13:19 / 03-09-2025
Uşaqları ac saxlayan bağça müdiri vəzifədən çıxarılıb
13:06 / 03-09-2025
Dəstək ala bilməyən sədr parlamenti buraxır
12:59 / 03-09-2025
Paşinyan deputatlara Rusiya mövzusunda danışmamağı tapşırıb
12:48 / 03-09-2025
Dünyanı məhv etmək gücünə malik raketlər nümayiş olunub
12:46 / 03-09-2025
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
12:40 / 03-09-2025
Merz: Almaniya Ukraynaya qoşun göndərməyə hazırlaşmır
12:29 / 03-09-2025
Zakir Həsənov Vyetnam HDQ Komandanlığında olub
12:27 / 03-09-2025
Daha bir güclü zəlzələ: 1400-dən çox insan həyatını itirib
12:18 / 03-09-2025
Ukrayna Rusiyanın 451 hava hədəfini məhv edib
12:11 / 03-09-2025
Xəzər Universitetinə rektor təyinatı olub
11:58 / 03-09-2025
Üzeyir Hacıbəyli XVII Beynəlxalq Musiqi Festivalı başlayır
11:48 / 03-09-2025
"Telegram" üzərindən yeni dələduzluq halları çoxalıb
11:24 / 03-09-2025
Bakıya gizli gətirilən qızıl külçələr aşkarlanıb
11:20 / 03-09-2025
Ali Məhkəmə ad, soyad və ata adının dəyişilməsi ilə bağlı qərar verib
11:08 / 03-09-2025
Səhiyyə nazirinə müşavir təyin olunub
10:45 / 03-09-2025
Sertifikasiyadan kəsilən müəllimlər məhkəmədə iddia qaldırıblar
10:41 / 03-09-2025
İsmayıllıda dilindən arı sancan kişi ölüb
10:38 / 03-09-2025
Səfirliyin sabiq əməkdaşının məhkəməsi başlayıb
10:33 / 03-09-2025
Əliyevlə Putin salamlaşıblar - Video
10:18 / 03-09-2025
İlham Əliyevlə Şavkat Mirziyoyev Pekində görüşüblər - Video
10:11 / 03-09-2025
Kiyevdə azərbaycanlı ata və oğlu güllələnib
10:00 / 03-09-2025
İlham Əliyev Pekində dövlət başçılarının şərəfinə verilən ziyafətdə iştirak edib - Video
09:49 / 03-09-2025
Ruslar bir gecədə 105 PUA vurub
09:36 / 03-09-2025
Polşa Rusiyanın hücumuna cavab verməyə hazırdır
09:25 / 03-09-2025
Bu gün Bakının üç rayonunda qaz olmayacaq
08:19 / 03-09-2025
“iPhone 17”-nin qiyməti məlum olub
08:14 / 03-09-2025
Peyğəmbərin (s.ə.s) Mövludu günüdür
08:05 / 03-09-2025
Aktrisa bikinidə fotosunu paylaşıb
07:55 / 03-09-2025
Tramp həmkarlarına salam göndərib
07:50 / 03-09-2025
Fidan və Əl-Sani Fələstini müzakirə ediblər
08:13 / 30-08-2025
Bakı-Ağdam sərnişin qatarı istifadəyə verilib
19:36 / 30-08-2025
Bu gündən Bakının bəzi yollarında hərəkət məhdudlaşdırılacaq
19:01 / 29-08-2025
Bako Sahakyanın ibtidai istintaqa ifadəsi yayılıb
18:20 / 31-08-2025
Putin Çində Paşinyanla görüşüb
08:49 / 31-08-2025
Prezident İlham Əliyevin Çin lideri Si Cinpin ilə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
00:24 / 30-08-2025
Töhmət alan icra başçısı: “İş olan yerdə nöqsan da olur"
15:02 / 31-08-2025
İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar
17:05 / 29-08-2025
Şəbnəm Tovuzlu Rusiyaya buraxılmayıb
09:27 / 30-08-2025
Premyer Liqa: bu gün daha iki qarşılaşma olacaq
14:05 / 29-08-2025
"Rokki" və Silvester Stallone haqqında film çəkilir
00:10 / 30-08-2025
Azərbaycanla ABŞ arasında Anlaşma Memorandumu imzalanlb
Azərbaycan şirkəti “dron sürüsü” yaradır
Tarix: 05-03-2020 16:38 | Bölmə: Cəmiyyət
Türkiyə Silahlı Qüvvələri tərəfindən Suriyanın şimalında aparılan “Bahar qalxanı” əməliyyatında kamikadze dron sürülərindən istifadə edilməsi son günlər Azərbaycan da daxil olmaqla, xarici ölkələrin KİV-lərində müzakirə olunur. Dünya hərb tarixinə kamikadze dronların sürü halında hücumlarını ilk dəfə reallaşdırdığı iddia olunan Türkiyə Silahlı Qüvvələri bununla da yeni bir səhifəni açmış oldu.
