11:16 / 05-06-2025
Dünyanın ən güclü əl lazeri ixtira edilib - Foto
10:55 / 05-06-2025
Kosmosdakı qara dəlik informasiyalarla dolu portaldır
10:51 / 05-06-2025
Kolleclərin qabiliyyət tələb edən ixtisaslarına qeydiyyat başlayıb
10:08 / 05-06-2025
İki il əvvəl törədilmiş cinayətin üstü açılıb
10:05 / 05-06-2025
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
09:55 / 05-06-2025
Naxçıvanda oğul anasını öldürüb
09:20 / 05-06-2025
Bakıda avtomobil piyadanı vurub
09:01 / 05-06-2025
55 yaşlı kişi ikimərtəbəli evini yandırıb
08:53 / 05-06-2025
Budapeşt QHT-lərlə yumşaq davranıb
08:49 / 05-06-2025
Qanunsuz saxlanılan silahlar polisə təhvil verilib
08:46 / 05-06-2025
Məşhur aktyor necə arıqlayıb?
08:39 / 05-06-2025
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
08:29 / 05-06-2025
Qazaxdakı qəzada 4 nəfər dünyasını dəyişib - (Yenilənib)
08:23 / 05-06-2025
Kiyevə dəstək verən ölkələrin sanksiyalardan azad olunması təklif edilir
08:16 / 05-06-2025
Roma Papası Putinə zəng vurub
00:05 / 05-06-2025
Şahin Şərifov başından güllələnib
23:41 / 04-06-2025
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
21:59 / 04-06-2025
Azərbaycan və İran prezidentləri telefonla danışıblar
20:41 / 04-06-2025
Aqil Abbas "Ulduz"lu görüşlər"in qonağı olub - Fotolar
19:20 / 04-06-2025
Rusiya Dnestryanıya qoşun göndərmək istəyir
17:57 / 04-06-2025
Gölün dibində tapılan qədim qala arxeoloqları təəccübləndirib
17:28 / 04-06-2025
Qanunsuz dini təbliğat aparan əcnəbilər Azərbaycandan çıxarılıb
17:22 / 04-06-2025
Suriyadan daha 13 nəfəri Azərbaycana gətiriblər
16:47 / 04-06-2025
27 polisi narkotikə görə işdən çıxarıblar
16:36 / 04-06-2025
Muzey Mərkəzinə direktor təyin olunub - Foto
16:23 / 04-06-2025
Rezidenturaya qəbul üçün qeydiyyat başlayır
16:16 / 04-06-2025
Günəşdə "tac yağışı" qeydə alınıb
15:52 / 04-06-2025
Bəzi müəssisələrə sertifikatın verilməsi dayandırılıb
15:09 / 04-06-2025
İş və istirahət günlərinin yerləri dəyişdirilib
10:14 / 01-06-2025
Hüsniyyə Mürvətova: "Kinoda Natəvan obrazını oynamaq istərdim” - Müsahibə
16:52 / 31-05-2025
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
12:15 / 02-06-2025
Eşşəkcanın vəsiyyəti - Barat Əlioğlu yazır
15:47 / 01-06-2025
Həmyerlimiz Varşava Universitetində doktorluq dərəcəsi alıb - Fotolar
11:22 / 02-06-2025
Cəzaçəkmə müəssisəsindəki uçqun zamanı məhkum ölüb - (Yenilənib)
17:10 / 31-05-2025
Füzuli Hüseynov: "Mən belə aktyor tanımıram"
22:31 / 01-06-2025
Futbola görə iğtişaş: ölənlər və çoxsaylı yaralı var
00:02 / 01-06-2025
Bu gün Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günüdür
12:17 / 31-05-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
20:08 / 01-06-2025
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
16:29 / 31-05-2025
Mal-qara otaran şəxs minaya düşüb - (Yenilənib)
22:08 / 01-06-2025
Millimiz dünya çempionatının qalibi olub
Süni həyat yaradırlar
Tarix: 08-01-2025 17:02 | Bölmə: Slayd
Avropalı bioloqlar süni həyat yaratmağa hazırlaşırlar. Artıq bunun üçün təcrübəyə də başlayıblar. "MiniLife" layihəsinə daxil olan alimlər müasir elmdə, sintetik biologiya sahəsində ortaya çox böyük iş qoymaq fikrindədirlər.
