14:15 / 18-05-2024
İsrailin müharibə kabinetində qarşıdurma yaranıb
13:52 / 18-05-2024
Ruslar Rabotino kəndini geri alıb - Foto
13:44 / 18-05-2024
Prezident dörd kəndin təməlini qoyub
12:35 / 18-05-2024
Çin kosmosa turist daşıyacaq - Foto
12:06 / 18-05-2024
General-mayor yeni vəzifəyə təyin olunub - Foto
10:46 / 18-05-2024
Məleykə Abbaszadə: “İki yeni universitetin açılması qəbul ballarına təsir edəcək”
10:37 / 18-05-2024
Sabah Azərbaycan və İran prezidentləri sərhəddə görüşəcək
10:08 / 18-05-2024
Bakıda nənə və arvadını bıçaqlayan şəxs tutulub
09:50 / 18-05-2024
Yaşlı qadını döyərək pulunu alan şəxs saxlanılıb
08:42 / 18-05-2024
Azərbaycan və Belarus prezidentləri Cıdır düzündə olublar - Fotolar
08:00 / 18-05-2024
Misirdə sirli yeraltı tikili aşkar edilib - Fotolar
00:12 / 18-05-2024
Qəzzada öldürülən 3 girovun meyiti tapılıb
22:27 / 17-05-2024
Hikmət Hacıyev Baydenin müşaviri ilə görüşüb
19:46 / 17-05-2024
Lukaşenkonun Azərbaycana səfəri başa çatıb
19:41 / 17-05-2024
Paşinyanın istefası müzakirə predmeti deyil - Deputat
19:20 / 17-05-2024
Poeziya müsabiqəsinin finalçıları müəyyənləşib - Siyahı
19:11 / 17-05-2024
Sui-qəsdə məruz qalan baş naziri ikinci dəfə əməliyyat ediblər
19:04 / 17-05-2024
Rusiya KİV-lərinin Avropada yayımına qadağa qoyulub
18:50 / 17-05-2024
Parlamentdə dava düşüb - Deputat bülletenləri qaçırıb
18:42 / 17-05-2024
Kəşfiyyat: Kremldəki dəyişikliklər müharibənin gedişinə təsir etməyəcək
18:30 / 17-05-2024
Belarus prezidenti Füzuli rayonuna səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
18:00 / 17-05-2024
Sənədsiz tikililərlə bağlı hüquqi baza yaradılır
17:56 / 17-05-2024
“Tərtər işi”: generalın və digər şəxslərin cəza müddəti azaldılıb
17:52 / 17-05-2024
Təşkilat sədri saxlanılıb
17:39 / 17-05-2024
Aparıcı Samirə Mustafayeva AzTV-dən ayrılıb
17:25 / 17-05-2024
Buraxılış imtahanının nəticələri açıqlanıb
16:58 / 17-05-2024
Ukrayna Krımda Rusiyanın üç qırıcısını məhv edib
16:33 / 17-05-2024
Partiya sədri PA rəsmiləri ilə görüşdən danışıb: "Görüşü düşmənçilik hesab edənlər başa düşməlidir ki..."
16:10 / 17-05-2024
Müsavat fəalı Mehdi Xəlilbəyli Bakıda həbs olunub
15:59 / 17-05-2024
Hakimlərin maaşı artırılacaq
15:03 / 16-05-2024
Bir kişi istəsə... Və ya “Parkda” nə baş verir? - Fotolar
08:50 / 14-05-2024
ABŞ dövlət katibi Kiyevə gəlib - (Yenilənib) - Foto
18:13 / 13-05-2024
Prezident daha üç rəsmi qonağı qəbul edib - (Yenilənib) - Foto
14:31 / 14-05-2024
Şuşa şəhərinə növbəti köç karvanı gedib - Yenilənib
16:07 / 13-05-2024
Müəlimlərin işə qəbulu qaydası dəyişib - İxtisasların siyahısı müəyyənləşib - Fotolar
17:20 / 13-05-2024
"Avroviziya 2025" hansı şəhərdə keçiriləcək?
