12:33 / 21-09-2023
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:29 / 21-09-2023
Prezidentin saytına saniyədə 4 milyondan çox hücum olub
12:16 / 21-09-2023
Gül dəstəsi ilə - Akif Abbasov yazır
12:12 / 21-09-2023
Magistraturaya qəbul imtahanına dəyişiklik edilib
11:40 / 21-09-2023
Cənubi Qafqaz Kremlin nəzarətindən çıxır - ABŞ nəşri
11:35 / 21-09-2023
Yevlaxda ermənilərlə görüş başlayıb - (Yenilənib+) - Fotolar
11:25 / 21-09-2023
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
11:22 / 21-09-2023
BNM saxta xəbərlərlə mübarizəyə həsr olunmuş 4 sosial çarx hazırlayıb
11:20 / 21-09-2023
Hikmət Hacıyev: "Bu, regional sülh və təhlükəsizliyə ciddi problem idi”
11:06 / 21-09-2023
Qarabağın erməni sakinləri ilə danışıqları Ramin Məmmədov aparır
11:02 / 21-09-2023
Gəncədə ticarət mərkəzinin bir hissəsində çökmə olub
10:48 / 21-09-2023
Türkiyənin iki şəhərində genişmiqyaslı əməliyyat: 135 narkobaron saxlanılıb
10:32 / 21-09-2023
Paşinyan: "İstefaya verməyəcəm"
10:28 / 21-09-2023
Azərbaycan Asiya Parlament Assambleyası sədrliyinə namizəddir
10:15 / 21-09-2023
General vəzifədən çıxarılıb
10:13 / 21-09-2023
Mikayıl Cabbarov Fariz Cəfərovu icraçı direktor təyin edib
09:25 / 21-09-2023
Ukrayna şəhərlərinə çoxsaylı raket zərbələri endirilib
09:10 / 21-09-2023
Rusiya Ukraynanın 21 PUA-sını vurub
00:03 / 21-09-2023
Şarl Mişel İlham Əliyevə zəng edib
23:43 / 20-09-2023
Ərdoğan Əliyevlə antiterror əməliyyatını müzakirə edib
22:34 / 20-09-2023
Qarabağda Rusiya hərbçiləri öldürülüb - (Yenilənib)
22:26 / 20-09-2023
Hikmət Hacıyev: "Qarabağın dinc erməni sakinlərinin təhlükəsizliyi təmin olunacaq"
20:55 / 20-09-2023
Prezident İlham Əliyev xalqa müraciət edib - Tam mətn (Video)
20:33 / 20-09-2023
BMT Baş katibi "Qara dəniz təşəbbüsü"nün bərpasına çağırış edib
18:59 / 20-09-2023
Sovet dövrünün məşhur aktrisası ABŞ-da vəfat edib
18:43 / 20-09-2023
Əmirbəyov: “Avropa Parlamentinin Azərbaycan-Ermənistan arasında sülhə töhfə verəcəyinə inanmıram”
18:22 / 20-09-2023
Türkiyə yığmasının baş məşqçisi vəzifəsindən azad edilib
18:09 / 20-09-2023
NATO Azərbaycanı və erməniləri dialoqa çağırır
17:58 / 20-09-2023
Prezidentin köməkçisi: "Sülh sazişi təşəbbüsü Azərbaycana məxsusdur"
17:42 / 20-09-2023
XİN başçısı BMT TŞ-nin Qarabağla bağlı iclasında iştirak edəcək
18:27 / 16-09-2023

10:31 / 17-09-2023

20:55 / 20-09-2023

18:04 / 16-09-2023

20:06 / 17-09-2023

23:18 / 17-09-2023

23:35 / 17-09-2023

00:01 / 18-09-2023

00:11 / 18-09-2023

15:47 / 17-09-2023

00:07 / 18-09-2023

22:34 / 20-09-2023

Azərbaycanda Müstəqillik Günü qeyd olunur
Tarix: 28-05-2023 00:03 | Bölmə: Gündəm

