23:36 / 15-10-2024
Rusiyanın Ermənistandakı hərbçiləri təlim keçir
23:06 / 15-10-2024
Miller: "ABŞ Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişini..."
21:22 / 15-10-2024
Samir Abasov: "Sanki "Neftçi"dən heç getməmişdim"
19:48 / 15-10-2024
Polis Bakı sakininin əmlakını dağıdanlara qarşı tədbir görməyə tələsmir
19:37 / 15-10-2024
Cəlilabadda zəlzələ olub
18:01 / 15-10-2024
Leyla Əliyeva Mərakeşdə Milli Observatoriyanın vitse-prezidenti ilə görüşüb - Fotolar
17:49 / 15-10-2024
Deputatlar daha 15 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
17:27 / 15-10-2024
Ermənistan XİN başçısı Türkiyəyə gedəcək
17:23 / 15-10-2024
Rusiya Olimpiya Komitəsinin rəhbəri istefa verir
17:06 / 15-10-2024
ABŞ-da seçkilər: Tramp Harrisi üstələyir?
16:59 / 15-10-2024
Məhkəmə həbs olunan sabiq şöbə müdiri barədə qərar verib
16:54 / 15-10-2024
Füzulinin Pirəhmədli kəndində bərpa işlərinə başlanılır
16:44 / 15-10-2024
“Araz-Naxçıvan” daha bir oyunçu ilə anlaşıb
16:27 / 15-10-2024
Prezident İlham Əliyev Vergi Məcəlləsinə dəyişiklik edib
16:15 / 15-10-2024
ABŞ eyni vaxtda iki ölkəyə silah verə bilməyəcək
16:07 / 15-10-2024
COP29 zolaqları: bu küçələrə avtomobillər daxil ola bilər - Siyahı
15:49 / 15-10-2024
Türkiyədə yenə zəlzələ olub
15:43 / 15-10-2024
Nazir: Rusiyanın qələbəsi Avropada sabitliyi pozacaq
15:21 / 15-10-2024
Sabahdan intensiv yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
15:16 / 15-10-2024
Qəfildən... - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
15:10 / 15-10-2024
Ağdaşda kanaldan meyit tapılıb
14:56 / 15-10-2024
Azərbaycanda su bahalaşacaq - Açıqlamalar
14:42 / 15-10-2024
İrəvan Şurasının iclasında iqtidar və müxalifət nümayəndələri arasında dava olub - Video
14:26 / 15-10-2024
Simonyan: Azərbaycanla sülh müqaviləsi bağlamağın vaxtı çatıb
14:08 / 15-10-2024
Beynəlxalq axtarışda olan iki nəfər Rumıniya və Lüksemburqa təhvil verilib
14:02 / 15-10-2024
7-ci sinif şagirdi 11-ci sinif şagirdini bıçaqlayıb
13:53 / 15-10-2024
Azərbaycan yığması Estoniyaya qarşı Qəbələdə oynayacaq
13:51 / 15-10-2024
“Hizbullah”-ın gizli tunellərində Rusiya silahları tapılıb
13:33 / 15-10-2024
Şahin Mustafayev İranın xarici işlər naziri ilə görüşüb
15:20 / 14-10-2024
Prezident məhkəmələrə sədr və sədr müavinləri təyin edib - Siyahı
13:28 / 15-10-2024
Ukrayna daha bir şəhərini itirmək üzrədir - Foto
11:56 / 15-10-2024
“Sepah” generalının qayıdışı: Qaani indiyədək harada idi?
11:21 / 11-10-2024
Yeganə vasitəçi: Putin Əliyev və Paşinyanla nədən danışıb?
