10:08 / 14-04-2025
Üsyançılar 52 mülki şəxsi qətlə yetirib
09:53 / 14-04-2025
“Azərbaycan Dəmir Yolları”nda daha bir təyinat olub
09:50 / 14-04-2025
Nazir İsveçrəyə qayıtsa da, təyyarəsi Ankarada qalıb
09:43 / 14-04-2025
PKK-çılar Hələb-Şeyx Məqsud və Tişrin xəttindən qovulub
09:37 / 14-04-2025
Qarabağ Universitetində daha iki fakultə açılacaq
09:25 / 14-04-2025
Lələşin ayaqqabısı - Hekayə
09:25 / 14-04-2025
Ölkəmizə PUA ilə narkotik gətirmək istəyənlər qandallanıb
09:22 / 14-04-2025
ABŞ-da qubernatorun evini yandırıblar
09:16 / 14-04-2025
Magistraturaya qəbulun II cəhdi üçün qeydiyyat başa çatır
09:04 / 14-04-2025
Millimiz 2-ci dəfə Avropa çempionu titulunu qazanıb
08:52 / 14-04-2025
Qlobal istiləşmə Xəzəri təhdid edir
08:43 / 14-04-2025
Qazaxıstan-Çin yeni əməkdaşlıq rejimi işə düşüb
08:37 / 14-04-2025
Britaniya hökuməti köməyə ordunu çağırıb
08:31 / 14-04-2025
Dünya müharibəsi təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
08:15 / 14-04-2025
Avropa İttifaqı Ukraynaya sülhməramlı yeridəcək?
08:08 / 14-04-2025
Səfir: ATƏT-in deqradasiyası fantastik həddə çatıb
08:00 / 14-04-2025
Zelenski Trampı Kiyevə çağırıb
00:44 / 14-04-2025
Putinin sözçüsü: "Ukraynanın razılamaya əməl etməməsi fəlakətdir”
20:26 / 13-04-2025
Türkiyədə 4,7 maqnitudalı zəlzələ olub
19:37 / 13-04-2025
Firuzə İbadova yıxılıb
16:53 / 13-04-2025
Yaponiyada Azərbaycan milli pavilyonu açılıb - Fotolar
14:12 / 13-04-2025
"Ulduz"lu görüşlər"in növbəti qonağı Azər Turan olub - Fotolar
14:02 / 13-04-2025
Əvəz Zeynallıya xərçəng diaqnozu qoyulub
09:14 / 13-04-2025
Tacikistanda güclü zəlzələ qeydə alınıb
23:50 / 12-04-2025
Ceyhun Bayramov Antalyada Hakan Fidanla görüşüb
19:33 / 12-04-2025
İlham Əliyevin Türkiyəyə səfəri başa çatıb - Fotolar
19:32 / 12-04-2025
Azərbaycanın daha bir rayonunda zəlzələ olub
18:05 / 12-04-2025
Keçmiş rektor istintaqa çağırılıb
15:59 / 12-04-2025
Şamaxı rayonunda zəlzələ baş verib
08:12 / 10-04-2025

23:36 / 10-04-2025

20:56 / 09-04-2025

13:53 / 09-04-2025

13:26 / 09-04-2025

13:21 / 09-04-2025

16:15 / 09-04-2025

00:06 / 11-04-2025

12:07 / 11-04-2025

11:01 / 09-04-2025

07:40 / 10-04-2025

17:32 / 09-04-2025

Moskva və Tehran müttəfiqdir, bəs Ermənistan?
Tarix: 15-11-2024 12:08 | Bölmə: Slayd

