15:25 / 03-07-2025
Admiral ruslarla bağlı xəbərdarlıq edir
15:06 / 03-07-2025
Qırğızıstan prezidenti Azərbaycana işgüzar səfərə gəlib - Yenilənib
15:04 / 03-07-2025
İlham Əliyev Rəşid Meredovu qəbul edib - Fotolar
14:55 / 03-07-2025
ABŞ qoşunlarını Avropadan çıxaracaqlar
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
14:34 / 03-07-2025
İki prezident Füzuli rayonuna səfər edib - Foto
14:29 / 03-07-2025
Ruslar sosial binaları vurub, ölən və yaralılar var
14:23 / 03-07-2025
Konstitusiya Məhkəməsinə yeni hakimlər təyin olunacaq
13:52 / 03-07-2025
İsrail iki ölkə barədə Rusiya ilə gizli danışıqlar aparıb
13:43 / 03-07-2025
Məhkəmə Vüqar Səfərli ilə bağlı qərar verib
13:08 / 03-07-2025
Ermənistan Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışır
12:41 / 03-07-2025
Ərdoğan sabah Xankəndiyə gələcək
12:32 / 03-07-2025
Tramp və Zelenski Ukraynaya yardımın dayandırılmasını müzakirə edəcəklər
12:28 / 03-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:25 / 03-07-2025
Özbəkistan prezidenti Fəxri xiyabanda Heydər Əliyevin xatirəsini anıb
12:22 / 03-07-2025
"Abbasın xanımı şərt qoyub ki, onu bağışlasan, səndən boşanacağam"
12:13 / 03-07-2025
İrana qarşı təhlükəli planı reallaşdırmaq istəyirlər - Foto
11:59 / 03-07-2025
Jurnalist Günel Hacı müdir müavini təyin olunub
11:58 / 03-07-2025
İki ölkə nüvə stansiyalarını təcili bağlayıb
11:30 / 03-07-2025
Şahbuzda 69 yaşlı yaşlı qadın göldə boğulub
11:04 / 03-07-2025
Yaponiyada böyük fəlakət xəbərdarlığı: 298 min insan həyatını itirə bilər
10:56 / 03-07-2025
İyulun 6-da II və III ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanı keçiriləcək
10:36 / 03-07-2025
Əliyevlə Paşinyanın Dubayda görüşü planlaşdırılır
10:32 / 03-07-2025
“İçərişəhər” Dövlət-Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin tenderi ləğv edilib
10:27 / 03-07-2025
Dövlət büdcəsinin gəlirləri artıb
10:19 / 03-07-2025
Hindistanda təbii fəlakət: 50-dən çox insan ölüb
10:00 / 03-07-2025
Avropa İttifaqı Çinə sərt xəbərdarlıq edib
09:59 / 03-07-2025
"Lazurit" nəqliyyat dəhlizinin inkişafı müzakirə olunub
09:44 / 03-07-2025
Bir qrup şəxsin aylıq müavinəti dayandırılıb
09:11 / 03-07-2025
İki qəsəbədə qaz təchizatı dayandırılacaq
13:16 / 29-06-2025

17:57 / 30-06-2025

15:08 / 30-06-2025

21:03 / 30-06-2025

13:20 / 29-06-2025

13:01 / 01-07-2025

13:16 / 02-07-2025

00:40 / 29-06-2025

21:41 / 28-06-2025

14:15 / 30-06-2025

23:57 / 28-06-2025

11:03 / 30-06-2025

İlham Şaban: "Fundamental qarşıdurma var, buna görə neftin qiyməti yenə aşağı düşə bilər"
Tarix: 09-03-2020 14:54 | Bölmə: İqtisadiyyat

