00:07 / 20-10-2025
İlham Əliyev Zəngilandan paylaşım edib - Video
00:01 / 20-10-2025
Zəngilanın azad edilməsindən 5 il ötür
14:39 / 19-10-2025
Ayı ata və oğula hücum edib
10:54 / 19-10-2025
Türk Cümhuriyyətində prezident seçkiləri keçirilib - (Yenilənib)
09:56 / 19-10-2025
Cüdoçularımız 2 qızıl, 1 bürünc medal qazanıblar
09:43 / 19-10-2025
Pakistanın qara səhifəsi - Fotolar
09:07 / 19-10-2025
Avropa Ukraynaya hərbi yardımı azaldıb
08:12 / 19-10-2025
Azərbaycan diplomatiyasının Qızıl Dövrünə düşən 15 gün
07:56 / 19-10-2025
Zahid Oruc ittihamlarla razılaşmır
19:14 / 18-10-2025
İlham Əliyev ABŞ Mərkəzi Komandanlığının komandanını qəbul edib - Fotolar
18:04 / 18-10-2025
Rusiyalı bloqer evində ölü tapılıb
16:37 / 18-10-2025
Vatikan zəfəri - Foto
16:15 / 18-10-2025
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
16:01 / 18-10-2025
Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasının üzvlüyündən azad edilib
11:54 / 18-10-2025
İlham Əliyev “Kazinform”a müsahibə verib
11:14 / 18-10-2025
Azərbaycanın Müqəddəs Taxt-Tacdakı səfirliyinin inzibati ofisi açılıb
10:26 / 18-10-2025
Mehriban Əliyeva: "Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi, suverenliyi..." - Foto
09:13 / 18-10-2025
Premyer Liqa: Bu gün daha iki görüş baş tutacaq
00:03 / 18-10-2025
Bu gün Azərbaycanın Müstəqilliyinin Bərpası Günüdür
23:44 / 17-10-2025
Mehriban Əliyeva Vatikanın dövlət katibi ilə görüşüb - Foto
23:09 / 17-10-2025
Zelenski ilə Tramp Ağ evdə görüşüblər - Yenilənib
21:40 / 17-10-2025
"Qarabağ" "Turan Tovuz"a qalib gəlib
19:51 / 17-10-2025
Füzlinin intensiv inkişafı... - Şəfa Əliyev yazır
19:50 / 17-10-2025
Mehriban Əliyeva Roma Papası ilə görüşüb - Fotolar
19:38 / 17-10-2025
Deportasiyadan bəhs edən kitabın təqdimatı olub - Fotolar
19:17 / 17-10-2025
Macarıstan Putini həbs etməyəcək
19:11 / 17-10-2025
NATO Avropada dron təxribatlarına qarşı tədbirləri gücləndirib
18:53 / 17-10-2025
Kreml Donald Trampı çaşdırır
18:38 / 17-10-2025
Prezident yeni səfirlik təsis edib - Sərəncam
18:08 / 17-10-2025
Ceyhun Bayramov İƏT Əmək Mərkəzinin baş direktoru ilə görüşüb
12:11 / 17-10-2025
Professor: Ramiz Mehdiyev yüksək vəzifələrə 900-dən çox kadr yerləşdirib
19:51 / 17-10-2025
Füzlinin intensiv inkişafı... - Şəfa Əliyev yazır
17:37 / 15-10-2025
Cəlaloğlu: Məsələ Ramiz Mehdiyevin həbsi ilə məhdudlaşmamalıdır - Müsahibə
16:01 / 18-10-2025
Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasının üzvlüyündən azad edilib
14:10 / 16-10-2025
“Ramiz Mehdiyev anti-milli ünsürdür” - DQC sədri
13:21 / 15-10-2025
Prezident yeni idarə yaradıb - Fərman
11:33 / 16-10-2025
Ramiz Mehdiyevlə əlaqəli şəxslər həbs edilə bilər
13:05 / 16-10-2025
Təndir çörəyinin ətri - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:15 / 18-10-2025
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
23:49 / 15-10-2025
Vahid Əhmədovdan Ramiz Mehdiyev haqqında - Açıqlama
11:59 / 15-10-2025
Ərdoğan Netanyahunu zirvəyə buraxmayıb
12:43 / 15-10-2025
Qarabağın 19 yaşayış məntəqəsinə köç olacaq
Süni həyat yaradırlar
Tarix: 08-01-2025 17:02 | Bölmə: Slayd
Avropalı bioloqlar süni həyat yaratmağa hazırlaşırlar. Artıq bunun üçün təcrübəyə də başlayıblar. "MiniLife" layihəsinə daxil olan alimlər müasir elmdə, sintetik biologiya sahəsində ortaya çox böyük iş qoymaq fikrindədirlər.