15:16 / 15-10-2024
Qəfildən... - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:54 / 15-10-2024
Füzulinin Pirəhmədli kəndində bərpa işlərinə başlanılır
11:23 / 14-10-2024
Bu ay sülh sazişinin imzalanması təklif olunur
12:13 / 11-10-2024
Əli Əsədovun rəhbərliyi ilə Şuranın növbəti iclası keçirilib
19:48 / 15-10-2024
Polis Bakı sakininin əmlakını dağıdanlara qarşı tədbir görməyə tələsmir
09:44 / 11-10-2024
Ukraynalı jurnalist Viktoriya Roşçina rus əsirliyində ölüb
12:21 / 11-10-2024
Qlobal vəhşi təbiət populyasiyalarının 73 faizi məhv olub - Hesabat
11:03 / 11-10-2024
18 tələbə dönərdən zəhərlənib - (Yenilənib)
Yeni neft sazişi Azərbaycan üçün yeni risklər yarada bilər
Tarix: 19-09-2017 09:25 | Bölmə: İqtisadiyyat
Yeni neft sazişi gələcəkdə dövlət büdcəsi və manat üçün yeni risklər yarada bilər. Çünki bu saziş daha çox xarici şirkətlərin və dövlətlərin maraqları nəzərə alınmaqla imzalanıb.
Reyting.az-ın xəbərinə gör, bunu iqtisadçı alim Qubad İbadoğlu “Azəri-Çıraq-Günəşli” neft yatağının işlənilməsi üzrə yeni sazişin imzalanmasına münasibət bildirərkən qeyd edib.
Q.İbadoğlunun sözlərinə görə, əvvəlki sazişin başa çatmasına 7 il qalmış tərəflərin yekdilliklə verdiyi bu qərar müxtəlif prizmalardan şərh olunmaqdadır:
“Hökümətin rəsmi izahatına və ona yaxın eksertlərin açıqlamalarına nəzər saldıqda bəlli olur ki, sazişin yenidən imzalanmasının əsas səbəbi yaxın illərdə neft hasilatında sabitliyi təmin etməkdir. Bu açıqlamanın sətiraltı izahı odur ki, şirkətlər əvvəlki saziş çərçivəsində mənfəət neftindən əldə etdikləri payın azalmasına görə hazırkı və gələcək dövrün məsrəflərini qarşılamaq istəmirdi. Belə olanda neft hasilatı demək olar ki, hər gün 100 min barrel aşağı düşürdü. Onda, hətta sadə məntiqlə demək olar ki, ikinci saziş şirkətlərin maraqlarını nəzərə almaqla onların investisiya qoyuluşlarını stimullaşdırmaq üçün yenidən imzalanıb. Bu isə o deməkdir ki, yeni şərtlər şirkətlər üçün əvvəlki ilə müqayisədə daha əlverişli olub ki, onlar buna razılıq veriblər. Yoxsa, şirkətlər konstitutsiya aktlı sazişə xitam verilməsi ilə razılaşmazdılar”.
Q.İbadoğlunun fikrincə, şirkətləri razı salmaq üçün hökümət yenidən güzəştlərə gedib:
“Bəs onda nədən prezident səviyyəsində “Bu sazişin şərtləri əvvəlkindən daha əlverişlidir”,- bəyanatı səslənir? Bu, həm də o demək deyilmi Heydər Əliyevin 23 il əvvəl əsasını qoyduğu neft strategiyası özünü doğrultmadı?! Əgər doğurdan da yeni sazişin şərtləri dövlət üçün daha əlverişlidirsə, onda niyə saziş dərc olunmur?”.
Q.İbadoğlu bildirib ki, sazişin əsas müddəaları, xüsusilə də xərc və mənfəət bölgüsü, vergi, royalti və digər ödənişlərin hesablanması və ödənilməsi şərtləri açıqlanmır:
“Buyurun, yeni sazişi dərc edin, biz də onu köhnə ilə müqayisə edib, həqiqətlər varsa, onu təsdiq, yoxdursa, onda yalanları faş edək.
Bəlkə də bu saziş sonadək işləyəcəyi halda Azərbaycan dövləti son illərdə mənfəət neftindən əhəmiyyətli pay götürə biləcək”.