Qafqazın qeyri-sabit regionunda çox vaxt böyük məqsədlərində birləşmiş kimi görünən Rusiya və İran özlərinə ticarət yolları və nüfuz qazanmağa çalışırlar. Bu məsələ Qərb ölkələrini qeyri-adi dilemma qarşısında qoyub.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “The New York Times” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Rusiya FSB-si kameralar, gözətçi qüllələri və üç cərgə tikanlı məftil hasarları ilə yanaşı, dolanan çay sahilində, İranla sərhəddə keşikçilik edir. Ancaq Rusiyanın özü demək olar ki, 200 mil uzaqlıqdadır. Yanvara qədər isə rus zabitləri bu sərhədi tərk edəcəklər. Bu, İran-Ermənistan sərhədində 30 millik bir zolaq və baş fırlanan geosiyasi dəyişikliyin dönmə nöqtəsidir. Burada, Qafqazda, Avropanın Asiya ilə qovuşduğu dağlıq regionda, Rusiya və İran getdikcə daha çox rəqib kimi görünür, Qərb ölkələri isə təəccüblənir.
Bu mürəkkəb, çoxvektorlu maraqlar və təsirlər Qərbin müdrikliyinə meydan oxuyur və ABŞ-da Donald Trampın yenidən seçilməsi ilə gərginlik yenidən güclənə bilər.
Keçən həftə İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani müsahibəsində ABŞ-a Rusiya və İranın bölgədəki maraqlarının fərqli olduğunu etiraf edib: “Biz müttəfiq deyilik, bəzi fikir ayrılıqlarımız və bəzi qarşılıqlı maraqlarımız var. Bu, bizim müttəfiq olduğumuz anlamına gəlmir”.
Əksəriyyəti xristian olan Ermənistan Rusiya-İran rəqabətinin mərkəzindədir. Son bir ildə Ermənistan cənub qonşusu İrana öz suverenliyinin əsas təminatçısı kimi baxır, əksəriyyəti müsəlman olan dünyəvi avtokratiya olan Azərbaycan isə İranın düşməni İsraillə hərbi əlaqələri dərinləşdirir. Moskvanın ticarət yollarının kəsişməsində yerləşən keçmiş sovet respublikası Ermənistanda İranın genişlənən təsirini cilovlamaq istəyir. Məsələni mürəkkəbləşdirən hazırda İranla münaqişədə olan bəzi Qərb ölkələrinin Qafqazdakı maraqları (müharibənin qarşısını almaq və Rusiyanın təsirini azaltmaq) Tehranın maraqları ilə üst-üstə düşür.
Avropa İttifaqının Ermənistan sərhədlərində monitorinq aparan missiyasına rəhbərlik edən Markus Ritter deyib ki, iranlılar “bölgədə ermənilərin ən yaxşı dostlarıdır”. Onun sözlərinə görə, Rusiya və Azərbaycan Avropanın mövcudluğuna qısqanclıqla yanaşsa da, İran bunu qəbul edir.