22:51 / 13-05-2024
Güzdək Bozdağı palçıq vulkanı növbəti dəfə püskürüb
14:23 / 14-05-2024
Aprelin “Ulduz”u çap olunub - Foto
17:49 / 14-05-2024
Müğənni: “Oğluma deyirəm, qənaət etmə, 5 manatın varsa, xərclə”
17:57 / 13-05-2024
Alternativ yanacaqla işləyəcək reaktiv daşıyıcılar hazırlanır
13:46 / 14-05-2024
Alim məşhur portretlə bağlı sirri açıb - Foto
08:49 / 14-05-2024
Məşhur pop-müğənni dünya turuna başlayır
Vüsal Qasımlı: "Bölgədə “3+3” formatına əsaslar yaranıb”
Tarix: 21-06-2021 15:25 | Bölmə: İqtisadiyyat
Azərbaycanın Qarabağ zəfərindən sonra Cənubi Qafqazın üç ölkəsi, Türkiyə, Rusiya və İrandan ibarət altılıq və yaxud da "3+3" əməkdaşlıq platforması gündəmə gəlib.
Reyting.az-ın məlumatına görə, İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin icraçı direktoru Vüsal Qasımlı bildirib ki, “3+3” formatı ölkələrinin kəsişmə coğrafiyası – özəyi Cənubi Qafqaz, kənar həlqəsi isə Rusiya, Türkiyə və İrandır: “Azərbaycan Cənubi Qafqazın siyasi, iqtisadi və hərbi cəhətdən lideri olmaqla bu formatın həm özəyində, həm də kənar həlqəsində həlledici mövqeyə malikdir. Azərbaycan Qarabağ konfliktini uğurla həll etməklə, Cənubi Qafqazda sülh, təhlükəsizlik və inkişaf üçün zəmin hazırlayıb və “3+3” formatına əsaslar yaradıb”.
Onun sözlərinə görə, “3+3” formatında ölkələrin ümumi iqtisadiyyatı 3 trilyon dollara yaxındır ki, bu da ABŞ, Çin, Yaponiya və Almaniyadan sonra dünyanın 5-ci ən böyük iqtisadiyyatı deməkdir: “Əgər alıcılıq qabiliyyəti pariteti ilə götürsək “3+3” formatı ölkələrinin iqtisadiyyatı 8 trilyon dollara yaxınlaşır və miqyasına görə Çin, ABŞ və Hindistandan sonra 4-cü ən iri iqtisadiyyat sayılır. “3+3” formatı ölkələri 331 milyon nəfər əhalisi ilə dünyada 3-cü, ərazisinə görə isə ilk yerdədir. Bu miqyaslar onu göstərir ki, yeni format təkcə siyasi və təhlükəsizlik deyil, həm də iqtisadi baxımdan böyük potensial vəd edir. Xüsusən də qarşılıqlı sərmayə qoyuluşu, sənaye, aqrar və xidmət sektorunda əməkdaşlıq imkanları genişdir”.
V.Qasımlı hesab edir ki, “3+3” formatı regional ticarətin və bu yolla iqtisadi artımın sürətlənməsinə səbəb ola bilər: “Regionun fraqmentasiyası inkişaf üçün buxovdur. İqtisadiyyatın miqyas effekti sübut edir ki, hər bir milli iqtisadiyyat yalnız o halda uğurla inkişaf edə bilər ki, kifayət qədər həcmi olan bazarlara çıxışı olsun. Ötən əsrin ikinci yarısından başlayaraq nisbətən uğurlu inkişaf yolu keçmiş ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, regional ticarət nə qədər əhəmiyyətli məsələdir. Cənubi Qafqaz ölkələri Avropa İttifaqı ilə Avrasiya İttifaqı bazarlarına oriyentasiya götürüblər, amma regional identiklik zəifdir. Hansı ki, regional ticarətin inkişafı da iqtisadi artım üçün əsaslar yarada bilər. Məsələn, Azərbaycan ticarət dövriyyəsinin cəmi 2 faizi, Gürcüstanın ticarət dövriyyəsinin 12 faizi və Ermənistanın ticarət dövriyyəsinin 2 faizi Cənubi Qafqazda reallaşdırılır. Rusiya hər üç Cənubi Qafqaz ölkəsi üçün əsas ticarət partnyorudur, Gürcüstan və Azərbaycan üçün ikinci ən böyük ticarət partnyoru Türkiyədir. İran isə Cənubi Qafqazda yalnız Ermənistanın ticarət dövriyyəsində ilk beşliyə daxildir. “3+3” formatı təkcə Cənubi Qafqazda regional ticarətə deyil, həm də Türkiyə, Rusiya və İranın da öz aralarında ticarət həcminə təsir göstərə bilər”.
