17:31 / 19-09-2024
Toyların ən bahalı müğənniləri - Siyahı
17:18 / 19-09-2024
İlham Mirzəyev "Space" telekanalı ilə yollarını ayırıb
17:03 / 19-09-2024
Prezident İlqar Cəlilovu vəzifəyə təyin edib - Sərəncam
16:48 / 19-09-2024
Qubad İbadoğluya görə həbs olunan iki nəfərin məhkəməsi keçirilib
16:41 / 19-09-2024
Təhsil İdarəsinin müdiri qazini 50 manat cərimələdib
16:35 / 19-09-2024
İlham Əliyev Şuşada - Prezident ev-muzeyinin açılışında iştirak edib - (Yenilənib)
16:29 / 19-09-2024
Beynəlxalq Film Festivalının keçiriləcəyi tarix bəlli olub
16:06 / 19-09-2024
İlham Əliyev Xankəndiyə səfər edib - (Yenilənir)
15:40 / 19-09-2024
Avropa Rusiyanın 100 milyon avrosunu Ukrayna üçün xərcləyəcək
15:03 / 19-09-2024
Ramil Usubov Milli Təhlükəsizlik Şurası sədrlərinin iclasına qatılıb
15:01 / 19-09-2024
İlan qadına dolanaraq onu udmaq istəyib - Foto
15:00 / 19-09-2024
Qəzzada daha 34 dinc sakin öldürülüb
14:55 / 19-09-2024
İlham Əliyev Ağdamda zavodun açılışında iştirak edib - (Yenilənib)
14:36 / 19-09-2024
Şöbə müdiri: "Xəzərin səviyyəsi 1.5 metr də aşağı düşsə, mühüm ekoloji problemlər baş verə bilər"
14:24 / 19-09-2024
Azərbaycanda ata boşanmaq istəyən qızını zorla zirzəmidə saxlayıb
14:08 / 19-09-2024
Hüseyn Abdullayev həkim müayinəsindən keçiriləcək
13:41 / 19-09-2024
Avropa Komissiyasının rəhbəri Kiyevə gəlir
13:28 / 19-09-2024
Məşhur müğənni qonorarını ala bilmir
13:02 / 19-09-2024
Əziz Orucovun həbs müddəti uzadılıb
12:34 / 19-09-2024
Zelenski NATO və Avropa İttifaqına üzvlüyə israr edəcək
12:26 / 19-09-2024
Sabah Bakıya yağış, bölgələrə qar yağacaq - Proqnoz
12:15 / 19-09-2024
Elxan Məmmədov FIFA-da vəzifəyə təyin olunub
12:04 / 19-09-2024
Azərbaycanlı tələbə Polşada vəfat edib
11:44 / 19-09-2024
Elza iki telekanalı məhkəməyə verib
11:31 / 19-09-2024
Baş Qərargah rəisi İtaliyada rəsmi səfərdədir
11:14 / 19-09-2024
“Peycer hücumu”: İsrail partlayıcıları niyə məhz indi işə salıb?
