23:57 / 14-08-2025
İlham Əliyev “Fox News”a müsahibə verib
21:47 / 14-08-2025
Ermənilər Bakıda hakim qarşısına çıxarılıblar
18:38 / 14-08-2025
Qazaxda meşəlik ərazidə yanğın başlayıb
18:00 / 14-08-2025
Fərqanə Qasımova: "Səsinlə böyüdüm, nəfəsinlə gücləndim"
17:10 / 14-08-2025
İordan çayının qərb sahilləri işğal edilə bilər
17:04 / 14-08-2025
Tibb Universitetində təhsilhaqqı artırılıb - Məbləğlər
17:00 / 14-08-2025
Konfrans Liqası: “Sabah”-“Levski” oyununa 6 min bilet satılıb
16:56 / 14-08-2025
Ruslar Xarkova hücum edib, ölənlər var
16:50 / 14-08-2025
10 azərbaycanlı Latviyada təqaüdlə təhsil almaq hüququ qazanıb
16:39 / 14-08-2025
Rusiyaya qarşı 19-cu sanksiyalar paketi hazırlayırlar
16:17 / 14-08-2025
Rusiya və Ukrayna arasında əsir mübadiləsi olub
15:51 / 14-08-2025
Xəzərdə yeni ada kəşf ediblər
15:38 / 14-08-2025
“Zirə” məşqçi ilə yollarını ayırıb
15:34 / 14-08-2025
İki məşhur yeni filmin çəkilişinə hazırlaşır
15:31 / 14-08-2025
Amin Quliyev Çində gümüş medal qazanıb
15:25 / 14-08-2025
DİN: "Artıq şikayətlər polis rəislərinə birbaşa ünvanlana bilər"
15:22 / 14-08-2025
Rusiyada uşaq bağçasını ildırım vurub
15:07 / 14-08-2025
Ruslar daha iki yaşayış məntəqəsini nəzarətə götürüb
14:59 / 14-08-2025
Azərbaycan hərbçiləri Pakistanda hərbi parada qatılıb - Video
14:50 / 14-08-2025
Rüşvətə görə həbs edilən xadimə azadlığa buraxılıb
14:33 / 14-08-2025
Həbsxanaya narkotik keçirməyə cəhd qadın tutulub
14:21 / 14-08-2025
Sülh prosesi geridönməz mərhələyə daxil olub
14:05 / 14-08-2025
Afaq Bəşirqızı: "Vallah, vaxtım yoxdur"
13:24 / 14-08-2025
Afaq Bəşirqızı “Şərəf” ordeni ilə təltif edilib
13:19 / 14-08-2025
Dövlət Agentliyinə 1,5 milyon manat ayrılıb - Sərəncam
13:17 / 14-08-2025
“Nikol Ermənistanı xilas etdi” - Ermənistanda hamı bu rəydədir?
13:16 / 14-08-2025
Ədliyyə Nazirliyinə daha bir səlahiyyət verilib
13:08 / 14-08-2025
Bakıda narkotik satan qardaşlar saxlanılıb
12:52 / 14-08-2025
Sabah Bakı və rayonlarda yağış yağacaq
12:46 / 14-08-2025
Ceyhun Bayramov Qazaxıstan XİN başçısı ilə telefonda müzakirə aparıb
16:10 / 13-08-2025
Vahid Əhmədov Nəcməddin Sadıkovla bağlı sensasiyalı fakt açıqlayıb
18:41 / 10-08-2025
Ağdərədə meşə yanğını davam edir
00:21 / 11-08-2025
Ukrayna Rusiyanın neft emalı zavodunu vurub
11:40 / 13-08-2025
Deputat: Vaşinqton razılaşması regionumuzda sülhə yol açır
12:20 / 11-08-2025
Tehran şimal sərhədində “Tramp marşrutu”na müqavimət göstərə biləcəkmi?
18:05 / 10-08-2025
Azərbaycan-Pakistan əlaqələri daha da genişlənəcək
16:02 / 10-08-2025
Tokayev Azərbaycan prezidentinə zəng edib
14:00 / 11-08-2025
Professor: Azərbaycan diplomatik sahədə də güclü tərəfdir
16:47 / 10-08-2025
Zelenski Əliyevə zəng edib
11:10 / 12-08-2025
Professor: Proses tərəfləri yekun sülhə aparır
12:07 / 12-08-2025
Bakı və İrəvan qarşılıqlı güzəştlərə gedib
İranda hakimiyyətə Pəhləvi gələcək, yoxsa...
