14:00 / 18-04-2025
Şəhid Ələsgər Mirzəliyev “Lələtəpə”də dəfn olunub
13:46 / 18-04-2025
"Xozeyn"in həbs müddəti uzadılıb
13:42 / 18-04-2025
İran prezidenti Azərbaycana gəlir
13:38 / 18-04-2025
Gənc Qazilər Birliyinin sədri haqda həbs qərarı uzadılıb
13:32 / 18-04-2025
Aktyor Vahid Əliyev xəstəxanaya yerləşdirilib
13:23 / 18-04-2025
İcra Hakimiyyəti 150 min manatlıq ağac və kol alır
12:55 / 18-04-2025
İlham Əliyev Mövlud Çavuşoğluya başsağlığı verib
12:53 / 18-04-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:24 / 18-04-2025
“Kameral vergi yoxlamalarının aparılmasına dair Qaydalar”a dəyişiklik edilib
12:11 / 18-04-2025
Gəncədə qadın müğənni qardaşı tərəfindən öldürülüb
11:49 / 18-04-2025
"Yeni Klinika"nın mətbuat katibi vəzifədən ayrılıb
11:38 / 18-04-2025
“WhatsApp”da bu işarə varsa mesajları başqası oxuyur
11:30 / 18-04-2025
XİN: "Bu cür cinayətlər heç vaxt cavabsız qalmamalıdır"
11:15 / 18-04-2025
Bağlanmış bankların əmlakları hərraca çıxarılıb
11:03 / 18-04-2025
Şəhid Mübariz Hüseynovla vida mərasimi keçirilib
10:55 / 18-04-2025
Daha bir nəfər spirtli içkidən ölüb
10:03 / 18-04-2025
Təhsil Tələbə Krediti Fondunda qanunsuzluqlar üzə çıxarılıb
09:45 / 18-04-2025
Su Ehtiyatları Agentliyində ciddi nöqsanlar aşkarlanıb
09:31 / 18-04-2025
Həbsdə olan adamın adına cərimələr yazılıb - Video
09:23 / 18-04-2025
Diplomatik korpusun nümayəndələri Qarabağa səfər edib
09:18 / 18-04-2025
Haker: ""İdrak" şirkətinin rəhbəri 80 min manat verib, dedi ki..."
08:52 / 18-04-2025
Başqa planetdə həyat əlamətləri aşkar edilib
08:43 / 18-04-2025
Türkiyə və İsrail döyüş meydanında qarşılaşmaq istəmirlər
08:36 / 18-04-2025
Homerin təsvir etdiyi unikal dəbilqə tapılıb - Foto
08:30 / 18-04-2025
Çin orbitdə peyk bürcü yaradıb - Foto
08:24 / 18-04-2025
Teleulduz müəmmalı xəstəliyə yoluxub
08:16 / 18-04-2025
Çempionlar liqasının yarımfinalçıları müəyyənləşib - Siyahı
08:09 / 18-04-2025
Zelenski Sumaya yeni rəhbər təyin edib
08:04 / 18-04-2025
Bayden hər çıxışına 300 min dollar istəyir
21:48 / 14-04-2025
Əvəz Zeynallı ilə bağlı prezidentə müraciət ünvanlanıb
17:56 / 16-04-2025
Deputat: Vəziyyət ağırdır, hökumət ciddi bir iş görmür
14:12 / 13-04-2025
"Ulduz"lu görüşlər"in növbəti qonağı Azər Turan olub - Fotolar
20:26 / 13-04-2025
Türkiyədə 4,7 maqnitudalı zəlzələ olub
19:37 / 13-04-2025
Firuzə İbadova yıxılıb
09:26 / 15-04-2025
ABŞ Konqresi Rusiyaya təzyiqə başlayır
10:19 / 14-04-2025
Pittin şirkəti yeni serialın davamını çəkəcək
00:44 / 14-04-2025
Putinin sözçüsü: "Ukraynanın razılaşmaya əməl etməməsi fəlakətdir”
15:52 / 14-04-2025
"Kimyagər" romanı ekranlaşdırılacaq
09:04 / 14-04-2025
Millimiz 2-ci dəfə Avropa çempionu titulunu qazanıb
08:52 / 14-04-2025
Qlobal istiləşmə Xəzəri təhdid edir
18:09 / 15-04-2025
Maliyyə nazirinə birinci müavin təyin olunub
Süni həyat yaradırlar
Tarix: 08-01-2025 17:02 | Bölmə: Slayd
Avropalı bioloqlar süni həyat yaratmağa hazırlaşırlar. Artıq bunun üçün təcrübəyə də başlayıblar. "MiniLife" layihəsinə daxil olan alimlər müasir elmdə, sintetik biologiya sahəsində ortaya çox böyük iş qoymaq fikrindədirlər.
