10:42 / 20-01-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
09:00 / 20-01-2025
Moskvadan Dubaya uçan təyyarə Bakıya məcburi eniş edib
00:04 / 20-01-2025
20 Yanvar faciəsindən 35 il ötür
21:54 / 19-01-2025
Prezident 20 Yanvar faciəsi ilə bağlı paylaşım edib - Foto
15:24 / 19-01-2025
Ay mədəni abidə kimi qorunacaq
15:16 / 19-01-2025
İlon Mask: Yer kürəsi yox ola bilər
12:22 / 19-01-2025
Bakıda 20 Yanvar günü bəzi yollar bağlanacaq
09:48 / 19-01-2025
Bu gün magistraturalara sınaq imtahanıdır
23:57 / 18-01-2025
“Azersun Holding”in rəhbəri vəfat edib
21:47 / 18-01-2025
Milli Qəhrəmanın atasının kartından oğurlanan 80 min manat geri qaytarılıb - Yenilənib
20:21 / 18-01-2025
ABŞ Konqresinin üzvləri 20 Yanvar faciəsinin ildönümü ilə bağlı bəyanatlar yayıblar
11:53 / 18-01-2025
Prezident İlham Əliyev Hakan Fidanı qəbul edib
11:09 / 18-01-2025
Azərbaycanda meymunçiçəyi virusuna ilk yoluxma qeydə alınıb
09:53 / 18-01-2025
Nüvə silahı istehsalı artır - Foto
09:30 / 18-01-2025
Tramp üç kino ulduzunu xüsusi elçi təyin edib - Fotolar
09:17 / 18-01-2025
Cəbrayıla daha bir köç karvanı gedib
23:53 / 17-01-2025
Abşeronda yaşayış evində partlayış: beş nəfər yaralanıb
21:19 / 17-01-2025
Xərçəng xəstəliyindən ölüm nisbəti ikiqat artıb
20:42 / 17-01-2025
Ukraynalı qaçqınların 61 faizi vətənə qayıtmaq istəyir
20:35 / 17-01-2025
Məşhur rejissorun yeni filmi nümayiş olunacaq - Foto
19:59 / 17-01-2025
Almaniyada immiqrasiya nisbəti iki dəfə azalıb
18:38 / 17-01-2025
Rejissor Devid Linç vəfat edib
18:35 / 17-01-2025
Los-Anceles sakinlərinə psixoloji yardım ediləcək
18:28 / 17-01-2025
"Toplum TV" işi üzrə daha iki nəfər saxlanılıb
18:17 / 17-01-2025
Tallin “Atəş!” əmri verəcək
18:14 / 17-01-2025
Məhkəmə prezidenti həbsdə saxlayıb
18:10 / 17-01-2025
Reper aktrisanın çılpaq video-görüntülərini yayıb
18:08 / 17-01-2025
Cahangir Əsgərovun həyat yoldaşı vəfat edib
14:12 / 15-01-2025
Əfsanəvi metalın sirrini açıblar
21:47 / 18-01-2025
Milli Qəhrəmanın atasının kartından oğurlanan 80 min manat geri qaytarılıb - Yenilənib
00:11 / 16-01-2025
Dünya ərzaq böhranı ilə üzləşir - Xəbərdarlıq
21:56 / 15-01-2025
Fərhad Əhmədovun mühafizəçisi qəzada ölüb
16:00 / 15-01-2025
Məşhur alim həyəcan təbili çalır: süni intellekt bəşəriyyəti məhv edəcək!
19:46 / 15-01-2025
Azərbaycan-Türkiyə hərbi təlimi başlayır - Video
00:23 / 16-01-2025
"Bred Pitt" fransız qadının 830 min avrosunu mənimsəyib
22:52 / 15-01-2025
"Qarabağ" Juninyonun transferi barədə açıqlama yayıb
11:03 / 16-01-2025
Analar inananda - Fotolar
12:12 / 15-01-2025
Stallonenin yeni filmi nümayiş olunacaq
21:19 / 17-01-2025
Xərçəng xəstəliyindən ölüm nisbəti ikiqat artıb
23:53 / 17-01-2025
Abşeronda yaşayış evində partlayış: beş nəfər yaralanıb
Azərbaycan şirkəti “dron sürüsü” yaradır
Tarix: 05-03-2020 16:38 | Bölmə: Cəmiyyət
Türkiyə Silahlı Qüvvələri tərəfindən Suriyanın şimalında aparılan “Bahar qalxanı” əməliyyatında kamikadze dron sürülərindən istifadə edilməsi son günlər Azərbaycan da daxil olmaqla, xarici ölkələrin KİV-lərində müzakirə olunur. Dünya hərb tarixinə kamikadze dronların sürü halında hücumlarını ilk dəfə reallaşdırdığı iddia olunan Türkiyə Silahlı Qüvvələri bununla da yeni bir səhifəni açmış oldu.
