16:07 / 31-05-2025
Saleh Səmədov həbs olunub
Xoş günlər zamanın sürətinə təsir edir?
Tarix: 30-05-2025 09:44 | Bölmə: Slayd
Xoş günlər zamanın sürətinə təsir edir?

Vaxtın tez keçməsi hissi yaşla, rutinlə deyil, əksinə, şəxsi sferada inkişafla, gündəlik həyatdakı zənginliklə əlaqələndirilir.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu sahədə aparılan yeni elmi tədqiqatlar haqqında məqalə "Personality and Social Psychology Bulletin" elmi jurnalında dərc olunub.

Kanzas Universitetinin alimləri “insanın yaşı ötdükcə, vaxtın nəyə görə sürətlə keçdiyini” araşdırıblar.

Elm adamları insanın yaşı artıqca, günlərin daha tez ötməsi ilə bağlı deyilənləri doğru hesab etmirlər.

Alimlər 2500 nəfəri əhatə edən dörd test keçirib. Nəticələr göstərib ki, nailiyyətlərlə, eyni zamanda inkişafla dolu dövrlər daha çox ötəri zaman kimi qəbul olunur. Amerikalı iştirakçıların əksəriyyəti eyni düşüncələri bölüşüb və yaxşı günlərin çox sürətlə keçdiyini söyləyiblər.

Araşdırmalar göstərir ki, məmnunluq və xoş iz buraxan müxtəlif nostalji hisslər insan həyatında "sürətlənmiş zaman"-ın təsirini artırır. Bu səbəbdən, gündəlik ənənələrlə müşayiət olunan dövrlər, yəni rutinli zaman heç də həmişə qısa görünmür.

Müəlliflər yazır ki, paradoksal şəkildə, mənalı fəaliyyətlə ən çox məşğul olduğumuz zaman ərzində vaxt subyektiv olaraq daha sürətlənir.

Alimlər bu fenomenə iki bir-biri ilə bağlı məntiqli izah verməyə çalışıblar ki, bu da, əvvəllər elm aləminə məlum olan, lakin zamanında əhatəli araşdırılmayan bir nəzəriyyədir. Böyümə-immersion nəzəriyyəsinə əsasən davamlı, həmçinin stabil, intensiv inkişaf prosesləri bu həyat tərzinə adi münasibətimizi, həm də zamanın keçməsinə daha az, ötəri diqqət yetirdiyimizi göstərir.

Tədqiqatçılar deyiblər ki, insanlar intensiv inkişafa və zamanın sürətlə keçməsinə hissiyyatla yanaşmalı və buna daha çox diqqət yetirməlidirlər.

Alternativ kimi qəbul olunan digər ehtimal nəzəriyyəsinə görə, "insanın böyüməyə həsrəti intensiv qaydada inkişaf yaradır ki, bu istək də əsas amil kimi zamanın sürətlənməsinə səbəb olur",- fikirlərinin heç bir elmi əsası yoxdur.

Məqalədə yazılır ki, mühüm dövrlər üçün tipik durum sayılan nostalji, ötərilik illüziyası yaradır, lakin bu da keçici mərhələdir və bütövlükdə ömrün sürətlə keçməsinə təsir edə bilməz. Çünki alimlər tərəfindən aparılmış statistik təhlillər təsdiq edir ki, elmi nöqteyi-nəzərdən zamanın keçiciliyi hissinə ən müsbət təsir göstərən hadisələrin sayı deyil, həyatdan məmnunluqdur.

Beləliklə, alimlər sübuta yetiriblər ki, hər insanın ömründəki xoş günlər onda gözəl duyğular yaratdığına görə, fərd zamanın necə sürətlə keçdiyinin qətiyyən fərqinə varmır. Bu yöndə aparılan yeni elmi tədqiqatlar bir daha böyümə-immersion nəzəriyyəsinin irəli sürdüyü fikirlərin tamamilə həqiqət olduğunu təsdiqləyir.

Tədqiqatçılar qeyd ediblər ki, insan həyatındakı nostalji hisslərin, kədərli tənhalığın, pis günlərin zamanın sürətlə keçməsinə təsir etməsi fərziyyədir.

Oqtay QORÇU




Bölməyə aid digər xəbərlər
24-05-2025, 17:12 Aydan başqa Ay da var
23-05-2025, 09:45 G7 böyük vədlər verir