18:09 / 05-07-2025
Mingəçevirdə iki qayıq toqquşub - Beş nəfər xəsarət alıb
14:30 / 05-07-2025
Sabah yağış yağacaq
14:16 / 05-07-2025
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
12:19 / 05-07-2025
“AzerGold”-un qiymətli metal satışından gəlirləri artıb
12:09 / 05-07-2025
Beş kollecə direktor təyin ediblər - Siyahı
12:04 / 05-07-2025
Sadiq Qurbanov: “Xankəndidə keçirilən ECO Zirvəsi Azərbaycanın qələbəsidir”
10:36 / 05-07-2025
DTX-nin Akademiyasında növbəti məzun buraxılışı olub - Video
10:35 / 05-07-2025
Türkiyəyə güclü qar yağıb
10:31 / 05-07-2025
Kürdə boğulan 19 yaşlı gəncin meyiti tapılıb
10:09 / 05-07-2025
Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar barədə qərar verilib
09:26 / 05-07-2025
Aşura günü ilə bağlı qanvermə aksiyası başlayıb
19:49 / 04-07-2025
Şəmkirdə üç uşaq göldə batıb - Yenilənib
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
19:46 / 04-07-2025
Qərbi Azərbaycana qayıdışın hüquqi əsasları müzakirə olunub - Fotolar
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
18:42 / 04-07-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında görüş olub - Fotolar (Yenilənib)
18:35 / 04-07-2025
Ukrayna və ABŞ prezidentləri telefonla danışıblar
18:25 / 04-07-2025
Müsavat Rusiya səfirliyi qarşısında aksiya keçirmək istəyir
18:19 / 04-07-2025
DTX-nın saxladığı sabiq diplomatın məhkəməsi başlayıb
18:01 / 04-07-2025
Ali Məhkəmə inzibati mübahisələrə dair işlərlə bağlı qərar qəbul edib
17:42 / 04-07-2025
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
17:21 / 04-07-2025
Deputatlar daha 15 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
17:05 / 04-07-2025
Fransada “səssiz etiraz”: ABŞ demokratiyasına şübhə ilə yanaşırlar
16:59 / 04-07-2025
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
16:33 / 04-07-2025
ECO-nun növbəti sammiti İranda keçiriləcək
16:31 / 04-07-2025
Ərdoğan ilə Pezeşkian Xankəndidə görüşüblər
16:20 / 04-07-2025
Meyxanaçı azadlığa buraxılıb
16:17 / 04-07-2025
Azərbaycan diaspor rəhbəri Rusiya vətəndaşlığından çıxarılıb
16:01 / 04-07-2025
Xankəndidə 17-ci Zirvə görüşü: ölkə başçıları mesajlar verir - (Yenilənib) - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
21:03 / 30-06-2025

13:01 / 01-07-2025

13:16 / 02-07-2025

14:40 / 03-07-2025

07:52 / 01-07-2025

12:16 / 02-07-2025

19:48 / 04-07-2025

10:26 / 02-07-2025

15:33 / 02-07-2025

14:53 / 01-07-2025

16:55 / 02-07-2025

Rəmiş - Sənət, zaman, tale üçbucağında
Tarix: 05-05-2021 14:58 | Bölmə: Mədəniyyət