“AzeriDefence”nin məlumatına görə, 1500-2500 metr uzaqlıqda yerləşən Suriya Ordusunun bölmələrinin üzərinə “Karğu” adlı kamikadze dronların sürü halında göndərilməsi nəticəsində Suriya Ordussu çox sayda canlı qüvvə və zirehsiz texnikasını itirib.
Qeyd edək ki, bir mərkəzdən idarə edilən dron sürüləri süni zəkanın, üz və obyekt tanıma kimi qabaqcıl alqoritmləri sayəsində hücum ediləcək hədəfləri özləri seçir və hədəfə taran etməklə, yaxud bəlli məsafədə özünü partlatma üsulu ilə hədəfi məhv edir.
Hərbi ekspertlərin sözlərinə görə, 2016-cı ilin aprel ayında baş vermiş 5 günlük müharibədə Azərbaycan Ordusu da bu gün Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Suriya ərazisində PUA-lar ilə tətbiq etdiyi kamikadze hücumlarından istifadə edib. DSX-nin “Harop” zərbə PUA-ları ilə etdiyi hücumlar zamanı düşmənin çox sayda canlı qüvvəsi, cəbhəyə könüllüləri daşıyan avtobusu, hərbi hissənin kazarması, komanda-idarəetmə mərkəzi, artilleriya mövqeləri məhv edilib. Ekspertlər hesab edirlər ki, Azərbaycan Ordusu Türkiyənin mütərəqqi texnologiyalarından və Suriyada apardığı döyüş təcrübəsindən gələcəkdə özünün döyüş əməliyyatlarında yararlana bilər.
Ekspert: Türkiyə dron hücumları ilə Rusiya istehsalı olan ZRK-nin effektivliyini sual altında qoydu
PUA-ların sürü və ya qrup şəklində istifadəsinin yeni perspektivli bir istiqamət kimi meydana çıxdığını deyən Müdafiə Nazirliyinin Raket-Artilleriya Silahları Xidmətinin sabiq rəisi Əhəd Əzizov “Azeri Defence”yə açıqlamasında bildirib ki, dron sürüsünün təşkil edilməsinin əsas prinsipi kimi kiçik bir məkanda bir-birinə mane olmadan uçan minlərlə böcəklərin hərəkəti götürülüb.
Bu tətbiq üsulu isə öz növbəsində əsasən kiçik ölçülü dronlarda geniş istifadə olunur. Dronlar qrupda (sürüdə) birləşdikdən sonra onların hər biri avtomatik olaraq idarə edilir, qrupun ümumi fəaliyyətinə isə avtonom şəkildə süni zəka elementlərinə malik proqram təminatı və ya bilavasitə operator tərəfindən nəzarət edilir.
Suriyanın şimal-qərbindəki İdlibdə həyata keçirilən “Bahar qalxanı” hərakatında Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin PUA-lardan istifadəsini şərh edən Ə. Əzizovun sözlərinə görə, Türkiyə Silahlı Qüvvələri ilk dəfə PUA və silahlı PUA-nı birlikdə sürü halında tətbiq etməklə, həmçinin artilleriya birləşmələri ilə koordinasiyalı şəkildə Bəşər Əsəd rejiminin çoxsaylı hədəflərini məhv edib. Döyüş fəaliyyətləri zamanı havaya eyni anda onlarla “kamikadze dron” qaldırılıb və rejim qüvvələrinin bazalarına, silah-sursat anbarlarına, bundan başqa bir neçə texnikasına (zirehli və avtomobil), zenit-raket kompleksinə (ZRK), o cümlədən Rusiya istehsalı olan 96K6 “Pantsir-S1” özüyeriyən zenit raket-top kompleksinə zərbə endirilib: “Qeyd etmək istəyirəm ki, “Pantsir-S1” ZRTK bir sistem olaraq özü məhz mülki və hərbi obyektlərin, o cümlədən uzaq mənzilli HHM vasitələrinin pilotsuz uçan aparatlar da daxil olmaqla bütün müasir və perspektiv hava hücumu vasitələrindən yaxın müdafiəsi üçün təyin edilib. Lakin bu hadisədən sonra hava hücumundan müdafiə üçün təyin edilmiş Rusiya istehsalı olan vasitələrin effektivlik məsələsi də böyük sual altına düşdü”.
