08:00 / 26-04-2024
Rusiyaya daha sərt idaxal-ixrac qadağası təklif olunur
07:32 / 26-04-2024
Yəhudi qızın portreti 30 milyon avroya satılıb - Fotolar
07:14 / 26-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı gedib
21:58 / 25-04-2024
İlham Əliyev Füzuli hava limanından Berlinə uçub - (Yenilənib)
20:33 / 25-04-2024
Almaniyadakı ukraynalı qaçqınlara görə problem yaranıb
20:26 / 25-04-2024
İran-İsrail qarşıdurması: ilk raund daha təhlükəli mərhələyə keçə bilər
19:45 / 25-04-2024
Dünyada 282 milyon insan acdır - BMT
19:17 / 25-04-2024
Rusiya Polşada yaradılacaq nüvə obyektlərinə hücum edəcək
18:56 / 25-04-2024
İran məhkəməsi repçi barəsində edam qərarı çıxarıb
18:42 / 25-04-2024
Milli Məclis Avropa Parlamentinin son qətnaməsinə sərt cavab verib - Bəyanat
18:09 / 25-04-2024
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində 20 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
18:03 / 25-04-2024
Ermənistanda müxalifətin aksiyası baş tutmayıb, kütləvi həbslər var - Video
18:02 / 25-04-2024
Naxçıvanda fond sədri vəzifədən çıxarılıb
17:55 / 25-04-2024
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
17:46 / 25-04-2024
Dünyada iqlim böhranı başlayır
17:32 / 25-04-2024
Azərbaycanla Macarıstan arasında enerji əməkdaşlığı barədə müzakirə aparılıb
17:25 / 25-04-2024
Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə edilib - Fotolar
17:08 / 25-04-2024
İlham Əliyevlə Qırğızıstan prezidenti Füzuli və Ağdamda olublar - (Yenilənib) - Fotolar
16:42 / 25-04-2024
Qırğızıstan prezidentinin Azərbaycana dövlət səfəri başa çatıb
16:41 / 25-04-2024
Türkiyə Mərkəzi Bankı faiz dərəcəsi ilə bağlı qərar verib
16:25 / 25-04-2024
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər
16:09 / 25-04-2024
Avropa Parlamenti Gürcüstanda xarici agentlər haqqında qanunla bağlı qətnamə qəbul edib
16:05 / 25-04-2024
Prezident İlham Əliyev Şarl Mişeli COP29-a dəvət edib
15:50 / 25-04-2024
İspaniya və daha 4 ölkə Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır
15:32 / 25-04-2024
Keçmiş Ombudsman Elmira Süleymanova vəfat edib - (Yenilənib)
15:32 / 25-04-2024
Simonyan: "Ermənistan və Azərbaycanın bir-birinə qarşı ərazi iddiası yoxdur"
15:08 / 25-04-2024
"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"
14:43 / 25-04-2024
Malıbəylidə kütləvi məzarlıq aşkarlanıb - Fotolar
14:35 / 25-04-2024
Rasim Balayev: "Onlara baş qoşası deyiləm"
14:29 / 25-04-2024
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
18:01 / 21-04-2024
Dünyanın idman paytaxtı olması üçün Bakının namizədliyi irəli sürülüb
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
00:05 / 23-04-2024
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
00:45 / 22-04-2024
Türkiyədə yenə zəlzələ olub
İlham Şaban: "Fundamental qarşıdurma var, buna görə neftin qiyməti yenə aşağı düşə bilər"
Tarix: 09-03-2020 14:54 | Bölmə: İqtisadiyyat
Neft Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban Yenisabah.az-a müsahibə verib.
Reyting.az həmin müsahibəni təqdim edir:
- Neftin qiymətəninin kəskin şəkildə enişi başlayıb. Sizcə, daha nə qədər düşə bilər?
- Bəli, mümkündür. London birjasında qiymət 31.27 dollaradək ucuzlaşıb. Elektron birjalarda isə 33.95-dir. O baxımdan ki, bu gün Şərqdə birjalar Bakı vaxtı ilə saat 3-dən 7-yə qədər neft 14 dollar qiymətini itirdi. Yəni, bunu məncə, dib hesab etmək olar.
Bundan sonra neftin qiymətində artım başladı. Biznesin buna münasibətindən asılı olaraq, neftin qiyməti 35 dolları keçə bilər.
Başqa bir şey də ola bilər. Əvvəllər Rusiyanın iki ayağını bir başmağa qoymasından sonra - 5-ci gün 9%-lik enməni müşahidə etdik və onu “qara cümə” adlandırdılar. Heç kəs bazar ertəsi qiymətin necə olacağını proqnoz edə bilmirdi. Məsələn, Rusiya neftini onların mətbuat katibi, özəl şirkət “LUKOİL”-in vitse-prezidenti şərh etmişdi. İndi məhz Aleksandr Novakın açıqlama verib özünün dediyini sübut etməsi qiymətləri daha da aşağı sala bilər.