Onun fikrincə, “3+3” formatı “Zəngəzur dəhlizi” də daxil olmaqla nəqliyyat arxitekturasını dəyişmək gücündədir: “Xüsusən də Azərbaycanın su, hava, avtomobil və dəmiryolu nəqliyyat infrastrukturu Altılıq ölkələrinin inteqrasiyasında mərkəzi mövqeyə malik ola bilər. Çünki Azərbaycanın regionun cənub və şərq hissəsində mövqelənməsi nəqliyyat infrastrukturunun həm meridianlar, həm də en dairələri üzrə şaxələnməsini təmin edir. Məsələn, Rusiya İranla Azərbaycandan keçən Şimal-Cənub, İran isə Gürcüstanla Azərbaycandan keçən Cənub-Qərb marşrutu ilə bağlana bilir.” V.Qasımlı bildirib ki, dünya neft ehtiyatlarının 14,7 faizi, təbii qaz ehtiyatlarının 42,1 faizi “3+3” formatı ölkələrindədir: “Əgər Rusiya, İran və Azərbaycan daha çox karbohidrogen ehtiyatlarına malikdirsə, Türkiyə, Gürcüstan və Ermənistanda su resursları üstünlük təşkil edir. “3+3” formatı həm də regionun enerji təhlükəsizliyi üçün yeni imkanlar aça bilər. Ermənistan da bu formatdan istifadə edərək, region üçün ekoloji təhdid sayılan atom elektrik stansiyasından imtina edib, yeni formatın gətirdiyi imkanlardan istifadə edə bilər.”
V.Qasımlının rəyinə görə, “3+3” formatı qloballaşmaya nisbətən regionalizmin gücləndiyi bir vaxtda bütün iştirakçıların maraqlarındadır: “Qarabağ probleminin həllindən sonra regionda yaranmış yeni reallıq “Altılıq” platforması üçün də zəmin sayıla bilər".
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 21-06-2021 15:25 | Bölmə: İqtisadiyyat
Azərbaycanın Qarabağ zəfərindən sonra Cənubi Qafqazın üç ölkəsi, Türkiyə, Rusiya və İrandan ibarət altılıq və yaxud da "3+3" əməkdaşlıq platforması gündəmə gəlib.
Reyting.az-ın məlumatına görə, İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin icraçı direktoru Vüsal Qasımlı bildirib ki, “3+3” formatı ölkələrinin kəsişmə coğrafiyası – özəyi Cənubi Qafqaz, kənar həlqəsi isə Rusiya, Türkiyə və İrandır: “Azərbaycan Cənubi Qafqazın siyasi, iqtisadi və hərbi cəhətdən lideri olmaqla bu formatın həm özəyində, həm də kənar həlqəsində həlledici mövqeyə malikdir. Azərbaycan Qarabağ konfliktini uğurla həll etməklə, Cənubi Qafqazda sülh, təhlükəsizlik və inkişaf üçün zəmin hazırlayıb və “3+3” formatına əsaslar yaradıb”.
Onun sözlərinə görə, “3+3” formatında ölkələrin ümumi iqtisadiyyatı 3 trilyon dollara yaxındır ki, bu da ABŞ, Çin, Yaponiya və Almaniyadan sonra dünyanın 5-ci ən böyük iqtisadiyyatı deməkdir: “Əgər alıcılıq qabiliyyəti pariteti ilə götürsək “3+3” formatı ölkələrinin iqtisadiyyatı 8 trilyon dollara yaxınlaşır və miqyasına görə Çin, ABŞ və Hindistandan sonra 4-cü ən iri iqtisadiyyat sayılır. “3+3” formatı ölkələri 331 milyon nəfər əhalisi ilə dünyada 3-cü, ərazisinə görə isə ilk yerdədir. Bu miqyaslar onu göstərir ki, yeni format təkcə siyasi və təhlükəsizlik deyil, həm də iqtisadi baxımdan böyük potensial vəd edir. Xüsusən də qarşılıqlı sərmayə qoyuluşu, sənaye, aqrar və xidmət sektorunda əməkdaşlıq imkanları genişdir”.
