18:00 / 16-09-2025
Dövlətə məxsus 55 maşın hərracda satılıb
17:44 / 16-09-2025
Prezidentin Azərbaycana səfəri başa çatıb - Fotolar
17:39 / 16-09-2025
Ali Məhkəmənin hakimi təqaüdə göndərilib
17:36 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ prezidentlərinin geniş tərkibdə görüşü olub - Fotolar
17:23 / 16-09-2025
ATƏT rəsmisi: "Minsk prosesinin bağlanması ilə bağlı qərarın icrasına başlanılıb"
17:08 / 16-09-2025
Sabah leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
16:46 / 16-09-2025
Ağacın 1 qramı 10 min dollardır
16:41 / 16-09-2025
Prezidentlər güllələnmiş heykəllərə baxıblar - Fotolar
16:35 / 16-09-2025
Zaqatala sakini bağında döyülüb
16:25 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ liderləri Şuşa qalasının önündə - Foto
16:09 / 16-09-2025
Prezidentlər Cıdır düzündə Qarabağ atlarının şousunu izləyiblər - Fotolar
16:07 / 16-09-2025
Deputat: Şərtimizi yerinə yetirsinlər, sülh sazişinə hazırlaşaq
15:55 / 16-09-2025
İlham Əliyev və BƏƏ prezidenti Yeni Şuşa məscidində - Fotolar
15:39 / 16-09-2025
Azərbaycan və BƏƏ prezidentləri Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialında olublar - Fotolar
15:20 / 16-09-2025
Bakıda Beynəlxalq Kitab Sərgisi keçiriləcək
15:11 / 16-09-2025
Cəlilabadda məktəbli bıçaqlanıb
15:07 / 16-09-2025
Nigar Köçərlinin kitabları müsadirə olunub? - Açıqlama
14:55 / 16-09-2025
Alla Puqaçovanın son müsahibəsi 16 milyondan çox baxış toplayıb
14:50 / 16-09-2025
Prezident iqamətgahı üzərindən uçan PUA ələ keçirilib
14:44 / 16-09-2025
İsrail iqtisadiyyatını ağır sınaqlar gözləyir
14:06 / 16-09-2025
Xalq artisti II Fəxri xiyabanda dəfn olunub - Yenilənib
13:39 / 16-09-2025
Prezidentlər Füzulidən sonra Şuşaya gediblər - Fotolar
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
13:27 / 16-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:57 / 16-09-2025
Əliyar Ağayev “Bayer”in oyununa təyinat alıb
12:53 / 16-09-2025
Əlisəmid Kür reanimasiyaya yerləşdirilib
12:45 / 16-09-2025
Deputat: “Əvvəlcə ingilis-rus, sonra Azərbaycan dilində yazırlar”
12:39 / 16-09-2025
“Qərbi Azərbaycanın Səsi”nin əhəmiyyəti hiss olunur
12:23 / 16-09-2025
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti Füzuliyə gəlib - Fotolar
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
10:50 / 12-09-2025
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
22:10 / 12-09-2025
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
09:10 / 12-09-2025
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:21 / 12-09-2025
Netanyahu: Fələstin dövləti olmayacaq
Vaşinqton Ərdoğandan qurtulmağa ümid edir - Rus nəşri
Tarix: 14-03-2023 11:59 | Bölmə: Slayd
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan mayın 14-də keçiriləcək 28-ci çağırış prezident və parlament seçkilərinə hazırlıqla bağlı sərəncam imzalayıb. Bu, ölkədə seçki kampaniyasının rəsmi başlanması deməkdir.
Ərdoğan, həmçinin xatırladıb ki, seçkilər əvvəlcə iyunun 18-nə təyin edilib, lakin prezident “Konstitusiyanın 116-cı maddəsinin verdiyi səlahiyyətlərdən istifadə edərək” səsverməni mayın 14-nə təxirə salıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, iyunun 18-dən mayın 14-nə qədər olan bir aydakı fərq yalnız zahirən əhəmiyyətsiz görünə bilər, əslində, bu ay önəmlidir:
Bundan əvvəl Türkiyə prezidentinin özü bunu onunla izah etmişdi ki, iyunun 18-də seçkilərin keçirilməsi əhalinin əhəmiyyətli hissəsinin seçkilərdə iştirakına mane ola bilər, çünki ölkədə tələbələrin tətili iyun ayında başlayır, tələbələr isə qohumlarını ziyarət etmək və ya kurortlara getmək üçün yola düşürlər.