Ermənilər qorxurlar ki, Trampın prezidentliyi dövründə ABŞ İrana qarşı daha sərt siyasət yürütsün və əksinə, Azərbaycanı cəsarətləndirsin. Həm də İran və İsrail arasında hazırkı münaqişə genişmiqyaslı müharibəyə çevrilərsə, onlar da Tehranın Ermənistanı müdafiə edə bilməcəyindən narahatdırlar.
Ermənilərin çoxu yaxın vaxtlara qədər Rusiyanı özlərinə qarant kimi görürdülər. Rusiya bir əsr əvvəl “erməni soyqırımı” zamanı onlara sığınacaq olub. Sovet İttifaqının süqutundan sonra Rusiya Ermənistanda hərbi baza saxlayıb və onun sərhədlərini qoruyub. 2020-ci ildə Azərbaycan Dağlıq Qarabağ anklavını geri almaq üçün Ermənistana qarşı 44 günlük müharibədə Vladimir Putinin vasitəçiliyi və Rusiya sülhməramlılarının yerləşdirilməsi ilə bölgədə döyüşlərə son qoyulub.
Lakin sonra Rusiya Ukraynanı işğal edib, onun diqqəti Qafqazdan yayınıb və zəifləyib. Rusiya qüvvələri hətta Qarabağdan çıxıblar.
Regionun gələcəyi ilə bağlı gərginlik cənubda İranla sərhədə qədər uzanan Sünik vilayətində - nazik bir zolağın ətrafında cərəyan edir. Hər iki tərəfdən o, Azərbaycan ərazisi ilə həmsərhəddir.
Dolama yol İranın yük maşınları ilə doludur. Bu məkan hazırda Fars körfəzindən şimala doğru əsas marşrutdur və İran mallarının Rusiyaya və Avropaya ixracı üçün çox vacibdir. Lakin Rusiya və Azərbaycan Türkiyəyə doğru Ermənistanın nəzarətindən kənar marşrut yaratmaq istəyir.
Ermənistan Amerika Universitetinin İran üzrə mütəxəssisi Alen Şadunts deyir: “Bu, olduqca qəribə vəziyyətdir. İran, bir tərəfdən, Rusiya ilə digər sahələrdə strateji tərəfdaşlığa doğru irəliləyir, lakin Cənubi Qafqazda maraqların və mövqelərin açıq şəkildə uyğunsuzluğu var”.
İrəvan öz ərazisində nəzarət etmədiyi hər hansı avtomobil və ya dəmir yolu dəhlizi ideyasını rədd edir. İran da şimal sərhədinin bağlanmasından ehtiyat edərək buna qarşıdır. Avqust ayında Rusiyanın xarici işlər naziri Ermənistanı dəhlizi qəbul etməyə çağıranda İran etiraz əlaməti olaraq Rusiya səfirini XİN-ə çağırdı ki, bu da Moskva ilə Tehran arasında nadir nifaq nümayişidir.
Rusiyanın İsrail və İran arasında özünü vasitəçi kimi göstərməyə çalışdığı Yaxın Şərqdə də İranla maraqları üst-üstə düşmür. Yenə də Moskvadakı rəsmilər israr edir ki, iki ölkə Qərbin hegemonluğu kimi gördükləri şeyə qarşı birləşib.
"Rusiya və İran, sözün geniş mənasında, müttəfiqdir",- deyən rusiyalı deputat Konstantin Zatulin belə bəzi fikir ayrılıqlarını istisna etmir.
İran 2022-ci ildə Qafanda konsulluq açıb və hazırda Rusiya da eyni şeyi etməyə çalışır.
Azərbaycan sülh istədiyini deyir. O, həmçinin, Tehrandakı səfirliyinə hücumdan sonra İranla alovlanan gərginliyi cilovlamağa çalışıb.
Prezident İlham Əliyev deyib: “Biz istədiyimizə nail olduq. Amma bəzi Qərb paytaxtlarında islamofoblar və azərbaycanofoblar Ermənistanı yeni müharibəyə təhrik edirlər”.
Bayden administrasiyası Azərbaycan və Ermənistanı sülh danışıqları aparmağa sövq edib. Bəzi indiki və keçmiş Ermənistan rəsmiləri son vaxtlar irəliləyiş olduğunu, lakin cənab Trampın “vəhşi kart” olduğunu bildiriblər. Onlar Amerikanın daha az diqqəti və Qafqazda konstruktiv rol oynayan İrana qarşı daha sərt mövqenin birləşməsindən qorxurlar.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 15-11-2024 12:08 | Bölmə: Slayd