Reyting.az bildirir ki, avropalı alimlər laboratoriya şəraitində sıfırdan başlamaqla, sadə həyat formaları yaradılmasına yönəlmiş ilk belə layihənin üzərində işə strat veriblər. Tədqiqat sürətlə inkişaf edən sintetik biologiya sahəsində ən son nəzəri və həmçinin eksperimental nailiyyətlərə əsaslanır.
"MiniLife" adlanan və büdcəsi 13 milyon avro olan yeni layihə Avropa Araşdırma Şurası (ERC) tərəfindən maliyyələşdirilir və müxtəlif universitetlərdən bioloqları, kimyaçıları bir araya gətirir. Tədqiqatçılar altı il ərzində böyüyən, bölünən, eləcə də "Darvinin təkamül" nəzəriyyəsi meyarını praktiki nümayiş etdirə biləcək tamamilə metabolik və aktiv hüceyrələr yaratmağı planlaşdırırlar.
Almaniyadakı "Parmenides" Fondu Elmin Konseptual Əsasları Mərkəzinə rəhbərlik edən, həmçinin mərkəzin direktoru kimi bu layihənin aparıcı iştirakçılarından biri olan Erş Satmari görülən işləri qeyri-adi yeniliyə doğru bir addım kimi çox yüksək qiymətləndirib. E. Satmari bildirib ki, uğur fundamental elmdə əlamətdar nailiyyət, böyük hadisə olacaq.
Elm aləmində Nukleotidlər kimi tanınmış bioloji tikinti bloklarına əsaslanan, eləcə də digər tədqiqatlardan fərqli təcrübələr aparan "MiniLife" layihəsi proses zamanı təbii təkamülün nəticəsində əmələ gələn molekullardan istifadə etmədən, sıfırdan həyatı yaratmağı hədəfləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı bu layihənin köməyi ilə onlar müasir elm aləmində yeni həyatın əksi kimi görünən laboratoriya şəraitində hazırlanmış, həm çox real, təbii təsir bağışlayan minimalist modeli sadələşdirməyə, həyat yaratmağa çalışırlar.
Bu sahədəki perspektivli yanaşmalardan biri də formoz reaksiyasıdır, həmçinin ən sadə kimyəvi birləşmə olan formaldehidi mürəkkəb şəkər molekullarına çevirməyi bacaran, həm də çox çətin bir prosesdir. Kimyəvi sistemlər proses zamanı bioloji "uyğunlaşma qabiliyyətinə" bənzəyən bir davranış nümayiş etdirir. Beləliklə, bunun nəticəsində bəzi damcılar digərlərindən daha sürətlə böyüyür, eləcə də daha aktiv bölünür. Yeni layihə kimyəvi sistemlərdə əlamətlərin irsiyyətinə çox böyük diqqət ayırır ki, bu da aparılan proseslər zamanı elmi təcrübələrin gedişatı ərəfəsində çox gözlənilməz nəticələr verə bilər. Alimlərin qənaətincə, yeni layihə ilə başlanmış bu təcrübələr əsasən də süni təkamülün yaradılması istiqamətində çox mühüm bir addımdır. Prosesləri bir avropalı alim kimi analiz etməyə çalışan parisli kimyaçı və fizik Endryu Qriffits davam edən yeni təcrübələri çox böyük ümidlə izlədiyini söyləyib:
"Şübhə etmirəm, amma deyim ki, real da görsənmir, lakin alim kimi həmçinin ümid edirəm. Ancaq düşünürəm ki, elementar Darvinin təkamülünün nümayişi bəlkə də altı il ərzində mümkündür".
Qroninqen Universitetinin sistem kimyası professoru və layihənin iştirakçısı Sibren Otto isə vurğulayıb ki, onların işi əsasən həyatın təbiətini və mənşəyini anlamağa kömək edir. "Beləliklə, nəzəriyyəyə görə elm adamlarının bununla bağlı yaratdığı molekulların təxminən 3,8 milyard il öncə Yer kürəsində meydana çıxan, özülü tam təbii olan molekullarla eyni olma ehtimalı az olsa da, tədqiq olunan mexanizmlərlə bu prosesləri başa düşmək mümkündür", - söyləyən professor Sibren Otto öz fikrini belə yekunlaşdırıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı Avropanın yeni, həmçinin qeyri-adi təsir bağışlayan bu böyük, elmi layihənin etik aspektləri hələ də çox diqqətlə araşdırılır.
"MiniLife" layihəsinin komandası müvafiq etik çərçivəni hazırlamaq və həmçinin potensial riskləri mümkün olduğu qədər minimuma endirmək məqsədilə tanınmış ekspertlərlə işləməyə başlayıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-01-2025 17:02 | Bölmə: Slayd
Avropalı bioloqlar süni həyat yaratmağa hazırlaşırlar. Artıq bunun üçün təcrübəyə də başlayıblar. "MiniLife" layihəsinə daxil olan alimlər müasir elmdə, sintetik biologiya sahəsində ortaya çox böyük iş qoymaq fikrindədirlər.