“AzeriDefence”nin məlumatına görə, 1500-2500 metr uzaqlıqda yerləşən Suriya Ordusunun bölmələrinin üzərinə “Karğu” adlı kamikadze dronların sürü halında göndərilməsi nəticəsində Suriya Ordussu çox sayda canlı qüvvə və zirehsiz texnikasını itirib.
Qeyd edək ki, bir mərkəzdən idarə edilən dron sürüləri süni zəkanın, üz və obyekt tanıma kimi qabaqcıl alqoritmləri sayəsində hücum ediləcək hədəfləri özləri seçir və hədəfə taran etməklə, yaxud bəlli məsafədə özünü partlatma üsulu ilə hədəfi məhv edir.
Hərbi ekspertlərin sözlərinə görə, 2016-cı ilin aprel ayında baş vermiş 5 günlük müharibədə Azərbaycan Ordusu da bu gün Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Suriya ərazisində PUA-lar ilə tətbiq etdiyi kamikadze hücumlarından istifadə edib. DSX-nin “Harop” zərbə PUA-ları ilə etdiyi hücumlar zamanı düşmənin çox sayda canlı qüvvəsi, cəbhəyə könüllüləri daşıyan avtobusu, hərbi hissənin kazarması, komanda-idarəetmə mərkəzi, artilleriya mövqeləri məhv edilib. Ekspertlər hesab edirlər ki, Azərbaycan Ordusu Türkiyənin mütərəqqi texnologiyalarından və Suriyada apardığı döyüş təcrübəsindən gələcəkdə özünün döyüş əməliyyatlarında yararlana bilər.
Ekspert: Türkiyə dron hücumları ilə Rusiya istehsalı olan ZRK-nin effektivliyini sual altında qoydu
PUA-ların sürü və ya qrup şəklində istifadəsinin yeni perspektivli bir istiqamət kimi meydana çıxdığını deyən Müdafiə Nazirliyinin Raket-Artilleriya Silahları Xidmətinin sabiq rəisi Əhəd Əzizov “Azeri Defence”yə açıqlamasında bildirib ki, dron sürüsünün təşkil edilməsinin əsas prinsipi kimi kiçik bir məkanda bir-birinə mane olmadan uçan minlərlə böcəklərin hərəkəti götürülüb.
Bu tətbiq üsulu isə öz növbəsində əsasən kiçik ölçülü dronlarda geniş istifadə olunur. Dronlar qrupda (sürüdə) birləşdikdən sonra onların hər biri avtomatik olaraq idarə edilir, qrupun ümumi fəaliyyətinə isə avtonom şəkildə süni zəka elementlərinə malik proqram təminatı və ya bilavasitə operator tərəfindən nəzarət edilir.
