Keçmiş rəqiblər barışır: Türkiyə Səddamla əlaqə qurur
Tarix: 27-08-2025 12:50 | Bölmə: Slayd
Keçmiş rəqiblər barışır: Türkiyə Səddamla əlaqə qurur

Liviya Milli Ordusunun (LMO) komandanı Xəlifə Haftar Türkiyə Milli Kəşfiyyat Təşkilatının (MİT) rəhbəri İbrahim Kalını qəbul edib. Danışıqlar Ankara ilə bir vaxtlar Afrikada təsirinin genişlənməsinə qarşı çıxan Liviya hakimiyyəti (şərq) arasında ilk yüksək səviyyəli təmaslar olub.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Türkiyə keçmiş Cəmahiriyyənin bu hissəsində öz mövqeyini gücləndirməyə və Haftarın Şərqi Aralıq dənizində hansı təsir dairələrinin olması barədə Türkiyənin baxışını qanuniləşdirəcək dəniz sərhədləri ilə bağlı razılığa gəlməyə inandırmağa çalışır.

Haftar MİT direktorunu Liviyanın şərqinin iqtisadi və hərbi paytaxtı Benqazidə qəbul edib. LMO-nun digər nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən danışıqlar Türkiyə ilə Liviya arasında ikitərəfli əlaqələrin inkişafına həsr olunub.

Türkiyə mediası onları uzun müddətdir ki, bu səviyyənin ilk təmasları adlandırıb.

İbrahim Kalınla görüş Türkiyənin hərbi freqatının Benqazi limanına tarixi səfəri fonunda baş tutub və bu səfər zamanı tərəflər arasında hərbi səviyyədə danışıqlar aparılıb. Liviyanın şərqindəki dialoqu LMO komandanının müavini və Quru Qoşunlarının rəhbəri Səddam Haftar, yəni Xəlifə Haftarın oğlu və böyük ehtimalla onun varisi kurasiya edib.

LMO uzun müddət Türkiyəyə qarşı çıxmasına baxmayaraq, əsasən prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Qərbi Liviyaya (Tripolitaniya) rəğbətinə görə, Haftar və Ankara indi ikitərəfli əlaqələri gücləndirirlər. Aprel ayında Səddam Haftar Ankaraya səfər edib və Müdafiə naziri Yaşar Gülərlə danışıqlar aparıb. Onlar “iki ölkə arasında əməkdaşlığın genişləndirilməsi yollarını, həmçinin qarşılıqlı maraq doğuran bir sıra regional və beynəlxalq məsələləri” müzakirə ediblər.

Regional media yazır ki, LMO komandirinin oğlu Ankara ilə Türkiyənin bir vaxtlar müxalif düşərgəyə - Tripoliyə tədarük etdiyi türk müdafiə məhsullarının mümkün alışını da müzakirəyə çıxarıblar.

“The Middle East Eye” (MEE) portalının məlumatına görə, Ankara Şərqi Liviyanı Türkiyə tərəfi ilə Tripolitaniya arasında 2019-cu ildə bağlanmış dəniz müqaviləsini qəbul etməyə inandırır. Müqavilənin mətni əslində Yunanıstan və Kiprin Şərqi Aralıq dənizindəki bəzi müstəsna iqtisadi zonalar üzrə hüquqlarını görməzliyə vurur və Türkiyənin bölgədəki təsir dairələrinə baxışını təsbit edir. Müqavilə layihəsini təkcə bir vaxtlar Ankaranın təsirinə qarşı çıxmaq üçün Haftarla əlaqə qurmağa çalışan Afina və Lefkoşa deyil, həm də Avropa paytaxtları pisləyir. Ola bilsin ki, Şərqi Liviya hakimiyyətinin bu layihəyə qoşulması Avropa İttifaqının tənqidinə səbəb olsun.

Ehtimal olunur ki, Ankara Haftarla təmaslar vasitəsilə qruplaşmalar arasında toqquşmalarda boğulan Tripoliyə dolayı təzyiq göstərməyə çalışır. Bu günlərdə Tripolinin qərbində yerləşən Urşafana şəhərində Milli Vəhdət Hökumətinə (MVH) sadiq 55-ci batalyonun komandiri Məmmər əd-Daviyə silahlı hücum edilib. Hərbi rəhbərin korteji naməlum silahlı qrup tərəfindən atəşə tutulub. Bu, Milli Vəhdət Hökumətinə (MVH) yaxın komandirlərə qarşı sui-qəsdlə bağlı ilk hadisə deyil. May ayında prezident şurasında təhlükəsizlik və sabitliyin qorunması aparatının rəhbəri Əbdül Qani əl-Kikli paytaxt regionunda genişmiqyaslı toqquşmalara səbəb olan pusquda öldürülüb. Bu vəziyyətdə Liviyanın şərqində vəziyyət daha stabil və proqnozlaşdırıla bilən görünür, çünki LMO təhlükəsizlik sahəsində demək olar ki, əsas dayaqdır.

Rusiya Beynəlxalq Əlaqələr Şurasının eksperti Anton Mardasovun NG-yə izah etdiyi kimi, Ankara uzun müddətdir ki, Liviya vətəndaş münaqişəsinə əvvəlki birtərəfli yanaşmasını aradan qaldırmağa çalışır:

“Türkiyə biznesləri Misir və Əmirliyi ilə birlikdə ölkənin şərqindəki layihələrdə fəal iştirak edir, Türkiyə təmsilçiləri Misirlə birlikdə LNO nümayəndələri ilə danışıqlar aparır və son vaxtlar Haftarın oğulları Türkiyə ərazisində Ankara ilə birbaşa dialoq aparırlar”.

Mardasov əlavə edib: "Aydındır ki, belə bir strategiya regionda daha geniş manevrlər üçün məkana sahib olmaq imkanı verir. Hətta Liviyanın qərb hissəsində tamhüquqlu türk hərbi bazalarının formal yaradılması üçün şərqdən razılığın - razılaşmanın ratifikasiyasına ehtiyac var".

Ekspertin qeyd etdiyi kimi, mahiyyətcə özəl hərbi şirkətlər təkcə Qərbi Liviyanın təhlükəsizlik qüvvələri deyil. Keçmiş Cəmahiriyyənin şərq hissəsində təhlükəsizlik sahəsində də qüvvələr balansı ilə hər şey rəvan deyil. Ekspert hesab edir ki, "LMO və komandirinin ailəsi daxilində rəqabət mövcuddur, cənub tayfalarının xüsusi mövqeyi var, Haftar onları öz tərəfinə çəkə bilsə də, onun imkansızlığı halında özlərini tamamilə proqnozlaşdırıla bilməyəcək şəkildə apara bilərlər".

Mardasov bildirib: “Türkiyənin Liviyanın şərqindəki səhra bölgələrində layihələrə girməyə çalışması təsadüfi deyil ki, bu da ona yerli qəbilələrlə müəyyən əlaqələri təmin etmək imkanı verir”.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər
25-08-2025, 15:29 Putin Trampı aldadır
25-08-2025, 11:32 NATO dağıla bilər