11:01 / 19-09-2024
"Neftçi"-də ara qatıb, milyonları mənimsəyiblər - Foto
10:35 / 19-09-2024
Azərbaycanda Dövlət Suverenliyi Günü təsis edilib - Sərəncam
10:26 / 19-09-2024
Daha 180 min nəfərin orduya cəlbi Rusiya iqtisadiyyatına ciddi təsir edəcək
10:18 / 19-09-2024
Enerji keçidi üzrə İnvestisiya Forumu keçiriləcək
18:01 / 14-09-2024
Hərbçimiz güllələnib
00:17 / 15-09-2024
Bakının erməni-bolşevik işğalından azad olunmasından 106 il ötür
00:01 / 16-09-2024
Bu gündən dərslər başlayır
12:38 / 15-09-2024
İlham Əliyev “Formula 1”in prezidenti və baş icraçı direktoru və supermodeli qəbul edib - Yenilənib
18:29 / 15-09-2024
Azərbaycan Qran-prisinin qalibi bəlli olub
14:21 / 15-09-2024
23 saylı Nəsimi-Səbail dairəsində pozuntu təsdiqlənib
20:26 / 16-09-2024
Qızıl dollara qənim kəsilib
00:03 / 15-09-2024
FHN işçiləri qəzaya düşüb - Ölən və yaralılar var
09:12 / 15-09-2024
Mərc - Akif Abbasov yazır
11:13 / 16-09-2024
Ağadadaş Ağayev məhkəməyə verilib - 50 min borca görə
11:26 / 16-09-2024
“Mumu”dan dərs almayanlar... - Pərvanə Bayramqızı yazır
Alimlərin daha bir eksperimenti uğurlu olub
Tarix: 02-04-2024 14:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Çinli alimlər cazibə qüvvəsinin ötürülməsi üçün hipotetik hissəcik olan qravitonun əlamətlərini aşkar ediblər. Çin tədqiqatçılarının rəhbərlik etdiyi beynəlxalq alimlər qrupu bununla bağlı çox uğurlu təcrübənin keçirildiyini açıqlayıb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, keçirilmiş təcrübə zamanı tədqiqatçılar qrupu ilk dəfə qravitasiya sahəsinin kvantının - qraviton mövcudluğunun əlamətlərini aşkar ediblər ki, bu da, qravitasiya qarşılıqlı təsirinin əsas daşıyıcısı ola bilər.
Alimlərin dediyinə görə, qraviton anlayışı təxminən 100 il əvvəl formalaşsa da, yalnız indiki dövrdə elm adamlarının onun kəşfinə yaxınlaşmaq şansı yaranıb.
Çin tədqiqatçılarının rəhbərliyi ilə toplanan beynəlxalq alimlər qrupunun keçirtdiyi bu təcrübənin hazırlanmasında və əldə edilən nəticələrin təhlilində Çin alimləri ilə yanaşı ABŞ və Almaniyadan olan alimlər də iştirak ediblər.
Məlumata görə, təcrübə üçün quraşdırma təxminən üç ilə başa gəlib və lazım olan şərait Nankin Universitetində yaradılıb.
Alimlərin fikrincə, bunu elmi cəhətdən tam sübuta yetirmək üçün təhlil ediləcək material mütləq sıfıra qədər temperaturda soyudulmalı və nümunədəki elektronların həyəcanını qiymətləndirməkdən ötrü incə tənzimlənmiş material lazerə məruz qalmalı idi. Əslində bütün bunlar bir-birini istisna edən tələblərdir, çünki mövcud olan belə bir eksperimental mühit və ölçmə vasitələri arasında istilik körpüsü yaranır. Çinlilər isə bunu edə biliblər.
Beynəlxalq alim qrupu izah edib ki, belə bir çətin təcrübəni həyata keçirmək üçün onlara bəzi maddələr lazım olub. ABŞ-dan alınmış yüksək təmizlikli qalium arsenidin nümunəsi -273,1 °C-ə qədər soyudulub, yerin maqnit sahəsindən altı dərəcə güclü maqnit sahəsinə yerləşdirilib. Alimlərin əsas vəzifəsi atom kimi qalın bir materialda axını maye təki davranmağa başlayan vaxt elektronların qatılaşdırılmış vəziyyətinin ön təsirini yaratmaq idi. Sonra təcrübə zamanı lazerdən istifadə etmək üsulu ilə müşahidə edilən elektronların həyəcanlı hərəkətverici vəziyyətləri qiymətləndirilib, son nəticədə isə onların spini ölçülüb.
Alimlər bildirdiyinə görə, elektronun spini tam deyil və 1/2-ə bərabərdir. Qravitonun fırlanması isə 2 olmalıdır ki, bu da təbiətdə ümumiyyətlə, mövcud olduqda onu unikal edir.
Eksperimental məlumatların təhlili göstərib ki, ayrı-ayrı hissəciklər 2 spinin dəyəri ilə xarakterizə olunur. Bu qeydiyyat dünyada ilk dəfə həyata keçirilib və həm də gələcək üçün qravitonların sonrakı axtarışına imkan açır. Əgər qraviton kəşf edilərsə və bu heç bir yükü olmayan kütləsiz bir hissəcikdirsə, belə bir yenilik vahid sahə nəzəriyyəsinin yaradılmasına ümid verəcəkdir.
