Rusiya Zəngəzur dəhlizini İrana qurban verir? - Foto
Tarix: 27-09-2024 12:29 | Bölmə: Slayd
Rusiya Zəngəzur dəhlizini İrana qurban verir?

Ermənistan-Azərbaycan sülh prosesi ilə bağlı yaranmış mübahisə yeni başlayan strateji tərəfdaşlıqda qırılma təhlükəsi ilə üzləşdikdən sonra Rusiyanın İranla münasibətləri yenidən yoluna düşmüş kimi görünür. Belə çıxır ki, Kreml müharibə dövründəki iqtisadiyyatını saxlamaqla bağlı çətinliklərini nəzərə alaraq, mübahisəli Zəngəzur dəhlizini regional geosiyasi gündəmdən çıxarmaqdan ötrü İranın istəkləri ilə razılaşıb.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Eurasia.net” yazıb.

Təhlildə qeyd olunur ki, bu ilin əvvəlinə qədər müdafiə naziri vəzifəsini tutan Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının katibi Sergey Şoyqunun sentyabrın 17-də Tehrana səfəri münasibətləri yumşaldıb:

İran sürətlə Rusiya üçün mühüm tərəfdaşa çevrilib və Rusiyanın Ukraynadakı müharibə səylərini davam etdirmək üçün Kremlə Qərbin sanksiyalarından yan keçməkdə kömək edib.

Son vaxtlar İran tərəfindən qəti şəkildə təkzib edilsə də, Tehranın Rusiyanı ballistik raketlərlə təchiz etdiyinə dair xəbərlər yayılır.

Azərbaycanı Ermənistan ərazisindən keçməklə Naxçıvandakı eksklavı ilə birləşdirəcək, yəni təklif edilən quru marşrut - Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı fikir ayrılıqlarına görə ikitərəfli münasibətlər sentyabrın əvvəlində yenilənib. “Zəngəzur məsələsi” əvvəldən Ermənistan-Azərbaycan sülh sazişi üzrə danışıqlarda əsas qırılma nöqtəsi olub və hər iki tərəf məsələni daha sonra həll etmək üçün kənara qoymaq qərarına gəlib.



Bu qərar Zəngəzur dəhlizinin reallaşacağı təqdirdə təhlükəsizlik qarantı kimi mühüm rol qazanacaq Rusiyanı qəzəbləndirib. Moskvanın qəzəbli ritorikası, öz növbəsində, Ermənistanla birbaşa ticarət yolu bağlanacağı üçün “Zəngəzur” əleyhdarı İranı qəzəbləndirib. Bundan əlavə, ona alternativ ticarət yolu İran ərazisindən keçir və beləliklə, İranın regional ticarətə təsirini potensial olaraq gücləndirir.

Sentyabrın 5-də İranın xarici işlər naziri Seyid Abbas Əraqçi Rusiya-İran fikir ayrılıqlarına toxunaraq xəbərdarlıq edib ki, “qonşularımızın ərazi bütövlüyünə hər hansı təhdid və ya sərhədlərin yenidən cızılması tamamilə qəbuledilməz və İran üçün qırmızı xətdir”.

Etibarlı məlumatlara görə, pərdə arxasında Tehran Kremli ikitərəfli münasibətlərin səviyyəsini aşağı salmaqla, həmçinin strateji tərəfdaşlıq sazişinin bağlanması üzrə danışıqları dayandırmaqla hədələyib.

Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov mübahisənin aradan qaldırılması üçün Bakı ilə İrəvan arasında əldə olunan anlaşmaya razılıq verərək Ermənistanın dəhlizin açılmasına mane olması ilə bağlı ilkin iddialarından geri çəkilib.

Daha sonra hər iki tərəf zərərin ləğvi ilə məşğul olub. İranın Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi Əli Əkbər Əhmədian BRİKS-ə üzv ölkələrin toplantısında iştirak etmək üçün Sankt-Peterburqda olarkən Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə görüşüb. Bir neçə gün sonra Şoyqu gözlənilmədən Tehrana səfər edib və Əhmədianla görüşüb, Putinin şəxsi mesajını İran rəhbərliyinə çatdırıb. Mesajda “Rusiyanın İranla regional əməkdaşlığa dair mövqeyinin dəyişmədiyi” təsdiqlənib.

Rusiyada dövlətin nəzarətində olan media Şoyqunun Tehrandakı müzakirələri ilə bağlı o qədər də təfərrüatlı məlumat verməyib. Lakin TASS informasiya agentliyi qeyd edib ki, “Azərbaycana/Azərbaycandan nəqliyyat marşrutları və dəhlizləri məsələsində İslam Respublikasının mövqeyinə xüsusi diqqət yetirilib”.

İranın rəsmi xəbər agentliyi İRNA daha birbaşa yanaşma təklif edib: “Şoyqu iranlı vəzifədaşı ilə görüşündə iki ölkə arasında əldə olunmuş razılaşmaları nəzərdən keçirib və İslam Respublikasının Azərbaycan Respublikası ilə dəhlizlər və nəqliyyat marşrutları ilə bağlı siyasətini dəstəklədiyini bir daha bəyan edib”.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}