20:59 / 22-04-2025
Dövlət agentliyinə sədr təyinatı olub - Foto
20:42 / 22-04-2025
Azərbaycan Şərqə və Asiyaya doğru - Təhlil
19:50 / 22-04-2025
Uşakov: Ukrayna üzrə dialoq bu həftə davam edəcək
19:38 / 22-04-2025
Azərbaycan kommunistlərinin lideri Moskvaya gedib - Foto
19:25 / 22-04-2025
Zərərçəkənlər Ruben Vardanyanın məhkəməsində ifadə veriblər - (Yenilənib) - Fotolar
19:12 / 22-04-2025
Hindistanda beş turisti güllələyiblər
18:54 / 22-04-2025
İlham Əliyev Çində: yeni sənədlər imzalanıb - (Yenilənib) - Fotolar
18:04 / 22-04-2025
Tünzalə Ağayeva: "Deputat olmaq istəmirəm"
17:58 / 22-04-2025
Meydan Babayev: "Partiyanın əmlakını niyə onlara həvalə etməliyəm?"
17:42 / 22-04-2025
Unun son qiyməti açıqlanıb
17:30 / 22-04-2025
Rauf Cabbarov AKTA-nın icraçı direktoru təyin edilib
17:19 / 22-04-2025
Gəncədə məktəbli bıçaqlanıb
17:05 / 22-04-2025
Abşeronda kredit adıyla bank kartından oğurluq edilib
16:52 / 22-04-2025
Dələduzluq edən Culfa sakini tutulub
16:40 / 22-04-2025
Xarkova kütləvi hücum olub
15:51 / 22-04-2025
Fazil Mustafa: “Bu şəxslərin vasitəsilə dövlətimizə meydan oxuyurlar"
15:37 / 22-04-2025
Çin altıncı nəsil daşıyıcı əsaslı qırıcı yaratmaq istəyir
15:24 / 22-04-2025
Mingəçevirdə şantajla məşğul olan iki nəfər tutulub
15:17 / 22-04-2025
Ukrayna robot ordusunu döyüşə göndərib
15:06 / 22-04-2025
Çin Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşlarından birinə çevrilib
15:00 / 22-04-2025
Məhkəmə Şərurlu İsfəndiyarı təqsirləndirilən şəxs qismində tanıyıb
14:46 / 22-04-2025
Mərkəzi Bankda daha bir təyinat olub
14:36 / 22-04-2025
Zahid Oruc: "Qarabağda çalışanların fəaliyyətinə daha həssas yanaşılmalıdır"
14:21 / 22-04-2025
Azərbaycan və Əlcəzair arasında siyasi məsləhətləşmələrin ikinci iclası keçirilib
13:45 / 22-04-2025
Ağdərəyə daha bir köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
13:25 / 22-04-2025
Məktəb direktoru icra başçısının I müavini təyin edilib - Foto
13:19 / 22-04-2025
"Mediasiya haqqında” qanuna əlavələr edilib
13:06 / 22-04-2025
“Sosial xidmət haqqında” qanun dəyişib
13:03 / 22-04-2025
Leyla Əliyeva Vyetnamın vitse-prezidenti ilə görüşüb
17:45 / 18-04-2025

08:43 / 18-04-2025

01:00 / 18-04-2025

08:52 / 18-04-2025

20:35 / 18-04-2025

00:45 / 18-04-2025

23:09 / 17-04-2025

00:06 / 19-04-2025

08:36 / 18-04-2025

11:27 / 21-04-2025

08:24 / 18-04-2025

08:16 / 18-04-2025

Azərbaycanda Müstəqillik Günü qeyd olunur
Tarix: 28-05-2023 00:03 | Bölmə: Gündəm