Suriyanın şimal-qərbindəki İdlibdə həyata keçirilən “Bahar qalxanı” hərakatında Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin PUA-lardan istifadəsini şərh edən Ə. Əzizovun sözlərinə görə, Türkiyə Silahlı Qüvvələri ilk dəfə PUA və silahlı PUA-nı birlikdə sürü halında tətbiq etməklə, həmçinin artilleriya birləşmələri ilə koordinasiyalı şəkildə Bəşər Əsəd rejiminin çoxsaylı hədəflərini məhv edib. Döyüş fəaliyyətləri zamanı havaya eyni anda onlarla “kamikadze dron” qaldırılıb və rejim qüvvələrinin bazalarına, silah-sursat anbarlarına, bundan başqa bir neçə texnikasına (zirehli və avtomobil), zenit-raket kompleksinə (ZRK), o cümlədən Rusiya istehsalı olan 96K6 “Pantsir-S1” özüyeriyən zenit raket-top kompleksinə zərbə endirilib: “Qeyd etmək istəyirəm ki, “Pantsir-S1” ZRTK bir sistem olaraq özü məhz mülki və hərbi obyektlərin, o cümlədən uzaq mənzilli HHM vasitələrinin pilotsuz uçan aparatlar da daxil olmaqla bütün müasir və perspektiv hava hücumu vasitələrindən yaxın müdafiəsi üçün təyin edilib. Lakin bu hadisədən sonra hava hücumundan müdafiə üçün təyin edilmiş Rusiya istehsalı olan vasitələrin effektivlik məsələsi də böyük sual altına düşdü”.
Ə. Əzizovun sözlərinə görə, dronların böyük sürü halında tətbiq edilməsi nəticəsində tarixdə ilk dəfə olaraq böyük ərazini nəzarət altına almaq və çoxsaylı yerüstü hədəfləri məhv etmək mümkün olub. Bu ilki isə dünya hərb tarixinə qardaş Türk Silahlı Qüvvələri qızılı hərflərlə yazıb.
“Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin istifadə etdiyi dronlar aşağı hündürlükdə uçurlar və hədəfə dərhal reaksiya verirlər. Üstəlik, bir neçə PUA eyni hədəfə müxtəlif istiqamətlərdən dərhal hücum edə bilir. Əslində onlardan heç bir qaçmaq da mümkün deyil, çünki asanlıqla binaya da uçaraq daxil olur və orada partlayırlar”, – deyə Ə. Əzizov vurğulayıb.
Son 30 ildə dünyanın müxtəlif regionlarında baş verən müharibələrdə dronların tətbiqi praktikasını təhlil edən Ə. Əzizovun sözlərinə görə, onlardan ən effektivlisi nisbətən yaxın məsafəyə uçan və çox da ağır olmayan döyüş sursatlarını daşıya bilən yüngül platformalardır. Bu droların əsas effektivliyi isə onların iqtisadi cəhətdən ucuz olması və yetirdiyi zərbənin dəqiqliyidir: “Belə dronlar hər uçuşu çox baha başa gələn güclü döyüş sursatı ilə silahlanmış ağır PUA-lara nisbətən daha dəhşətli gücü tərənnüm edir və böyük zərər verir. Yüngül dron sürüsündən müdafiə məqsədilə “S-300” (“S-400”) və ya “Patriot” kimi zenit-raket sistemlərini tətbiq etmək sərçəyə top atəşi atmaq kimi bir şeydir. Yüngül dron sürüsünə qarşı effektiv mübarizə aparmaq üçün digər vasitələr lazımdır. Burada isə etiraf etmək lazımdır ki, hazırki dövrdə dron sürüsünü 100%-lik ehtimalla məhv edəcək etibarlı sistemlər hələ mövcud deyil”.
Ə. Əzizov bildirib ki, PUA-ların qrup və ya sürü şəklində tətbiqinin bəzi üstünlükləri var. Bunları aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq mümkündür:
tapşırıqlardan asılı olaraq daşınan faydalı yük bir neçə PUA arasında bərabər bölüşdürülür;
fors-major və ya qəza hallarında PUA və faydalı yük itkisi mühüm dərəcədə azalır;
çox sayda dronların fəzada yerləşdirilməsi və fasiləsiz qarşılıqlı əlaqəsi nəticəsində hədəfin (ərazinin) koordinatlarının dəqiqliyi yüksəlir;
havada uçuş trayektoriyasından asılı olaraq dronların yer səthinə nisbətdə fərqli görmə bucaqlarına görə daima yenilənən nəticələr əldə olunur;
zəruri qərarın qəbul edilməsi üçün tələb olunan nəticələrin əldə olunması müddətləri sürətlənir.