Çində keçirilən təcrübənin nəticəsi olaraq alimlər iddia edir ki, klassik fizika ilə kvant fizikası arasında hələ də tam əlaqə yoxdur. Məhz qravitasiyanın qarşılıqlı təsirinin tam mahiyyətini dərk etməmək bu iki dünyanı birləşdirməyə imkan vermir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 02-04-2024 14:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Çinli alimlər cazibə qüvvəsinin ötürülməsi üçün hipotetik hissəcik olan qravitonun əlamətlərini aşkar ediblər. Çin tədqiqatçılarının rəhbərlik etdiyi beynəlxalq alimlər qrupu bununla bağlı çox uğurlu təcrübənin keçirildiyini açıqlayıb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, keçirilmiş təcrübə zamanı tədqiqatçılar qrupu ilk dəfə qravitasiya sahəsinin kvantının - qraviton mövcudluğunun əlamətlərini aşkar ediblər ki, bu da, qravitasiya qarşılıqlı təsirinin əsas daşıyıcısı ola bilər.
Alimlərin dediyinə görə, qraviton anlayışı təxminən 100 il əvvəl formalaşsa da, yalnız indiki dövrdə elm adamlarının onun kəşfinə yaxınlaşmaq şansı yaranıb.
Çin tədqiqatçılarının rəhbərliyi ilə toplanan beynəlxalq alimlər qrupunun keçirtdiyi bu təcrübənin hazırlanmasında və əldə edilən nəticələrin təhlilində Çin alimləri ilə yanaşı ABŞ və Almaniyadan olan alimlər də iştirak ediblər.
Məlumata görə, təcrübə üçün quraşdırma təxminən üç ilə başa gəlib və lazım olan şərait Nankin Universitetində yaradılıb.
Alimlərin fikrincə, bunu elmi cəhətdən tam sübuta yetirmək üçün təhlil ediləcək material mütləq sıfıra qədər temperaturda soyudulmalı və nümunədəki elektronların həyəcanını qiymətləndirməkdən ötrü incə tənzimlənmiş material lazerə məruz qalmalı idi. Əslində bütün bunlar bir-birini istisna edən tələblərdir, çünki mövcud olan belə bir eksperimental mühit və ölçmə vasitələri arasında istilik körpüsü yaranır. Çinlilər isə bunu edə biliblər.
Beynəlxalq alim qrupu izah edib ki, belə bir çətin təcrübəni həyata keçirmək üçün onlara bəzi maddələr lazım olub. ABŞ-dan alınmış yüksək təmizlikli qalium arsenidin nümunəsi -273,1 °C-ə qədər soyudulub, yerin maqnit sahəsindən altı dərəcə güclü maqnit sahəsinə yerləşdirilib. Alimlərin əsas vəzifəsi atom kimi qalın bir materialda axını maye təki davranmağa başlayan vaxt elektronların qatılaşdırılmış vəziyyətinin ön təsirini yaratmaq idi. Sonra təcrübə zamanı lazerdən istifadə etmək üsulu ilə müşahidə edilən elektronların həyəcanlı hərəkətverici vəziyyətləri qiymətləndirilib, son nəticədə isə onların spini ölçülüb.
Alimlər bildirdiyinə görə, elektronun spini tam deyil və 1/2-ə bərabərdir. Qravitonun fırlanması isə 2 olmalıdır ki, bu da təbiətdə ümumiyyətlə, mövcud olduqda onu unikal edir.
Eksperimental məlumatların təhlili göstərib ki, ayrı-ayrı hissəciklər 2 spinin dəyəri ilə xarakterizə olunur. Bu qeydiyyat dünyada ilk dəfə həyata keçirilib və həm də gələcək üçün qravitonların sonrakı axtarışına imkan açır. Əgər qraviton kəşf edilərsə və bu heç bir yükü olmayan kütləsiz bir hissəcikdirsə, belə bir yenilik vahid sahə nəzəriyyəsinin yaradılmasına ümid verəcəkdir.
