Moskva və Tehran müttəfiqdir, bəs Ermənistan?

Xəbər lenti

22:24 / 15-11-2024

Leyla Əliyeva “Seaspiracy” sənədli filminin nümayişində iştirak edib

21:28 / 15-11-2024

Ceyhun Bayramov NATO baş katibinin köməkçisi ilə görüşüb

20:07 / 15-11-2024

General mənimsədiyi vəsaitin 12 milyon manatını qaytarıb

19:46 / 15-11-2024

Kreml Putin-Şolts telefon danışığı barədə bəyanat yayıb

18:59 / 15-11-2024

Ordubada dair monoqrafiya nəşr olunub - Foto

18:02 / 15-11-2024

Ömer Çelik: "Azərbaycanda keçirilən COP29 mühüm hadisədir"

17:49 / 15-11-2024

Bakıda ECO-UNIDO Təmiz Enerji Mərkəzi açılıb

17:26 / 15-11-2024

Hərbçilərimiz "Mavi Balina - 2024" təliminə qatılıb

17:17 / 15-11-2024

Ceyhun Bayramov BMT rəsmisi ilə müzakirə aparıb

17:05 / 15-11-2024

Albaniya Parlamentinin sədri Azərbaycana gəlib

16:53 / 15-11-2024

Hakim oğlu öldürülən anaya verilişə çıxdığına görə xəbərdarlıq edib - "Məni öldürsəniz də..."

16:46 / 15-11-2024

Hava şəraiti dəyişəcək - Xəbərdarlıq

16:40 / 15-11-2024

Bananların arasından 720 kq kokain tapılıb

16:32 / 15-11-2024

Bir ildə 500-dən çox ABŞ hərbçisi intihar edib

16:31 / 15-11-2024

Lənkəranda 60 yaşlı şəxs güllələnib

16:27 / 15-11-2024

Zaur Hacı-Məhərrəmov UEFA Çempionlar Liqasının oyununa təyinat alıb

16:14 / 15-11-2024

Daha bir futbolçu Türkiyə yığmasının heyətindən çıxarılıb

15:51 / 15-11-2024

"Turan Tovuz" adını dəyişir

15:22 / 15-11-2024

Keçmiş nazir: “Ukraynanın dağılması ABŞ üçün rüsvayçılıq olacaq”

15:04 / 15-11-2024

Elçin Məsiyev UEFA Millətlər Liqasının matçına təyinat alıb

14:59 / 15-11-2024

Sahibə Qafarova Britaniyanın sabiq baş naziri ilə müzakirə aparıb

14:40 / 15-11-2024

"Kartdan karta" üsulu ilə işləyən daha 170 sahibkar cəzalandırılıb

14:35 / 15-11-2024

İnsan alverində ittiham olunan türk Amsterdamda tutulub - Foto

14:28 / 15-11-2024

SOCAR iki şirkətlə Anlaşma Memorandumu imzalayıb

14:25 / 15-11-2024

Klinton: “Monikadan birbaşa üzr istəməmişəm”

14:17 / 15-11-2024

Vladimir Putin İlham Əliyevə zəng edib

14:07 / 15-11-2024

Prezident ali təhsillə bağlı sərəncam imzalayıb

13:14 / 15-11-2024

SOCAR “yaşıl istiqraz" buraxmağa qərar verib

12:59 / 15-11-2024

Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz

12:56 / 15-11-2024

Rusiya gələn il ciddi problemlərlə üzləşəcək

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

09:53 / 15-11-2024

Qətldə təqsirləndirilən şəxsin istintaqı tamamlanıb

19:04 / 12-11-2024

Prezident COP29-un Liderlər Sammitində çıxış edib - Tam mətn - Yenilənib

14:07 / 15-11-2024

Prezident ali təhsillə bağlı sərəncam imzalayıb

12:06 / 13-11-2024

Prezidentlər Xankəndi tikiş fabrikinin açılışında iştirak ediblər

17:05 / 14-11-2024

Prezident İlham Əliyev Avropa Şurasının Baş katibi ilə görüşüb - (Yenilənib) - Foto

18:56 / 13-11-2024

Bakıda kiçik ada dövlətlərinin Sammiti: İlham Əliyev tədbirdə çıxış edib - Yenilənib