Bu gün Azərbaycanda 28 May – Müstəqillik Günüdür.
Reyting.az xatırladır ki, 1918-ci il mayın 28-də müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasından 105 il ötür.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (AXC) qurulması Tiflis şəhərində Qafqaz canişininin binasında Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin sədri olduğu Azərbaycan Milli Şurası tərəfindən bəyan edilib.
Azərbaycan Milli Şurasının İstiqlal Bəyannaməsində deyilirdi:
“Bu gündən etibarən Azərbaycan xalqı hakimiyyətə malik olduğu kimi, Cənub-Şərqi Zaqafqaziyanı əhatə edən Azərbaycan da tam hüquqlu müstəqil bir dövlətdir;
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin idarə forması Xalq Cümhuriyyətidir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün millətlərlə, xüsusilə qonşu olduğu millətlər və dövlətlərlə mehriban münasibətlər yaratmaq əzmindədir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti milliyyətindən, məzhəbindən, sinfindən, silkindən və cinsindən asılı olmayaraq öz sərhədləri daxilində yaşayan bütün vətəndaşlarına siyasi hüquqlar və vətəndaşlıq hüququ təmin edir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz ərazisi daxilində yaşayan bütün millətlərin sərbəst inkişafı üçün geniş imkanlar yaradır;
Müəssislər Məclisi toplanıncaya qədər Azərbaycanın başında xalqın seçdiyi Milli Şura və Milli Şura qarşısında məsuliyyət daşıyan Müvəqqəti Hökumət durur”.
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Azərbaycanın müstəqilliyinə dair Batumidə Osmanlı imperiyası ilə danışıqlar apardığından, İstiqlal Bəyannaməsinin elan olunduğu iclasa Azərbaycan Milli Şurasının sədr müavini Həsən bəy Ağayev sədrlik edib. Mustafa Mahmudovun katib olduğu iclasa Fətəli Xan Xoyski, Xəlil bəy Xasməmmədov, Nəsib bəy Yusifbəyli, Mirhidayət Seyidov, Heybətqulu Məmmədbəyov, Nəriman bəy Nərimanbəyli (bolşevik Nəriman Nərimanov deyil - red.), Mehdi bəy Hacınski, Ələsgər bəy Mahmudbəyov, Aslan bəy Qardaşov, Sultanməcid Qənizadə, Əkbər Ağa Şeyxülislamov, Mehdi bəy Hacıbababəyov, Məmməd Yusif Cəfərov, Xudadat bəy Məlik-Aslanov, Rəhim bəy Vəkilov, Həmid bəy Şahtaxtinski, Firudin bəy Köçərli, Cəmo bəy Hacınski, Şəfi bəy Rüstəmbəyov, Xosrov Paşa bəy Sultanov, Cəfər Axundov, Məhəmməd Məhərrəmov, Cavad Məlik-Yeqanov və Hacı Molla Səlim Axundzadə qatılıblar.
Azərbaycan Milli Şurasının həmin iclasında bitərəf Fətəli Xan Xoyskinin rəhbərliyi ilə AXC-nin ilk müvəqqəti hökumətinin tərkibini də təsdiqlənib.
İlk hökumətin tərkibi belə idi:
Fətəli xan Xoyski - Nazirlər Şurasının sədri və daxili işlər naziri
Xosrov Paşa bəy Sultanov - hərbi nazir
Məmmədhəsən Hacınski - xarici işlər naziri
Nəsib bəy Yusifbəylı - maliyyə naziri və xalq maarif naziri
Xəlil bəy Xasməmmədov - ədliyyə naziri
Məmmədyusif Cəfərov - ticarət və sənaye naziri
