07:41 / 19-05-2025
"Türk-Xaqan" yazısı həkk edilmiş qədim sikkə tapılıb
00:38 / 19-05-2025
Baydendə ağır xəstəlik aşkar ediblər
18:12 / 18-05-2025
Mənim çayımı tünd elə, a bala! - İmarət Cəlilqızı yazır
17:40 / 18-05-2025
Hikmət Hacıyev: Sülh üçün ideal şərait yaranıb
17:34 / 18-05-2025
İlham Əliyevin nəvəsi dünya çempionu olub
12:42 / 18-05-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
10:03 / 18-05-2025
Polşada prezident seçkisi keçirilir
08:36 / 18-05-2025
“Avroviziya-2025” mahnı müsabiqəsinin qalibi müəyyənləşib
19:28 / 17-05-2025
İranın konsorsium ideyası... - Tehran Körfəz qonşularına arxalanmaq istəyir
19:28 / 17-05-2025
General vəzifədən çıxarılıb
18:30 / 17-05-2025
Gəncədə 18 yaşlı gənc bıçaqlanıb
15:54 / 17-05-2025
Ədalət Partiyasına yeni sədr seçiblər - Yenilənib
13:59 / 17-05-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
13:15 / 17-05-2025
Dövlət qulluqçularının reyestri aparılacaq - Fərman
13:00 / 17-05-2025
İlham Əliyev Tokayevə zəng edib
12:52 / 17-05-2025
Prokurorluq və DİN məktəblinin ölümü ilə bağlı birgə məlumat yayıb
12:06 / 17-05-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
10:38 / 17-05-2025
Venera planetində yaşayış mümkündür
09:35 / 17-05-2025
Kim Çen In orduya "müharibəyə hazır ol" tapşırığı verib
09:32 / 17-05-2025
Səfir Trampa görə istefa verib
09:18 / 17-05-2025
Gəncə Dövlət Filarmoniyasına direktor təyin olunub
00:07 / 17-05-2025
İlham Əliyev Azərbaycana dönüb
21:39 / 16-05-2025
Sumqayıtda daha bir nəfər dəm qazından ölüb
21:31 / 16-05-2025
Ermənistan ordusunun cinayətləri ilə bağlı hesabat məhkəmədə nümayiş olunub - Yenilənib
19:47 / 16-05-2025
Bu generallar üçün yaş məhdudiyyəti ləğv edilir
19:17 / 16-05-2025
Oleq Bakinskinin məhkəməsində mülki iddia qaldırılıb
18:31 / 16-05-2025
Gizlədilmiş üç vaqon qızılın yerini müəyyən ediblər - Foto
18:20 / 16-05-2025
MDB-nin təhlükəsizlik orqanlarının növbəti iclası keçirilib - Fotolar
17:38 / 16-05-2025
Bu gün Əfv Komissiyası 100-dən çox müraciətə baxıb - (Yenilənib)
17:37 / 16-05-2025
Türkiyənin qlobal rolu artır, təsir imkanları genişlənir - Partiya sədri
08:33 / 14-05-2025
Putini İstanbulda Uşakov və Lavrov əvəz edə bilər
15:02 / 16-05-2025
15 gün sovetlərsiz yaşayan Lənkəran...
23:22 / 14-05-2025
Qələm fədailərindən biri... - Foto
10:14 / 15-05-2025
İstanbul danışıqları öncəsi: ruslar daha bir kəndi işğal edib, Dnepropetovskə yaxınlaşır
15:22 / 15-05-2025
Ərdoğanın zəfəri: PKK niyə silahı yerə qoyur?
12:42 / 15-05-2025
Vəkil müğənnini həbs etdirib
11:59 / 15-05-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan-Ermənistan müharibəsinin başlamasına nə şərait var, nə də səbəb
19:34 / 14-05-2025
Xəstəlik məşhur aktyoru taqətdən salıb - Fotolar
14:34 / 14-05-2025
İsrailli müğənni Türkiyədəki konsertlərini təxirə salmaq istəmir
13:11 / 14-05-2025
AFFA daha iki klubu cəzalandırıb
17:37 / 16-05-2025
Türkiyənin qlobal rolu artır, təsir imkanları genişlənir - Partiya sədri
09:51 / 16-05-2025
Professor: Əsas şüar “Vahid vətən, vahid dövlət, vahid bayraq!” ola bilər
“Yeni Yaxın Şərq” heç vaxt olmayacaq!