Neft Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban Yenisabah.az-a müsahibə verib.
Reyting.az həmin müsahibəni təqdim edir:
- Neftin qiymətəninin kəskin şəkildə enişi başlayıb. Sizcə, daha nə qədər düşə bilər?
- Bəli, mümkündür. London birjasında qiymət 31.27 dollaradək ucuzlaşıb. Elektron birjalarda isə 33.95-dir. O baxımdan ki, bu gün Şərqdə birjalar Bakı vaxtı ilə saat 3-dən 7-yə qədər neft 14 dollar qiymətini itirdi. Yəni, bunu məncə, dib hesab etmək olar.
Bundan sonra neftin qiymətində artım başladı. Biznesin buna münasibətindən asılı olaraq, neftin qiyməti 35 dolları keçə bilər.
Başqa bir şey də ola bilər. Əvvəllər Rusiyanın iki ayağını bir başmağa qoymasından sonra - 5-ci gün 9%-lik enməni müşahidə etdik və onu “qara cümə” adlandırdılar. Heç kəs bazar ertəsi qiymətin necə olacağını proqnoz edə bilmirdi. Məsələn, Rusiya neftini onların mətbuat katibi, özəl şirkət “LUKOİL”-in vitse-prezidenti şərh etmişdi. İndi məhz Aleksandr Novakın açıqlama verib özünün dediyini sübut etməsi qiymətləri daha da aşağı sala bilər.
OPEK-lə OPEK+ arasında fundamental qarşıdurma var. Bu qiymətləri daha da aşağı sala bilər. Ona görə də, gün ərzində neftin dəyişkənliyini gözləyirəm. Yəni, qiymət 1 dollar arta da bilər, 3 dollar aşağı da enə bilər.
Birjalara yeni xəbərlər daxil olduqca onun təsir gücündən asılı olaraq, qiymət dəyişəcək. Neft tarixində bu qədər aşağı enmə olmayıb. Faiz etibarı ilə olub. Məsələn, 90-cı illərdə Küveytə hücum zamanı 34% idi. Onda 21, 22 dollardan aşağı enmişdi. Neftin qiyməti təqribən 13, 14 dollara düşmüşdü. Amma bu səviyyədə düşməsi neftin ticarət edildiyi tarixdə ilkdir.
- Ümumiyyətlə, qiymətlər bundan sonra necə olacaq?
- Mən gözləmirəm ki, qiymət düşməsi uzun periodda davam edəcək. Bunu 2016-da görmüşük, ondan əvvəl də görüşmüşdük. Bu qısa müddətli şok effekti olub. Bu gün üçün əvvəl hansı proqnozlar vardı, onu səsləndirmək istəyirəm.
Əgər 2019-cu ildə Brent markalı neftin orta qiyməti 63,8 dollar olubsa, cari il üçün neftin 3-4 dollar aşağı olması proqnoz edilirdi. Bu da onunla əlaqədar idi ki, cari il üçün dünya iqtisadiyyatının artım tempi keçən ilkindən aşağı tempdə proqnozlaşdırılmışdı.
Həqiqətən də, martın 4-də Beynəlxalq Valyuta Fondu və Dünya Bankı rəhbərlərinin birgə açıqlamasında göstərildi ki, neftə olan tələbat azalacaq. Çünki onların cari il üçün gözləntiləri 2,9% artım tempi idisə, bunu hazırda 2.5-ə qədər azaldıblar. İndi bəlkə də, daha da aşağı tempə düşə bilər.
Bundan əlavə, Çinin daxili istehlakı kifayət qədər azalıb. Bu kimi faktorlar ona dəlalət edir ki, neftin qiyməti azalacaq. Məsələn, 2016-cı ildə Brent markalı neftin orta qiyməti 42 dollar olmuşdu. İndi əgər 42 yox, 45 dollar olsa, 58, 59-la müqayisədə görün, nə qədər aşağıdır. Yəni, istənilən halda büdcəsi neftə köklənmiş ölkələr üçün onların gəlirləri azalması, büdcə defisitilərinin artımı deməkdir.
- Neftin qiymətinin düşməsini koronavirusla əlaqələndirənlər də var. Bu haqda necə düşünürsünz?
- Əlbbəttə, birbaşa əlaqəsi var. Çünki, koronavirus iqtisadi fəallığı limitləşdirir və azaldır. İqtisadi fəallığın azalması isə enerji sərfiyyatının azalması deməkdir. Bir ay ərzində Çində və Çindən xaricə gedən 800 min reys dayandırılıb. Bu neçə milyon avia kerosen deməkdir. Hər təyyarə 20 tondan 40 tonacan yanacaq götürür. Bu enerji istifadə olunmursa, emal azalır, emal azalırsa, hasilat azalır.
- Azərbaycanı bununla bağlı nələr gözləyir?
- 2020-ci ilin büdcəsi Azərbaycan tarixində ən böyük büdcə defisitidir. 2.7 milyard manat defisitimiz var. Düzdür, 55 dollar qiymət proqnazlaşdırılmışdı. Ondan 10 dollar aşağı olsa, buna müvafiq olaraq, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən əməliyyat şirkətləri və Dövlət Neft Şirkəti büdcəyə köçürmələri azalacaq. Bizim qeyri-neft sektoru həmişə neft sektorundan qidalanır. Yadımıza 2016-cı ili salaq. Büdcədən onlara vəsait azaldılanda hamısı necə qalmışdı. Tikintisindən tutmuş, göyərti satanına qədər…
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-03-2020 14:54 | Bölmə: İqtisadiyyat