Tarix: 31-07-2025 13:01 | Bölmə: Slayd
Birləşmiş Ştatlar indi İranla ən azı ona təhlükəli dərəcədə müharibə aparır. İyunun 21-də ABŞ-nın İranın əsas nüvə infrastrukturuna, o cümlədən yeraltı Fordo obyektinə endirdiyi zərbələr dramatik bir eskalasiya ilə nəticələndi. Bununla belə, Vaşinqton bunu genişmiqyaslı müharibə adlandırmaqdan ehtiyatla çəkinir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Middle East İnstitut”da yazılıb.
ABŞ beyin mərkəzinin təhlilində qeyd olunur:
Müdafiə naziri Pit Heqset iyunun 22-də Pentaqonda mətbuat konfransı zamanı bildirib ki, ABŞ-nın zərbələri məhdud miqyasdadır və dar çərçivədə İranın nüvə silahı hazırlamasının qarşısını almağa yönəlib.
Nazir deyib ki, bu missiya rejim dəyişikliyi ilə bağlı deyildi və olmayıb.
Lakin Donald Tramp ertəsi gün sosial mediada bu fikrə qarşı çıxaraq suyu bulandırdı: “Əgər indiki İran rejimi İranı yenidən möhtəşəm edə bilmirsə, niyə də rejim dəyişikliyi olmasın?”
Tramp, şübhəsiz, ABŞ-nın potensial işğalı da daxil olmaqla, Amerikanın İraqdakı təcrübəsinin hələ də təqib edilə biləcəyinə dair geniş hərbi ipucu verməyib.
Əslində, nə baş verir?
Strateji niyyətin ən aydın göstəricisi mesajlaşmada dəyişiklikdir. Tramp administrasiyasının daxilində “İran xalqı tərəfindən rejim dəyişikliyi” ifadəsi daha çox diqqət çəkir. İsrail rəsmiləri indi açıq şəkildə İranın mərhum şahının oğlu Rza Pəhləvini İslam Respublikasının üstünlük verilən varisi kimi təbliğ edirlər. Vaşinqton onun namizədliyini təsdiqləməkdən çəkinir, amma Pəhləviyə artan diqqət təsadüfi deyil.
Tramp bundan sonra nə edəcək?
Münaqişənin ilk günlərində Trampın tərəddüdləri strateji çaşqınlıq kimi şərh edilib. Lakin son addımlar, o cümlədən müxalifət xadimlərinə təklif olunan dəstək və rejimin transformasiyası ilə bağlı ritorika daha geniş ambisiyaya işarə edir. Yəni təkcə İranın nüvə proqramını ləğv etmək deyil, Tehranda uzunmüddətli siyasi dəyişikliyi sürətləndirmək.
Problem ondadır ki, Trampın böyük müharibə üçün lazım olan heç bir əsası yoxdur: daxildə mandat verilməyib, yəni Konqresin icazəsi, ictimai rəyin səfərbərliyi və bu miqyasda münaqişə üçün büdcə.
Beynəlxalq koalisiya da yoxdur: 2003-cü il İraq müharibəsindən fərqli olaraq, Tramp qlobal və hətta regional dəstək toplamadı. Kampaniyanı yalnız İsrail dəstəkləyib. Avropa, Rusiya və Çin eskalasiyaya qarşıdır, xüsusilə, Moskva və Pekin rejim dəyişikliyini şiddətlə rədd edir.
Çıxış strategiyası da yoxdur: münaqişədən sonrakı İran üçün heç bir yol xəritəsi hazırlanmayıb: qisas, qeyri-sabitlik və ya gözlənilməz eskalasiyanı idarə etmək planı da mövcud deyil.
Tramp güc yolu ilə qələbəyə deyil, İranın daxildən partlaya biləcəyi fikri ilə qumar oynayır.
Rejim dəyişikliyi, yoxsa sonsuz bataqlıq?