Ukraynalı jurnalist Dimitro Qordonun Vaxtanq Kikabidze ilə müsahibəsinə baxırdım. Söz Vısotskidən düşdü. Tanımayan gənc oxuculara deyim ki, Kikabidze də sovet dövrünün populyar müğənnisi, aktyoru olub. Amma şair, müğənni, teatr və kino aktyoru Vladimir Vısotski o vaxtın yarıdissident canlı əfsanəsiydi.
Jurnalist soruşur: “Rusiyanın indiki sənət ulduzlarına baxıram, Putini dəlicəsinə sevirlər, özü də bunu nümayiş etdirməyi xoşlayırlar. Necə düşünürsünüz, bu günlərə qədər yaşasaydı, Vısotski də Putini dəstəkləyərdimi?”
Kikabidze bir qədər düşünüb, ”bilmirəm” deyir. Amma ”yox, dəstəkləməzdi” demir.
Onların bu söhbətinə baxa-baxa Rəmişi xatırlayıram. Yeniyetməlik çağımızın kumirini.
***
“Vısotski azad olmayan sovet insanı üçün necə “azad adam” nümunəsiydisə, SSRİ-nin böyüdüyüm ucqar əyalət şəhəri Ağdamda gitarası ilə məşhurlaşan Rəmiş də eləcə azadlıq simvolu idi.
Səhnəyə uzun saçı, cins şalvarı, hətta “vyetnamka” şəpşəpisiylə çıxaraq sovetin sərt kültür stereotiplərini dağıdan, fərqli ifası, davranışı, həyat tərziylə dövrün standartlarından çox uzaqlaşan biriydi.
Gitara, istedad, xarizma, şöhrət, pul, nəşə. Sözüm bir təhər çıxmasın - adama daha nə lazımdır ki?!
Adama bir də, nəfəs lazımdır!

Rəmiş, Vısotski, Tsoy
Rəmişdə bu nəfəs çatmadı, nə Vısotski ola bildi, nə də heç Viktor Tsoy…
Amma o vaxt o cür sənətkarları birləşdirən ümumi bir cəhət vardı - əsl azadlığın nə olduğunu bilməyən insanlara azadlığın üfüqlərindən xəbər vermək, onların qəlbində yeni, əvvəllər tanış olmadıqları duyğular yaratmaq kimi.
Vısotskinin 42 illik ömründə tamamladığı yola Rəmiş 70 yaşında belə çata bilmədi. Bilmirəm kimin sözüdü, deyirdi ki, o, bağladığı qalstukla özünü intihar elədi. Ritorik yanaşmadı, razıyam, hər halda özünü Rəmişə oxşatmaq istəyən fanatik çətin tapılar indi”.
Bu sözlər 6 il qabaq yazdığım “Yarımçıqlıq mərəzi” yazısının Rəmişə aid yerindəndir.
***
1986-cı ilin iyun ayı idi. Əsgər gedirdim. Biləcəri komissarlığında dedilər ki, növbəti göndəriş bir həftədən sonra olacaq. O bir həftəni Bakıda qalmadım, Ağdama getdim.
Qonşumuz Vahid əminin yenə hardansa qonaqları gəlmişdi. Onun belə məclisləri həmişə səsli-küylü keçərdi. Vısotskinin maqnitafon mahnıları, Rəmişin gitara çalğısı məhləmizi başına götürərdi.
Qəlbi sevgiylə dolu əsgər gedən 18 yaşlı xəyalpərəst bir oğlan təsəvvür edin. Bir də, o gecə sübhəcən açıq pəncərədən o oğlanın qulağına süzülən piano pıçıltılarını, gitara nalə-nərə-çığırtılarını dinləyin.
Pəncərənin ağzındakı divanımızda qollarımı başımın altında çarpazlayıb armud ağacının yarpaqları arasından boylanan Aya baxırdım. Xəyalən Ay işığını səmt alıb ona sarı, ondan da o yana - ulduzlu göylərə uçurdum.
Nələr düşündüyümü indi xatırlamıram, bir onu xatırlayıram ki, mən ulduzlara doğru uçduqca gitara siminin dartınıb uzanan dəmir səsi də yanımca gəlirdi. Səsi ulduzlara Yer üzünün sevgi naməsiymiş kimi aparırdım.
Rəmiş idi, yenə “dəli kimi çalırdı”! Onun o gecədəki o dəli çalğısını dinləyən hər kəs mənim sevgi ritmində vuran ürək döyüntülərimi, bir də ulduzların sükunət səsini eşidərdi.
Adaşım Rəmişin o gecəki piano ifalarını ayrıca yazmışdı kasetə, bir nüsxəsini də mənə bağışlamışdı. Əsgər getməyimin şərəfinə. Evimizdə kirayə qalan “muzuçilişa”nın pianoçu tələbə qızları heyrətlə qulaq asırdılar ona. Qayıdanda o kaseti tapmadım, elə heyifsilənirəm ki.
Bu, Rəmişin Leninqrad sərgüzəştləri haqda şəhərdə yeni söhbətlərin dolaşdığı vaxtlar idi. “Ermitajda royal görüb, nətər çalıbsa, xarici turistlər muzeyi unudub onun başına yığılıbmışlar”.

