17:58 / 22-04-2025
Meydan Babayev: "Partiyanın əmlakını niyə onlara həvalə etməliyəm?"
17:42 / 22-04-2025
Unun son qiyməti açıqlanıb
17:30 / 22-04-2025
Rauf Cabbarov AKTA-nın icraçı direktor təyin edilib
17:19 / 22-04-2025
Gəncədə məktəbli bıçaqlanıb
17:05 / 22-04-2025
Abşeronda kredit adıyla bank kartından oğurluq edilib
16:52 / 22-04-2025
Dələduzluq edən Culfa sakini tutulub
16:40 / 22-04-2025
Xarkova kütləvi hücum olub
15:54 / 22-04-2025
İlham Əliyev Çinə rəsmi səfərə gedib
15:51 / 22-04-2025
Fazil Mustafa: “Bu şəxslərin vasitəsilə dövlətimizə meydan oxuyurlar"
15:37 / 22-04-2025
Çin altıncı nəsil daşıyıcı əsaslı qırıcı yaratmaq istəyir
15:24 / 22-04-2025
Mingəçevirdə şantajla məşğul olan iki nəfər tutulub
15:17 / 22-04-2025
Ukrayna robot ordusunu döyüşə göndərib
15:06 / 22-04-2025
Çin Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşlarından birinə çevrilib
15:00 / 22-04-2025
Məhkəmə Şərurlu İsfəndiyarı təqsirləndirilən şəxs qismində tanıyıb
14:46 / 22-04-2025
Mərkəzi Bankda daha bir təyinat olub
14:36 / 22-04-2025
Zahid Oruc: "Qarabağda çalışanların fəaliyyətinə daha həssas yanaşılmalıdır"
14:21 / 22-04-2025
Azərbaycan və Əlcəzair arasında siyasi məsləhətləşmələrin ikinci iclası keçirilib
14:15 / 22-04-2025
Xəsarət almış şəxslər Ruben Vardanyanın məhkəməsində ifadə verirlər
13:45 / 22-04-2025
Ağdərəyə daha bir köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
13:25 / 22-04-2025
Məktəb direktoru icra başçısının I müavini təyin edilib - Foto
13:19 / 22-04-2025
"Mediasiya haqqında” qanuna əlavələr edilib
13:06 / 22-04-2025
“Sosial xidmət haqqında” qanun dəyişib
13:03 / 22-04-2025
Leyla Əliyeva Vyetnamın vitse-prezidenti ilə görüşüb
13:00 / 22-04-2025
Qayınata kürəkənini öldürüb
12:57 / 22-04-2025
"Instagram"da tanış olduğu kişiyə qarşı quldurluq edənlərə hökm oxunub
12:36 / 22-04-2025
Sonuncu Papa? - Yeni Qiyamət Günü proqnozu verilir
12:31 / 22-04-2025
Hesablama Palatasının sədri deputatlara hesabat verib - Yenilənib
12:22 / 22-04-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:11 / 22-04-2025
Menendezin həyat yoldaşı korrupsiyada ittiham olunur
17:45 / 18-04-2025
Aktyor teatr direktorunu korrupsiyada ittiham edir
08:43 / 18-04-2025
Türkiyə və İsrail döyüş meydanında qarşılaşmaq istəmirlər
01:00 / 18-04-2025
İranın nüvə obyektlərinə hücum təxirə salınıb
08:52 / 18-04-2025
Başqa planetdə həyat əlamətləri aşkar edilib
20:35 / 18-04-2025
Rusiyaya qarşı sanksiyaları ləğv etmək istəyirlər
00:45 / 18-04-2025
Başlıbel qətliamından 32 il ötür
23:09 / 17-04-2025
Universitetdəki atışmada 5 nəfər ölüb, 4 nəfər yaralanıb
00:06 / 19-04-2025
"Qalatasaray" 32-ci turu qələbə ilə başa vurub
18:05 / 17-04-2025
Ədalət Şükürov: "Adam düşünür ki, bəlkə gedib təlxəklik edim?"
