12:09 / 31-05-2020
Spiker telefonla "oynayan" deputatlara irad tutdu
11:58 / 31-05-2020
Müəllimlərin iş yerinin dəyişdirilməsi müsabiqəsinə start verilir
11:52 / 31-05-2020
Əli Məsimli: "190 manatlıq yardım iyunda da verilsin"
11:46 / 31-05-2020
Şəkinin mərkəzində peyda olan ayı Vəhşi Təbiətin Reabilitasiyası Mərkəzinə aparılacaq - Video
11:20 / 31-05-2020
Bu cür “yazının” bir adı var: biabırçılıq
11:04 / 31-05-2020
Hadi xan Şəqaqi: Şatiranlının şir balası... - Foto
10:45 / 31-05-2020
Əli Məsimli seçiciləri ilə daha bir onlayn qəbul keçirdi - Video
00:00 / 31-05-2020
Koronavirusla bağlı son durum açıqlandı: "82 xəstə reanimasiyadadır"
23:18 / 30-05-2020
25 yaşlı futbolçu koronavirusdan öldü
21:17 / 30-05-2020
Şıntır-mıntır
20:30 / 30-05-2020
Elsevər. Seymur Elsevər - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
20:10 / 30-05-2020
Putinin reytinqi 25 faizə qədər düşüb - Sorğu
20:04 / 30-05-2020
Təyyarənin pilotunda koronavirus aşkarlandı
19:59 / 30-05-2020
Ölkələr çəyirtkə hücumuna məruz qalır - Xəbərdarlıq
19:45 / 30-05-2020
İran Bəşər Əsədə xərclədiyi 30 milyardı geri tələb edir - Foto
19:29 / 30-05-2020
Müğənni Trampa qarşı: “Sizə səs verməyəcəyəm”
19:19 / 30-05-2020
Pompeo: "ABŞ özünü Çin Kommunist Partiyasının tiranlığından müdafiə edəcək"
19:12 / 30-05-2020
Corc Floydun qatili həbs edildi
19:08 / 30-05-2020
Keçmiş millət vəkilinin mafiya başçısı ilə əlaqələri üzə çıxır
19:03 / 30-05-2020
İranda 3 min saxta diplom aşkar edilib
18:57 / 30-05-2020
İran sərhədində atışma: 3 əsgər öldürülüb
18:21 / 30-05-2020
Doğma bacısını və polisi bıçaqlayan şəxs saxlanılıb
18:11 / 30-05-2020
Tural Gəncəliyev: "Erməni icmasını dialoq təklifimizə səs verməyə çağırırıq"
18:05 / 30-05-2020
Azərbaycanda indiyədək 3327 nəfər koronavirusdan sağalıb
17:55 / 30-05-2020
Azərbaycanda daha 257 nəfər koronavirusa yoluxub, 3 nəfər vəfat edib
17:47 / 30-05-2020
Britaniyada daha 183 nəfər koronavirusdan vəfat edib
17:35 / 30-05-2020
Trampın ÜST-lə bağlı qərarı: ABŞ-la Avropa İttifaqı üz-üzə gəldi
17:01 / 30-05-2020
Şirvanda ağır qəza oldu: ölən və xəsarət alan var - Foto
14:08 / 27-05-2020
Şagirdlərin qiymətləri necə yazılacaq? - Nazirlik şöbələrə tapşırıq verdi
20:29 / 26-05-2020
Müdriklik və sadəlik mücəssiməsi - Firuz Mustafa yazır
14:30 / 26-05-2020
Avropa məhkəməsi Ramil Səfərova görə Azərbaycanın əleyhinə qərar verdi
19:44 / 29-05-2020
Lukaşenko: “Koronavirus xəstəliyin yarısıdır, yarısı siyasətdir” - Foto
12:36 / 29-05-2020
Müəllimlərin iş yerini dəyişməsi üçün sənəd qəbulunun vaxtı açıqlandı
17:45 / 27-05-2020
Çin lideri orduya çağırış etdi: “Müharibəyə hazırlaşın!”