Ə. Əzizovun sözlərinə görə, dronların böyük sürü halında tətbiq edilməsi nəticəsində tarixdə ilk dəfə olaraq böyük ərazini nəzarət altına almaq və çoxsaylı yerüstü hədəfləri məhv etmək mümkün olub. Bu ilki isə dünya hərb tarixinə qardaş Türk Silahlı Qüvvələri qızılı hərflərlə yazıb.
“Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin istifadə etdiyi dronlar aşağı hündürlükdə uçurlar və hədəfə dərhal reaksiya verirlər. Üstəlik, bir neçə PUA eyni hədəfə müxtəlif istiqamətlərdən dərhal hücum edə bilir. Əslində onlardan heç bir qaçmaq da mümkün deyil, çünki asanlıqla binaya da uçaraq daxil olur və orada partlayırlar”, – deyə Ə. Əzizov vurğulayıb.
Son 30 ildə dünyanın müxtəlif regionlarında baş verən müharibələrdə dronların tətbiqi praktikasını təhlil edən Ə. Əzizovun sözlərinə görə, onlardan ən effektivlisi nisbətən yaxın məsafəyə uçan və çox da ağır olmayan döyüş sursatlarını daşıya bilən yüngül platformalardır. Bu droların əsas effektivliyi isə onların iqtisadi cəhətdən ucuz olması və yetirdiyi zərbənin dəqiqliyidir: “Belə dronlar hər uçuşu çox baha başa gələn güclü döyüş sursatı ilə silahlanmış ağır PUA-lara nisbətən daha dəhşətli gücü tərənnüm edir və böyük zərər verir. Yüngül dron sürüsündən müdafiə məqsədilə “S-300” (“S-400”) və ya “Patriot” kimi zenit-raket sistemlərini tətbiq etmək sərçəyə top atəşi atmaq kimi bir şeydir. Yüngül dron sürüsünə qarşı effektiv mübarizə aparmaq üçün digər vasitələr lazımdır. Burada isə etiraf etmək lazımdır ki, hazırki dövrdə dron sürüsünü 100%-lik ehtimalla məhv edəcək etibarlı sistemlər hələ mövcud deyil”.
Ə. Əzizov bildirib ki, PUA-ların qrup və ya sürü şəklində tətbiqinin bəzi üstünlükləri var. Bunları aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq mümkündür:
tapşırıqlardan asılı olaraq daşınan faydalı yük bir neçə PUA arasında bərabər bölüşdürülür;
fors-major və ya qəza hallarında PUA və faydalı yük itkisi mühüm dərəcədə azalır;
çox sayda dronların fəzada yerləşdirilməsi və fasiləsiz qarşılıqlı əlaqəsi nəticəsində hədəfin (ərazinin) koordinatlarının dəqiqliyi yüksəlir;
havada uçuş trayektoriyasından asılı olaraq dronların yer səthinə nisbətdə fərqli görmə bucaqlarına görə daima yenilənən nəticələr əldə olunur;
zəruri qərarın qəbul edilməsi üçün tələb olunan nəticələrin əldə olunması müddətləri sürətlənir.
“Bir çox hallarda PUA dedikdə, adətən insan elə təsəvvür edir ki, havada asqılarında idarə olunan döyüş sursatları asılmış kifayət qədər böyük ölçülərə malik obyekt uçur. Əlbəttə ki, böyük dronlar da olduqca uğurlu işləyir və döyüş tapşırıqlarını müvəffəqiyyətlə yerinə yetirirlər. Ancaq indi piyadalarda sürü şəklində patrulluq edən, kiçik (yüngül zirehli və zirehsiz) texnikaları və şəxsi heyəti belə demək olarsa “incə təmizləmə rejimində” məhv edən müasir “kamikadze dron”lar daha çox qorxu yaradır. Suriyada rejim qüvvələri ilə mübarizədə Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin sürü şəklində tətbiq etdiyi dronlar sırasında “Karğu” kiçik ölçülü “kamikadze dron”u özünəməxsus yerə malikdir”, – deyə Ə. Əzimov əlavə edib.