Reyting.az bildirir ki, avropalı alimlər laboratoriya şəraitində sıfırdan başlamaqla, sadə həyat formaları yaradılmasına yönəlmiş ilk belə layihənin üzərində işə strat veriblər. Tədqiqat sürətlə inkişaf edən sintetik biologiya sahəsində ən son nəzəri və həmçinin eksperimental nailiyyətlərə əsaslanır.
"MiniLife" adlanan və büdcəsi 13 milyon avro olan yeni layihə Avropa Araşdırma Şurası (ERC) tərəfindən maliyyələşdirilir və müxtəlif universitetlərdən bioloqları, kimyaçıları bir araya gətirir. Tədqiqatçılar altı il ərzində böyüyən, bölünən, eləcə də "Darvinin təkamül" nəzəriyyəsi meyarını praktiki nümayiş etdirə biləcək tamamilə metabolik və aktiv hüceyrələr yaratmağı planlaşdırırlar.
Almaniyadakı "Parmenides" Fondu Elmin Konseptual Əsasları Mərkəzinə rəhbərlik edən, həmçinin mərkəzin direktoru kimi bu layihənin aparıcı iştirakçılarından biri olan Erş Satmari görülən işləri qeyri-adi yeniliyə doğru bir addım kimi çox yüksək qiymətləndirib. E. Satmari bildirib ki, uğur fundamental elmdə əlamətdar nailiyyət, böyük hadisə olacaq.
Elm aləmində Nukleotidlər kimi tanınmış bioloji tikinti bloklarına əsaslanan, eləcə də digər tədqiqatlardan fərqli təcrübələr aparan "MiniLife" layihəsi proses zamanı təbii təkamülün nəticəsində əmələ gələn molekullardan istifadə etmədən, sıfırdan həyatı yaratmağı hədəfləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı bu layihənin köməyi ilə onlar müasir elm aləmində yeni həyatın əksi kimi görünən laboratoriya şəraitində hazırlanmış, həm çox real, təbii təsir bağışlayan minimalist modeli sadələşdirməyə, həyat yaratmağa çalışırlar.
Bu sahədəki perspektivli yanaşmalardan biri də formoz reaksiyasıdır, həmçinin ən sadə kimyəvi birləşmə olan formaldehidi mürəkkəb şəkər molekullarına çevirməyi bacaran, həm də çox çətin bir prosesdir. Kimyəvi sistemlər proses zamanı bioloji "uyğunlaşma qabiliyyətinə" bənzəyən bir davranış nümayiş etdirir. Beləliklə, bunun nəticəsində bəzi damcılar digərlərindən daha sürətlə böyüyür, eləcə də daha aktiv bölünür. Yeni layihə kimyəvi sistemlərdə əlamətlərin irsiyyətinə çox böyük diqqət ayırır ki, bu da aparılan proseslər zamanı elmi təcrübələrin gedişatı ərəfəsində çox gözlənilməz nəticələr verə bilər. Alimlərin qənaətincə, yeni layihə ilə başlanmış bu təcrübələr əsasən də süni təkamülün yaradılması istiqamətində çox mühüm bir addımdır. Prosesləri bir avropalı alim kimi analiz etməyə çalışan parisli kimyaçı və fizik Endryu Qriffits davam edən yeni təcrübələri çox böyük ümidlə izlədiyini söyləyib:
"Şübhə etmirəm, amma deyim ki, real da görsənmir, lakin alim kimi həmçinin ümid edirəm. Ancaq düşünürəm ki, elementar Darvinin təkamülünün nümayişi bəlkə də altı il ərzində mümkündür".
Qroninqen Universitetinin sistem kimyası professoru və layihənin iştirakçısı Sibren Otto isə vurğulayıb ki, onların işi əsasən həyatın təbiətini və mənşəyini anlamağa kömək edir. "Beləliklə, nəzəriyyəyə görə elm adamlarının bununla bağlı yaratdığı molekulların təxminən 3,8 milyard il öncə Yer kürəsində meydana çıxan, özülü tam təbii olan molekullarla eyni olma ehtimalı az olsa da, tədqiq olunan mexanizmlərlə bu prosesləri başa düşmək mümkündür", - söyləyən professor Sibren Otto öz fikrini belə yekunlaşdırıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı Avropanın yeni, həmçinin qeyri-adi təsir bağışlayan bu böyük, elmi layihənin etik aspektləri hələ də çox diqqətlə araşdırılır.
