08:49 / 14-05-2024
Məşhur pop-müğənni dünya turuna başlayır
16:43 / 14-05-2024
Ali məktəblərdən biri yenidən təşkil edilir, adı dəyişdirilir - Qərar
20:18 / 16-05-2024
Əliyevlə Lukaşenko birgə bəyanat verib, yeni sənədlər imzalanıb - (Yenilənib) - Fotolar
23:46 / 15-05-2024
Ermənistanla sərhəd xəttinin koordinatları ilə bağlı protokol imzalanıb
07:29 / 15-05-2024
Tanınmış pop-qrupun konserti təxirə salınıb
14:52 / 14-05-2024
Bir qalanın sirri - Kənan Hacı yazır
Sərdar Cəlaloğlu: “Nəzəriyyəmi Nobelə göndərmək üçün pul axtarıram”
Tarix: 06-10-2017 11:00 | Bölmə: Cəmiyyət
Bu ilin də Nobel mükafatçıları bəlli oldu. Fiziologiya və tibb sahələri üzrə Nobel mükafatının sahibləri amerikalı alimlər Ceffri Holl, Maykl Rozbaş və Maykl Yanqdır. Kimya üzrə Nobel mükafatını isə isveçrəli Jak Debuş, amerikalı Yoahim Frank və Böyük Britaniya təmsilçisi Riçard Henderson aldı.
Nobel mükafatının məbləği 1 milyon ABŞ dollarıdır. Fizika üzrə Nobel mükafatı amerikalı Kip Torn, Rayner Vayss və Harri Berrişə verildi.
Xatırladaq ki, ötən il Azərbaycan Demokrat Partiyasının (ADP) sədri Sərdar Cəlaloğlu da Nobel mükafatı üçün öz namizədliyini irəli sürmüşdü və iki turdan keçmişdi. Onun "Kosmik hadisələr haqqında nəzəriyyə”si 2 dəfə dünyanın yüzlərlə tanınmış alimlərinin elmi ekspertizasından keçərək gizli səsverməyə çıxarıldı. Ancaq Fizika nominasiyası üzrə mükafata S.Cəlaloğlu yox, ABŞ alimləri David Saules (David J. Thouless), Danken Haldeyn (F.Duncan M. Haldane) və Maykl Kosterilts (J.Michael Kosterlitz) layiq görüldü.
S.Cəlaloğlu "Yeni Müsavat”a açıqlamasında deyib ki, bu il də sənədlərini Nobel mükafatı üçün göndərib:
"Nəzəriyyəmin bu il hansı mərhələyə qədər getməsindən xəbərim yoxdur. Həmin nəzəriyyəm fizikada çox böyük elmi kəşflə bağlı idi. Mən maddənin nəzəri olaraq 5-ci halı haqqında fikirlərimi ifadə eləmişdim. Eyni zamanda informasiyasının maddə ifadə olunmasının qanunauyğunluqları ilə bağlı yazmışdım. Çox ciddi nəzəriyyədir. Sadəcə olaraq, mən baxıram ki, son vaxtlar Nobel mükafatı eksperimental nəticələrə, yəni nəzəriyyəyə yox, nəzəriyyənin təcrübədə sübutuna görə verilir”.
ADP sədri qeyd edib ki, axırıncı Nobel mükafatı alanların tədqiqatları üçün lazım olan avadanlıqlara bir milyard dollar pul xərclənib: “Yəni onlar eksperimental almaq üçün iki ayrı-ayrı ölkədən bir milyard qoyub, iki ölkə birləşib həmin şeyi kəşf ediblər. Mənim Nobel mükafatı üçün sənədlərimi göndərməyimə hər il 3-4 min manat lazım olur. Mən bu pulu tapmağa çətinlik çəkirəm.
