09:32 / 09-05-2025
SOCAR-da yeni təyinat olub
“Amerika desantı” Ermənistana niyə gəlmişdi?
Tarix: 28-09-2023 11:02 | Bölmə: Slayd
“Amerika desantı” Ermənistana niyə gəlmişdi?

ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf üzrə Dövlət Agentliyinin (USAID) rəhbəri Samanta Pauer, eləcə də ABŞ dövlət katibinin Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə köməkçisi Yuri Kim İrəvana gəlib. Hava limanında Amerikanın “desant qüvvələri” qırmızı xalça ilə qarşılanıb.

ABŞ səfirliyinin mətbuat xidmətindən bildirildiyinə görə, səfərin məqsədi “ABŞ-ın Ermənistanın suverenliyinə, müstəqilliyinə, ərazi bütövlüyünə və demokratiyasına yardımını bir daha təsdiqləmək”, habelə “Dağlıq Qarabağda humanitar problemlərin həlli üçün bəzi tədbirlər görməkdir”.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Pauer, Kim və digər Vaşinqton nümayəndələrinin, eləcə də digər “desant partiyasının” - Qərb mediası əməkdaşlarının - gəlişi həqiqətən də “Dağlıq Qarabağ Respublikası”nda (DQR) humanitar vəziyyətin kəskin şəkildə kəskinləşdiyi bir vaxta təsadüf edib. Azərbaycanın birgünlük hərbi əməliyyatından sonra Qarabağ artıq Bakı hakimiyyətinin təkcə de-yure yox, həm də de-fakto nəzarətindədir. Sentyabrın 22-də “DQR”-in silahlı qüvvələri - “Artsax Müdafiə Ordusu” Azərbaycan tərəfi ilə razılaşmaya əsasən silahlarını təhvil verməyə başlayıb.

Üç gün sonra “Reuters” xəbər verdi ki, təxminən 120 min etnik erməni, yəni Qarabağın faktiki olaraq bütün sakinləri Azərbaycanın bir hissəsi kimi yaşamaq istəmədiklərini bəyan ediblər. Qeyd edək ki, 1990-cı illərin ortalarında Birinci Qarabağ müharibəsində erməni tərəfinin qələbəsindən sonra azərbaycanlı əhali bölgəni tərk edib.

Amma görünən odur ki, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın arxalandığı əməkdaşlığa ABŞ və Avropa İttifaqının (Aİ) təmsil etdiyi “sivil dünya” “Artsax”ın taleyi üçün məsuliyyəti öz üzərinə götürməyi düşünməyib. Məsələ təkcə ondan ibarət deyil ki, Ermənistanda keçirilən təlimlərdə daha bir Amerika “desantının” - ABŞ hərbçilərinin iştirakı Azərbaycan Ordusunun Qarabağ “hadisələrinə” heç bir təsir göstərməyib.

Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov sentyabrın 23-də BMT Baş Assambleyasının sessiyasında çıxışı zamanı bəyan edib ki, Vaşinqton və Brüssel Ermənistan və Azərbaycana vasitəçilik etsələr də, Qarabağ məsələsindən yalnız Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmaq üçün istifadə edirlər.

Amerika nümayəndə heyəti mahiyyətcə Ermənistana ancaq “aktiv yardım” görüntüsü yaradır. Kreml ABŞ-ın Qarabağda beynəlxalq missiya yaratmaq ideyasında konkretlik görmür, çünki istənilən missiya “yalnız Azərbaycan tərəfinin razılığı ilə mövcud ola bilər” və buna görə də “Amerikanın təklifi deklarativ xarakter daşıyır”, - bunu Kremlin mətbuat katibi Dmitri Peskov qeyd edib.

Əslində, USAİD rəhbərinin və Dövlət Departamenti nümayəndələrinin İrəvandakı səyahəti və onların bəyanatları Rusiyanın “hərəkətsizliyi” nəzərə alınmaqla Amerika qayğısının güman edilən “effektivliyini” nümayiş etdirmək məqsədi daşıyır. Bu, əslində, Rusiyanın ABŞ-dakı səfiri Anatoli Antonovun əvvəllər Vaşinqtonu “Ermənistanda anti-Rusiya əhval-ruhiyyəsinin süni şəkildə gücləndirilməsi” ilə bağlı xəbərdarlıq etdiyinin təzahürüdür.

Ardıcıl olaraq Qərbə yaxınlaşan baş nazir Paşinyan bəyan edir: “Rusiyanın təmin etdiyi və Ermənistanın indiyədək arxalandığı təhlükəsizlik sisteminin effektivliyi İrəvanın ümidlərini doğrultmadı”.

