14:39 / 19-10-2025
Ayı ata və oğula hücum edib
10:54 / 19-10-2025
Türk Cümhuriyyətində prezident seçkiləri keçirilir
09:56 / 19-10-2025
Cüdoçularımız 2 qızıl, 1 bürünc medal qazanıblar
09:43 / 19-10-2025
Pakistanın qara səhifəsi - Fotolar
09:07 / 19-10-2025
Avropa Ukraynaya hərbi yardımı azaldıb
08:12 / 19-10-2025
Azərbaycan diplomatiyasının Qızıl Dövrünə düşən 15 gün
07:56 / 19-10-2025
Zahid Oruc ittihamlarla razılaşmır
19:14 / 18-10-2025
İlham Əliyev ABŞ Mərkəzi Komandanlığının komandanını qəbul edib - Fotolar
18:04 / 18-10-2025
Rusiyalı bloqer evində ölü tapılıb
16:37 / 18-10-2025
Vatikan zəfəri - Foto
16:15 / 18-10-2025
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
16:01 / 18-10-2025
Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasının üzvlüyündən azad edilib
11:54 / 18-10-2025
İlham Əliyev “Kazinform”a müsahibə verib
11:14 / 18-10-2025
Azərbaycanın Müqəddəs Taxt-Tacdakı səfirliyinin inzibati ofisi açılıb
10:26 / 18-10-2025
Mehriban Əliyeva: "Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi, suverenliyi..." - Foto
09:13 / 18-10-2025
Premyer Liqa: Bu gün daha iki görüş baş tutacaq
00:03 / 18-10-2025
Bu gün Azərbaycanın Müstəqilliyinin Bərpası Günüdür
23:44 / 17-10-2025
Mehriban Əliyeva Vatikanın dövlət katibi ilə görüşüb - Foto
23:09 / 17-10-2025
Zelenski ilə Tramp Ağ evdə görüşüblər - Yenilənib
21:40 / 17-10-2025
"Qarabağ" "Turan Tovuz"a qalib gəlib
19:51 / 17-10-2025
Füzlinin intensiv inkişafı... - Şəfa Əliyev yazır
19:50 / 17-10-2025
Mehriban Əliyeva Roma Papası ilə görüşüb - Fotolar
19:38 / 17-10-2025
Deportasiyadan bəhs edən kitabın təqdimatı olub - Fotolar
19:17 / 17-10-2025
Macarıstan Putini həbs etməyəcək
19:11 / 17-10-2025
NATO Avropada dron təxribatlarına qarşı tədbirləri gücləndirib
18:53 / 17-10-2025
Kreml Donald Trampı çaşdırır
18:38 / 17-10-2025
Prezident yeni səfirlik təsis edib - Sərəncam
18:08 / 17-10-2025
Ceyhun Bayramov İƏT Əmək Mərkəzinin baş direktoru ilə görüşüb
18:02 / 17-10-2025
DİN-də kollegiya iclası keçirilib
17:55 / 17-10-2025
HƏMAS-İsrail sülhü davamlı olacaqmı?
12:11 / 17-10-2025
Professor: Ramiz Mehdiyev yüksək vəzifələrə 900-dən çox kadr yerləşdirib
19:51 / 17-10-2025
Füzlinin intensiv inkişafı... - Şəfa Əliyev yazır
17:37 / 15-10-2025
Cəlaloğlu: Məsələ Ramiz Mehdiyevin həbsi ilə məhdudlaşmamalıdır - Müsahibə
14:10 / 16-10-2025
“Ramiz Mehdiyev anti-milli ünsürdür” - DQC sədri
22:14 / 14-10-2025
Ramiz Mehdiyevə 4 aylıq ev dustağı cəzası verilib - (Yenilənib)
16:01 / 18-10-2025
Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasının üzvlüyündən azad edilib
13:21 / 15-10-2025
Prezident yeni idarə yaradıb - Fərman
11:33 / 16-10-2025
Ramiz Mehdiyevlə əlaqəli şəxslər həbs edilə bilər
13:05 / 16-10-2025
Təndir çörəyinin ətri - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
23:49 / 15-10-2025
Vahid Əhmədovdan Ramiz Mehdiyev haqqında - Açıqlama
16:15 / 18-10-2025
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
11:59 / 15-10-2025
Ərdoğan Netanyahunu zirvəyə buraxmayıb
Moskva və Tehran müttəfiqdir, bəs Ermənistan?
