18:39 / 21-07-2025
MİQ üzrə müsabiqənin test imtahanının nəticələri açıqlanıb
18:06 / 21-07-2025
Hikmət Hacıyevin adından saxta açıqlama yayılıb
18:05 / 21-07-2025
HƏMAS və İsrail yaxın günlərdə saziş imzalayacaq
17:42 / 21-07-2025
Prezident media nümayəndələrini təltif edib - (Siyahı)
17:22 / 21-07-2025
Masallıda əməliyyat: 39 kq marixuana aşkar edilib - Video
16:45 / 21-07-2025
Konfrans Liqası: üç komandamızın potensial rəqibləri bəlli olub
16:29 / 21-07-2025
İki Koreyanın münasibətini normallaşdırmağa çalışırlar
16:08 / 21-07-2025
"Zirə"nin rəqibi iki futbolçusunu icarəyə verib
15:36 / 21-07-2025
Cəlaloğlu: Keçmiş sovet respubliklarının işğalı real təhlükədir
15:16 / 21-07-2025
Ölkəmizə narkotik keçirməyə cəhd göstərənlər saxlanılıb
14:50 / 21-07-2025
Dünya mətbuatında İlham Əliyevə istinadlar artır - Fotolar
14:30 / 21-07-2025
DTX-nın ələ keçirdiyi “Abu Malik” təxəllüslü şəxs həbs olunub
14:16 / 21-07-2025
Xankəndidə sərt bəyanatlar: Rusiya ilə münasibətdə nə dəyişib?
14:02 / 21-07-2025
Emin Cəfərov UEFA tərəfindən təyinat alıb
13:51 / 21-07-2025
Tramp Putini ikinci dərəcəli sanksiyalar olmadan da əzə bilər
13:35 / 21-07-2025
Çilingəri "tok" vurub"
13:21 / 21-07-2025
Prezidentin dedikləri yaxın gələcək üçün yol xəritəsidir - Professor
13:15 / 21-07-2025
Ələsgər Məmmədli ilə bağlı qərar verilib
12:47 / 21-07-2025
Bakıda adam öldürən məktəbliyə hökm oxunub
12:35 / 21-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:22 / 21-07-2025
Əcnəbilərin Şuşa, Laçın, Ağdam, Füzuli, Xocalı və Xankəndiyə səfərinə icazə verilib
12:21 / 21-07-2025
Deputat: Prezidentin çıxışı beynəlxalq hüquq normalarına əsaslanır
12:06 / 21-07-2025
Qəzzada iki milyondan çox insan aclıq təhlükəsilə üzləşib
11:57 / 21-07-2025
Əli Əsədov onları yük vergisindən azad edib
11:54 / 21-07-2025
Professor hakim partiyadan istefa verib
11:40 / 21-07-2025
Bakıda erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir
11:14 / 21-07-2025
Peşə məktəblərinə qəbul başlayır
11:09 / 21-07-2025
İlham Əliyev Belçika Kralını təbrik edib
11:07 / 21-07-2025
Senator: Tramp Putinə ağır zərbə vuracaq
11:19 / 17-07-2025
Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib - (Yenilənib) - Fotolar
14:04 / 17-07-2025
Növbəti köç karvanı Ağdama çatıb - (Yenilənib)
12:02 / 17-07-2025
Ermənistan yol ayrıcında: sağa getsə, ŞƏT, sola getsə...
11:47 / 18-07-2025
Putin Rusiyasında Stalinin kölgəsi: intihara da icazə lazımdır?
16:10 / 18-07-2025
Azad İsazadə: Yaxın Şərqin təhlükəsizliyini yalnız iki qüvvə təmin edə bilər
16:40 / 18-07-2025
Professor: Rusiya və İran Azərbaycanla Ermənistanın sülh sazişi bağlamasını istəmirlər
19:06 / 17-07-2025
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
15:38 / 18-07-2025
Ermənistanın rəhbər şəxsləri terrorçuların hədəfindədir
07:35 / 17-07-2025
Əridi, qalmadı dağların qarı... - Səməd Məlikzadə yazır
10:41 / 17-07-2025
İki ölkə Rusiyanın artan təhdidlərinə qarşı birləşir
Misir Mərdanov: "Ölkəmizdə dövlət dili Azərbaycan dilidir və..."