"MiniLife" layihəsinin komandası müvafiq etik çərçivəni hazırlamaq və həmçinin potensial riskləri mümkün olduğu qədər minimuma endirmək məqsədilə tanınmış ekspertlərlə işləməyə başlayıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-01-2025 17:02 | Bölmə: Slayd
Avropalı bioloqlar süni həyat yaratmağa hazırlaşırlar. Artıq bunun üçün təcrübəyə də başlayıblar. "MiniLife" layihəsinə daxil olan alimlər müasir elmdə, sintetik biologiya sahəsində ortaya çox böyük iş qoymaq fikrindədirlər.
Reyting.az bildirir ki, avropalı alimlər laboratoriya şəraitində sıfırdan başlamaqla, sadə həyat formaları yaradılmasına yönəlmiş ilk belə layihənin üzərində işə strat veriblər. Tədqiqat sürətlə inkişaf edən sintetik biologiya sahəsində ən son nəzəri və həmçinin eksperimental nailiyyətlərə əsaslanır.
"MiniLife" adlanan və büdcəsi 13 milyon avro olan yeni layihə Avropa Araşdırma Şurası (ERC) tərəfindən maliyyələşdirilir və müxtəlif universitetlərdən bioloqları, kimyaçıları bir araya gətirir. Tədqiqatçılar altı il ərzində böyüyən, bölünən, eləcə də "Darvinin təkamül" nəzəriyyəsi meyarını praktiki nümayiş etdirə biləcək tamamilə metabolik və aktiv hüceyrələr yaratmağı planlaşdırırlar.
Almaniyadakı "Parmenides" Fondu Elmin Konseptual Əsasları Mərkəzinə rəhbərlik edən, həmçinin mərkəzin direktoru kimi bu layihənin aparıcı iştirakçılarından biri olan Erş Satmari görülən işləri qeyri-adi yeniliyə doğru bir addım kimi çox yüksək qiymətləndirib. E. Satmari bildirib ki, uğur fundamental elmdə əlamətdar nailiyyət, böyük hadisə olacaq.
Elm aləmində Nukleotidlər kimi tanınmış bioloji tikinti bloklarına əsaslanan, eləcə də digər tədqiqatlardan fərqli təcrübələr aparan "MiniLife" layihəsi proses zamanı təbii təkamülün nəticəsində əmələ gələn molekullardan istifadə etmədən, sıfırdan həyatı yaratmağı hədəfləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı bu layihənin köməyi ilə onlar müasir elm aləmində yeni həyatın əksi kimi görünən laboratoriya şəraitində hazırlanmış, həm çox real, təbii təsir bağışlayan minimalist modeli sadələşdirməyə, həyat yaratmağa çalışırlar.
Bu sahədəki perspektivli yanaşmalardan biri də formoz reaksiyasıdır, həmçinin ən sadə kimyəvi birləşmə olan formaldehidi mürəkkəb şəkər molekullarına çevirməyi bacaran, həm də çox çətin bir prosesdir. Kimyəvi sistemlər proses zamanı bioloji "uyğunlaşma qabiliyyətinə" bənzəyən bir davranış nümayiş etdirir. Beləliklə, bunun nəticəsində bəzi damcılar digərlərindən daha sürətlə böyüyür, eləcə də daha aktiv bölünür. Yeni layihə kimyəvi sistemlərdə əlamətlərin irsiyyətinə çox böyük diqqət ayırır ki, bu da aparılan proseslər zamanı elmi təcrübələrin gedişatı ərəfəsində çox gözlənilməz nəticələr verə bilər. Alimlərin qənaətincə, yeni layihə ilə başlanmış bu təcrübələr əsasən də süni təkamülün yaradılması istiqamətində çox mühüm bir addımdır. Prosesləri bir avropalı alim kimi analiz etməyə çalışan parisli kimyaçı və fizik Endryu Qriffits davam edən yeni təcrübələri çox böyük ümidlə izlədiyini söyləyib:
"Şübhə etmirəm, amma deyim ki, real da görsənmir, lakin alim kimi həmçinin ümid edirəm. Ancaq düşünürəm ki, elementar Darvinin təkamülünün nümayişi bəlkə də altı il ərzində mümkündür".
Qroninqen Universitetinin sistem kimyası professoru və layihənin iştirakçısı Sibren Otto isə vurğulayıb ki, onların işi əsasən həyatın təbiətini və mənşəyini anlamağa kömək edir. "Beləliklə, nəzəriyyəyə görə elm adamlarının bununla bağlı yaratdığı molekulların təxminən 3,8 milyard il öncə Yer kürəsində meydana çıxan, özülü tam təbii olan molekullarla eyni olma ehtimalı az olsa da, tədqiq olunan mexanizmlərlə bu prosesləri başa düşmək mümkündür", - söyləyən professor Sibren Otto öz fikrini belə yekunlaşdırıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı Avropanın yeni, həmçinin qeyri-adi təsir bağışlayan bu böyük, elmi layihənin etik aspektləri hələ də çox diqqətlə araşdırılır.