İqtisadçının fikrincə, ən təhlükəsi odur ki, şişirdəcəkləri məsrəflərini yaxın 10-15 il ərzində çıxarılan Azərbaycan neftinin satışından əldə edilən gəlirlər hesabına ödətdirən şirkətlər, sonra da indiki kimi “yataqlarda qalan nefti çıxarmaq kommersiya baxımından faydalı deyil”,- bəhanəsi ilə işləri dayandıra bilərlər: “Çünki, 10-15 ildən sonra elə bir situasiya yarana bilər ki, xərclərini geri götürən şirkətlərin hasil etdikləri neftin satış qiyməti onun istehsal xərcindən ucuz ola bilər. Necə ki, bir vaxtlar bahalaşan və uzun müddət aparıcı yanacağa çevrilən daş kömürə, indi demək olar ki, qiymət verən yoxdur.
Heç şübhəsiz ki, yanacaq balansının strukturunda baş verən son dəyişikliklər, 10-15 ildən sonra neft və qaz kimi təbii sərvətlərə tələbatı kəskin azalda bilər. Belə olan halda da yeni sazişdən itirən dövlət, qazanan isə yenə də Azərbaycandan getmək istəməyən xarici neft şirkətləri və tələbatlarını Azərbaycanın nefti hesabına ödəyən dövlətlər olacaq”.
Q.İbadoğlu qeyd edib ki, milli iqtisadiyyatın hazırkı böhranlı vəziyyətində başlıca ixracat məhsulundan əldə edilən valyuta gəlirlərinin azalmasına rəvac verən yeni sazişin imzalanması həm də SOCAR üçün yeni və əhəmiyyətli öhdəliklər yaradır:
“Dövlət büdcəsi və işçiləri qarşısında öhdəliklərini yerinə yetirə bilməyən SOCAR-ın əvəzinə bu öhdəlikləri Dövlət Neft Fondu yerinə yetirəcəyi halda gəlirləri kəskin azalan Fondun xərc imkanları da məhdudlaşacaq. Bu isə həm dövlət büdcəsi və həm də manat üçün yaxşı perspektiv vəd etmir.
Burda pozitiv olan iqtisadiyyata, xüsusilə də neft bölməsinə yönələcək investisiyaların artmasıdır. Bu isə yeni iş yerləri və biznes imkanları deməkdir”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-09-2017 09:25 | Bölmə: İqtisadiyyat
Yeni neft sazişi gələcəkdə dövlət büdcəsi və manat üçün yeni risklər yarada bilər. Çünki bu saziş daha çox xarici şirkətlərin və dövlətlərin maraqları nəzərə alınmaqla imzalanıb.
Reyting.az-ın xəbərinə gör, bunu iqtisadçı alim Qubad İbadoğlu “Azəri-Çıraq-Günəşli” neft yatağının işlənilməsi üzrə yeni sazişin imzalanmasına münasibət bildirərkən qeyd edib.
Q.İbadoğlunun sözlərinə görə, əvvəlki sazişin başa çatmasına 7 il qalmış tərəflərin yekdilliklə verdiyi bu qərar müxtəlif prizmalardan şərh olunmaqdadır:
“Hökümətin rəsmi izahatına və ona yaxın eksertlərin açıqlamalarına nəzər saldıqda bəlli olur ki, sazişin yenidən imzalanmasının əsas səbəbi yaxın illərdə neft hasilatında sabitliyi təmin etməkdir. Bu açıqlamanın sətiraltı izahı odur ki, şirkətlər əvvəlki saziş çərçivəsində mənfəət neftindən əldə etdikləri payın azalmasına görə hazırkı və gələcək dövrün məsrəflərini qarşılamaq istəmirdi. Belə olanda neft hasilatı demək olar ki, hər gün 100 min barrel aşağı düşürdü. Onda, hətta sadə məntiqlə demək olar ki, ikinci saziş şirkətlərin maraqlarını nəzərə almaqla onların investisiya qoyuluşlarını stimullaşdırmaq üçün yenidən imzalanıb. Bu isə o deməkdir ki, yeni şərtlər şirkətlər üçün əvvəlki ilə müqayisədə daha əlverişli olub ki, onlar buna razılıq veriblər. Yoxsa, şirkətlər konstitutsiya aktlı sazişə xitam verilməsi ilə razılaşmazdılar”.
Q.İbadoğlunun fikrincə, şirkətləri razı salmaq üçün hökümət yenidən güzəştlərə gedib:
“Bəs onda nədən prezident səviyyəsində “Bu sazişin şərtləri əvvəlkindən daha əlverişlidir”,- bəyanatı səslənir? Bu, həm də o demək deyilmi Heydər Əliyevin 23 il əvvəl əsasını qoyduğu neft strategiyası özünü doğrultmadı?! Əgər doğurdan da yeni sazişin şərtləri dövlət üçün daha əlverişlidirsə, onda niyə saziş dərc olunmur?”.
Q.İbadoğlu bildirib ki, sazişin əsas müddəaları, xüsusilə də xərc və mənfəət bölgüsü, vergi, royalti və digər ödənişlərin hesablanması və ödənilməsi şərtləri açıqlanmır:
“Buyurun, yeni sazişi dərc edin, biz də onu köhnə ilə müqayisə edib, həqiqətlər varsa, onu təsdiq, yoxdursa, onda yalanları faş edək.
Bəlkə də bu saziş sonadək işləyəcəyi halda Azərbaycan dövləti son illərdə mənfəət neftindən əhəmiyyətli pay götürə biləcək”.
İqtisadçının fikrincə, ən təhlükəsi odur ki, şişirdəcəkləri məsrəflərini yaxın 10-15 il ərzində çıxarılan Azərbaycan neftinin satışından əldə edilən gəlirlər hesabına ödətdirən şirkətlər, sonra da indiki kimi “yataqlarda qalan nefti çıxarmaq kommersiya baxımından faydalı deyil”,- bəhanəsi ilə işləri dayandıra bilərlər: “Çünki, 10-15 ildən sonra elə bir situasiya yarana bilər ki, xərclərini geri götürən şirkətlərin hasil etdikləri neftin satış qiyməti onun istehsal xərcindən ucuz ola bilər. Necə ki, bir vaxtlar bahalaşan və uzun müddət aparıcı yanacağa çevrilən daş kömürə, indi demək olar ki, qiymət verən yoxdur.
Heç şübhəsiz ki, yanacaq balansının strukturunda baş verən son dəyişikliklər, 10-15 ildən sonra neft və qaz kimi təbii sərvətlərə tələbatı kəskin azalda bilər. Belə olan halda da yeni sazişdən itirən dövlət, qazanan isə yenə də Azərbaycandan getmək istəməyən xarici neft şirkətləri və tələbatlarını Azərbaycanın nefti hesabına ödəyən dövlətlər olacaq”.
Q.İbadoğlu qeyd edib ki, milli iqtisadiyyatın hazırkı böhranlı vəziyyətində başlıca ixracat məhsulundan əldə edilən valyuta gəlirlərinin azalmasına rəvac verən yeni sazişin imzalanması həm də SOCAR üçün yeni və əhəmiyyətli öhdəliklər yaradır:
“Dövlət büdcəsi və işçiləri qarşısında öhdəliklərini yerinə yetirə bilməyən SOCAR-ın əvəzinə bu öhdəlikləri Dövlət Neft Fondu yerinə yetirəcəyi halda gəlirləri kəskin azalan Fondun xərc imkanları da məhdudlaşacaq. Bu isə həm dövlət büdcəsi və həm də manat üçün yaxşı perspektiv vəd etmir.
