22:31 / 16-09-2025
Vardanyan Paşinyan, Minsk qrupu üzvləri və BQXK nümayəndələrinin dindirilməsini istəyir
21:03 / 16-09-2025
Sumqayıtda yaşayış binasında yanğın olub
19:49 / 16-09-2025
"Sonsuz qardaşlıq – IV" çoxmillətli birgə təlimi başa çatıb - Video
18:00 / 16-09-2025
Dövlətə məxsus 55 maşın hərracda satılıb
17:44 / 16-09-2025
Prezidentin Azərbaycana səfəri başa çatıb - Fotolar
17:39 / 16-09-2025
Ali Məhkəmənin hakimi təqaüdə göndərilib
17:36 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ prezidentlərinin geniş tərkibdə görüşü olub - Fotolar
17:23 / 16-09-2025
ATƏT rəsmisi: "Minsk prosesinin bağlanması ilə bağlı qərarın icrasına başlanılıb"
17:08 / 16-09-2025
Sabah leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
16:46 / 16-09-2025
Ağacın 1 qramı 10 min dollardır
16:41 / 16-09-2025
Prezidentlər güllələnmiş heykəllərə baxıblar - Fotolar
16:35 / 16-09-2025
Zaqatala sakini bağında döyülüb
16:25 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ liderləri Şuşa qalasının önündə - Foto
16:09 / 16-09-2025
Prezidentlər Cıdır düzündə Qarabağ atlarının şousunu izləyiblər - Fotolar
16:07 / 16-09-2025
Deputat: Şərtimizi yerinə yetirsinlər, sülh sazişinə hazırlaşaq
15:55 / 16-09-2025
İlham Əliyev və BƏƏ prezidenti Yeni Şuşa məscidində - Fotolar
15:39 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ prezidentləri Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialında olublar - Fotolar
15:20 / 16-09-2025
Bakıda Beynəlxalq Kitab Sərgisi keçiriləcək
15:11 / 16-09-2025
Cəlilabadda məktəbli bıçaqlanıb
15:07 / 16-09-2025
Nigar Köçərlinin kitabları müsadirə olunub? - Açıqlama
14:55 / 16-09-2025
Alla Puqaçovanın son müsahibəsi 16 milyondan çox baxış toplayıb
14:50 / 16-09-2025
Prezident iqamətgahı üzərindən uçan PUA ələ keçirilib
14:44 / 16-09-2025
İsrail iqtisadiyyatını ağır sınaqlar gözləyir
14:06 / 16-09-2025
Xalq artisti II Fəxri xiyabanda dəfn olunub - Yenilənib
13:39 / 16-09-2025
Prezidentlər Füzulidən sonra Şuşaya gediblər - Fotolar
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
13:27 / 16-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:57 / 16-09-2025
Əliyar Ağayev “Bayer”in oyununa təyinat alıb
12:53 / 16-09-2025
Əlisəmid Kür reanimasiyaya yerləşdirilib
12:45 / 16-09-2025
Deputat: “Əvvəlcə ingilis-rus, sonra Azərbaycan dilində yazırlar”
20:48 / 13-09-2025

15:14 / 12-09-2025

18:29 / 12-09-2025

10:50 / 12-09-2025

18:40 / 14-09-2025

23:44 / 12-09-2025

22:10 / 12-09-2025

13:31 / 16-09-2025

15:37 / 14-09-2025

09:10 / 12-09-2025

13:50 / 14-09-2025

Süleyman Rüstəmin xatirələrindən: “Əbülhəsən xan Seyid Əzimin qəzəlini oxudu ki...”
Tarix: 19-09-2020 18:56 | Bölmə: Mədəniyyət