Bu gün Azərbaycanda 28 May – Müstəqillik Günüdür.
Reyting.az xatırladır ki, 1918-ci il mayın 28-də müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasından 105 il ötür.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (AXC) qurulması Tiflis şəhərində Qafqaz canişininin binasında Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin sədri olduğu Azərbaycan Milli Şurası tərəfindən bəyan edilib.
Azərbaycan Milli Şurasının İstiqlal Bəyannaməsində deyilirdi:
“Bu gündən etibarən Azərbaycan xalqı hakimiyyətə malik olduğu kimi, Cənub-Şərqi Zaqafqaziyanı əhatə edən Azərbaycan da tam hüquqlu müstəqil bir dövlətdir;
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin idarə forması Xalq Cümhuriyyətidir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün millətlərlə, xüsusilə qonşu olduğu millətlər və dövlətlərlə mehriban münasibətlər yaratmaq əzmindədir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti milliyyətindən, məzhəbindən, sinfindən, silkindən və cinsindən asılı olmayaraq öz sərhədləri daxilində yaşayan bütün vətəndaşlarına siyasi hüquqlar və vətəndaşlıq hüququ təmin edir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz ərazisi daxilində yaşayan bütün millətlərin sərbəst inkişafı üçün geniş imkanlar yaradır;
Müəssislər Məclisi toplanıncaya qədər Azərbaycanın başında xalqın seçdiyi Milli Şura və Milli Şura qarşısında məsuliyyət daşıyan Müvəqqəti Hökumət durur”.
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Azərbaycanın müstəqilliyinə dair Batumidə Osmanlı imperiyası ilə danışıqlar apardığından, İstiqlal Bəyannaməsinin elan olunduğu iclasa Azərbaycan Milli Şurasının sədr müavini Həsən bəy Ağayev sədrlik edib. Mustafa Mahmudovun katib olduğu iclasa Fətəli Xan Xoyski, Xəlil bəy Xasməmmədov, Nəsib bəy Yusifbəyli, Mirhidayət Seyidov, Heybətqulu Məmmədbəyov, Nəriman bəy Nərimanbəyli (bolşevik Nəriman Nərimanov deyil - red.), Mehdi bəy Hacınski, Ələsgər bəy Mahmudbəyov, Aslan bəy Qardaşov, Sultanməcid Qənizadə, Əkbər Ağa Şeyxülislamov, Mehdi bəy Hacıbababəyov, Məmməd Yusif Cəfərov, Xudadat bəy Məlik-Aslanov, Rəhim bəy Vəkilov, Həmid bəy Şahtaxtinski, Firudin bəy Köçərli, Cəmo bəy Hacınski, Şəfi bəy Rüstəmbəyov, Xosrov Paşa bəy Sultanov, Cəfər Axundov, Məhəmməd Məhərrəmov, Cavad Məlik-Yeqanov və Hacı Molla Səlim Axundzadə qatılıblar.
Azərbaycan Milli Şurasının həmin iclasında bitərəf Fətəli Xan Xoyskinin rəhbərliyi ilə AXC-nin ilk müvəqqəti hökumətinin tərkibini də təsdiqlənib.
İlk hökumətin tərkibi belə idi:
Fətəli xan Xoyski - Nazirlər Şurasının sədri və daxili işlər naziri
Xosrov Paşa bəy Sultanov - hərbi nazir
Məmmədhəsən Hacınski - xarici işlər naziri
Nəsib bəy Yusifbəylı - maliyyə naziri və xalq maarif naziri
Xəlil bəy Xasməmmədov - ədliyyə naziri
Məmmədyusif Cəfərov - ticarət və sənaye naziri