OPEK-lə OPEK+ arasında fundamental qarşıdurma var. Bu qiymətləri daha da aşağı sala bilər. Ona görə də, gün ərzində neftin dəyişkənliyini gözləyirəm. Yəni, qiymət 1 dollar arta da bilər, 3 dollar aşağı da enə bilər.
Birjalara yeni xəbərlər daxil olduqca onun təsir gücündən asılı olaraq, qiymət dəyişəcək. Neft tarixində bu qədər aşağı enmə olmayıb. Faiz etibarı ilə olub. Məsələn, 90-cı illərdə Küveytə hücum zamanı 34% idi. Onda 21, 22 dollardan aşağı enmişdi. Neftin qiyməti təqribən 13, 14 dollara düşmüşdü. Amma bu səviyyədə düşməsi neftin ticarət edildiyi tarixdə ilkdir.
- Ümumiyyətlə, qiymətlər bundan sonra necə olacaq?
- Mən gözləmirəm ki, qiymət düşməsi uzun periodda davam edəcək. Bunu 2016-da görmüşük, ondan əvvəl də görüşmüşdük. Bu qısa müddətli şok effekti olub. Bu gün üçün əvvəl hansı proqnozlar vardı, onu səsləndirmək istəyirəm.
Əgər 2019-cu ildə Brent markalı neftin orta qiyməti 63,8 dollar olubsa, cari il üçün neftin 3-4 dollar aşağı olması proqnoz edilirdi. Bu da onunla əlaqədar idi ki, cari il üçün dünya iqtisadiyyatının artım tempi keçən ilkindən aşağı tempdə proqnozlaşdırılmışdı.
Həqiqətən də, martın 4-də Beynəlxalq Valyuta Fondu və Dünya Bankı rəhbərlərinin birgə açıqlamasında göstərildi ki, neftə olan tələbat azalacaq. Çünki onların cari il üçün gözləntiləri 2,9% artım tempi idisə, bunu hazırda 2.5-ə qədər azaldıblar. İndi bəlkə də, daha da aşağı tempə düşə bilər.
Bundan əlavə, Çinin daxili istehlakı kifayət qədər azalıb. Bu kimi faktorlar ona dəlalət edir ki, neftin qiyməti azalacaq. Məsələn, 2016-cı ildə Brent markalı neftin orta qiyməti 42 dollar olmuşdu. İndi əgər 42 yox, 45 dollar olsa, 58, 59-la müqayisədə görün, nə qədər aşağıdır. Yəni, istənilən halda büdcəsi neftə köklənmiş ölkələr üçün onların gəlirləri azalması, büdcə defisitilərinin artımı deməkdir.
- Neftin qiymətinin düşməsini koronavirusla əlaqələndirənlər də var. Bu haqda necə düşünürsünz?
- Əlbbəttə, birbaşa əlaqəsi var. Çünki, koronavirus iqtisadi fəallığı limitləşdirir və azaldır. İqtisadi fəallığın azalması isə enerji sərfiyyatının azalması deməkdir. Bir ay ərzində Çində və Çindən xaricə gedən 800 min reys dayandırılıb. Bu neçə milyon avia kerosen deməkdir. Hər təyyarə 20 tondan 40 tonacan yanacaq götürür. Bu enerji istifadə olunmursa, emal azalır, emal azalırsa, hasilat azalır.
- Azərbaycanı bununla bağlı nələr gözləyir?
- 2020-ci ilin büdcəsi Azərbaycan tarixində ən böyük büdcə defisitidir. 2.7 milyard manat defisitimiz var. Düzdür, 55 dollar qiymət proqnazlaşdırılmışdı. Ondan 10 dollar aşağı olsa, buna müvafiq olaraq, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən əməliyyat şirkətləri və Dövlət Neft Şirkəti büdcəyə köçürmələri azalacaq. Bizim qeyri-neft sektoru həmişə neft sektorundan qidalanır. Yadımıza 2016-cı ili salaq. Büdcədən onlara vəsait azaldılanda hamısı necə qalmışdı. Tikintisindən tutmuş, göyərti satanına qədər…
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-03-2020 14:54 | Bölmə: İqtisadiyyat
Neft Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban Yenisabah.az-a müsahibə verib.
Reyting.az həmin müsahibəni təqdim edir:
- Neftin qiymətəninin kəskin şəkildə enişi başlayıb. Sizcə, daha nə qədər düşə bilər?
- Bəli, mümkündür. London birjasında qiymət 31.27 dollaradək ucuzlaşıb. Elektron birjalarda isə 33.95-dir. O baxımdan ki, bu gün Şərqdə birjalar Bakı vaxtı ilə saat 3-dən 7-yə qədər neft 14 dollar qiymətini itirdi. Yəni, bunu məncə, dib hesab etmək olar.
