23:06 / 29-09-2025
Xalq artisti Ramiz Quliyev xəstəxanaya yerləşdirilib
22:34 / 29-09-2025
Bakıda Ermənistan vətəndaşlarının məhkəməsi keçirilib
21:29 / 29-09-2025
Əməkdar artist Cabir İmanov vəfat edib - Yenilənib
18:27 / 29-09-2025
Zelenski tərəfdaşlara birgə müdafiə qalxanı təklif edir
17:43 / 29-09-2025
İlham Əliyev Si Cinpinə məktub ünvanlayıb
17:37 / 29-09-2025
Mehriban Əliyeva Cabir İmanovla bağlı paylaşım edib
17:31 / 29-09-2025
Daha bir idmançımız qızıl medal qazanıb
17:25 / 29-09-2025
Kolleclərin boş qalan yerlərinə qəbulun nəticələri elan olunub
17:03 / 29-09-2025
Növbəti üç gündə leysan yağacaq
16:08 / 29-09-2025
Keçmiş arvadını oğlunun məzarı başında öldürüb
15:56 / 29-09-2025
Gizir və miçmanların xidmət müddəti artırılır
15:47 / 29-09-2025
Keçmiş sədr Ağır Cinayətlər Məhkəməsində ifadə verib
15:37 / 29-09-2025
Nüvə silahı ilə yeraltı hədəflərin məhvini sınaqdan keçiriblər
14:14 / 29-09-2025
Zaqatalada sel çayın sahil bəndlərini aşırıb - Fotolar
14:02 / 29-09-2025
Hərbi ekspert: Dünya növbəti müharibə ərəfəsindədir
13:41 / 29-09-2025
Mİ5-in sabiq direktoru: Britaniya müharibə vəziyyətindədir
13:33 / 29-09-2025
Azərbaycanlı müğənni Amerikada məşhurlarla görüşüb - Foto
13:07 / 29-09-2025
Prezident Məmmədhəsənovu təltif edib - Sərəncam
13:04 / 29-09-2025
Qandinin qətli - Hindistanın vicdanına atılan güllə
12:55 / 29-09-2025
Tramp Rusiyaya uzaqmənzilli zərbələr endirməyə icazə verib
12:47 / 29-09-2025
Ərdoğan Trampla görüşdən nə qazandı? - Legitimlik, yoxsa...
12:14 / 29-09-2025
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
12:09 / 29-09-2025
Nazirlik: "Tarif dəyişikliyi bəzi avtobuslara şamil edilməyəcək"
11:59 / 29-09-2025
İrandan Azərbaycana narkotik keçirmək istəyənlər tutulub
11:51 / 29-09-2025
İsveç nüvə silahı yaratmağa çalışır
11:34 / 29-09-2025
Çempionlar Liqası: "Kopenhagen" Bakıya 120-150 azarkeş gətirəcək
11:28 / 29-09-2025
Nobel mükafatçısı baş nazirin həbsini istəyir
11:22 / 29-09-2025
Avtobus və metroda gediş haqqı bahalaşıb - Qərar
11:16 / 29-09-2025
TƏBİB: "Şairin vəziyyəti orta ağırdır"
11:13 / 29-09-2025
BMT qərargahını İstanbula köçürə bilərlər
00:01 / 27-09-2025
Azərbaycanda Anım Günüdür
10:24 / 25-09-2025
İmişlidə toyda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
20:25 / 26-09-2025
Bakıda Ermənistan vətəndaşlarının məhkəməsi davam etdirilib - (Yenilənib)
13:55 / 26-09-2025
Əliyevin çıxışı dünya ictimaiyyətinin Azərbaycana rəğbətini daha da artıracaq - Deputat
09:43 / 27-09-2025
Anım Günü: Şəhidlər Xiyabanı ziyarət edilir - Fotolar
11:25 / 26-09-2025
Sülh prosesi: Paşinyan üçün risklər artır
22:30 / 25-09-2025
İlham Əliyev BMT Baş Assambleyasında çıxış edib - Mətn (Video)
23:29 / 27-09-2025
Daha üç ölkənin hava sərhəddi pozulub
00:23 / 27-09-2025
Prezidentdən Anım Günü ilə bağlı paylaşım - Foto
09:28 / 26-09-2025
Ərdoğan-Tramp görüşünün nəticələri yaxın vaxtlarda özünü göstərəcək
15:51 / 25-09-2025
Dövlət Xidmətinin hərbçiləri təltif edilib - Sərəncam
10:15 / 27-09-2025
Mafiya qaydaları dəyişib: cinayətkarların yeni üsulu daha gəlirlidir
Kosmik partlayışlar qızıl və platin yaradır
Tarix: 02-05-2025 07:57 | Bölmə: Cəmiyyət
Elm adamları kainatda qızıl və platinin yeni mənbəyini tapıblar. Bunu Nyu-York Flatiron İnstitutunun amerikalı alimləri tədqiqatlar zamanı aşkar ediblər.