Bəziləri 1990-cı illərin İraqı ilə müqayisələr aparır, lakin bu bənzətmələr çaşdırır. İndiki İran Səddam Hüseynin İraqı deyil. Tehran əhəmiyyətli hərbi imkanlara malikdir və hələ də bəzi regional etibarlı şəxslərə malikdir, lakin onun həm də dərin qəzəbli, ümidsiz və hakimiyyətin siyasi transformasiyası üçün təşkilatlanmağa hazır olan əhalisi var. Daha böyük sual rejimin daxilində çatların əmələ gəlib-gəlməyəcəyidir. Əgər ictimaiyyət müharibəyə görə rəhbərliyi günahlandırarsa, İranın təhlükəsizlik qüvvələri iğtişaşları yatırmağa davam edəcəkmi?
Geosiyasi baxımdan İran da İraqdan fərqli mövqeyə malikdir. Çin və Rusiyanın İslam Respublikasını qoruyub saxlamaqda strateji maraqları var, bu, mütləq rejimə olan sevgidən deyil, ABŞ-nın təsirinin genişlənməsinin qarşısını almaqdan ibarətdir. Amerikanın Tehranda qalib gəlməsi həm Moskva, həm də Pekin üçün strateji uğursuzluq olardı.
Bununla belə, Tehranın çəkindirmə qabiliyyəti zəifləyir. İsrailin zərbələri əsas hərbi və nüvə aktivlərini dağıdır. İllər sonra ilk dəfə Vaşinqtonda bəziləri rejimin küçə etirazlarına görə yox, elit parçalanma səbəbindən çökə biləcəyinə inanırlar. Amma bu, 2009-cu il deyil, 2022-ci il də deyil. Qərb artıq küçələrdə izdihamı seyr etmir. Ağ ev həm də rejimin rütbəliləri arasında fikir dəyişikliyini izləyir.
Rejim daxildən dəyişə bilərmi?
Daxili narazılığın artan əlamətləri var. Keçmiş prezident Həsən Ruhaninin Qumda aparıcı şiə din xadimləri ilə görüşdüyü və onları atəşkəsi qəbul etməsi və uranın zənginləşdirilməsini dayandırması üçün Ali Rəhbər Ayətullah Xamnəiyə təzyiq göstərməyə çağırdığı bildirilir. Məqsəd: daha da gərginliyin qarşısını almaq və dövlətin əsasını qorumaq. Bu hesabatların etibarlılığı qeyri-müəyyən olaraq qalır, lakin danılmaz olan odur ki, daxili itkilər artır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 31-07-2025 13:01 | Bölmə: Slayd
Birləşmiş Ştatlar indi İranla ən azı ona təhlükəli dərəcədə müharibə aparır. İyunun 21-də ABŞ-nın İranın əsas nüvə infrastrukturuna, o cümlədən yeraltı Fordo obyektinə endirdiyi zərbələr dramatik bir eskalasiya ilə nəticələndi. Bununla belə, Vaşinqton bunu genişmiqyaslı müharibə adlandırmaqdan ehtiyatla çəkinir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Middle East İnstitut”da yazılıb.
ABŞ beyin mərkəzinin təhlilində qeyd olunur:
Müdafiə naziri Pit Heqset iyunun 22-də Pentaqonda mətbuat konfransı zamanı bildirib ki, ABŞ-nın zərbələri məhdud miqyasdadır və dar çərçivədə İranın nüvə silahı hazırlamasının qarşısını almağa yönəlib.
Nazir deyib ki, bu missiya rejim dəyişikliyi ilə bağlı deyildi və olmayıb.
Lakin Donald Tramp ertəsi gün sosial mediada bu fikrə qarşı çıxaraq suyu bulandırdı: “Əgər indiki İran rejimi İranı yenidən möhtəşəm edə bilmirsə, niyə də rejim dəyişikliyi olmasın?”
Tramp, şübhəsiz, ABŞ-nın potensial işğalı da daxil olmaqla, Amerikanın İraqdakı təcrübəsinin hələ də təqib edilə biləcəyinə dair geniş hərbi ipucu verməyib.
Əslində, nə baş verir?
Strateji niyyətin ən aydın göstəricisi mesajlaşmada dəyişiklikdir. Tramp administrasiyasının daxilində “İran xalqı tərəfindən rejim dəyişikliyi” ifadəsi daha çox diqqət çəkir. İsrail rəsmiləri indi açıq şəkildə İranın mərhum şahının oğlu Rza Pəhləvini İslam Respublikasının üstünlük verilən varisi kimi təbliğ edirlər. Vaşinqton onun namizədliyini təsdiqləməkdən çəkinir, amma Pəhləviyə artan diqqət təsadüfi deyil.