Arqument tamamilə inandırıcı deyil. Mütəxəssislərin hələ də həll edə bilmədiyi müəyyən bir sirri gizlədir.
Hətta bəzi Şərq astroloqlarının ən mühüm dövlət qərarlarının verilmə tarixini ulduzlara və planetlərin mövqeyinə görə təyin edən Ərdoğanla işlədiyinə dair mülahizələr də var. Amma istər Ərdoğanın yaxın çevrəsində, istərsə də müxalifətdə seçkilərin tarixi ilə bağlı böyük müzakirələrin aparılması faktının özü çoxlu suallar yaradıb.
Əvvəlcə Türkiyənin KONDA araşdırma şirkətinin baş direktoru Bəkir Ağırdır hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) növbədənkənar seçkilərə gedə biləcəyini və 2022-ci ilin may-noyabr ayları arasında keçirilə biləcəyini söyləyib. Paralel olaraq AKP bir il müddətinə seçkilərin keçirilməsini qadağan edən qanun layihəsi hazırlayırdı.
Türkiyənin “Hürriyet” nəşrinin bununla bağlı yazdığı kimi, “qanun layihəsi parlamentə daxil olmaq üçün tələb edilən seçki baryerinin ölkə üzrə 10 faizdən 5 faizə endirilməsi təklifinin bir hissəsidir”. Təklifdə Türkiyənin böyük şəhərlərinin kiçik dairələrə bölünməsi müddəası var idi və seçkilərdə iştirak etmək üçün siyasi partiyanın parlamentdə rəsmi qrupa malik olması tələbi aradan qaldırıldı.
Hakim partiya əvvəllər də erkən seçki ideyasına əl atıb. Əvvəlcə 2019-cu ildə növbəti prezident və parlament seçkilərinin keçirilməsi nəzərdə tutulurdu, bundan sonra ölkədə 2018-ci ilin aprelində referendumla qəbul edilmiş prezidentlik sistemi ilə bağlı müddəalar qüvvəyə minməli idi. Amma Ərdoğan ölkədə növbədənkənar prezident və parlament seçkilərini 2018-ci il iyunun 24-də elan edib. O, bu hərəkətini belə əsaslandırıb:
“Türkiyənin Suriyadakı hərbi əməliyyatları, başda Suriya və İraq olmaqla, bölgədə tarixi əhəmiyyətli hadisələr ölkənin siyasi qeyri-müəyyənliyi aradan qaldırmaq üçün addımlar atmasını zəruri edir”.
Həmin an AKP artıq populyarlığının zirvəsində deyildi və Milliyyətçi Hərəkat Partiyası (MHP) ilə ittifaqda hərəkət etmək məcburiyyətində qaldı.
Türkiyədə seçkilərin təxirə salınması məsələsi əvvəllər də həmişə ciddi motivasiya edilib. Bu dəfə də belə olduğunu söyləmək üçün bütün əsaslar var.
Seçkilərin iyunun 18-dən gec bir tarixə təxirə salınması da nəzərdən keçirilib. Bu, Konstitusiyaya dəyişikliklərlə müşayiət olunub. Amma AKP MHP ilə ittifaqda onları asanlıqla parlamentdən keçirə və ölkənin Mərkəzi Seçki Komissiyasının təsdiqini ala bilib.
Dəhşətli zəlzələdən sonra bütün seçki dövrünün gələn ilə qədər təxirə salınacağı ilə bağlı təkliflər var idi. Bu barədə baş nazirin keçmiş müavini Bülənt Arınç danışıb. Onun sözlərinə görə, “seçkilər dərhal təxirə salınmalıdır, bu, zərurətdir”. Lakin bu variantın qəbuledilməz olduğu ortaya çıxdı.
Ərdoğan isə öz seçimini edib. Onun əməllərinin çoxunu onunla izah etmək olar ki, o, kəşfiyyat kanalları vasitəsilə informasiya almağa başlayıb: ABŞ prezident seçkilərinə “hərbi müdaxilə” imkanını nəzərdən keçirir və iyunun 18-nə nə isə hazırlayırdı.
ABŞ Xarici Əlaqələr Şurası (CFR) hətta Amerikanın hərəkətləri üçün mümkün ssenarilərin təhlili ilə bağlı məqalə dərc edib.