“Bir çox hallarda PUA dedikdə, adətən insan elə təsəvvür edir ki, havada asqılarında idarə olunan döyüş sursatları asılmış kifayət qədər böyük ölçülərə malik obyekt uçur. Əlbəttə ki, böyük dronlar da olduqca uğurlu işləyir və döyüş tapşırıqlarını müvəffəqiyyətlə yerinə yetirirlər. Ancaq indi piyadalarda sürü şəklində patrulluq edən, kiçik (yüngül zirehli və zirehsiz) texnikaları və şəxsi heyəti belə demək olarsa “incə təmizləmə rejimində” məhv edən müasir “kamikadze dron”lar daha çox qorxu yaradır. Suriyada rejim qüvvələri ilə mübarizədə Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin sürü şəklində tətbiq etdiyi dronlar sırasında “Karğu” kiçik ölçülü “kamikadze dron”u özünəməxsus yerə malikdir”, – deyə Ə. Əzimov əlavə edib.
“Karğu” multikopteri Türkiyənin Müdafiə Sənayesi Komitəsinin sifarişi əsasında Türkiyənin STM (Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş.) şirkəti tərəfindən hazırlanmış avtonom “gəzən sursat”dır. Sutkanın gündüz və gecə vaxtı kəşfiyyat və hücum əməliyyatlarının keçirilməsi üçün nəzərdə tutulan “Karğu” bir əsgər tərəfindən daşına və idarə oluna bilir. Hədəfin təyin olunması, ona hücum edilməsi, tapşırığın icra prosesində hədəfin dəyişdirilməsi və yaxud hücumdan imtina edilməsi kimi funksiyalara malik “Karğu” dronunun yenilənmiş versiyasında təyin edilmiş məsafədə partlatma, habelə sürü halında hücum, üz tanıma kimi müasir alqoritmlər tətbiq edilib. “Karğu” 0,3-1,0 kq ağırlıqda faydalı yük, o cümlədən partlayıcı maddəli döyüş başlığı daşıya və hədəfə 45 dərəcə bucaq altında hücum edə bilir. “Karğu”nun əsas özəlliyi, asimmetrik hərbi və anti-terror əməliyyatlarında, xüsusilə terror təhlükəsi və ya təhdidi baxımından şəxsi heyət həmin bölgəyə girməzdən əvvəl bu bölgədəki təhdidləri dərk etməyə və aradan qaldırmağa imkan verən sistem olmasıdır:
“Bu imkanlardan ərazidə olan şəxsi heyət asanlıqla istifadə edə bilirlər. Onlara bunun üçün heç bir komanda mərkəzi və cihaz lazım deyil. İstəsələr, bu təhlükəni aradan qaldırmaq üçün özləri ilə birlikdə apardıqları partlayıcı maddələrdən istifadə edə bilirlər. Bu mənada STM şirkətinin öz məhsulu ilə anti-terror əməliyyatlarına əhəmiyyətli bir töhfə verdiyi düşünülür. İlk dəfə real döyüş şəraitində müvəffəqiyyətlə istifadə olunan “Karğu”, onlarla drondan ibarət sürü halında vəzifələri öz aralarında bölüşməyi və döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirməyi bacarmışdır”.
“Azeltech” anons verdi: dron sürüsü gəlir
Müxtəlif növ dronların və “gəzən sursat”ların layihələndirilməsi və yaradılması ilə məşğul olan “Azeltech” şirkəti yaxın aylarda özünün bir neçə belə məhsulunu hərbçilərin iştirakı ilə sınaqdan çıxarmağa hazırlaşır.
Bu barədə “Azeri Defence”yə açıqlamasında şirkətin direktoru Samir Süleymanov məlumat verib.
“Azeltech” şirkətinin dron qruplarının bir mərkəzdən idarə edilməsi və bu cür texnoloji vasitələrdə süni intellektin ikişaf etdirilməsi ilə bağlı işlər apardığını deyən şirkət rəhbərinin sözlərinə görə, artıq müəyyən mərhələ qət edilib.