16:37 / 26-05-2020
Deputat ermənilərlə danışıqların dayandırılmasını istəyir - Foto
15:46 / 27-05-2020
Zakir Qaralovu həbs təhlükəsi gözləyir - Məhkəmədə vəsatət qaldırıldı
15:47 / 26-05-2020
Türkiyənin dəstəyi ilə qiyamçı generalın ordusu darmadağın edilir - Fotolar
20:30 / 30-05-2020
Elsevər. Seymur Elsevər - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:56 / 29-05-2020
Karantin rejiminin müddəti uzadıldı: iri ticarət mərkəzləri açıldı, məmurlar işə çıxacaq
13:32 / 26-05-2020
Ermənilər Azərbaycan və Macarıstan hökumətlərini məhkəməyə verib - Səbəb
Yarımçıq cəsarət
Tarix: 13-06-2019 01:10 | Bölmə: Elnur ASTANBƏYLİ
Budur, biz gecə-gündüz “o boyda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında (AMEA) nə işlə məşğul olurlar? Hanı əldə etdikləri elmi uğurlar, kəşflər, ixtiralar?” deyə sorğu-sual eləyib, baş sındırarkən cavab tapıldı: saytlar AMEA əməkdaşları üçün tikilən mənzillərin rəhbər şəxslər arasında pay-püşk edilməsindən, dədə malı kimi bölüşdürülməsindən yazırlar. Necə deyərlər: dava yorğan davasıdır. Həmişə olduğu kimi. Yoxsa nə elm, nə ixtira, nə kəşf-zad?
Sovetdənqalma institutların mahiyyəti budur. Onlar elm, ədəbiyyat, mədəniyyət adı ilə pərdələnmiş, əslində isə siyasi hakimiyyətlərə yarınmaq yolu ilə müxtəlif imtiyaz qazanmağa hesablanmış qurumlardır.
Bir dəfə də yazmışdım, yenə yazmaqda fayda var: 1992-93-cü illərdə rus ordusunun Azərbaycandan çıxarılması nə qədər tarixi hadisədirsə, Elmlər Akademiyasını ləğv etmək təşəbbüsü də bir o qədər qiymətli idi! Nə yazıq ki, işğalçı ordunu ölkədən çıxarmağa cəsarət göstərənlər eyni cəsarəti sovetdənqalma institutların ləğvi ilə bağlı göstərə bilmədilər. Başda AMEA olmaqla, Yazıçılar, Bəstəkarlar, Rəssamlar, canım sizə desin, Aşıqlar, Nağaraçalanlar, Züytutanlar kimi birliklər, ittifaqlar öz mövcudluqlarını davam etdirdilər. Partiya və hökumətin “elmə və mədəniyyətə atalıq qayğısına” bürünmüş bu qurumlar, eynilə, Sovet hakimiyyəti illərində olduğu kimi hakimiyyətin əlində dəyənək rolu oynayırlar: alimi, şairi, yazıçını, rəssamı, bəstəkarı, aşığı, nağaraçalanı, züytutanı dürlü-dürlü imtiyazlarla süsləyib toplumu istədikləri yönə istiqamətləndirirlər. “Akademik”, “xalq şairi”, “xalq yazıçısı”, “xalq rəssamı” kimi “yüksək” adların çətiri altına topladıqları adamların cəmiyyətdə missiyası aydındır: elmi, ədəbiyyatı, sənəti partiya və hökumət işinin vintciyinə və təkərciyinə çevirmək! Onların süni şəkildə yaradılmış, şar kimi üfürülərək şişirdilmiş nüfuzlarından camaatı itaətdə saxlamaq üçün faydalanmaq!
Məhz bu səbəbdən də Sovetlər Birliyinin dağılmasından sonra görüləcək işlərin başında o dövrdən qalma insititutları tarixin arxivinə göndərilməsi dayanmalı idi! Bu rus ordusunun Azərbaycandan çıxarılması qədər gərəkli idi. Bu milli pulumuzun dövriyyəyə buraxılması qədər əhəmiyyətli idi. Ancaq olmadı. Niyə? Çünki xalqsız xalq şairləri, xalqsız xalq yazıçıları, Nobel mükafatının min ağac ötəsindən keçməyəcək akademiklər-makademiklər xalqın gözündə elə “ali mərtəbəyə” qaldırılmışdı ki, onları oradan endirmək işğalçı rus ordusunu qovmaqdan qat-qat artıq cəsarət, qat-qat artıq güclü ürək istəyirdi.
Nə yazıq ki, nə dünən bizim belə ürəkli, cəsarətli siyasi liderimiz vardı, nə bu gün var, nə də, bu gedişlə, sabah olacaq!
Azərbaycana sözün həqiqi mənasında azad, demokratik gələcək vəd edən bir adamın sevimli şairi Azərbaycan sovet şairi ola bilməz.
