10:48 / 13-06-2025
İlham Əliyev konqres iştirakçılarına məktub ünvanlayıb
10:40 / 13-06-2025
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
10:29 / 13-06-2025
İran nüvə danışıqlarını dayandırıb
10:02 / 13-06-2025
İranın 6 nüvə alimi öldürülüb
09:57 / 13-06-2025
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
09:27 / 13-06-2025
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
09:22 / 13-06-2025
Yardımlıda traktor aşıb
09:05 / 13-06-2025
İranın Ali Rəhbəri ölən generalların yerinə müvəqqəti təyinat edib
08:50 / 13-06-2025
Xamneinin ağır yaralanan müşaviri ölüb - Yenilənib
08:36 / 13-06-2025
Ananın Antalyada atdığı uşaq Rusiyaya qaytarılıb
08:30 / 13-06-2025
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
08:17 / 13-06-2025
“Google”nin fəaliyyətində nasazlıq yaranıb
08:09 / 13-06-2025
Xabarovskda qızıl mədəni yanır
08:06 / 13-06-2025
Donald Tramp: “Rusiya və Ukrayna məni məyus edib”
08:01 / 13-06-2025
Mariya Zaxarovanın ironiyası...
07:48 / 13-06-2025
İrana hücum səbəbindən 10-dan çox aviareys Bakıya enib
07:42 / 13-06-2025
İsrail İrana beş zərbə endirib
07:37 / 13-06-2025
Pentaqonun Qrenlandiya və Panama üçün “xüsusi strategiyası” var
07:30 / 13-06-2025
İranın ali rəhbəri İsraili hədələyir
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
19:57 / 12-06-2025
"Naxçıvan" TV-nin sədri vəzifədən azad edilib - Təyinat
19:22 / 12-06-2025
Almaniya Ukraynanın silahlanmasına əlavə vəsait ayıracaq
18:33 / 12-06-2025
Fransa İranın nüvə eskalasiyasını pisləyir
18:19 / 12-06-2025
Uşaqların sosial şəbəkələrə girişi qadağan ediləcək
18:01 / 12-06-2025
İlham Əliyev Baş nazirə başsağlığı məktubu göndərib
17:51 / 12-06-2025
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
17:38 / 12-06-2025
ƏƏSMN: "Yeni sosial islahat paketi 3 milyon insanı əhatə edir"
17:33 / 12-06-2025
Prezident Şuşa ilə bağlı sərəncam imzalayıb
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
18:45 / 10-06-2025
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
13:40 / 11-06-2025
Professor: Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur
11:18 / 10-06-2025
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
Marşal planı...
Tarix: 12-07-2022 15:39 | Bölmə: Slayd
1947-ci il iyulun 12-də Fransa paytaxtı Paris İkinci Dünya Müharibəsindən zərər çəkmiş Avropanın 16 ölkəsinin nümayəndə heyətini qəbul edib.
Reyting.az ABŞ-dan maliyyə yardımı almaq ərəfəsində borcalanların əl atdıqları bəzi intriqa və hiylələri, habelə SSRİ-nin “xüsusi mövqeyi” haqqında xatirələri təqdim edir:
1947-ci ilin yayında Parisdə İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Avropanın yenidən qurulması, yəni Marşal planı müzakirə olunurdu. Planı hazırlamaq üçün iclasda Hollandiya nümayəndə heyətinin katibi olan iqtisadçı Ernst van der Beigel deyib:
“Görüşümüzün keçirildiyi Petit Palaisdə kondisioner yox idi. Səhər saat 8-də başladıq və axşam saat 10-dan əvvəl dəhşətli boğulma içində getdik. Amma heyrətamiz idi!”.
Marşal planının müharibədən sonrakı Qərbi Avropaya necə kömək etdiyini diqqət yetirdikdə Ukraynanın nə üçün onun “reenkarnasiyasına” ümid etdiyi ortaya çıxır.
Görüşdən bir ay əvvəl amerikalı tarixçi Teodor Uayt Avropa haqqında yazırdı:
“İnsanlar az qidalanır, bəziləri sadəcə acdır, bəziləri oğurlayır, az adam nəyisə paylaşır, hamı aldadır”.
Bir neçə ölkə istisna olmaqla, bütün qitə xarabalıqlar içində idi və onun tezliklə bərpa olunacağına ümidlər illüziya kimi görünürdü. Lakin ABŞ kənarda durmamaq qərarına gəldi, çünki müharibə zamanı ölkənin sənaye potensialı əslində zədələnməmişdi. Üstəlik, ABŞ və qonşu Kanada həddindən artıq istehsalın astanasında idi, çünki müharibə keçmiş və potensial alıcıları, ilk növbədə, avropalıları qana salmışdı.
1947-ci ilin yanvarında general Corc Marşal ABŞ-ın dövlət katibi oldu. Halbuki İkinci Dünya Müharibəsi boyu o, ABŞ Ordusunun Baş Qərargahına rəhbərlik etmişdi.