Reyting.az bildirir ki, avropalı alimlər laboratoriya şəraitində sıfırdan başlamaqla, sadə həyat formaları yaradılmasına yönəlmiş ilk belə layihənin üzərində işə strat veriblər. Tədqiqat sürətlə inkişaf edən sintetik biologiya sahəsində ən son nəzəri və həmçinin eksperimental nailiyyətlərə əsaslanır.
"MiniLife" adlanan və büdcəsi 13 milyon avro olan yeni layihə Avropa Araşdırma Şurası (ERC) tərəfindən maliyyələşdirilir və müxtəlif universitetlərdən bioloqları, kimyaçıları bir araya gətirir. Tədqiqatçılar altı il ərzində böyüyən, bölünən, eləcə də "Darvinin təkamül" nəzəriyyəsi meyarını praktiki nümayiş etdirə biləcək tamamilə metabolik və aktiv hüceyrələr yaratmağı planlaşdırırlar.
Almaniyadakı "Parmenides" Fondu Elmin Konseptual Əsasları Mərkəzinə rəhbərlik edən, həmçinin mərkəzin direktoru kimi bu layihənin aparıcı iştirakçılarından biri olan Erş Satmari görülən işləri qeyri-adi yeniliyə doğru bir addım kimi çox yüksək qiymətləndirib. E. Satmari bildirib ki, uğur fundamental elmdə əlamətdar nailiyyət, böyük hadisə olacaq.
Elm aləmində Nukleotidlər kimi tanınmış bioloji tikinti bloklarına əsaslanan, eləcə də digər tədqiqatlardan fərqli təcrübələr aparan "MiniLife" layihəsi proses zamanı təbii təkamülün nəticəsində əmələ gələn molekullardan istifadə etmədən, sıfırdan həyatı yaratmağı hədəfləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı bu layihənin köməyi ilə onlar müasir elm aləmində yeni həyatın əksi kimi görünən laboratoriya şəraitində hazırlanmış, həm çox real, təbii təsir bağışlayan minimalist modeli sadələşdirməyə, həyat yaratmağa çalışırlar.
Bu sahədəki perspektivli yanaşmalardan biri də formoz reaksiyasıdır, həmçinin ən sadə kimyəvi birləşmə olan formaldehidi mürəkkəb şəkər molekullarına çevirməyi bacaran, həm də çox çətin bir prosesdir. Kimyəvi sistemlər proses zamanı bioloji "uyğunlaşma qabiliyyətinə" bənzəyən bir davranış nümayiş etdirir. Beləliklə, bunun nəticəsində bəzi damcılar digərlərindən daha sürətlə böyüyür, eləcə də daha aktiv bölünür. Yeni layihə kimyəvi sistemlərdə əlamətlərin irsiyyətinə çox böyük diqqət ayırır ki, bu da aparılan proseslər zamanı elmi təcrübələrin gedişatı ərəfəsində çox gözlənilməz nəticələr verə bilər. Alimlərin qənaətincə, yeni layihə ilə başlanmış bu təcrübələr əsasən də süni təkamülün yaradılması istiqamətində çox mühüm bir addımdır. Prosesləri bir avropalı alim kimi analiz etməyə çalışan parisli kimyaçı və fizik Endryu Qriffits davam edən yeni təcrübələri çox böyük ümidlə izlədiyini söyləyib:
"Şübhə etmirəm, amma deyim ki, real da görsənmir, lakin alim kimi həmçinin ümid edirəm. Ancaq düşünürəm ki, elementar Darvinin təkamülünün nümayişi bəlkə də altı il ərzində mümkündür".