MDB Ölkələri İnstitutunun Ermənistan bölməsinin rəhbəri Aleksandr Markarov bununla bağlı bildirib: “Paşinyan deyib ki, Ermənistana verilən zəmanətlər yerinə yetirilməyib”.

Ekspert hesab edir ki, bu gün Ermənistan ancaq xarici oyunçulardan “şifahi təminat” ala bilər.

Qafqaz İnstitutunun rəhbəri Aleksandr İsgəndəryan qeyd edir ki, hazırkı erməni elitasının nümayəndələrinin bəyanatlarına əsasən, Rusiya və onun İkinci Qarabağ müharibəsi nəticəsində bölgəyə yerləşdirilmiş sülhməramlı kontingenti öhdəliklərini yerinə yetirməməkdə ittiham olunur.

Lakin İrəvanda davam edən müxalifət etirazlarına baxsaq, cəmiyyət (və ya ən azı onun əhəmiyyətli bir hissəsi) Paşinyanı Qarabağ erməniləri qarşısında öhdəliklərini yerinə yetirməməkdə günahlandırır.

Daha doğrusu, o, eyni Paşinyanın 2018-ci ildə onu hakimiyyətə gətirən “rəngli inqilab” zamanı Ermənistana daxil olmağa çağırdığı “Dağlıq Qarabağ Respublikası”na yardımdan geri çəkilməkdə ittiham olunur. “Regnum”un daha əvvəl qeyd etdiyi kimi, müxalifət liderlərinin müəyyən fikir ayrılığı və təhlükəsizlik qüvvələrinin baş nazirə sədaqəti olmasaydı, kütləvi etirazlar ölkəni yeni inqilabın astanasına gətirə bilərdi.

Nəzərə almaq lazımdır ki, “Ermənistan cəmiyyəti məlum səbəblərdən 2020-ci ildə İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra post-travmatik vəziyyətdədir, indi tamamilə yönünü itirib, - politoloq Karine Gevorqyan “Regnum” xəbər agentliyinə şərhində qeyd edib. - Qərbin kütləvi təbliğatı da təbii ki, nəticə verir”.

Belə bir şəraitdə Vaşinqton nümayəndələri “təhlükəsizlik zəmanəti” vermək üçün gəliblər, amma Paşinyana və onun yürütdüyü qərbyönlü kursa zəmanət.

Eyni zamanda, hətta ABŞ-dakı erməni diasporu arasında belə bir anlayış var ki, “Ermənistanın təhlükəsizliyinin real qarantı yalnız Rusiyadır, - Gevorqyan qeyd edir. - Çoxlarında belə təəssürat yarana bilər ki, ştatlardakı diaspora, müvafiq olaraq, Ağ evi dəstəkləyir. Amma bu doğru deyil. Amerikada yaşayan ermənilər vəziyyəti kifayət qədər ayıq qiymətləndirirlər və çox narahatdırlar”.

Rusiyanın iştirakı həm Ermənistanda, həm də Qarabağda Transqafqazı yeni, daha genişmiqyaslı münaqişədən (məsələn, Azərbaycan və Ermənistan Respublikası arasında birbaşa toqquşmadan) qoruya biləcək çəkindirici qüvvə olaraq qalır. Gevorqyan xatırladır ki, Ermənistanın Gümrü şəhərində Rusiya hərbi bazası fəaliyyətini davam etdirir.

Həmsöhbət əmindir ki, real silahlı qarşıdurma təhlükəsi səbəbindən belə bir ehtiyac yaranarsa, onun əlavə dəstəyi ilə bağlı heç bir problem olmamalıdır.

Qarabağda Rusiya sülhməramlıları həqiqətən də regionda nizamlanma prosesində iştirak edirlər, buna görə də Peskovun dediyi kimi, Moskvanın qarşılıqlı fəaliyyətinin səviyyəsini “amerikalıların iştirakı ilə” müqayisə etmək çətindir. Bu kontekstdə prezident Vladimir Putinlə iranlı həmkarı İbrahim Rəisi arasında, digər məsələlərlə yanaşı, Rusiyanın sülhməramlı missiyasını da müzakirə etdikləri söhbəti xatırlatmaq vacibdir.

Ekspertlər qeyd edirlər ki, Tehran Moskva ilə birlikdə Ermənistanın təhlükəsizliyinin (Paşinyan rejiminin sabitliyinin yox) real təminatçısı kimi çıxış edir.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər