23:50 / 15-07-2025
Şahin Şıxlinskinin oğlu saxlanılıb
20:13 / 15-07-2025
Sabir Rüstəmxanlı: "Tüpürüm sənin menecerinə də..."
18:44 / 15-07-2025
Dağlıq ərazidə güclü yanğın başlayıb - (Yenilənib)
18:03 / 15-07-2025
Azərbaycan "OPEC+" kvotasından gündəlik 87 min barel geri qalıb
17:57 / 15-07-2025
Ruben Vardanyanın cinayət işi üzrə məhkəmə keçirilib - (Yenilənib)
17:48 / 15-07-2025
Keçmiş futbolçu AFFA-da şöbə rəisi təyin olunub
17:37 / 15-07-2025
Əraqçi: 120-dən çox ölkə İrana hücumları pisləyib
17:35 / 15-07-2025
Bakda Avropa Kuboku keçiriləcək
16:53 / 15-07-2025
Ukraynanın baş naziri istefa verib
16:33 / 15-07-2025
Avropanı genişmiqyaslı müharibəyə hazırlaşmağa çağırırlar
16:19 / 15-07-2025
"Neftçi” Venesuela millisinin yarımmüdafiəçisi ilə anlaşıb
16:18 / 15-07-2025
İki dövlət qurumu Şamaxıda birgə konfrans keçirir - Foto
15:44 / 15-07-2025
UEFA Azərbaycanın 9 klubuna pul köçürüb
15:25 / 15-07-2025
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
15:13 / 15-07-2025
Şəxsi məlumatları xarici kiberbunkerlərə ötürən dələduz haker saxlanılıb
14:49 / 15-07-2025
Kamran Əliyev daha iki prokurorla bağlı əmr imzalayıb
14:21 / 15-07-2025
Cəlilabadda meşəlik ərazidə yanğın başlayıb
14:20 / 15-07-2025
Avropa Rusiyanın 245 milyard dollarını Ukrayna üçün xərcləmək istəyir
14:16 / 15-07-2025
Afaq Bəşirqızı: "Xalq artisti adını sənə bibin, dayın, əmin verdirə bilər, amma..."
13:52 / 15-07-2025
Kamran Əliyevi iki prokuror təyin edib
13:47 / 15-07-2025
Rusiyanın NATO-ya hücum planı var
13:46 / 15-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:34 / 15-07-2025
Medvedev: Avropa məyus olsa da, Rusiyanın vecinə deyil
13:28 / 15-07-2025
Azərbaycanla Səudiyyə Ərəbistanı arasında bir sıra sənədlər təsdiqlənib
13:18 / 15-07-2025
Bolqarıstan Avrozonaya qəbul olunub
13:04 / 15-07-2025
İsrail ordusu xüsusi təyinatlıların düşərgələrinə hücum edib
12:41 / 15-07-2025
Musiqi, incəsənət məktəb və mərkəzlərinə qəbulun nəticələri elan olunub
12:35 / 15-07-2025
Bakıda şəhidin adını daşıyan küçənin sakinləri imdad diləyir - Fotolar
12:29 / 15-07-2025
Slovakiya Azərbaycanda fəxri konsulluq açacaq
00:11 / 11-07-2025

14:26 / 14-07-2025

13:38 / 11-07-2025

12:27 / 12-07-2025

14:09 / 11-07-2025

13:51 / 11-07-2025

12:34 / 11-07-2025

15:19 / 12-07-2025

06:13 / 13-07-2025

14:30 / 14-07-2025

08:34 / 11-07-2025

08:03 / 11-07-2025

Süleyman Rüstəmin xatirələrindən: “Əbülhəsən xan Seyid Əzimin qəzəlini oxudu ki...”
Tarix: 19-09-2020 18:56 | Bölmə: Mədəniyyət