“Karğu” multikopteri Türkiyənin Müdafiə Sənayesi Komitəsinin sifarişi əsasında Türkiyənin STM (Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş.) şirkəti tərəfindən hazırlanmış avtonom “gəzən sursat”dır. Sutkanın gündüz və gecə vaxtı kəşfiyyat və hücum əməliyyatlarının keçirilməsi üçün nəzərdə tutulan “Karğu” bir əsgər tərəfindən daşına və idarə oluna bilir. Hədəfin təyin olunması, ona hücum edilməsi, tapşırığın icra prosesində hədəfin dəyişdirilməsi və yaxud hücumdan imtina edilməsi kimi funksiyalara malik “Karğu” dronunun yenilənmiş versiyasında təyin edilmiş məsafədə partlatma, habelə sürü halında hücum, üz tanıma kimi müasir alqoritmlər tətbiq edilib. “Karğu” 0,3-1,0 kq ağırlıqda faydalı yük, o cümlədən partlayıcı maddəli döyüş başlığı daşıya və hədəfə 45 dərəcə bucaq altında hücum edə bilir. “Karğu”nun əsas özəlliyi, asimmetrik hərbi və anti-terror əməliyyatlarında, xüsusilə terror təhlükəsi və ya təhdidi baxımından şəxsi heyət həmin bölgəyə girməzdən əvvəl bu bölgədəki təhdidləri dərk etməyə və aradan qaldırmağa imkan verən sistem olmasıdır:
“Bu imkanlardan ərazidə olan şəxsi heyət asanlıqla istifadə edə bilirlər. Onlara bunun üçün heç bir komanda mərkəzi və cihaz lazım deyil. İstəsələr, bu təhlükəni aradan qaldırmaq üçün özləri ilə birlikdə apardıqları partlayıcı maddələrdən istifadə edə bilirlər. Bu mənada STM şirkətinin öz məhsulu ilə anti-terror əməliyyatlarına əhəmiyyətli bir töhfə verdiyi düşünülür. İlk dəfə real döyüş şəraitində müvəffəqiyyətlə istifadə olunan “Karğu”, onlarla drondan ibarət sürü halında vəzifələri öz aralarında bölüşməyi və döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirməyi bacarmışdır”.
“Azeltech” anons verdi: dron sürüsü gəlir
Müxtəlif növ dronların və “gəzən sursat”ların layihələndirilməsi və yaradılması ilə məşğul olan “Azeltech” şirkəti yaxın aylarda özünün bir neçə belə məhsulunu hərbçilərin iştirakı ilə sınaqdan çıxarmağa hazırlaşır.
Bu barədə “Azeri Defence”yə açıqlamasında şirkətin direktoru Samir Süleymanov məlumat verib.
“Azeltech” şirkətinin dron qruplarının bir mərkəzdən idarə edilməsi və bu cür texnoloji vasitələrdə süni intellektin ikişaf etdirilməsi ilə bağlı işlər apardığını deyən şirkət rəhbərinin sözlərinə görə, artıq müəyyən mərhələ qət edilib.
“Aprel ayında radioelektron mübarizə vasitələrinin tətbiq edildiyi ərazilərdə, GPS olmadan uça bilən dronlarımızın və müxtəlif təyinatlı kamikadze PUA-nın sınaqlarını keçirməyi düşünürük. Növbəti mərhələdə isə dronların sürü şəkilində bir mərkəzdən idarə olunması və avtonom rejimdə hədəfin tanınması üçün işlər görüləcək. Bunu üçün xüsusi alqoritmlər işlənilir”- deyə Samir Süleymanov bildirib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-03-2020 16:38 | Bölmə: Cəmiyyət
Türkiyə Silahlı Qüvvələri tərəfindən Suriyanın şimalında aparılan “Bahar qalxanı” əməliyyatında kamikadze dron sürülərindən istifadə edilməsi son günlər Azərbaycan da daxil olmaqla, xarici ölkələrin KİV-lərində müzakirə olunur. Dünya hərb tarixinə kamikadze dronların sürü halında hücumlarını ilk dəfə reallaşdırdığı iddia olunan Türkiyə Silahlı Qüvvələri bununla da yeni bir səhifəni açmış oldu.