Qafqazın qeyri-sabit regionunda çox vaxt böyük məqsədlərində birləşmiş kimi görünən Rusiya və İran özlərinə ticarət yolları və nüfuz qazanmağa çalışırlar. Bu məsələ Qərb ölkələrini qeyri-adi dilemma qarşısında qoyub.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “The New York Times” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Rusiya FSB-si kameralar, gözətçi qüllələri və üç cərgə tikanlı məftil hasarları ilə yanaşı, dolanan çay sahilində, İranla sərhəddə keşikçilik edir. Ancaq Rusiyanın özü demək olar ki, 200 mil uzaqlıqdadır. Yanvara qədər isə rus zabitləri bu sərhədi tərk edəcəklər. Bu, İran-Ermənistan sərhədində 30 millik bir zolaq və baş fırlanan geosiyasi dəyişikliyin dönmə nöqtəsidir. Burada, Qafqazda, Avropanın Asiya ilə qovuşduğu dağlıq regionda, Rusiya və İran getdikcə daha çox rəqib kimi görünür, Qərb ölkələri isə təəccüblənir.
Bu mürəkkəb, çoxvektorlu maraqlar və təsirlər Qərbin müdrikliyinə meydan oxuyur və ABŞ-da Donald Trampın yenidən seçilməsi ilə gərginlik yenidən güclənə bilər.
Keçən həftə İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani müsahibəsində ABŞ-a Rusiya və İranın bölgədəki maraqlarının fərqli olduğunu etiraf edib: “Biz müttəfiq deyilik, bəzi fikir ayrılıqlarımız və bəzi qarşılıqlı maraqlarımız var. Bu, bizim müttəfiq olduğumuz anlamına gəlmir”.
Əksəriyyəti xristian olan Ermənistan Rusiya-İran rəqabətinin mərkəzindədir. Son bir ildə Ermənistan cənub qonşusu İrana öz suverenliyinin əsas təminatçısı kimi baxır, əksəriyyəti müsəlman olan dünyəvi avtokratiya olan Azərbaycan isə İranın düşməni İsraillə hərbi əlaqələri dərinləşdirir. Moskvanın ticarət yollarının kəsişməsində yerləşən keçmiş sovet respublikası Ermənistanda İranın genişlənən təsirini cilovlamaq istəyir. Məsələni mürəkkəbləşdirən hazırda İranla münaqişədə olan bəzi Qərb ölkələrinin Qafqazdakı maraqları (müharibənin qarşısını almaq və Rusiyanın təsirini azaltmaq) Tehranın maraqları ilə üst-üstə düşür.
Avropa İttifaqının Ermənistan sərhədlərində monitorinq aparan missiyasına rəhbərlik edən Markus Ritter deyib ki, iranlılar “bölgədə ermənilərin ən yaxşı dostlarıdır”. Onun sözlərinə görə, Rusiya və Azərbaycan Avropanın mövcudluğuna qısqanclıqla yanaşsa da, İran bunu qəbul edir.