İkinci Dünya müharibəsi illərində bir qrup Azərbaycan yazıçısı sovet qoşunlarının tərkibində İranda fəaliyyət göstərib. Onların arasında xalq şairi Süleyman Rüstəm də olub. Ədibin görkəmli dövlət xadimi Əziz Əliyevlə bağlı xatirələrində maraqlı məqamlar var.
Reyting.az “Əziz Əliyev haqqında xatirələr” kitabına istinadla xəbər verir ki, Süleyman Rüstəm memuarlarının davamında yazır:
“Əziz Əliyevin bir təşəbbüsü də alqışalayiqdir. O, indiyəcən ucuz, eybəcər Amerika filmləri görmüş əhaliyə "Azərfilmin"in çəkdiyi filmləri göstərməyi məsləhət bildi. Bakıdan "Kəndlilər", "İsmət" və digər filmlər gətirildi.
Yadımdadır, sərin bir payız axşamı Gülüstan bağında, açıq havada "Kəndlilər" filmi göstərilirdi. Hava getdikcə soyuyurdu, lakin əhali quru yerdə oturub həyəcanla filmə baxırdı. Azərbaycanımızın keçmiş həyatından, xalqımızın mübarizəsindən danışan bu film göstərildikcə, təbrizlilər əsərin qəhrəmanını şiddətli alqışlarla qarşılayırdılar.
...Bir gün Əziz Əliyev məni və digər bir yoldaşı yanına çağırıb dedi:
- Düşmənlərimiz min vasitəylə çalışırlar ki, İranda sovet qoşunları olan yerlərdə normal həyat, şərait olmasın. Səbəblərini də bizim ayağımıza yazsınlar. Siz sabah Ərdəbilə yola düşün, amma ehtiyatla hərəkət edin. Özünüzü qoruyun. Sizə yaxşı yol!
Səhəri gün yola düşdük. İkimiz də silahlı idik. Belimdə parabellum, çiynimdə karabin vardı.
Bu yol bizə tanış deyildi. Yolda gediş-gəliş yox idi. Qaranlıq düşdü. Külək əsirdi. Sərabda qalmalı olmadıq. Ərdəbilə yaxın Nir deyilən qəsəbədə gecələdik. Səhər Ərdəbilə çatdıq.
Çayxanaları gəzməyə başladım. Çayxanaların birində qəribə hadisə üz verdi: vaxtilə Bakıda, keçmiş Spasskaya (indiki Qasım İsmayılov) küçəsində cənubi azərbaycanlı iki qardaş yaşayırdı. Onlar xırda alverlə məşğuldular. Kiçik qardaş Baba Novxanı kəndindən Zəhra adlı qızla evlənmişdi. Məhləmizdə atama və başqa adamlara İranı ağız dolusu tərifləyirdi. Guya orda işləmə, əziyyət çəkmə, başına qızıl yağsın. Bəzən mənimlə məhəlləmizdə çürük mübahisəyə girişirdi.
Bəli, çayxanaya girdim. Göz-gözü görmürdü. Tüstü aləmi bürümüşdü. Çayxananın yeri palçıq idi. Ayaqyalın bir nəfər iri padnosdan müştərilərə çay paylayırdı. Bu adam mənə tərəf yaxınlaşanda lapdan padnos əlindən yerə düşdü, stəkanlar sındı.
Bir gün Əziz Əliyev mənə tapşırdı: "Təbrizin məktəb binalarının şəhər ziyalılarıyla bir dostluq görüşünü təşkil etməyə çalış. Qoy bizim opera ustadlarımız da orada çıxış etsinlər. Bu çox yaxşı iş olar".
Təbrizin orta məktəblərinin birində dostluq görüşü düzəltdik. Şəhərin adlı-sanlı ziyalıları salona toplaşdı, qubernator da buradaydı. Mən ədəbiyyat və incəsənətimiz haqqında kiçik məruzə etdim. Sonra bizim Bülbül və digər sənətkarlarımız alqışlar altında çıxış etdilər. Lakin təbrizlilər tərəfindən kimsə səhnədə görünmədi. Mən qubernatora müraciət edəndə o, dedi ki: "Orucluqdur. Burada bir nəfər müğənni var, əgər ağzı oruc deyilsə, oxutdurarıq".