Məqalənin müəllifi, MKİ-nin əməkdaşı Henri Barki yazıb ki, “Ərdoğanın əleyhinə danışmaq lazımdır, çünki Türkiyə Qərbin təsirindən xilas olmaq üçün çox vacib ölkədir”. Ankara bunu ciddi qəbul edib, çünki bu cür mühakimələr Amerika xarici siyasətinin aparıcı ideoloqlarının ideyalarına əsaslanır.
Türkiyənin “Akşam” və “Yeni Şafak” qəzetləri hesab edirlər ki, “Türkiyədən öz xarici siyasət məqsədlərində istifadə etmək üçün Ərdoğanı itaətkar bir oyuncaqla əvəzləmək şansı var, ancaq Türkiyədə sabitliyi poza və orada “Suriya-2”-ni qura bilsələr”.
Bununla bağlı Barki Qərbi Türkiyədə keçiriləcək seçkilərə müdaxilə etməyə çağırsa da, “Türkiyə müxalifətinin düşərgəsində problemlər var”, - deyə şikayətlənib.
Həqiqətən də Türkiyə müxalifəti bir neçə gün davam edən çətin danışıqlardan sonra may seçkilərində Ərdoğana rəqib olaraq Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) 74 yaşlı lideri Kamal Kılıçdaroğlunu seçib. Amma sonda altı partiyadan ibarət müxalifət bloku dağıldı. “İyi Partiya”nın başqanı Meral Akşener “Altılı masa”nı tərk edib. O, qərarını “alyansın millətin iradəsini təmsil etmək qabiliyyətini itirməsi” ilə izah edib.
Daha əvvəl Qərb korporasiyalarından və Avropa ilə bağlı türk oliqarxlarından tamamilə asılı olan Kılıçdaroğlu Ərdoğana bu sözlərlə müraciət etmişdi:
“Bu ölkə sizə 20 il vaxt verib. Sizin sayənizdə çaxnaşmadan sağ çıxdıq. Pandemiya zamanı bizə beş maska lazım idi. Meşələrimiz yanırdı. İqtisadiyyatı çökdürdünüz. Demək olar ki, zəlzələdən məhv olmuşuq. Sən həmişə bacarıqsız olmusan. Biz sizə bir il, bir gün belə verməyəcəyik. Sizin bacarıqsızlığınıza daha dözməyəcəyik”.
Bununla bağlı Türkiyə Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının keçmiş kəşfiyyat rəisi, general-polkovnik İsmayıl Hakkı Pekin xəbərdarlıq edib ki, “Ankarada hakimiyyət dəyişikliyi baş verərsə, özümüzü Yaxın Şərqdə davam edən qlobal döyüşdə qaliblər siyahısında görməyəcəyik".
Ərdoğanın siyasi texnoloqları müxalifət düşərgəsindəki böhran hadisələrinə bacarıqla reaksiya verirlər. Reytinqini durmadan artıran yeganə qüvvə olan “İyi Parti” “böyük oyun”dan ayrılıb, CHP isə özlüyündə xarici qüvvə, Qərb dəyəri səviyyəsinə yetişməyib və “mövcud rejimə alternativ olaraq, bir siyasi partiyaya güvənərək” görünür.
Digər müxalifət partiyalarına gəlincə, onlar kiçik hissələrə bölünüblər. Bu, AKP-yə seçkilərdə manevr etmək və kommunikasiya strategiyasından səmərəli istifadə etmək imkanı yaradır. Amma Türkiyədə ümumi seçkilərlə bağlı siyasi spekulyasiyalar hələ də sona çatmayıb.
AKP fəlakətə verdiyi reaksiyaya görə sərt tənqid dalğasını alt-üst etməlidir. Partiya seçiciləri inandırır ki, baş verən faciə kontekstində indiki rəhbərliyi dəyişməyin mənası yoxdur, bu, ölkə üçün daha böyük problemlərlə doludur. Doğrudan da, daxili siyasi vəziyyətin qaçılmaz mürəkkəbləşməsi halında zərər çəkmiş rayonları kimin və necə bərpa edəcəyi, bunun üçün kimin bütün imkan və səlahiyyətlərə malik olacağı bəlli deyil.