Bundan sonra neftin qiymətində artım başladı. Biznesin buna münasibətindən asılı olaraq, neftin qiyməti 35 dolları keçə bilər.
Başqa bir şey də ola bilər. Əvvəllər Rusiyanın iki ayağını bir başmağa qoymasından sonra - 5-ci gün 9%-lik enməni müşahidə etdik və onu “qara cümə” adlandırdılar. Heç kəs bazar ertəsi qiymətin necə olacağını proqnoz edə bilmirdi. Məsələn, Rusiya neftini onların mətbuat katibi, özəl şirkət “LUKOİL”-in vitse-prezidenti şərh etmişdi. İndi məhz Aleksandr Novakın açıqlama verib özünün dediyini sübut etməsi qiymətləri daha da aşağı sala bilər.
OPEK-lə OPEK+ arasında fundamental qarşıdurma var. Bu qiymətləri daha da aşağı sala bilər. Ona görə də, gün ərzində neftin dəyişkənliyini gözləyirəm. Yəni, qiymət 1 dollar arta da bilər, 3 dollar aşağı da enə bilər.
Birjalara yeni xəbərlər daxil olduqca onun təsir gücündən asılı olaraq, qiymət dəyişəcək. Neft tarixində bu qədər aşağı enmə olmayıb. Faiz etibarı ilə olub. Məsələn, 90-cı illərdə Küveytə hücum zamanı 34% idi. Onda 21, 22 dollardan aşağı enmişdi. Neftin qiyməti təqribən 13, 14 dollara düşmüşdü. Amma bu səviyyədə düşməsi neftin ticarət edildiyi tarixdə ilkdir.
- Ümumiyyətlə, qiymətlər bundan sonra necə olacaq?
- Mən gözləmirəm ki, qiymət düşməsi uzun periodda davam edəcək. Bunu 2016-da görmüşük, ondan əvvəl də görüşmüşdük. Bu qısa müddətli şok effekti olub. Bu gün üçün əvvəl hansı proqnozlar vardı, onu səsləndirmək istəyirəm.
Əgər 2019-cu ildə Brent markalı neftin orta qiyməti 63,8 dollar olubsa, cari il üçün neftin 3-4 dollar aşağı olması proqnoz edilirdi. Bu da onunla əlaqədar idi ki, cari il üçün dünya iqtisadiyyatının artım tempi keçən ilkindən aşağı tempdə proqnozlaşdırılmışdı.
Həqiqətən də, martın 4-də Beynəlxalq Valyuta Fondu və Dünya Bankı rəhbərlərinin birgə açıqlamasında göstərildi ki, neftə olan tələbat azalacaq. Çünki onların cari il üçün gözləntiləri 2,9% artım tempi idisə, bunu hazırda 2.5-ə qədər azaldıblar. İndi bəlkə də, daha da aşağı tempə düşə bilər.
Bundan əlavə, Çinin daxili istehlakı kifayət qədər azalıb. Bu kimi faktorlar ona dəlalət edir ki, neftin qiyməti azalacaq. Məsələn, 2016-cı ildə Brent markalı neftin orta qiyməti 42 dollar olmuşdu. İndi əgər 42 yox, 45 dollar olsa, 58, 59-la müqayisədə görün, nə qədər aşağıdır. Yəni, istənilən halda büdcəsi neftə köklənmiş ölkələr üçün onların gəlirləri azalması, büdcə defisitilərinin artımı deməkdir.
- Neftin qiymətinin düşməsini koronavirusla əlaqələndirənlər də var. Bu haqda necə düşünürsünz?
- Əlbbəttə, birbaşa əlaqəsi var. Çünki, koronavirus iqtisadi fəallığı limitləşdirir və azaldır. İqtisadi fəallığın azalması isə enerji sərfiyyatının azalması deməkdir. Bir ay ərzində Çində və Çindən xaricə gedən 800 min reys dayandırılıb. Bu neçə milyon avia kerosen deməkdir. Hər təyyarə 20 tondan 40 tonacan yanacaq götürür. Bu enerji istifadə olunmursa, emal azalır, emal azalırsa, hasilat azalır.
- Azərbaycanı bununla bağlı nələr gözləyir?