İşarə ilə bir nəfəri yanına çağırıb ona nə isə dedi. Bir azdan onun yanına yaşlı, dolğun bir adam gəldi və salondan bayıra çıxdı. Konserti idarə edən gənc: "İndi də Təbrizin ustad müğənnisi Əbülhəsən xan oxuyacaqdır", - deyəndə, salonda uzun sürən alqışlar qopdu. Qubernatorun yanına çağırtdırdığı şəxs Əbülhəsən xan imiş. Yanımda oturan Bülbül dedi: "Bu heç yaxşı olmadı. Mən niyə ancaq nəğmə oxudum. Bu kişinin yanında pərt oldum..."
Soruşdum:
- Bülbül, bu qoca kimdir, axı?
- Necə kimdir? - deyə Bülbül ona böyük hörmətlə dilləndi. - Şərqin dahi müğənnisi!
Əbülhəsən xan Seyid Əzimin "Zülfünü bas yarama, qoyma, məni qan aparır" qəzəlini elə məharətli səslə oxudu ki, hamımız heyran qaldıq. Bu görüşdən sonra Əbülhəsən xanla səmimi dost olduq. Mitinqlərimizdə, təntənələrimizdə o, öz məlahətli, əvəzsiz səsilə iştirak edirdi. Əbülhəsən xanın bir arzusu da vardı. Deyirdi: "Məni bir neçə aylığa Bakıya aparın. Konservatoriyanızda cavan müğənnilərinizə bir neçə ay muğamatdan dərs verim. Sinəmdə sənət sirləri istifadəsiz yatır".
Bir axşam Təbriz qubernatoru bizi evinə qonaq çağırmışdı. Məclisdə 10-12 nəfər adam vardı. Sovet tərəfindən məclisdə Əziz Əliyev, Mehbalı Əmiraslanov və mən idim. Təbrizin cavan xanəndəsi başmaqçı Xəyyam da burada idi.
Məclis başlanmamış Əziz Əliyev ucaboylu, qarabuğdayı bir adamı mənə göstərib yavaşça dedi: – Bu adamı gözdən qoyma, kimliyini sənə sonra deyərəm.
Mən Əzizin göstərdiyi adamın yanında oturdum. Məclis başlandı. Sağlıqlar deyildi. Xanəndə Xəyyam mənim "Vətən yandı" qəzəlimi oxumağa başladı. Qəzəl oxunduqca qubernator hiddətlənirdi. "Bunu məclisdən kənar eləyin" kimi sözlər deyirdi. Lakin xanəndə qəzəlin sonunda:
"Süleyman, qafil olma, yaxşı bax ətrafa, şairsən, Cinayət aşdı həddindən, haray sal ki, vətən yandı" – sətirlərini oxuyan kimi, Fəhimi də, digərləri də qəzəblərini süni təbəssümlə əvəz edərək, məni alqışladılar. Yanımda oturan adam pivə içməyi təklif etdi. Mən dedim ki, bura kişi məclisidir, qadın məclisi deyil, gəl araq içək. Qonşum dedi: "Mən arağı nadir hallarda dilimə vurmuşam. Deyirsən, içək, içək də". Mən tez qədəhləri doldurdum. Çox keçməmiş qonşum müvazinətini itirməyə başladı. Danışanda dili topuq çaldı. Mənə dedi ki, şəhər bələdiyyəsində işləyir. Yanımdakının vəziyyətini başa düşən qubernator farsca ona bir neçə acı söz dedi. Tezliklə qonşumu xəstə adı ilə məclisdən çıxarıb apardılar.
Əziz Əliyev mənzilə qayıdanda dedi:
- Çox sağ ol. Vəzifəni yaxşı yerinə yetirdin. Yanındakı adam Təbriz vilayəti məxfi polis idarəsinin rəisi sərhəng (polkovnik) Seyf idi”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-09-2020 18:56 | Bölmə: Mədəniyyət