Mənim elə böyük Fizika İnstitutum, laboratoriyam yoxdur ki, bu nəzəriyyəmi praktikada sübut edəm. Ola bilsin ki, gələcəkdə dövlət pul ayırıb bu nəzəriyyəni praktikada sübut edə biləcək və bu da elmdə öz yerini alacaq. Amma açığı deyim ki, işin hansı səviyyəyə qədər getməsi ilə bağlı keçən il Nobel Komitəsi mənə demişdi ki, gizli səsverməyə buraxılmışam. Amma bu il məlumat almamışam. Sözün düzü, heç özüm də maraqlanmadım. Ona görə maraqlanmadım ki, mən Nobel mükafatının əsasnaməsindən bilirəm ki, nəzəri kəşflərə nadir hallarda mükafatlar verirlər. Mükafatı nəzəriyyələrin eksperimental sübutuna verirlər.
Məsələn, Eynşteyn 10 dəfə ümumi nisbi nəzəriyyəsini Nobelə göndərib. O, ümumi nisbi nəzəriyyəsinə görə Nobel almayıb, apardığı eksperimental tədqiqatlara görə mükafat alıb. Mənim də nəzəriyyəm mütləq nisbilik nəzəriyyəsidir. Yəni Eynşteyn nisbilik nəzəriyyəsini bir növ inşa elətdirmişəm və onun əsasında yox, ondan fərqli bir nəzəriyyə irəli sürmüşəm. Bu da maddənin 5-ci halının nədən ibarət olması ilə bağlıdır. Mən əminəm ki, nəzəriyyəm bu dəfə də yüksək səviyyəyə qədər gedib, sadəcə olaraq, dəqiq deyə bilmərəm ki, hansı səviyyəyə qədər gedib. Onu gərək Nobel Komitəsindən öyrənək”.
S.Cəlaloğlu 6 nəzəriyyəsinin olduğunu və onların da hər birinin Nobel mükafatına layiq olduğunu deyib:
"Bu il kinetik nəzəriyyəsini vermişəm. Kinetik nəzəriyyə – yəni bir fizikadan başqa fizikaya keçid necə baş verir? Bu keçid hərəkətləri ilə bağlı fizikada heç bir məlumat, nəzəriyyə, elmi mülahizə yoxdur. Biz bunu ayrı-ayrı fizikalar kimi təsəvvür edirik. Halbuki dünya vəhdətdədir və bu vəhdətin də mahiyyəti o keçiddən ibarətdir. Bu, dünyanın əmələ gəlməsi məsələsidir. Üç fiziki hərəkət haqqında nəzəriyyə, onların fiziki düsturlarını və s. hazırlamışdım.
Hər dəfə mən nəzəriyyəmi Nobelə göndərmək üçün 3-4 min pul axtarıram. Bu pulu tapa bilmirəm. Heç kim sponsorluq etmək istəmir, hökumət, iş adamları bu sahəyə pul ayırmır. Biz müxalifətçi olduğumuza görə yaxın dostlarım belə qorxusundan investisiya qoymur ki, mən nəzəriyyələrimi hər il göndərim. Ona görə də mən, həm də iqtisadi cəhətdən göndərmədim. Yoxsa, mən ardıcıl olaraq öz nəzəriyyələrimin hamısının Nobelə layiq olduğunu və Nobelə də göndərilməsinin vacib olduğunu bilirəm.
Azərbaycandan Nobelə ardıcıl olaraq işlər daxil olursa, bu həm də ölkəmizin elmin inkişafını və səviyyəsini dünyaya tanıtmaqdır. Amma nə edək ki, maddi imkan yoxdur. Azərbaycan hökuməti elmə investisiya qoymur, ümumiyyətlə, elmlə maraqlanmır. Ona görə də düşünürəm ki, bir az gözləyim. Əgər maddi imkanlar əldə edə bilsəm, gələn il Nobelə nəzəriyyələrimi yenə də göndərəcəm”.