Qroninqen Universitetinin sistem kimyası professoru və layihənin iştirakçısı Sibren Otto isə vurğulayıb ki, onların işi əsasən həyatın təbiətini və mənşəyini anlamağa kömək edir. "Beləliklə, nəzəriyyəyə görə elm adamlarının bununla bağlı yaratdığı molekulların təxminən 3,8 milyard il öncə Yer kürəsində meydana çıxan, özülü tam təbii olan molekullarla eyni olma ehtimalı az olsa da, tədqiq olunan mexanizmlərlə bu prosesləri başa düşmək mümkündür", - söyləyən professor Sibren Otto öz fikrini belə yekunlaşdırıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı Avropanın yeni, həmçinin qeyri-adi təsir bağışlayan bu böyük, elmi layihənin etik aspektləri hələ də çox diqqətlə araşdırılır.
"MiniLife" layihəsinin komandası müvafiq etik çərçivəni hazırlamaq və həmçinin potensial riskləri mümkün olduğu qədər minimuma endirmək məqsədilə tanınmış ekspertlərlə işləməyə başlayıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-01-2025 17:02 | Bölmə: Slayd
Avropalı bioloqlar süni həyat yaratmağa hazırlaşırlar. Artıq bunun üçün təcrübəyə də başlayıblar. "MiniLife" layihəsinə daxil olan alimlər müasir elmdə, sintetik biologiya sahəsində ortaya çox böyük iş qoymaq fikrindədirlər.
Reyting.az bildirir ki, avropalı alimlər laboratoriya şəraitində sıfırdan başlamaqla, sadə həyat formaları yaradılmasına yönəlmiş ilk belə layihənin üzərində işə strat veriblər. Tədqiqat sürətlə inkişaf edən sintetik biologiya sahəsində ən son nəzəri və həmçinin eksperimental nailiyyətlərə əsaslanır.
"MiniLife" adlanan və büdcəsi 13 milyon avro olan yeni layihə Avropa Araşdırma Şurası (ERC) tərəfindən maliyyələşdirilir və müxtəlif universitetlərdən bioloqları, kimyaçıları bir araya gətirir. Tədqiqatçılar altı il ərzində böyüyən, bölünən, eləcə də "Darvinin təkamül" nəzəriyyəsi meyarını praktiki nümayiş etdirə biləcək tamamilə metabolik və aktiv hüceyrələr yaratmağı planlaşdırırlar.
Almaniyadakı "Parmenides" Fondu Elmin Konseptual Əsasları Mərkəzinə rəhbərlik edən, həmçinin mərkəzin direktoru kimi bu layihənin aparıcı iştirakçılarından biri olan Erş Satmari görülən işləri qeyri-adi yeniliyə doğru bir addım kimi çox yüksək qiymətləndirib. E. Satmari bildirib ki, uğur fundamental elmdə əlamətdar nailiyyət, böyük hadisə olacaq.
Elm aləmində Nukleotidlər kimi tanınmış bioloji tikinti bloklarına əsaslanan, eləcə də digər tədqiqatlardan fərqli təcrübələr aparan "MiniLife" layihəsi proses zamanı təbii təkamülün nəticəsində əmələ gələn molekullardan istifadə etmədən, sıfırdan həyatı yaratmağı hədəfləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı bu layihənin köməyi ilə onlar müasir elm aləmində yeni həyatın əksi kimi görünən laboratoriya şəraitində hazırlanmış, həm çox real, təbii təsir bağışlayan minimalist modeli sadələşdirməyə, həyat yaratmağa çalışırlar.
Bu sahədəki perspektivli yanaşmalardan biri də formoz reaksiyasıdır, həmçinin ən sadə kimyəvi birləşmə olan formaldehidi mürəkkəb şəkər molekullarına çevirməyi bacaran, həm də çox çətin bir prosesdir. Kimyəvi sistemlər proses zamanı bioloji "uyğunlaşma qabiliyyətinə" bənzəyən bir davranış nümayiş etdirir. Beləliklə, bunun nəticəsində bəzi damcılar digərlərindən daha sürətlə böyüyür, eləcə də daha aktiv bölünür. Yeni layihə kimyəvi sistemlərdə əlamətlərin irsiyyətinə çox böyük diqqət ayırır ki, bu da aparılan proseslər zamanı elmi təcrübələrin gedişatı ərəfəsində çox gözlənilməz nəticələr verə bilər. Alimlərin qənaətincə, yeni layihə ilə başlanmış bu təcrübələr əsasən də süni təkamülün yaradılması istiqamətində çox mühüm bir addımdır. Prosesləri bir avropalı alim kimi analiz etməyə çalışan parisli kimyaçı və fizik Endryu Qriffits davam edən yeni təcrübələri çox böyük ümidlə izlədiyini söyləyib:
"Şübhə etmirəm, amma deyim ki, real da görsənmir, lakin alim kimi həmçinin ümid edirəm. Ancaq düşünürəm ki, elementar Darvinin təkamülünün nümayişi bəlkə də altı il ərzində mümkündür".
