09:56 / 07-08-2025
İran ABŞ-dan bəzi mesajlar alıb
09:40 / 07-08-2025
Şəmkirdə ağır qəza: 7 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var - (Yenilənib)
09:34 / 07-08-2025
İspaniya "F-35" qırıcısı almağı dayandırıb
09:26 / 07-08-2025
İdmançı xanıma görə Rusiya ilə Türkiyə arasında narazılıq yaranıb
09:20 / 07-08-2025
Tramp Rusiya-Ukrayna müharibəsini dayandırır?
09:13 / 07-08-2025
ABŞ və Avropa Rusiya ilə ticarəti davam etdirir
08:42 / 07-08-2025
Çində asma körpünün kabeli qırılıb, ölənlər var
08:34 / 07-08-2025
Tramp Çinə yeni rüsumlar tətbiq edə bilər
08:24 / 07-08-2025
Ancelina Coli Bred Pitti “sirləri” açmaqla hədələyir
08:11 / 07-08-2025
Xəzərin dibi ilə fiber-optik kabel çəkilir
07:57 / 07-08-2025
Kiyev “Oreşnik”-in Belarusda yerləşdirilməsini pozmaq niyyətindədir
00:07 / 07-08-2025
Zelenski: "Rusiya indi atəşkəsə daha çox meyillidir"
20:47 / 06-08-2025
Xaricdə təhsil alan 107 nəfərin diplomu tanınmayıb
20:15 / 06-08-2025
Rusiyalı professoru dövlətə xəyanət ittihamı ilə həbs ediblər
18:44 / 06-08-2025
Rusiya Ukrayna məsələsində Amerika tərəfinə siqnallar ötürüb
17:50 / 06-08-2025
Azərbaycan-ABŞ münasibətləri...
17:37 / 06-08-2025
"Microsoft" 2-ci səviyyəli kvant kompüteri yaradır - Foto
16:37 / 06-08-2025
Türkiyə millisinin futbolçusu "Bolonya"ya keçib
16:26 / 06-08-2025
Dövlət Məşğulluq Agentliyi “Azpetrol"dan 137 min manatlıq yanacaq alır
16:08 / 06-08-2025
Sabiq maliyyə xidmət rəisinin məhkəməsi başlayıb
16:05 / 06-08-2025
Mərc və qumar oyunları təşkil edən dəstə üzvləri saxlanılıb
15:44 / 06-08-2025
Ukrayna bir gündə 1155-dən çox hərbçisini itirib
15:12 / 06-08-2025
Prezident İlham Əliyevin ABŞ səfəri: Yeni geosiyasi reallıqların təntənəsi
14:52 / 06-08-2025
Rusiya Ukraynada Azərbaycan qazının ötürüldüyü stansiyaya zərbə endirib
14:42 / 06-08-2025
“biletim.az” portalında icazələr avtomatik verilir
14:38 / 06-08-2025
Təhlükə: çimərliklər, otellər və düşərgələr boşaldılıb - Foto
14:30 / 06-08-2025
Rusiya və Çin hərbi qüvvələrini səfərbər edib
14:20 / 06-08-2025
Elektron xidmətlərlə bağlı yeni qaydalar təsdiqlənib
14:15 / 06-08-2025
Təranə Muradova: “Sevgisiz heç nə yaratmaq mümkün deyil” - Müsahibə
13:29 / 06-08-2025
Trampın xüsusi nümayəndəsi Putinlə görüşüb - (Yenilənib)
10:28 / 04-08-2025
Akif Əlinin yeni kitabı işıq üzü görüb - Fotolar
13:53 / 03-08-2025
Xalq yazıçısı Elçin Əfəndiyev vəfat edib
20:40 / 02-08-2025
Moskvada Azərbaycan diasporunun rəhbəri saxlanılıb
13:44 / 03-08-2025
Bu gün 783 nəfər dövlət qulluğuna imtahan verib - (Yenilənib)
11:49 / 04-08-2025
Mərkəzi Asiyanı böyük problemlərdən xilas etməyə çalışırlar
10:06 / 02-08-2025
İran-Azərbaycan dövlət sərhədini pozmaq istəyiblər - Fotolar
11:19 / 05-08-2025
Türkiyə böyük təhlükə ilə üzləşib - Ankara təcili müharibəyə hazırlaşmalıdır
18:33 / 04-08-2025
Ermənilər Azərbaycan Ordusu ilə bağlı yalan məlumat yayıb
14:38 / 04-08-2025
Pezeşkian münasibətləri normallaşdırmağa çalışır, amma… - Professor
11:14 / 02-08-2025
Tramp: Rusiya ilə nüvə müharibəsinə hazırıq
18:04 / 02-08-2025
Sabirabadda yaşlı kişi azyaşlıya qarşı əxlaqsızlıq edib
Marşal planı...