“AzeriDefence”nin məlumatına görə, 1500-2500 metr uzaqlıqda yerləşən Suriya Ordusunun bölmələrinin üzərinə “Karğu” adlı kamikadze dronların sürü halında göndərilməsi nəticəsində Suriya Ordussu çox sayda canlı qüvvə və zirehsiz texnikasını itirib.
Qeyd edək ki, bir mərkəzdən idarə edilən dron sürüləri süni zəkanın, üz və obyekt tanıma kimi qabaqcıl alqoritmləri sayəsində hücum ediləcək hədəfləri özləri seçir və hədəfə taran etməklə, yaxud bəlli məsafədə özünü partlatma üsulu ilə hədəfi məhv edir.
Hərbi ekspertlərin sözlərinə görə, 2016-cı ilin aprel ayında baş vermiş 5 günlük müharibədə Azərbaycan Ordusu da bu gün Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Suriya ərazisində PUA-lar ilə tətbiq etdiyi kamikadze hücumlarından istifadə edib. DSX-nin “Harop” zərbə PUA-ları ilə etdiyi hücumlar zamanı düşmənin çox sayda canlı qüvvəsi, cəbhəyə könüllüləri daşıyan avtobusu, hərbi hissənin kazarması, komanda-idarəetmə mərkəzi, artilleriya mövqeləri məhv edilib. Ekspertlər hesab edirlər ki, Azərbaycan Ordusu Türkiyənin mütərəqqi texnologiyalarından və Suriyada apardığı döyüş təcrübəsindən gələcəkdə özünün döyüş əməliyyatlarında yararlana bilər.
Ekspert: Türkiyə dron hücumları ilə Rusiya istehsalı olan ZRK-nin effektivliyini sual altında qoydu
PUA-ların sürü və ya qrup şəklində istifadəsinin yeni perspektivli bir istiqamət kimi meydana çıxdığını deyən Müdafiə Nazirliyinin Raket-Artilleriya Silahları Xidmətinin sabiq rəisi Əhəd Əzizov “Azeri Defence”yə açıqlamasında bildirib ki, dron sürüsünün təşkil edilməsinin əsas prinsipi kimi kiçik bir məkanda bir-birinə mane olmadan uçan minlərlə böcəklərin hərəkəti götürülüb.
Bu tətbiq üsulu isə öz növbəsində əsasən kiçik ölçülü dronlarda geniş istifadə olunur. Dronlar qrupda (sürüdə) birləşdikdən sonra onların hər biri avtomatik olaraq idarə edilir, qrupun ümumi fəaliyyətinə isə avtonom şəkildə süni zəka elementlərinə malik proqram təminatı və ya bilavasitə operator tərəfindən nəzarət edilir.
Suriyanın şimal-qərbindəki İdlibdə həyata keçirilən “Bahar qalxanı” hərakatında Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin PUA-lardan istifadəsini şərh edən Ə. Əzizovun sözlərinə görə, Türkiyə Silahlı Qüvvələri ilk dəfə PUA və silahlı PUA-nı birlikdə sürü halında tətbiq etməklə, həmçinin artilleriya birləşmələri ilə koordinasiyalı şəkildə Bəşər Əsəd rejiminin çoxsaylı hədəflərini məhv edib. Döyüş fəaliyyətləri zamanı havaya eyni anda onlarla “kamikadze dron” qaldırılıb və rejim qüvvələrinin bazalarına, silah-sursat anbarlarına, bundan başqa bir neçə texnikasına (zirehli və avtomobil), zenit-raket kompleksinə (ZRK), o cümlədən Rusiya istehsalı olan 96K6 “Pantsir-S1” özüyeriyən zenit raket-top kompleksinə zərbə endirilib: “Qeyd etmək istəyirəm ki, “Pantsir-S1” ZRTK bir sistem olaraq özü məhz mülki və hərbi obyektlərin, o cümlədən uzaq mənzilli HHM vasitələrinin pilotsuz uçan aparatlar da daxil olmaqla bütün müasir və perspektiv hava hücumu vasitələrindən yaxın müdafiəsi üçün təyin edilib. Lakin bu hadisədən sonra hava hücumundan müdafiə üçün təyin edilmiş Rusiya istehsalı olan vasitələrin effektivlik məsələsi də böyük sual altına düşdü”.
