13:02 / 13-06-2025
XİN: "İranda Azərbaycan vətəndaşları zərər çəkməyib"
12:57 / 13-06-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:48 / 13-06-2025
Dünən bank kartlarından 20 min manat oğurlanıb
12:34 / 13-06-2025
Trampın xüsusi nümayəndəsi iranlı diplomatlarla görüşmək niyyətindədir
12:22 / 13-06-2025
“Mossad” agentləri İran ərazisində PUA bazası qurublar
12:11 / 13-06-2025
İran BMT TŞ-dan fövqəladə iclas tələb edir
11:55 / 13-06-2025
İrana səfərdən çəkinmək tövsiyə olunur
11:49 / 13-06-2025
Qanunsuz aborta görə cəzalar sərtləşdirilir
11:24 / 13-06-2025
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
11:13 / 13-06-2025
Ağdamda insan skeletinə bənzər sümük qalıqları tapılıb
11:07 / 13-06-2025
Milli Məclisin növbədənkənar iclası başlayıb
11:02 / 13-06-2025
İsrail İranda 60 məkana zərbələr endirib
10:48 / 13-06-2025
İlham Əliyev konqres iştirakçılarına məktub ünvanlayıb
10:40 / 13-06-2025
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
10:29 / 13-06-2025
İran nüvə danışıqlarını dayandırıb
10:02 / 13-06-2025
İranın 6 nüvə alimi öldürülüb
09:57 / 13-06-2025
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
09:27 / 13-06-2025
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
09:22 / 13-06-2025
Yardımlıda traktor aşıb
09:05 / 13-06-2025
İranın Ali Rəhbəri ölən generalların yerinə müvəqqəti təyinat edib
08:50 / 13-06-2025
Xamneinin ağır yaralanan müşaviri ölüb - Yenilənib
08:36 / 13-06-2025
Ananın Antalyada atdığı uşaq Rusiyaya qaytarılıb
08:30 / 13-06-2025
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
08:17 / 13-06-2025
“Google”nin fəaliyyətində nasazlıq yaranıb
08:09 / 13-06-2025
Xabarovskda qızıl mədəni yanır
08:06 / 13-06-2025
Donald Tramp: “Rusiya və Ukrayna məni məyus edib”
08:01 / 13-06-2025
Mariya Zaxarovanın ironiyası...
07:48 / 13-06-2025
İrana hücum səbəbindən 10-dan çox aviareys Bakıya enib
07:42 / 13-06-2025
İsrail İrana beş zərbə endirib
07:37 / 13-06-2025
Pentaqonun Qrenlandiya və Panama üçün “xüsusi strategiyası” var
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
18:45 / 10-06-2025
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
13:40 / 11-06-2025
Professor: Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur
11:18 / 10-06-2025
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
09:22 / 09-06-2025
Fransa şirkəti Ukraynada dron istehsal edəcək
Priqojin kimi şəxslərin yetişməsinə səbəb nədir?
Tarix: 04-07-2023 16:51 | Bölmə: Slayd
Elizabet dövrünün ingilis şairi Con Harinqton yazırdı: “Xəyanət heç vaxt uğur qazanmır. Buna səbəb nədir? Çünki əgər o, uğur qazanarsa, heç kim bunu vətənə xəyanət adlandırmağa cəsarət etməz”.
Reyting.az xəbər verir ki, Priqojin qiyamı barədə “New Times”ın məqaləsi bu sözlərlə başlayır.
Moskvaya yürüşü başa çatmamış, qəfil dayanan “Vaqner” muzdlu ordusunun cəsarətlə Rusiya boyu hərəkəti, Yevgeni Priqojinin davranışı vətənə xəyanət və qiyam kimi qiymətləndirilir. Həqiqətən də, hadisələri “antiutopiya” kimi təsvir etmək daha yaxşı olardı, bir növ, o, Aleksandr Kabakovun 1990-cı ildə yazdığı, vətəndaş müharibəsi və dövlətin dağılmasını əks etdirən “Dönüş yoxdur” distopik romanına bənzəyir. Çünki bu, doğrudan da dövlətin dağılmasının başlanğıcıdır. Zahirən dövlət idarəçiliyi nə qədər qorxulu olarsa, nə qədər çox insan və təşkilat “xarici agent” və “arzuolunmaz şəxs” kimi qələmə verilərsə, müxaliflər barəsində nə qədər uzunmüddətli həbs hökmü çıxarılarsa, dövlət bir o qədər zəifləyər, toxuması dağılar.