Əkbər Ağa Şeyxülislamov - əkinçilik naziri və əmək naziri
Xudadat bəy Məlik-Aslanov - yollar naziri və poçt-teleqraf naziri
Camo bəy Hacınski - dövlət nəzarətçisi.
AXC elan olunarkən Bakı Stepan Şaumyanın başçılığı altında bolşevik-daşnak birləşmələrinin nəzarəti altında olduğundan, Azərbaycan hökuməti müvəqqəti olaraq Gəncə şəhərində fəaliyyət göstərib. 1918-ci il sentyabrın 15-də ağır döyüşlərdən sonra AXC milli ordusunun və Nuru Paşanın başçılıq etdiyi Qafqaz İslam Ordusunun hissələri Bakını bolşevik-daşnak və ingilis hərbi dəstələrindən azad edib. Bundan sonra Azərbaycan hökuməti Bakıya köçüb.
1918-ci il dekabrın 7-də saat 13:00-da Hacı Zeynalabdin Tağıyevin qızlar məktəbinin binasında (hazırda AMEA-nın Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun yerləşdiyi bina) Azərbaycan parlamentinin təntənəli açılışı olub. Parlamentin açılışında Azərbaycan Milli Şurasının sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə geniş təbrik nitqi söyləyib.
Əlimərdan bəy Topçubaşov parlamentin sədri, Həsən bəy Ağayev isə onun birinci müavini seçilib. Əlimərdan bəy Topçubaşov Paris sülh konfransında olduğundan, parlamentə Həsən bəy Ağayev rəhbərlik edib. Parlamentin ilk iclasındaca Fətəli Xan Xoyski hökumətinin istefası qəbul edilib və yeni hökumətin təşkil olunması qərara alınıb. Yeni hökumətin təşkili yenidən Xoyskiyə tapşırılıb.
AXC-nin mövcud olduğu dövrdə parlamentin ümumilikdə 155 iclası keçirilib. Bunun 10-u Azərbaycan Milli Şurasının (27 may - 19 noyabr 1918-ci il), 145-i isə Azərbaycan parlamentinin fəaliyyət göstərdiyi dövrə (7 dekabr 1918-ci il - 27 aprel 1920-ci il) aiddir.
Parlamentin müzakirəsinə 270-dən çox qanun layihəsi çıxarılıb, onlardan 230-a yaxını qəbul olunub. Parlament qanunlarının hazırlanması, müzakirəsi və təsdiq olunmasında 11 fraksiya və qrupa mənsub olan millət vəkilləri iştirak edib. Parlamentdə 11 komissiya olub.
AXC qısa ömründə böyük nailiyyətlər əldə edib. İlk dəfə qadınlara seçim hüququ tanıyan və qadın-kişi bərabərliyini təmin edən cümhuriyyət, milli ordu quruculuğu, milli valyutanın buraxılması, milli bankın yaradılması, demokratikləşmə, azad seçkilər, beynəlxalq əlaqələr və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən Azərbaycan istiqlalının rəsmən tanınması, Azərbaycanın bütövlüyünün təmin olunması, iqtisadi islahatların aparılması və digər sahələrdə böyük işlər görüb. Təəssüf ki, cəmi 23 ay yaşayan AXC 1920-ci il aprelin 28-də bolşevik işğalı nəticəsində devrilib.
Qeyd edək ki, prezident İlham Əliyevin 15 oktyabr 2021-ci il tarixdə təsdiqlədiyi “Müstəqillik Günü haqqında” Qanuna əsasən, mayın 28-i Müstəqillik Günü elan edilib. Bu tarixə qədər mayın 28-i Respublika Günü kimi qeyd olunub.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-05-2023 00:03 | Bölmə: Gündəm