İkinci Dünya müharibəsi illərində bir qrup Azərbaycan yazıçısı sovet qoşunlarının tərkibində İranda fəaliyyət göstərib. Onların arasında xalq şairi Süleyman Rüstəm də olub. Ədibin görkəmli dövlət xadimi Əziz Əliyevlə bağlı xatirələrində maraqlı məqamlar var.
Reyting.az “Əziz Əliyev haqqında xatirələr” kitabına istinadla xəbər verir ki, Süleyman Rüstəm memuarlarının davamında yazır:
“Əziz Əliyevin bir təşəbbüsü də alqışalayiqdir. O, indiyəcən ucuz, eybəcər Amerika filmləri görmüş əhaliyə "Azərfilmin"in çəkdiyi filmləri göstərməyi məsləhət bildi. Bakıdan "Kəndlilər", "İsmət" və digər filmlər gətirildi.
Yadımdadır, sərin bir payız axşamı Gülüstan bağında, açıq havada "Kəndlilər" filmi göstərilirdi. Hava getdikcə soyuyurdu, lakin əhali quru yerdə oturub həyəcanla filmə baxırdı. Azərbaycanımızın keçmiş həyatından, xalqımızın mübarizəsindən danışan bu film göstərildikcə, təbrizlilər əsərin qəhrəmanını şiddətli alqışlarla qarşılayırdılar.
...Bir gün Əziz Əliyev məni və digər bir yoldaşı yanına çağırıb dedi:
- Düşmənlərimiz min vasitəylə çalışırlar ki, İranda sovet qoşunları olan yerlərdə normal həyat, şərait olmasın. Səbəblərini də bizim ayağımıza yazsınlar. Siz sabah Ərdəbilə yola düşün, amma ehtiyatla hərəkət edin. Özünüzü qoruyun. Sizə yaxşı yol!
Səhəri gün yola düşdük. İkimiz də silahlı idik. Belimdə parabellum, çiynimdə karabin vardı.
Bu yol bizə tanış deyildi. Yolda gediş-gəliş yox idi. Qaranlıq düşdü. Külək əsirdi. Sərabda qalmalı olmadıq. Ərdəbilə yaxın Nir deyilən qəsəbədə gecələdik. Səhər Ərdəbilə çatdıq.
Çayxanaları gəzməyə başladım. Çayxanaların birində qəribə hadisə üz verdi: vaxtilə Bakıda, keçmiş Spasskaya (indiki Qasım İsmayılov) küçəsində cənubi azərbaycanlı iki qardaş yaşayırdı. Onlar xırda alverlə məşğuldular. Kiçik qardaş Baba Novxanı kəndindən Zəhra adlı qızla evlənmişdi. Məhləmizdə atama və başqa adamlara İranı ağız dolusu tərifləyirdi. Guya orda işləmə, əziyyət çəkmə, başına qızıl yağsın. Bəzən mənimlə məhəlləmizdə çürük mübahisəyə girişirdi.
Bəli, çayxanaya girdim. Göz-gözü görmürdü. Tüstü aləmi bürümüşdü. Çayxananın yeri palçıq idi. Ayaqyalın bir nəfər iri padnosdan müştərilərə çay paylayırdı. Bu adam mənə tərəf yaxınlaşanda lapdan padnos əlindən yerə düşdü, stəkanlar sındı.
Bir gün Əziz Əliyev mənə tapşırdı: "Təbrizin məktəb binalarının şəhər ziyalılarıyla bir dostluq görüşünü təşkil etməyə çalış. Qoy bizim opera ustadlarımız da orada çıxış etsinlər. Bu çox yaxşı iş olar".
Təbrizin orta məktəblərinin birində dostluq görüşü düzəltdik. Şəhərin adlı-sanlı ziyalıları salona toplaşdı, qubernator da buradaydı. Mən ədəbiyyat və incəsənətimiz haqqında kiçik məruzə etdim. Sonra bizim Bülbül və digər sənətkarlarımız alqışlar altında çıxış etdilər. Lakin təbrizlilər tərəfindən kimsə səhnədə görünmədi. Mən qubernatora müraciət edəndə o, dedi ki: "Orucluqdur. Burada bir nəfər müğənni var, əgər ağzı oruc deyilsə, oxutdurarıq".