Ermənilər qorxurlar ki, Trampın prezidentliyi dövründə ABŞ İrana qarşı daha sərt siyasət yürütsün və əksinə, Azərbaycanı cəsarətləndirsin. Həm də İran və İsrail arasında hazırkı münaqişə genişmiqyaslı müharibəyə çevrilərsə, onlar da Tehranın Ermənistanı müdafiə edə bilməcəyindən narahatdırlar.
Ermənilərin çoxu yaxın vaxtlara qədər Rusiyanı özlərinə qarant kimi görürdülər. Rusiya bir əsr əvvəl “erməni soyqırımı” zamanı onlara sığınacaq olub. Sovet İttifaqının süqutundan sonra Rusiya Ermənistanda hərbi baza saxlayıb və onun sərhədlərini qoruyub. 2020-ci ildə Azərbaycan Dağlıq Qarabağ anklavını geri almaq üçün Ermənistana qarşı 44 günlük müharibədə Vladimir Putinin vasitəçiliyi və Rusiya sülhməramlılarının yerləşdirilməsi ilə bölgədə döyüşlərə son qoyulub.
Lakin sonra Rusiya Ukraynanı işğal edib, onun diqqəti Qafqazdan yayınıb və zəifləyib. Rusiya qüvvələri hətta Qarabağdan çıxıblar.
Regionun gələcəyi ilə bağlı gərginlik cənubda İranla sərhədə qədər uzanan Sünik vilayətində - nazik bir zolağın ətrafında cərəyan edir. Hər iki tərəfdən o, Azərbaycan ərazisi ilə həmsərhəddir.
Dolama yol İranın yük maşınları ilə doludur. Bu məkan hazırda Fars körfəzindən şimala doğru əsas marşrutdur və İran mallarının Rusiyaya və Avropaya ixracı üçün çox vacibdir. Lakin Rusiya və Azərbaycan Türkiyəyə doğru Ermənistanın nəzarətindən kənar marşrut yaratmaq istəyir.
Ermənistan Amerika Universitetinin İran üzrə mütəxəssisi Alen Şadunts deyir: “Bu, olduqca qəribə vəziyyətdir. İran, bir tərəfdən, Rusiya ilə digər sahələrdə strateji tərəfdaşlığa doğru irəliləyir, lakin Cənubi Qafqazda maraqların və mövqelərin açıq şəkildə uyğunsuzluğu var”.
İrəvan öz ərazisində nəzarət etmədiyi hər hansı avtomobil və ya dəmir yolu dəhlizi ideyasını rədd edir. İran da şimal sərhədinin bağlanmasından ehtiyat edərək buna qarşıdır. Avqust ayında Rusiyanın xarici işlər naziri Ermənistanı dəhlizi qəbul etməyə çağıranda İran etiraz əlaməti olaraq Rusiya səfirini XİN-ə çağırdı ki, bu da Moskva ilə Tehran arasında nadir nifaq nümayişidir.
Rusiyanın İsrail və İran arasında özünü vasitəçi kimi göstərməyə çalışdığı Yaxın Şərqdə də İranla maraqları üst-üstə düşmür. Yenə də Moskvadakı rəsmilər israr edir ki, iki ölkə Qərbin hegemonluğu kimi gördükləri şeyə qarşı birləşib.
"Rusiya və İran, sözün geniş mənasında, müttəfiqdir",- deyən rusiyalı deputat Konstantin Zatulin belə bəzi fikir ayrılıqlarını istisna etmir.
İran 2022-ci ildə Qafanda konsulluq açıb və hazırda Rusiya da eyni şeyi etməyə çalışır.
Azərbaycan sülh istədiyini deyir. O, həmçinin, Tehrandakı səfirliyinə hücumdan sonra İranla alovlanan gərginliyi cilovlamağa çalışıb.
Prezident İlham Əliyev deyib: “Biz istədiyimizə nail olduq. Amma bəzi Qərb paytaxtlarında islamofoblar və azərbaycanofoblar Ermənistanı yeni müharibəyə təhrik edirlər”.
Bayden administrasiyası Azərbaycan və Ermənistanı sülh danışıqları aparmağa sövq edib. Bəzi indiki və keçmiş Ermənistan rəsmiləri son vaxtlar irəliləyiş olduğunu, lakin cənab Trampın “vəhşi kart” olduğunu bildiriblər. Onlar Amerikanın daha az diqqəti və Qafqazda konstruktiv rol oynayan İrana qarşı daha sərt mövqenin birləşməsindən qorxurlar.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:52