Bütün yaradıcılığını Sovet İttifaqının və onun “dahi rəhbərlərinin” vəsfinə həsr edən bir şairə, yazıçıya rəğbətini, məhəbbətini gizlətməyən adamlarmı Azərbaycanı qaranlıqdan işığa daşıyacaqlar?
2013-cü ildə Sovet idarəetməsinin qalığı olan YAP rejiminin namizədinə qarşı çıxardığımız rəqib divarları hələ də 1937 repressiyası qurbanlarının qanı qoxuyan Yazıçılar Birliyinin üzvü idi! Üstəlik, həmin birlik Cəmil Həsənliyə qarşı hakimiyyət namizdədini dəstəklədiyini, ona səs verəcəklərini yağlı-buğlu bəyanatla açıqladı.
Adamın bu mənzərəni hətta təsəvvür etməyə belə təxəyyülü çatmaya bilər, beyni anındaca error verər: Milli Şuranın namizədi Cəmil Həsənli İlham Əliyevin rəqibidir, ancaq məntiqlə belə çıxır, AYB üzvü Cəmil Həsənli İlham Əliyevə səs verməlidir, çünki üzvü olduğu təşkilat belə qərar qəbul edib!
O günlərdə Cəmil müəllimə, heç olmasa, AYB-nin həmin bəyanatından sonra bu sovetdənqalma birliyin sıralarından istefa verməsi üçün çağırış etdim, rədd cavabı aldım.
Cəmil müəllimin 2013 seçkisində inanılmaz dərəcədə dəyərli performansını, əlbəttə, bir kənara qoyuram. Ancaq kimsə qüsura baxmasın: Yazıçılar Birliyi kimi dünəni və bu günü yaltaqlıqla, donosbazlıqla assosiasiya edilən bir qurumla bağlarını qopartmayaraq, o, tarixi yanlışa yol verdi. Seçkidə qələbəsinin rəsmiləşməyəcəyini, əlbəttə, hamımız bilirdik. Ancaq AYB-dən istefa etməklə Cəmil müəllim ən azından sovet tör-töküntüləri üzərində qələbəni rəsmiləşdirə bilərdi. Yeni cığır aça, yeni nümunə ortaya qoya bilərdi. Deyə bilərdi ki, bəli, biz qarşı cinahla təkcə siyasi olaraq fərqli qütblər deyilik, əxlaqi olaraq da, mədəni olaraq da, mənəvi olaraq da fərqli qütblərik.
Yenə kimsə qüsura baxmasın: bu fərqliliyi ortaya qoymadan, dəyərləri, prinsipləri adlardan, adamlardan ön planda tutmadan mən heç bir uğura inanmıram. Uğur qazanılsa belə, onun dayanıqlı olacağına inanmıram. Necə ki, 1993-cü ildə olmadı…
Mən bu gün iqtidarda olanların təqaüd, mənzil, fəxri ad davalarının ünvanına çevrilən sovetdənqalma AMEA-nı və “yaradıcılıq” ittifaqlarını ayaqda saxlamasına hörmətlə yanaşıram. Onlar, Sovet hakimiyyəti illərində olduğu kimi yenə də toplum üzərində “mənəvi dəyənək” rolu oynayan bu institutlara süni nəfəs verib yaşatmaqla üzlərini gələcəyə yox, keçmişə tutduqlarını qorxmadan, çəkinmədən bəlli edirlər.
Biz isə o qədər cəsur deyilik: sistemi bəyənmirik, ancaq onun vintciklərinə, təkərciklərinə – mənasız şair-yazıçılarına, alimlərinə, artistlərinə güldən ağır söz deməyə çəkinirik. Xalqın beyninə “əvəzolunmaz” kimi nəqş edilmiş bu adamlara yüngülvari bir tənqid söyləsək, camaatın qəzəbinə gələcəyimizdən qorxuruq.
İnciməyin, bu yarımçıq cəsarətlə illər, qərinələr dəyişə bilər, ancaq qarşı çıxdığımız sistem əsla dəyişə bilməz…(Abzas.net)
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 13-06-2019 01:10 | Bölmə: Elnur ASTANBƏYLİ
Budur, biz gecə-gündüz “o boyda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında (AMEA) nə işlə məşğul olurlar? Hanı əldə etdikləri elmi uğurlar, kəşflər, ixtiralar?” deyə sorğu-sual eləyib, baş sındırarkən cavab tapıldı: saytlar AMEA əməkdaşları üçün tikilən mənzillərin rəhbər şəxslər arasında pay-püşk edilməsindən, dədə malı kimi bölüşdürülməsindən yazırlar. Necə deyərlər: dava yorğan davasıdır. Həmişə olduğu kimi. Yoxsa nə elm, nə ixtira, nə kəşf-zad?
