00:04 / 18-12-2024
Ukraynadakı müharibə son mərhələyə qədəm qoyur
23:21 / 17-12-2024
"Neftçi" "Sabah"a qalib gəlib
21:50 / 17-12-2024
Publik hüquqi şəxsin fəaliyyətinə dəyişiklik olunub
19:15 / 17-12-2024
Almaniya Ukraynada sülhməramlı yerləşdirməyə hazırdır
19:00 / 17-12-2024
Qədim yunan şəhərini Suxumidə axtarırlar
18:23 / 17-12-2024
Kurskda koreyalılar rusların əvəzindən döyüşür
18:11 / 17-12-2024
Logistika baxımından Moskva Ankaradan asılı olacaq - Politoloq
18:02 / 17-12-2024
Lukaşenko yenidən Belarus prezidenti olmaq istəyir
18:02 / 17-12-2024
Ağadadaş Ağayevin məhkəməsi təxirə salınıb
17:57 / 17-12-2024
Azərbaycanda əhalinin sayı artıb
17:56 / 17-12-2024
Avropa şirkətləri Rusiya qazının tranzitini tələb edirlər - Müraciət
17:52 / 17-12-2024
"Sevilya" "Qarabağ"ın futbolçusu ilə maraqlanır
17:48 / 17-12-2024
Prokurorluğa yeni səlahiyyət verilir
17:38 / 17-12-2024
Avropa Superliqası yeni adla fəaliyyət göstərəcək
17:22 / 17-12-2024
NATO-ya Rusiya ilə müharibəyə hazırlaşmaq təklif olunur
16:58 / 17-12-2024
Bakıda və rayonlarda külək güclənəcək - Xəbərdarlıq
16:52 / 17-12-2024
Ruslar Suriyadan hərbi texnika daşıyır - Foto
16:35 / 17-12-2024
Ustadın ömürlük sualı
16:24 / 17-12-2024
Deputatlar daha 11 məsələni müzakirəyə çıxaracaq - Siyahı
16:19 / 17-12-2024
Həkimlərin maaşı qalxıb
16:04 / 17-12-2024
Ukrayna Kurskda işğal etdiyi ərazilərin 50 faizini itirib
15:56 / 17-12-2024
Roma Papası İraqda sui-qəsdə məruz qalıb
15:54 / 17-12-2024
Kərim Vəliyev Türkiyə ordusunun generalı ilə görüşüb - Video
15:51 / 17-12-2024
Keçmiş məmuru edam ediblər
15:38 / 17-12-2024
İlham Əliyev Rüstəm Minnixanova orden verib - (Yenilənib) - Foto
15:03 / 17-12-2024
"Abzas Media" işi: məhkəmə başlayıb
14:49 / 17-12-2024
Rəqqasların daha tez təqaüdə çıxması ilə bağlı təkliflər hazırlanır
14:33 / 17-12-2024
Erməni separatçılarının işi məhkəməyə göndərilib
14:22 / 17-12-2024
Nazirlikdə 8 milonluq tender - 100 manatlıq şirkət qlaib elan olunub
15:53 / 13-12-2024
Köç karvanı Xocalıya çatıb - (Yenilənib)
21:32 / 13-12-2024
Hikmət Hacıyev Fəxrəddin Altun və Ərdoğanın müşaviri ilə görüşüb - Foto
08:20 / 13-12-2024
Məşhur reper üç zorlamada ittiham olunur
14:58 / 13-12-2024
Azərbaycanda əsgərliyə çağırışla bağlı qanun dəyişir - Detallar - Yenilənib
09:56 / 13-12-2024
Tramp: ABŞ işğal altındadır, ordunu prosesə cəlb edəcəm
18:42 / 14-12-2024
Minadan zərərçəkənlərlə bağlı tədqiqatın nəticələri açıqlanıb - Fotolar
14:14 / 13-12-2024
Filmin davamının çəkilişi ləngiyir
11:10 / 13-12-2024
İsrail İranın nüvə obyektlərini vuracaq
10:19 / 13-12-2024
Hakim olmaq istəyənlər üçün test imtahanı keçiriləcək
17:07 / 13-12-2024
Fernandu Santuş: "İndi daha vacibi rəqibləri yaxından tanımaqdır"
08:10 / 13-12-2024
Tripoli Moskvadan izahat istəyir
14:42 / 13-12-2024
ABŞ Suriyada nə etməlidir? - Colaniyə bəraət...
Merkuri planeti almaz xəzinəsidir - Foto
Tarix: 17-12-2024 09:15 | Bölmə: Cəmiyyət
Günəş sistemində ən kiçik, həmçinin günəşə ən yaxın planet hesab edilən Merkuri barədə bəzi faktlar üzə çıxıb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, elmi araşdırmalar milyardlarla il əvvəl Merkuri planetinin tam maqma okeanı ilə dolduğu zaman baş vermiş heyrətamiz proseslərə işıq salır. Alimlərin fikrincə, elə həmin dövrlərdə karbonun tamamilə saf almaza çevrilməsinə əlverişli şərait yaranıb.
