23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
22:10 / 12-09-2025
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
18:00 / 12-09-2025
“Slavyanka” sularından kəskin qoxu gəlir - AQTA məsələni araşdırır
17:50 / 12-09-2025
Sədr müavini: "Metroda gələcəkdə diferensial qiymət artımı ola bilər"
17:40 / 12-09-2025
Xocalının daha iki kəndinə köç olacaq
17:23 / 12-09-2025
Xırdalan–Sumqayıt–Xırdalan xətti üzrə sərnişin qatarlarının fəaliyyəti dayandırılır
17:12 / 12-09-2025
Premyer Liqada V və VI turun oyun proqramı açıqlanıb
17:01 / 12-09-2025
Donald Tramp: "Biz çox sərt hərəkət etməli olacağıq"
16:55 / 12-09-2025
Milli Süni İntellekt Mərkəzinə direktor təyin olunub
16:15 / 12-09-2025
BDU-da bəzi ixtisaslar üzrə dərslər 4 gün keçiriləcək
15:54 / 12-09-2025
Azərbaycanlı girovların öldürülməsi üzrə sənədlər elan olunub
15:43 / 12-09-2025
Kürşad Zorlu Naxçıvana gəlib - Yenilənib
15:33 / 12-09-2025
Qobustanda şəhidlə vida mərasimi olub
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
14:58 / 12-09-2025
İcra Hakimiyyətinin tenderi baş tutmayıb
14:55 / 12-09-2025
Azərbaycan III Türk Dövlətləri Universiadasının qalibi olub
14:49 / 12-09-2025
Qəbələdə şəhidlə vida mərasimi keçirilib
14:45 / 12-09-2025
Daha bir şəhidimiz Qubada torpağa tapşırılıb
14:35 / 12-09-2025
Bakıda 35 min manatlıq dələduzluq edən şəxslər saxlanılıb
14:18 / 12-09-2025
Gəncədə evdə partlayış olub, xəsarət alan var
13:34 / 12-09-2025
Deputat: "Ətin qiyməti yüksəkdir"
13:13 / 12-09-2025
Şəhidimiz Göyçayda dəfn olunub - Yenilənib
12:53 / 12-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:46 / 12-09-2025
Laçında söyüş söyən vəzifəli şəxslər həbs olunub
12:38 / 12-09-2025
"Avroviziya"da iştirak üçün yeni şərt qoyublar
12:30 / 12-09-2025
Xalq artistinin səhhəti barədə açıqlama yayılıb
12:05 / 12-09-2025
“Rabitəbank" keşbeki azaldıb
12:00 / 12-09-2025
Ekspert naziri debata çağırıb
11:40 / 12-09-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi keçirilir
09:10 / 09-09-2025
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
06:10 / 11-09-2025
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
23:31 / 08-09-2025
“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir
23:10 / 08-09-2025
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
15:20 / 08-09-2025
Xocalı və Ağdərəyə növbəti köç olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:57 / 08-09-2025
İlin son Ay tutulması başa çatıb - (Yenilənib)
11:56 / 08-09-2025
Bakıda “KamAZ” avtomobilin üzərinə aşıb, ölən var - Fotolar - Yenilənib
16:29 / 08-09-2025
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
23:20 / 08-09-2025
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
00:04 / 08-09-2025
Alim Qasımov villasını satır - Fotolar
11:09 / 08-09-2025
Ukraynanı üç hissəyə bölürlər
09:20 / 08-09-2025
Anaya hədiyyə - Akif Abbasov yazır
Alimlərin daha bir eksperimenti uğurlu olub
Tarix: 02-04-2024 14:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Çinli alimlər cazibə qüvvəsinin ötürülməsi üçün hipotetik hissəcik olan qravitonun əlamətlərini aşkar ediblər. Çin tədqiqatçılarının rəhbərlik etdiyi beynəlxalq alimlər qrupu bununla bağlı çox uğurlu təcrübənin keçirildiyini açıqlayıb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, keçirilmiş təcrübə zamanı tədqiqatçılar qrupu ilk dəfə qravitasiya sahəsinin kvantının - qraviton mövcudluğunun əlamətlərini aşkar ediblər ki, bu da, qravitasiya qarşılıqlı təsirinin əsas daşıyıcısı ola bilər.