08:36 / 18-04-2025
Homerin təsvir etdiyi unikal dəbilqə tapılıb - Foto
11:27 / 21-04-2025
Bakıdakı toyda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
08:24 / 18-04-2025
Teleulduz müəmmalı xəstəliyə yoluxub
Alimlərin daha bir eksperimenti uğurlu olub
Tarix: 02-04-2024 14:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Çinli alimlər cazibə qüvvəsinin ötürülməsi üçün hipotetik hissəcik olan qravitonun əlamətlərini aşkar ediblər. Çin tədqiqatçılarının rəhbərlik etdiyi beynəlxalq alimlər qrupu bununla bağlı çox uğurlu təcrübənin keçirildiyini açıqlayıb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, keçirilmiş təcrübə zamanı tədqiqatçılar qrupu ilk dəfə qravitasiya sahəsinin kvantının - qraviton mövcudluğunun əlamətlərini aşkar ediblər ki, bu da, qravitasiya qarşılıqlı təsirinin əsas daşıyıcısı ola bilər.
Alimlərin dediyinə görə, qraviton anlayışı təxminən 100 il əvvəl formalaşsa da, yalnız indiki dövrdə elm adamlarının onun kəşfinə yaxınlaşmaq şansı yaranıb.
Çin tədqiqatçılarının rəhbərliyi ilə toplanan beynəlxalq alimlər qrupunun keçirtdiyi bu təcrübənin hazırlanmasında və əldə edilən nəticələrin təhlilində Çin alimləri ilə yanaşı ABŞ və Almaniyadan olan alimlər də iştirak ediblər.
Məlumata görə, təcrübə üçün quraşdırma təxminən üç ilə başa gəlib və lazım olan şərait Nankin Universitetində yaradılıb.
Alimlərin fikrincə, bunu elmi cəhətdən tam sübuta yetirmək üçün təhlil ediləcək material mütləq sıfıra qədər temperaturda soyudulmalı və nümunədəki elektronların həyəcanını qiymətləndirməkdən ötrü incə tənzimlənmiş material lazerə məruz qalmalı idi. Əslində bütün bunlar bir-birini istisna edən tələblərdir, çünki mövcud olan belə bir eksperimental mühit və ölçmə vasitələri arasında istilik körpüsü yaranır. Çinlilər isə bunu edə biliblər.
Beynəlxalq alim qrupu izah edib ki, belə bir çətin təcrübəni həyata keçirmək üçün onlara bəzi maddələr lazım olub. ABŞ-dan alınmış yüksək təmizlikli qalium arsenidin nümunəsi -273,1 °C-ə qədər soyudulub, yerin maqnit sahəsindən altı dərəcə güclü maqnit sahəsinə yerləşdirilib. Alimlərin əsas vəzifəsi atom kimi qalın bir materialda axını maye təki davranmağa başlayan vaxt elektronların qatılaşdırılmış vəziyyətinin ön təsirini yaratmaq idi. Sonra təcrübə zamanı lazerdən istifadə etmək üsulu ilə müşahidə edilən elektronların həyəcanlı hərəkətverici vəziyyətləri qiymətləndirilib, son nəticədə isə onların spini ölçülüb.
Alimlər bildirdiyinə görə, elektronun spini tam deyil və 1/2-ə bərabərdir. Qravitonun fırlanması isə 2 olmalıdır ki, bu da təbiətdə ümumiyyətlə, mövcud olduqda onu unikal edir.
Eksperimental məlumatların təhlili göstərib ki, ayrı-ayrı hissəciklər 2 spinin dəyəri ilə xarakterizə olunur. Bu qeydiyyat dünyada ilk dəfə həyata keçirilib və həm də gələcək üçün qravitonların sonrakı axtarışına imkan açır. Əgər qraviton kəşf edilərsə və bu heç bir yükü olmayan kütləsiz bir hissəcikdirsə, belə bir yenilik vahid sahə nəzəriyyəsinin yaradılmasına ümid verəcəkdir.