Tarix: 15-11-2024 12:08 | Bölmə: Slayd
Qafqazın qeyri-sabit regionunda çox vaxt böyük məqsədlərində birləşmiş kimi görünən Rusiya və İran özlərinə ticarət yolları və nüfuz qazanmağa çalışırlar. Bu məsələ Qərb ölkələrini qeyri-adi dilemma qarşısında qoyub.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “The New York Times” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Rusiya FSB-si kameralar, gözətçi qüllələri və üç cərgə tikanlı məftil hasarları ilə yanaşı, dolanan çay sahilində, İranla sərhəddə keşikçilik edir. Ancaq Rusiyanın özü demək olar ki, 200 mil uzaqlıqdadır. Yanvara qədər isə rus zabitləri bu sərhədi tərk edəcəklər. Bu, İran-Ermənistan sərhədində 30 millik bir zolaq və baş fırlanan geosiyasi dəyişikliyin dönmə nöqtəsidir. Burada, Qafqazda, Avropanın Asiya ilə qovuşduğu dağlıq regionda, Rusiya və İran getdikcə daha çox rəqib kimi görünür, Qərb ölkələri isə təəccüblənir.
Bu mürəkkəb, çoxvektorlu maraqlar və təsirlər Qərbin müdrikliyinə meydan oxuyur və ABŞ-da Donald Trampın yenidən seçilməsi ilə gərginlik yenidən güclənə bilər.
Keçən həftə İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani müsahibəsində ABŞ-a Rusiya və İranın bölgədəki maraqlarının fərqli olduğunu etiraf edib: “Biz müttəfiq deyilik, bəzi fikir ayrılıqlarımız və bəzi qarşılıqlı maraqlarımız var. Bu, bizim müttəfiq olduğumuz anlamına gəlmir”.
Əksəriyyəti xristian olan Ermənistan Rusiya-İran rəqabətinin mərkəzindədir. Son bir ildə Ermənistan cənub qonşusu İrana öz suverenliyinin əsas təminatçısı kimi baxır, əksəriyyəti müsəlman olan dünyəvi avtokratiya olan Azərbaycan isə İranın düşməni İsraillə hərbi əlaqələri dərinləşdirir. Moskvanın ticarət yollarının kəsişməsində yerləşən keçmiş sovet respublikası Ermənistanda İranın genişlənən təsirini cilovlamaq istəyir. Məsələni mürəkkəbləşdirən hazırda İranla münaqişədə olan bəzi Qərb ölkələrinin Qafqazdakı maraqları (müharibənin qarşısını almaq və Rusiyanın təsirini azaltmaq) Tehranın maraqları ilə üst-üstə düşür.
Avropa İttifaqının Ermənistan sərhədlərində monitorinq aparan missiyasına rəhbərlik edən Markus Ritter deyib ki, iranlılar “bölgədə ermənilərin ən yaxşı dostlarıdır”. Onun sözlərinə görə, Rusiya və Azərbaycan Avropanın mövcudluğuna qısqanclıqla yanaşsa da, İran bunu qəbul edir.
Ermənilər qorxurlar ki, Trampın prezidentliyi dövründə ABŞ İrana qarşı daha sərt siyasət yürütsün və əksinə, Azərbaycanı cəsarətləndirsin. Həm də İran və İsrail arasında hazırkı münaqişə genişmiqyaslı müharibəyə çevrilərsə, onlar da Tehranın Ermənistanı müdafiə edə bilməcəyindən narahatdırlar.