Reyting.az xəbər verir ki, tədqiqatların nəticələrinə görə, maqnitarların, son dərəcədə çox güclü maqnit sahələri olan neytron ulduzlarının nadir partlayışları qızıl və platinin əsas mənbəyi kimi yerdə bir çox ağır metalların artmasına səbəb ola bilər.
"The Astrophysical Journal Letters" elmi jurnalındakı məqalədə qeyd olunur ki, maqnitarın qeyri-adi partlayışı ilk dəfə 2004-cü ilin dekabr ayında baş verib və bir neçə saniyə ərzində ulduz günəşin milyon il ərzində buraxdığından daha çox enerji buraxıb. Lakin təxminən 10 dəqiqədən sonra öz pik həddinə çatan zəif siqnalın mənşəyi uzun müddət dünya alimləri tərəfindən izahını tapmayıb.
Yeni tədqiqatın müəllifləri belə qənaətə gəliblər ki, məhz elə bu siqnal radioaktiv nüvələrin parçalanması nəticəsində ağır elementlərin əmələ gəlməsini göstərir. Alimlərin fikrincə, partlayış əhəmiyyətli miqdarda qızıl və platin də daxil olmaqla, bu prosesdən sonra Yer kürəsinin kütləsinin üçdə biri qədər ağır, həmçinin qiymətli elementlər əmələ gətirməsi ehtimalı elmi baxımdan daha inandırıcı görsənir.
Alimlər qeyd ediblər ki, son vaxtlara qədər qəbul olunmuş vahid elmi nəzəriyyəyə əsasən kainatdakı belə elementlərin yalnız neytron ulduzlarının birləşməsi nəticəsində əmələ gəlməsi mümkün ola bilərdi. Lakin uzun müddət ötəndən sonra müasir elmə məlum olub ki, alimlərin təsdiqlədiyi kimi, maqnitarlar digər ağır metallar mənbəyinə çevrilir.
Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, kainatda bu cür proseslərin baş verməsi Yer kürəsi üçün daha çox qızıl və platin ehtiyatının artması deməkdir. Ağır elementlər ifrat temperatur və təzyiqlərdə baş verən bir sıra nüvə reaksiyaları adlanan "R" prosesi zamanı əmələ gəlir. Məhz buna görə də, yaxın gələcəkdə dünya elm adamları yeni teleskoplardan, xüsusən də, NASA-nın "Compton Spectrometer", eləcə də super "Imager" cihazlarından istifadə etməklə, belə parıltıları tez-tez müşahidə etməyi planlaşdırırlar. Bu yeni formalaşmış elmi nəzəriyyəni təsdiqləmək üçün kosmik məkandakı parıltı başlayandan sonra ilk 10-15 dəqiqə ərzində tam dəqiqliklə ultrabənövşəyi radiasiyanı qeydə almaq gərəkdir.
Alimlər qeyd ediblər ki, bundan sonra proseslər nəticəsində tədricən yaranan qızılın, platinin Yer kürəsində yerləşən ən əsas mənbələrini axtarmaq lazımdır. Elm adamları tədqiqatları gücləndirməkdən ötrü müxtəlif təyinatlı ən müasir kosmik texnologiyalardan istifadə edəcəklərini bildiriblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 02-05-2025 07:57 | Bölmə: Cəmiyyət
Elm adamları kainatda qızıl və platinin yeni mənbəyini tapıblar. Bunu Nyu-York Flatiron İnstitutunun amerikalı alimləri tədqiqatlar zamanı aşkar ediblər.