İşarə ilə bir nəfəri yanına çağırıb ona nə isə dedi. Bir azdan onun yanına yaşlı, dolğun bir adam gəldi və salondan bayıra çıxdı. Konserti idarə edən gənc: "İndi də Təbrizin ustad müğənnisi Əbülhəsən xan oxuyacaqdır", - deyəndə, salonda uzun sürən alqışlar qopdu. Qubernatorun yanına çağırtdırdığı şəxs Əbülhəsən xan imiş. Yanımda oturan Bülbül dedi: "Bu heç yaxşı olmadı. Mən niyə ancaq nəğmə oxudum. Bu kişinin yanında pərt oldum..."
Soruşdum:
- Bülbül, bu qoca kimdir, axı?
- Necə kimdir? - deyə Bülbül ona böyük hörmətlə dilləndi. - Şərqin dahi müğənnisi!
Əbülhəsən xan Seyid Əzimin "Zülfünü bas yarama, qoyma, məni qan aparır" qəzəlini elə məharətli səslə oxudu ki, hamımız heyran qaldıq. Bu görüşdən sonra Əbülhəsən xanla səmimi dost olduq. Mitinqlərimizdə, təntənələrimizdə o, öz məlahətli, əvəzsiz səsilə iştirak edirdi. Əbülhəsən xanın bir arzusu da vardı. Deyirdi: "Məni bir neçə aylığa Bakıya aparın. Konservatoriyanızda cavan müğənnilərinizə bir neçə ay muğamatdan dərs verim. Sinəmdə sənət sirləri istifadəsiz yatır".
Bir axşam Təbriz qubernatoru bizi evinə qonaq çağırmışdı. Məclisdə 10-12 nəfər adam vardı. Sovet tərəfindən məclisdə Əziz Əliyev, Mehbalı Əmiraslanov və mən idim. Təbrizin cavan xanəndəsi başmaqçı Xəyyam da burada idi.
Məclis başlanmamış Əziz Əliyev ucaboylu, qarabuğdayı bir adamı mənə göstərib yavaşça dedi: – Bu adamı gözdən qoyma, kimliyini sənə sonra deyərəm.
Mən Əzizin göstərdiyi adamın yanında oturdum. Məclis başlandı. Sağlıqlar deyildi. Xanəndə Xəyyam mənim "Vətən yandı" qəzəlimi oxumağa başladı. Qəzəl oxunduqca qubernator hiddətlənirdi. "Bunu məclisdən kənar eləyin" kimi sözlər deyirdi. Lakin xanəndə qəzəlin sonunda:
"Süleyman, qafil olma, yaxşı bax ətrafa, şairsən, Cinayət aşdı həddindən, haray sal ki, vətən yandı" – sətirlərini oxuyan kimi, Fəhimi də, digərləri də qəzəblərini süni təbəssümlə əvəz edərək, məni alqışladılar. Yanımda oturan adam pivə içməyi təklif etdi. Mən dedim ki, bura kişi məclisidir, qadın məclisi deyil, gəl araq içək. Qonşum dedi: "Mən arağı nadir hallarda dilimə vurmuşam. Deyirsən, içək, içək də". Mən tez qədəhləri doldurdum. Çox keçməmiş qonşum müvazinətini itirməyə başladı. Danışanda dili topuq çaldı. Mənə dedi ki, şəhər bələdiyyəsində işləyir. Yanımdakının vəziyyətini başa düşən qubernator farsca ona bir neçə acı söz dedi. Tezliklə qonşumu xəstə adı ilə məclisdən çıxarıb apardılar.
Əziz Əliyev mənzilə qayıdanda dedi:
- Çox sağ ol. Vəzifəni yaxşı yerinə yetirdin. Yanındakı adam Təbriz vilayəti məxfi polis idarəsinin rəisi sərhəng (polkovnik) Seyf idi”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 20:13
Sabir Rüstəmxanlı: "Tüpürüm sənin menecerinə də..."
Bu gün, 08:08
Qazaxıstanda Abay Günü keçiriləcək - Foto
Dünən, 14:18
Anar: “Söz verdiyim kimi vəzifəmdən gedirəm..."
11-07-2025, 14:33
Azərbaycanın daha iki abidəsi UNESCO-nun siyahısına daxil edilib - Foto
11-07-2025, 08:03
Ufada Əhməd Yasəvi sərgisi açılıb - Fotolar
10-07-2025, 17:58
Keşikçidağda 3800 il yaşı olan döyüşçü kurqanı aşkarlanıb - Fotolar