Alimlərin dediyinə görə, qraviton anlayışı təxminən 100 il əvvəl formalaşsa da, yalnız indiki dövrdə elm adamlarının onun kəşfinə yaxınlaşmaq şansı yaranıb.
Çin tədqiqatçılarının rəhbərliyi ilə toplanan beynəlxalq alimlər qrupunun keçirtdiyi bu təcrübənin hazırlanmasında və əldə edilən nəticələrin təhlilində Çin alimləri ilə yanaşı ABŞ və Almaniyadan olan alimlər də iştirak ediblər.
Məlumata görə, təcrübə üçün quraşdırma təxminən üç ilə başa gəlib və lazım olan şərait Nankin Universitetində yaradılıb.
Alimlərin fikrincə, bunu elmi cəhətdən tam sübuta yetirmək üçün təhlil ediləcək material mütləq sıfıra qədər temperaturda soyudulmalı və nümunədəki elektronların həyəcanını qiymətləndirməkdən ötrü incə tənzimlənmiş material lazerə məruz qalmalı idi. Əslində bütün bunlar bir-birini istisna edən tələblərdir, çünki mövcud olan belə bir eksperimental mühit və ölçmə vasitələri arasında istilik körpüsü yaranır. Çinlilər isə bunu edə biliblər.
Beynəlxalq alim qrupu izah edib ki, belə bir çətin təcrübəni həyata keçirmək üçün onlara bəzi maddələr lazım olub. ABŞ-dan alınmış yüksək təmizlikli qalium arsenidin nümunəsi -273,1 °C-ə qədər soyudulub, yerin maqnit sahəsindən altı dərəcə güclü maqnit sahəsinə yerləşdirilib. Alimlərin əsas vəzifəsi atom kimi qalın bir materialda axını maye təki davranmağa başlayan vaxt elektronların qatılaşdırılmış vəziyyətinin ön təsirini yaratmaq idi. Sonra təcrübə zamanı lazerdən istifadə etmək üsulu ilə müşahidə edilən elektronların həyəcanlı hərəkətverici vəziyyətləri qiymətləndirilib, son nəticədə isə onların spini ölçülüb.
Alimlər bildirdiyinə görə, elektronun spini tam deyil və 1/2-ə bərabərdir. Qravitonun fırlanması isə 2 olmalıdır ki, bu da təbiətdə ümumiyyətlə, mövcud olduqda onu unikal edir.
Eksperimental məlumatların təhlili göstərib ki, ayrı-ayrı hissəciklər 2 spinin dəyəri ilə xarakterizə olunur. Bu qeydiyyat dünyada ilk dəfə həyata keçirilib və həm də gələcək üçün qravitonların sonrakı axtarışına imkan açır. Əgər qraviton kəşf edilərsə və bu heç bir yükü olmayan kütləsiz bir hissəcikdirsə, belə bir yenilik vahid sahə nəzəriyyəsinin yaradılmasına ümid verəcəkdir.
Çində keçirilən təcrübənin nəticəsi olaraq alimlər iddia edir ki, klassik fizika ilə kvant fizikası arasında hələ də tam əlaqə yoxdur. Məhz qravitasiyanın qarşılıqlı təsirinin tam mahiyyətini dərk etməmək bu iki dünyanı birləşdirməyə imkan vermir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 02-04-2024 14:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Çinli alimlər cazibə qüvvəsinin ötürülməsi üçün hipotetik hissəcik olan qravitonun əlamətlərini aşkar ediblər. Çin tədqiqatçılarının rəhbərlik etdiyi beynəlxalq alimlər qrupu bununla bağlı çox uğurlu təcrübənin keçirildiyini açıqlayıb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, keçirilmiş təcrübə zamanı tədqiqatçılar qrupu ilk dəfə qravitasiya sahəsinin kvantının - qraviton mövcudluğunun əlamətlərini aşkar ediblər ki, bu da, qravitasiya qarşılıqlı təsirinin əsas daşıyıcısı ola bilər.