Tramp bundan sonra nə edəcək?
Münaqişənin ilk günlərində Trampın tərəddüdləri strateji çaşqınlıq kimi şərh edilib. Lakin son addımlar, o cümlədən müxalifət xadimlərinə təklif olunan dəstək və rejimin transformasiyası ilə bağlı ritorika daha geniş ambisiyaya işarə edir. Yəni təkcə İranın nüvə proqramını ləğv etmək deyil, Tehranda uzunmüddətli siyasi dəyişikliyi sürətləndirmək.
Problem ondadır ki, Trampın böyük müharibə üçün lazım olan heç bir əsası yoxdur: daxildə mandat verilməyib, yəni Konqresin icazəsi, ictimai rəyin səfərbərliyi və bu miqyasda münaqişə üçün büdcə.
Beynəlxalq koalisiya da yoxdur: 2003-cü il İraq müharibəsindən fərqli olaraq, Tramp qlobal və hətta regional dəstək toplamadı. Kampaniyanı yalnız İsrail dəstəkləyib. Avropa, Rusiya və Çin eskalasiyaya qarşıdır, xüsusilə, Moskva və Pekin rejim dəyişikliyini şiddətlə rədd edir.
Çıxış strategiyası da yoxdur: münaqişədən sonrakı İran üçün heç bir yol xəritəsi hazırlanmayıb: qisas, qeyri-sabitlik və ya gözlənilməz eskalasiyanı idarə etmək planı da mövcud deyil.
Tramp güc yolu ilə qələbəyə deyil, İranın daxildən partlaya biləcəyi fikri ilə qumar oynayır.
Rejim dəyişikliyi, yoxsa sonsuz bataqlıq?
Bəziləri 1990-cı illərin İraqı ilə müqayisələr aparır, lakin bu bənzətmələr çaşdırır. İndiki İran Səddam Hüseynin İraqı deyil. Tehran əhəmiyyətli hərbi imkanlara malikdir və hələ də bəzi regional etibarlı şəxslərə malikdir, lakin onun həm də dərin qəzəbli, ümidsiz və hakimiyyətin siyasi transformasiyası üçün təşkilatlanmağa hazır olan əhalisi var. Daha böyük sual rejimin daxilində çatların əmələ gəlib-gəlməyəcəyidir. Əgər ictimaiyyət müharibəyə görə rəhbərliyi günahlandırarsa, İranın təhlükəsizlik qüvvələri iğtişaşları yatırmağa davam edəcəkmi?
Geosiyasi baxımdan İran da İraqdan fərqli mövqeyə malikdir. Çin və Rusiyanın İslam Respublikasını qoruyub saxlamaqda strateji maraqları var, bu, mütləq rejimə olan sevgidən deyil, ABŞ-nın təsirinin genişlənməsinin qarşısını almaqdan ibarətdir. Amerikanın Tehranda qalib gəlməsi həm Moskva, həm də Pekin üçün strateji uğursuzluq olardı.
Bununla belə, Tehranın çəkindirmə qabiliyyəti zəifləyir. İsrailin zərbələri əsas hərbi və nüvə aktivlərini dağıdır. İllər sonra ilk dəfə Vaşinqtonda bəziləri rejimin küçə etirazlarına görə yox, elit parçalanma səbəbindən çökə biləcəyinə inanırlar. Amma bu, 2009-cu il deyil, 2022-ci il də deyil. Qərb artıq küçələrdə izdihamı seyr etmir. Ağ ev həm də rejimin rütbəliləri arasında fikir dəyişikliyini izləyir.
Rejim daxildən dəyişə bilərmi?
