10:36 / 09-01-2025
20 ildən çoxdur icra başçısı işləyənlər... - Siyahı
10:24 / 09-01-2025
Ulduz aktyor yenə "Silah baronu" olacaq
10:15 / 09-01-2025
Naxçıvan gömrüyünün keçmiş sədri: “Rəhbərliyə 140 milyon dollar vermişəm”
10:04 / 09-01-2025
İsraildə Türkiyə ilə bağlı fövqəladə toplantı keçirilib
09:57 / 09-01-2025
İdman Akademiyasında 100-ə yaxın işçi vəzifədən çıxarılıb
09:51 / 09-01-2025
Fransa Ukrayna “Mirage” qırıcıları ötürüb
09:31 / 09-01-2025
Tramp Qrenlandiya və Kanadanı ABŞ-a “birləşdirib”
09:27 / 09-01-2025
Məşhur aktrisanın evi yanıb
09:24 / 09-01-2025
Yaşlı kişi dəm qazından boğularaq ölüb
09:21 / 09-01-2025
Qırğızıstanda vergi amnistiyası elan edilib
09:16 / 09-01-2025
Yaponiya nüvə ölkəsinə çevrilir
09:10 / 09-01-2025
Zelenski: “Rusiyanı sülhə “məcbur etmək” lazımdır”
09:05 / 09-01-2025
ABŞ-da “böyük fəlakət” elan olunub
00:08 / 09-01-2025
Ağstafada polis əməliyyatı: işgəncə verən ata-bala tutulub
21:57 / 08-01-2025
Rusiya bölgəsində fövqəladə vəziyyət tətbiq ediləcək
21:43 / 08-01-2025
İdmançı dili ilə 57 ventilyatoru saxlayıb - Foto
21:41 / 08-01-2025
XİN sözçüsü Mirzoyana cavab verib
21:37 / 08-01-2025
Bakı-Kazan-Bakı marşrutu üzrə bütün uçuşlar dayandırılıb
21:31 / 08-01-2025
Sosial şəbəkələrdəki qadağalar aradan qaldırılacaq
21:11 / 08-01-2025
Ərdoğan Əliyevə zəng edib
18:47 / 08-01-2025
Azərbaycan Hindistan vətəndaşını Monakoya təhvil verib
18:06 / 08-01-2025
ABŞ heyəti Kiyevdə Ukraynaya hərbi yardımı müzakirə edib
17:52 / 08-01-2025
İnstitutun Bakı nümayəndəliyinə direktor təyin olunub
17:41 / 08-01-2025
Ali Məhkəmənin üzvü boşanma ilə bağlı yeni qaydaların izahatını verib
17:32 / 08-01-2025
Baş İdarənin sabiq rəisinə cinayət işi açılıb
17:15 / 08-01-2025
İranyönlü silahlılar Suriyanı tərk edib
17:02 / 08-01-2025
Süni həyat yaradırlar
16:59 / 08-01-2025
“Sumqayıt” Vaqif Cavadovla müqavilə müddətini artırıb
16:45 / 08-01-2025
Ramazan ayı: Qədr gecələrinin vaxtları məlum olub
18:25 / 04-01-2025
Bakıda ana və 3 övladı itkin düşüb
12:28 / 04-01-2025
AZAL-ın qəzaya uğrayan təyyarəsinin qara qutularının oxunmasına başlanılıb
11:25 / 04-01-2025
48 yaşlı narkokuryer qadın saxlanılıb
17:23 / 05-01-2025
Buzlaqların altında yadplanetlilərin stansiyası tapılıb - Foto
15:36 / 06-01-2025
Laçındakı mövqelərimiz yenidən atəşə tutulub
21:52 / 05-01-2025
Polşa XİN başçısı Ceyhun Bayramova zəng edib
10:49 / 08-01-2025
“Kino adamı kimi bir çox şeylər məni qane etmir” - Müsahibə
00:02 / 06-01-2025
Bu şəxslər təltif olunub - Siyahı
18:18 / 04-01-2025
Milli Olimpiya Komitəsinin keçmiş baş katibi vəfat edib
18:43 / 05-01-2025
Bakıda bir qrup idmançı saxlanılıb - Yenilənib
10:05 / 06-01-2025
“Qızıl Qlobus” mükafatı: qaliblər seçilib
13:25 / 06-01-2025
Məşhur teleaparıcı özünü dilə-dişə salıb
Süni həyat yaradırlar
Tarix: 08-01-2025 17:02 | Bölmə: Slayd
Avropalı bioloqlar süni həyat yaratmağa hazırlaşırlar. Artıq bunun üçün təcrübəyə də başlayıblar. "MiniLife" layihəsinə daxil olan alimlər müasir elmdə, sintetik biologiya sahəsində ortaya çox böyük iş qoymaq fikrindədirlər.