Sovetdənqalma institutların mahiyyəti budur. Onlar elm, ədəbiyyat, mədəniyyət adı ilə pərdələnmiş, əslində isə siyasi hakimiyyətlərə yarınmaq yolu ilə müxtəlif imtiyaz qazanmağa hesablanmış qurumlardır.
Bir dəfə də yazmışdım, yenə yazmaqda fayda var: 1992-93-cü illərdə rus ordusunun Azərbaycandan çıxarılması nə qədər tarixi hadisədirsə, Elmlər Akademiyasını ləğv etmək təşəbbüsü də bir o qədər qiymətli idi! Nə yazıq ki, işğalçı ordunu ölkədən çıxarmağa cəsarət göstərənlər eyni cəsarəti sovetdənqalma institutların ləğvi ilə bağlı göstərə bilmədilər. Başda AMEA olmaqla, Yazıçılar, Bəstəkarlar, Rəssamlar, canım sizə desin, Aşıqlar, Nağaraçalanlar, Züytutanlar kimi birliklər, ittifaqlar öz mövcudluqlarını davam etdirdilər. Partiya və hökumətin “elmə və mədəniyyətə atalıq qayğısına” bürünmüş bu qurumlar, eynilə, Sovet hakimiyyəti illərində olduğu kimi hakimiyyətin əlində dəyənək rolu oynayırlar: alimi, şairi, yazıçını, rəssamı, bəstəkarı, aşığı, nağaraçalanı, züytutanı dürlü-dürlü imtiyazlarla süsləyib toplumu istədikləri yönə istiqamətləndirirlər. “Akademik”, “xalq şairi”, “xalq yazıçısı”, “xalq rəssamı” kimi “yüksək” adların çətiri altına topladıqları adamların cəmiyyətdə missiyası aydındır: elmi, ədəbiyyatı, sənəti partiya və hökumət işinin vintciyinə və təkərciyinə çevirmək! Onların süni şəkildə yaradılmış, şar kimi üfürülərək şişirdilmiş nüfuzlarından camaatı itaətdə saxlamaq üçün faydalanmaq!
Məhz bu səbəbdən də Sovetlər Birliyinin dağılmasından sonra görüləcək işlərin başında o dövrdən qalma insititutları tarixin arxivinə göndərilməsi dayanmalı idi! Bu rus ordusunun Azərbaycandan çıxarılması qədər gərəkli idi. Bu milli pulumuzun dövriyyəyə buraxılması qədər əhəmiyyətli idi. Ancaq olmadı. Niyə? Çünki xalqsız xalq şairləri, xalqsız xalq yazıçıları, Nobel mükafatının min ağac ötəsindən keçməyəcək akademiklər-makademiklər xalqın gözündə elə “ali mərtəbəyə” qaldırılmışdı ki, onları oradan endirmək işğalçı rus ordusunu qovmaqdan qat-qat artıq cəsarət, qat-qat artıq güclü ürək istəyirdi.
Nə yazıq ki, nə dünən bizim belə ürəkli, cəsarətli siyasi liderimiz vardı, nə bu gün var, nə də, bu gedişlə, sabah olacaq!
Azərbaycana sözün həqiqi mənasında azad, demokratik gələcək vəd edən bir adamın sevimli şairi Azərbaycan sovet şairi ola bilməz.
Bütün yaradıcılığını Sovet İttifaqının və onun “dahi rəhbərlərinin” vəsfinə həsr edən bir şairə, yazıçıya rəğbətini, məhəbbətini gizlətməyən adamlarmı Azərbaycanı qaranlıqdan işığa daşıyacaqlar?
2013-cü ildə Sovet idarəetməsinin qalığı olan YAP rejiminin namizədinə qarşı çıxardığımız rəqib divarları hələ də 1937 repressiyası qurbanlarının qanı qoxuyan Yazıçılar Birliyinin üzvü idi! Üstəlik, həmin birlik Cəmil Həsənliyə qarşı hakimiyyət namizdədini dəstəklədiyini, ona səs verəcəklərini yağlı-buğlu bəyanatla açıqladı.