Əlavə edək ki, mükafatın təqdimat mərasimi hər il dekabrın 10-da İsveçin və Norveçin paytaxtlarında keçirilir. Belə ki, fizika, kimya, fiziologiya və təbabət, ədəbiyyat, iqtisadiyyat sahələrində mükafatlar Stokholmda İsveç Kralı tərəfindən, sülhün qorunması istiqamətində mükafat isə Osloda Norveç Kralının və kral ailəsi üzvlərinin iştirakı ilə Norveç Nobel Komitəsinin sədri tərəfindən təqdim edilir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-10-2017 11:00 | Bölmə: Cəmiyyət
Bu ilin də Nobel mükafatçıları bəlli oldu. Fiziologiya və tibb sahələri üzrə Nobel mükafatının sahibləri amerikalı alimlər Ceffri Holl, Maykl Rozbaş və Maykl Yanqdır. Kimya üzrə Nobel mükafatını isə isveçrəli Jak Debuş, amerikalı Yoahim Frank və Böyük Britaniya təmsilçisi Riçard Henderson aldı.
Nobel mükafatının məbləği 1 milyon ABŞ dollarıdır. Fizika üzrə Nobel mükafatı amerikalı Kip Torn, Rayner Vayss və Harri Berrişə verildi.
Xatırladaq ki, ötən il Azərbaycan Demokrat Partiyasının (ADP) sədri Sərdar Cəlaloğlu da Nobel mükafatı üçün öz namizədliyini irəli sürmüşdü və iki turdan keçmişdi. Onun "Kosmik hadisələr haqqında nəzəriyyə”si 2 dəfə dünyanın yüzlərlə tanınmış alimlərinin elmi ekspertizasından keçərək gizli səsverməyə çıxarıldı. Ancaq Fizika nominasiyası üzrə mükafata S.Cəlaloğlu yox, ABŞ alimləri David Saules (David J. Thouless), Danken Haldeyn (F.Duncan M. Haldane) və Maykl Kosterilts (J.Michael Kosterlitz) layiq görüldü.
S.Cəlaloğlu "Yeni Müsavat”a açıqlamasında deyib ki, bu il də sənədlərini Nobel mükafatı üçün göndərib:
"Nəzəriyyəmin bu il hansı mərhələyə qədər getməsindən xəbərim yoxdur. Həmin nəzəriyyəm fizikada çox böyük elmi kəşflə bağlı idi. Mən maddənin nəzəri olaraq 5-ci halı haqqında fikirlərimi ifadə eləmişdim. Eyni zamanda informasiyasının maddə ifadə olunmasının qanunauyğunluqları ilə bağlı yazmışdım. Çox ciddi nəzəriyyədir. Sadəcə olaraq, mən baxıram ki, son vaxtlar Nobel mükafatı eksperimental nəticələrə, yəni nəzəriyyəyə yox, nəzəriyyənin təcrübədə sübutuna görə verilir”.
ADP sədri qeyd edib ki, axırıncı Nobel mükafatı alanların tədqiqatları üçün lazım olan avadanlıqlara bir milyard dollar pul xərclənib: “Yəni onlar eksperimental almaq üçün iki ayrı-ayrı ölkədən bir milyard qoyub, iki ölkə birləşib həmin şeyi kəşf ediblər. Mənim Nobel mükafatı üçün sənədlərimi göndərməyimə hər il 3-4 min manat lazım olur. Mən bu pulu tapmağa çətinlik çəkirəm.
Mənim elə böyük Fizika İnstitutum, laboratoriyam yoxdur ki, bu nəzəriyyəmi praktikada sübut edəm. Ola bilsin ki, gələcəkdə dövlət pul ayırıb bu nəzəriyyəni praktikada sübut edə biləcək və bu da elmdə öz yerini alacaq. Amma açığı deyim ki, işin hansı səviyyəyə qədər getməsi ilə bağlı keçən il Nobel Komitəsi mənə demişdi ki, gizli səsverməyə buraxılmışam. Amma bu il məlumat almamışam. Sözün düzü, heç özüm də maraqlanmadım. Ona görə maraqlanmadım ki, mən Nobel mükafatının əsasnaməsindən bilirəm ki, nəzəri kəşflərə nadir hallarda mükafatlar verirlər. Mükafatı nəzəriyyələrin eksperimental sübutuna verirlər.