İkinci Dünya müharibəsi illərində bir qrup Azərbaycan yazıçısı sovet qoşunlarının tərkibində İranda fəaliyyət göstərib. Onların arasında xalq şairi Süleyman Rüstəm də olub. Ədibin görkəmli dövlət xadimi Əziz Əliyevlə bağlı xatirələrində maraqlı məqamlar var.
Reyting.az “Əziz Əliyev haqqında xatirələr” kitabına istinadla xəbər verir ki, Süleyman Rüstəm memuarlarının davamında yazır:
“Əziz Əliyevin bir təşəbbüsü də alqışalayiqdir. O, indiyəcən ucuz, eybəcər Amerika filmləri görmüş əhaliyə "Azərfilmin"in çəkdiyi filmləri göstərməyi məsləhət bildi. Bakıdan "Kəndlilər", "İsmət" və digər filmlər gətirildi.
Yadımdadır, sərin bir payız axşamı Gülüstan bağında, açıq havada "Kəndlilər" filmi göstərilirdi. Hava getdikcə soyuyurdu, lakin əhali quru yerdə oturub həyəcanla filmə baxırdı. Azərbaycanımızın keçmiş həyatından, xalqımızın mübarizəsindən danışan bu film göstərildikcə, təbrizlilər əsərin qəhrəmanını şiddətli alqışlarla qarşılayırdılar.
...Bir gün Əziz Əliyev məni və digər bir yoldaşı yanına çağırıb dedi:
- Düşmənlərimiz min vasitəylə çalışırlar ki, İranda sovet qoşunları olan yerlərdə normal həyat, şərait olmasın. Səbəblərini də bizim ayağımıza yazsınlar. Siz sabah Ərdəbilə yola düşün, amma ehtiyatla hərəkət edin. Özünüzü qoruyun. Sizə yaxşı yol!
Səhəri gün yola düşdük. İkimiz də silahlı idik. Belimdə parabellum, çiynimdə karabin vardı.
Bu yol bizə tanış deyildi. Yolda gediş-gəliş yox idi. Qaranlıq düşdü. Külək əsirdi. Sərabda qalmalı olmadıq. Ərdəbilə yaxın Nir deyilən qəsəbədə gecələdik. Səhər Ərdəbilə çatdıq.
Çayxanaları gəzməyə başladım. Çayxanaların birində qəribə hadisə üz verdi: vaxtilə Bakıda, keçmiş Spasskaya (indiki Qasım İsmayılov) küçəsində cənubi azərbaycanlı iki qardaş yaşayırdı. Onlar xırda alverlə məşğuldular. Kiçik qardaş Baba Novxanı kəndindən Zəhra adlı qızla evlənmişdi. Məhləmizdə atama və başqa adamlara İranı ağız dolusu tərifləyirdi. Guya orda işləmə, əziyyət çəkmə, başına qızıl yağsın. Bəzən mənimlə məhəlləmizdə çürük mübahisəyə girişirdi.
Bəli, çayxanaya girdim. Göz-gözü görmürdü. Tüstü aləmi bürümüşdü. Çayxananın yeri palçıq idi. Ayaqyalın bir nəfər iri padnosdan müştərilərə çay paylayırdı. Bu adam mənə tərəf yaxınlaşanda lapdan padnos əlindən yerə düşdü, stəkanlar sındı.
Bir gün Əziz Əliyev mənə tapşırdı: "Təbrizin məktəb binalarının şəhər ziyalılarıyla bir dostluq görüşünü təşkil etməyə çalış. Qoy bizim opera ustadlarımız da orada çıxış etsinlər. Bu çox yaxşı iş olar".
Təbrizin orta məktəblərinin birində dostluq görüşü düzəltdik. Şəhərin adlı-sanlı ziyalıları salona toplaşdı, qubernator da buradaydı. Mən ədəbiyyat və incəsənətimiz haqqında kiçik məruzə etdim. Sonra bizim Bülbül və digər sənətkarlarımız alqışlar altında çıxış etdilər. Lakin təbrizlilər tərəfindən kimsə səhnədə görünmədi. Mən qubernatora müraciət edəndə o, dedi ki: "Orucluqdur. Burada bir nəfər müğənni var, əgər ağzı oruc deyilsə, oxutdurarıq".