Bu gün Azərbaycanda 28 May – Müstəqillik Günüdür.
Reyting.az xatırladır ki, 1918-ci il mayın 28-də müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasından 105 il ötür.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (AXC) qurulması Tiflis şəhərində Qafqaz canişininin binasında Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin sədri olduğu Azərbaycan Milli Şurası tərəfindən bəyan edilib.
Azərbaycan Milli Şurasının İstiqlal Bəyannaməsində deyilirdi:
“Bu gündən etibarən Azərbaycan xalqı hakimiyyətə malik olduğu kimi, Cənub-Şərqi Zaqafqaziyanı əhatə edən Azərbaycan da tam hüquqlu müstəqil bir dövlətdir;
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin idarə forması Xalq Cümhuriyyətidir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün millətlərlə, xüsusilə qonşu olduğu millətlər və dövlətlərlə mehriban münasibətlər yaratmaq əzmindədir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti milliyyətindən, məzhəbindən, sinfindən, silkindən və cinsindən asılı olmayaraq öz sərhədləri daxilində yaşayan bütün vətəndaşlarına siyasi hüquqlar və vətəndaşlıq hüququ təmin edir;
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz ərazisi daxilində yaşayan bütün millətlərin sərbəst inkişafı üçün geniş imkanlar yaradır;
Müəssislər Məclisi toplanıncaya qədər Azərbaycanın başında xalqın seçdiyi Milli Şura və Milli Şura qarşısında məsuliyyət daşıyan Müvəqqəti Hökumət durur”.
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Azərbaycanın müstəqilliyinə dair Batumidə Osmanlı imperiyası ilə danışıqlar apardığından, İstiqlal Bəyannaməsinin elan olunduğu iclasa Azərbaycan Milli Şurasının sədr müavini Həsən bəy Ağayev sədrlik edib. Mustafa Mahmudovun katib olduğu iclasa Fətəli Xan Xoyski, Xəlil bəy Xasməmmədov, Nəsib bəy Yusifbəyli, Mirhidayət Seyidov, Heybətqulu Məmmədbəyov, Nəriman bəy Nərimanbəyli (bolşevik Nəriman Nərimanov deyil - red.), Mehdi bəy Hacınski, Ələsgər bəy Mahmudbəyov, Aslan bəy Qardaşov, Sultanməcid Qənizadə, Əkbər Ağa Şeyxülislamov, Mehdi bəy Hacıbababəyov, Məmməd Yusif Cəfərov, Xudadat bəy Məlik-Aslanov, Rəhim bəy Vəkilov, Həmid bəy Şahtaxtinski, Firudin bəy Köçərli, Cəmo bəy Hacınski, Şəfi bəy Rüstəmbəyov, Xosrov Paşa bəy Sultanov, Cəfər Axundov, Məhəmməd Məhərrəmov, Cavad Məlik-Yeqanov və Hacı Molla Səlim Axundzadə qatılıblar.
Azərbaycan Milli Şurasının həmin iclasında bitərəf Fətəli Xan Xoyskinin rəhbərliyi ilə AXC-nin ilk müvəqqəti hökumətinin tərkibini də təsdiqlənib.
İlk hökumətin tərkibi belə idi:
Fətəli xan Xoyski - Nazirlər Şurasının sədri və daxili işlər naziri
Xosrov Paşa bəy Sultanov - hərbi nazir
Məmmədhəsən Hacınski - xarici işlər naziri
Nəsib bəy Yusifbəylı - maliyyə naziri və xalq maarif naziri
Xəlil bəy Xasməmmədov - ədliyyə naziri
Məmmədyusif Cəfərov - ticarət və sənaye naziri
Əkbər Ağa Şeyxülislamov - əkinçilik naziri və əmək naziri
Xudadat bəy Məlik-Aslanov - yollar naziri və poçt-teleqraf naziri
Camo bəy Hacınski - dövlət nəzarətçisi.
AXC elan olunarkən Bakı Stepan Şaumyanın başçılığı altında bolşevik-daşnak birləşmələrinin nəzarəti altında olduğundan, Azərbaycan hökuməti müvəqqəti olaraq Gəncə şəhərində fəaliyyət göstərib. 1918-ci il sentyabrın 15-də ağır döyüşlərdən sonra AXC milli ordusunun və Nuru Paşanın başçılıq etdiyi Qafqaz İslam Ordusunun hissələri Bakını bolşevik-daşnak və ingilis hərbi dəstələrindən azad edib. Bundan sonra Azərbaycan hökuməti Bakıya köçüb.
1918-ci il dekabrın 7-də saat 13:00-da Hacı Zeynalabdin Tağıyevin qızlar məktəbinin binasında (hazırda AMEA-nın Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun yerləşdiyi bina) Azərbaycan parlamentinin təntənəli açılışı olub. Parlamentin açılışında Azərbaycan Milli Şurasının sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə geniş təbrik nitqi söyləyib.
Əlimərdan bəy Topçubaşov parlamentin sədri, Həsən bəy Ağayev isə onun birinci müavini seçilib. Əlimərdan bəy Topçubaşov Paris sülh konfransında olduğundan, parlamentə Həsən bəy Ağayev rəhbərlik edib. Parlamentin ilk iclasındaca Fətəli Xan Xoyski hökumətinin istefası qəbul edilib və yeni hökumətin təşkil olunması qərara alınıb. Yeni hökumətin təşkili yenidən Xoyskiyə tapşırılıb.