Reyting.az xəbər verir ki, tədqiqatların nəticələrinə görə, maqnitarların, son dərəcədə çox güclü maqnit sahələri olan neytron ulduzlarının nadir partlayışları qızıl və platinin əsas mənbəyi kimi yerdə bir çox ağır metalların artmasına səbəb ola bilər.
"The Astrophysical Journal Letters" elmi jurnalındakı məqalədə qeyd olunur ki, maqnitarın qeyri-adi partlayışı ilk dəfə 2004-cü ilin dekabr ayında baş verib və bir neçə saniyə ərzində ulduz günəşin milyon il ərzində buraxdığından daha çox enerji buraxıb. Lakin təxminən 10 dəqiqədən sonra öz pik həddinə çatan zəif siqnalın mənşəyi uzun müddət dünya alimləri tərəfindən izahını tapmayıb.
Yeni tədqiqatın müəllifləri belə qənaətə gəliblər ki, məhz elə bu siqnal radioaktiv nüvələrin parçalanması nəticəsində ağır elementlərin əmələ gəlməsini göstərir. Alimlərin fikrincə, partlayış əhəmiyyətli miqdarda qızıl və platin də daxil olmaqla, bu prosesdən sonra Yer kürəsinin kütləsinin üçdə biri qədər ağır, həmçinin qiymətli elementlər əmələ gətirməsi ehtimalı elmi baxımdan daha inandırıcı görsənir.
Alimlər qeyd ediblər ki, son vaxtlara qədər qəbul olunmuş vahid elmi nəzəriyyəyə əsasən kainatdakı belə elementlərin yalnız neytron ulduzlarının birləşməsi nəticəsində əmələ gəlməsi mümkün ola bilərdi. Lakin uzun müddət ötəndən sonra müasir elmə məlum olub ki, alimlərin təsdiqlədiyi kimi, maqnitarlar digər ağır metallar mənbəyinə çevrilir.
Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, kainatda bu cür proseslərin baş verməsi Yer kürəsi üçün daha çox qızıl və platin ehtiyatının artması deməkdir. Ağır elementlər ifrat temperatur və təzyiqlərdə baş verən bir sıra nüvə reaksiyaları adlanan "R" prosesi zamanı əmələ gəlir. Məhz buna görə də, yaxın gələcəkdə dünya elm adamları yeni teleskoplardan, xüsusən də, NASA-nın "Compton Spectrometer", eləcə də super "Imager" cihazlarından istifadə etməklə, belə parıltıları tez-tez müşahidə etməyi planlaşdırırlar. Bu yeni formalaşmış elmi nəzəriyyəni təsdiqləmək üçün kosmik məkandakı parıltı başlayandan sonra ilk 10-15 dəqiqə ərzində tam dəqiqliklə ultrabənövşəyi radiasiyanı qeydə almaq gərəkdir.
Alimlər qeyd ediblər ki, bundan sonra proseslər nəticəsində tədricən yaranan qızılın, platinin Yer kürəsində yerləşən ən əsas mənbələrini axtarmaq lazımdır. Elm adamları tədqiqatları gücləndirməkdən ötrü müxtəlif təyinatlı ən müasir kosmik texnologiyalardan istifadə edəcəklərini bildiriblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:08
Keçmiş arvadını oğlunun məzarı başında öldürüb
Bu gün, 15:47
Keçmiş sədr Ağır Cinayətlər Məhkəməsində ifadə verib
Bu gün, 14:14
Zaqatalada sel çayın sahil bəndlərini aşırıb - Fotolar
Bu gün, 12:14
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
Bu gün, 11:59
İrandan Azərbaycana narkotik keçirmək istəyənlər tutulub
Bu gün, 10:49
Yasamalda təhlükəli tikinti: qurudulmuş gölün ərazisində çoxmərtəbəli bina inşa olunur
Bu gün, 09:34
Dünyanın ən sürətli 10 qatarı... - Siyahı - Fotolar
Bu gün, 09:07
Xaçmazda əməliyyat: keçmiş məhkum saxlanılıb
Bu gün, 08:07
Qəzzadakı xəstəxana İsrail ordusunun mühasirəsindədir