Məsələn, Eynşteyn 10 dəfə ümumi nisbi nəzəriyyəsini Nobelə göndərib. O, ümumi nisbi nəzəriyyəsinə görə Nobel almayıb, apardığı eksperimental tədqiqatlara görə mükafat alıb. Mənim də nəzəriyyəm mütləq nisbilik nəzəriyyəsidir. Yəni Eynşteyn nisbilik nəzəriyyəsini bir növ inşa elətdirmişəm və onun əsasında yox, ondan fərqli bir nəzəriyyə irəli sürmüşəm. Bu da maddənin 5-ci halının nədən ibarət olması ilə bağlıdır. Mən əminəm ki, nəzəriyyəm bu dəfə də yüksək səviyyəyə qədər gedib, sadəcə olaraq, dəqiq deyə bilmərəm ki, hansı səviyyəyə qədər gedib. Onu gərək Nobel Komitəsindən öyrənək”.
S.Cəlaloğlu 6 nəzəriyyəsinin olduğunu və onların da hər birinin Nobel mükafatına layiq olduğunu deyib:
"Bu il kinetik nəzəriyyəsini vermişəm. Kinetik nəzəriyyə – yəni bir fizikadan başqa fizikaya keçid necə baş verir? Bu keçid hərəkətləri ilə bağlı fizikada heç bir məlumat, nəzəriyyə, elmi mülahizə yoxdur. Biz bunu ayrı-ayrı fizikalar kimi təsəvvür edirik. Halbuki dünya vəhdətdədir və bu vəhdətin də mahiyyəti o keçiddən ibarətdir. Bu, dünyanın əmələ gəlməsi məsələsidir. Üç fiziki hərəkət haqqında nəzəriyyə, onların fiziki düsturlarını və s. hazırlamışdım.
Hər dəfə mən nəzəriyyəmi Nobelə göndərmək üçün 3-4 min pul axtarıram. Bu pulu tapa bilmirəm. Heç kim sponsorluq etmək istəmir, hökumət, iş adamları bu sahəyə pul ayırmır. Biz müxalifətçi olduğumuza görə yaxın dostlarım belə qorxusundan investisiya qoymur ki, mən nəzəriyyələrimi hər il göndərim. Ona görə də mən, həm də iqtisadi cəhətdən göndərmədim. Yoxsa, mən ardıcıl olaraq öz nəzəriyyələrimin hamısının Nobelə layiq olduğunu və Nobelə də göndərilməsinin vacib olduğunu bilirəm.
Azərbaycandan Nobelə ardıcıl olaraq işlər daxil olursa, bu həm də ölkəmizin elmin inkişafını və səviyyəsini dünyaya tanıtmaqdır. Amma nə edək ki, maddi imkan yoxdur. Azərbaycan hökuməti elmə investisiya qoymur, ümumiyyətlə, elmlə maraqlanmır. Ona görə də düşünürəm ki, bir az gözləyim. Əgər maddi imkanlar əldə edə bilsəm, gələn il Nobelə nəzəriyyələrimi yenə də göndərəcəm”.
Əlavə edək ki, mükafatın təqdimat mərasimi hər il dekabrın 10-da İsveçin və Norveçin paytaxtlarında keçirilir. Belə ki, fizika, kimya, fiziologiya və təbabət, ədəbiyyat, iqtisadiyyat sahələrində mükafatlar Stokholmda İsveç Kralı tərəfindən, sülhün qorunması istiqamətində mükafat isə Osloda Norveç Kralının və kral ailəsi üzvlərinin iştirakı ilə Norveç Nobel Komitəsinin sədri tərəfindən təqdim edilir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 17:16
Yaralı halda basdırılan şəxs qəbrdən sağ çıxarılıb
Dünən, 15:16
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 09:50
Yaşlı qadını döyərək pulunu alan şəxs saxlanılıb
Dünən, 08:00
Misirdə sirli yeraltı tikili aşkar edilib - Fotolar
17-05-2024, 19:04
Rusiya KİV-lərinin Avropada yayımına qadağa qoyulub
17-05-2024, 17:56
“Tərtər işi”: generalın və digər şəxslərin cəza müddəti azaldılıb