11:37 / 12-11-2024

"Veteran pulu" artırılacaq

18:59 / 15-11-2024

Ordubada dair monoqrafiya nəşr olunub - Foto

09:34 / 13-11-2024

SSRİ komsomolunun sonuncu rəhbəri dünyasını dəyişib

18:00 / 11-11-2024

Belarus prezidenti Azərbaycanda səfərdədir - (Yenilənib) - Fotolar

11:07 / 14-11-2024

Dünya daha böyük müharibə ilə üz-üzədir - Foto

11:20 / 11-11-2024

Azərbaycanda COP29-a start verilib - (Yenilənib) - Video

Moskva və Tehran müttəfiqdir, bəs Ermənistan?
Tarix: 15-11-2024 12:08 | Bölmə: Slayd

Şirift ölçüsü:

Qafqazın qeyri-sabit regionunda çox vaxt böyük məqsədlərində birləşmiş kimi görünən Rusiya və İran özlərinə ticarət yolları və nüfuz qazanmağa çalışırlar. Bu məsələ Qərb ölkələrini qeyri-adi dilemma qarşısında qoyub.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “The New York Times” yazıb.

ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Rusiya FSB-si kameralar, gözətçi qüllələri və üç cərgə tikanlı məftil hasarları ilə yanaşı, dolanan çay sahilində, İranla sərhəddə keşikçilik edir. Ancaq Rusiyanın özü demək olar ki, 200 mil uzaqlıqdadır. Yanvara qədər isə rus zabitləri bu sərhədi tərk edəcəklər. Bu, İran-Ermənistan sərhədində 30 millik bir zolaq və baş fırlanan geosiyasi dəyişikliyin dönmə nöqtəsidir. Burada, Qafqazda, Avropanın Asiya ilə qovuşduğu dağlıq regionda, Rusiya və İran getdikcə daha çox rəqib kimi görünür, Qərb ölkələri isə təəccüblənir.

Bu mürəkkəb, çoxvektorlu maraqlar və təsirlər Qərbin müdrikliyinə meydan oxuyur və ABŞ-da Donald Trampın yenidən seçilməsi ilə gərginlik yenidən güclənə bilər.

Keçən həftə İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani müsahibəsində ABŞ-a Rusiya və İranın bölgədəki maraqlarının fərqli olduğunu etiraf edib: “Biz müttəfiq deyilik, bəzi fikir ayrılıqlarımız və bəzi qarşılıqlı maraqlarımız var. Bu, bizim müttəfiq olduğumuz anlamına gəlmir”.

Əksəriyyəti xristian olan Ermənistan Rusiya-İran rəqabətinin mərkəzindədir. Son bir ildə Ermənistan cənub qonşusu İrana öz suverenliyinin əsas təminatçısı kimi baxır, əksəriyyəti müsəlman olan dünyəvi avtokratiya olan Azərbaycan isə İranın düşməni İsraillə hərbi əlaqələri dərinləşdirir. Moskvanın ticarət yollarının kəsişməsində yerləşən keçmiş sovet respublikası Ermənistanda İranın genişlənən təsirini cilovlamaq istəyir. Məsələni mürəkkəbləşdirən hazırda İranla münaqişədə olan bəzi Qərb ölkələrinin Qafqazdakı maraqları (müharibənin qarşısını almaq və Rusiyanın təsirini azaltmaq) Tehranın maraqları ilə üst-üstə düşür.

Avropa İttifaqının Ermənistan sərhədlərində monitorinq aparan missiyasına rəhbərlik edən Markus Ritter deyib ki, iranlılar “bölgədə ermənilərin ən yaxşı dostlarıdır”. Onun sözlərinə görə, Rusiya və Azərbaycan Avropanın mövcudluğuna qısqanclıqla yanaşsa da, İran bunu qəbul edir.

Ermənilər qorxurlar ki, Trampın prezidentliyi dövründə ABŞ İrana qarşı daha sərt siyasət yürütsün və əksinə, Azərbaycanı cəsarətləndirsin. Həm də İran və İsrail arasında hazırkı münaqişə genişmiqyaslı müharibəyə çevrilərsə, onlar da Tehranın Ermənistanı müdafiə edə bilməcəyindən narahatdırlar.