“Aprel ayında radioelektron mübarizə vasitələrinin tətbiq edildiyi ərazilərdə, GPS olmadan uça bilən dronlarımızın və müxtəlif təyinatlı kamikadze PUA-nın sınaqlarını keçirməyi düşünürük. Növbəti mərhələdə isə dronların sürü şəkilində bir mərkəzdən idarə olunması və avtonom rejimdə hədəfin tanınması üçün işlər görüləcək. Bunu üçün xüsusi alqoritmlər işlənilir”- deyə Samir Süleymanov bildirib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-03-2020 16:38 | Bölmə: Cəmiyyət
Türkiyə Silahlı Qüvvələri tərəfindən Suriyanın şimalında aparılan “Bahar qalxanı” əməliyyatında kamikadze dron sürülərindən istifadə edilməsi son günlər Azərbaycan da daxil olmaqla, xarici ölkələrin KİV-lərində müzakirə olunur. Dünya hərb tarixinə kamikadze dronların sürü halında hücumlarını ilk dəfə reallaşdırdığı iddia olunan Türkiyə Silahlı Qüvvələri bununla da yeni bir səhifəni açmış oldu.
“AzeriDefence”nin məlumatına görə, 1500-2500 metr uzaqlıqda yerləşən Suriya Ordusunun bölmələrinin üzərinə “Karğu” adlı kamikadze dronların sürü halında göndərilməsi nəticəsində Suriya Ordussu çox sayda canlı qüvvə və zirehsiz texnikasını itirib.
Qeyd edək ki, bir mərkəzdən idarə edilən dron sürüləri süni zəkanın, üz və obyekt tanıma kimi qabaqcıl alqoritmləri sayəsində hücum ediləcək hədəfləri özləri seçir və hədəfə taran etməklə, yaxud bəlli məsafədə özünü partlatma üsulu ilə hədəfi məhv edir.
Hərbi ekspertlərin sözlərinə görə, 2016-cı ilin aprel ayında baş vermiş 5 günlük müharibədə Azərbaycan Ordusu da bu gün Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Suriya ərazisində PUA-lar ilə tətbiq etdiyi kamikadze hücumlarından istifadə edib. DSX-nin “Harop” zərbə PUA-ları ilə etdiyi hücumlar zamanı düşmənin çox sayda canlı qüvvəsi, cəbhəyə könüllüləri daşıyan avtobusu, hərbi hissənin kazarması, komanda-idarəetmə mərkəzi, artilleriya mövqeləri məhv edilib. Ekspertlər hesab edirlər ki, Azərbaycan Ordusu Türkiyənin mütərəqqi texnologiyalarından və Suriyada apardığı döyüş təcrübəsindən gələcəkdə özünün döyüş əməliyyatlarında yararlana bilər.
Ekspert: Türkiyə dron hücumları ilə Rusiya istehsalı olan ZRK-nin effektivliyini sual altında qoydu
PUA-ların sürü və ya qrup şəklində istifadəsinin yeni perspektivli bir istiqamət kimi meydana çıxdığını deyən Müdafiə Nazirliyinin Raket-Artilleriya Silahları Xidmətinin sabiq rəisi Əhəd Əzizov “Azeri Defence”yə açıqlamasında bildirib ki, dron sürüsünün təşkil edilməsinin əsas prinsipi kimi kiçik bir məkanda bir-birinə mane olmadan uçan minlərlə böcəklərin hərəkəti götürülüb.
Bu tətbiq üsulu isə öz növbəsində əsasən kiçik ölçülü dronlarda geniş istifadə olunur. Dronlar qrupda (sürüdə) birləşdikdən sonra onların hər biri avtomatik olaraq idarə edilir, qrupun ümumi fəaliyyətinə isə avtonom şəkildə süni zəka elementlərinə malik proqram təminatı və ya bilavasitə operator tərəfindən nəzarət edilir.