Əkbər Ağa Şeyxülislamov - əkinçilik naziri və əmək naziri
Xudadat bəy Məlik-Aslanov - yollar naziri və poçt-teleqraf naziri
Camo bəy Hacınski - dövlət nəzarətçisi.
AXC elan olunarkən Bakı Stepan Şaumyanın başçılığı altında bolşevik-daşnak birləşmələrinin nəzarəti altında olduğundan, Azərbaycan hökuməti müvəqqəti olaraq Gəncə şəhərində fəaliyyət göstərib. 1918-ci il sentyabrın 15-də ağır döyüşlərdən sonra AXC milli ordusunun və Nuru Paşanın başçılıq etdiyi Qafqaz İslam Ordusunun hissələri Bakını bolşevik-daşnak və ingilis hərbi dəstələrindən azad edib. Bundan sonra Azərbaycan hökuməti Bakıya köçüb.
1918-ci il dekabrın 7-də saat 13:00-da Hacı Zeynalabdin Tağıyevin qızlar məktəbinin binasında (hazırda AMEA-nın Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun yerləşdiyi bina) Azərbaycan parlamentinin təntənəli açılışı olub. Parlamentin açılışında Azərbaycan Milli Şurasının sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə geniş təbrik nitqi söyləyib.
Əlimərdan bəy Topçubaşov parlamentin sədri, Həsən bəy Ağayev isə onun birinci müavini seçilib. Əlimərdan bəy Topçubaşov Paris sülh konfransında olduğundan, parlamentə Həsən bəy Ağayev rəhbərlik edib. Parlamentin ilk iclasındaca Fətəli Xan Xoyski hökumətinin istefası qəbul edilib və yeni hökumətin təşkil olunması qərara alınıb. Yeni hökumətin təşkili yenidən Xoyskiyə tapşırılıb.
AXC-nin mövcud olduğu dövrdə parlamentin ümumilikdə 155 iclası keçirilib. Bunun 10-u Azərbaycan Milli Şurasının (27 may - 19 noyabr 1918-ci il), 145-i isə Azərbaycan parlamentinin fəaliyyət göstərdiyi dövrə (7 dekabr 1918-ci il - 27 aprel 1920-ci il) aiddir.
Parlamentin müzakirəsinə 270-dən çox qanun layihəsi çıxarılıb, onlardan 230-a yaxını qəbul olunub. Parlament qanunlarının hazırlanması, müzakirəsi və təsdiq olunmasında 11 fraksiya və qrupa mənsub olan millət vəkilləri iştirak edib. Parlamentdə 11 komissiya olub.
AXC qısa ömründə böyük nailiyyətlər əldə edib. İlk dəfə qadınlara seçim hüququ tanıyan və qadın-kişi bərabərliyini təmin edən cümhuriyyət, milli ordu quruculuğu, milli valyutanın buraxılması, milli bankın yaradılması, demokratikləşmə, azad seçkilər, beynəlxalq əlaqələr və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən Azərbaycan istiqlalının rəsmən tanınması, Azərbaycanın bütövlüyünün təmin olunması, iqtisadi islahatların aparılması və digər sahələrdə böyük işlər görüb. Təəssüf ki, cəmi 23 ay yaşayan AXC 1920-ci il aprelin 28-də bolşevik işğalı nəticəsində devrilib.
Qeyd edək ki, prezident İlham Əliyevin 15 oktyabr 2021-ci il tarixdə təsdiqlədiyi “Müstəqillik Günü haqqında” Qanuna əsasən, mayın 28-i Müstəqillik Günü elan edilib. Bu tarixə qədər mayın 28-i Respublika Günü kimi qeyd olunub.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-05-2023 00:03 | Bölmə: Gündəm

