18:12 / 04-09-2025
Konfrans Liqası: "Samsunspor"un heyəti bəlli olub
18:08 / 04-09-2025
Türk klubu Hacı ilə anlaşıb
18:02 / 04-09-2025
Dövlət Xidməti "Telegram"dakı dələduzluq hallarını araşdırır
17:49 / 04-09-2025
Cəlilabadda avtomobil qəzası: yaralananların sayı 8-ə çatıb
17:30 / 04-09-2025
Avropaya yeni təhlükə yaranır
17:29 / 04-09-2025
Oleq Bakinski bəraət istəyir
17:22 / 04-09-2025
Gürcüstana müalicəyə gedən həkim qəzada ölüb
17:18 / 04-09-2025
Muzeydən 9,5 milyon avroluq eksponat oğurlanıb
17:13 / 04-09-2025
Rus ordusu xəstəxanaya üç hava bombası atıb
17:01 / 04-09-2025
Peşə məktəblərinə qəbulun II mərhələsinin nəticələri açıqlanıb
16:51 / 04-09-2025
Geri çağırılan səfir Leyla Abdullayevanın yoldaşı imiş
16:38 / 04-09-2025
Əməkdar artist aparıcılıq edəcək
16:22 / 04-09-2025
Prezident Bolqarıstandakı səfiri geri çağırıb - Sərəncam
16:06 / 04-09-2025
Çin dünyaya meydan oxuyur - Hərbi ekspert
16:01 / 04-09-2025
Akademik borcu olanlara "Tələbə krediti" verilməyəcək
15:51 / 04-09-2025
XİN Sudan hökumətinə başsağlığı verib
15:49 / 04-09-2025
Professor: Rusiyada Azərbaycanla bağlı reallıqları anlamağa başlayırlar
15:38 / 04-09-2025
"Tağıyev: Neft" filmi "Oskar" mükafatına namizəd kimi təqdim olunub
15:35 / 04-09-2025
Rezidenturaya boş qalan plan yerlərinə qəbulun nəticələri açıqlanıb
15:18 / 04-09-2025
Bədənin istiliyindən elektrik hasil olunur - Foto
15:05 / 04-09-2025
Çin və Rusiya liderləri 150 il yaşamaq istəyirlər
14:59 / 04-09-2025
Azərbaycana narkotik keçirməyə cəhd göstərən şəxslər saxlanılıb
14:52 / 04-09-2025
İki ildən sonra Rusiyanın daha çox raketi olacaq
14:51 / 04-09-2025
Kolleclərin boş qalan yerlərinə qəbulun nəticələri elan olunub
14:32 / 04-09-2025
23 aptekdə yoxlama aparılıb
14:28 / 04-09-2025
Tbilisi meri: "ABŞ-la dostluq və strateji tərəfdaşlıq bizim üçün son dərəcə önəmlidir"
14:01 / 04-09-2025
Qazaxıstan XİN başçısı saxlanılıb? - (Yenilənib)
13:58 / 04-09-2025
ABŞ Səfirliyi köhnə əşyalarını satışa çıxarıb
13:32 / 04-09-2025
Nazir Afaq Bəşirqızına ordenini təqdim edib - Foto
13:15 / 04-09-2025
Yusif Səmədoğlunun 90 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
19:36 / 30-08-2025
Bu gündən Bakının bəzi yollarında hərəkət məhdudlaşdırılacaq
08:49 / 31-08-2025
Prezident İlham Əliyevin Çin lideri Si Cinpin ilə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
18:20 / 31-08-2025
Putin Çində Paşinyanla görüşüb
15:02 / 31-08-2025
İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar
08:55 / 01-09-2025
Çində Əliyev-Ərdoğan görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Foto
18:10 / 01-09-2025
Keçmiş sovet ölkələri sürətlə Rusiyadan uzaqlaşmağa məcburdur
16:05 / 02-09-2025
Cəlaloğlu: Milli Məclis aprel işğalına siyasi qiymət verməlidir
19:51 / 02-09-2025
Məşhur aktyor aktrisaya cinsi təcavüzə görə həbs oluna bilər
16:45 / 01-09-2025
Çində Azərbaycanla bağlı tarixi qərar verilə bilər
19:47 / 01-09-2025
Qaya Məmmədov: Minsk Prosesinin bağlanması ilə uğursuz bir diplomatik yanaşma sona çatıb
07:40 / 02-09-2025
Yerdə güclü geomaqnit qasırğası başlayıb
07:23 / 01-09-2025
20-yə yaxın gəmi Qəzzanın blokadasını yarmağa gedir
Süni həyat yaradırlar
Tarix: 08-01-2025 17:02 | Bölmə: Slayd
Avropalı bioloqlar süni həyat yaratmağa hazırlaşırlar. Artıq bunun üçün təcrübəyə də başlayıblar. "MiniLife" layihəsinə daxil olan alimlər müasir elmdə, sintetik biologiya sahəsində ortaya çox böyük iş qoymaq fikrindədirlər.