Rəmiş və Paqanini rolunun ifaçısı Vladimir Msryan
Leninqrad dedim, “Lenfilm” yadıma düşdü. Bir də onu danışırdılar ki, 1982-ci ildə “Lenfilm”in çəkdiyi “Nikkolo Paqanini” filminə baş rola Rəmiş çəkiləcəkmiş. Rejissora şəxsən Müslüm Maqomayev tövsiyə edibmiş. Rəmiş getməyib, əvəzində erməni aktyor Msryanı çəkiblər.
Belə-belə söhbətlər vardı Ağdamda.
***
”Ruhlar şəhəri” kitabının Ağdamın musiqi dünyasına həsr olunan bölümündən:
”Rəmiş 1960-70-ci, uzağı 80-ci illərdə tez-tez düşdüyü qəzaların birindən sağ çıxmasaydı, indi Azərbaycan mətbuatı ona “vaxtsız ölən virtuoz sənətkar”, “bəxtsiz maestro” kimi epitetlərlə dolu yazılar həsr edərdi. Doğum günündə festivallar təşkil olunardı. El arasında əfsanələr artıb cild-cild olardı: “Yaşasaydı, Zeynəbin yox, Madonnanın ansamblında çalardı”, “Erik Klipton onun yanında əlinə gitara almayıb” kimi. Ya da o vaxt Ağdamda danışılanlar sayaq: “Barmaqlarından qan dama-dama nətəhər çalıbsa, xəbəri olmayıb”, “Moskvada yəhudi toyunda ona qulaq asmırlarmış, qəfildən İsrailin himninə keçib, hamını ayağa qaldırıb”.
Bunların heç biri olmadı, nə qəzetlər onu yazdı, nə də camaat bunu dedi, çünki Rəmiş ölmədi, sağdı”.
***
Kikabidzenin sözü olmasın, mən də bilmirəm, 1980-ci ildə ölməsəydi, bu günə sağ çıxsaydı, Vısotski Putinsevər olardı, ya yox. Amma dəqiq bilirəm ki, Rəmiş də SSRİ epoxasında qalsaydı, onun “qalstuk taxmağı” bir yana, rəhbərin qəbrinə gül qoyması kiminsə ağlına gəlməzdi.
Sənətkar və zaman qəliz mövzudur. Sənətkarın zaman sınağından çıxması da həmçinin. Mən də girişmirəm bu söhbətə, eləcə deyirəm ki, Rəmiş Azərbaycan musiqi zirvəsinə adını yazmış sənətkardı. 1930-cu illər Amerikasının “biq-bənd” estrada ansambllarında həyat vəsiqəsi qazanmış Qərbin elektro-gitarasını milliləşdirən, şərqləşdirən sənətkar.
Vahid Qazi
May, 2021
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-05-2021 14:58 | Bölmə: Mədəniyyət

Ukraynalı jurnalist Dimitro Qordonun Vaxtanq Kikabidze ilə müsahibəsinə baxırdım. Söz Vısotskidən düşdü. Tanımayan gənc oxuculara deyim ki, Kikabidze də sovet dövrünün populyar müğənnisi, aktyoru olub. Amma şair, müğənni, teatr və kino aktyoru Vladimir Vısotski o vaxtın yarıdissident canlı əfsanəsiydi.
Jurnalist soruşur: “Rusiyanın indiki sənət ulduzlarına baxıram, Putini dəlicəsinə sevirlər, özü də bunu nümayiş etdirməyi xoşlayırlar. Necə düşünürsünüz, bu günlərə qədər yaşasaydı, Vısotski də Putini dəstəkləyərdimi?”
Kikabidze bir qədər düşünüb, ”bilmirəm” deyir. Amma ”yox, dəstəkləməzdi” demir.
Onların bu söhbətinə baxa-baxa Rəmişi xatırlayıram. Yeniyetməlik çağımızın kumirini.
***
“Vısotski azad olmayan sovet insanı üçün necə “azad adam” nümunəsiydisə, SSRİ-nin böyüdüyüm ucqar əyalət şəhəri Ağdamda gitarası ilə məşhurlaşan Rəmiş də eləcə azadlıq simvolu idi.
Səhnəyə uzun saçı, cins şalvarı, hətta “vyetnamka” şəpşəpisiylə çıxaraq sovetin sərt kültür stereotiplərini dağıdan, fərqli ifası, davranışı, həyat tərziylə dövrün standartlarından çox uzaqlaşan biriydi.
Gitara, istedad, xarizma, şöhrət, pul, nəşə. Sözüm bir təhər çıxmasın - adama daha nə lazımdır ki?!
Adama bir də, nəfəs lazımdır!