Bu gün Azərbaycanda 28 May – Müstəqillik Günüdür.
Reyting.az xatırladır ki, 1918-ci il mayın 28-də müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasından 105 il ötür.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (AXC) qurulması Tiflis şəhərində Qafqaz canişininin binasında Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin sədri olduğu Azərbaycan Milli Şurası tərəfindən bəyan edilib.
Azərbaycan Milli Şurasının İstiqlal Bəyannaməsində deyilirdi:
“Bu gündən etibarən Azərbaycan xalqı hakimiyyətə malik olduğu kimi, Cənub-Şərqi Zaqafqaziyanı əhatə edən Azərbaycan da tam hüquqlu müstəqil bir dövlətdir;
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin idarə forması Xalq Cümhuriyyətidir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün millətlərlə, xüsusilə qonşu olduğu millətlər və dövlətlərlə mehriban münasibətlər yaratmaq əzmindədir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti milliyyətindən, məzhəbindən, sinfindən, silkindən və cinsindən asılı olmayaraq öz sərhədləri daxilində yaşayan bütün vətəndaşlarına siyasi hüquqlar və vətəndaşlıq hüququ təmin edir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz ərazisi daxilində yaşayan bütün millətlərin sərbəst inkişafı üçün geniş imkanlar yaradır;
Müəssislər Məclisi toplanıncaya qədər Azərbaycanın başında xalqın seçdiyi Milli Şura və Milli Şura qarşısında məsuliyyət daşıyan Müvəqqəti Hökumət durur”.
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Azərbaycanın müstəqilliyinə dair Batumidə Osmanlı imperiyası ilə danışıqlar apardığından, İstiqlal Bəyannaməsinin elan olunduğu iclasa Azərbaycan Milli Şurasının sədr müavini Həsən bəy Ağayev sədrlik edib. Mustafa Mahmudovun katib olduğu iclasa Fətəli Xan Xoyski, Xəlil bəy Xasməmmədov, Nəsib bəy Yusifbəyli, Mirhidayət Seyidov, Heybətqulu Məmmədbəyov, Nəriman bəy Nərimanbəyli (bolşevik Nəriman Nərimanov deyil - red.), Mehdi bəy Hacınski, Ələsgər bəy Mahmudbəyov, Aslan bəy Qardaşov, Sultanməcid Qənizadə, Əkbər Ağa Şeyxülislamov, Mehdi bəy Hacıbababəyov, Məmməd Yusif Cəfərov, Xudadat bəy Məlik-Aslanov, Rəhim bəy Vəkilov, Həmid bəy Şahtaxtinski, Firudin bəy Köçərli, Cəmo bəy Hacınski, Şəfi bəy Rüstəmbəyov, Xosrov Paşa bəy Sultanov, Cəfər Axundov, Məhəmməd Məhərrəmov, Cavad Məlik-Yeqanov və Hacı Molla Səlim Axundzadə qatılıblar.
Azərbaycan Milli Şurasının həmin iclasında bitərəf Fətəli Xan Xoyskinin rəhbərliyi ilə AXC-nin ilk müvəqqəti hökumətinin tərkibini də təsdiqlənib.
İlk hökumətin tərkibi belə idi:
Fətəli xan Xoyski - Nazirlər Şurasının sədri və daxili işlər naziri
Xosrov Paşa bəy Sultanov - hərbi nazir
Məmmədhəsən Hacınski - xarici işlər naziri
Nəsib bəy Yusifbəylı - maliyyə naziri və xalq maarif naziri
Xəlil bəy Xasməmmədov - ədliyyə naziri
Məmmədyusif Cəfərov - ticarət və sənaye naziri
Əkbər Ağa Şeyxülislamov - əkinçilik naziri və əmək naziri
Xudadat bəy Məlik-Aslanov - yollar naziri və poçt-teleqraf naziri
Camo bəy Hacınski - dövlət nəzarətçisi.
AXC elan olunarkən Bakı Stepan Şaumyanın başçılığı altında bolşevik-daşnak birləşmələrinin nəzarəti altında olduğundan, Azərbaycan hökuməti müvəqqəti olaraq Gəncə şəhərində fəaliyyət göstərib. 1918-ci il sentyabrın 15-də ağır döyüşlərdən sonra AXC milli ordusunun və Nuru Paşanın başçılıq etdiyi Qafqaz İslam Ordusunun hissələri Bakını bolşevik-daşnak və ingilis hərbi dəstələrindən azad edib. Bundan sonra Azərbaycan hökuməti Bakıya köçüb.
1918-ci il dekabrın 7-də saat 13:00-da Hacı Zeynalabdin Tağıyevin qızlar məktəbinin binasında (hazırda AMEA-nın Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun yerləşdiyi bina) Azərbaycan parlamentinin təntənəli açılışı olub. Parlamentin açılışında Azərbaycan Milli Şurasının sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə geniş təbrik nitqi söyləyib.
Əlimərdan bəy Topçubaşov parlamentin sədri, Həsən bəy Ağayev isə onun birinci müavini seçilib. Əlimərdan bəy Topçubaşov Paris sülh konfransında olduğundan, parlamentə Həsən bəy Ağayev rəhbərlik edib. Parlamentin ilk iclasındaca Fətəli Xan Xoyski hökumətinin istefası qəbul edilib və yeni hökumətin təşkil olunması qərara alınıb. Yeni hökumətin təşkili yenidən Xoyskiyə tapşırılıb.
AXC-nin mövcud olduğu dövrdə parlamentin ümumilikdə 155 iclası keçirilib. Bunun 10-u Azərbaycan Milli Şurasının (27 may - 19 noyabr 1918-ci il), 145-i isə Azərbaycan parlamentinin fəaliyyət göstərdiyi dövrə (7 dekabr 1918-ci il - 27 aprel 1920-ci il) aiddir.