Reyting.az bildirir ki, avropalı alimlər laboratoriya şəraitində sıfırdan başlamaqla, sadə həyat formaları yaradılmasına yönəlmiş ilk belə layihənin üzərində işə strat veriblər. Tədqiqat sürətlə inkişaf edən sintetik biologiya sahəsində ən son nəzəri və həmçinin eksperimental nailiyyətlərə əsaslanır.
"MiniLife" adlanan və büdcəsi 13 milyon avro olan yeni layihə Avropa Araşdırma Şurası (ERC) tərəfindən maliyyələşdirilir və müxtəlif universitetlərdən bioloqları, kimyaçıları bir araya gətirir. Tədqiqatçılar altı il ərzində böyüyən, bölünən, eləcə də "Darvinin təkamül" nəzəriyyəsi meyarını praktiki nümayiş etdirə biləcək tamamilə metabolik və aktiv hüceyrələr yaratmağı planlaşdırırlar.
Almaniyadakı "Parmenides" Fondu Elmin Konseptual Əsasları Mərkəzinə rəhbərlik edən, həmçinin mərkəzin direktoru kimi bu layihənin aparıcı iştirakçılarından biri olan Erş Satmari görülən işləri qeyri-adi yeniliyə doğru bir addım kimi çox yüksək qiymətləndirib. E. Satmari bildirib ki, uğur fundamental elmdə əlamətdar nailiyyət, böyük hadisə olacaq.
Elm aləmində Nukleotidlər kimi tanınmış bioloji tikinti bloklarına əsaslanan, eləcə də digər tədqiqatlardan fərqli təcrübələr aparan "MiniLife" layihəsi proses zamanı təbii təkamülün nəticəsində əmələ gələn molekullardan istifadə etmədən, sıfırdan həyatı yaratmağı hədəfləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı bu layihənin köməyi ilə onlar müasir elm aləmində yeni həyatın əksi kimi görünən laboratoriya şəraitində hazırlanmış, həm çox real, təbii təsir bağışlayan minimalist modeli sadələşdirməyə, həyat yaratmağa çalışırlar.
Bu sahədəki perspektivli yanaşmalardan biri də formoz reaksiyasıdır, həmçinin ən sadə kimyəvi birləşmə olan formaldehidi mürəkkəb şəkər molekullarına çevirməyi bacaran, həm də çox çətin bir prosesdir. Kimyəvi sistemlər proses zamanı bioloji "uyğunlaşma qabiliyyətinə" bənzəyən bir davranış nümayiş etdirir. Beləliklə, bunun nəticəsində bəzi damcılar digərlərindən daha sürətlə böyüyür, eləcə də daha aktiv bölünür. Yeni layihə kimyəvi sistemlərdə əlamətlərin irsiyyətinə çox böyük diqqət ayırır ki, bu da aparılan proseslər zamanı elmi təcrübələrin gedişatı ərəfəsində çox gözlənilməz nəticələr verə bilər. Alimlərin qənaətincə, yeni layihə ilə başlanmış bu təcrübələr əsasən də süni təkamülün yaradılması istiqamətində çox mühüm bir addımdır. Prosesləri bir avropalı alim kimi analiz etməyə çalışan parisli kimyaçı və fizik Endryu Qriffits davam edən yeni təcrübələri çox böyük ümidlə izlədiyini söyləyib:
"Şübhə etmirəm, amma deyim ki, real da görsənmir, lakin alim kimi həmçinin ümid edirəm. Ancaq düşünürəm ki, elementar Darvinin təkamülünün nümayişi bəlkə də altı il ərzində mümkündür".
Qroninqen Universitetinin sistem kimyası professoru və layihənin iştirakçısı Sibren Otto isə vurğulayıb ki, onların işi əsasən həyatın təbiətini və mənşəyini anlamağa kömək edir. "Beləliklə, nəzəriyyəyə görə elm adamlarının bununla bağlı yaratdığı molekulların təxminən 3,8 milyard il öncə Yer kürəsində meydana çıxan, özülü tam təbii olan molekullarla eyni olma ehtimalı az olsa da, tədqiq olunan mexanizmlərlə bu prosesləri başa düşmək mümkündür", - söyləyən professor Sibren Otto öz fikrini belə yekunlaşdırıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı Avropanın yeni, həmçinin qeyri-adi təsir bağışlayan bu böyük, elmi layihənin etik aspektləri hələ də çox diqqətlə araşdırılır.
"MiniLife" layihəsinin komandası müvafiq etik çərçivəni hazırlamaq və həmçinin potensial riskləri mümkün olduğu qədər minimuma endirmək məqsədilə tanınmış ekspertlərlə işləməyə başlayıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-01-2025 17:02 | Bölmə: Slayd
Avropalı bioloqlar süni həyat yaratmağa hazırlaşırlar. Artıq bunun üçün təcrübəyə də başlayıblar. "MiniLife" layihəsinə daxil olan alimlər müasir elmdə, sintetik biologiya sahəsində ortaya çox böyük iş qoymaq fikrindədirlər.