Reyting.az bildirir ki, avropalı alimlər laboratoriya şəraitində sıfırdan başlamaqla, sadə həyat formaları yaradılmasına yönəlmiş ilk belə layihənin üzərində işə strat veriblər. Tədqiqat sürətlə inkişaf edən sintetik biologiya sahəsində ən son nəzəri və həmçinin eksperimental nailiyyətlərə əsaslanır.
"MiniLife" adlanan və büdcəsi 13 milyon avro olan yeni layihə Avropa Araşdırma Şurası (ERC) tərəfindən maliyyələşdirilir və müxtəlif universitetlərdən bioloqları, kimyaçıları bir araya gətirir. Tədqiqatçılar altı il ərzində böyüyən, bölünən, eləcə də "Darvinin təkamül" nəzəriyyəsi meyarını praktiki nümayiş etdirə biləcək tamamilə metabolik və aktiv hüceyrələr yaratmağı planlaşdırırlar.
Almaniyadakı "Parmenides" Fondu Elmin Konseptual Əsasları Mərkəzinə rəhbərlik edən, həmçinin mərkəzin direktoru kimi bu layihənin aparıcı iştirakçılarından biri olan Erş Satmari görülən işləri qeyri-adi yeniliyə doğru bir addım kimi çox yüksək qiymətləndirib. E. Satmari bildirib ki, uğur fundamental elmdə əlamətdar nailiyyət, böyük hadisə olacaq.
Elm aləmində Nukleotidlər kimi tanınmış bioloji tikinti bloklarına əsaslanan, eləcə də digər tədqiqatlardan fərqli təcrübələr aparan "MiniLife" layihəsi proses zamanı təbii təkamülün nəticəsində əmələ gələn molekullardan istifadə etmədən, sıfırdan həyatı yaratmağı hədəfləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı bu layihənin köməyi ilə onlar müasir elm aləmində yeni həyatın əksi kimi görünən laboratoriya şəraitində hazırlanmış, həm çox real, təbii təsir bağışlayan minimalist modeli sadələşdirməyə, həyat yaratmağa çalışırlar.
Bu sahədəki perspektivli yanaşmalardan biri də formoz reaksiyasıdır, həmçinin ən sadə kimyəvi birləşmə olan formaldehidi mürəkkəb şəkər molekullarına çevirməyi bacaran, həm də çox çətin bir prosesdir. Kimyəvi sistemlər proses zamanı bioloji "uyğunlaşma qabiliyyətinə" bənzəyən bir davranış nümayiş etdirir. Beləliklə, bunun nəticəsində bəzi damcılar digərlərindən daha sürətlə böyüyür, eləcə də daha aktiv bölünür. Yeni layihə kimyəvi sistemlərdə əlamətlərin irsiyyətinə çox böyük diqqət ayırır ki, bu da aparılan proseslər zamanı elmi təcrübələrin gedişatı ərəfəsində çox gözlənilməz nəticələr verə bilər. Alimlərin qənaətincə, yeni layihə ilə başlanmış bu təcrübələr əsasən də süni təkamülün yaradılması istiqamətində çox mühüm bir addımdır. Prosesləri bir avropalı alim kimi analiz etməyə çalışan parisli kimyaçı və fizik Endryu Qriffits davam edən yeni təcrübələri çox böyük ümidlə izlədiyini söyləyib:
"Şübhə etmirəm, amma deyim ki, real da görsənmir, lakin alim kimi həmçinin ümid edirəm. Ancaq düşünürəm ki, elementar Darvinin təkamülünün nümayişi bəlkə də altı il ərzində mümkündür".
Qroninqen Universitetinin sistem kimyası professoru və layihənin iştirakçısı Sibren Otto isə vurğulayıb ki, onların işi əsasən həyatın təbiətini və mənşəyini anlamağa kömək edir. "Beləliklə, nəzəriyyəyə görə elm adamlarının bununla bağlı yaratdığı molekulların təxminən 3,8 milyard il öncə Yer kürəsində meydana çıxan, özülü tam təbii olan molekullarla eyni olma ehtimalı az olsa da, tədqiq olunan mexanizmlərlə bu prosesləri başa düşmək mümkündür", - söyləyən professor Sibren Otto öz fikrini belə yekunlaşdırıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı Avropanın yeni, həmçinin qeyri-adi təsir bağışlayan bu böyük, elmi layihənin etik aspektləri hələ də çox diqqətlə araşdırılır.