1947-ci il iyunun 5-də dövlət katibi Corc Marşal özünün Harvard Universitetindəki çıxışında sonradan “Marşal planı” kimi məşhurlaşan planın konturlarını cızdı.
Müharibənin səfalətini yaşamış Avropa çox ağır bir qışdan çıxmışdı. Avropa ölkələrində dönərli valyutaya satıla bilən mallar yox dərəcəsində idi, əlavə olaraq bu ölkələrin çoxundakı sosial-demokratik iqtidarlar liberal fikirli iqtisadçıların irəli sürdükləri ağrıverici bərpa tədbirlərini qəbul etmək niyyətində deyildilər. Əlbəttə, humanitar sahədə islahatlar həyata keçirməklə yanaşı, kommunizmin Qərbə doğru yürüşünün qabağını alan əks addımlara ehtiyac duyulurdu. Belə bir anda Birləşmiş Ştatlar Avropa dövlətlərinə 20 milyard dollarlıq yardım təklif etdi. Ancaq bir şərtlə ki, Avropa dövlətləri bu yardımdan istifadəni çevik, planlı, həm də müştərək şəkildə həyata keçirsinlər.
Avropa dövlətləri ilk dəfə idi ki, bir-biri ilə sıx şəkildə əməkdaşlıq qurmaqla, vahid iqtisadi qurum kimi fəaliyyət göstərəcəkdilər. Marşal həm də Sovet İttifaqına, eləcə də onun Şərqi Avropadakı müttəfiqlərinə də yardım təklif etdi. Fəqət, Stalin bu proqramı bir fənd kimi qəbul edərək bu yardımdan boyun qaçırdı. Stalinin mənfi cavabı ola bilsin, bu planın Konqresdə qəbul olunmağında həlledici əhəmiyyət daşıdı.
Qeyd etmək lazımdır ki, Marşal planı Amerika iqtisadiyyatına da xeyir gətirdi. Çünki Avropa dövlətlərinə yardım şəklində ayrılan pullar məhz Birləşmiş Ştatlarda istehsal olunan məhsulların alınmasına xərclənməliydi və həmin məhsullar Amerika ticarət gəmilərində Atlantik okeanın o tayından bu tayına daşınmalı idi. Bu plan həqiqətən öz işini gördü. Artıq 1953-cü ilə qədər Birləşmiş Ştatlar Avropa iqtisadiyyatına 13 milyard dollar köçürmüşdü, bununla da Avropa iqtisadiyyatı dirçəldi. Bundan əlavə, həmin proqram Qərbi Almaniyanı da əhatə edirdi və ölkənin Qərb hissəsi yenidən Avropa işbirliyinə qatıldı.
Avropanın bərpasından əlavə Marşal planı başqa bir Şuman planını da həyata keçirməyə imkan yaratdı. Şuman planı nəticəsində öncə “Avroatom”, “Kömür və polad birliyi”, sonradan isə “Ümumi bazar” yarandı. Beləliklə, Şuman planı Avropanı inkişaf etdirərək sonradan onun iqtisadi-siyasi cəhətdən tərəqqisinə və birliyinə imkan verdi.
Marşal planı xarici siyasəti xeyirxah və səxavətli görmək istəyənləri, həm də dünyanın reallıqlarından baş çıxaranları xeyli razı saldı; bu plan çox acların qarnını doyurdu, evsiz-eşiksizlərə yurd-yuva bəxş elədi. Ən başlıcası isə, Avropanı dirçəltməklə, kommunizmin qarşısında keçilməz sədd çəkdi.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-07-2022 15:39 | Bölmə: Slayd
1947-ci il iyulun 12-də Fransa paytaxtı Paris İkinci Dünya Müharibəsindən zərər çəkmiş Avropanın 16 ölkəsinin nümayəndə heyətini qəbul edib.
Reyting.az ABŞ-dan maliyyə yardımı almaq ərəfəsində borcalanların əl atdıqları bəzi intriqa və hiylələri, habelə SSRİ-nin “xüsusi mövqeyi” haqqında xatirələri təqdim edir:
1947-ci ilin yayında Parisdə İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Avropanın yenidən qurulması, yəni Marşal planı müzakirə olunurdu. Planı hazırlamaq üçün iclasda Hollandiya nümayəndə heyətinin katibi olan iqtisadçı Ernst van der Beigel deyib:
“Görüşümüzün keçirildiyi Petit Palaisdə kondisioner yox idi. Səhər saat 8-də başladıq və axşam saat 10-dan əvvəl dəhşətli boğulma içində getdik. Amma heyrətamiz idi!”.
Marşal planının müharibədən sonrakı Qərbi Avropaya necə kömək etdiyini diqqət yetirdikdə Ukraynanın nə üçün onun “reenkarnasiyasına” ümid etdiyi ortaya çıxır.