Çində keçirilən təcrübənin nəticəsi olaraq alimlər iddia edir ki, klassik fizika ilə kvant fizikası arasında hələ də tam əlaqə yoxdur. Məhz qravitasiyanın qarşılıqlı təsirinin tam mahiyyətini dərk etməmək bu iki dünyanı birləşdirməyə imkan vermir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 02-04-2024 14:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Çinli alimlər cazibə qüvvəsinin ötürülməsi üçün hipotetik hissəcik olan qravitonun əlamətlərini aşkar ediblər. Çin tədqiqatçılarının rəhbərlik etdiyi beynəlxalq alimlər qrupu bununla bağlı çox uğurlu təcrübənin keçirildiyini açıqlayıb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, keçirilmiş təcrübə zamanı tədqiqatçılar qrupu ilk dəfə qravitasiya sahəsinin kvantının - qraviton mövcudluğunun əlamətlərini aşkar ediblər ki, bu da, qravitasiya qarşılıqlı təsirinin əsas daşıyıcısı ola bilər.
Alimlərin dediyinə görə, qraviton anlayışı təxminən 100 il əvvəl formalaşsa da, yalnız indiki dövrdə elm adamlarının onun kəşfinə yaxınlaşmaq şansı yaranıb.
Çin tədqiqatçılarının rəhbərliyi ilə toplanan beynəlxalq alimlər qrupunun keçirtdiyi bu təcrübənin hazırlanmasında və əldə edilən nəticələrin təhlilində Çin alimləri ilə yanaşı ABŞ və Almaniyadan olan alimlər də iştirak ediblər.
Məlumata görə, təcrübə üçün quraşdırma təxminən üç ilə başa gəlib və lazım olan şərait Nankin Universitetində yaradılıb.
Alimlərin fikrincə, bunu elmi cəhətdən tam sübuta yetirmək üçün təhlil ediləcək material mütləq sıfıra qədər temperaturda soyudulmalı və nümunədəki elektronların həyəcanını qiymətləndirməkdən ötrü incə tənzimlənmiş material lazerə məruz qalmalı idi. Əslində bütün bunlar bir-birini istisna edən tələblərdir, çünki mövcud olan belə bir eksperimental mühit və ölçmə vasitələri arasında istilik körpüsü yaranır. Çinlilər isə bunu edə biliblər.
Beynəlxalq alim qrupu izah edib ki, belə bir çətin təcrübəni həyata keçirmək üçün onlara bəzi maddələr lazım olub. ABŞ-dan alınmış yüksək təmizlikli qalium arsenidin nümunəsi -273,1 °C-ə qədər soyudulub, yerin maqnit sahəsindən altı dərəcə güclü maqnit sahəsinə yerləşdirilib. Alimlərin əsas vəzifəsi atom kimi qalın bir materialda axını maye təki davranmağa başlayan vaxt elektronların qatılaşdırılmış vəziyyətinin ön təsirini yaratmaq idi. Sonra təcrübə zamanı lazerdən istifadə etmək üsulu ilə müşahidə edilən elektronların həyəcanlı hərəkətverici vəziyyətləri qiymətləndirilib, son nəticədə isə onların spini ölçülüb.
Alimlər bildirdiyinə görə, elektronun spini tam deyil və 1/2-ə bərabərdir. Qravitonun fırlanması isə 2 olmalıdır ki, bu da təbiətdə ümumiyyətlə, mövcud olduqda onu unikal edir.
Eksperimental məlumatların təhlili göstərib ki, ayrı-ayrı hissəciklər 2 spinin dəyəri ilə xarakterizə olunur. Bu qeydiyyat dünyada ilk dəfə həyata keçirilib və həm də gələcək üçün qravitonların sonrakı axtarışına imkan açır. Əgər qraviton kəşf edilərsə və bu heç bir yükü olmayan kütləsiz bir hissəcikdirsə, belə bir yenilik vahid sahə nəzəriyyəsinin yaradılmasına ümid verəcəkdir.