İşarə ilə bir nəfəri yanına çağırıb ona nə isə dedi. Bir azdan onun yanına yaşlı, dolğun bir adam gəldi və salondan bayıra çıxdı. Konserti idarə edən gənc: "İndi də Təbrizin ustad müğənnisi Əbülhəsən xan oxuyacaqdır", - deyəndə, salonda uzun sürən alqışlar qopdu. Qubernatorun yanına çağırtdırdığı şəxs Əbülhəsən xan imiş. Yanımda oturan Bülbül dedi: "Bu heç yaxşı olmadı. Mən niyə ancaq nəğmə oxudum. Bu kişinin yanında pərt oldum..."
Soruşdum:
- Bülbül, bu qoca kimdir, axı?
- Necə kimdir? - deyə Bülbül ona böyük hörmətlə dilləndi. - Şərqin dahi müğənnisi!
Əbülhəsən xan Seyid Əzimin "Zülfünü bas yarama, qoyma, məni qan aparır" qəzəlini elə məharətli səslə oxudu ki, hamımız heyran qaldıq. Bu görüşdən sonra Əbülhəsən xanla səmimi dost olduq. Mitinqlərimizdə, təntənələrimizdə o, öz məlahətli, əvəzsiz səsilə iştirak edirdi. Əbülhəsən xanın bir arzusu da vardı. Deyirdi: "Məni bir neçə aylığa Bakıya aparın. Konservatoriyanızda cavan müğənnilərinizə bir neçə ay muğamatdan dərs verim. Sinəmdə sənət sirləri istifadəsiz yatır".
Bir axşam Təbriz qubernatoru bizi evinə qonaq çağırmışdı. Məclisdə 10-12 nəfər adam vardı. Sovet tərəfindən məclisdə Əziz Əliyev, Mehbalı Əmiraslanov və mən idim. Təbrizin cavan xanəndəsi başmaqçı Xəyyam da burada idi.
Məclis başlanmamış Əziz Əliyev ucaboylu, qarabuğdayı bir adamı mənə göstərib yavaşça dedi: – Bu adamı gözdən qoyma, kimliyini sənə sonra deyərəm.
Mən Əzizin göstərdiyi adamın yanında oturdum. Məclis başlandı. Sağlıqlar deyildi. Xanəndə Xəyyam mənim "Vətən yandı" qəzəlimi oxumağa başladı. Qəzəl oxunduqca qubernator hiddətlənirdi. "Bunu məclisdən kənar eləyin" kimi sözlər deyirdi. Lakin xanəndə qəzəlin sonunda:
"Süleyman, qafil olma, yaxşı bax ətrafa, şairsən, Cinayət aşdı həddindən, haray sal ki, vətən yandı" – sətirlərini oxuyan kimi, Fəhimi də, digərləri də qəzəblərini süni təbəssümlə əvəz edərək, məni alqışladılar. Yanımda oturan adam pivə içməyi təklif etdi. Mən dedim ki, bura kişi məclisidir, qadın məclisi deyil, gəl araq içək. Qonşum dedi: "Mən arağı nadir hallarda dilimə vurmuşam. Deyirsən, içək, içək də". Mən tez qədəhləri doldurdum. Çox keçməmiş qonşum müvazinətini itirməyə başladı. Danışanda dili topuq çaldı. Mənə dedi ki, şəhər bələdiyyəsində işləyir. Yanımdakının vəziyyətini başa düşən qubernator farsca ona bir neçə acı söz dedi. Tezliklə qonşumu xəstə adı ilə məclisdən çıxarıb apardılar.
Əziz Əliyev mənzilə qayıdanda dedi:
- Çox sağ ol. Vəzifəni yaxşı yerinə yetirdin. Yanındakı adam Təbriz vilayəti məxfi polis idarəsinin rəisi sərhəng (polkovnik) Seyf idi”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-09-2020 18:56 | Bölmə: Mədəniyyət