"MiniLife" layihəsinin komandası müvafiq etik çərçivəni hazırlamaq və həmçinin potensial riskləri mümkün olduğu qədər minimuma endirmək məqsədilə tanınmış ekspertlərlə işləməyə başlayıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-01-2025 17:02 | Bölmə: Slayd
Avropalı bioloqlar süni həyat yaratmağa hazırlaşırlar. Artıq bunun üçün təcrübəyə də başlayıblar. "MiniLife" layihəsinə daxil olan alimlər müasir elmdə, sintetik biologiya sahəsində ortaya çox böyük iş qoymaq fikrindədirlər.
Reyting.az bildirir ki, avropalı alimlər laboratoriya şəraitində sıfırdan başlamaqla, sadə həyat formaları yaradılmasına yönəlmiş ilk belə layihənin üzərində işə strat veriblər. Tədqiqat sürətlə inkişaf edən sintetik biologiya sahəsində ən son nəzəri və həmçinin eksperimental nailiyyətlərə əsaslanır.
"MiniLife" adlanan və büdcəsi 13 milyon avro olan yeni layihə Avropa Araşdırma Şurası (ERC) tərəfindən maliyyələşdirilir və müxtəlif universitetlərdən bioloqları, kimyaçıları bir araya gətirir. Tədqiqatçılar altı il ərzində böyüyən, bölünən, eləcə də "Darvinin təkamül" nəzəriyyəsi meyarını praktiki nümayiş etdirə biləcək tamamilə metabolik və aktiv hüceyrələr yaratmağı planlaşdırırlar.
Almaniyadakı "Parmenides" Fondu Elmin Konseptual Əsasları Mərkəzinə rəhbərlik edən, həmçinin mərkəzin direktoru kimi bu layihənin aparıcı iştirakçılarından biri olan Erş Satmari görülən işləri qeyri-adi yeniliyə doğru bir addım kimi çox yüksək qiymətləndirib. E. Satmari bildirib ki, uğur fundamental elmdə əlamətdar nailiyyət, böyük hadisə olacaq.
Elm aləmində Nukleotidlər kimi tanınmış bioloji tikinti bloklarına əsaslanan, eləcə də digər tədqiqatlardan fərqli təcrübələr aparan "MiniLife" layihəsi proses zamanı təbii təkamülün nəticəsində əmələ gələn molekullardan istifadə etmədən, sıfırdan həyatı yaratmağı hədəfləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı bu layihənin köməyi ilə onlar müasir elm aləmində yeni həyatın əksi kimi görünən laboratoriya şəraitində hazırlanmış, həm çox real, təbii təsir bağışlayan minimalist modeli sadələşdirməyə, həyat yaratmağa çalışırlar.
Bu sahədəki perspektivli yanaşmalardan biri də formoz reaksiyasıdır, həmçinin ən sadə kimyəvi birləşmə olan formaldehidi mürəkkəb şəkər molekullarına çevirməyi bacaran, həm də çox çətin bir prosesdir. Kimyəvi sistemlər proses zamanı bioloji "uyğunlaşma qabiliyyətinə" bənzəyən bir davranış nümayiş etdirir. Beləliklə, bunun nəticəsində bəzi damcılar digərlərindən daha sürətlə böyüyür, eləcə də daha aktiv bölünür. Yeni layihə kimyəvi sistemlərdə əlamətlərin irsiyyətinə çox böyük diqqət ayırır ki, bu da aparılan proseslər zamanı elmi təcrübələrin gedişatı ərəfəsində çox gözlənilməz nəticələr verə bilər. Alimlərin qənaətincə, yeni layihə ilə başlanmış bu təcrübələr əsasən də süni təkamülün yaradılması istiqamətində çox mühüm bir addımdır. Prosesləri bir avropalı alim kimi analiz etməyə çalışan parisli kimyaçı və fizik Endryu Qriffits davam edən yeni təcrübələri çox böyük ümidlə izlədiyini söyləyib:
"Şübhə etmirəm, amma deyim ki, real da görsənmir, lakin alim kimi həmçinin ümid edirəm. Ancaq düşünürəm ki, elementar Darvinin təkamülünün nümayişi bəlkə də altı il ərzində mümkündür".
Qroninqen Universitetinin sistem kimyası professoru və layihənin iştirakçısı Sibren Otto isə vurğulayıb ki, onların işi əsasən həyatın təbiətini və mənşəyini anlamağa kömək edir. "Beləliklə, nəzəriyyəyə görə elm adamlarının bununla bağlı yaratdığı molekulların təxminən 3,8 milyard il öncə Yer kürəsində meydana çıxan, özülü tam təbii olan molekullarla eyni olma ehtimalı az olsa da, tədqiq olunan mexanizmlərlə bu prosesləri başa düşmək mümkündür", - söyləyən professor Sibren Otto öz fikrini belə yekunlaşdırıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı Avropanın yeni, həmçinin qeyri-adi təsir bağışlayan bu böyük, elmi layihənin etik aspektləri hələ də çox diqqətlə araşdırılır.