Ermənilərin çoxu yaxın vaxtlara qədər Rusiyanı özlərinə qarant kimi görürdülər. Rusiya bir əsr əvvəl “erməni soyqırımı” zamanı onlara sığınacaq olub. Sovet İttifaqının süqutundan sonra Rusiya Ermənistanda hərbi baza saxlayıb və onun sərhədlərini qoruyub. 2020-ci ildə Azərbaycan Dağlıq Qarabağ anklavını geri almaq üçün Ermənistana qarşı 44 günlük müharibədə Vladimir Putinin vasitəçiliyi və Rusiya sülhməramlılarının yerləşdirilməsi ilə bölgədə döyüşlərə son qoyulub.
Lakin sonra Rusiya Ukraynanı işğal edib, onun diqqəti Qafqazdan yayınıb və zəifləyib. Rusiya qüvvələri hətta Qarabağdan çıxıblar.
Regionun gələcəyi ilə bağlı gərginlik cənubda İranla sərhədə qədər uzanan Sünik vilayətində - nazik bir zolağın ətrafında cərəyan edir. Hər iki tərəfdən o, Azərbaycan ərazisi ilə həmsərhəddir.
Dolama yol İranın yük maşınları ilə doludur. Bu məkan hazırda Fars körfəzindən şimala doğru əsas marşrutdur və İran mallarının Rusiyaya və Avropaya ixracı üçün çox vacibdir. Lakin Rusiya və Azərbaycan Türkiyəyə doğru Ermənistanın nəzarətindən kənar marşrut yaratmaq istəyir.
Ermənistan Amerika Universitetinin İran üzrə mütəxəssisi Alen Şadunts deyir: “Bu, olduqca qəribə vəziyyətdir. İran, bir tərəfdən, Rusiya ilə digər sahələrdə strateji tərəfdaşlığa doğru irəliləyir, lakin Cənubi Qafqazda maraqların və mövqelərin açıq şəkildə uyğunsuzluğu var”.
İrəvan öz ərazisində nəzarət etmədiyi hər hansı avtomobil və ya dəmir yolu dəhlizi ideyasını rədd edir. İran da şimal sərhədinin bağlanmasından ehtiyat edərək buna qarşıdır. Avqust ayında Rusiyanın xarici işlər naziri Ermənistanı dəhlizi qəbul etməyə çağıranda İran etiraz əlaməti olaraq Rusiya səfirini XİN-ə çağırdı ki, bu da Moskva ilə Tehran arasında nadir nifaq nümayişidir.
Rusiyanın İsrail və İran arasında özünü vasitəçi kimi göstərməyə çalışdığı Yaxın Şərqdə də İranla maraqları üst-üstə düşmür. Yenə də Moskvadakı rəsmilər israr edir ki, iki ölkə Qərbin hegemonluğu kimi gördükləri şeyə qarşı birləşib.
"Rusiya və İran, sözün geniş mənasında, müttəfiqdir",- deyən rusiyalı deputat Konstantin Zatulin belə bəzi fikir ayrılıqlarını istisna etmir.
İran 2022-ci ildə Qafanda konsulluq açıb və hazırda Rusiya da eyni şeyi etməyə çalışır.
Azərbaycan sülh istədiyini deyir. O, həmçinin, Tehrandakı səfirliyinə hücumdan sonra İranla alovlanan gərginliyi cilovlamağa çalışıb.
Prezident İlham Əliyev deyib: “Biz istədiyimizə nail olduq. Amma bəzi Qərb paytaxtlarında islamofoblar və azərbaycanofoblar Ermənistanı yeni müharibəyə təhrik edirlər”.