Tarix: 12-07-2022 15:39 | Bölmə: Slayd
1947-ci il iyulun 12-də Fransa paytaxtı Paris İkinci Dünya Müharibəsindən zərər çəkmiş Avropanın 16 ölkəsinin nümayəndə heyətini qəbul edib.
Reyting.az ABŞ-dan maliyyə yardımı almaq ərəfəsində borcalanların əl atdıqları bəzi intriqa və hiylələri, habelə SSRİ-nin “xüsusi mövqeyi” haqqında xatirələri təqdim edir:
1947-ci ilin yayında Parisdə İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Avropanın yenidən qurulması, yəni Marşal planı müzakirə olunurdu. Planı hazırlamaq üçün iclasda Hollandiya nümayəndə heyətinin katibi olan iqtisadçı Ernst van der Beigel deyib:
“Görüşümüzün keçirildiyi Petit Palaisdə kondisioner yox idi. Səhər saat 8-də başladıq və axşam saat 10-dan əvvəl dəhşətli boğulma içində getdik. Amma heyrətamiz idi!”.
Marşal planının müharibədən sonrakı Qərbi Avropaya necə kömək etdiyini diqqət yetirdikdə Ukraynanın nə üçün onun “reenkarnasiyasına” ümid etdiyi ortaya çıxır.
Görüşdən bir ay əvvəl amerikalı tarixçi Teodor Uayt Avropa haqqında yazırdı:
“İnsanlar az qidalanır, bəziləri sadəcə acdır, bəziləri oğurlayır, az adam nəyisə paylaşır, hamı aldadır”.
Bir neçə ölkə istisna olmaqla, bütün qitə xarabalıqlar içində idi və onun tezliklə bərpa olunacağına ümidlər illüziya kimi görünürdü. Lakin ABŞ kənarda durmamaq qərarına gəldi, çünki müharibə zamanı ölkənin sənaye potensialı əslində zədələnməmişdi. Üstəlik, ABŞ və qonşu Kanada həddindən artıq istehsalın astanasında idi, çünki müharibə keçmiş və potensial alıcıları, ilk növbədə, avropalıları qana salmışdı.
1947-ci ilin yanvarında general Corc Marşal ABŞ-ın dövlət katibi oldu. Halbuki İkinci Dünya Müharibəsi boyu o, ABŞ Ordusunun Baş Qərargahına rəhbərlik etmişdi.
1947-ci il iyunun 5-də dövlət katibi Corc Marşal özünün Harvard Universitetindəki çıxışında sonradan “Marşal planı” kimi məşhurlaşan planın konturlarını cızdı.
Müharibənin səfalətini yaşamış Avropa çox ağır bir qışdan çıxmışdı. Avropa ölkələrində dönərli valyutaya satıla bilən mallar yox dərəcəsində idi, əlavə olaraq bu ölkələrin çoxundakı sosial-demokratik iqtidarlar liberal fikirli iqtisadçıların irəli sürdükləri ağrıverici bərpa tədbirlərini qəbul etmək niyyətində deyildilər. Əlbəttə, humanitar sahədə islahatlar həyata keçirməklə yanaşı, kommunizmin Qərbə doğru yürüşünün qabağını alan əks addımlara ehtiyac duyulurdu. Belə bir anda Birləşmiş Ştatlar Avropa dövlətlərinə 20 milyard dollarlıq yardım təklif etdi. Ancaq bir şərtlə ki, Avropa dövlətləri bu yardımdan istifadəni çevik, planlı, həm də müştərək şəkildə həyata keçirsinlər.