Rəmiş, Vısotski, Tsoy
Rəmişdə bu nəfəs çatmadı, nə Vısotski ola bildi, nə də heç Viktor Tsoy…
Amma o vaxt o cür sənətkarları birləşdirən ümumi bir cəhət vardı - əsl azadlığın nə olduğunu bilməyən insanlara azadlığın üfüqlərindən xəbər vermək, onların qəlbində yeni, əvvəllər tanış olmadıqları duyğular yaratmaq kimi.
Vısotskinin 42 illik ömründə tamamladığı yola Rəmiş 70 yaşında belə çata bilmədi. Bilmirəm kimin sözüdü, deyirdi ki, o, bağladığı qalstukla özünü intihar elədi. Ritorik yanaşmadı, razıyam, hər halda özünü Rəmişə oxşatmaq istəyən fanatik çətin tapılar indi”.
Bu sözlər 6 il qabaq yazdığım “Yarımçıqlıq mərəzi” yazısının Rəmişə aid yerindəndir.
***
1986-cı ilin iyun ayı idi. Əsgər gedirdim. Biləcəri komissarlığında dedilər ki, növbəti göndəriş bir həftədən sonra olacaq. O bir həftəni Bakıda qalmadım, Ağdama getdim.
Qonşumuz Vahid əminin yenə hardansa qonaqları gəlmişdi. Onun belə məclisləri həmişə səsli-küylü keçərdi. Vısotskinin maqnitafon mahnıları, Rəmişin gitara çalğısı məhləmizi başına götürərdi.
Qəlbi sevgiylə dolu əsgər gedən 18 yaşlı xəyalpərəst bir oğlan təsəvvür edin. Bir də, o gecə sübhəcən açıq pəncərədən o oğlanın qulağına süzülən piano pıçıltılarını, gitara nalə-nərə-çığırtılarını dinləyin.
Pəncərənin ağzındakı divanımızda qollarımı başımın altında çarpazlayıb armud ağacının yarpaqları arasından boylanan Aya baxırdım. Xəyalən Ay işığını səmt alıb ona sarı, ondan da o yana - ulduzlu göylərə uçurdum.
Nələr düşündüyümü indi xatırlamıram, bir onu xatırlayıram ki, mən ulduzlara doğru uçduqca gitara siminin dartınıb uzanan dəmir səsi də yanımca gəlirdi. Səsi ulduzlara Yer üzünün sevgi naməsiymiş kimi aparırdım.
Rəmiş idi, yenə “dəli kimi çalırdı”! Onun o gecədəki o dəli çalğısını dinləyən hər kəs mənim sevgi ritmində vuran ürək döyüntülərimi, bir də ulduzların sükunət səsini eşidərdi.
Adaşım Rəmişin o gecəki piano ifalarını ayrıca yazmışdı kasetə, bir nüsxəsini də mənə bağışlamışdı. Əsgər getməyimin şərəfinə. Evimizdə kirayə qalan “muzuçilişa”nın pianoçu tələbə qızları heyrətlə qulaq asırdılar ona. Qayıdanda o kaseti tapmadım, elə heyifsilənirəm ki.
Bu, Rəmişin Leninqrad sərgüzəştləri haqda şəhərdə yeni söhbətlərin dolaşdığı vaxtlar idi. “Ermitajda royal görüb, nətər çalıbsa, xarici turistlər muzeyi unudub onun başına yığılıbmışlar”.