İkinci Dünya müharibəsi illərində bir qrup Azərbaycan yazıçısı sovet qoşunlarının tərkibində İranda fəaliyyət göstərib. Onların arasında xalq şairi Süleyman Rüstəm də olub. Ədibin görkəmli dövlət xadimi Əziz Əliyevlə bağlı xatirələrində maraqlı məqamlar var.
Reyting.az “Əziz Əliyev haqqında xatirələr” kitabına istinadla xəbər verir ki, Süleyman Rüstəm memuarlarının davamında yazır:
“Əziz Əliyevin bir təşəbbüsü də alqışalayiqdir. O, indiyəcən ucuz, eybəcər Amerika filmləri görmüş əhaliyə "Azərfilmin"in çəkdiyi filmləri göstərməyi məsləhət bildi. Bakıdan "Kəndlilər", "İsmət" və digər filmlər gətirildi.
Yadımdadır, sərin bir payız axşamı Gülüstan bağında, açıq havada "Kəndlilər" filmi göstərilirdi. Hava getdikcə soyuyurdu, lakin əhali quru yerdə oturub həyəcanla filmə baxırdı. Azərbaycanımızın keçmiş həyatından, xalqımızın mübarizəsindən danışan bu film göstərildikcə, təbrizlilər əsərin qəhrəmanını şiddətli alqışlarla qarşılayırdılar.
...Bir gün Əziz Əliyev məni və digər bir yoldaşı yanına çağırıb dedi:
- Düşmənlərimiz min vasitəylə çalışırlar ki, İranda sovet qoşunları olan yerlərdə normal həyat, şərait olmasın. Səbəblərini də bizim ayağımıza yazsınlar. Siz sabah Ərdəbilə yola düşün, amma ehtiyatla hərəkət edin. Özünüzü qoruyun. Sizə yaxşı yol!
Səhəri gün yola düşdük. İkimiz də silahlı idik. Belimdə parabellum, çiynimdə karabin vardı.
Bu yol bizə tanış deyildi. Yolda gediş-gəliş yox idi. Qaranlıq düşdü. Külək əsirdi. Sərabda qalmalı olmadıq. Ərdəbilə yaxın Nir deyilən qəsəbədə gecələdik. Səhər Ərdəbilə çatdıq.
Çayxanaları gəzməyə başladım. Çayxanaların birində qəribə hadisə üz verdi: vaxtilə Bakıda, keçmiş Spasskaya (indiki Qasım İsmayılov) küçəsində cənubi azərbaycanlı iki qardaş yaşayırdı. Onlar xırda alverlə məşğuldular. Kiçik qardaş Baba Novxanı kəndindən Zəhra adlı qızla evlənmişdi. Məhləmizdə atama və başqa adamlara İranı ağız dolusu tərifləyirdi. Guya orda işləmə, əziyyət çəkmə, başına qızıl yağsın. Bəzən mənimlə məhəlləmizdə çürük mübahisəyə girişirdi.
Bəli, çayxanaya girdim. Göz-gözü görmürdü. Tüstü aləmi bürümüşdü. Çayxananın yeri palçıq idi. Ayaqyalın bir nəfər iri padnosdan müştərilərə çay paylayırdı. Bu adam mənə tərəf yaxınlaşanda lapdan padnos əlindən yerə düşdü, stəkanlar sındı.
Bir gün Əziz Əliyev mənə tapşırdı: "Təbrizin məktəb binalarının şəhər ziyalılarıyla bir dostluq görüşünü təşkil etməyə çalış. Qoy bizim opera ustadlarımız da orada çıxış etsinlər. Bu çox yaxşı iş olar".
Təbrizin orta məktəblərinin birində dostluq görüşü düzəltdik. Şəhərin adlı-sanlı ziyalıları salona toplaşdı, qubernator da buradaydı. Mən ədəbiyyat və incəsənətimiz haqqında kiçik məruzə etdim. Sonra bizim Bülbül və digər sənətkarlarımız alqışlar altında çıxış etdilər. Lakin təbrizlilər tərəfindən kimsə səhnədə görünmədi. Mən qubernatora müraciət edəndə o, dedi ki: "Orucluqdur. Burada bir nəfər müğənni var, əgər ağzı oruc deyilsə, oxutdurarıq".