Qlobal istiləşmə Xəzəri təhdid edir
Bu gün, 08:31
Dünya müharibəsi təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
12-04-2025, 18:05
Keçmiş rektor istintaqa çağırılıb
12-04-2025, 10:04
Mövqelərimiz yenə atəşə tutulub
11-04-2025, 15:05
Deputat: Heç kim Azərbaycanla təzyiq dilində danışa bilməz
11-04-2025, 14:14
Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri görüşüb - (Yenilənib) - Foto
11-04-2025, 13:50
Cəlaloğlu: Türk Dövlətləri Təşkilatı məsələsində tələsmək lazımdır
11-04-2025, 12:27
Bir qrup sahibkar axtarışa verilib
11-04-2025, 12:22
Apellyasiya məhkəmələrinə hakim təyinatları olub - Siyahı
11-04-2025, 11:53
Professor: Qərbi Azərbaycan ərazilərini də boşalda bilərlər
11-04-2025, 11:24
İran üçün “Liviya modeli”: ya müharibə, ya da saziş
11-04-2025, 08:41
Ordumuzun mövqeləri atəşə tutulub
10-04-2025, 23:36
Mask Marsı işğal etməyə tələsir - Foto
10-04-2025, 19:51
Xaricdə təhsil üzrə Dövlət Proqramı çərçivəsində sənəd qəbulu başlayıb
10-04-2025, 11:19
Sərhəd mübahisəsi: Orta Asiya liderləri necə barışıb?
10-04-2025, 08:15
Ermənistan hərbçiləri daha bir təxribata əl atıb
10-04-2025, 08:12
İlham Əliyev forumda mühüm mesajlar verib - (Yenilənib) - Video, Fotolar
10-04-2025, 07:40
Ağdama növbəti köç karvanı yola salınıb
9-04-2025, 15:11
Azərbaycan Türkiyə-İsrail münasibətlərinin normallaşmasına çalışır
9-04-2025, 12:48
ABŞ ilə Çin arasında ticarət müharibəsi güclənir
9-04-2025, 11:01
Rəsmi İrəvan anti-Rusiya siyasətinə böyük sərmayə qoyub
8-04-2025, 18:29
Zülfüqarov: Ermənistan sülhün əldə edilməsini gecikdirir
8-04-2025, 15:20
Toqquşma xətti: Ankara İsraillə razılığa gəlməyə çalışır
8-04-2025, 11:14
Cəlaloğlu: Ticarət müharibələri uzunmüddətli ola bilməz
8-04-2025, 09:36
Dövlət xadimlərinə sui-qəsd hazırlayan şəxsə hökm oxunub
8-04-2025, 08:33
Türkiyə-İsrail qarşıdurması gözlənilir
8-04-2025, 07:49
Azərbaycanda zəlzələ baş verib
7-04-2025, 20:54
David Babayan: "Erməni sakinlərin Azərbaycana inteqrasiyasının əleyhinə idik" - (Yenilənib) - Fotolar
7-04-2025, 19:02
Yeni institutlar və iki elmi müəssisə yaradılacaq
7-04-2025, 14:20
Suqovuşan kəndinə daha 54 ailə köçürülüb - (Yenilənib)
7-04-2025, 11:02
Bir sıra məhkəmələrə hakim təyin edilib - Siyahı (Yenilənib)
7-04-2025, 10:36
Hərbçimiz Cəbrayılda minaya düşərək həlak olub - (Yenilənib)
6-04-2025, 15:39
Bu gün bir sıra imtahanlar keçirilib - Yenilənib
6-04-2025, 13:00
Ağdamda ata və azyaşlı övladları minaya düşüblər - (Yenilənib)
5-04-2025, 15:18
ABŞ İranı 46 ildir hədələsə də...
4-04-2025, 17:15
Ermənistan vəziyyəti yenidən gərginləşdirir
4-04-2025, 14:01
Bakıda köçürülmə və söküntü işləri başlayacaq
4-04-2025, 11:31
Ştaynmayer Azərbaycanla bağlı səhvini düzəldib
4-04-2025, 11:13
Dünya iqtisadiyyatı böyük risklə üzləşib - Xəbərdarlıq
4-04-2025, 08:32
Paşinyan Köçəryan və Sarkisyanı Azərbaycana təhvil verməlidir
3-04-2025, 19:17
Baş Prokurorluq daha iki blogeri istintaqa çağırıb - (Yenilənib)
3-04-2025, 16:57
Bakı və İrəvan anti-Rusiya siyasətindən geri çəkilir
3-04-2025, 14:00
Yeni hərbi qarşıdurma başlaya bilər - Professor