Tarix: 09-10-2024 12:19 | Bölmə: Slayd
“Yeni Yaxın Şərq” həmişə üfüqdə görünüb. 1982-ci ildə İsrailin müdafiə naziri Ariel Şaronun təsəvvüründə yeni nizam belə idi:
Yaxın Şərqdə “Qərbpərəst maronit hökumətinin səlahiyyəti altında azad Livan və İordaniyada Fələstin dövləti”.
İsrailin Livana hücumu Fələstin Azadlıq Təşkilatını (FAT) məhv və İsrailin təhlükəsizliyini təmin etməliydi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “National Interest” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İsrailin keçmiş baş naziri Şimon Peres də 1993-cü ildə Oslo sazişini imzaladıqdan sonra “Yeni Yaxın Şərq” vəd etmişdi. Gənc fələstinlilər və israillilər döyüşmək əvəzinə yüksək texnologiyalı startaplar yaradacaqdılar.
O zaman güman edilirdi ki, 2000-ci illərdə prezident Corc Buşun “rejimin dəyişdirilməsi” və “demokratiyanın təşviqi” təlimlərindən sonra İraqdan başlayaraq demokratik və amerikapərəst Yaxın Şərq yaranacaq.
Sonra, 2010-cu illərin əvvəllərində Təhrir meydanına toplaşan bütün gənc “Facebook” istifadəçilərinin başçılığı ilə Yaxın Şərqdə liberal demokratik inqilablar dalğasını başlatmalı olan “Ərəb baharı” baş verdi.
Həmçinin, 2020-ci ildə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri ilə İsrail arasında münasibətlərin normallaşmasına və İranı cilovlamaq üçün ərəb-İsrail strateji blokunun formalaşmasına səbəb olan “İbrahim sazişləri”nin imzalanmasından sonra “yeni və təkmil Yaxın Şərq”dən danışıldı.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu İran xalqına son mesajında Yaxın Şərqdə rejim dəyişikliyini “proqnozlaşdırıb”, “farsların və yəhudilərin sülh içində yaşayacağı” günü təsvir edib.
Əlbəttə, qeyri-mümkün olanı arzulamaq və ya ən azı daha yaxşı vaxtlara ümid etməkdə eyibli bir şey yoxdur. Problem ondadır ki, bəzən siyasi liderlər öz fantaziyalarını çox ciddi qəbul edir və bundan baha başa gələn siyasətlərinə dəstək toplamaq üçün istifadə edirlər. Necə deyərlər, cəhənnəmə aparan yola xəyali xalı döşənir.
Şaronun boru arzuları Livanda uzun və fəlakətli müharibəyə gətirib çıxarıb, nəticədə İsraili bataqlığa sürükləyib. Marunilərin lideri Bəşir Jmayel öldürülüb. Fələstin Azadlıq Təşkilatı salamat qalıb. Sonra, 1987-ci ildə Fələstin intifadası başlayıb.
1993-cü il Oslo razılaşması boşa çıxan sülh ümidlərini artırıb. Prezident Bill Klintonun 1999-cu ildə Kemp Deviddə növbəti sülh prosesini təşkil etmək cəhdinin uğursuzluğu dərhal ikinci intifada ilə müşayiət olundu. 2005-ci ildə Şaron İsrail qoşunlarının Qəzzadan çıxarılmasına nəzarət edirdi.
İraq müharibəsi tarixi ölçüdə strateji fəlakətə çevrilib və Əfqanıstana hərbi müdaxilə Amerikanın ən uzunmüddətli müharibəsinə çevrilib. Bu müharibələr Yaxın Şərqdə güc balansının pozulmasına gətirib çıxarıb, İrana şiə müttəfiqləri qrupuna rəhbərlik edərək regional hegemon olmağa imkan verib.
Yaxın Şərqdə demokratiyanı təşviq etmək xəyalları Amerikanı Liviyada Müəmmər Qəddafini devirmək üçün fəlakətli və qanlı cəhdə aparmağa kömək edib. Yaxın Şərq vətəndaş müharibələri, o cümlədən İŞİD-in region ölkələri üzərində nəzarəti ələ keçirmək cəhdləri üçün açıq qum qutusuna çevrilib.
Geriyə baxanda Netanyahunun Fələstin məsələsini “İbrahim razılaşması” ilə kənara qoyma cəhdinin 2023-cü il oktyabrın 7-də İsraildə partlayan bir səhv olduğunu ortaya çıxarıb.