Bayden administrasiyası Azərbaycan və Ermənistanı sülh danışıqları aparmağa sövq edib. Bəzi indiki və keçmiş Ermənistan rəsmiləri son vaxtlar irəliləyiş olduğunu, lakin cənab Trampın “vəhşi kart” olduğunu bildiriblər. Onlar Amerikanın daha az diqqəti və Qafqazda konstruktiv rol oynayan İrana qarşı daha sərt mövqenin birləşməsindən qorxurlar.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 15-11-2024 12:08 | Bölmə: Slayd
Qafqazın qeyri-sabit regionunda çox vaxt böyük məqsədlərində birləşmiş kimi görünən Rusiya və İran özlərinə ticarət yolları və nüfuz qazanmağa çalışırlar. Bu məsələ Qərb ölkələrini qeyri-adi dilemma qarşısında qoyub.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “The New York Times” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Rusiya FSB-si kameralar, gözətçi qüllələri və üç cərgə tikanlı məftil hasarları ilə yanaşı, dolanan çay sahilində, İranla sərhəddə keşikçilik edir. Ancaq Rusiyanın özü demək olar ki, 200 mil uzaqlıqdadır. Yanvara qədər isə rus zabitləri bu sərhədi tərk edəcəklər. Bu, İran-Ermənistan sərhədində 30 millik bir zolaq və baş fırlanan geosiyasi dəyişikliyin dönmə nöqtəsidir. Burada, Qafqazda, Avropanın Asiya ilə qovuşduğu dağlıq regionda, Rusiya və İran getdikcə daha çox rəqib kimi görünür, Qərb ölkələri isə təəccüblənir.
Bu mürəkkəb, çoxvektorlu maraqlar və təsirlər Qərbin müdrikliyinə meydan oxuyur və ABŞ-da Donald Trampın yenidən seçilməsi ilə gərginlik yenidən güclənə bilər.
Keçən həftə İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani müsahibəsində ABŞ-a Rusiya və İranın bölgədəki maraqlarının fərqli olduğunu etiraf edib: “Biz müttəfiq deyilik, bəzi fikir ayrılıqlarımız və bəzi qarşılıqlı maraqlarımız var. Bu, bizim müttəfiq olduğumuz anlamına gəlmir”.
Əksəriyyəti xristian olan Ermənistan Rusiya-İran rəqabətinin mərkəzindədir. Son bir ildə Ermənistan cənub qonşusu İrana öz suverenliyinin əsas təminatçısı kimi baxır, əksəriyyəti müsəlman olan dünyəvi avtokratiya olan Azərbaycan isə İranın düşməni İsraillə hərbi əlaqələri dərinləşdirir. Moskvanın ticarət yollarının kəsişməsində yerləşən keçmiş sovet respublikası Ermənistanda İranın genişlənən təsirini cilovlamaq istəyir. Məsələni mürəkkəbləşdirən hazırda İranla münaqişədə olan bəzi Qərb ölkələrinin Qafqazdakı maraqları (müharibənin qarşısını almaq və Rusiyanın təsirini azaltmaq) Tehranın maraqları ilə üst-üstə düşür.
Avropa İttifaqının Ermənistan sərhədlərində monitorinq aparan missiyasına rəhbərlik edən Markus Ritter deyib ki, iranlılar “bölgədə ermənilərin ən yaxşı dostlarıdır”. Onun sözlərinə görə, Rusiya və Azərbaycan Avropanın mövcudluğuna qısqanclıqla yanaşsa da, İran bunu qəbul edir.
Ermənilər qorxurlar ki, Trampın prezidentliyi dövründə ABŞ İrana qarşı daha sərt siyasət yürütsün və əksinə, Azərbaycanı cəsarətləndirsin. Həm də İran və İsrail arasında hazırkı münaqişə genişmiqyaslı müharibəyə çevrilərsə, onlar da Tehranın Ermənistanı müdafiə edə bilməcəyindən narahatdırlar.
Ermənilərin çoxu yaxın vaxtlara qədər Rusiyanı özlərinə qarant kimi görürdülər. Rusiya bir əsr əvvəl “erməni soyqırımı” zamanı onlara sığınacaq olub. Sovet İttifaqının süqutundan sonra Rusiya Ermənistanda hərbi baza saxlayıb və onun sərhədlərini qoruyub. 2020-ci ildə Azərbaycan Dağlıq Qarabağ anklavını geri almaq üçün Ermənistana qarşı 44 günlük müharibədə Vladimir Putinin vasitəçiliyi və Rusiya sülhməramlılarının yerləşdirilməsi ilə bölgədə döyüşlərə son qoyulub.