Çində keçirilən təcrübənin nəticəsi olaraq alimlər iddia edir ki, klassik fizika ilə kvant fizikası arasında hələ də tam əlaqə yoxdur. Məhz qravitasiyanın qarşılıqlı təsirinin tam mahiyyətini dərk etməmək bu iki dünyanı birləşdirməyə imkan vermir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 14:36
Şöbə müdiri: "Xəzərin səviyyəsi 1.5 metr də aşağı düşsə, mühüm ekoloji problemlər baş verə bilər"
Bu gün, 12:04
Azərbaycanlı tələbə Polşada vəfat edib
Bu gün, 08:13
16 il həbs cəzasından qaçan şəxs ələ keçib - Foto
Dünən, 20:26
Almaniya qarışqaların hücumuna məruz qalıb
Dünən, 17:53
Keçmiş vəkil məhkəmə zalında həbs olunub
Dünən, 11:53
Sabah bəzi rayonlarda leysan yağacaq
Dünən, 11:40
Lökbatanda vulkan püskürüb
Dünən, 10:20
Qarabağ Universitetində yeni təyinat olub
Dünən, 10:11
Dələlərin hücumu qatar reysinin ləğvinə səbəb olub
Dünən, 07:29
Mask: “Nə qədər ki Yer yox olmayıb...”
17-09-2024, 20:05
Bakıda COP29-la bağlı yüzlərlə taksi və 400-ə yaxın avtobusun hərəkəti təşkil ediləcək
17-09-2024, 16:07
Dağlıq ərazilərə qar yağacaq
17-09-2024, 15:16
Bakıda avtobusların təkərlərini deşən şəxslə bağlı araşdırma davam edir
17-09-2024, 14:13
Sumqayıtda tikintidə yıxılan fəhlə ölüb
17-09-2024, 13:38
Tovuzda meşəbəyi döyülüb
17-09-2024, 12:57
Sabah yağış yağacaq
17-09-2024, 12:30
İrandan Türkiyəyə narkotik aparan sürücü Naxçıvanda saxlanılıb
17-09-2024, 11:44
Bakıda 37 yaşlı qadın intihar edib
17-09-2024, 11:20
Türkiyə yaxınlığında NASA-nın kosmik bazası üzə çıxıb
17-09-2024, 11:14
Qarabağ Universiteti yeni açıqlama yayıb
17-09-2024, 09:50
Qırmızı və boz siyahıda olan iki terrorçu məhv edilib - Foto
17-09-2024, 07:53
11 yaşlı uşaq məktəblərdə kütləvi qətllərə hazırlaşırmış
17-09-2024, 07:26
Yerin tezliklə yeni kiçik peyki olacaq
16-09-2024, 17:28
Qarabağ zonasında 1115 hektar ərazi minadan təmizlənib
16-09-2024, 16:33
Leysan olacaq, çaylardan sel keçəcək
16-09-2024, 16:11
Bakıda yarışa görə bağlanan prospekt və küçələr açılıb
16-09-2024, 13:17
Şəhid xanımı adı ilə dələduzluq edən qadın həbs olunub
16-09-2024, 13:04
Sabah yağış yağacaq
16-09-2024, 13:02
100-dən çox vətəndaşın pulunu ələ keçirənlər saxlanılıb - Video
16-09-2024, 10:36
Binəqədi və Nəsimi rayonlarında dələduzluq edənlər tutulub
16-09-2024, 10:01
Şuşada ətrafı zibilləyən 64 nəfər cərimələnib
16-09-2024, 09:51
İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə 1500-ə yaxın uşaq məktəbə gedir
16-09-2024, 07:31
Böyük Partlayış barədə ehtimallar səngimir
14-09-2024, 13:19
Sabah rayonlara leysan yağacaq
14-09-2024, 12:04
Bakıda bir gecənin içində parkın ərazisində bina tikiblər – Video
13-09-2024, 18:14
Sumqayıtda məktəbi bit-birə basıb
13-09-2024, 17:41
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində icra şöbəsinə rəis təyin edilib
13-09-2024, 16:18
BMU-da yeni fakültə yaradılıb
13-09-2024, 16:03
Bakının Nizami rayonunda tikinti özbaşınalığına etiraz böyüyür
13-09-2024, 12:14
Şəhid abidəsinə qarşı tərbiyəsizlik edən şəxs həbs olunub
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
Zamanla özünü kəşf edən Aygün Fətullayeva hər premyeradan sonra suallara cavab axtarır