V.Qasımlı hesab edir ki, “3+3” formatı regional ticarətin və bu yolla iqtisadi artımın sürətlənməsinə səbəb ola bilər: “Regionun fraqmentasiyası inkişaf üçün buxovdur. İqtisadiyyatın miqyas effekti sübut edir ki, hər bir milli iqtisadiyyat yalnız o halda uğurla inkişaf edə bilər ki, kifayət qədər həcmi olan bazarlara çıxışı olsun. Ötən əsrin ikinci yarısından başlayaraq nisbətən uğurlu inkişaf yolu keçmiş ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, regional ticarət nə qədər əhəmiyyətli məsələdir. Cənubi Qafqaz ölkələri Avropa İttifaqı ilə Avrasiya İttifaqı bazarlarına oriyentasiya götürüblər, amma regional identiklik zəifdir. Hansı ki, regional ticarətin inkişafı da iqtisadi artım üçün əsaslar yarada bilər. Məsələn, Azərbaycan ticarət dövriyyəsinin cəmi 2 faizi, Gürcüstanın ticarət dövriyyəsinin 12 faizi və Ermənistanın ticarət dövriyyəsinin 2 faizi Cənubi Qafqazda reallaşdırılır. Rusiya hər üç Cənubi Qafqaz ölkəsi üçün əsas ticarət partnyorudur, Gürcüstan və Azərbaycan üçün ikinci ən böyük ticarət partnyoru Türkiyədir. İran isə Cənubi Qafqazda yalnız Ermənistanın ticarət dövriyyəsində ilk beşliyə daxildir. “3+3” formatı təkcə Cənubi Qafqazda regional ticarətə deyil, həm də Türkiyə, Rusiya və İranın da öz aralarında ticarət həcminə təsir göstərə bilər”.
Onun fikrincə, “3+3” formatı “Zəngəzur dəhlizi” də daxil olmaqla nəqliyyat arxitekturasını dəyişmək gücündədir: “Xüsusən də Azərbaycanın su, hava, avtomobil və dəmiryolu nəqliyyat infrastrukturu Altılıq ölkələrinin inteqrasiyasında mərkəzi mövqeyə malik ola bilər. Çünki Azərbaycanın regionun cənub və şərq hissəsində mövqelənməsi nəqliyyat infrastrukturunun həm meridianlar, həm də en dairələri üzrə şaxələnməsini təmin edir. Məsələn, Rusiya İranla Azərbaycandan keçən Şimal-Cənub, İran isə Gürcüstanla Azərbaycandan keçən Cənub-Qərb marşrutu ilə bağlana bilir.” V.Qasımlı bildirib ki, dünya neft ehtiyatlarının 14,7 faizi, təbii qaz ehtiyatlarının 42,1 faizi “3+3” formatı ölkələrindədir: “Əgər Rusiya, İran və Azərbaycan daha çox karbohidrogen ehtiyatlarına malikdirsə, Türkiyə, Gürcüstan və Ermənistanda su resursları üstünlük təşkil edir. “3+3” formatı həm də regionun enerji təhlükəsizliyi üçün yeni imkanlar aça bilər. Ermənistan da bu formatdan istifadə edərək, region üçün ekoloji təhdid sayılan atom elektrik stansiyasından imtina edib, yeni formatın gətirdiyi imkanlardan istifadə edə bilər.”
V.Qasımlının rəyinə görə, “3+3” formatı qloballaşmaya nisbətən regionalizmin gücləndiyi bir vaxtda bütün iştirakçıların maraqlarındadır: “Qarabağ probleminin həllindən sonra regionda yaranmış yeni reallıq “Altılıq” platforması üçün də zəmin sayıla bilər".