İran və onun müttəfiqləri ən azı indilik üçün strateji qaliblər kimi görünürlər. Lakin İsrailin İran və müttəfiqlərinin qələbələrini geri çevirmək üçün uğurlu səylərini “Yeni Yaxın Şərq” yaratmaq üçün daha bir fürsət kimi qiymətləndirmək səhv olardı. Təəssüf ki, eyni nöqtədə, yerimizdə sayırıq. “Hizbullah” Livanda mühüm siyasi və hərbi oyunçu olaraq qalacaq və onun son uğursuzluqları çətin ki, bu ölkədəki qüvvələr balansını dəyişsin.
Eyni zamanda, İsrail, əlbəttə ki, İranı “məğlub etmək” iqtidarında deyil!
İsrailin İrana qarşı cavab tədbirləri, xüsusən də onun nüvə obyektlərinə və neft yataqlarına hücumlar, demək olar ki, şübhəsiz, son nəticədə ABŞ-ı da cəlb edəcək regional hərbi münaqişəyə gətirib çıxaracaq. İranın ABŞ-nın hərbi obyektlərinə və bölgədəki müttəfiqlərinə qarşı qaçılmaz hücumlara səbəb olacaq, ABŞ hərbi müdaxiləsi yalnız İsrailin uzunmüddətli maraqlarına zərər verəcək. Üstəlik, Birləşmiş Ştatlar bu dəfə İsraili müdafiə etmək səylərinin bir hissəsi kimi başqa bir Yaxın Şərq müharibəsinə qarışsa, xüsusilə də prezident seçkilərinə təsir edərsə, bu, Amerikada ciddi anti-İsrail siyasi reaksiyasına səbəb ola bilər. ABŞ-nın Yaxın Şərq müharibəsinə yeni hərbi müdaxiləsi, çox güman ki, ABŞ-nın Yaxın Şərqdən çıxmasını sürətləndirəcək, göründüyü kimi, İranın əsas məqsədi budur.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-10-2024 12:19 | Bölmə: Slayd
“Yeni Yaxın Şərq” həmişə üfüqdə görünüb. 1982-ci ildə İsrailin müdafiə naziri Ariel Şaronun təsəvvüründə yeni nizam belə idi:
Yaxın Şərqdə “Qərbpərəst maronit hökumətinin səlahiyyəti altında azad Livan və İordaniyada Fələstin dövləti”.
İsrailin Livana hücumu Fələstin Azadlıq Təşkilatını (FAT) məhv və İsrailin təhlükəsizliyini təmin etməliydi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “National Interest” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İsrailin keçmiş baş naziri Şimon Peres də 1993-cü ildə Oslo sazişini imzaladıqdan sonra “Yeni Yaxın Şərq” vəd etmişdi. Gənc fələstinlilər və israillilər döyüşmək əvəzinə yüksək texnologiyalı startaplar yaradacaqdılar.
O zaman güman edilirdi ki, 2000-ci illərdə prezident Corc Buşun “rejimin dəyişdirilməsi” və “demokratiyanın təşviqi” təlimlərindən sonra İraqdan başlayaraq demokratik və amerikapərəst Yaxın Şərq yaranacaq.
Sonra, 2010-cu illərin əvvəllərində Təhrir meydanına toplaşan bütün gənc “Facebook” istifadəçilərinin başçılığı ilə Yaxın Şərqdə liberal demokratik inqilablar dalğasını başlatmalı olan “Ərəb baharı” baş verdi.
Həmçinin, 2020-ci ildə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri ilə İsrail arasında münasibətlərin normallaşmasına və İranı cilovlamaq üçün ərəb-İsrail strateji blokunun formalaşmasına səbəb olan “İbrahim sazişləri”nin imzalanmasından sonra “yeni və təkmil Yaxın Şərq”dən danışıldı.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu İran xalqına son mesajında Yaxın Şərqdə rejim dəyişikliyini “proqnozlaşdırıb”, “farsların və yəhudilərin sülh içində yaşayacağı” günü təsvir edib.
Əlbəttə, qeyri-mümkün olanı arzulamaq və ya ən azı daha yaxşı vaxtlara ümid etməkdə eyibli bir şey yoxdur. Problem ondadır ki, bəzən siyasi liderlər öz fantaziyalarını çox ciddi qəbul edir və bundan baha başa gələn siyasətlərinə dəstək toplamaq üçün istifadə edirlər. Necə deyərlər, cəhənnəmə aparan yola xəyali xalı döşənir.