Reyting.az bildirir ki, avropalı alimlər laboratoriya şəraitində sıfırdan başlamaqla, sadə həyat formaları yaradılmasına yönəlmiş ilk belə layihənin üzərində işə strat veriblər. Tədqiqat sürətlə inkişaf edən sintetik biologiya sahəsində ən son nəzəri və həmçinin eksperimental nailiyyətlərə əsaslanır.
"MiniLife" adlanan və büdcəsi 13 milyon avro olan yeni layihə Avropa Araşdırma Şurası (ERC) tərəfindən maliyyələşdirilir və müxtəlif universitetlərdən bioloqları, kimyaçıları bir araya gətirir. Tədqiqatçılar altı il ərzində böyüyən, bölünən, eləcə də "Darvinin təkamül" nəzəriyyəsi meyarını praktiki nümayiş etdirə biləcək tamamilə metabolik və aktiv hüceyrələr yaratmağı planlaşdırırlar.
Almaniyadakı "Parmenides" Fondu Elmin Konseptual Əsasları Mərkəzinə rəhbərlik edən, həmçinin mərkəzin direktoru kimi bu layihənin aparıcı iştirakçılarından biri olan Erş Satmari görülən işləri qeyri-adi yeniliyə doğru bir addım kimi çox yüksək qiymətləndirib. E. Satmari bildirib ki, uğur fundamental elmdə əlamətdar nailiyyət, böyük hadisə olacaq.
Elm aləmində Nukleotidlər kimi tanınmış bioloji tikinti bloklarına əsaslanan, eləcə də digər tədqiqatlardan fərqli təcrübələr aparan "MiniLife" layihəsi proses zamanı təbii təkamülün nəticəsində əmələ gələn molekullardan istifadə etmədən, sıfırdan həyatı yaratmağı hədəfləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı bu layihənin köməyi ilə onlar müasir elm aləmində yeni həyatın əksi kimi görünən laboratoriya şəraitində hazırlanmış, həm çox real, təbii təsir bağışlayan minimalist modeli sadələşdirməyə, həyat yaratmağa çalışırlar.
Bu sahədəki perspektivli yanaşmalardan biri də formoz reaksiyasıdır, həmçinin ən sadə kimyəvi birləşmə olan formaldehidi mürəkkəb şəkər molekullarına çevirməyi bacaran, həm də çox çətin bir prosesdir. Kimyəvi sistemlər proses zamanı bioloji "uyğunlaşma qabiliyyətinə" bənzəyən bir davranış nümayiş etdirir. Beləliklə, bunun nəticəsində bəzi damcılar digərlərindən daha sürətlə böyüyür, eləcə də daha aktiv bölünür. Yeni layihə kimyəvi sistemlərdə əlamətlərin irsiyyətinə çox böyük diqqət ayırır ki, bu da aparılan proseslər zamanı elmi təcrübələrin gedişatı ərəfəsində çox gözlənilməz nəticələr verə bilər. Alimlərin qənaətincə, yeni layihə ilə başlanmış bu təcrübələr əsasən də süni təkamülün yaradılması istiqamətində çox mühüm bir addımdır. Prosesləri bir avropalı alim kimi analiz etməyə çalışan parisli kimyaçı və fizik Endryu Qriffits davam edən yeni təcrübələri çox böyük ümidlə izlədiyini söyləyib:
"Şübhə etmirəm, amma deyim ki, real da görsənmir, lakin alim kimi həmçinin ümid edirəm. Ancaq düşünürəm ki, elementar Darvinin təkamülünün nümayişi bəlkə də altı il ərzində mümkündür".
Qroninqen Universitetinin sistem kimyası professoru və layihənin iştirakçısı Sibren Otto isə vurğulayıb ki, onların işi əsasən həyatın təbiətini və mənşəyini anlamağa kömək edir. "Beləliklə, nəzəriyyəyə görə elm adamlarının bununla bağlı yaratdığı molekulların təxminən 3,8 milyard il öncə Yer kürəsində meydana çıxan, özülü tam təbii olan molekullarla eyni olma ehtimalı az olsa da, tədqiq olunan mexanizmlərlə bu prosesləri başa düşmək mümkündür", - söyləyən professor Sibren Otto öz fikrini belə yekunlaşdırıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, "MiniLife" adlı Avropanın yeni, həmçinin qeyri-adi təsir bağışlayan bu böyük, elmi layihənin etik aspektləri hələ də çox diqqətlə araşdırılır.