Tarix: 24-02-2025 16:14 | Bölmə: Cəmiyyət
Keçmiş postsovet ölkələrindən Estoniyada rus dili təhsil metodikasından çıxarılır. Eston rəsmilər 2030-cu ilədək rus dilinin tədrisini sadəcə xarici dil fənni statusuna endirəcək. Bu ölkədə fikir ayrılığının yaranmasına səbəb olub.
Gənc nəsil bu addımı dəstəkləsə də, orta və yaşlı nəsil sözügedən addımı dəstəkləmir. Qeyd edək ki, hazırda Azərbaycanda xarici dildə olan məktəblərin sırasında rusdilli məktəblərin sayı daha çoxdur. Bu gün ölkədə 300-ə qədər məktəbdə təhsil rus və Azərbaycan bölməsi üzrə paralel şəkildə, 17 məktəbdə isə təhsil yalnız rus dilində aparılır.
Həmin rusdilli məktəblər dövlət büdcəsindən maliyyələşir. Ölkəmizdə fəaliyyət göstərən digər dildə olan məktəblər isə əsasən ödənişlidir.
Məlumata görə, hazırda ümumilikdə orta məktəblərin 7,6 %-də təhsil rus dilindədir. Ümumilikdə təhsil alan uşaqların 6,3 %-i rus dilində oxuyur. Orta məktəblərdə 450 min uşağa rus dili xarici dil kimi tədris edilir. Bu isə ümumi şagirdlərin 32 %-i deməkdir.
Ekspertlər deyirlər ki, ölkədə xarici dillərə eyni yanaşılmalı, rus dilində olan məktəblərin sayı digər dillərdə olan məktəblərdən çox olmamalı, onlara yaradılan şərait bərabərləşdirilməlidir.
Ümumiyyətlə, rus dilində icbari təhsil qadağan edilə bilərmi?
1998-2013-cü illərdə təhsil naziri olmuş, hazırda Elm və Təhsil Nazirliyinin Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun rəhbəri, professor Misir Mərdanov "Cebheinfo.az"-a məsələ ilə bağlı fikirlərini bildirib:
"Mən təhsil naziri vəzifəsində işləyəndə rus dilini məktəblərdə xarici dil kimi keçməyə başladıq. O, mənim üçün çox ağır bir məsələ oldu. Çünki rus dili dərsi deyən çox sayda müəllimlər ixtisara düşməli oldu və biz bu prosesi yaşadıq. Bu gün ölkədə fəaliyyət göstərən, təlimi Azərbaycan dilində olan məktəblərdə rus dili xarici dil kimi öyrənilir və bu, problem deyil.
Ölkəmizdə dövlət dili Azərbaycan dilidir və "Təhsil haqqında" Qanunda yazılıb ki, ümumtəhsil məktəblərində təhsil dövlət dilində olmalıdır. Ancaq orada qeyd edilir ki, valideynlər və müəyyən qruplar övladlarının başqa dildə təhsil almasını istəsə, onlara şərait yaradılmalıdır. O baxımdam , ölkəmizdə rusdilli, ingilisdilli məktəblər də var.
Bunlar ümumilikdə çox deyil. Mən belə halların olmasını müsbət hesab edirəm. O da bir faktdır ki, təlim rus dilində olan məktəblərin sayı təlimi ingilis dilində olan məktəblərdən çoxdur. Bu da o işin təşkili ilə bağlıdır və təbiidir. Çünki keçmişdə bizim məktəblərin böyük əksəriyyəti təlimi rus dilində aparırdı”.
Keçmiş nazir deyib ki, indi onların sayı azalıb: “Hazırda da təlimi rus dilində aparan məktəblər var, mən onların sayını dəqiq deyə bilmərəm. O da doğrudur ki, təlimi ingilis dilində olan məktəblər ödənişlidir, rus dilində olanlar isə dövlət məktəbləridir.