9-07-2025, 17:36
Daşınmaz abidələrin pasportlaşdırılması qaydaları təsdiqlənib
8-07-2025, 22:13
Aşıq Əhliman iki dəfə insult keçirib
8-07-2025, 15:24
Fəxri adlar daha verilməyəcək? - Açıqlama
8-07-2025, 12:59
Mədəniyyət Nazirliyində təyinat olub
8-07-2025, 10:09
Paytaxt şəhərinin adı rekordlar kitabına düşüb - Fotolar
7-07-2025, 15:10
Əl əli yudu, əl də qayıtdı... - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
7-07-2025, 07:46
Hollivudun ulduz aktyoru sənədli film çəkəcək
7-07-2025, 07:35
Xərçəng xəstəliyi məşhur aktyorun həyatına son qoyub
4-07-2025, 14:25
Şuşa İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının turizm paytaxtı seçilib
4-07-2025, 08:52
Bred Pitt xoşladığı qadınlardan danışıb
4-07-2025, 07:37
Hollivudun ulduz aktyoru vəfat edib
30-06-2025, 14:52
Mənsum İbrahimov: Teatrımızın səhnəsinə yeni Məcnunlar gəlir - Foto
29-06-2025, 12:56
Rusiyanın Azərbaycanda keçiriləcək mədəniyyət tədbirləri ləğv edilib
28-06-2025, 09:57
İki məşhur aktyor 24 ildən sonra yenidən görüşüb
25-06-2025, 14:55
Rəşad Əhmədzadə: “Beynəlxalq festivallarda iştirakımız ölkə teatrları üçün də uğurdur” - Müsahibə
25-06-2025, 10:34
Xalq artistləri Şuşada - Fotolar
24-06-2025, 19:40
“Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının təqdimatı olub - Fotolar
24-06-2025, 12:28
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Xızıda “Gənc arıçı” layihəsinin iştirakçısı ilə görüşüb
23-06-2025, 15:49
Erməni müğənnini “Qal, sənə qurban” mahnısını mənimsəmək istəyib
21-06-2025, 09:14
Muğam müsabiqəsinin qalibləri məlum olub - Siyahı
20-06-2025, 14:17
"Ulduz"lu görüşlər"in növbəti qonağı Mətanət Vahid olub - Fotolar
19-06-2025, 14:16
İyunun şeirli “Ulduz”u işıq üzü görüb - Foto
19-06-2025, 09:51
Yeni parkda gənc rəssamların sərgisi keçirilib - Fotolar
19-06-2025, 07:28
Məşhur aktyor Papa XIV Leo ilə görüşüb
18-06-2025, 17:35
Kino şirkətinin direktoru 3 milyon dollar maaş alacaq
18-06-2025, 09:41
Bakıda rəssam emalatxanasında ölü tapılıb
18-06-2025, 09:11
"Muğam aləmi” VII Beynəlxalq Musiqi Festivalının açılışı olub
17-06-2025, 10:32
“Azərbaycan-Almaniya Dostluq Həftəsi” keçiriləcək - Fotolar
13-06-2025, 16:50
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Nizami Cəfərov olub - Fotolar
11-06-2025, 16:55
"Əməkdar artist" fəxri adı almaq istəyən musiqiçinin pulunu "atıblar"
11-06-2025, 10:50
Rəşid Behbudovun xatirə otağının açılışı olub - Fotolar
10-06-2025, 14:35
Lukaşenko “Belarusfilm”i kəskin tənqid edib
7-06-2025, 09:56
Aktoyorun adı Ginnesin Rekordlar Kitabına yazılıb - Video
4-06-2025, 20:41
Aqil Abbas "Ulduz"lu görüşlər"in qonağı olub - Fotolar
4-06-2025, 16:36
Muzey Mərkəzinə direktor təyin olunub - Foto
3-06-2025, 12:57
Xurşudbanu Natəvanın şərəfinə mükafat təsis olunub
2-06-2025, 13:27
Baş redaktor Qulu Ağsəslə görüş keçirilib - Fotolar
31-05-2025, 17:10
Füzuli Hüseynov: "Mən belə aktyor tanımıram"
30-05-2025, 19:22
Aktyoru Bədii Şura üzvlüyündən azad edib, töhmət veriblər