Vaşinqton da oyun oynayır. Yanvarın 16-da ABŞ-ın keçmiş milli təhlükəsizlik müşaviri Con Bolton Şimali Atlantika Alyansını ümumi seçkilər öncəsi Türkiyənin müxalifət partiyalarını dəstəkləməyə çağıraraq, “Ankara özünü NATO-nun məsuliyyətli müttəfiqi kimi aparmır”,- demişdi. Belə çıxa bilər ki, ABŞ Türkiyədə keçirilən seçkilərin nəticələrini tanımır. Bunun üçün Ərdoğanın boğazında sümük olan Türkiyə müxalifətinin kuratorları cəhd edə bilər.
Təsadüfi deyil ki, Ankara “F-35” proqramından çıxarıldıqdan sonra Türkiyəyə “F-16” qırıcılarının tədarükünü dayandırdılar.
Vaşinqton 2023-cü il mayın 14-də keçiriləcək seçkilərin nəticələrini gözləyir və türkiyəli ekspert Hüseyn Bağçının dediyi kimi, “Ərdoğan artıq prezident olmayacaq”, - deyə ümid edir.
Amma Türkiyə siyasi sürprizlər ölkəsidir. Odur ki, nəzəri olaraq “yeni Türkiyə”də gələcək parlamentdə “üçdən ibarət ittifaqın – AKP, MHP və CHP”nin formalaşacağını istisna etmək olmaz və indi birləşmənin məqsədi birgə “amerikalıları burnundan tutmaq” yazısı yalnız hakimiyyət uğrunda mübarizənin görünüşünü əks etdirir.
Təsadüfi deyil ki, Türkiyədə müxalifət ittifaqını “saxta” adlandıran ekspertlər var və hər şey hazırkı prezidentin hakimiyyətinə ciddi təhlükələrin aradan qaldırılmasına gedir.
Ola bilsin ki, Ərdoğan seçkilərdən əvvəl Suriya ilə münasibətlərin nizamlandığını bəyan edəcək, İsraillə münasibətlərdə sıçrayışa imza atacaq, Qərbin sanksiyalarından yan keçmək baxımından Rusiyaya qarşı Qərbə nəsə atacaq, amma ciddi davamı olmayacaq.
Tezliklə hər şey aydın olacaq.
Başqa bir şey odur ki, Türkiyənin xarici siyasətinin uzunmüddətli effektivliyini qiymətləndirmək hələ tezdir, çünki Ərdoğan digər güclərin ziddiyyətləri ilə oynamaq vəziyyətində müəyyən xarici siyasət uğurları əldə edir.
Türkiyə açıq şəkildə Qərbin təsirindən çıxıb və özünü müstəqil geosiyasi oyunçu kimi göstərməyə çalışır. Türkiyənin daxilində türkləri ortaq bir bədbəxtlik ətrafında birləşdirmək faktoru hələ də işləyir və Ərdoğan millətin xilaskarı, imkansızların köməkçisi kimi çıxış edir. Bu, yaxşı işləyə bilər.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-03-2023 11:59 | Bölmə: Slayd
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan mayın 14-də keçiriləcək 28-ci çağırış prezident və parlament seçkilərinə hazırlıqla bağlı sərəncam imzalayıb. Bu, ölkədə seçki kampaniyasının rəsmi başlanması deməkdir.
Ərdoğan, həmçinin xatırladıb ki, seçkilər əvvəlcə iyunun 18-nə təyin edilib, lakin prezident “Konstitusiyanın 116-cı maddəsinin verdiyi səlahiyyətlərdən istifadə edərək” səsverməni mayın 14-nə təxirə salıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, iyunun 18-dən mayın 14-nə qədər olan bir aydakı fərq yalnız zahirən əhəmiyyətsiz görünə bilər, əslində, bu ay önəmlidir:
Bundan əvvəl Türkiyə prezidentinin özü bunu onunla izah etmişdi ki, iyunun 18-də seçkilərin keçirilməsi əhalinin əhəmiyyətli hissəsinin seçkilərdə iştirakına mane ola bilər, çünki ölkədə tələbələrin tətili iyun ayında başlayır, tələbələr isə qohumlarını ziyarət etmək və ya kurortlara getmək üçün yola düşürlər.
Arqument tamamilə inandırıcı deyil. Mütəxəssislərin hələ də həll edə bilmədiyi müəyyən bir sirri gizlədir.
Hətta bəzi Şərq astroloqlarının ən mühüm dövlət qərarlarının verilmə tarixini ulduzlara və planetlərin mövqeyinə görə təyin edən Ərdoğanla işlədiyinə dair mülahizələr də var. Amma istər Ərdoğanın yaxın çevrəsində, istərsə də müxalifətdə seçkilərin tarixi ilə bağlı böyük müzakirələrin aparılması faktının özü çoxlu suallar yaradıb.