Lakin sonra Rusiya Ukraynanı işğal edib, onun diqqəti Qafqazdan yayınıb və zəifləyib. Rusiya qüvvələri hətta Qarabağdan çıxıblar.
Regionun gələcəyi ilə bağlı gərginlik cənubda İranla sərhədə qədər uzanan Sünik vilayətində - nazik bir zolağın ətrafında cərəyan edir. Hər iki tərəfdən o, Azərbaycan ərazisi ilə həmsərhəddir.
Dolama yol İranın yük maşınları ilə doludur. Bu məkan hazırda Fars körfəzindən şimala doğru əsas marşrutdur və İran mallarının Rusiyaya və Avropaya ixracı üçün çox vacibdir. Lakin Rusiya və Azərbaycan Türkiyəyə doğru Ermənistanın nəzarətindən kənar marşrut yaratmaq istəyir.
Ermənistan Amerika Universitetinin İran üzrə mütəxəssisi Alen Şadunts deyir: “Bu, olduqca qəribə vəziyyətdir. İran, bir tərəfdən, Rusiya ilə digər sahələrdə strateji tərəfdaşlığa doğru irəliləyir, lakin Cənubi Qafqazda maraqların və mövqelərin açıq şəkildə uyğunsuzluğu var”.
İrəvan öz ərazisində nəzarət etmədiyi hər hansı avtomobil və ya dəmir yolu dəhlizi ideyasını rədd edir. İran da şimal sərhədinin bağlanmasından ehtiyat edərək buna qarşıdır. Avqust ayında Rusiyanın xarici işlər naziri Ermənistanı dəhlizi qəbul etməyə çağıranda İran etiraz əlaməti olaraq Rusiya səfirini XİN-ə çağırdı ki, bu da Moskva ilə Tehran arasında nadir nifaq nümayişidir.
Rusiyanın İsrail və İran arasında özünü vasitəçi kimi göstərməyə çalışdığı Yaxın Şərqdə də İranla maraqları üst-üstə düşmür. Yenə də Moskvadakı rəsmilər israr edir ki, iki ölkə Qərbin hegemonluğu kimi gördükləri şeyə qarşı birləşib.
"Rusiya və İran, sözün geniş mənasında, müttəfiqdir",- deyən rusiyalı deputat Konstantin Zatulin belə bəzi fikir ayrılıqlarını istisna etmir.
İran 2022-ci ildə Qafanda konsulluq açıb və hazırda Rusiya da eyni şeyi etməyə çalışır.
Azərbaycan sülh istədiyini deyir. O, həmçinin, Tehrandakı səfirliyinə hücumdan sonra İranla alovlanan gərginliyi cilovlamağa çalışıb.
Prezident İlham Əliyev deyib: “Biz istədiyimizə nail olduq. Amma bəzi Qərb paytaxtlarında islamofoblar və azərbaycanofoblar Ermənistanı yeni müharibəyə təhrik edirlər”.