İşarə ilə bir nəfəri yanına çağırıb ona nə isə dedi. Bir azdan onun yanına yaşlı, dolğun bir adam gəldi və salondan bayıra çıxdı. Konserti idarə edən gənc: "İndi də Təbrizin ustad müğənnisi Əbülhəsən xan oxuyacaqdır", - deyəndə, salonda uzun sürən alqışlar qopdu. Qubernatorun yanına çağırtdırdığı şəxs Əbülhəsən xan imiş. Yanımda oturan Bülbül dedi: "Bu heç yaxşı olmadı. Mən niyə ancaq nəğmə oxudum. Bu kişinin yanında pərt oldum..."
Soruşdum:
- Bülbül, bu qoca kimdir, axı?
- Necə kimdir? - deyə Bülbül ona böyük hörmətlə dilləndi. - Şərqin dahi müğənnisi!
Əbülhəsən xan Seyid Əzimin "Zülfünü bas yarama, qoyma, məni qan aparır" qəzəlini elə məharətli səslə oxudu ki, hamımız heyran qaldıq. Bu görüşdən sonra Əbülhəsən xanla səmimi dost olduq. Mitinqlərimizdə, təntənələrimizdə o, öz məlahətli, əvəzsiz səsilə iştirak edirdi. Əbülhəsən xanın bir arzusu da vardı. Deyirdi: "Məni bir neçə aylığa Bakıya aparın. Konservatoriyanızda cavan müğənnilərinizə bir neçə ay muğamatdan dərs verim. Sinəmdə sənət sirləri istifadəsiz yatır".
Bir axşam Təbriz qubernatoru bizi evinə qonaq çağırmışdı. Məclisdə 10-12 nəfər adam vardı. Sovet tərəfindən məclisdə Əziz Əliyev, Mehbalı Əmiraslanov və mən idim. Təbrizin cavan xanəndəsi başmaqçı Xəyyam da burada idi.
Məclis başlanmamış Əziz Əliyev ucaboylu, qarabuğdayı bir adamı mənə göstərib yavaşça dedi: – Bu adamı gözdən qoyma, kimliyini sənə sonra deyərəm.
Mən Əzizin göstərdiyi adamın yanında oturdum. Məclis başlandı. Sağlıqlar deyildi. Xanəndə Xəyyam mənim "Vətən yandı" qəzəlimi oxumağa başladı. Qəzəl oxunduqca qubernator hiddətlənirdi. "Bunu məclisdən kənar eləyin" kimi sözlər deyirdi. Lakin xanəndə qəzəlin sonunda:
"Süleyman, qafil olma, yaxşı bax ətrafa, şairsən, Cinayət aşdı həddindən, haray sal ki, vətən yandı" – sətirlərini oxuyan kimi, Fəhimi də, digərləri də qəzəblərini süni təbəssümlə əvəz edərək, məni alqışladılar. Yanımda oturan adam pivə içməyi təklif etdi. Mən dedim ki, bura kişi məclisidir, qadın məclisi deyil, gəl araq içək. Qonşum dedi: "Mən arağı nadir hallarda dilimə vurmuşam. Deyirsən, içək, içək də". Mən tez qədəhləri doldurdum. Çox keçməmiş qonşum müvazinətini itirməyə başladı. Danışanda dili topuq çaldı. Mənə dedi ki, şəhər bələdiyyəsində işləyir. Yanımdakının vəziyyətini başa düşən qubernator farsca ona bir neçə acı söz dedi. Tezliklə qonşumu xəstə adı ilə məclisdən çıxarıb apardılar.
Əziz Əliyev mənzilə qayıdanda dedi:
- Çox sağ ol. Vəzifəni yaxşı yerinə yetirdin. Yanındakı adam Təbriz vilayəti məxfi polis idarəsinin rəisi sərhəng (polkovnik) Seyf idi”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:20
Bakıda Beynəlxalq Kitab Sərgisi keçiriləcək
Bu gün, 15:07
Nigar Köçərlinin kitabları müsadirə olunub? - Açıqlama
Bu gün, 14:06
Xalq artisti II Fəxri xiyabanda dəfn olunub - Yenilənib
Bu gün, 12:53
Əlisəmid Kür reanimasiyaya yerləşdirilib
Bu gün, 10:04
Məşhurlar yeni ssenarini xüsusi kod altında qoruyurlar
Bu gün, 08:18