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 15:59
Hakimlərin maaşı artırılacaq
Dünən, 15:38
Belarus Qarabağda yaşayış məntəqəsi tikəcək
Dünən, 12:00
MMC rəhbəri 20 min manat cərimələnib
Dünən, 07:27
"Tesla" avtomobillərinə alıcı tapa bilmir - Foto
16-05-2024, 20:32
Rusiya sanksiyalardakı boşluqlardan milyardalar qazanır
16-05-2024, 11:59
Taksilərdə minimal gediş haqqı qalxır
16-05-2024, 10:27
"Sirab" və "Slavyanka" niyə bahalaşıb? - "Süni xarakter daşıyır..."
16-05-2024, 08:02
Səudiyyə Ərəbistanı meqalayihələrini işə salır - Fotolar
15-05-2024, 16:58
“Veysəloğlu” ölkədən külli miqdarda valyuta çıxarıb
15-05-2024, 07:14
İqtisadi azadlıq üçün xüsusi zona yaradılacaq
14-05-2024, 14:35
“Nokia” telefon satışında yeni rekorda imza atıb
14-05-2024, 12:39
34 839 nəfərə təhsil tələbə krediti verilib - Nazir müavini
13-05-2024, 17:57
Alternativ yanacaqla işləyəcək reaktiv daşıyıcılar hazırlanır
13-05-2024, 15:48
Mərkəzi Bankda yeni təyinat olub
13-05-2024, 15:24
“Qazprom” Avropa bazarı üçün əvəzləyici axtarır
13-05-2024, 10:03
Minimum əməkhaqqı artırılır
13-05-2024, 09:44
Rza Zərrabın qohumunun “Baku Electronics”-ə vergi borcu qalıb
13-05-2024, 08:02
Almaniyada bəzi smartfon və noutbukdan istifadəyə qadağa qoyulub
11-05-2024, 20:54
Rusiyanın neft tankerləri problemlə üzləşib
9-05-2024, 07:59
Tbilisi turistlərdən tibbi sığorta tələb edəcək
9-05-2024, 07:51
“Tesla” Çində robotaksini işə salır
8-05-2024, 14:19
İsveç Mərkəzi Bankı faiz dərəcəsini aşağı salıb - 8 ildən sonra
8-05-2024, 11:02
Dövlət Xidməti yeni hərrac keçirəcək
7-05-2024, 17:18
Rusiyanın 11 gəmisinə məhdudiyyətlər tətbiq olunacaq
7-05-2024, 13:51
Bu qanunu pozanlar cərimələnəcək
7-05-2024, 09:59
Rektor 110 min manata yeni xidməti avtomobil sifariş verib
7-05-2024, 09:53
Bakıda Azərbaycan-Slovakiya Biznes Forumu başlayıb
6-05-2024, 18:00
DSMF-də yoxlama başlayıb
3-05-2024, 17:42
ƏƏSMN-nin kollegiya üzvlərinin sayı azaldılıb
3-05-2024, 17:26
Prezident “Əmək pensiyaları haqqında” qanuna dəyişikliyi təsdiqləyib
3-05-2024, 17:16
Neftin qiyməti son üç ayda rekord dərəcədə aşağı düşüb
3-05-2024, 16:45
Daha 66 dərmanın qiyməti ilə bağlı qərar verilib
3-05-2024, 13:58
G7 Rusiya aktivlərinin tam müsadirəsindən imtina edib
3-05-2024, 09:11
BRİKS ölkələri dollara alternativ axtarır
2-05-2024, 15:00
Natiq Cəfərli: “Bu il devalvasiya olmayacaq"
2-05-2024, 12:04
Qubada qanunsuz kömür quyuları aşkarlanıb, 7 nəfər cərimələnib
2-05-2024, 10:15
İki bankın əmlakı hərraca çıxarılıb
1-05-2024, 14:35
Mərkəzi Bank: “Valyuta bazarında kəskin tələb artımı yoxdur”
1-05-2024, 13:02
Vüqar Bayramov: "Mərkəzi Bank öz notlarının optimal gəlirliyini qoruyub saxlamağa çalışır"
1-05-2024, 12:09
ABŞ Senatı Rusiyadan uranın idxalına qadağa qoyub
1-05-2024, 11:02
"Bakı Alüminium Profil” zavodu satılıb
1-05-2024, 10:33
Azərbaycan Mərkəzi Bankı inflyasiya proqnozunu azaldıb
30-04-2024, 17:30
Çin rekord həddə qızıl ehtiyatı toplayıb