"MiniLife" layihəsinin komandası müvafiq etik çərçivəni hazırlamaq və həmçinin potensial riskləri mümkün olduğu qədər minimuma endirmək məqsədilə tanınmış ekspertlərlə işləməyə başlayıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 09:16
Yaponiya nüvə ölkəsinə çevrilir
Dünən, 21:31
Sosial şəbəkələrdəki qadağalar aradan qaldırılacaq
Dünən, 21:11
Ərdoğan Əliyevə zəng edib
Dünən, 17:02
Süni həyat yaradırlar
Dünən, 16:43
İsrail daha böyük təhlükə ilə üzləşəcək
Dünən, 15:44
İlham Əliyev İranın Milli Təhlükəsizlik üzrə Ali Şurasının katibini qəbul edib - Yenilənib
Dünən, 12:32
Azərbaycanın 3 gəmisi heyətlə birgə girov götürülüb - Rəsmi Bakı nota verib - (Yenilənib)
Dünən, 10:09
Ruslar Ukraynanın daha bir şəhərini işğal edib
7-01-2025, 19:16
Gömrük əməkdaşı 41 ədəd qızıl külçə ilə saxlanılıb
7-01-2025, 16:01
Büdcə təşkilatları işçilərinin əməkhaqları artırılıb
6-01-2025, 17:05
Daha bir təhlükəli virus dünyanı təhdid edir - Foto
6-01-2025, 16:13
Qarabağ separatçılarının məhkəməsinin vaxtı məlum olub
6-01-2025, 15:55
Rusiya Yaxın Şərqdən çıxmaq istəmir
6-01-2025, 15:36
Laçındakı mövqelərimiz yenidən atəşə tutulub
6-01-2025, 14:00
Ruslar daha bir neçə yaşayış məntəqəsini ələ keçirir
6-01-2025, 13:27
İlham Əliyev həlak olan ekipaj heyətinin ailə üzvləri və bələdçilərlə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
6-01-2025, 12:27
Ermənistan Azərbaycan Ordusunun mövqelərini atəşə tutub
5-01-2025, 17:23
Buzlaqların altında yadplanetlilərin stansiyası tapılıb - Foto
3-01-2025, 11:14
Tibbi təhsil sənədləri saxtalaşdırılıb
2-01-2025, 14:33
Prezident və ailə üzvləri Şahdağda - Fotolar
2-01-2025, 12:47
Qaz, işıq və su pulları artırılıb - Məbləğlər
1-01-2025, 19:50
MMC Bakıda 500 nəfəri mühasirədə saxlayır - Fotolar
1-01-2025, 14:01
Dünya xəritəsini səhv hazırlayıblar
1-01-2025, 13:40
ABŞ başqa ölkəyə məxsus tonlarla qızılı qaytarmaq istəmir
1-01-2025, 00:04
İlham Əliyev xalqa müraciət ünvanlayıb - Video
31-12-2024, 15:26
Prezident agentlik əməkdaşlarını təltif edib - Siyahı
31-12-2024, 15:11
Nazirliyin əməkdaşları təltif olunub - Siyahı
31-12-2024, 00:32
Dünya azərbaycanlıları həmrəylik gününü qeyd edir
29-12-2024, 17:39
Prezident üç ekipaj üzvünə Milli Qəhrəman adı, ikisinə orden verib
29-12-2024, 17:35
Hərbi xidmətə çağırış yaşının yuxarı həddi azaldılıb
29-12-2024, 15:10
İlham Əliyev Azərbaycan televiziyasına müsahibə verib
29-12-2024, 14:38
İsti hava 3700 insanın ölümünə səbəb olub
29-12-2024, 13:04
Dünyanın ən böyük qızıl yatağı tapılıb
29-12-2024, 12:30
Türkiyə Colaninin iplərini əlində saxlaya biləcəkmi?
29-12-2024, 10:46
Ölkəyə narkotik keçirməyə cəhd edən şəxslər saxlanılıb - Foto
28-12-2024, 20:41
Ceyhun Bayramov ilə Sergey Lavrov telefonla danışıb
28-12-2024, 17:56
Zelenski İlham Əliyevə zəng edib
28-12-2024, 17:11
Ruben Vardanyanın cinayət işi məhkəməyə göndərilib
28-12-2024, 16:50
Putin İlham Əliyevə zəng edib - Təyyarə qəzasına görə üzrxahlıq olunub
28-12-2024, 15:45
Məşhur öncəgörənlərin 2025-ci il üçün proqnozu necədir?
28-12-2024, 14:18
Təyyarə qəzası ilə bağlı yeni göstəriş verilib
28-12-2024, 13:48
2025-ci il “Konstitusiya və Suverenlik İli” elan edilib - Sərəncam
28-12-2024, 13:37
Şəhər uğrunda son döyüşə hazırlaşırlar
28-12-2024, 11:34
Türkiyə Suriyada nə qazanacaq?
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