İngilis dilində olan məktəblərin ödənişli olması isə özəl olması ilə bağlıdır. İmkanı olan insanlar o məktəbi açır. Rus dilində olan məktəblərə özəl olmasıyla bağlı də şərt qoyulması başqa məsələdir”.
M.Mərdanov ölkəmizdə rus dilinin geniş yayılması fikri ilə razılaşmır: “Əsasən Bakı, bir də ola bilər bəzi şəhərlərimizdə vətəndaşların müəyyən hissəsi rus dilində danışır. Mən şəxsən hər bir Azərbaycan vətəndaşının ilk növbədə öz ana dilini mükəmməl bilməsinin tərəfdarıyam. Öz ana dilini mükəmməl biləndən sonra neçə xarici dil bilsə onun və vətənin xeyrinədir".
Ailədə rus dilində danışılması və uşaqlarını da rus dilində təhsil almasına gəldikdə isə professor deyir ki, şəxsən bunun tərəfdarı deyil:
"Mənim övladlarım da, nəvələrim də təhsili Azərbaycan dilində alıblar. Mən bununla fəxr edirəm. Övladını rus dilində olan məktəbə qoyan valideyn varsa ki, bu, onun öz işidir. Ancaq Azərbaycan vətəndaşının Azərbaycan dilini bilməməsini mən çox mənfi hal hesab edirəm. Nazir işlədiyim dövrdə də iradlarımı bildirmişəm. Azərbaycanda yaşayıb, onun çörəyini yeyib, onun hesabına böyük mənsəb, vəzifə sahibi olmuş, ancaq Azərbaycan dilini bilməyən adamlara görkəmli şairimiz Bəxtiyar Vahabzadənin şeiri ilə cavab verə bilərsiniz".
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-02-2025 16:14 | Bölmə: Cəmiyyət
Keçmiş postsovet ölkələrindən Estoniyada rus dili təhsil metodikasından çıxarılır. Eston rəsmilər 2030-cu ilədək rus dilinin tədrisini sadəcə xarici dil fənni statusuna endirəcək. Bu ölkədə fikir ayrılığının yaranmasına səbəb olub.
Gənc nəsil bu addımı dəstəkləsə də, orta və yaşlı nəsil sözügedən addımı dəstəkləmir. Qeyd edək ki, hazırda Azərbaycanda xarici dildə olan məktəblərin sırasında rusdilli məktəblərin sayı daha çoxdur. Bu gün ölkədə 300-ə qədər məktəbdə təhsil rus və Azərbaycan bölməsi üzrə paralel şəkildə, 17 məktəbdə isə təhsil yalnız rus dilində aparılır.
Həmin rusdilli məktəblər dövlət büdcəsindən maliyyələşir. Ölkəmizdə fəaliyyət göstərən digər dildə olan məktəblər isə əsasən ödənişlidir.
Məlumata görə, hazırda ümumilikdə orta məktəblərin 7,6 %-də təhsil rus dilindədir. Ümumilikdə təhsil alan uşaqların 6,3 %-i rus dilində oxuyur. Orta məktəblərdə 450 min uşağa rus dili xarici dil kimi tədris edilir. Bu isə ümumi şagirdlərin 32 %-i deməkdir.
Ekspertlər deyirlər ki, ölkədə xarici dillərə eyni yanaşılmalı, rus dilində olan məktəblərin sayı digər dillərdə olan məktəblərdən çox olmamalı, onlara yaradılan şərait bərabərləşdirilməlidir.
Ümumiyyətlə, rus dilində icbari təhsil qadağan edilə bilərmi?