Çində keçirilən təcrübənin nəticəsi olaraq alimlər iddia edir ki, klassik fizika ilə kvant fizikası arasında hələ də tam əlaqə yoxdur. Məhz qravitasiyanın qarşılıqlı təsirinin tam mahiyyətini dərk etməmək bu iki dünyanı birləşdirməyə imkan vermir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:30
Rauf Cabbarov AKTA-nın icraçı direktor təyin edilib
Bu gün, 17:05
Abşeronda kredit adıyla bank kartından oğurluq edilib
Bu gün, 16:52
Dələduzluq edən Culfa sakini tutulub
Bu gün, 15:24
Mingəçevirdə şantajla məşğul olan iki nəfər tutulub
Bu gün, 13:19
"Mediasiya haqqında” qanuna əlavələr edilib
Bu gün, 13:00
Qayınata kürəkənini öldürüb
Bu gün, 12:22
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Bu gün, 10:51
İrandan Azərbaycana PUA ilə narkotik keçirmək istəyiblər
Bu gün, 10:27
Bank kartlarından oğurluq halları artır
Bu gün, 09:40
1560 taksi sürücüsü imtahan verəcək
Bu gün, 08:04
Sərnişin təyyarəsi uçuş zolağında alışıb
Dünən, 22:21
İcra başçısının birinci müavini dəyişib
Dünən, 20:08
Dəm qazından daha bir nəfər ölüb
Dünən, 18:51
Leysan yağacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
Dünən, 15:14
Yeni rəng kəşf olunub - Fotolar
Dünən, 13:56
Bakının mərkəzində anbar yanıb - (Yenilənib)
Dünən, 13:07
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Dünən, 12:29
"Kürd Elnur" ləqəbli şəxsə hökm oxunub
Dünən, 11:27
Bakıdakı toyda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
Dünən, 11:00
Bank kartlarından 18 min manata yaxın pul oğurlanıb
Dünən, 10:11
TƏBİB: Xəstəlik vərəqi e-sənəd kimi tərtib ediləcək
Dünən, 09:52
Geomaqnit qasırğası gözlənilir
Dünən, 09:17
Azərbaycan ərazisində zəlzələ baş verib
20-04-2025, 08:58
Tikinti maqnatının oğlu həbs edilib
19-04-2025, 17:45
Milli Müdafiə Universiteti əsgərlərə təhsil imkanı yaradıb - Foto
19-04-2025, 14:08
Dövlət sərhədində əməliyyat: saxlanılanlar var
19-04-2025, 11:17
DİN: "Bank məlumatlarını naməlum şəxslərə verməyin"
18-04-2025, 18:00
Oleq Bakinskinin məhkəməsi: barışıq üçün danışıqlar aparılır
18-04-2025, 17:03
Qanunsuz ağac kəsimi ilə bağlı prokurorluğa müraciət olunacaq
18-04-2025, 16:31
Üzeyir Cəfərov: "Tanınmış şəxslərin çoxu hərbi xidmətdə olmayıblar
18-04-2025, 15:41
Sabahdan bu yollar bağlancaq
18-04-2025, 14:21
Nazirlik adı siyahıda olmayan plastik cərrahlarla bağlı izahat yayıb
18-04-2025, 12:53
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
18-04-2025, 11:49
"Yeni Klinika"nın mətbuat katibi vəzifədən ayrılıb
18-04-2025, 11:03
Şəhid Mübariz Hüseynovla vida mərasimi keçirilib
18-04-2025, 09:18
Haker: "İdrak" şirkətinin rəhbəri 80 min manat verib, dedi ki..."
18-04-2025, 07:52
Antarktikanın möcüzəsi 100 ildən sonra yenidən görünüb - Foto
18-04-2025, 00:48
Leyla Əliyeva Uşaq Onkologiya Klinikasında olub
18-04-2025, 00:08
General rütbəsini alıb, 7 il həbs cəzası veriblər
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