Neft Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban Yenisabah.az-a müsahibə verib.
Reyting.az həmin müsahibəni təqdim edir:
- Neftin qiymətəninin kəskin şəkildə enişi başlayıb. Sizcə, daha nə qədər düşə bilər?
- Bəli, mümkündür. London birjasında qiymət 31.27 dollaradək ucuzlaşıb. Elektron birjalarda isə 33.95-dir. O baxımdan ki, bu gün Şərqdə birjalar Bakı vaxtı ilə saat 3-dən 7-yə qədər neft 14 dollar qiymətini itirdi. Yəni, bunu məncə, dib hesab etmək olar.
Bundan sonra neftin qiymətində artım başladı. Biznesin buna münasibətindən asılı olaraq, neftin qiyməti 35 dolları keçə bilər.
Başqa bir şey də ola bilər. Əvvəllər Rusiyanın iki ayağını bir başmağa qoymasından sonra - 5-ci gün 9%-lik enməni müşahidə etdik və onu “qara cümə” adlandırdılar. Heç kəs bazar ertəsi qiymətin necə olacağını proqnoz edə bilmirdi. Məsələn, Rusiya neftini onların mətbuat katibi, özəl şirkət “LUKOİL”-in vitse-prezidenti şərh etmişdi. İndi məhz Aleksandr Novakın açıqlama verib özünün dediyini sübut etməsi qiymətləri daha da aşağı sala bilər.
OPEK-lə OPEK+ arasında fundamental qarşıdurma var. Bu qiymətləri daha da aşağı sala bilər. Ona görə də, gün ərzində neftin dəyişkənliyini gözləyirəm. Yəni, qiymət 1 dollar arta da bilər, 3 dollar aşağı da enə bilər.
Birjalara yeni xəbərlər daxil olduqca onun təsir gücündən asılı olaraq, qiymət dəyişəcək. Neft tarixində bu qədər aşağı enmə olmayıb. Faiz etibarı ilə olub. Məsələn, 90-cı illərdə Küveytə hücum zamanı 34% idi. Onda 21, 22 dollardan aşağı enmişdi. Neftin qiyməti təqribən 13, 14 dollara düşmüşdü. Amma bu səviyyədə düşməsi neftin ticarət edildiyi tarixdə ilkdir.
- Ümumiyyətlə, qiymətlər bundan sonra necə olacaq?
- Mən gözləmirəm ki, qiymət düşməsi uzun periodda davam edəcək. Bunu 2016-da görmüşük, ondan əvvəl də görüşmüşdük. Bu qısa müddətli şok effekti olub. Bu gün üçün əvvəl hansı proqnozlar vardı, onu səsləndirmək istəyirəm.
Əgər 2019-cu ildə Brent markalı neftin orta qiyməti 63,8 dollar olubsa, cari il üçün neftin 3-4 dollar aşağı olması proqnoz edilirdi. Bu da onunla əlaqədar idi ki, cari il üçün dünya iqtisadiyyatının artım tempi keçən ilkindən aşağı tempdə proqnozlaşdırılmışdı.
Həqiqətən də, martın 4-də Beynəlxalq Valyuta Fondu və Dünya Bankı rəhbərlərinin birgə açıqlamasında göstərildi ki, neftə olan tələbat azalacaq. Çünki onların cari il üçün gözləntiləri 2,9% artım tempi idisə, bunu hazırda 2.5-ə qədər azaldıblar. İndi bəlkə də, daha da aşağı tempə düşə bilər.