AXC-nin mövcud olduğu dövrdə parlamentin ümumilikdə 155 iclası keçirilib. Bunun 10-u Azərbaycan Milli Şurasının (27 may - 19 noyabr 1918-ci il), 145-i isə Azərbaycan parlamentinin fəaliyyət göstərdiyi dövrə (7 dekabr 1918-ci il - 27 aprel 1920-ci il) aiddir.
Parlamentin müzakirəsinə 270-dən çox qanun layihəsi çıxarılıb, onlardan 230-a yaxını qəbul olunub. Parlament qanunlarının hazırlanması, müzakirəsi və təsdiq olunmasında 11 fraksiya və qrupa mənsub olan millət vəkilləri iştirak edib. Parlamentdə 11 komissiya olub.
AXC qısa ömründə böyük nailiyyətlər əldə edib. İlk dəfə qadınlara seçim hüququ tanıyan və qadın-kişi bərabərliyini təmin edən cümhuriyyət, milli ordu quruculuğu, milli valyutanın buraxılması, milli bankın yaradılması, demokratikləşmə, azad seçkilər, beynəlxalq əlaqələr və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən Azərbaycan istiqlalının rəsmən tanınması, Azərbaycanın bütövlüyünün təmin olunması, iqtisadi islahatların aparılması və digər sahələrdə böyük işlər görüb. Təəssüf ki, cəmi 23 ay yaşayan AXC 1920-ci il aprelin 28-də bolşevik işğalı nəticəsində devrilib.
Qeyd edək ki, prezident İlham Əliyevin 15 oktyabr 2021-ci il tarixdə təsdiqlədiyi “Müstəqillik Günü haqqında” Qanuna əsasən, mayın 28-i Müstəqillik Günü elan edilib. Bu tarixə qədər mayın 28-i Respublika Günü kimi qeyd olunub.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 13:09
Qarabağdakı Ermənistan silahlıları təslim olub
19-09-2023, 17:43
Qarabağdakı sülhməramlıların silahdan istifadə şərti açıqlanıb
19-09-2023, 17:27
Ağdərədə Ermənistana məxsus sursat anbarı məhv edilib - Video
19-09-2023, 17:11
Qarabağdakı lokal antiterror tədbirləri ilə bağlı brifinq keçirilib
19-09-2023, 15:17
MN: "Azərbaycan Ordusu mülki obyektləri atəşə tutmur"
19-09-2023, 14:22
Ordumuzun mövqelərinin atəşə tutulması davam edir
19-09-2023, 12:20
Ermənilərin Xankəndi-Gorus istiqamətində keçidinə şərait yaradılıb
19-09-2023, 09:57
Namazov: "Rusiya Cənubi Qafqazı tərk edəndə süni şəkildə yaratdığı..."
18-09-2023, 14:52
Prezident Azərbaycan musiqi ictimaiyyətini təbrik edib
18-09-2023, 13:28
Prezident yol tikintisi üçün 11 milyon manat ayırıb
18-09-2023, 12:58
Ali məktəbə qəbul olunanların qeydiyyat müddəti uzadılıb
18-09-2023, 10:35
İtkin düşmüş şəxslərlə bağlı beynəlxalq tədbir keçirilir
18-09-2023, 10:14
Ağdam-Xankəndi və Laçın-Xankəndi yolu eyni anda açılıb
18-09-2023, 00:11
Bu gün Azərbaycanda Milli Musiqi Günüdür
16-09-2023, 09:52
Hərbi pilotlarımızın təlim-məşq uçuşları başlayıb - Video
15-09-2023, 17:47
Dövlət Komitəsi aparatının işçilərinin sayı artırılıb
15-09-2023, 11:08
Erməni silahlılarının Xocalıda səngər qazmasının qarşısı alınıb
15-09-2023, 10:12
Prezident İlham Əliyevin Tacikistana səfəri başa çatıb
14-09-2023, 23:19
İlham Əliyev Düşənbədə “EKSPO Mərkəzi Asiya 2023” sərgisi ilə tanış olub - Fotolar
14-09-2023, 20:45
Gədəbəydəki mövqelərimiz yenə atəşə tutulub
14-09-2023, 16:56
İlham Əliyev Berdiməhəmmədovun təltifolunma mərasiminə qatılıb - Fotolar
14-09-2023, 15:22
Azərbaycan prezidenti Asiya dövlət başçılarının görüşündə iştirak edib - (Video) - Yenilənib
14-09-2023, 14:56
Prezident İlham Əliyev yəhudi icmasına təbrik məktubu ünvanlayıb
14-09-2023, 14:42
Ermənistan silahlı bölmələri Gədəbəyi atəşə tutub
14-09-2023, 14:34
İlham Əliyev: "Azərbaycan-İsrail dostluğunu genişləndirilməsi yolunda birgə səylər göstərəcəyik"
14-09-2023, 11:45
Prezident İlham Əliyev Tacikistanda səfərdədir - (Yenilənir) - Fotolar
14-09-2023, 10:50
İİTKM-də Aİ-nin proqram nümayəndələri ilə görüş keçirilib - Fotolar
13-09-2023, 21:44
Kəlbəcər istiqamətində daha bir təxribatın qarşısı alınıb, yaralı var
13-09-2023, 16:00
Prezident iki universitetə rektor təyin edib - (Yenilənib) - Sərəncam
13-09-2023, 15:35
Sahibə Qafarova Budapeştə işgüzar səfərə gedib
13-09-2023, 15:16
Rəsmi Bakı Fransaya cavab verib
13-09-2023, 14:59
Azərbaycan sülh sazişi ilə əlaqədar şərhlərini Ermənistana təqdim edib
13-09-2023, 14:32
Hikmət Hacıyev: “Konqresmen Azərbaycanla bağlı yalan danışır”
13-09-2023, 11:11
Şarl Mişel: “Ağdam-Xankəndi marşrutunun açılması mühüm addımdır”
13-09-2023, 10:20
HHM bölmələrində döyüş atışları icra olunub
12-09-2023, 23:49
Ermənilər Azərbaycan Ordusu ilə bağlı yalan məlumat yayıb
12-09-2023, 14:11
Rezidenturanın boş qalan plan yerlərinə qəbulun nəticələri açıqlanıb