Dünən, 10:05
İstanbula uçan təyyarə Bakıda məcburi eniş edib
27-09-2025, 17:51
Kürəkən ürək əməliyyatı keçirmiş qayınatasını yumruqla öldürüb
26-09-2025, 17:23
Nazirlik hava şəraiti ilə bağlı əhaliyə xəbərdarlıq edib
26-09-2025, 16:45
Uşaq Evindən şikayət edən Məhəmməd illər sonra həbs olunub
26-09-2025, 15:55
Məleykə Abbaszadə: "Bəzi ödənişli ixtisaslara qəbul olanlar "pulsuz"a keçiriləcək"
26-09-2025, 14:56
Qətl törədən ata-balanın cinayət işi məhkəməyə göndərilib
26-09-2025, 14:37
Keçmiş icra başçısı ifadə verib - “Onun səsini şəxsən mən yazmışdım”
26-09-2025, 12:54
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
26-09-2025, 12:46
Fuad Rəfiyev müşavir təyin edilib
26-09-2025, 12:31
Təyyarədə sərnişini lentlə oturacağa bağlayıblar
26-09-2025, 11:14
Kritik informasiya müzakirələri ilə bağlı iclas keçirilib
26-09-2025, 08:33
Süni intellektin köməyi ilə 150 min dollar udulub
25-09-2025, 17:40
Sabah Bakıda və bölgələrdə güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
25-09-2025, 16:13
Fransada həkimlər ciddi səhvə yol veriblər
25-09-2025, 14:35
Üç min illik firon bilərziyi oğurlanaraq əridilib
25-09-2025, 12:57
"Tiktoker Mahirə" cəzalandırılıb - Fahişəliyə cəlbetmə ittihamı ilə
25-09-2025, 12:33
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
25-09-2025, 12:26
Elariz Məmmədoğlunun kürəkəninin məhkəməsi qapalı keçirilib
25-09-2025, 11:07
Basqınçılar bir milyon dollarlıq zinət əşyası oğurlayıb
25-09-2025, 10:24
Bakıda 9 yaşlı uşağın bağırsağından maqnitlər və batareya çıxarılıb
25-09-2025, 09:59
12 milyon il əvvəl yaşamış delfinin qalıqları tapılıb
25-09-2025, 09:29
Masazırda hərbi sursatlar aşkarlanıb
24-09-2025, 17:57
Müəllimlərin sertifikasiyasının növbəti müsahibə nəticələri məlum olub
24-09-2025, 14:16
Zəngilan, Cəbrayıl, Ağdam və Füzulidə 132 hektar yaşıllıq salınıb
24-09-2025, 12:59
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
24-09-2025, 12:51
Tiktoker İlhamə Elşadqızına hökm oxunub
24-09-2025, 12:26
Aviaşirkət sərnişinə 9,6 milyon dollar təzminat ödəyəcək
24-09-2025, 12:14
Azərbaycanda əcnəbi tələbələrin sayı 11 minə yaxınlaşıb
24-09-2025, 10:49
Rusiya Qarabağ separatçılarının xüsusi nümayəndəsini axtarışa verib
23-09-2025, 17:09
Taksi sürücüləri imtahan verib
23-09-2025, 16:57
Gürcüstanda 22 yaşlı Azərbaycan vətəndaşı tutulub
23-09-2025, 16:22
Bağça müdiri olmaq üçün imtahanın vaxtı elan olunub
23-09-2025, 16:03
Kolleclərin boş qalan yerlərinə ixtisas seçimi başlayır
23-09-2025, 14:59
Daha bir şərhçi “İdman TV”-dən ayrılıb
23-09-2025, 13:06
Şuşanın baş planında yeniliklər edilib
23-09-2025, 12:20
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
23-09-2025, 10:58
Göyçayda qadına xəsarət yetirən şəxs saxlanılıb
23-09-2025, 10:14
Polis əməliyyatı: iki nəfər 30 kq-dan artıq narkotiklə tutulub
23-09-2025, 10:06
"Sədərək Yusif"in qardaşı uşaqlarına cinayət işi açılıb
23-09-2025, 09:14
Sabirabadda zəlzələ olub
23-09-2025, 07:23
ABŞ kəşfiyyatının peyklərini orbitə göndəriblər
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