Rəmiş və Paqanini rolunun ifaçısı Vladimir Msryan
Leninqrad dedim, “Lenfilm” yadıma düşdü. Bir də onu danışırdılar ki, 1982-ci ildə “Lenfilm”in çəkdiyi “Nikkolo Paqanini” filminə baş rola Rəmiş çəkiləcəkmiş. Rejissora şəxsən Müslüm Maqomayev tövsiyə edibmiş. Rəmiş getməyib, əvəzində erməni aktyor Msryanı çəkiblər.
Belə-belə söhbətlər vardı Ağdamda.
***
”Ruhlar şəhəri” kitabının Ağdamın musiqi dünyasına həsr olunan bölümündən:
”Rəmiş 1960-70-ci, uzağı 80-ci illərdə tez-tez düşdüyü qəzaların birindən sağ çıxmasaydı, indi Azərbaycan mətbuatı ona “vaxtsız ölən virtuoz sənətkar”, “bəxtsiz maestro” kimi epitetlərlə dolu yazılar həsr edərdi. Doğum günündə festivallar təşkil olunardı. El arasında əfsanələr artıb cild-cild olardı: “Yaşasaydı, Zeynəbin yox, Madonnanın ansamblında çalardı”, “Erik Klipton onun yanında əlinə gitara almayıb” kimi. Ya da o vaxt Ağdamda danışılanlar sayaq: “Barmaqlarından qan dama-dama nətəhər çalıbsa, xəbəri olmayıb”, “Moskvada yəhudi toyunda ona qulaq asmırlarmış, qəfildən İsrailin himninə keçib, hamını ayağa qaldırıb”.
Bunların heç biri olmadı, nə qəzetlər onu yazdı, nə də camaat bunu dedi, çünki Rəmiş ölmədi, sağdı”.
***
Kikabidzenin sözü olmasın, mən də bilmirəm, 1980-ci ildə ölməsəydi, bu günə sağ çıxsaydı, Vısotski Putinsevər olardı, ya yox. Amma dəqiq bilirəm ki, Rəmiş də SSRİ epoxasında qalsaydı, onun “qalstuk taxmağı” bir yana, rəhbərin qəbrinə gül qoyması kiminsə ağlına gəlməzdi.
Sənətkar və zaman qəliz mövzudur. Sənətkarın zaman sınağından çıxması da həmçinin. Mən də girişmirəm bu söhbətə, eləcə deyirəm ki, Rəmiş Azərbaycan musiqi zirvəsinə adını yazmış sənətkardı. 1930-cu illər Amerikasının “biq-bənd” estrada ansambllarında həyat vəsiqəsi qazanmış Qərbin elektro-gitarasını milliləşdirən, şərqləşdirən sənətkar.
Vahid Qazi
May, 2021
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 08:52
Bred Pitt xoşladığı qadınlardan danışıb
Dünən, 07:37
Hollivudun ulduz aktyoru vəfat edib
30-06-2025, 14:52
Mənsum İbrahimov: Teatrımızın səhnəsinə yeni Məcnunlar gəlir - Foto
29-06-2025, 12:56
Rusiyanın Azərbaycanda keçiriləcək mədəniyyət tədbirləri ləğv edilib
28-06-2025, 09:57
İki məşhur aktyor 24 ildən sonra yenidən görüşüb
25-06-2025, 14:55
Rəşad Əhmədzadə: “Beynəlxalq festivallarda iştirakımız ölkə teatrları üçün də uğurdur” - Müsahibə
25-06-2025, 10:34
Xalq artistləri Şuşada - Fotolar
24-06-2025, 19:40
“Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının təqdimatı olub - Fotolar
24-06-2025, 12:28
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Xızıda “Gənc arıçı” layihəsinin iştirakçısı ilə görüşüb
23-06-2025, 15:49
Erməni müğənnini “Qal, sənə qurban” mahnısını mənimsəmək istəyib