Burda pozitiv olan iqtisadiyyata, xüsusilə də neft bölməsinə yönələcək investisiyaların artmasıdır. Bu isə yeni iş yerləri və biznes imkanları deməkdir”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:27
Prezident İlham Əliyev Vergi Məcəlləsinə dəyişiklik edib
Bu gün, 14:56
Azərbaycanda su bahalaşacaq - Açıqlamalar
Bu gün, 10:59
Mərkəzi Bank iki hüquqi şəxsə lisenziya verib
Dünən, 11:45
İşçilərin Ezamiyyə Qaydaları təsdiqlənib
Dünən, 11:28
Mərkəzi Bankın avtomobilləri hərraca çıxarılıb
Dünən, 09:41
TƏBİB-in daha 5 tenderi ləğv olunub
12-10-2024, 09:39
"Volvo" avtomobillərində yeniliklər edilir - Foto
11-10-2024, 17:37
Maliyyə Nazirliyinin şöbə müdiri vəzifədən ayrılıb
11-10-2024, 11:52
Fondun Himayəçilik Şurasının tərkibi dəyişib
10-10-2024, 17:41
Bakı, Sumqayıt və Abşeron üzrə oktyabr ayının pensiyaları ödənilib
10-10-2024, 17:27
Laçın şəhərinə müntəzəm avtobus reysi istifadəyə veriləcək
10-10-2024, 15:43
Rusiyanın vəsaiti hesabına Ukraynaya 35 milyard avro ayrılıb
10-10-2024, 14:27
“PashaPay” MMC ilə “Azəriqaz” İB əməkdaşlıq edəcək
10-10-2024, 11:45
Dünya bazarında neft bahalaşır
10-10-2024, 10:55
Mikayıl Cabbarov: “Azərbaycanda 7 qiqavat gücündə investisiya layihələri icra olunur”
9-10-2024, 16:45
Yeni "Tesla" milyarderin zövqünə uyğun hazırlanıb - Foto
9-10-2024, 12:41
Prezident fondun nizamnamə kapitalını artırıb
9-10-2024, 10:49
AHİK-in “kurortlar naziri”nin səlahiyyəti genişləndirilib
9-10-2024, 08:14
ABŞ-nın xarici ticarət kəsiri azalıb
8-10-2024, 19:04
Elektrik avtomobili almaq istəyənlərə yeni imkanlar yaranır
8-10-2024, 18:42
Azərbaycana turist axını artıb
8-10-2024, 18:31
"Porsche Taycan" avromobili "Tesla"-nı üstələyib
8-10-2024, 16:13
Şirkət direktorunun cinayət işi məhkəməyə göndərilib
8-10-2024, 08:52
COVİD-19-a qarşı peyvəndi icad edən şirkəti satıblar
7-10-2024, 16:40
"Lalə-Tekstil" MMC cəzalandırılıb
7-10-2024, 11:46
“The Crown”da saxta spirtli içkilər aşkarlanıb - Fotolar
7-10-2024, 09:35
Asiya İnkişaf Bankının Azərbaycan üzrə yeni direktoru təyin edilib
7-10-2024, 08:43
Neftlə bağlı tarixi qərar verilib
7-10-2024, 08:26
Məşhur milyarder ucuz avtomobil sürür - Foto
4-10-2024, 16:11
“İnci Group of Companies” QSC cərimələnib
4-10-2024, 13:58
Əli Əsədov Minsk Avtomobil Zavodunda olub
4-10-2024, 13:13
TƏBİB-in daha 4 tenderi ləğv olunub
3-10-2024, 15:46
Birdəfəlik müavinətin məbləği artırılacaq
3-10-2024, 13:21
Qaraçaydan çınqıl-qum qarışığı götürən vəzifəli şəxslər cərimələnib
3-10-2024, 11:44
Dövlət Neft Şirkətinin tabeliyindəki idarə cərimələnib
3-10-2024, 10:44
Kənar dövlət maliyyə nəzarəti obyektlərinin siyahısı genişləndirilir
1-10-2024, 16:32
Universitet əməkdaşlarının maaşı artırılıb
1-10-2024, 15:43
Azərbaycan Səudiyyə Ərəbistanında Ticarət Evi açmaq istəyir
1-10-2024, 15:34
DTX-nin hərbi qulluqçularının maaşları barədə qərar verilib
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
Zamanla özünü kəşf edən Aygün Fətullayeva hər premyeradan sonra suallara cavab axtarır