Daxili narazılığın artan əlamətləri var. Keçmiş prezident Həsən Ruhaninin Qumda aparıcı şiə din xadimləri ilə görüşdüyü və onları atəşkəsi qəbul etməsi və uranın zənginləşdirilməsini dayandırması üçün Ali Rəhbər Ayətullah Xamnəiyə təzyiq göstərməyə çağırdığı bildirilir. Məqsəd: daha da gərginliyin qarşısını almaq və dövlətin əsasını qorumaq. Bu hesabatların etibarlılığı qeyri-müəyyən olaraq qalır, lakin danılmaz olan odur ki, daxili itkilər artır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 23:57
İlham Əliyev “Fox News”a müsahibə verib
Bu gün, 15:51
Xəzərdə yeni ada kəşf ediblər
Bu gün, 14:21
Sülh prosesi geridönməz mərhələyə daxil olub
Bu gün, 10:49
Normadan artıq istilər Avropada insanları öldürür
Dünən, 23:43
Tramp-Putin-Zelenski görüşü baş tutmaya bilər
Dünən, 10:03
Ruslar cəbhədə yenidən irəliləyib
12-08-2025, 12:07
Bakı və İrəvan qarşılıqlı güzəştlərə gedib
12-08-2025, 11:10
Professor: Proses tərəfləri yekun sülhə aparır
12-08-2025, 10:54
İnsanın təbiətlə əlaqəsi 60 faiz azalıb
11-08-2025, 15:52
Xocavənd, Ağdərə və Zəngilanda yanğın: helikopterlər cəlb olunub - Video
11-08-2025, 14:29
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib
11-08-2025, 14:00
Professor: Azərbaycan diplomatik sahədə də güclü tərəfdir
11-08-2025, 13:13
Yeni binalarla bağlı qərar verilib - Nələr olacaq?
11-08-2025, 12:20
Tehran şimal sərhədində “Tramp marşrutu”na müqavimət göstərə biləcəkmi?
11-08-2025, 11:40
Azərbaycan Ukraynaya 2 milyon dollarlıq yardım göndərəcək - Sərəncam
11-08-2025, 09:48
Tramp-Putin görüşü necə hazırlanır?
11-08-2025, 09:33
Bu gün ali məktəblərə ixtisas seçimi başlayır
11-08-2025, 08:51
Rusiya və ABŞ ərazi mübadiləsini müzakirə edir
10-08-2025, 16:47
Zelenski Əliyevə zəng edib
10-08-2025, 16:02
Tokayev Azərbaycan prezidentinə zəng edib
10-08-2025, 14:17
Əliyev Berdiməhəmmədovla fikir mübadiləsi aparıb
10-08-2025, 13:21
Rezidenturaya qəbul imtahanı keçirilib - (Yenilənib)
10-08-2025, 08:27
İsrail prezidenti ilə baş naziri Azərbaycan xalqını təbrik edib
10-08-2025, 08:07
Beynəlxalq təşkilatlar Vaşinqton görüşünü alqışlayır
9-08-2025, 19:07
İlham Əliyev Şavkat Mirziyoyevlə müzakirə aparıb
9-08-2025, 18:01
İlham Əliyev Rəcəb Tayyib Ərdoğana zəng edib
9-08-2025, 14:28
İlham Əliyev ABŞ səfərinin nəticələri ilə bağlı müsahibə verib - (Yenilənib) - Video
9-08-2025, 14:17
Mehriban Əliyeva: "Sülh sazişi istiqamətində mühüm addım atılıb"
9-08-2025, 00:50
Əliyev-Paşinyan görüşünə dair Birgə Bəyannamə imzalanıb
9-08-2025, 00:42
Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişinin mətni paraflanıb
9-08-2025, 00:24
Əliyev “907-ci düzəliş”in ləğvinə görə Trampa təşəkkür edib - Foto
9-08-2025, 00:06
Tramp-Əliyev-Paşinyan görüşü keçirilir - Video - (Yenilənir)
9-08-2025, 00:01
ABŞ-Azərbaycan Strateji İşçi Qrupu yaradılıb
8-08-2025, 23:38
İlham Əliyev-Donald Tramp görüşü başlayıb - (Yenilənib)
8-08-2025, 17:40
Azərbaycan və Ermənistan sülh razılaşması imzalayacaq
8-08-2025, 15:21
Qarabağın daha iki kəndinə köç olacaq
8-08-2025, 14:21
Tramp təşəbbüsü Putindən alır
8-08-2025, 13:52
Cəlaloğlu: Vaşinqtonda sülhə doğru böyük addım atılacaq
8-08-2025, 10:07
Yaddaş itkisini bərpa etmək mümkün olacaq
8-08-2025, 01:18
Zəngəzur dəhlizi reallaşır
8-08-2025, 00:59
Tramp 907-ci düzəlişin icrasını dayandıracaq
7-08-2025, 14:23
Daha bir ekoloji böhran dünyanı təhdid edir
7-08-2025, 14:01
NASA Ayda uğursuzluğa düçar olub
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