21-06-2025, 09:14
Muğam müsabiqəsinin qalibləri məlum olub - Siyahı
20-06-2025, 14:17
"Ulduz"lu görüşlər"in növbəti qonağı Mətanət Vahid olub - Fotolar
19-06-2025, 14:16
İyunun şeirli “Ulduz”u işıq üzü görüb - Foto
19-06-2025, 09:51
Yeni parkda gənc rəssamların sərgisi keçirilib - Fotolar
19-06-2025, 07:28
Məşhur aktyor Papa XIV Leo ilə görüşüb
18-06-2025, 17:35
Kino şirkətinin direktoru 3 milyon dollar maaş alacaq
18-06-2025, 09:41
Bakıda rəssam emalatxanasında ölü tapılıb
18-06-2025, 09:11
"Muğam aləmi” VII Beynəlxalq Musiqi Festivalının açılışı olub
17-06-2025, 10:32
“Azərbaycan-Almaniya Dostluq Həftəsi” keçiriləcək - Fotolar
13-06-2025, 16:50
“Ulduz”lu görüşlər”in növbəti qonağı Nizami Cəfərov olub - Fotolar
11-06-2025, 16:55
"Əməkdar artist" fəxri adı almaq istəyən musiqiçinin pulunu "atıblar"
11-06-2025, 10:50
Rəşid Behbudovun xatirə otağının açılışı olub - Fotolar
10-06-2025, 14:35
Lukaşenko “Belarusfilm”i kəskin tənqid edib
7-06-2025, 09:56
Aktoyorun adı Ginnesin Rekordlar Kitabına yazılıb - Video
4-06-2025, 20:41
Aqil Abbas "Ulduz"lu görüşlər"in qonağı olub - Fotolar
4-06-2025, 16:36
Muzey Mərkəzinə direktor təyin olunub - Foto
3-06-2025, 12:57
Xurşudbanu Natəvanın şərəfinə mükafat təsis olunub
2-06-2025, 13:27
Baş redaktor Qulu Ağsəslə görüş keçirilib - Fotolar
31-05-2025, 17:10
Füzuli Hüseynov: "Mən belə aktyor tanımıram"
30-05-2025, 19:22
Aktyoru Bədii Şura üzvlüyündən azad edib, töhmət veriblər
30-05-2025, 11:00
Hollivudun ulduz aktyoru ilk filmini çəkib - Foto
29-05-2025, 17:54
Zorlama səhnəsinə görə aktyoru məhkəməyə veriblər
29-05-2025, 17:36
Prezident kinematoqrafiya sahəsi ilə bağlı sərəncam imzalayıb
29-05-2025, 16:09
Xalq artisti əməkdar artistdən polisə şikayət edib
27-05-2025, 16:59
Xalq artistlərinə qarşı qarayaxma kampaniyası aparırlar
27-05-2025, 08:19
Hollivud ulduzuna təyyarədaşıyan gəmi ayırıblar - Fotolar
26-05-2025, 11:11
“Xarıbülbül” Beynəlxalq Musiqi Festivalı başa çatıb
26-05-2025, 08:52
SSRİ estradasının əfsanəsi “kölgəyə çəkilib”
24-05-2025, 20:26
Şuşada musiqi festivalının açılışı olub
23-05-2025, 17:34
Regional idarəyə direktor təyin olunub
23-05-2025, 16:30
Tanınmış aktyorlar həbs olunub
23-05-2025, 09:06
Aktyor beynəlxalq festivalda sürprizlə qarşılaşıb - Foto
22-05-2025, 15:17
“Ulduz”un may sayı çapdan çıxıb - Foto
22-05-2025, 00:11
Aktrisa Mehriban Ələkbərzadənin ünvanına yeni ittihamlar səsləndirib
20-05-2025, 16:34
Tanınmış musiqiçi xeyriyyəçilik edib - Fotolar
19-05-2025, 12:31
Görkəmli sənətkarın oğlu: "Anamdan mənə bircə evi yadigar qalıb"
19-05-2025, 10:25
Rasim Balayev: "Onun qaranlıq taleyi dərhal araşdırılmalıdır”
17-05-2025, 09:18
Gəncə Dövlət Filarmoniyasına direktor təyin olunub