"MESSENGER" zondunun topladığı məlumatlara görə, Merkurinin qabığı natrium, kükürd və qrafit də daxil olmaqla uçan maddələrlə çox zəngindir. Tədqiqatçılar məhz bu səbəbdən yüksək təzyiqin, eləcə də temperaturun təsiri ilə qrafitin almaza çevrilə biləcəyi ehtimalını irəli sürüblər.
Bernard Şarlenin rəhbərlik etdiyi Çindən və Belçikadan olan tanınmış alimlər qrupu laboratoriyada erkən Merkurinin şərtlərini yenidən yaratmalı olublar. Elm adamları buna nail olmaqdan ötrü kimyəvi birləşmələrin qarışıqlarından çox ustalıqla istifadə etməklə, laboratoriyada 1900 dərəcə selsiyə qədər temperatur yaradıblar. Aparılmış təcrübələr bir daha belə şəraitdə almazın əmələ gəlməsinin mümkünlüyünü təsdiqləyib.
Planetin tədricən soyuması bu almazların yavaş-yavaş səthə çıxmağa başlamasına səbəb olub və onlar metal nüvə ilə silikat mantiya arasında yerləşib, daha sonra isə qalınlığı 200 metrə çatan təbəqə əmələ gətirib. Bu təbəqə planetin kütləsinin təxminən 1 faizini təşkil edir.
Müqayisəli elmi tədqiqatlar həm də onu göstərir ki, Merkuridə yaranmış almazlar yerdəkilərdən çox əhəmiyyətli dərəcədə böyük ola bilər. Mütəxəssislər tərəfindən əvvəllər aparılmış kompüter modelləri də meteorit bombardmanları nəticəsində qrafitin kütləvi dəyişkənliyə uğramasını və almaza çevrilməsinin mümkünlüyünü göstərir.
Alimlər hesab edirlər ki, Merkuri planeti zəngin bir xəzinədir. Çünki bu planetdəki almaz ehtiyatları Yer kürəsindəki mövcud almaz ehtiyatlarından təxminən on dəfə çoxdur. Bununla belə, müasir dünya elmi üçün məlum olan kosmik maneələr, eləcə də girişdə yaradılan çətinliklər, həmçinin ekstremal şərait səbəbindən Merkuri indiyə qədər tədqiqatlar üçün əlçatmazdır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 17-12-2024 09:15 | Bölmə: Cəmiyyət
Günəş sistemində ən kiçik, həmçinin günəşə ən yaxın planet hesab edilən Merkuri barədə bəzi faktlar üzə çıxıb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, elmi araşdırmalar milyardlarla il əvvəl Merkuri planetinin tam maqma okeanı ilə dolduğu zaman baş vermiş heyrətamiz proseslərə işıq salır. Alimlərin fikrincə, elə həmin dövrlərdə karbonun tamamilə saf almaza çevrilməsinə əlverişli şərait yaranıb.
"MESSENGER" zondunun topladığı məlumatlara görə, Merkurinin qabığı natrium, kükürd və qrafit də daxil olmaqla uçan maddələrlə çox zəngindir. Tədqiqatçılar məhz bu səbəbdən yüksək təzyiqin, eləcə də temperaturun təsiri ilə qrafitin almaza çevrilə biləcəyi ehtimalını irəli sürüblər.
Bernard Şarlenin rəhbərlik etdiyi Çindən və Belçikadan olan tanınmış alimlər qrupu laboratoriyada erkən Merkurinin şərtlərini yenidən yaratmalı olublar. Elm adamları buna nail olmaqdan ötrü kimyəvi birləşmələrin qarışıqlarından çox ustalıqla istifadə etməklə, laboratoriyada 1900 dərəcə selsiyə qədər temperatur yaradıblar. Aparılmış təcrübələr bir daha belə şəraitdə almazın əmələ gəlməsinin mümkünlüyünü təsdiqləyib.
Planetin tədricən soyuması bu almazların yavaş-yavaş səthə çıxmağa başlamasına səbəb olub və onlar metal nüvə ilə silikat mantiya arasında yerləşib, daha sonra isə qalınlığı 200 metrə çatan təbəqə əmələ gətirib. Bu təbəqə planetin kütləsinin təxminən 1 faizini təşkil edir.
Müqayisəli elmi tədqiqatlar həm də onu göstərir ki, Merkuridə yaranmış almazlar yerdəkilərdən çox əhəmiyyətli dərəcədə böyük ola bilər. Mütəxəssislər tərəfindən əvvəllər aparılmış kompüter modelləri də meteorit bombardmanları nəticəsində qrafitin kütləvi dəyişkənliyə uğramasını və almaza çevrilməsinin mümkünlüyünü göstərir.