Görüşdən bir ay əvvəl amerikalı tarixçi Teodor Uayt Avropa haqqında yazırdı:
“İnsanlar az qidalanır, bəziləri sadəcə acdır, bəziləri oğurlayır, az adam nəyisə paylaşır, hamı aldadır”.
Bir neçə ölkə istisna olmaqla, bütün qitə xarabalıqlar içində idi və onun tezliklə bərpa olunacağına ümidlər illüziya kimi görünürdü. Lakin ABŞ kənarda durmamaq qərarına gəldi, çünki müharibə zamanı ölkənin sənaye potensialı əslində zədələnməmişdi. Üstəlik, ABŞ və qonşu Kanada həddindən artıq istehsalın astanasında idi, çünki müharibə keçmiş və potensial alıcıları, ilk növbədə, avropalıları qana salmışdı.
1947-ci ilin yanvarında general Corc Marşal ABŞ-ın dövlət katibi oldu. Halbuki İkinci Dünya Müharibəsi boyu o, ABŞ Ordusunun Baş Qərargahına rəhbərlik etmişdi.
1947-ci il iyunun 5-də dövlət katibi Corc Marşal özünün Harvard Universitetindəki çıxışında sonradan “Marşal planı” kimi məşhurlaşan planın konturlarını cızdı.
Müharibənin səfalətini yaşamış Avropa çox ağır bir qışdan çıxmışdı. Avropa ölkələrində dönərli valyutaya satıla bilən mallar yox dərəcəsində idi, əlavə olaraq bu ölkələrin çoxundakı sosial-demokratik iqtidarlar liberal fikirli iqtisadçıların irəli sürdükləri ağrıverici bərpa tədbirlərini qəbul etmək niyyətində deyildilər. Əlbəttə, humanitar sahədə islahatlar həyata keçirməklə yanaşı, kommunizmin Qərbə doğru yürüşünün qabağını alan əks addımlara ehtiyac duyulurdu. Belə bir anda Birləşmiş Ştatlar Avropa dövlətlərinə 20 milyard dollarlıq yardım təklif etdi. Ancaq bir şərtlə ki, Avropa dövlətləri bu yardımdan istifadəni çevik, planlı, həm də müştərək şəkildə həyata keçirsinlər.
Avropa dövlətləri ilk dəfə idi ki, bir-biri ilə sıx şəkildə əməkdaşlıq qurmaqla, vahid iqtisadi qurum kimi fəaliyyət göstərəcəkdilər. Marşal həm də Sovet İttifaqına, eləcə də onun Şərqi Avropadakı müttəfiqlərinə də yardım təklif etdi. Fəqət, Stalin bu proqramı bir fənd kimi qəbul edərək bu yardımdan boyun qaçırdı. Stalinin mənfi cavabı ola bilsin, bu planın Konqresdə qəbul olunmağında həlledici əhəmiyyət daşıdı.
Qeyd etmək lazımdır ki, Marşal planı Amerika iqtisadiyyatına da xeyir gətirdi. Çünki Avropa dövlətlərinə yardım şəklində ayrılan pullar məhz Birləşmiş Ştatlarda istehsal olunan məhsulların alınmasına xərclənməliydi və həmin məhsullar Amerika ticarət gəmilərində Atlantik okeanın o tayından bu tayına daşınmalı idi. Bu plan həqiqətən öz işini gördü. Artıq 1953-cü ilə qədər Birləşmiş Ştatlar Avropa iqtisadiyyatına 13 milyard dollar köçürmüşdü, bununla da Avropa iqtisadiyyatı dirçəldi. Bundan əlavə, həmin proqram Qərbi Almaniyanı da əhatə edirdi və ölkənin Qərb hissəsi yenidən Avropa işbirliyinə qatıldı.
Avropanın bərpasından əlavə Marşal planı başqa bir Şuman planını da həyata keçirməyə imkan yaratdı. Şuman planı nəticəsində öncə “Avroatom”, “Kömür və polad birliyi”, sonradan isə “Ümumi bazar” yarandı. Beləliklə, Şuman planı Avropanı inkişaf etdirərək sonradan onun iqtisadi-siyasi cəhətdən tərəqqisinə və birliyinə imkan verdi.
Marşal planı xarici siyasəti xeyirxah və səxavətli görmək istəyənləri, həm də dünyanın reallıqlarından baş çıxaranları xeyli razı saldı; bu plan çox acların qarnını doyurdu, evsiz-eşiksizlərə yurd-yuva bəxş elədi. Ən başlıcası isə, Avropanı dirçəltməklə, kommunizmin qarşısında keçilməz sədd çəkdi.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
Bu gün, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
Bu gün, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
Bu gün, 07:48
İrana hücum səbəbindən 10-dan çox aviareys Bakıya enib
Bu gün, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
Dünən, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
Dünən, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
Dünən, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
Dünən, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
2-06-2025, 14:02
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
2-06-2025, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
2-06-2025, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