1998-2013-cü illərdə təhsil naziri olmuş, hazırda Elm və Təhsil Nazirliyinin Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun rəhbəri, professor Misir Mərdanov "Cebheinfo.az"-a məsələ ilə bağlı fikirlərini bildirib:
"Mən təhsil naziri vəzifəsində işləyəndə rus dilini məktəblərdə xarici dil kimi keçməyə başladıq. O, mənim üçün çox ağır bir məsələ oldu. Çünki rus dili dərsi deyən çox sayda müəllimlər ixtisara düşməli oldu və biz bu prosesi yaşadıq. Bu gün ölkədə fəaliyyət göstərən, təlimi Azərbaycan dilində olan məktəblərdə rus dili xarici dil kimi öyrənilir və bu, problem deyil.
Ölkəmizdə dövlət dili Azərbaycan dilidir və "Təhsil haqqında" Qanunda yazılıb ki, ümumtəhsil məktəblərində təhsil dövlət dilində olmalıdır. Ancaq orada qeyd edilir ki, valideynlər və müəyyən qruplar övladlarının başqa dildə təhsil almasını istəsə, onlara şərait yaradılmalıdır. O baxımdam , ölkəmizdə rusdilli, ingilisdilli məktəblər də var.
Bunlar ümumilikdə çox deyil. Mən belə halların olmasını müsbət hesab edirəm. O da bir faktdır ki, təlim rus dilində olan məktəblərin sayı təlimi ingilis dilində olan məktəblərdən çoxdur. Bu da o işin təşkili ilə bağlıdır və təbiidir. Çünki keçmişdə bizim məktəblərin böyük əksəriyyəti təlimi rus dilində aparırdı”.
Keçmiş nazir deyib ki, indi onların sayı azalıb: “Hazırda da təlimi rus dilində aparan məktəblər var, mən onların sayını dəqiq deyə bilmərəm. O da doğrudur ki, təlimi ingilis dilində olan məktəblər ödənişlidir, rus dilində olanlar isə dövlət məktəbləridir.
İngilis dilində olan məktəblərin ödənişli olması isə özəl olması ilə bağlıdır. İmkanı olan insanlar o məktəbi açır. Rus dilində olan məktəblərə özəl olmasıyla bağlı də şərt qoyulması başqa məsələdir”.
M.Mərdanov ölkəmizdə rus dilinin geniş yayılması fikri ilə razılaşmır: “Əsasən Bakı, bir də ola bilər bəzi şəhərlərimizdə vətəndaşların müəyyən hissəsi rus dilində danışır. Mən şəxsən hər bir Azərbaycan vətəndaşının ilk növbədə öz ana dilini mükəmməl bilməsinin tərəfdarıyam. Öz ana dilini mükəmməl biləndən sonra neçə xarici dil bilsə onun və vətənin xeyrinədir".
Ailədə rus dilində danışılması və uşaqlarını da rus dilində təhsil almasına gəldikdə isə professor deyir ki, şəxsən bunun tərəfdarı deyil:
"Mənim övladlarım da, nəvələrim də təhsili Azərbaycan dilində alıblar. Mən bununla fəxr edirəm. Övladını rus dilində olan məktəbə qoyan valideyn varsa ki, bu, onun öz işidir. Ancaq Azərbaycan vətəndaşının Azərbaycan dilini bilməməsini mən çox mənfi hal hesab edirəm. Nazir işlədiyim dövrdə də iradlarımı bildirmişəm. Azərbaycanda yaşayıb, onun çörəyini yeyib, onun hesabına böyük mənsəb, vəzifə sahibi olmuş, ancaq Azərbaycan dilini bilməyən adamlara görkəmli şairimiz Bəxtiyar Vahabzadənin şeiri ilə cavab verə bilərsiniz".