Alimlər hesab edirlər ki, Merkuri planeti zəngin bir xəzinədir. Çünki bu planetdəki almaz ehtiyatları Yer kürəsindəki mövcud almaz ehtiyatlarından təxminən on dəfə çoxdur. Bununla belə, müasir dünya elmi üçün məlum olan kosmik maneələr, eləcə də girişdə yaradılan çətinliklər, həmçinin ekstremal şərait səbəbindən Merkuri indiyə qədər tədqiqatlar üçün əlçatmazdır.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 19:00
Qədim yunan şəhərini Suxumidə axtarırlar
Dünən, 17:48
Prokurorluğa yeni səlahiyyət verilir
Dünən, 16:58
Bakıda və rayonlarda külək güclənəcək - Xəbərdarlıq
Dünən, 15:51
Keçmiş məmuru edam ediblər
Dünən, 10:18
Agentlik rəhbəri: "Media süni intellektin yaratdığı imkanları və riskləri dəqiq dəyərləndirməlidir"
Dünən, 09:15
Merkuri planeti almaz xəzinəsidir - Foto
Dünən, 08:47
Hannibalların izləri aşkar edilib - Foto
16-12-2024, 18:00
Fransa vətəndaşı Bakıda yenidən hakim qarşısına çıxarılıb
16-12-2024, 16:54
Bakıda və bölgələrdə güclü külək olacaq - Xəbərdarlıq
16-12-2024, 16:07
Qarabağda 722 hektar ərazi minalardan təmizlənib
16-12-2024, 16:05
İngiltərədə 74 mərtəbəli göydələn tikilir
16-12-2024, 15:40
Sabiq idarə rəisinin cəzası artırılıb
16-12-2024, 13:02
Sabah yağış yağacaq
16-12-2024, 11:12
Uşaq bağçasının direktorunun məhkəməsi başlayıb
16-12-2024, 10:53
"Qaçqınkom" 42 minə ev təmir etdirir
16-12-2024, 10:14
Vəli Məmmədov vəzifəyə təyin olunub
16-12-2024, 09:58
40 min litrdən çox saxta spirt ələ keçirilib
16-12-2024, 09:34
Sərnişindaşıma üçün “Fərqlənmə nişanı”nın forması təsdiqlənib - Fotolar
16-12-2024, 09:00
Almatıdan təyyarə reysləri təxirə salınıb
15-12-2024, 13:21
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
14-12-2024, 18:42
Minadan zərərçəkənlərlə bağlı tədqiqatın nəticələri açıqlanıb - Fotolar
14-12-2024, 18:04
Nazir generalı aşağı vəzifəyə təyin edib
14-12-2024, 13:52
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
14-12-2024, 11:17
Suraxanıda qanunsuz tikililər sökülüb
13-12-2024, 17:55
Dövlət Komitəsi yanında İctimai Şura yenidən formalaşdırılır
13-12-2024, 17:38
Jurnalistlər üçün təlim keçirilib
13-12-2024, 14:47
“Kanal 13”ün rəhbərinə elan olunan ittihamlardan birinə xitam verilib
13-12-2024, 14:21
Nazirlik məktəb direktorunu cərimələyib
13-12-2024, 12:51
İcra başçısının müavini vəzifədən azad olunub
13-12-2024, 12:25
Sabah Bakıya sulu qar yağacaq
13-12-2024, 11:38
Almaniyada təhlükə xəbərdarlığı: ərzaq və su ehtiyatı yığın!
13-12-2024, 10:48
Bakıda narkokuryerlik edənlər saxlanılıb
13-12-2024, 10:37
Yararsız ət satışının qarşısı alınıb - Fotolar
12-12-2024, 20:21
"Coca-Cola"-nı uşaqların düşməni sayan şəxs bu şirkəti məhkəməyə verib
12-12-2024, 17:37
Qənirə Ataşova: "Həmin klinikaların arxasında böyük pullar dayanır"
12-12-2024, 17:16
Şikayətçi: "Kimin vəzifədə işləyən qohumu var, işdə saxladılar"
12-12-2024, 17:03
Sabiq rəis hakim qarşısına çıxarılıb
12-12-2024, 16:58
Bəzi bölgələrdə güclü külək əsəcək
12-12-2024, 16:10
Hava kəskin dəyişir: qar yağacaq, yollar buz bağlayacaq
12-12-2024, 12:56
Sabah yağış yağacaq
12-12-2024, 12:29
Kütləvi iğtişaşlara görə axtarılan şəxs Azərbaycanda tutulub
12-12-2024, 11:45
Buzlaqların əriməsi iki ölkənin dövlət sərhədini dəyişib
12-12-2024, 11:16
Nazir: "Saxta diplomlu həkimlərlə bağlı araşdırma aparılır"
12-12-2024, 10:24
Narkotacirlər və qadın alverçiləri həbs edilib
12-12-2024, 09:59
Göyçayda Şirvan suvarma kanalı yarılıb, su kənd ərazisinə axır
12-12-2024, 09:55
Ağdaşda məktəbli su kanalında boğulub
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