Ə. Əzizovun sözlərinə görə, dronların böyük sürü halında tətbiq edilməsi nəticəsində tarixdə ilk dəfə olaraq böyük ərazini nəzarət altına almaq və çoxsaylı yerüstü hədəfləri məhv etmək mümkün olub. Bu ilki isə dünya hərb tarixinə qardaş Türk Silahlı Qüvvələri qızılı hərflərlə yazıb.
“Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin istifadə etdiyi dronlar aşağı hündürlükdə uçurlar və hədəfə dərhal reaksiya verirlər. Üstəlik, bir neçə PUA eyni hədəfə müxtəlif istiqamətlərdən dərhal hücum edə bilir. Əslində onlardan heç bir qaçmaq da mümkün deyil, çünki asanlıqla binaya da uçaraq daxil olur və orada partlayırlar”, – deyə Ə. Əzizov vurğulayıb.
Son 30 ildə dünyanın müxtəlif regionlarında baş verən müharibələrdə dronların tətbiqi praktikasını təhlil edən Ə. Əzizovun sözlərinə görə, onlardan ən effektivlisi nisbətən yaxın məsafəyə uçan və çox da ağır olmayan döyüş sursatlarını daşıya bilən yüngül platformalardır. Bu droların əsas effektivliyi isə onların iqtisadi cəhətdən ucuz olması və yetirdiyi zərbənin dəqiqliyidir: “Belə dronlar hər uçuşu çox baha başa gələn güclü döyüş sursatı ilə silahlanmış ağır PUA-lara nisbətən daha dəhşətli gücü tərənnüm edir və böyük zərər verir. Yüngül dron sürüsündən müdafiə məqsədilə “S-300” (“S-400”) və ya “Patriot” kimi zenit-raket sistemlərini tətbiq etmək sərçəyə top atəşi atmaq kimi bir şeydir. Yüngül dron sürüsünə qarşı effektiv mübarizə aparmaq üçün digər vasitələr lazımdır. Burada isə etiraf etmək lazımdır ki, hazırki dövrdə dron sürüsünü 100%-lik ehtimalla məhv edəcək etibarlı sistemlər hələ mövcud deyil”.
Ə. Əzizov bildirib ki, PUA-ların qrup və ya sürü şəklində tətbiqinin bəzi üstünlükləri var. Bunları aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq mümkündür:
tapşırıqlardan asılı olaraq daşınan faydalı yük bir neçə PUA arasında bərabər bölüşdürülür;
fors-major və ya qəza hallarında PUA və faydalı yük itkisi mühüm dərəcədə azalır;
çox sayda dronların fəzada yerləşdirilməsi və fasiləsiz qarşılıqlı əlaqəsi nəticəsində hədəfin (ərazinin) koordinatlarının dəqiqliyi yüksəlir;
havada uçuş trayektoriyasından asılı olaraq dronların yer səthinə nisbətdə fərqli görmə bucaqlarına görə daima yenilənən nəticələr əldə olunur;
zəruri qərarın qəbul edilməsi üçün tələb olunan nəticələrin əldə olunması müddətləri sürətlənir.
“Bir çox hallarda PUA dedikdə, adətən insan elə təsəvvür edir ki, havada asqılarında idarə olunan döyüş sursatları asılmış kifayət qədər böyük ölçülərə malik obyekt uçur. Əlbəttə ki, böyük dronlar da olduqca uğurlu işləyir və döyüş tapşırıqlarını müvəffəqiyyətlə yerinə yetirirlər. Ancaq indi piyadalarda sürü şəklində patrulluq edən, kiçik (yüngül zirehli və zirehsiz) texnikaları və şəxsi heyəti belə demək olarsa “incə təmizləmə rejimində” məhv edən müasir “kamikadze dron”lar daha çox qorxu yaradır. Suriyada rejim qüvvələri ilə mübarizədə Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin sürü şəklində tətbiq etdiyi dronlar sırasında “Karğu” kiçik ölçülü “kamikadze dron”u özünəməxsus yerə malikdir”, – deyə Ə. Əzimov əlavə edib.