Reyting.az bildirir ki, avropalı alimlər laboratoriya şəraitində sıfırdan başlamaqla, sadə həyat formaları yaradılmasına yönəlmiş ilk belə layihənin üzərində işə strat veriblər. Tədqiqat sürətlə inkişaf edən sintetik biologiya sahəsində ən son nəzəri və həmçinin eksperimental nailiyyətlərə əsaslanır.
"MiniLife" adlanan və büdcəsi 13 milyon avro olan yeni layihə Avropa Araşdırma Şurası (ERC) tərəfindən maliyyələşdirilir və müxtəlif universitetlərdən bioloqları, kimyaçıları bir araya gətirir. Tədqiqatçılar altı il ərzində böyüyən, bölünən, eləcə də "Darvinin təkamül" nəzəriyyəsi meyarını praktiki nümayiş etdirə biləcək tamamilə metabolik və aktiv hüceyrələr yaratmağı planlaşdırırlar.
Almaniyadakı "Parmenides" Fondu Elmin Konseptual Əsasları Mərkəzinə rəhbərlik edən, həmçinin mərkəzin direktoru kimi bu layihənin aparıcı iştirakçılarından biri olan Erş Satmari görülən işləri qeyri-adi yeniliyə doğru bir addım kimi çox yüksək qiymətləndirib. E. Satmari bildirib ki, uğur fundamental elmdə əlamətdar nailiyyət, böyük hadisə olacaq.
Elm aləmində Nukleotidlər kimi tanınmış bioloji tikinti bloklarına əsaslanan, eləcə də digər tədqiqatlardan fərqli təcrübələr aparan "MiniLife" layihəsi proses zamanı təbii təkamülün nəticəsində əmələ gələn molekullardan istifadə etmədən, sıfırdan həyatı yaratmağı hədəfləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı bu layihənin köməyi ilə onlar müasir elm aləmində yeni həyatın əksi kimi görünən laboratoriya şəraitində hazırlanmış, həm çox real, təbii təsir bağışlayan minimalist modeli sadələşdirməyə, həyat yaratmağa çalışırlar.
Bu sahədəki perspektivli yanaşmalardan biri də formoz reaksiyasıdır, həmçinin ən sadə kimyəvi birləşmə olan formaldehidi mürəkkəb şəkər molekullarına çevirməyi bacaran, həm də çox çətin bir prosesdir. Kimyəvi sistemlər proses zamanı bioloji "uyğunlaşma qabiliyyətinə" bənzəyən bir davranış nümayiş etdirir. Beləliklə, bunun nəticəsində bəzi damcılar digərlərindən daha sürətlə böyüyür, eləcə də daha aktiv bölünür. Yeni layihə kimyəvi sistemlərdə əlamətlərin irsiyyətinə çox böyük diqqət ayırır ki, bu da aparılan proseslər zamanı elmi təcrübələrin gedişatı ərəfəsində çox gözlənilməz nəticələr verə bilər. Alimlərin qənaətincə, yeni layihə ilə başlanmış bu təcrübələr əsasən də süni təkamülün yaradılması istiqamətində çox mühüm bir addımdır. Prosesləri bir avropalı alim kimi analiz etməyə çalışan parisli kimyaçı və fizik Endryu Qriffits davam edən yeni təcrübələri çox böyük ümidlə izlədiyini söyləyib:
"Şübhə etmirəm, amma deyim ki, real da görsənmir, lakin alim kimi həmçinin ümid edirəm. Ancaq düşünürəm ki, elementar Darvinin təkamülünün nümayişi bəlkə də altı il ərzində mümkündür".
Qroninqen Universitetinin sistem kimyası professoru və layihənin iştirakçısı Sibren Otto isə vurğulayıb ki, onların işi əsasən həyatın təbiətini və mənşəyini anlamağa kömək edir. "Beləliklə, nəzəriyyəyə görə elm adamlarının bununla bağlı yaratdığı molekulların təxminən 3,8 milyard il öncə Yer kürəsində meydana çıxan, özülü tam təbii olan molekullarla eyni olma ehtimalı az olsa da, tədqiq olunan mexanizmlərlə bu prosesləri başa düşmək mümkündür", - söyləyən professor Sibren Otto öz fikrini belə yekunlaşdırıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı Avropanın yeni, həmçinin qeyri-adi təsir bağışlayan bu böyük, elmi layihənin etik aspektləri hələ də çox diqqətlə araşdırılır.