Şaronun boru arzuları Livanda uzun və fəlakətli müharibəyə gətirib çıxarıb, nəticədə İsraili bataqlığa sürükləyib. Marunilərin lideri Bəşir Jmayel öldürülüb. Fələstin Azadlıq Təşkilatı salamat qalıb. Sonra, 1987-ci ildə Fələstin intifadası başlayıb.
1993-cü il Oslo razılaşması boşa çıxan sülh ümidlərini artırıb. Prezident Bill Klintonun 1999-cu ildə Kemp Deviddə növbəti sülh prosesini təşkil etmək cəhdinin uğursuzluğu dərhal ikinci intifada ilə müşayiət olundu. 2005-ci ildə Şaron İsrail qoşunlarının Qəzzadan çıxarılmasına nəzarət edirdi.
İraq müharibəsi tarixi ölçüdə strateji fəlakətə çevrilib və Əfqanıstana hərbi müdaxilə Amerikanın ən uzunmüddətli müharibəsinə çevrilib. Bu müharibələr Yaxın Şərqdə güc balansının pozulmasına gətirib çıxarıb, İrana şiə müttəfiqləri qrupuna rəhbərlik edərək regional hegemon olmağa imkan verib.
Yaxın Şərqdə demokratiyanı təşviq etmək xəyalları Amerikanı Liviyada Müəmmər Qəddafini devirmək üçün fəlakətli və qanlı cəhdə aparmağa kömək edib. Yaxın Şərq vətəndaş müharibələri, o cümlədən İŞİD-in region ölkələri üzərində nəzarəti ələ keçirmək cəhdləri üçün açıq qum qutusuna çevrilib.
Geriyə baxanda Netanyahunun Fələstin məsələsini “İbrahim razılaşması” ilə kənara qoyma cəhdinin 2023-cü il oktyabrın 7-də İsraildə partlayan bir səhv olduğunu ortaya çıxarıb.
İran və onun müttəfiqləri ən azı indilik üçün strateji qaliblər kimi görünürlər. Lakin İsrailin İran və müttəfiqlərinin qələbələrini geri çevirmək üçün uğurlu səylərini “Yeni Yaxın Şərq” yaratmaq üçün daha bir fürsət kimi qiymətləndirmək səhv olardı. Təəssüf ki, eyni nöqtədə, yerimizdə sayırıq. “Hizbullah” Livanda mühüm siyasi və hərbi oyunçu olaraq qalacaq və onun son uğursuzluqları çətin ki, bu ölkədəki qüvvələr balansını dəyişsin.
Eyni zamanda, İsrail, əlbəttə ki, İranı “məğlub etmək” iqtidarında deyil!
İsrailin İrana qarşı cavab tədbirləri, xüsusən də onun nüvə obyektlərinə və neft yataqlarına hücumlar, demək olar ki, şübhəsiz, son nəticədə ABŞ-ı da cəlb edəcək regional hərbi münaqişəyə gətirib çıxaracaq. İranın ABŞ-nın hərbi obyektlərinə və bölgədəki müttəfiqlərinə qarşı qaçılmaz hücumlara səbəb olacaq, ABŞ hərbi müdaxiləsi yalnız İsrailin uzunmüddətli maraqlarına zərər verəcək. Üstəlik, Birləşmiş Ştatlar bu dəfə İsraili müdafiə etmək səylərinin bir hissəsi kimi başqa bir Yaxın Şərq müharibəsinə qarışsa, xüsusilə də prezident seçkilərinə təsir edərsə, bu, Amerikada ciddi anti-İsrail siyasi reaksiyasına səbəb ola bilər. ABŞ-nın Yaxın Şərq müharibəsinə yeni hərbi müdaxiləsi, çox güman ki, ABŞ-nın Yaxın Şərqdən çıxmasını sürətləndirəcək, göründüyü kimi, İranın əsas məqsədi budur.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 17:40
Hikmət Hacıyev: Sülh üçün ideal şərait yaranıb
17-05-2025, 13:00
İlham Əliyev Tokayevə zəng edib
17-05-2025, 10:38
Venera planetində yaşayış mümkündür
16-05-2025, 17:37
Türkiyənin qlobal rolu artır, təsir imkanları genişlənir - Partiya sədri
16-05-2025, 16:02
İlham Əliyev Albaniyada Zirvə toplantısında - Yenilənib - Foto
16-05-2025, 14:21
İlham Əliyev Avropa İttifaqı rəhbərləri ilə görüşüb - Fotolar
16-05-2025, 14:03
İlham Əliyev Nikol Paşinyanla görüşüb
16-05-2025, 12:53
Putinə qarşı ən sərt tədbirlər görməyə başlayırlar
16-05-2025, 12:08
Rusiya donanması ciddi problemlə üzləşib
15-05-2025, 15:22
Ərdoğanın zəfəri: PKK niyə silahı yerə qoyur?