“Karğu” multikopteri Türkiyənin Müdafiə Sənayesi Komitəsinin sifarişi əsasında Türkiyənin STM (Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş.) şirkəti tərəfindən hazırlanmış avtonom “gəzən sursat”dır. Sutkanın gündüz və gecə vaxtı kəşfiyyat və hücum əməliyyatlarının keçirilməsi üçün nəzərdə tutulan “Karğu” bir əsgər tərəfindən daşına və idarə oluna bilir. Hədəfin təyin olunması, ona hücum edilməsi, tapşırığın icra prosesində hədəfin dəyişdirilməsi və yaxud hücumdan imtina edilməsi kimi funksiyalara malik “Karğu” dronunun yenilənmiş versiyasında təyin edilmiş məsafədə partlatma, habelə sürü halında hücum, üz tanıma kimi müasir alqoritmlər tətbiq edilib. “Karğu” 0,3-1,0 kq ağırlıqda faydalı yük, o cümlədən partlayıcı maddəli döyüş başlığı daşıya və hədəfə 45 dərəcə bucaq altında hücum edə bilir. “Karğu”nun əsas özəlliyi, asimmetrik hərbi və anti-terror əməliyyatlarında, xüsusilə terror təhlükəsi və ya təhdidi baxımından şəxsi heyət həmin bölgəyə girməzdən əvvəl bu bölgədəki təhdidləri dərk etməyə və aradan qaldırmağa imkan verən sistem olmasıdır:
“Bu imkanlardan ərazidə olan şəxsi heyət asanlıqla istifadə edə bilirlər. Onlara bunun üçün heç bir komanda mərkəzi və cihaz lazım deyil. İstəsələr, bu təhlükəni aradan qaldırmaq üçün özləri ilə birlikdə apardıqları partlayıcı maddələrdən istifadə edə bilirlər. Bu mənada STM şirkətinin öz məhsulu ilə anti-terror əməliyyatlarına əhəmiyyətli bir töhfə verdiyi düşünülür. İlk dəfə real döyüş şəraitində müvəffəqiyyətlə istifadə olunan “Karğu”, onlarla drondan ibarət sürü halında vəzifələri öz aralarında bölüşməyi və döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirməyi bacarmışdır”.
“Azeltech” anons verdi: dron sürüsü gəlir
Müxtəlif növ dronların və “gəzən sursat”ların layihələndirilməsi və yaradılması ilə məşğul olan “Azeltech” şirkəti yaxın aylarda özünün bir neçə belə məhsulunu hərbçilərin iştirakı ilə sınaqdan çıxarmağa hazırlaşır.
Bu barədə “Azeri Defence”yə açıqlamasında şirkətin direktoru Samir Süleymanov məlumat verib.
“Azeltech” şirkətinin dron qruplarının bir mərkəzdən idarə edilməsi və bu cür texnoloji vasitələrdə süni intellektin ikişaf etdirilməsi ilə bağlı işlər apardığını deyən şirkət rəhbərinin sözlərinə görə, artıq müəyyən mərhələ qət edilib.