Alimlərin dediyinə görə, qraviton anlayışı təxminən 100 il əvvəl formalaşsa da, yalnız indiki dövrdə elm adamlarının onun kəşfinə yaxınlaşmaq şansı yaranıb.
Çin tədqiqatçılarının rəhbərliyi ilə toplanan beynəlxalq alimlər qrupunun keçirtdiyi bu təcrübənin hazırlanmasında və əldə edilən nəticələrin təhlilində Çin alimləri ilə yanaşı ABŞ və Almaniyadan olan alimlər də iştirak ediblər.
Məlumata görə, təcrübə üçün quraşdırma təxminən üç ilə başa gəlib və lazım olan şərait Nankin Universitetində yaradılıb.
Alimlərin fikrincə, bunu elmi cəhətdən tam sübuta yetirmək üçün təhlil ediləcək material mütləq sıfıra qədər temperaturda soyudulmalı və nümunədəki elektronların həyəcanını qiymətləndirməkdən ötrü incə tənzimlənmiş material lazerə məruz qalmalı idi. Əslində bütün bunlar bir-birini istisna edən tələblərdir, çünki mövcud olan belə bir eksperimental mühit və ölçmə vasitələri arasında istilik körpüsü yaranır. Çinlilər isə bunu edə biliblər.
Beynəlxalq alim qrupu izah edib ki, belə bir çətin təcrübəni həyata keçirmək üçün onlara bəzi maddələr lazım olub. ABŞ-dan alınmış yüksək təmizlikli qalium arsenidin nümunəsi -273,1 °C-ə qədər soyudulub, yerin maqnit sahəsindən altı dərəcə güclü maqnit sahəsinə yerləşdirilib. Alimlərin əsas vəzifəsi atom kimi qalın bir materialda axını maye təki davranmağa başlayan vaxt elektronların qatılaşdırılmış vəziyyətinin ön təsirini yaratmaq idi. Sonra təcrübə zamanı lazerdən istifadə etmək üsulu ilə müşahidə edilən elektronların həyəcanlı hərəkətverici vəziyyətləri qiymətləndirilib, son nəticədə isə onların spini ölçülüb.
Alimlər bildirdiyinə görə, elektronun spini tam deyil və 1/2-ə bərabərdir. Qravitonun fırlanması isə 2 olmalıdır ki, bu da təbiətdə ümumiyyətlə, mövcud olduqda onu unikal edir.
Eksperimental məlumatların təhlili göstərib ki, ayrı-ayrı hissəciklər 2 spinin dəyəri ilə xarakterizə olunur. Bu qeydiyyat dünyada ilk dəfə həyata keçirilib və həm də gələcək üçün qravitonların sonrakı axtarışına imkan açır. Əgər qraviton kəşf edilərsə və bu heç bir yükü olmayan kütləsiz bir hissəcikdirsə, belə bir yenilik vahid sahə nəzəriyyəsinin yaradılmasına ümid verəcəkdir.