"MiniLife" layihəsinin komandası müvafiq etik çərçivəni hazırlamaq və həmçinin potensial riskləri mümkün olduğu qədər minimuma endirmək məqsədilə tanınmış ekspertlərlə işləməyə başlayıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:52
Başqa planetdə həyat əlamətləri aşkar edilib
Bu gün, 01:00
İranın nüvə obyektlərinə hücum təxirə salınıb
Bu gün, 00:45
Başlıbel qətliamından 32 il ötür
Dünən, 17:23
Agentlikdə maliyyə fırıldaqlarına yol verilib
Dünən, 14:08
Qeyri-adi planet sistemi kəşf olunub
Dünən, 13:09
Mirzoyan: Azərbaycanla sülh müqaviləsi ikitərəfli komissiyanın yaradılmasını nəzərdə tutur
16-04-2025, 17:56
Deputat: Vəziyyət ağırdır, hökumət ciddi bir iş görmür
16-04-2025, 15:49
Professor: Turanın yaranmaması üçün əllərindən gələni edirlər
16-04-2025, 13:41
Mərkəzi Asiya respublikalarının xəyanəti: Kipr dilemması
16-04-2025, 11:40
Dövlət Sosial Müdafiə Fonduna sədr təyin edilib
16-04-2025, 09:53
Narışkin dörd ölkəni hədələyir
15-04-2025, 18:09
Maliyyə nazirinə birinci müavin təyin olunub
15-04-2025, 14:54
Hərbi ekspert: Tramp sülhə nail ola bilməyəcək
15-04-2025, 11:29
Tramp Tehranın nüvə ayğırını cilovlaya biləcəkmi?
15-04-2025, 09:26
ABŞ Konqresi Rusiyaya təzyiqə başlayır
15-04-2025, 09:11
Avropa Birliyi İsrail və Fələstini təcili danışıqlara çağırır
15-04-2025, 08:05
Bu gün nadir astronomik hadisə baş verəcək
14-04-2025, 23:24
Erməniəsilli şəxslər Bakıda hakim qarşısına çıxarılıb
14-04-2025, 21:48
Əvəz Zeynallı ilə bağlı prezidentə müraciət ünvanlanıb
14-04-2025, 14:17
Türkiyə-İsrail qarşıdurmasında maraqlı qüvvələr var - Deputat
14-04-2025, 12:03
Oman danışıqları: ABŞ İranın könlünü ala biləcəkmi?
14-04-2025, 08:52
Qlobal istiləşmə Xəzəri təhdid edir
14-04-2025, 08:31
Dünya müharibəsi təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
12-04-2025, 18:05
Keçmiş rektor istintaqa çağırılıb
12-04-2025, 10:04
Mövqelərimiz yenə atəşə tutulub
11-04-2025, 15:05
Deputat: Heç kim Azərbaycanla təzyiq dilində danışa bilməz
11-04-2025, 13:50
Cəlaloğlu: Türk Dövlətləri Təşkilatı məsələsində tələsmək lazımdır
11-04-2025, 11:53
Professor: Qərbi Azərbaycan ərazilərini də boşalda bilərlər
11-04-2025, 11:24
İran üçün “Liviya modeli”: ya müharibə, ya da saziş
11-04-2025, 08:41
Ordumuzun mövqeləri atəşə tutulub
10-04-2025, 23:36
Mask Marsı işğal etməyə tələsir - Foto
10-04-2025, 19:51
Xaricdə təhsil üzrə Dövlət Proqramı çərçivəsində sənəd qəbulu başlayıb
10-04-2025, 11:19
Sərhəd mübahisəsi: Orta Asiya liderləri necə barışıb?
10-04-2025, 08:15
Ermənistan hərbçiləri daha bir təxribata əl atıb
10-04-2025, 08:12
İlham Əliyev forumda mühüm mesajlar verib - (Yenilənib) - Video, Fotolar
10-04-2025, 07:40
Ağdama növbəti köç karvanı yola salınıb
9-04-2025, 15:11
Azərbaycan Türkiyə-İsrail münasibətlərinin normallaşmasına çalışır
9-04-2025, 12:48
ABŞ ilə Çin arasında ticarət müharibəsi güclənir
9-04-2025, 11:01
Rəsmi İrəvan anti-Rusiya siyasətinə böyük sərmayə qoyub
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