"MiniLife" layihəsinin komandası müvafiq etik çərçivəni hazırlamaq və həmçinin potensial riskləri mümkün olduğu qədər minimuma endirmək məqsədilə tanınmış ekspertlərlə işləməyə başlayıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 09:43
Pakistanın qara səhifəsi - Fotolar
18-10-2025, 16:37
Vatikan zəfəri - Foto
18-10-2025, 16:15
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
18-10-2025, 16:01
Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasının üzvlüyündən azad edilib
18-10-2025, 11:54
İlham Əliyev “Kazinform”a müsahibə verib
17-10-2025, 18:38
Prezident yeni səfirlik təsis edib - Sərəncam
17-10-2025, 13:17
Dövlət qulluğuna qəbul qaydaları dəyişəcək
17-10-2025, 12:43
Paşinyan katolikosun ailəsinə hücum edir
17-10-2025, 12:30
Gizir və miçmanların həqiqi hərbi xidmət müddəti artırılır
17-10-2025, 12:11
Professor: Ramiz Mehdiyev yüksək vəzifələrə 900-dən çox kadr yerləşdirib
17-10-2025, 11:17
Bir qrup QHT rəhbəri cinayət məsuliyyətinə cəlb olunub
16-10-2025, 15:17
Avropanın müharibəyə hazırlaşmaq üçün beş il vaxtı var
16-10-2025, 14:10
“Ramiz Mehdiyev anti-milli ünsürdür” - DQC sədri
16-10-2025, 12:02
Rusiya təcavüzün ikinci mərhələsinə hazırlaşır
16-10-2025, 11:33
Ramiz Mehdiyevlə əlaqəli şəxslər həbs edilə bilər
16-10-2025, 11:16
Çin Britaniyanın məxfi kompüter sistemlərinə daxil olub
15-10-2025, 13:28
Zülfüqarov: Yaxın Şərq probleminin həlli uzaqdadır
15-10-2025, 11:59
Ərdoğan Netanyahunu zirvəyə buraxmayıb
15-10-2025, 09:39
Süni intellekt təhlükəyə çevrilir - Xəbərdarlıq
14-10-2025, 22:14
Ramiz Mehdiyevə 4 aylıq ev dustağı cəzası verilib - (Yenilənib)
14-10-2025, 13:01
ABŞ psevdo-vətəndaş müharibəsinə doğru gedir - Proqnoz
14-10-2025, 08:30
Liderlər sülh sazişini imzalayıblar - (Yenilənib) - Foto
13-10-2025, 21:18
Donald Tramp: İlham Əliyev çox güclü liderdir
13-10-2025, 12:32
Rəhmon varisini təqdim edib
13-10-2025, 11:39
ABŞ Çinlə müharibəyə hazırlaşır - Foto
13-10-2025, 10:12
Girovların dəyişdirilməsinə başlayıblar - Canlı yayım
13-10-2025, 08:06
Yer kürəsində gözlənilməz hadisə qeydə alınıb
12-10-2025, 09:24
Yarım əsrin ən ağır təyyarə qəzaları…
10-10-2025, 14:36
Professor: Düşənbə görüşü Azərbaycan üçün kifayət qədər uğurludur
10-10-2025, 13:54
İsrailin İranla müharibəyə marağı niyə itib?
10-10-2025, 11:37
Azərbaycan-Rusiya münasibətləri normallaşır
10-10-2025, 09:42
Xəbərdarlıq: kiberdələduzluq halları artır
9-10-2025, 17:26
Avropa Parlamenti Rusiya təyyarələrinin vurulmasını tələb edir
9-10-2025, 09:33
Azərbaycanda ÜDM artıb, doğum səviyyəsi azalıb
8-10-2025, 14:06
Dünyada iş tapmaq böyük problemə çevriləcək - Xəbərdarlıq
8-10-2025, 12:59
Professor: Qəbələdə TDT-nın strategiyası müəyyən edildi
8-10-2025, 12:06
Nazirliyin tabeliyindəki institutlar birləşdirilib
8-10-2025, 11:07
“Gürcü arzusu”na rahatlıq verilməyəcək
8-10-2025, 10:39
Rus ordusu Ukraynanın iki vilayətində irəliləyir - Foto
8-10-2025, 09:51
Donald Tramp-Si Cinpin görüşünün yeri və vaxtı açıqlanıb
7-10-2025, 14:16
Cəlaloğlu: TDT dünya türklərinin güc mərkəzinə çevrilməlidir
7-10-2025, 13:22
Tramp marşrutunun keçəcəyi ərazidə müharibə təhlükəsi qalır
7-10-2025, 12:20
Qəbələdə TDT-nin Xarici İşlər Nazirləri Şurasında yeni sənədlər təsdiqlənib - Yenilənib
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