15-05-2025, 11:59
Cəlaloğlu: Azərbaycan-Ermənistan müharibəsinin başlamasına nə şərait var, nə də səbəb
15-05-2025, 10:14
İstanbul danışıqları öncəsi: ruslar daha bir kəndi işğal edib, Dnepropetovskə yaxınlaşır
15-05-2025, 09:31
Əlibəyli: PKK-nın sivil fəaliyyət göstərəcəyi inandırıcı görünmür
15-05-2025, 08:06
Tramp İstanbul danışıqlarına qatılmayacaq
15-05-2025, 07:53
Rusiya və Ukrayna nümayəndə heyətinin tərkibi məlum olub
14-05-2025, 20:02
Tramp elçilərini İstanbula göndərir
14-05-2025, 17:31
Deputat: “Rusiya müharibədə qalib gələ bilmir, Ukraynanın isə…”
14-05-2025, 13:03
Kobaxidze Trampın könlünü almağa çalışır
14-05-2025, 12:22
Qarabağa fərdi avtomobillərlə səfərlərin istiqamətləri genişləndirilir
14-05-2025, 08:48
Ordumuzun mövqeləri iki istiqamətdən atəşə tutulub
14-05-2025, 08:17
Rusiya genişmiqyaslı hücuma hazırlaşır?
13-05-2025, 16:13
Professor: Türkiyənin təklifinin alternativi müharibədir
13-05-2025, 14:17
Sərdar Cəlaloğlu: PKK dəstəyini itirib, bazası sıradan çıxıb
13-05-2025, 12:49
Rəsmi Bakı Kremlin bostanına daş atır
13-05-2025, 11:28
İstanbul danışıqları: Zelenski gəlir, Tramp iştirakına eyham vurur, Putin hələ də manevr edir
13-05-2025, 07:33
Tramp Türkiyəyə gəlmək istəyir
12-05-2025, 16:13
Mollazadə: PKK kürd məsələsi deyil, Sovet İttifaqının Türkiyəyə yaratdığı problemdir
12-05-2025, 14:04
Putini yenə atəşkəsə çağırırlar
12-05-2025, 11:15
Paşinyan peşman olub: İrəvan yenidən Rusiyaya meyllənir
12-05-2025, 09:06
Dünyanın ən xoşbəxt şəhərləri... - Siyahı tərtib ediblər
11-05-2025, 14:22
"Xudafərin" körpüsünün sütun hissəsində qazıntı aparanlara qarşı əməliyyat keçirilib - Video
10-05-2025, 20:00
İlham Əliyev Ağdama gedib - (Yenilənib) - Fotolar
10-05-2025, 11:49
Mövqelərimiz atəşə tutulub
8-05-2025, 18:28
95 milyard avroluq məhsula rüsum tətbiqinə hazırlaşırlar
8-05-2025, 11:24
İsraillə gizli danışıqlar: Əhməd Şaraa etibarlı çətir axtarır
8-05-2025, 09:30
“ABŞ Rusiyadan Çinə qarşı da istifadə edəcək” - Professor
8-05-2025, 09:13
Bayden: Putin Varşava Müqaviləsi Təşkilatını bərpa etməyə çalışır
7-05-2025, 19:40
İlham Əliyev Moskvadakı Qələbə paradına qatılmayacaq
7-05-2025, 13:55
Putin nüvə silahından istifadə edə bilər
7-05-2025, 12:57
Rus ordusu mayın 9-dək Dnepropetrovsk vilayətini işğal etmək istəyir
7-05-2025, 09:50
Magistraturalara qəbul imtahanının vaxtı açıqlanıb
7-05-2025, 08:28
Diqqət! Yeni mobil-virus yayılır
7-05-2025, 06:30
Hindistan Pakistana hücum edib - (Yenilənib)
6-05-2025, 17:35
Britaniya Rusiya ilə müharibəyə hazırlaşır - Foto
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