Bundan əlavə, Çinin daxili istehlakı kifayət qədər azalıb. Bu kimi faktorlar ona dəlalət edir ki, neftin qiyməti azalacaq. Məsələn, 2016-cı ildə Brent markalı neftin orta qiyməti 42 dollar olmuşdu. İndi əgər 42 yox, 45 dollar olsa, 58, 59-la müqayisədə görün, nə qədər aşağıdır. Yəni, istənilən halda büdcəsi neftə köklənmiş ölkələr üçün onların gəlirləri azalması, büdcə defisitilərinin artımı deməkdir.
- Neftin qiymətinin düşməsini koronavirusla əlaqələndirənlər də var. Bu haqda necə düşünürsünz?
- Əlbbəttə, birbaşa əlaqəsi var. Çünki, koronavirus iqtisadi fəallığı limitləşdirir və azaldır. İqtisadi fəallığın azalması isə enerji sərfiyyatının azalması deməkdir. Bir ay ərzində Çində və Çindən xaricə gedən 800 min reys dayandırılıb. Bu neçə milyon avia kerosen deməkdir. Hər təyyarə 20 tondan 40 tonacan yanacaq götürür. Bu enerji istifadə olunmursa, emal azalır, emal azalırsa, hasilat azalır.
- Azərbaycanı bununla bağlı nələr gözləyir?
- 2020-ci ilin büdcəsi Azərbaycan tarixində ən böyük büdcə defisitidir. 2.7 milyard manat defisitimiz var. Düzdür, 55 dollar qiymət proqnazlaşdırılmışdı. Ondan 10 dollar aşağı olsa, buna müvafiq olaraq, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən əməliyyat şirkətləri və Dövlət Neft Şirkəti büdcəyə köçürmələri azalacaq. Bizim qeyri-neft sektoru həmişə neft sektorundan qidalanır. Yadımıza 2016-cı ili salaq. Büdcədən onlara vəsait azaldılanda hamısı necə qalmışdı. Tikintisindən tutmuş, göyərti satanına qədər…
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:27
Dövlət büdcəsinin gəlirləri artıb
Bu gün, 09:59
"Lazurit" nəqliyyat dəhlizinin inkişafı müzakirə olunub
1-07-2025, 10:33
Ağdamda İƏT-in Forumu keçirilir - Fotolar
30-06-2025, 17:34
Şuşada biznes forum keçiriləcək
30-06-2025, 17:03
Beş ölkədən Azərbayacana quş əti idxalına məhdudiyyət qoyulub
30-06-2025, 15:20
Dərmanların qiyməti yenidən tənzimlənib
30-06-2025, 13:43
Çin Azərbaycan vasitəsilə Avropaya yeni yük marşrutu istifadəyə verib
30-06-2025, 11:33
Dünya bazarında neft ucuzlaşır
28-06-2025, 11:31
AZAL Bakı-Təl-Əviv-Bakı reyslərini bərpa edir
25-06-2025, 15:04
“Kontakt Home” qanunu pozub
24-06-2025, 19:09
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib, aidiyyəti qurumlara müvafiq tapşırıqlar verilib
24-06-2025, 14:08
“Dövlət borcu haqqında” qanuna dəyişiklik edilir