Dövlət qurumları iki mənada zorakılıq inhisarını itirir:
Birincisi, onlar bu funksiyaları “autsorsing” edir, yəni podratçı ana xətdən ayrılır, zorakılığı etmək üçün özünü kifayət qədər güclü hiss edir.
İkincisi, hökumət və konstitusiya məhkəməsi parlamentin təsdiqi ilə avtoritar və ya totalitar qanunlar yaratmaqla, dövlətin konstitusiya əsaslarını məhv edir. Yəni repressiv yeni qanun əsas qanuna zidd olur.
Konstitusiyaya məhəl qoymamaq ən qəddar məişət repressiyasına, əxlaqın tənəzzülünə, ideologiyanın və təbliğatın arxa tapmasına, əfv edilmiş cinayətkarların göylərə yüksəldilməsi ilə dövlətin institusional çərçivəsinin dağılmasının əlamətidir.
Cinayətkarların çərçivəyə sığmayan tərifi bir şərtlə edilir: canlarını Ukrayna müharibəsinə qurban versinlər. Buna görə Priqojin kimilər müstəqil siyasi qurum kimi ortaya çıxırlar.
Sonra məlum olur ki, əslində, Vladimir Putin iğtişaşa vergi ödəyicilərinin pulunu xərcləyib: prezident etiraf edib ki, “özəl” hərbi şirkət “Vaqner”i bütün dövrlərdə dövlət maliyyələşdirib və bu məbləğ 2022-ci ilin mayından 2023-cü ilin mayına qədər 86,3 milyard rubldur.
Daha 110 milyard rubl muzdluların sığorta ödənişlərinə xərclənib.
Priqojinin “Concord” adlı iaşə firması həmin dövrdə hərbçiləri ərzaqla təmin etməklə 80 milyard rubl qazanıb.
Priqojin özünün təvazökar peşəkar başlanğıcında “Putinin aşpazı” və “troll ferması”nın kralı kimi yüksəlmək, daha sonra prezidentə bərabər olmaq istəyirdi. Putindən cavab ala bilməyəndə, riskə getdi, yüksək pay tələb etdi, dövlət institutlarının zəifliyindən faydalanaraq dövlət başçısından və rəsmi qurumlardan yan keçib birbaşa xalqa müraciət ünvanladı.
Ruslar “şimali koreyalılar kimi” yaşamaq istəmirlər. Onlar 2022-ci il fevralın 24-də Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən əvvəlki kimi yaşamaq istəyirlər. Buna görə də gənclər kütləvi şəkildə ölkədən qaçır.
Biganə orta statistik ruslar anti-elitar üsulları və iddialı planlarının öhdəsindən gələ bilməyən sistemi sınaqdan keçirmək cəhdləri ilə, çox güman ki, Putini Priqojindən üstün tuturlar.
Priqojinin özü tamamilə Putin sisteminin məhsuludur: dövlətlə əlaqələri sayəsində sərvət qazanan başqa bir oliqarx. Bu dövlətin məhkəmələri son vaxtlara qədər - hətta Priqojin özü etiraf etdikdən sonra - onun “Vaqner”in sahibi olduğunu tanımaqdan imtina etdi. Heç bir halda dissident ünsürlərlə müqavilə bağlamaq istəməyən dövlətdə Priqojinin varlığını necə təsəvvür etmək olar?
Həm Rusiyanın Federal Təhlükəsizlik Xidməti, həm də Putinin özü Priqojinin hərəkətlərini “arxadan zərbə” adlandırıb. Həqiqətən də, dövlət öz funksiyalarını qəsdən cinayətkarlara həvalə edəndə, onları əfv edəndə, onları yenidən cəmiyyətə buraxanda və “Donbas xalqını qorumaq” adı ilə qəhrəman statusuna yüksəltdikdə əldə etdiyin şey budur: kriminallaşmış bir ölkə və vətəndaş müharibəsinin dadını alırsınız.