Avropa dövlətləri ilk dəfə idi ki, bir-biri ilə sıx şəkildə əməkdaşlıq qurmaqla, vahid iqtisadi qurum kimi fəaliyyət göstərəcəkdilər. Marşal həm də Sovet İttifaqına, eləcə də onun Şərqi Avropadakı müttəfiqlərinə də yardım təklif etdi. Fəqət, Stalin bu proqramı bir fənd kimi qəbul edərək bu yardımdan boyun qaçırdı. Stalinin mənfi cavabı ola bilsin, bu planın Konqresdə qəbul olunmağında həlledici əhəmiyyət daşıdı.
Qeyd etmək lazımdır ki, Marşal planı Amerika iqtisadiyyatına da xeyir gətirdi. Çünki Avropa dövlətlərinə yardım şəklində ayrılan pullar məhz Birləşmiş Ştatlarda istehsal olunan məhsulların alınmasına xərclənməliydi və həmin məhsullar Amerika ticarət gəmilərində Atlantik okeanın o tayından bu tayına daşınmalı idi. Bu plan həqiqətən öz işini gördü. Artıq 1953-cü ilə qədər Birləşmiş Ştatlar Avropa iqtisadiyyatına 13 milyard dollar köçürmüşdü, bununla da Avropa iqtisadiyyatı dirçəldi. Bundan əlavə, həmin proqram Qərbi Almaniyanı da əhatə edirdi və ölkənin Qərb hissəsi yenidən Avropa işbirliyinə qatıldı.
Avropanın bərpasından əlavə Marşal planı başqa bir Şuman planını da həyata keçirməyə imkan yaratdı. Şuman planı nəticəsində öncə “Avroatom”, “Kömür və polad birliyi”, sonradan isə “Ümumi bazar” yarandı. Beləliklə, Şuman planı Avropanı inkişaf etdirərək sonradan onun iqtisadi-siyasi cəhətdən tərəqqisinə və birliyinə imkan verdi.
Marşal planı xarici siyasəti xeyirxah və səxavətli görmək istəyənləri, həm də dünyanın reallıqlarından baş çıxaranları xeyli razı saldı; bu plan çox acların qarnını doyurdu, evsiz-eşiksizlərə yurd-yuva bəxş elədi. Ən başlıcası isə, Avropanı dirçəltməklə, kommunizmin qarşısında keçilməz sədd çəkdi.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-07-2022 15:39 | Bölmə: Slayd
1947-ci il iyulun 12-də Fransa paytaxtı Paris İkinci Dünya Müharibəsindən zərər çəkmiş Avropanın 16 ölkəsinin nümayəndə heyətini qəbul edib.
Reyting.az ABŞ-dan maliyyə yardımı almaq ərəfəsində borcalanların əl atdıqları bəzi intriqa və hiylələri, habelə SSRİ-nin “xüsusi mövqeyi” haqqında xatirələri təqdim edir:
1947-ci ilin yayında Parisdə İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Avropanın yenidən qurulması, yəni Marşal planı müzakirə olunurdu. Planı hazırlamaq üçün iclasda Hollandiya nümayəndə heyətinin katibi olan iqtisadçı Ernst van der Beigel deyib:
“Görüşümüzün keçirildiyi Petit Palaisdə kondisioner yox idi. Səhər saat 8-də başladıq və axşam saat 10-dan əvvəl dəhşətli boğulma içində getdik. Amma heyrətamiz idi!”.
Marşal planının müharibədən sonrakı Qərbi Avropaya necə kömək etdiyini diqqət yetirdikdə Ukraynanın nə üçün onun “reenkarnasiyasına” ümid etdiyi ortaya çıxır.
Görüşdən bir ay əvvəl amerikalı tarixçi Teodor Uayt Avropa haqqında yazırdı:
“İnsanlar az qidalanır, bəziləri sadəcə acdır, bəziləri oğurlayır, az adam nəyisə paylaşır, hamı aldadır”.
Bir neçə ölkə istisna olmaqla, bütün qitə xarabalıqlar içində idi və onun tezliklə bərpa olunacağına ümidlər illüziya kimi görünürdü. Lakin ABŞ kənarda durmamaq qərarına gəldi, çünki müharibə zamanı ölkənin sənaye potensialı əslində zədələnməmişdi. Üstəlik, ABŞ və qonşu Kanada həddindən artıq istehsalın astanasında idi, çünki müharibə keçmiş və potensial alıcıları, ilk növbədə, avropalıları qana salmışdı.