23-06-2025, 17:20
Agentlik TƏBİB-in 17 milyonluq tenderini ləğv edib
23-06-2025, 12:41
Vüqar Bayramov: "Yeni dəyişikliklər bu boşluğu aradan qaldıracaq"
23-06-2025, 10:16
“Azərişığ”ın milyonluq tenderi - Əmək Müfəttişliyinin cəzalandırdığı şirkət "qalib gəlib"
23-06-2025, 09:18
TƏBİB-in 3.6 milyonluq tenderi ləğv olunub
21-06-2025, 18:07
AMEA-nın tenderi ləğv olunub
21-06-2025, 17:57
Dövlət Neft Fondunda yoxlama aparılıb
21-06-2025, 17:31
"Büdcə sistemi haqqında" qanun dəyişir - Detallar
21-06-2025, 11:37
Bank kartlarından pul oğurluğu davam edir
21-06-2025, 11:11
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib
21-06-2025, 10:44
Agentlik unun tpdansatış qiymətini açıqlayıb
21-06-2025, 10:12
Peşəkar mühasib sertifikatının verilməsi qaydası dəyişib
20-06-2025, 21:13
Avropa Rusiya qazından imtinaya görə 200 milyard avro itirib
20-06-2025, 18:23
Putin: Rusiya Avropada birinci, dünyada dördüncüdür
20-06-2025, 17:39
Növbəti depozit hərracı keçirilib
20-06-2025, 12:43
Dövlət mülkiyyətindəki avtomobillər satışa çıxarılıb
20-06-2025, 11:55
Peyk görüntüləri: İran neft ixracını sürətləndirib - Foto
20-06-2025, 10:21
Bağlanmış bankların əmlakları satışa çıxarılıb
20-06-2025, 09:59
"Bal Badem”in fəaliyyəti dayandırılıb
20-06-2025, 09:25
Neft Fondunun tenderi ləğv olunub
19-06-2025, 17:55
Azərbaycandan 17 ölkəyə neft ixrac olunub - Siyahı
19-06-2025, 16:37
Əli Əsədov BP şirkətinin baş icraçı direktoru ilə görüşüb
19-06-2025, 15:11
Milyarderin 100 milyon dollarlıq təklifi cavabsız qalıb
19-06-2025, 12:04
İsrail-İran savaşı bahalaşmaya səbəb olub
19-06-2025, 10:01
Vüqar Bayramov: "...qadınlar, bəzi hallarda isə kişilər 5 il tez pensiyaya çıxacaq"
19-06-2025, 09:31
Ağdamda 9.4 milyonluq tender ləğv olunub
18-06-2025, 15:21
ASC və MMC-yə məxsus əmlaklar hərraca çıxarılacaq
18-06-2025, 09:30
Sadiq Qurbanov: "Bu xətt Naxçıvanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynayacaq” - Video
17-06-2025, 14:36
"Əmək pensiyaları haqqında” qanun dəyişib
17-06-2025, 13:01
AYNA-nın tenderi ləğv olunub
17-06-2025, 10:11
Naxçıvan Aqrar Sığorta Fondu ləğv edilib
17-06-2025, 09:53
2025-ci ilin büdcəsinə dəyişikliklər olacaq? - Açıqlama
16-06-2025, 17:32
Rusiya Azərbaycandan göndərilən kartofu geri qaytarıb
14-06-2025, 19:00
AZAL uçuşların sayını artırır
12-06-2025, 17:38
ƏƏSMN: "Yeni sosial islahat paketi 3 milyon insanı əhatə edir"