Əvvəlcə Türkiyənin KONDA araşdırma şirkətinin baş direktoru Bəkir Ağırdır hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) növbədənkənar seçkilərə gedə biləcəyini və 2022-ci ilin may-noyabr ayları arasında keçirilə biləcəyini söyləyib. Paralel olaraq AKP bir il müddətinə seçkilərin keçirilməsini qadağan edən qanun layihəsi hazırlayırdı.
Türkiyənin “Hürriyet” nəşrinin bununla bağlı yazdığı kimi, “qanun layihəsi parlamentə daxil olmaq üçün tələb edilən seçki baryerinin ölkə üzrə 10 faizdən 5 faizə endirilməsi təklifinin bir hissəsidir”. Təklifdə Türkiyənin böyük şəhərlərinin kiçik dairələrə bölünməsi müddəası var idi və seçkilərdə iştirak etmək üçün siyasi partiyanın parlamentdə rəsmi qrupa malik olması tələbi aradan qaldırıldı.
Hakim partiya əvvəllər də erkən seçki ideyasına əl atıb. Əvvəlcə 2019-cu ildə növbəti prezident və parlament seçkilərinin keçirilməsi nəzərdə tutulurdu, bundan sonra ölkədə 2018-ci ilin aprelində referendumla qəbul edilmiş prezidentlik sistemi ilə bağlı müddəalar qüvvəyə minməli idi. Amma Ərdoğan ölkədə növbədənkənar prezident və parlament seçkilərini 2018-ci il iyunun 24-də elan edib. O, bu hərəkətini belə əsaslandırıb:
“Türkiyənin Suriyadakı hərbi əməliyyatları, başda Suriya və İraq olmaqla, bölgədə tarixi əhəmiyyətli hadisələr ölkənin siyasi qeyri-müəyyənliyi aradan qaldırmaq üçün addımlar atmasını zəruri edir”.
Həmin an AKP artıq populyarlığının zirvəsində deyildi və Milliyyətçi Hərəkat Partiyası (MHP) ilə ittifaqda hərəkət etmək məcburiyyətində qaldı.
Türkiyədə seçkilərin təxirə salınması məsələsi əvvəllər də həmişə ciddi motivasiya edilib. Bu dəfə də belə olduğunu söyləmək üçün bütün əsaslar var.
Seçkilərin iyunun 18-dən gec bir tarixə təxirə salınması da nəzərdən keçirilib. Bu, Konstitusiyaya dəyişikliklərlə müşayiət olunub. Amma AKP MHP ilə ittifaqda onları asanlıqla parlamentdən keçirə və ölkənin Mərkəzi Seçki Komissiyasının təsdiqini ala bilib.
Dəhşətli zəlzələdən sonra bütün seçki dövrünün gələn ilə qədər təxirə salınacağı ilə bağlı təkliflər var idi. Bu barədə baş nazirin keçmiş müavini Bülənt Arınç danışıb. Onun sözlərinə görə, “seçkilər dərhal təxirə salınmalıdır, bu, zərurətdir”. Lakin bu variantın qəbuledilməz olduğu ortaya çıxdı.
Ərdoğan isə öz seçimini edib. Onun əməllərinin çoxunu onunla izah etmək olar ki, o, kəşfiyyat kanalları vasitəsilə informasiya almağa başlayıb: ABŞ prezident seçkilərinə “hərbi müdaxilə” imkanını nəzərdən keçirir və iyunun 18-nə nə isə hazırlayırdı.
ABŞ Xarici Əlaqələr Şurası (CFR) hətta Amerikanın hərəkətləri üçün mümkün ssenarilərin təhlili ilə bağlı məqalə dərc edib.
Məqalənin müəllifi, MKİ-nin əməkdaşı Henri Barki yazıb ki, “Ərdoğanın əleyhinə danışmaq lazımdır, çünki Türkiyə Qərbin təsirindən xilas olmaq üçün çox vacib ölkədir”. Ankara bunu ciddi qəbul edib, çünki bu cür mühakimələr Amerika xarici siyasətinin aparıcı ideoloqlarının ideyalarına əsaslanır.