1947-ci ilin yanvarında general Corc Marşal ABŞ-ın dövlət katibi oldu. Halbuki İkinci Dünya Müharibəsi boyu o, ABŞ Ordusunun Baş Qərargahına rəhbərlik etmişdi.
1947-ci il iyunun 5-də dövlət katibi Corc Marşal özünün Harvard Universitetindəki çıxışında sonradan “Marşal planı” kimi məşhurlaşan planın konturlarını cızdı.
Müharibənin səfalətini yaşamış Avropa çox ağır bir qışdan çıxmışdı. Avropa ölkələrində dönərli valyutaya satıla bilən mallar yox dərəcəsində idi, əlavə olaraq bu ölkələrin çoxundakı sosial-demokratik iqtidarlar liberal fikirli iqtisadçıların irəli sürdükləri ağrıverici bərpa tədbirlərini qəbul etmək niyyətində deyildilər. Əlbəttə, humanitar sahədə islahatlar həyata keçirməklə yanaşı, kommunizmin Qərbə doğru yürüşünün qabağını alan əks addımlara ehtiyac duyulurdu. Belə bir anda Birləşmiş Ştatlar Avropa dövlətlərinə 20 milyard dollarlıq yardım təklif etdi. Ancaq bir şərtlə ki, Avropa dövlətləri bu yardımdan istifadəni çevik, planlı, həm də müştərək şəkildə həyata keçirsinlər.
Avropa dövlətləri ilk dəfə idi ki, bir-biri ilə sıx şəkildə əməkdaşlıq qurmaqla, vahid iqtisadi qurum kimi fəaliyyət göstərəcəkdilər. Marşal həm də Sovet İttifaqına, eləcə də onun Şərqi Avropadakı müttəfiqlərinə də yardım təklif etdi. Fəqət, Stalin bu proqramı bir fənd kimi qəbul edərək bu yardımdan boyun qaçırdı. Stalinin mənfi cavabı ola bilsin, bu planın Konqresdə qəbul olunmağında həlledici əhəmiyyət daşıdı.
Qeyd etmək lazımdır ki, Marşal planı Amerika iqtisadiyyatına da xeyir gətirdi. Çünki Avropa dövlətlərinə yardım şəklində ayrılan pullar məhz Birləşmiş Ştatlarda istehsal olunan məhsulların alınmasına xərclənməliydi və həmin məhsullar Amerika ticarət gəmilərində Atlantik okeanın o tayından bu tayına daşınmalı idi. Bu plan həqiqətən öz işini gördü. Artıq 1953-cü ilə qədər Birləşmiş Ştatlar Avropa iqtisadiyyatına 13 milyard dollar köçürmüşdü, bununla da Avropa iqtisadiyyatı dirçəldi. Bundan əlavə, həmin proqram Qərbi Almaniyanı da əhatə edirdi və ölkənin Qərb hissəsi yenidən Avropa işbirliyinə qatıldı.
Avropanın bərpasından əlavə Marşal planı başqa bir Şuman planını da həyata keçirməyə imkan yaratdı. Şuman planı nəticəsində öncə “Avroatom”, “Kömür və polad birliyi”, sonradan isə “Ümumi bazar” yarandı. Beləliklə, Şuman planı Avropanı inkişaf etdirərək sonradan onun iqtisadi-siyasi cəhətdən tərəqqisinə və birliyinə imkan verdi.
Marşal planı xarici siyasəti xeyirxah və səxavətli görmək istəyənləri, həm də dünyanın reallıqlarından baş çıxaranları xeyli razı saldı; bu plan çox acların qarnını doyurdu, evsiz-eşiksizlərə yurd-yuva bəxş elədi. Ən başlıcası isə, Avropanı dirçəltməklə, kommunizmin qarşısında keçilməz sədd çəkdi.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 09:20
Tramp Rusiya-Ukrayna müharibəsini dayandırır?
Bu gün, 09:13
ABŞ və Avropa Rusiya ilə ticarəti davam etdirir
Bu gün, 08:11
Xəzərin dibi ilə fiber-optik kabel çəkilir
Dünən, 11:39
İran nə etmək istəyir?