Qroninqen Universitetinin sistem kimyası professoru və layihənin iştirakçısı Sibren Otto isə vurğulayıb ki, onların işi əsasən həyatın təbiətini və mənşəyini anlamağa kömək edir. "Beləliklə, nəzəriyyəyə görə elm adamlarının bununla bağlı yaratdığı molekulların təxminən 3,8 milyard il öncə Yer kürəsində meydana çıxan, özülü tam təbii olan molekullarla eyni olma ehtimalı az olsa da, tədqiq olunan mexanizmlərlə bu prosesləri başa düşmək mümkündür", - söyləyən professor Sibren Otto öz fikrini belə yekunlaşdırıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı Avropanın yeni, həmçinin qeyri-adi təsir bağışlayan bu böyük, elmi layihənin etik aspektləri hələ də çox diqqətlə araşdırılır.
"MiniLife" layihəsinin komandası müvafiq etik çərçivəni hazırlamaq və həmçinin potensial riskləri mümkün olduğu qədər minimuma endirmək məqsədilə tanınmış ekspertlərlə işləməyə başlayıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:29
Qazaxdakı qəzada 4 nəfər dünyasını dəyişib - (Yenilənib)
Dünən, 23:41
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
Dünən, 17:22
Suriyadan daha 13 nəfəri Azərbaycana gətiriblər
Dünən, 16:23
Rezidenturaya qəbul üçün qeydiyyat başlayır
Dünən, 15:09
İş və istirahət günlərinin yerləri dəyişdirilib
Dünən, 15:02
Əsgərlərlə görüşə məhdudiyyət qoyulub - Səbəb
Dünən, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
Dünən, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
2-06-2025, 14:02
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
2-06-2025, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
2-06-2025, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
30-05-2025, 18:30
Asim Mollazadə: Azərbaycan və müttəfiqləri qitələrarası sistem yaradır
30-05-2025, 14:10
Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan ittifaqı qlobal xarakter daşıyır - Ekspert
30-05-2025, 13:00
Azərbaycan və Çin arasında viza ləğvi barədə saziş təsdiqlənib
30-05-2025, 12:44
Böyük Qayıdışa dair II Dövlət Proqramı hazırlanacaq - Sərəncam
30-05-2025, 11:35
Paşinyan “2018-in uğuru”nu xərcləyir - Yeni seçkilər “Vətəndaş müqaviləsi”nə nə vəd edir?
30-05-2025, 09:44
Xoş günlər zamanın sürətinə təsir edir?
30-05-2025, 07:59
COVID-in yeni ştammı daha təhlükəlidir
30-05-2025, 07:51
İki gün sonra sülh danışıqları olacaq
29-05-2025, 16:23
Hərbçimiz minaya düşüb - Yenilənib
29-05-2025, 16:02
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
29-05-2025, 15:21
Yeni dünya müharibəsi qaçılmazdır - Sorğu
29-05-2025, 13:41
İlham Əliyev iş adamlarını qəbul edib - Fotolar
29-05-2025, 13:11
Trampın Yaxın Şərq strategiyası: Bu yol İranla razılaşmadan keçir
29-05-2025, 11:41
Nüvə silahı olan dövlətlər arasında gərginlik artır
29-05-2025, 09:55
İyunun 1-də I və IV ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanı keçiriləcək
29-05-2025, 09:51
Lisey və gimnaziyalara qəbul qaydaları dəyişib
28-05-2025, 17:53
Tramp İlham Əliyevə məktub göndərib
28-05-2025, 17:52
Laçında üç ölkə rəhbərinin Zirvə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Video
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