Suriyanın şimal-qərbindəki İdlibdə həyata keçirilən “Bahar qalxanı” hərakatında Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin PUA-lardan istifadəsini şərh edən Ə. Əzizovun sözlərinə görə, Türkiyə Silahlı Qüvvələri ilk dəfə PUA və silahlı PUA-nı birlikdə sürü halında tətbiq etməklə, həmçinin artilleriya birləşmələri ilə koordinasiyalı şəkildə Bəşər Əsəd rejiminin çoxsaylı hədəflərini məhv edib. Döyüş fəaliyyətləri zamanı havaya eyni anda onlarla “kamikadze dron” qaldırılıb və rejim qüvvələrinin bazalarına, silah-sursat anbarlarına, bundan başqa bir neçə texnikasına (zirehli və avtomobil), zenit-raket kompleksinə (ZRK), o cümlədən Rusiya istehsalı olan 96K6 “Pantsir-S1” özüyeriyən zenit raket-top kompleksinə zərbə endirilib: “Qeyd etmək istəyirəm ki, “Pantsir-S1” ZRTK bir sistem olaraq özü məhz mülki və hərbi obyektlərin, o cümlədən uzaq mənzilli HHM vasitələrinin pilotsuz uçan aparatlar da daxil olmaqla bütün müasir və perspektiv hava hücumu vasitələrindən yaxın müdafiəsi üçün təyin edilib. Lakin bu hadisədən sonra hava hücumundan müdafiə üçün təyin edilmiş Rusiya istehsalı olan vasitələrin effektivlik məsələsi də böyük sual altına düşdü”.
Ə. Əzizovun sözlərinə görə, dronların böyük sürü halında tətbiq edilməsi nəticəsində tarixdə ilk dəfə olaraq böyük ərazini nəzarət altına almaq və çoxsaylı yerüstü hədəfləri məhv etmək mümkün olub. Bu ilki isə dünya hərb tarixinə qardaş Türk Silahlı Qüvvələri qızılı hərflərlə yazıb.
“Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin istifadə etdiyi dronlar aşağı hündürlükdə uçurlar və hədəfə dərhal reaksiya verirlər. Üstəlik, bir neçə PUA eyni hədəfə müxtəlif istiqamətlərdən dərhal hücum edə bilir. Əslində onlardan heç bir qaçmaq da mümkün deyil, çünki asanlıqla binaya da uçaraq daxil olur və orada partlayırlar”, – deyə Ə. Əzizov vurğulayıb.
Son 30 ildə dünyanın müxtəlif regionlarında baş verən müharibələrdə dronların tətbiqi praktikasını təhlil edən Ə. Əzizovun sözlərinə görə, onlardan ən effektivlisi nisbətən yaxın məsafəyə uçan və çox da ağır olmayan döyüş sursatlarını daşıya bilən yüngül platformalardır. Bu droların əsas effektivliyi isə onların iqtisadi cəhətdən ucuz olması və yetirdiyi zərbənin dəqiqliyidir: “Belə dronlar hər uçuşu çox baha başa gələn güclü döyüş sursatı ilə silahlanmış ağır PUA-lara nisbətən daha dəhşətli gücü tərənnüm edir və böyük zərər verir. Yüngül dron sürüsündən müdafiə məqsədilə “S-300” (“S-400”) və ya “Patriot” kimi zenit-raket sistemlərini tətbiq etmək sərçəyə top atəşi atmaq kimi bir şeydir. Yüngül dron sürüsünə qarşı effektiv mübarizə aparmaq üçün digər vasitələr lazımdır. Burada isə etiraf etmək lazımdır ki, hazırki dövrdə dron sürüsünü 100%-lik ehtimalla məhv edəcək etibarlı sistemlər hələ mövcud deyil”.
Ə. Əzizov bildirib ki, PUA-ların qrup və ya sürü şəklində tətbiqinin bəzi üstünlükləri var. Bunları aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq mümkündür:
tapşırıqlardan asılı olaraq daşınan faydalı yük bir neçə PUA arasında bərabər bölüşdürülür;
fors-major və ya qəza hallarında PUA və faydalı yük itkisi mühüm dərəcədə azalır;
çox sayda dronların fəzada yerləşdirilməsi və fasiləsiz qarşılıqlı əlaqəsi nəticəsində hədəfin (ərazinin) koordinatlarının dəqiqliyi yüksəlir;
havada uçuş trayektoriyasından asılı olaraq dronların yer səthinə nisbətdə fərqli görmə bucaqlarına görə daima yenilənən nəticələr əldə olunur;
zəruri qərarın qəbul edilməsi üçün tələb olunan nəticələrin əldə olunması müddətləri sürətlənir.