“Aprel ayında radioelektron mübarizə vasitələrinin tətbiq edildiyi ərazilərdə, GPS olmadan uça bilən dronlarımızın və müxtəlif təyinatlı kamikadze PUA-nın sınaqlarını keçirməyi düşünürük. Növbəti mərhələdə isə dronların sürü şəkilində bir mərkəzdən idarə olunması və avtonom rejimdə hədəfin tanınması üçün işlər görüləcək. Bunu üçün xüsusi alqoritmlər işlənilir”- deyə Samir Süleymanov bildirib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 09:00
Moskvadan Dubaya uçan təyyarə Bakıya məcburi eniş edib
18-01-2025, 21:47
Milli Qəhrəmanın atasının kartından oğurlanan 80 min manat geri qaytarılıb - Yenilənib
17-01-2025, 18:08
Cahangir Əsgərovun həyat yoldaşı vəfat edib
17-01-2025, 18:03
300 yaşı olan nəhəng su heyvanı tapılıb
17-01-2025, 17:55
Şəki, Şamaxı, Qobustanda yağış, Şahdağda isə qar yağır
17-01-2025, 17:19
İki milyon manata yaxın mənimsəmə işi: məhkəmə istintaqı yekunlaşıb
17-01-2025, 16:38
Bakıda dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
17-01-2025, 15:31
Kür çayına 10 min balıq körpəsi buraxılıb
17-01-2025, 12:55
Sabahın hava proqnozu açıqlanacaq
17-01-2025, 05:30
Kişi və qadınların bir-birini təqlid etməsi günahdır
17-01-2025, 00:05
İstanbulda bələdiyyə sədrləri saxlanılıb
16-01-2025, 15:21
Çimnaz Sultanovanın ölümü ilə bağlı rəsmi məlumat yayılıb
16-01-2025, 15:07
Nəriman Həsənzadə xəstəxanadan evə buraxılıb
16-01-2025, 14:26
Aktrisa Çimnaz Sultanova dəfn olunub
16-01-2025, 12:46
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
16-01-2025, 11:25
Keçmiş mətbuat katibi departament rəhbəri təyin edilib
16-01-2025, 10:38
Xaçmazda əməliyyat: iki nəfər tutulub
16-01-2025, 10:03
Bu gün Bakının bütün mikrorayonlarında su olmayacaq
16-01-2025, 09:53
Masallı sakini 6 kq narkotiklə saxlanılıb
16-01-2025, 00:23
"Bred Pitt" fransız qadının 830 min avrosunu mənimsəyib
15-01-2025, 20:43
Dünyanın ən sürətli robot itini təqdim ediblər - Foto
15-01-2025, 18:29
Kraliçanın müşaviri Sovet casusu olub
15-01-2025, 14:58
Bakıda mənzildə partlayış baş verib
15-01-2025, 14:23
Sabah yağış yağacaq
15-01-2025, 13:35
Baş Prokurorluq Flora Kərimovanın iddiasını icraata götürüb
15-01-2025, 12:54
COP29 könüllüləri üçün pul mükafatı ayrılıb
15-01-2025, 09:52
Dövlət qurumu İlon Maskı məhkəməyə verib
15-01-2025, 09:34
Qobustanda qadın dəm qazından ölüb
15-01-2025, 09:31
Axtarışda olan şəxs Moldovada tutularaq Azərbaycana gətirilib
14-01-2025, 21:37
Plastik cərrahların efirlərdə çıxışlarına qadağa qoyulub
14-01-2025, 16:26
26 nəfərə qarşı dələduzluq edən "general" hakim qarşısına çıxarılıb
14-01-2025, 16:03
Xırdalanda yarmarkadan oğurluq edən şəxs tutulub
14-01-2025, 14:55
Nazir rəisi vəzifədən azad edib - Yeni təyinat
14-01-2025, 13:29
Valideynlər Səhiyyə Nazirliyinin qarşısına toplanıb - Yeni dərmanlar ölümə səbəb olur?
14-01-2025, 13:23
Yanğın Los-Ancelesə ən azı 250 milyard dollar ziyan vurub
14-01-2025, 13:15
Bakının Nərimanov rayonunda əməliyyat keçirilib
14-01-2025, 13:13
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
14-01-2025, 12:48
Ali Məhkəmə ziyanın hissə-hissə ödənilməsi ilə bağlı qərar qəbul edib
14-01-2025, 12:17
Təhsil idarələrinin strukturunda dəyişiklik edilib
14-01-2025, 10:26
Tanınmış vəkilin hesabları ələ keçirilib, adından pullar yığılır
14-01-2025, 09:46
Ramiz Zeynalovun adından istifadə edən şəxsə hökm oxunub
14-01-2025, 09:36
Tramp Qrenlandiya üçün 77 milyard dollar saymalı olacaq
13-01-2025, 21:10
Epidemiya 11 kənddə insanların qəfil keçəlləşməsinə səbəb olub
13-01-2025, 17:32
Bakıda müğənni vəfat edib
13-01-2025, 17:26
Qeydiyyatçı xanım klinikanın 74 minini mənimsəməkdə ittiham olunur
13-01-2025, 17:12
Bakıda dələduzluq edənlər tutulub
13-01-2025, 17:05
"Tiktoker" ev dustaqlığına buraxılmayıb
13-01-2025, 16:25
20 Yanvar faciəsinin ildönümü ilə bağlı hazırlıq işlərinə başlanılıb
13-01-2025, 15:29
Sabah külək güclənəcək - Xəbərdarlıq
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