Dünən, 10:12
Üç ölkə Türkiyəyə qarşı birləşib
Dünən, 08:17
Bu həftə ABŞ-da Əliyev-Paşinyan görüşü ola bilər
5-08-2025, 12:05
Sülh sazişi nə vaxt imzalanacaq?
5-08-2025, 08:37
Rusiya Trampın ultimatumuna cavabı gecikdirir
4-08-2025, 17:12
Tramp-Putin görüşü Pekində reallaşa bilər
4-08-2025, 16:34
Hərbi ekspert: Cəbhədə real dəyişiklik baş vermir
4-08-2025, 15:02
Ruslar şovinizmdən əl çəkmir
4-08-2025, 14:38
Pezeşkian münasibətləri normallaşdırmağa çalışır, amma… - Professor
4-08-2025, 11:49
Mərkəzi Asiyanı böyük problemlərdən xilas etməyə çalışırlar
4-08-2025, 11:00
Dövlət Proqramı: 500 nəfər xaricdə təhsil almaq hüququ qazanıb
1-08-2025, 16:41
Mollazadə: Pezeşkian Azərbaycanla münasibətləri düzəltmək istəsə də, bu, çətin olacaq
1-08-2025, 15:18
Kreml Azərbaycanla gərginliyi artırır
1-08-2025, 13:36
Professor: Beşinci kolon yenidən fəallaşıb
1-08-2025, 11:47
Üçüncü Dünya müharibəsinin səbəbi azalan şirin su resursu olacaq
1-08-2025, 10:50
ABŞ Əliyev və Paşinyanı sülh sazişini imzalamağa tələsdirir
1-08-2025, 07:48
İran ABŞ-dan təzminat tələb edir
1-08-2025, 07:38
Bakı-Tbilisi-Ceyhanın gücü artırılacaq
31-07-2025, 13:01
İranda hakimiyyətə Pəhləvi gələcək, yoxsa...
31-07-2025, 09:25
Rus ordusu Ukraynanın daha bir şəhərini ələ keçirib
30-07-2025, 17:21
Qitələr sürətlə quruyur - Xəbərdarlıq
30-07-2025, 16:57
Yer kürəsində yeni fəsillər yaranıb
30-07-2025, 15:00
İcbari Tibbi Sığorta Fondu tələbləri pozub
30-07-2025, 14:54
Dövlət Agentliyində yoxlama - Nöqsanlar aşkarlanb
30-07-2025, 14:53
Tarif Şurası istilik təchizatını bahalaşdırıb
30-07-2025, 13:06
İsrail-İran: üfüqdə yeni müharibə görünürmü?
30-07-2025, 12:37
Rusiya Azərbaycan diasporunun rəhbərini axtarışa verib - Foto
30-07-2025, 12:17
Kreml Trampın sülh təklifini niyə rədd edir?
30-07-2025, 11:29
Yaşayış üçün əlverişli planet kəşf edilib - Foto
30-07-2025, 10:36
Rus ordusu üç bölgədə irəliləyir - Foto
30-07-2025, 08:16
Güclü zəlzələ sunamiyə səbəb olub - (Yenilənib)
29-07-2025, 15:07
İsazadə: Rusiyada şovinizm yüksək həddə çatıb
29-07-2025, 13:59
Cəlaloğlu: Sabitlik hər an pozula bilər
29-07-2025, 12:11
Pezeşkianın fəallığı: hakimiyyətdə kosmetik, yoxsa real dəyişiklik?
29-07-2025, 11:23
Azərbaycana PUA ilə narkotik keçirmək istəyiblər - Foto
28-07-2025, 19:16
DTX imtahanlarda fırıldaqçılıq edən şəbəkə üzvlərini saxlayıb
28-07-2025, 17:26
Kosmik rəqabət güclənir - Yeni proqrama start verilir
28-07-2025, 14:58
Vilayəti Azərbaycana qarşı düşmən mövqeyindən çəkilmir - Foto
28-07-2025, 11:32
Qazaxıstan neftinin Rusiyadan yan keçməklə nəqli: Azərbaycan nəqli məhdudlaşdıracaq
28-07-2025, 11:00
Novxanı çimərliyində iki nəfərin meyiti tapılıb
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