Priqojinin qiyamı real vaxtda baş verən vətəndaş iğtişaşlarının antesedentidir və o, bizi başladığımız yerə qaytarır: əvvəllər rejim qəddar və idarəolunmaz olduğu üçün çox güclü görünən dövlət və cəmiyyət quruluşu parçalana bilər, onun dünyanı idarə etmək istəyi isə xülyadır.
Priqojinin ittihamının əksinə olaraq, rejimi hərəkətə gətirən korrupsiya deyil. Korrupsiya - rejimin mövcud olması üçün bir yoldur və eyni zamanda, onun daim yaratdığı sosial əlavə məhsuldur. Rejimi alilik və messianizm, millətçilik və imperializm ideyaları idarə edir. Bu baxımdan Putin və onun yaxın ətrafı ilə Priqojin arasında heç bir fərq yoxdur. Onlar arasında hər hansı uyğunsuzluq, sovet dissidenti Andrey Sinyavskinin bir vaxtlar istehza ilə dediyi kimi, “sırf stilistik”dir. Bu, rus xalqı üçün və əslində, bütün dünya üçün uzun sürən bir fəlakət deməkdir.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-07-2023 16:51 | Bölmə: Slayd
Elizabet dövrünün ingilis şairi Con Harinqton yazırdı: “Xəyanət heç vaxt uğur qazanmır. Buna səbəb nədir? Çünki əgər o, uğur qazanarsa, heç kim bunu vətənə xəyanət adlandırmağa cəsarət etməz”.
Reyting.az xəbər verir ki, Priqojin qiyamı barədə “New Times”ın məqaləsi bu sözlərlə başlayır.
Moskvaya yürüşü başa çatmamış, qəfil dayanan “Vaqner” muzdlu ordusunun cəsarətlə Rusiya boyu hərəkəti, Yevgeni Priqojinin davranışı vətənə xəyanət və qiyam kimi qiymətləndirilir. Həqiqətən də, hadisələri “antiutopiya” kimi təsvir etmək daha yaxşı olardı, bir növ, o, Aleksandr Kabakovun 1990-cı ildə yazdığı, vətəndaş müharibəsi və dövlətin dağılmasını əks etdirən “Dönüş yoxdur” distopik romanına bənzəyir. Çünki bu, doğrudan da dövlətin dağılmasının başlanğıcıdır. Zahirən dövlət idarəçiliyi nə qədər qorxulu olarsa, nə qədər çox insan və təşkilat “xarici agent” və “arzuolunmaz şəxs” kimi qələmə verilərsə, müxaliflər barəsində nə qədər uzunmüddətli həbs hökmü çıxarılarsa, dövlət bir o qədər zəifləyər, toxuması dağılar.
Dövlət qurumları iki mənada zorakılıq inhisarını itirir:
Birincisi, onlar bu funksiyaları “autsorsing” edir, yəni podratçı ana xətdən ayrılır, zorakılığı etmək üçün özünü kifayət qədər güclü hiss edir.
İkincisi, hökumət və konstitusiya məhkəməsi parlamentin təsdiqi ilə avtoritar və ya totalitar qanunlar yaratmaqla, dövlətin konstitusiya əsaslarını məhv edir. Yəni repressiv yeni qanun əsas qanuna zidd olur.
Konstitusiyaya məhəl qoymamaq ən qəddar məişət repressiyasına, əxlaqın tənəzzülünə, ideologiyanın və təbliğatın arxa tapmasına, əfv edilmiş cinayətkarların göylərə yüksəldilməsi ilə dövlətin institusional çərçivəsinin dağılmasının əlamətidir.
Cinayətkarların çərçivəyə sığmayan tərifi bir şərtlə edilir: canlarını Ukrayna müharibəsinə qurban versinlər. Buna görə Priqojin kimilər müstəqil siyasi qurum kimi ortaya çıxırlar.
Sonra məlum olur ki, əslində, Vladimir Putin iğtişaşa vergi ödəyicilərinin pulunu xərcləyib: prezident etiraf edib ki, “özəl” hərbi şirkət “Vaqner”i bütün dövrlərdə dövlət maliyyələşdirib və bu məbləğ 2022-ci ilin mayından 2023-cü ilin mayına qədər 86,3 milyard rubldur.
Daha 110 milyard rubl muzdluların sığorta ödənişlərinə xərclənib.