Parlamentin müzakirəsinə 270-dən çox qanun layihəsi çıxarılıb, onlardan 230-a yaxını qəbul olunub. Parlament qanunlarının hazırlanması, müzakirəsi və təsdiq olunmasında 11 fraksiya və qrupa mənsub olan millət vəkilləri iştirak edib. Parlamentdə 11 komissiya olub.
AXC qısa ömründə böyük nailiyyətlər əldə edib. İlk dəfə qadınlara seçim hüququ tanıyan və qadın-kişi bərabərliyini təmin edən cümhuriyyət, milli ordu quruculuğu, milli valyutanın buraxılması, milli bankın yaradılması, demokratikləşmə, azad seçkilər, beynəlxalq əlaqələr və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən Azərbaycan istiqlalının rəsmən tanınması, Azərbaycanın bütövlüyünün təmin olunması, iqtisadi islahatların aparılması və digər sahələrdə böyük işlər görüb. Təəssüf ki, cəmi 23 ay yaşayan AXC 1920-ci il aprelin 28-də bolşevik işğalı nəticəsində devrilib.
Qeyd edək ki, prezident İlham Əliyevin 15 oktyabr 2021-ci il tarixdə təsdiqlədiyi “Müstəqillik Günü haqqında” Qanuna əsasən, mayın 28-i Müstəqillik Günü elan edilib. Bu tarixə qədər mayın 28-i Respublika Günü kimi qeyd olunub.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:15
Leyla Əliyeva Vyetnam Kommunist Partiyasının Baş katibinin xanımı ilə görüşüb - Fotolar
Dünən, 16:47
Sənaye Parkının ərazisi genişləndiriləcək
Dünən, 11:53
Leyla Əliyeva Vyetnama səfər edib - Fotolar
Dünən, 10:43
Dörd fənn üzrə proqram təkmilləşdirilib
20-04-2025, 10:01
Mehriban Əliyeva xristian icmasını təbrik edib - Foto
19-04-2025, 18:10
Yardımlıda zəlzələ olub
19-04-2025, 11:49
Prezident Qarabağ zonası üzrə yeni qanunu təsdiqləyib
18-04-2025, 23:47
Məhkəmədə Ermənistanın törətdiyi Xocalı soyqırımı ilə bağlı faktlar nümayiş olunub - Fotolar
18-04-2025, 19:18
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva “Sea Breeze”də - (Yenilənib) - Fotolar
18-04-2025, 16:27
İlham Əliyev Azərbaycanın xristian icmasını təbrik edib
18-04-2025, 14:36
Ukraynada azərbaycanlı hərbçi itkin düşüb
18-04-2025, 12:55
İlham Əliyev Mövlud Çavuşoğluya başsağlığı verib
18-04-2025, 09:23
Diplomatik korpusun nümayəndələri Qarabağa səfər edib
17-04-2025, 20:30
Azərbaycan və Türkiyə HDQ arasında protokol imzalanıb
17-04-2025, 17:00
Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi nazirinə yeni müavinlər təyin olunub
17-04-2025, 16:38
Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi açıqlanıb
17-04-2025, 14:01
İlham Əliyev sloveniyalı naziri qəbul edib - Yenilənib
17-04-2025, 13:38
İlham Əliyev Çinin yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul edib - (Yenilənib) - Fotolar
17-04-2025, 10:19
Ağdam, Füzuli və Xocavəndin 40 faizi minalardan təmizlənib
16-04-2025, 19:43
Gürcüstan prezidentinin Azərbaycana səfəri başa çatıb
16-04-2025, 18:37
Azərbaycan-Çin əməkdaşlığı genişlənir
16-04-2025, 18:17
İlham Əliyev Riçard Armitacın ailəsinə başsağlığı verib
16-04-2025, 14:54
Əliyevlə Kavelaşvili arasında nahar əsnasında geniş tərkibdə görüş olub
16-04-2025, 12:59
Gürcüstan Azərbaycanla Ermənistanın sülh sazişinin mətnini razılaşdırmasını alqışlayır
16-04-2025, 12:57
Mixail Kavelaşvili İlham Əliyevi Gürcüstana dəvət edib
16-04-2025, 10:25
Hərbi xidmətə çağırışla bağlı qayda dəyişib
16-04-2025, 08:32
Bakı və Gəncədə bəzi əraziləri su basıb - Fotolar
16-04-2025, 00:02
Gürcüstan prezidenti Heydər Əliyev Mərkəzində olub - Fotolar
15-04-2025, 20:15
Mehriban Əliyeva Bakıda körpələr və uşaq evlərində olub - Fotolar
15-04-2025, 18:15
DSMF sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat
15-04-2025, 16:40
Gürcüstan prezidenti Azərbaycana gəlib - (Yenilənib)
15-04-2025, 15:58
Prezident məhkəmələrə sədr və hakimlər təyin edib - Siyahı
15-04-2025, 07:49
Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
14-04-2025, 15:57
Ermənilər Azərbaycan Ordusu ilə bağlı yalan məlumat yayıb
14-04-2025, 11:43
İlham Əliyev baş direktoru qəbul edib - Yenilənib
12-04-2025, 19:33
İlham Əliyevin Türkiyəyə səfəri başa çatıb - Fotolar
12-04-2025, 12:15
Azərbaycan prezidenti Avropa Şurasının baş katibi ilə görüşüb
12-04-2025, 11:38
Azərbaycan və Türkiyənin müdafiə nazirləri görüşüb - Video
12-04-2025, 00:14
Putin Trampın xüsusi elçisi ilə dörd saatdan çox müzakirə aparıb
11-04-2025, 18:48
IV Antalya Diplomatik Forumunun açılışı olub - (Yenilənib) - Fotolar
11-04-2025, 17:49
İlham Əliyev Əhməd Əl Şaraa ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
11-04-2025, 14:14
Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri görüşüb - (Yenilənib) - Foto