Türkiyənin “Akşam” və “Yeni Şafak” qəzetləri hesab edirlər ki, “Türkiyədən öz xarici siyasət məqsədlərində istifadə etmək üçün Ərdoğanı itaətkar bir oyuncaqla əvəzləmək şansı var, ancaq Türkiyədə sabitliyi poza və orada “Suriya-2”-ni qura bilsələr”.
Bununla bağlı Barki Qərbi Türkiyədə keçiriləcək seçkilərə müdaxilə etməyə çağırsa da, “Türkiyə müxalifətinin düşərgəsində problemlər var”, - deyə şikayətlənib.
Həqiqətən də Türkiyə müxalifəti bir neçə gün davam edən çətin danışıqlardan sonra may seçkilərində Ərdoğana rəqib olaraq Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) 74 yaşlı lideri Kamal Kılıçdaroğlunu seçib. Amma sonda altı partiyadan ibarət müxalifət bloku dağıldı. “İyi Partiya”nın başqanı Meral Akşener “Altılı masa”nı tərk edib. O, qərarını “alyansın millətin iradəsini təmsil etmək qabiliyyətini itirməsi” ilə izah edib.
Daha əvvəl Qərb korporasiyalarından və Avropa ilə bağlı türk oliqarxlarından tamamilə asılı olan Kılıçdaroğlu Ərdoğana bu sözlərlə müraciət etmişdi:
“Bu ölkə sizə 20 il vaxt verib. Sizin sayənizdə çaxnaşmadan sağ çıxdıq. Pandemiya zamanı bizə beş maska lazım idi. Meşələrimiz yanırdı. İqtisadiyyatı çökdürdünüz. Demək olar ki, zəlzələdən məhv olmuşuq. Sən həmişə bacarıqsız olmusan. Biz sizə bir il, bir gün belə verməyəcəyik. Sizin bacarıqsızlığınıza daha dözməyəcəyik”.
Bununla bağlı Türkiyə Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının keçmiş kəşfiyyat rəisi, general-polkovnik İsmayıl Hakkı Pekin xəbərdarlıq edib ki, “Ankarada hakimiyyət dəyişikliyi baş verərsə, özümüzü Yaxın Şərqdə davam edən qlobal döyüşdə qaliblər siyahısında görməyəcəyik".
Ərdoğanın siyasi texnoloqları müxalifət düşərgəsindəki böhran hadisələrinə bacarıqla reaksiya verirlər. Reytinqini durmadan artıran yeganə qüvvə olan “İyi Parti” “böyük oyun”dan ayrılıb, CHP isə özlüyündə xarici qüvvə, Qərb dəyəri səviyyəsinə yetişməyib və “mövcud rejimə alternativ olaraq, bir siyasi partiyaya güvənərək” görünür.
Digər müxalifət partiyalarına gəlincə, onlar kiçik hissələrə bölünüblər. Bu, AKP-yə seçkilərdə manevr etmək və kommunikasiya strategiyasından səmərəli istifadə etmək imkanı yaradır. Amma Türkiyədə ümumi seçkilərlə bağlı siyasi spekulyasiyalar hələ də sona çatmayıb.
AKP fəlakətə verdiyi reaksiyaya görə sərt tənqid dalğasını alt-üst etməlidir. Partiya seçiciləri inandırır ki, baş verən faciə kontekstində indiki rəhbərliyi dəyişməyin mənası yoxdur, bu, ölkə üçün daha böyük problemlərlə doludur. Doğrudan da, daxili siyasi vəziyyətin qaçılmaz mürəkkəbləşməsi halında zərər çəkmiş rayonları kimin və necə bərpa edəcəyi, bunun üçün kimin bütün imkan və səlahiyyətlərə malik olacağı bəlli deyil.
Vaşinqton da oyun oynayır. Yanvarın 16-da ABŞ-ın keçmiş milli təhlükəsizlik müşaviri Con Bolton Şimali Atlantika Alyansını ümumi seçkilər öncəsi Türkiyənin müxalifət partiyalarını dəstəkləməyə çağıraraq, “Ankara özünü NATO-nun məsuliyyətli müttəfiqi kimi aparmır”,- demişdi. Belə çıxa bilər ki, ABŞ Türkiyədə keçirilən seçkilərin nəticələrini tanımır. Bunun üçün Ərdoğanın boğazında sümük olan Türkiyə müxalifətinin kuratorları cəhd edə bilər.
Təsadüfi deyil ki, Ankara “F-35” proqramından çıxarıldıqdan sonra Türkiyəyə “F-16” qırıcılarının tədarükünü dayandırdılar.