Priqojinin “Concord” adlı iaşə firması həmin dövrdə hərbçiləri ərzaqla təmin etməklə 80 milyard rubl qazanıb.
Priqojin özünün təvazökar peşəkar başlanğıcında “Putinin aşpazı” və “troll ferması”nın kralı kimi yüksəlmək, daha sonra prezidentə bərabər olmaq istəyirdi. Putindən cavab ala bilməyəndə, riskə getdi, yüksək pay tələb etdi, dövlət institutlarının zəifliyindən faydalanaraq dövlət başçısından və rəsmi qurumlardan yan keçib birbaşa xalqa müraciət ünvanladı.
Ruslar “şimali koreyalılar kimi” yaşamaq istəmirlər. Onlar 2022-ci il fevralın 24-də Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən əvvəlki kimi yaşamaq istəyirlər. Buna görə də gənclər kütləvi şəkildə ölkədən qaçır.
Biganə orta statistik ruslar anti-elitar üsulları və iddialı planlarının öhdəsindən gələ bilməyən sistemi sınaqdan keçirmək cəhdləri ilə, çox güman ki, Putini Priqojindən üstün tuturlar.
Priqojinin özü tamamilə Putin sisteminin məhsuludur: dövlətlə əlaqələri sayəsində sərvət qazanan başqa bir oliqarx. Bu dövlətin məhkəmələri son vaxtlara qədər - hətta Priqojin özü etiraf etdikdən sonra - onun “Vaqner”in sahibi olduğunu tanımaqdan imtina etdi. Heç bir halda dissident ünsürlərlə müqavilə bağlamaq istəməyən dövlətdə Priqojinin varlığını necə təsəvvür etmək olar?
Həm Rusiyanın Federal Təhlükəsizlik Xidməti, həm də Putinin özü Priqojinin hərəkətlərini “arxadan zərbə” adlandırıb. Həqiqətən də, dövlət öz funksiyalarını qəsdən cinayətkarlara həvalə edəndə, onları əfv edəndə, onları yenidən cəmiyyətə buraxanda və “Donbas xalqını qorumaq” adı ilə qəhrəman statusuna yüksəltdikdə əldə etdiyin şey budur: kriminallaşmış bir ölkə və vətəndaş müharibəsinin dadını alırsınız.
Priqojinin qiyamı real vaxtda baş verən vətəndaş iğtişaşlarının antesedentidir və o, bizi başladığımız yerə qaytarır: əvvəllər rejim qəddar və idarəolunmaz olduğu üçün çox güclü görünən dövlət və cəmiyyət quruluşu parçalana bilər, onun dünyanı idarə etmək istəyi isə xülyadır.
Priqojinin ittihamının əksinə olaraq, rejimi hərəkətə gətirən korrupsiya deyil. Korrupsiya - rejimin mövcud olması üçün bir yoldur və eyni zamanda, onun daim yaratdığı sosial əlavə məhsuldur. Rejimi alilik və messianizm, millətçilik və imperializm ideyaları idarə edir. Bu baxımdan Putin və onun yaxın ətrafı ilə Priqojin arasında heç bir fərq yoxdur. Onlar arasında hər hansı uyğunsuzluq, sovet dissidenti Andrey Sinyavskinin bir vaxtlar istehza ilə dediyi kimi, “sırf stilistik”dir. Bu, rus xalqı üçün və əslində, bütün dünya üçün uzun sürən bir fəlakət deməkdir.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
Bu gün, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
Bu gün, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
Bu gün, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
Bu gün, 07:48
İrana hücum səbəbindən 10-dan çox aviareys Bakıya enib
Bu gün, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
Dünən, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
Dünən, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
Dünən, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
Dünən, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
3-06-2025, 10:34
Ərdoğan Zelenski, Putin və Trampla Türkiyədə görüşmək istəyir
3-06-2025, 09:58
Türkiyədə güclü zəlzələ olub - Ölən və xəsarət alanlar var
3-06-2025, 08:26
Yerin maqnit qasırğası artıb
2-06-2025, 14:02
50 minlik qoşun hücumdadır, Ukrayna Sumını itirə bilər - (Yenilənib)
2-06-2025, 11:00
Paşinyan kilsəyə niyə müharibə elan edib?
2-06-2025, 08:58
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
1-06-2025, 20:08
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
31-05-2025, 16:52
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
