09:22 / 13-06-2025
Yardımlıda traktor aşıb
Tofiq Zülfüqarov: “Növbəti görüşdə üç məsələ müzakirə edilə bilər”
Tarix: 07-07-2023 13:00 | Bölmə: Slayd
Tofiq Zülfüqarov: “Növbəti görüşdə üç məsələ müzakirə edilə bilər”

“Vaşinqton danışıqları zamanı əsas məsələlərin ortaya çıxması göz önündədir. Təxminən üç məsələ öz həllini tapmalıdır ki, Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərində köklü irəliləyişlər baş versin”.

Bunu Reyting.az-a keçmiş xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov Brüsseldə nəzərdə tutulan Azərbaycan və Ermənistan liderləri Əliyev ilə Paşinyanın görüşündən danışarkən deyib.

T. Zülfüqarov həlli vacib olduğu üç məsələni aşağıdakı formada təqdim edib:

“Aydındır ki, çərçivə sülh sazişinin prinsipləri bəyan edilməli, bu prinsiplər əsasında post-konflikt dövründə addımlar atılmalıdır. Burada əsas prinsip dövlətlərin ərazi bütövlüyü, suverenliyinin toxunulmazlığı və bir-birinin daxili işlərinə qarışmamaqdır. Yəni bu prinsiplərin icrası vacibdir.

Birincisi, Ermənistan şifahi olsa da, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyır, bunu bəynatlarda dilə gətirir. Amma bununla paralel olaraq Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin qalıqları Azərbaycanın Qarabağ ərazisində qalır, Xankəndi şəhərindəki separatçı qruplara Ermənistan dövlət büdcəsindən maliyyə ayrılır, onlara maaş verilir və s. Yəni bunlar faktiki Ermənistandan maliyyələşir, Ermənistanın yaratdığı strukturlaşmadır. Başqa sözlə, Ermənistan ərazi bütövlüyümüzü şifahi şəkildə tanısa da, faktiki tanımır. Ona görə də, bu ordu qalıqlarını ya Ermənistan, ya bizim özümüz təmizləməliyik. Bir problem budur.

Halbuki, onlar 1991-ci ildən Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıdıqlarını deyirlər. Əgər belədirsə, 1991-ci ildən sonra həyata keçirilən işğal nə deməkldir? Qısası, bəyanat verirlər, amma əsas addımı atmırlar.

İkincisi, Ermənistan addımları ilə 1991-ci ildə mövcud olan sərhədləri ləğv edib. İndi Ermənistan sərhədlərin tanınması və müəyyənləşməsinin 1975-ci il xəritəsi əsasında aparılmasını təklif edir. Təbii ki, Azərbaycan tərəfinin də sərhədlərin müəyyən edilməsi üçün hansısa illərdə çap edilən xəritələrin əsas kimi götürülməsini təklif etməsi təbii olardır. Yəni baza olaraq bu prosesin aparılması üçün hansısa xəritə və ya xəritələr əsas kimi götürülməlidir.

Azərbaycan ictimaiyyətinin mövqeyi belədir ki, zamanında bolşeviklər Zəngəzuru, Göyçəni və digər ərazilərimizi qanunsuz olaraq Ermənistana veriblər. Bu məsələ qaldırılmalıdır.

Üçüncü məsələ Zəngəzur dəhlizidir. Ermənistan həmin dəhlizlə bağlı öhdəlik götürüb, amma iki ildən çoxdur ki, bu öhdəlikləri yerinə yetirmir.

Bəli, sənəddə Mehri yazılıb, amma bu dəhlizin Zəngəzur dəhlizi olması reallığını dəyişmir.

Mən hesab edirəm ki, Brüsseldə baş tutacaq danışıqlarda məhz bu məsələlər müzakirə oluna bilər”.

Keçmiş nazir Qarabağdakı separatçı ermənilərin Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarovanın son açıqlamalarını da şərh edib:

“Zaxarovanın açıqlamaları düzgün şərh edilməlidir. Zaxarova deyir ki, tərəflər 10 noyabr öhdəliklərini yerinə yetirməlidir, onlar buna dəstək verirlər.

Bəli, Azərbaycanın həmin sənədlə bağlı öhdəliyi var ki, dəhliz sülhməramlıların nəzarətində olacaq.

Amma digər öhdəliklər də var. Məsələn, Ermənistan ordusunun qalıqlarının Azərbaycan ərazilərindən çıxarılması, Qarabağdakı qanunsuz silahlıların tərki-silah edilməsi, Zəngəzur dəhlizinin açılması və bu dəhlizə nəzarətin rus əsgərlərində olmasıdır.

Xanım Zaxarova bəyanatında göstərmir ki, nədən Azərbaycan bu öhdəliyi yerinə yetirmir?

Faktiki olaraq, Ermənistan işğalçılıq siyasətini yeni formada davam etdirir, Azərbaycan da bunun qarşısını alır. Azərbaycanın bu məsələdə ciddi arqumentləri var. Əgər 10 noyabr sazişi və tərəflərin üzərinə götürdüyü öhdəliklərin yerinə yetirilməsinə dair məsələlərə yenidən qayıtmaq istəyirlərsə, biz hazırıq”.

E. KAMAL





Bölməyə aid digər xəbərlər