Ermənilərin çoxu yaxın vaxtlara qədər Rusiyanı özlərinə qarant kimi görürdülər. Rusiya bir əsr əvvəl “erməni soyqırımı” zamanı onlara sığınacaq olub. Sovet İttifaqının süqutundan sonra Rusiya Ermənistanda hərbi baza saxlayıb və onun sərhədlərini qoruyub. 2020-ci ildə Azərbaycan Dağlıq Qarabağ anklavını geri almaq üçün Ermənistana qarşı 44 günlük müharibədə Vladimir Putinin vasitəçiliyi və Rusiya sülhməramlılarının yerləşdirilməsi ilə bölgədə döyüşlərə son qoyulub.

Lakin sonra Rusiya Ukraynanı işğal edib, onun diqqəti Qafqazdan yayınıb və zəifləyib. Rusiya qüvvələri hətta Qarabağdan çıxıblar.

Regionun gələcəyi ilə bağlı gərginlik cənubda İranla sərhədə qədər uzanan Sünik vilayətində - nazik bir zolağın ətrafında cərəyan edir. Hər iki tərəfdən o, Azərbaycan ərazisi ilə həmsərhəddir.

Dolama yol İranın yük maşınları ilə doludur. Bu məkan hazırda Fars körfəzindən şimala doğru əsas marşrutdur və İran mallarının Rusiyaya və Avropaya ixracı üçün çox vacibdir. Lakin Rusiya və Azərbaycan Türkiyəyə doğru Ermənistanın nəzarətindən kənar marşrut yaratmaq istəyir.

Ermənistan Amerika Universitetinin İran üzrə mütəxəssisi Alen Şadunts deyir: “Bu, olduqca qəribə vəziyyətdir. İran, bir tərəfdən, Rusiya ilə digər sahələrdə strateji tərəfdaşlığa doğru irəliləyir, lakin Cənubi Qafqazda maraqların və mövqelərin açıq şəkildə uyğunsuzluğu var”.

İrəvan öz ərazisində nəzarət etmədiyi hər hansı avtomobil və ya dəmir yolu dəhlizi ideyasını rədd edir. İran da şimal sərhədinin bağlanmasından ehtiyat edərək buna qarşıdır. Avqust ayında Rusiyanın xarici işlər naziri Ermənistanı dəhlizi qəbul etməyə çağıranda İran etiraz əlaməti olaraq Rusiya səfirini XİN-ə çağırdı ki, bu da Moskva ilə Tehran arasında nadir nifaq nümayişidir.

Rusiyanın İsrail və İran arasında özünü vasitəçi kimi göstərməyə çalışdığı Yaxın Şərqdə də İranla maraqları üst-üstə düşmür. Yenə də Moskvadakı rəsmilər israr edir ki, iki ölkə Qərbin hegemonluğu kimi gördükləri şeyə qarşı birləşib.

"Rusiya və İran, sözün geniş mənasında, müttəfiqdir",- deyən rusiyalı deputat Konstantin Zatulin belə bəzi fikir ayrılıqlarını istisna etmir.

İran 2022-ci ildə Qafanda konsulluq açıb və hazırda Rusiya da eyni şeyi etməyə çalışır.

Azərbaycan sülh istədiyini deyir. O, həmçinin, Tehrandakı səfirliyinə hücumdan sonra İranla alovlanan gərginliyi cilovlamağa çalışıb.

Prezident İlham Əliyev deyib: “Biz istədiyimizə nail olduq. Amma bəzi Qərb paytaxtlarında islamofoblar və azərbaycanofoblar Ermənistanı yeni müharibəyə təhrik edirlər”.

Bayden administrasiyası Azərbaycan və Ermənistanı sülh danışıqları aparmağa sövq edib. Bəzi indiki və keçmiş Ermənistan rəsmiləri son vaxtlar irəliləyiş olduğunu, lakin cənab Trampın “vəhşi kart” olduğunu bildiriblər. Onlar Amerikanın daha az diqqəti və Qafqazda konstruktiv rol oynayan İrana qarşı daha sərt mövqenin birləşməsindən qorxurlar.

Y. QACAR

Ana səhifəyə dön