“Bir çox hallarda PUA dedikdə, adətən insan elə təsəvvür edir ki, havada asqılarında idarə olunan döyüş sursatları asılmış kifayət qədər böyük ölçülərə malik obyekt uçur. Əlbəttə ki, böyük dronlar da olduqca uğurlu işləyir və döyüş tapşırıqlarını müvəffəqiyyətlə yerinə yetirirlər. Ancaq indi piyadalarda sürü şəklində patrulluq edən, kiçik (yüngül zirehli və zirehsiz) texnikaları və şəxsi heyəti belə demək olarsa “incə təmizləmə rejimində” məhv edən müasir “kamikadze dron”lar daha çox qorxu yaradır. Suriyada rejim qüvvələri ilə mübarizədə Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin sürü şəklində tətbiq etdiyi dronlar sırasında “Karğu” kiçik ölçülü “kamikadze dron”u özünəməxsus yerə malikdir”, – deyə Ə. Əzimov əlavə edib.
“Karğu” multikopteri Türkiyənin Müdafiə Sənayesi Komitəsinin sifarişi əsasında Türkiyənin STM (Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş.) şirkəti tərəfindən hazırlanmış avtonom “gəzən sursat”dır. Sutkanın gündüz və gecə vaxtı kəşfiyyat və hücum əməliyyatlarının keçirilməsi üçün nəzərdə tutulan “Karğu” bir əsgər tərəfindən daşına və idarə oluna bilir. Hədəfin təyin olunması, ona hücum edilməsi, tapşırığın icra prosesində hədəfin dəyişdirilməsi və yaxud hücumdan imtina edilməsi kimi funksiyalara malik “Karğu” dronunun yenilənmiş versiyasında təyin edilmiş məsafədə partlatma, habelə sürü halında hücum, üz tanıma kimi müasir alqoritmlər tətbiq edilib. “Karğu” 0,3-1,0 kq ağırlıqda faydalı yük, o cümlədən partlayıcı maddəli döyüş başlığı daşıya və hədəfə 45 dərəcə bucaq altında hücum edə bilir. “Karğu”nun əsas özəlliyi, asimmetrik hərbi və anti-terror əməliyyatlarında, xüsusilə terror təhlükəsi və ya təhdidi baxımından şəxsi heyət həmin bölgəyə girməzdən əvvəl bu bölgədəki təhdidləri dərk etməyə və aradan qaldırmağa imkan verən sistem olmasıdır:
“Bu imkanlardan ərazidə olan şəxsi heyət asanlıqla istifadə edə bilirlər. Onlara bunun üçün heç bir komanda mərkəzi və cihaz lazım deyil. İstəsələr, bu təhlükəni aradan qaldırmaq üçün özləri ilə birlikdə apardıqları partlayıcı maddələrdən istifadə edə bilirlər. Bu mənada STM şirkətinin öz məhsulu ilə anti-terror əməliyyatlarına əhəmiyyətli bir töhfə verdiyi düşünülür. İlk dəfə real döyüş şəraitində müvəffəqiyyətlə istifadə olunan “Karğu”, onlarla drondan ibarət sürü halında vəzifələri öz aralarında bölüşməyi və döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirməyi bacarmışdır”.
“Azeltech” anons verdi: dron sürüsü gəlir
Müxtəlif növ dronların və “gəzən sursat”ların layihələndirilməsi və yaradılması ilə məşğul olan “Azeltech” şirkəti yaxın aylarda özünün bir neçə belə məhsulunu hərbçilərin iştirakı ilə sınaqdan çıxarmağa hazırlaşır.
Bu barədə “Azeri Defence”yə açıqlamasında şirkətin direktoru Samir Süleymanov məlumat verib.
“Azeltech” şirkətinin dron qruplarının bir mərkəzdən idarə edilməsi və bu cür texnoloji vasitələrdə süni intellektin ikişaf etdirilməsi ilə bağlı işlər apardığını deyən şirkət rəhbərinin sözlərinə görə, artıq müəyyən mərhələ qət edilib.