"MiniLife" layihəsinin komandası müvafiq etik çərçivəni hazırlamaq və həmçinin potensial riskləri mümkün olduğu qədər minimuma endirmək məqsədilə tanınmış ekspertlərlə işləməyə başlayıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:22
Prezident Bolqarıstandakı səfiri geri çağırıb - Sərəncam
Bu gün, 16:06
Çin dünyaya meydan oxuyur - Hərbi ekspert
Bu gün, 11:53
100 min əsgər hücuma hazırlaşır
Bu gün, 11:13
ŞƏT-də daxili didişmələr: Azərbaycan hansı tərəfdədir?
Bu gün, 08:01
Asteroid Yer kürəsinin yanından keçib
Dünən, 18:03
Putin Zelenskini Moskvaya dəvət edib
2-09-2025, 16:05
Cəlaloğlu: Milli Məclis aprel işğalına siyasi qiymət verməlidir
2-09-2025, 15:28
Deputat: Hindistan Cənubi Qafqazda gərginlik yaratmağa çalışır
2-09-2025, 13:56
Rusiya Avropanın iki ölkəsində gərginlik yaradıb
2-09-2025, 12:16
Kiyevə hücum: insanlar metro stansiyalarına sığınıb
2-09-2025, 11:47
ABŞ və İsrailin müdaxiləsi: İranda nə rejim dəyişdi, nə də...
2-09-2025, 11:19
Elm və Təhsil Nazirliyində iki təyinat olub - Fotolar
2-09-2025, 07:40
Yerdə güclü geomaqnit qasırğası başlayıb
2-09-2025, 07:33
Masazırdakı yanğında iki nəfər ölüb - (Video)
1-09-2025, 18:10
Keçmiş sovet ölkələri sürətlə Rusiyadan uzaqlaşmağa məcburdur
1-09-2025, 16:45
Çində Azərbaycanla bağlı tarixi qərar verilə bilər
1-09-2025, 15:17
ATƏT-in Minsk Prosesi bağlanır - Qərar verilib
1-09-2025, 13:53
Kriminal avtoritet həbs olunub - Foto
1-09-2025, 12:31
Ərəb dünyası İsraildən uzaqlaşır, bəs Azərbaycan və Qazaxıstan?
1-09-2025, 08:55
Çində Əliyev-Ərdoğan görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Foto
1-09-2025, 07:23
20-yə yaxın gəmi Qəzzanın blokadasını yarmağa gedir
31-08-2025, 15:02
İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar
31-08-2025, 08:49
Prezident İlham Əliyevin Çin lideri Si Cinpin ilə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
30-08-2025, 00:10
Azərbaycanla ABŞ arasında Anlaşma Memorandumu imzalanlb
29-08-2025, 16:23
Hərbi xidmətə çağırış başlayır
29-08-2025, 15:41
Cümşüd Nuriyev: Bizi təxribata çəkə bilməzlər
29-08-2025, 13:34
BMT-nin İrana qarşı sanksiyaları bərpa olunur
29-08-2025, 13:06
“İşğal” sözü Rusiyanı qəzəbləndirib
29-08-2025, 12:51
Avropa bufer zona yaratmaq istəyir
29-08-2025, 11:50
Rusiya Minsk qrupunun buraxılmasını dəstəkləyir
29-08-2025, 11:00
Yeri fəlakət gözləyir?
29-08-2025, 10:45
Günəşdə güclü partlayış qeydə alınıb
29-08-2025, 10:15
Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanətində Türkiyə əsas rolu oynayır
28-08-2025, 18:43
Azərbaycan səfirliyinə zərər dəyib - XİN Rusiyanın Kiyevə hücumu ilə bağlı məlumat yayıb
28-08-2025, 12:44
563 ədəd PUA, “İsgəndər-M” və digər raketlər vurulub
28-08-2025, 12:11
İrəvanla Bakı arasında yeni səhifə açılır
28-08-2025, 10:26
Ali məktəb və kolleclərin boş qalan yerlərinə ixtisas seçimi başlayıb
28-08-2025, 10:06
Sabah daha üç şəhidimiz dəfn olunacaq - Fotolar
28-08-2025, 08:00
Putin və Zelenski İstanbulda görüşə bilərlər
27-08-2025, 18:09
Bakının üç rayonunda söküntü işlərinə başlayırlar
27-08-2025, 14:59
Müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsinin nəticələri elan olunub
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