17-05-2024, 17:39
Aparıcı Samirə Mustafayeva AzTV-dən ayrılıb
17-05-2024, 14:50
SOCAR-ın sabiq vitse-prezidentini və oğlunu ittiham edən qız həbs edilib
17-05-2024, 14:26
Əfsanəvi fırıldaqçının xəzinəsi tapılıb - Foto
17-05-2024, 10:47
Bakıda qadın əri və oğlu tərəfindən döyülüb
17-05-2024, 10:32
Müsavatçını öldürən direktor müavinindən yeni xəbər var - Video
17-05-2024, 07:02
ABŞ gözəgörünməz təyyarə istehsal edəcək
16-05-2024, 19:06
Qardaşlar 12 saniyədə 25 milyon dollar oğurlayıb
16-05-2024, 18:03
Bakıda axtarışda olan qadın saxlanılıb
16-05-2024, 15:46
Vəzifədən azad olunan sabiq idarə rəisindən xəbər var - (Yenilənib)
16-05-2024, 14:54
Oğuzda suvenir pullarla təqaüdçüləri aldadan şəxs saxlanılıb
16-05-2024, 12:57
Sabah yağış yağacaq
16-05-2024, 12:10
Gürcüstandan Azərbaycana qanunsuz keçmək istəyən 10 nəfər saxlanılıb
16-05-2024, 09:53
Bakıda qəza: bir nəfər ölüb, iki nəfər yaralanıb
16-05-2024, 09:30
Yardımlıda əməliyyat: saxlanılanlar var
16-05-2024, 08:40
“Hörümçək əkizlər”... - Körpələrin bir bədəni, üç ayağı, dörd qolu var
16-05-2024, 07:39
Milyardlarla yaşı olan mikroblar tapılıb
15-05-2024, 18:37
Qadına qarşı əxlaqsız hərəkət edən şəxs tutulub - Video
15-05-2024, 17:38
General Tofiq Həsənov hökmdən apellyasiya şikayəti verib
15-05-2024, 16:55
Toyda ədəbsizlik: bəyin dostları gəlinin otağına daxil olaraq... - Foto
15-05-2024, 16:35
SOCAR-ın sabiq vitse-prezidenti ilə bağlı qalmaqal - Gəlini ölkə rəhbərliyinə şikayət eidb (Video)
15-05-2024, 13:27
Yeniyetmə qızı zorlayan 45 yaşlı mühafizəçiyə cəza verilib
15-05-2024, 12:31
Bill Qeytsin keçmiş həyat yoldaşı onunla birgə qurduğu fonddan ayrılır
15-05-2024, 11:52
Məktəbdəki 188 min manatlıq mənimsəmə ilə bağlı cinayət işi başlanıb
15-05-2024, 10:58
Müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsinə hazırlıq başlayır
15-05-2024, 06:47
Ayda dəmir yolu inşa edəcəklər
14-05-2024, 18:50
Dünyanın ən hündür binası Ciddə Qülləsi olacaq - Foto
14-05-2024, 17:39
Salam Sarvan yenidən xəstəxanaya yerləşdirilib
14-05-2024, 17:32
Xankəndi şəhərinin nəqliyyat planının layihəsi hazırlanıb
14-05-2024, 17:14
Bələdiyyə sədrinin cinayət işi məhkəməyə göndərilib
14-05-2024, 16:34
Mirdaməd Əzizovun cinayət işinin istintaqı tamamlanıb
14-05-2024, 15:22
Nazirin müşaviri təqaüdə göndərilib
14-05-2024, 10:12
Əlillik göndərişlərinin verilmə qaydası dəyişib
14-05-2024, 09:38
Nemət Pənahlının oğlu məhkəməyə cəlb olunub
13-05-2024, 22:51
Güzdək Bozdağı palçıq vulkanı növbəti dəfə püskürüb
13-05-2024, 18:09
Atmosferi təmizləyəcək ən böyük zavod işə başlayıb
13-05-2024, 17:47
“Nərmin işi”: İlkin Süleymanovdan xəbər var
13-05-2024, 16:49
İrandan Azərbaycana 61 kiloqram narkotik keçirən şəxslər saxlanılıb
13-05-2024, 14:26
İmişlidə Birinci Qarabağ müharibəsinin şəhidi dəfn edilib
13-05-2024, 12:57
Sabah yağış yağacaq