“Emmi” mükafatı 77-ci dəfə təqdim olunub
Dünən, 20:02
Payız “Ulduz”u görüşünüzə gəlib - Foto
12-09-2025, 12:30
Xalq artistinin səhhəti barədə açıqlama yayılıb
12-09-2025, 10:35
Yazıçı Anar: "Hər şey qaydasındadır, özümü yaxşı hiss edirəm”
12-09-2025, 10:18
AMXM-da “Faiq Əhməd: 2011–2024-cü illər dövrü” sərgisi açılıb - Fotolar
11-09-2025, 16:20
ICESCO Nəsimi Festivalının tərəfdaşı olub
10-09-2025, 16:38
Heydər Əliyev Fondu ilə Vatikan arasında memorandum imzalanıb
10-09-2025, 15:53
Süni intellektin filmi Kann festivalında nümayiş olunacaq
9-09-2025, 17:24
“İblis” yeni təqdimatda nümayiş olunacaq
9-09-2025, 14:18
İftixar Piriyev İrəvan Teatrının direktoru vəzifəsindən azad olunub
8-09-2025, 10:35
Bakıda bəylə gəlin toya at belində getdi - Video
8-09-2025, 00:04
Alim Qasımov villasını satır - Fotolar
5-09-2025, 10:28
“Ölüm yuxusu” gürcü dilində nəşr olunub - Foto
5-09-2025, 08:57
Yeni film reytinq cədvəlində yüksək səs toplayıb - Foto
4-09-2025, 17:18
Muzeydən 9,5 milyon avroluq eksponat oğurlanıb
4-09-2025, 16:38
Əməkdar artist aparıcılıq edəcək
4-09-2025, 15:38
"Tağıyev: Neft" filmi "Oskar" mükafatına namizəd kimi təqdim olunub
4-09-2025, 13:32
Nazir Afaq Bəşirqızına ordenini təqdim edib - Foto
4-09-2025, 13:15
Yusif Səmədoğlunun 90 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
4-09-2025, 12:22
Nasistlərin oğurladığı rəsm əsəri tapılıb - Foto
3-09-2025, 17:30
"Canavarlarla rəqs edən" aktyor vəfat edib
3-09-2025, 11:58
Üzeyir Hacıbəyli XVII Beynəlxalq Musiqi Festivalı başlayır
2-09-2025, 19:51
Məşhur aktyor aktrisaya cinsi təcavüzə görə həbs oluna bilər
2-09-2025, 15:11
"Kreml sehrbazı" filmi böyük maraq doğurub - Fotolar
2-09-2025, 13:15
Bakıda İƏT Mədəniyyət Festivalı keçiriləcək
2-09-2025, 12:11
Emin Rusiyada konsert verəcək
2-09-2025, 08:21
Vudi Allen Donald Trampı yeni filmə çəkmək istəyir
1-09-2025, 16:09
Bu şəxslərə 4 min manat maaş veriləcək - Siyahı
29-08-2025, 15:13
Məmmədəli Ağayev 20 milyon mənimsəmədə ittiham olunub
29-08-2025, 14:05
"Rokki" və Silvester Stallone haqqında film çəkilir
28-08-2025, 15:53
Səkinə İsmayılova: “Mən olsaydım, var-gücümlə ədaləti bərpa edərdim”
28-08-2025, 15:21
Rejissor yeni filmə görə studiyaları tənqid edib
28-08-2025, 12:01
“Muğam” müsabiqəsinin daha bir iştirakçısı narazılıq edib
27-08-2025, 18:00
Musiqi və incəsənət məktəblərinə yeni rəhbərlər təyin olunub
26-08-2025, 17:00
Ramiz Rövşənin səhhətində problem yaranıb
26-08-2025, 11:30
Nəsiminin məzarı Azərbaycana gətirilə bilər - Fotolar
25-08-2025, 18:03
IX “Muğam” Televiziya Müsabiqəsinin qalibləri müəyyənləşib
25-08-2025, 14:37
2025-ci ilin ən gözəl aktrisalarını seçiblər - Siyahı
22-08-2025, 08:10
Amerikalı kinorejissor Vudi Allen Moskva Film Həftəsinə gələcək
21-08-2025, 11:44
Rəşad Məcidin 60 illiyinə həsr olunmuş “Qala adam” kitabı çap olunub
21-08-2025, 08:27
Deyv Bautista ən yaxşı aktyor-güləşçidir
20-08-2025, 15:09
Şair Məmməd İsmayıl Tovuzda dəfn olunub