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:16
Ölkəmizə narkotik keçirməyə cəhd göstərənlər saxlanılıb
Bu gün, 13:35
Çilingəri "tok" vurub"
Bu gün, 12:47
Bakıda adam öldürən məktəbliyə hökm oxunub
Bu gün, 12:35
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Bu gün, 11:14
Peşə məktəblərinə qəbul başlayır
Bu gün, 09:22
Masallıda 20 yaşlı gənc kanalda boğulub
Dünən, 17:47
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
18-07-2025, 17:42
Bakı və rayonlarda ağaclar qanunsuz kəsilib
18-07-2025, 17:21
İyulun 23-dək isti hava davam edəcək
18-07-2025, 16:14
Maştağada xüsusi əməliyyat: istixanada 881 kq narkotik vasitə aşkarlanıb
18-07-2025, 16:10
Həbsdəki oğluna narkotik gətirən ata tutulub
18-07-2025, 15:34
Səbailin bir hissəsində işıq olmayacaq
18-07-2025, 13:41
Bakı-Naxçıvan-Bakı avtobus reysləri bərpa olunur
18-07-2025, 12:58
81 cinayətkar xüsusi reyslə Əfqanıstana uçur
18-07-2025, 12:51
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
18-07-2025, 11:23
Bağçalara uşaq qəbulu başlayıb
18-07-2025, 08:43
Tramp “The Wall Street Journal”ı məhkəməyə verir
17-07-2025, 19:06
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
17-07-2025, 16:13
Bakı şəhər Prokurorluğunda əməliyyat müşavirəsi keçirilib
17-07-2025, 12:51
Respublika çempionu kanalda boğulub
17-07-2025, 12:41
EXPARGO-nun gətirdiyi uşaq qidası zay çıxıb - Video
17-07-2025, 12:23
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
17-07-2025, 11:43
Marsdan gələn meteorit rekord qiymətə satılıb
17-07-2025, 11:15
Laçında dağlıq ərazidə yanğın: saxlanılanlar var - (Yenilənib)
17-07-2025, 11:09
I sinfə qəbul üçün məktəb və müəllim seçiminə start verilib
16-07-2025, 18:14
17 yaşlı şəxs Yuxarı Şirvan kanalında batıb
16-07-2025, 16:52
Bakıda qadın güllələnib: şübhəli şəxs klinika direktoru olan həyat yoldaşıdır - Yenilənib
16-07-2025, 15:12
Mədəniyyət Nazirliyinin tenderi ləğv olunub
16-07-2025, 14:44
Oğuzda üzərinə ağac düşən 34 yaşlı şəxs ölüb
16-07-2025, 13:01
General vəzifədən azad edilib? - Açıqlama
16-07-2025, 12:42
Sabah 40 dərəcə isti olacaq
16-07-2025, 12:30
Dağlıq ərazidə güclü yanğın başlayıb - (Yenilənib)
16-07-2025, 12:04
Rezidentura və magistratura imtahanları elektronlaşdırılacaq
16-07-2025, 11:47
DİM sədri: "Ali məktəblərdə ödənişli əsaslarla olan yerlərin 90% dolacağı gözlənilir"
16-07-2025, 09:05
Sabirabadda arvad ərini bıçaqlayıb
16-07-2025, 08:44
İtkin düşən helikopterin qalıqları tapılıb
16-07-2025, 08:30
İctimaiyyət İlon Maskın məxfi “açarı”ndan xəbər tutub
15-07-2025, 15:25
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
15-07-2025, 14:49
Kamran Əliyev daha iki prokurorla bağlı əmr imzalayıb
15-07-2025, 13:46
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
15-07-2025, 12:35
Bakıda şəhidin adını daşıyan küçənin sakinləri imdad diləyir - Fotolar
15-07-2025, 11:43
Tələbələrin köçürülməsinə start verilir
15-07-2025, 10:49
Xəstəxanaya yerləşdirilən məktəbli vəfat edib
15-07-2025, 10:27
Kəlbəcərdə 3 tondan artıq çətənə bitkisi məhv edilib
15-07-2025, 08:02
Mask “Starship” prototipinin onuncu uçuşunu elan edib
14-07-2025, 17:53
Məhkəmə yazıçıya 14 il həbs cəzası verib
14-07-2025, 17:33
Tiktoker Rəşad Abdullayev ev dustaqlığına buraxılıb
14-07-2025, 16:04
"Dənizkənarı Bulvar İdarəsi”nin sabiq sədrinin məhkəməsi başlayıb
14-07-2025, 15:55
Qalada iki min il əvvəlin ayaqqabılarını tapıblar - Foto
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