Vaşinqton 2023-cü il mayın 14-də keçiriləcək seçkilərin nəticələrini gözləyir və türkiyəli ekspert Hüseyn Bağçının dediyi kimi, “Ərdoğan artıq prezident olmayacaq”, - deyə ümid edir.
Amma Türkiyə siyasi sürprizlər ölkəsidir. Odur ki, nəzəri olaraq “yeni Türkiyə”də gələcək parlamentdə “üçdən ibarət ittifaqın – AKP, MHP və CHP”nin formalaşacağını istisna etmək olmaz və indi birləşmənin məqsədi birgə “amerikalıları burnundan tutmaq” yazısı yalnız hakimiyyət uğrunda mübarizənin görünüşünü əks etdirir.
Təsadüfi deyil ki, Türkiyədə müxalifət ittifaqını “saxta” adlandıran ekspertlər var və hər şey hazırkı prezidentin hakimiyyətinə ciddi təhlükələrin aradan qaldırılmasına gedir.
Ola bilsin ki, Ərdoğan seçkilərdən əvvəl Suriya ilə münasibətlərin nizamlandığını bəyan edəcək, İsraillə münasibətlərdə sıçrayışa imza atacaq, Qərbin sanksiyalarından yan keçmək baxımından Rusiyaya qarşı Qərbə nəsə atacaq, amma ciddi davamı olmayacaq.
Tezliklə hər şey aydın olacaq.
Başqa bir şey odur ki, Türkiyənin xarici siyasətinin uzunmüddətli effektivliyini qiymətləndirmək hələ tezdir, çünki Ərdoğan digər güclərin ziddiyyətləri ilə oynamaq vəziyyətində müəyyən xarici siyasət uğurları əldə edir.
Türkiyə açıq şəkildə Qərbin təsirindən çıxıb və özünü müstəqil geosiyasi oyunçu kimi göstərməyə çalışır. Türkiyənin daxilində türkləri ortaq bir bədbəxtlik ətrafında birləşdirmək faktoru hələ də işləyir və Ərdoğan millətin xilaskarı, imkansızların köməkçisi kimi çıxış edir. Bu, yaxşı işləyə bilər.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:39
Prezidentlər Füzulidən sonra Şuşaya gediblər - Fotolar
Bu gün, 11:57
Yeni qadağa Rusiya-NATO müharibəsinə səbəb ola bilər
Bu gün, 11:42
İlin ikinci Günəş tutulması baş verəcək
Bu gün, 10:20
“Formula-1” ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edilib
Bu gün, 09:07
Okeanlarda 14 min ton qızıl var
Dünən, 15:11
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Dünən, 13:02
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
14-09-2025, 18:40
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 17:39
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
14-09-2025, 15:37
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14-09-2025, 14:57
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
14-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
14-09-2025, 13:17
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
14-09-2025, 11:49
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
13-09-2025, 18:41
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
12-09-2025, 10:50
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
12-09-2025, 09:10
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
12-09-2025, 00:10
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
11-09-2025, 14:21
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
11-09-2025, 13:31
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
11-09-2025, 11:55
Su qıtlığının qarşısını almaq mümkün deyil
11-09-2025, 10:51
Beş dövlət BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını tələb edir
11-09-2025, 10:33
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
11-09-2025, 10:28
Putin Avropanı vurmağa davam edəcək
11-09-2025, 10:02
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq
11-09-2025, 09:46
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
11-09-2025, 06:10
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10-09-2025, 14:28
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
10-09-2025, 12:48
Zənginlərin ümumi sərvəti 6,6 trilyon dolları keçir - Siyahı
10-09-2025, 10:54
Tramp Avropanı Rusiyaya sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır
10-09-2025, 10:19
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
10-09-2025, 09:31
Güclü küləklə bağlı təhlükə xəbərdarlığı edilib
10-09-2025, 09:22
Hikmət Hacıyev ABŞ-da senatorlarla görüşüb - Fotolar
9-09-2025, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
9-09-2025, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
9-09-2025, 08:20
Netanyahu Qəzza əhalisini bölgəni tərk etməyə çağırır
8-09-2025, 23:20
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
8-09-2025, 16:29
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
8-09-2025, 15:40
Professor: Rusiya tədricən Çinin təsirinə düşür
8-09-2025, 12:43
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiyalar hazırlanır
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