Bayden administrasiyası Azərbaycan və Ermənistanı sülh danışıqları aparmağa sövq edib. Bəzi indiki və keçmiş Ermənistan rəsmiləri son vaxtlar irəliləyiş olduğunu, lakin cənab Trampın “vəhşi kart” olduğunu bildiriblər. Onlar Amerikanın daha az diqqəti və Qafqazda konstruktiv rol oynayan İrana qarşı daha sərt mövqenin birləşməsindən qorxurlar.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 09:43
Pakistanın qara səhifəsi - Fotolar
Dünən, 16:37
Vatikan zəfəri - Foto
Dünən, 16:15
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
Dünən, 11:54
İlham Əliyev “Kazinform”a müsahibə verib
17-10-2025, 18:38
Prezident yeni səfirlik təsis edib - Sərəncam
17-10-2025, 13:17
Dövlət qulluğuna qəbul qaydaları dəyişəcək
17-10-2025, 12:43
Paşinyan katolikosun ailəsinə hücum edir
17-10-2025, 12:30
Gizir və miçmanların həqiqi hərbi xidmət müddəti artırılır
17-10-2025, 12:11
Professor: Ramiz Mehdiyev yüksək vəzifələrə 900-dən çox kadr yerləşdirib
17-10-2025, 11:17
Bir qrup QHT rəhbəri cinayət məsuliyyətinə cəlb olunub
16-10-2025, 15:17
Avropanın müharibəyə hazırlaşmaq üçün beş il vaxtı var
16-10-2025, 14:10
“Ramiz Mehdiyev anti-milli ünsürdür” - DQC sədri
16-10-2025, 12:02
Rusiya təcavüzün ikinci mərhələsinə hazırlaşır
16-10-2025, 11:33
Ramiz Mehdiyevlə əlaqəli şəxslər həbs edilə bilər
16-10-2025, 11:16
Çin Britaniyanın məxfi kompüter sistemlərinə daxil olub
15-10-2025, 13:28
Zülfüqarov: Yaxın Şərq probleminin həlli uzaqdadır
15-10-2025, 11:59
Ərdoğan Netanyahunu zirvəyə buraxmayıb
15-10-2025, 09:39
Süni intellekt təhlükəyə çevrilir - Xəbərdarlıq
14-10-2025, 22:14
Ramiz Mehdiyevə 4 aylıq ev dustağı cəzası verilib - (Yenilənib)
14-10-2025, 13:01
ABŞ psevdo-vətəndaş müharibəsinə doğru gedir - Proqnoz
14-10-2025, 08:30
Liderlər sülh sazişini imzalayıblar - (Yenilənib) - Foto
13-10-2025, 21:18
Donald Tramp: İlham Əliyev çox güclü liderdir
13-10-2025, 12:32
Rəhmon varisini təqdim edib
13-10-2025, 11:39
ABŞ Çinlə müharibəyə hazırlaşır - Foto
13-10-2025, 10:12
Girovların dəyişdirilməsinə başlayıblar - Canlı yayım
13-10-2025, 08:06
Yer kürəsində gözlənilməz hadisə qeydə alınıb
12-10-2025, 09:24
Yarım əsrin ən ağır təyyarə qəzaları…
10-10-2025, 14:36
Professor: Düşənbə görüşü Azərbaycan üçün kifayət qədər uğurludur
10-10-2025, 13:54
İsrailin İranla müharibəyə marağı niyə itib?
10-10-2025, 11:37
Azərbaycan-Rusiya münasibətləri normallaşır
10-10-2025, 09:42
Xəbərdarlıq: kiberdələduzluq halları artır
9-10-2025, 17:26
Avropa Parlamenti Rusiya təyyarələrinin vurulmasını tələb edir
9-10-2025, 09:33
Azərbaycanda ÜDM artıb, doğum səviyyəsi azalıb
8-10-2025, 14:06
Dünyada iş tapmaq böyük problemə çevriləcək - Xəbərdarlıq
8-10-2025, 12:59
Professor: Qəbələdə TDT-nın strategiyası müəyyən edildi
8-10-2025, 12:06
Nazirliyin tabeliyindəki institutlar birləşdirilib
8-10-2025, 11:07
“Gürcü arzusu”na rahatlıq verilməyəcək
8-10-2025, 10:39
Rus ordusu Ukraynanın iki vilayətində irəliləyir - Foto
8-10-2025, 09:51
Donald Tramp-Si Cinpin görüşünün yeri və vaxtı açıqlanıb
7-10-2025, 14:16
Cəlaloğlu: TDT dünya türklərinin güc mərkəzinə çevrilməlidir
7-10-2025, 13:22
Tramp marşrutunun keçəcəyi ərazidə müharibə təhlükəsi qalır
7-10-2025, 12:20
Qəbələdə TDT-nin Xarici İşlər Nazirləri Şurasında yeni sənədlər təsdiqlənib - Yenilənib
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