“Aprel ayında radioelektron mübarizə vasitələrinin tətbiq edildiyi ərazilərdə, GPS olmadan uça bilən dronlarımızın və müxtəlif təyinatlı kamikadze PUA-nın sınaqlarını keçirməyi düşünürük. Növbəti mərhələdə isə dronların sürü şəkilində bir mərkəzdən idarə olunması və avtonom rejimdə hədəfin tanınması üçün işlər görüləcək. Bunu üçün xüsusi alqoritmlər işlənilir”- deyə Samir Süleymanov bildirib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 12:46
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
Bu gün, 11:48
"Telegram" üzərindən yeni dələduzluq halları çoxalıb
Bu gün, 10:38
Səfirliyin sabiq əməkdaşının məhkəməsi başlayıb
Bu gün, 08:14
Peyğəmbərin (s.ə.s) Mövludu günüdür
Dünən, 15:30
Xəstələr üçün yığılan pulu ələ keçirən şəxs tutulub
Dünən, 14:53
15 saylı həbsxanaya rəis təyinatı olub
Dünən, 12:21
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 11:48
Özünü vəzifəli şəxs kimi təqdim edən şəxs tutulub
Dünən, 10:35
Məktəbli geyimlərinin satıldığı ünvanlar... - Siyahı
Dünən, 08:15
Sudanda bir kənd uçqun altında qalıb
1-09-2025, 18:03
Azərbaycanın göndərdiyi humanitar yardım Ukraynaya çatıb
1-09-2025, 17:12
Sabiq rəisi hakim qarşısına çıxarılıb
1-09-2025, 16:03
Beyləqanda yanğın törədən şəxs məsuliyyətə cəlb olunub
1-09-2025, 15:31
Lisey direktorunun ölkədən çıxışına “stop” qoyulub
1-09-2025, 12:15
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
1-09-2025, 11:54
Əfqanıstandakı zəlzələdə ölənlərin sayı artır - (Yenilənib+)
1-09-2025, 11:26
Keçmiş mətbuat katibi yeni vəzifəyə təyin olunub
1-09-2025, 10:58
Məktəbli geyimləri və ləvazimatları bahalaşıb
31-08-2025, 12:15
Salyanda avtomobil kanala aşıb - Bir nəfər ölüb, beş nəfər xəsarət alıb
30-08-2025, 19:36
Bu gündən Bakının bəzi yollarında hərəkət məhdudlaşdırılacaq
30-08-2025, 12:09
Şüvəlanda yeni ictimai çimərliklər yaradılıb
29-08-2025, 18:01
Məhkəmə tiktoker Aysel Mustafayeva haqqında həbs qərarı verib
29-08-2025, 17:38
Azərbaycanda saxlanılan Özbəkistan vətəndaşı ölkəsinə təhvil verilib
29-08-2025, 17:15
İtaliyada 60-dan çox turist qidadan zəhərlənib
29-08-2025, 14:08
Yardımlıda əməliyyat: iki nəfər tutulub
29-08-2025, 13:07
Metroda aylıq və birsəfərlik gediş haqqı kartları tətbiq oluna bilər
29-08-2025, 12:39
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
29-08-2025, 12:24
4 yaşlı qız "ASAN Xidmət"in ikinci mərtəbəsindən yıxılaraq ölüb
29-08-2025, 11:28
Kosmik raket tarixi rekorda imza atıb - Foto
29-08-2025, 09:17
Şabranda yanğın törədən şəxs cərimələnib
28-08-2025, 20:42
Məmmədəli Ağayev Moskvada saxlanılıb - Foto
28-08-2025, 17:19
Magistraturaya əlavə yerləşdirmənin qeydiyyat müddəti uzadılıb
28-08-2025, 15:50
Ağdamda zorakılığa məruz qalan azyaşlılar körpələr evinə yerləşdiriləcək
28-08-2025, 15:03
Partlayış olan binadakı 15 mənzilin sakininə kirayəpulu veriləcək
28-08-2025, 13:48
Biznesmenin cəsədini 68 metr dərinlikdən çıxarırlar
28-08-2025, 12:12
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
28-08-2025, 10:30
Molla Əsgərdən qalma dini ədəbiyyat... - Fotolar
28-08-2025, 08:32
Bakıda beşmərtəbəli yaşayış binasında partlayış olub - Yenilənib
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