- 2020-ci ilin büdcəsi Azərbaycan tarixində ən böyük büdcə defisitidir. 2.7 milyard manat defisitimiz var. Düzdür, 55 dollar qiymət proqnazlaşdırılmışdı. Ondan 10 dollar aşağı olsa, buna müvafiq olaraq, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən əməliyyat şirkətləri və Dövlət Neft Şirkəti büdcəyə köçürmələri azalacaq. Bizim qeyri-neft sektoru həmişə neft sektorundan qidalanır. Yadımıza 2016-cı ili salaq. Büdcədən onlara vəsait azaldılanda hamısı necə qalmışdı. Tikintisindən tutmuş, göyərti satanına qədər…
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:00
Rusiyaya daha sərt idaxal-ixrac qadağası təklif olunur
Dünən, 18:02
Naxçıvanda fond sədri vəzifədən çıxarılıb
24-04-2024, 17:55
Milli Məclis 3150 manatlıq kompüteri niyə 6 minə alır? - 830 minlik tenderlə bağlı qalmaqal
24-04-2024, 11:00
“Konsul leqallaşdırılması” informasiya sistemi yaradılacaq
24-04-2024, 00:11
İrana qarşı sanksiya siyahısı genişləndirilib
23-04-2024, 18:35
Rusiyada sosial iğtişaşlar başlaya bilər
23-04-2024, 17:27
“Səyyar vergi yoxlamasının keçirilməsi Qaydaları”na dəyişiklik edilib
23-04-2024, 13:12
Alkoqollu içkilərin idxalı və istehsalı yeni şərtlərlə müəyyən olunacaq
23-04-2024, 13:07
Yeni dövlət rüsumu müəyyənləşir
22-04-2024, 19:38
Dünyada ən hündür turbini Almaniya tikəcək
22-04-2024, 10:53
“AzerGold” qızıl və gümüş hasilatını artırıb - Foto
22-04-2024, 09:06
Şolts: “Qazıntı yanacağı dövrü başa çatır”
21-04-2024, 18:00
Birlik sədri: “Yumurtanın qiyməti yenidən qalxacaq”
19-04-2024, 18:06
Yaponiya süni intellektin inkişafına 475 milyon dollar ayırıb
19-04-2024, 13:08
Vergi orqanlarının vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır
19-04-2024, 12:56
Milli Məclis Hesablama Palatasının hesabatını qəbul edib
19-04-2024, 12:49
Naxçıvanda 15 yoxlama materialı Baş Prokurorluğa və DTX-yə göndərilib
19-04-2024, 10:48
S&P İsrailin kredit reytinqini aşağı salıb
19-04-2024, 10:39
Bitcoin ucuzlaşıb
18-04-2024, 17:40
Kəmaləddin Heydərovun daha bir şirkəti məhkəməyə verilib
18-04-2024, 15:52
Daha iki bankın əmlakları hərraca çıxarılıb
18-04-2024, 12:10
Energetika naziri ABŞ-a gedib
18-04-2024, 09:45
Yeni model avtomobil həvəskarlarını heyran edir - Fotolar
18-04-2024, 09:00
Kolumbiya da BRİCS-ə maraq göstərir
17-04-2024, 13:16
Şirvan kanalı 230 min hektar əkin sahəsini əhatə edəcək
17-04-2024, 12:07
Deputat cərimələrin artırılmasını tələb edir
17-04-2024, 09:02
Naxçıvanda dövlət orqanlarında yoxlamalar başlayıb
16-04-2024, 18:02
Azərbaycan Serbiyaya təxminən 6,3 milyon kubmetr qaz tədarük edib
16-04-2024, 15:20
Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsi açıqlanıb
16-04-2024, 10:26
60 min tondan çox təhlükəli tullantı zərərsizləşdirilib
15-04-2024, 18:01
Akademiyada Novruz bayramı aprel ayında keçirilir - 14 minlik şübhəli tender gündəmə çevrilib
15-04-2024, 17:53
Ən çox şikayət edilən bankların adları bəlli olub - Siyahı
15-04-2024, 17:47
Məşhur şirkət Rusiyadakı aktivlərini satıb
15-04-2024, 16:52
Aqrar Sığorta Fondu 677 min manat qanunsuz köçürmə edib
15-04-2024, 16:34
Aqrar sığorta sahəsində hesabatlılıq pozulub
15-04-2024, 14:58
DSMF-də 6,5 milyon manatdan çox vəsait mənimsənilib
15-04-2024, 11:37
Azərbaycanın iqtisadi artım proqnozu açıqlanıb
14-04-2024, 23:11
Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
12-04-2024, 21:33
Dünyanın ən böyük hava limanı tikiləcək - Foto
10-04-2024, 12:43
Yeni şəhər inşa olunur - Foto
9-04-2024, 14:07
Deputatın şirkəti Milli Onkologiya Mərkəzinin 5.2 milyonluq daha bir tenderini "qapazlayıb"
9-04-2024, 09:34
İqtisadi Şuranın növbəti iclası keçirilib - Foto
8-04-2024, 15:52
Bakı Metropolitenində yoxlama aparılacaq
8-04-2024, 14:53
ABŞ Çin banklarını sanksiyalarla hədələyir
8-04-2024, 13:17
Əksər ölkələrdə ərzaq inflyasiyası davam edir