Adamın bu mənzərəni hətta təsəvvür etməyə belə təxəyyülü çatmaya bilər, beyni anındaca error verər: Milli Şuranın namizədi Cəmil Həsənli İlham Əliyevin rəqibidir, ancaq məntiqlə belə çıxır, AYB üzvü Cəmil Həsənli İlham Əliyevə səs verməlidir, çünki üzvü olduğu təşkilat belə qərar qəbul edib!
O günlərdə Cəmil müəllimə, heç olmasa, AYB-nin həmin bəyanatından sonra bu sovetdənqalma birliyin sıralarından istefa verməsi üçün çağırış etdim, rədd cavabı aldım.
Cəmil müəllimin 2013 seçkisində inanılmaz dərəcədə dəyərli performansını, əlbəttə, bir kənara qoyuram. Ancaq kimsə qüsura baxmasın: Yazıçılar Birliyi kimi dünəni və bu günü yaltaqlıqla, donosbazlıqla assosiasiya edilən bir qurumla bağlarını qopartmayaraq, o, tarixi yanlışa yol verdi. Seçkidə qələbəsinin rəsmiləşməyəcəyini, əlbəttə, hamımız bilirdik. Ancaq AYB-dən istefa etməklə Cəmil müəllim ən azından sovet tör-töküntüləri üzərində qələbəni rəsmiləşdirə bilərdi. Yeni cığır aça, yeni nümunə ortaya qoya bilərdi. Deyə bilərdi ki, bəli, biz qarşı cinahla təkcə siyasi olaraq fərqli qütblər deyilik, əxlaqi olaraq da, mədəni olaraq da, mənəvi olaraq da fərqli qütblərik.
Yenə kimsə qüsura baxmasın: bu fərqliliyi ortaya qoymadan, dəyərləri, prinsipləri adlardan, adamlardan ön planda tutmadan mən heç bir uğura inanmıram. Uğur qazanılsa belə, onun dayanıqlı olacağına inanmıram. Necə ki, 1993-cü ildə olmadı…
Mən bu gün iqtidarda olanların təqaüd, mənzil, fəxri ad davalarının ünvanına çevrilən sovetdənqalma AMEA-nı və “yaradıcılıq” ittifaqlarını ayaqda saxlamasına hörmətlə yanaşıram. Onlar, Sovet hakimiyyəti illərində olduğu kimi yenə də toplum üzərində “mənəvi dəyənək” rolu oynayan bu institutlara süni nəfəs verib yaşatmaqla üzlərini gələcəyə yox, keçmişə tutduqlarını qorxmadan, çəkinmədən bəlli edirlər.
Biz isə o qədər cəsur deyilik: sistemi bəyənmirik, ancaq onun vintciklərinə, təkərciklərinə – mənasız şair-yazıçılarına, alimlərinə, artistlərinə güldən ağır söz deməyə çəkinirik. Xalqın beyninə “əvəzolunmaz” kimi nəqş edilmiş bu adamlara yüngülvari bir tənqid söyləsək, camaatın qəzəbinə gələcəyimizdən qorxuruq.
İnciməyin, bu yarımçıq cəsarətlə illər, qərinələr dəyişə bilər, ancaq qarşı çıxdığımız sistem əsla dəyişə bilməz…(Abzas.net)
Müəllifin bütün yazıları - Elnur ASTANBƏYLİ
Bölməyə aid digər xəbərlər
Prezidentin sabiq köməkçisi deyir ki, əvvəlki yanaşma və üsullarla, belə diplomatiya ilə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə nail olmaq mümkün deyil
Səyyad Əlizadə: "Sən necə nazirsən ki, əlinin altında nələrin baş verdiyini bilmirsən?"
Bədrəddin Quliyev: “Azərbaycan hakimiyyətində təmsil olunan bəlli qüvvələr indiyə qədər bizi milli baxımdan danışıqlara getməyə, siyasi qüvvələrin bir araya gəlməsinə imkan verməyiblər”
Köçəri Nağıbəyli təklif edir ki, Qərbi Azərbaycan mühacir hökuməti Ermənistanla sərhəd rayonda fəaliyyət göstərsin
Hüquqşünas: “Çindən kompensasiya tələbinə Rusiya və digər dövlətlərin də qoşulması mümkündür”