Çində keçirilən təcrübənin nəticəsi olaraq alimlər iddia edir ki, klassik fizika ilə kvant fizikası arasında hələ də tam əlaqə yoxdur. Məhz qravitasiyanın qarşılıqlı təsirinin tam mahiyyətini dərk etməmək bu iki dünyanı birləşdirməyə imkan vermir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:15
BDU-da bəzi ixtisaslar üzrə dərslər 4 gün keçiriləcək
Bu gün, 14:18
Gəncədə evdə partlayış olub, xəsarət alan var
Bu gün, 12:53
Sabah yağış yağacaq
Bu gün, 11:16
Bakıda güclü külək ağacı yola aşırıb
Bu gün, 10:51
Elektron Təhlükəsizlik Xidmətində təyinat olub
Bu gün, 10:01
Lənkəran sakini 13 kq narkotiklə saxlanılıb
Dünən, 22:53
Qubada güclü sel körpünü dağıdıb
Dünən, 17:43
Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar - “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb”
Dünən, 12:13
Mars üçün könüllülər seçiblər - Foto
Dünən, 10:13
“Habertürk” və “Show TV” dövlət nəzarətinə götürülüb
Dünən, 09:28
Dövlət sərhədimizi pozan iki iranlı saxlanılıb
10-09-2025, 17:54
Prokurorluq keçmiş memarın barəsindəki hökmdən protest verib
10-09-2025, 17:16
"Coca-Cola" Rusiya şirkətini məhkəməyə verib
10-09-2025, 12:59
Azərbaycanda havadan su əldə ediləcək
10-09-2025, 12:14
Sabah hava yağışlı olacaq - Proqnoz
10-09-2025, 11:03
Ağdamda 16 yaşlı qızı zorlayıblar - 4 nəfər saxlanılıb
10-09-2025, 10:49
Sərhədimizi pozan əcnəbi saxlanılıb
10-09-2025, 10:24
Sabirabadda 14 yaşlı qızla 20 yaşlı oğlan nişanlanıb, ata həbs edilib
10-09-2025, 10:00
Bakıya narkotik gətirməyi planlaşdıran şəxs tutulub
9-09-2025, 19:05
Müəllimlərin işə qəbulu: apellyasiya nəticələri elan olunub
9-09-2025, 15:53
Qüdrət Həsənquliyev: "Zabitlərə ev verməkdənsə, onlara..."
9-09-2025, 15:52
Şirkət direktoru və digərlərinin cəzası azaldılıb
9-09-2025, 14:34
Şuşada polis postunun suyunu qəsdən kəsən hotel sahibi həbs olunub
9-09-2025, 13:15
Sabahın hava proqnozu açqlanıb
9-09-2025, 13:02
Sumqayıtda avtoxuliqanlar saxlanılıb
9-09-2025, 12:24
Saatlıda qadın tutulub - Narkotiklə
9-09-2025, 12:15
Gəncədən Kəlbəcərə ilk avtobus reysi açılıb
9-09-2025, 12:02
Bakıda evdən oğurluq edən qadın saxlanılıb
9-09-2025, 11:01
Yasda ehsan ləğv edilir? - Açqlama
9-09-2025, 10:22
Gəncə hava limanında qızıl-zinət əşyaları oğurlanıb
9-09-2025, 08:14
Qatilin vəkili üçün pul toplayırlar - Foto
8-09-2025, 18:14
TƏBİB-in elektron sistemində problem yaranıb
8-09-2025, 17:11
Xəzər dənizində brakonyer saxlanılıb - Video
8-09-2025, 17:09
Ali təhsil müəssisələrinə qeydiyyat müddəti uzadılıb
8-09-2025, 16:35
Milli Məclisə yeni qanun layihəsi göndərilib
8-09-2025, 15:39
"Bulvar"ın keçmiş rəhbəri özünü təqsirli saymır - Məhkəmə prosesi
8-09-2025, 14:05
Laçında traktor dərəyə aşıb: bir nəfər ölüb
8-09-2025, 13:59
İcraçı direktor vəzifədən azad olunub
8-09-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
8-09-2025, 10:02
Britaniyada mağaza binasının altında 317 skelet tapılıb
7-09-2025, 18:05
Şəmkirdə təcili yardım maşını körpüdən aşıb, xəsarət alanlar var
7-09-2025, 12:15
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
5-09-2025, 18:42
Daşkəsənin Alaxançallı kəndində sel fəsadlar törədib
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
