23:36 / 20-10-2025
Qurban Qurbanov: "Üstünlük bəlkə də rəqib tərəfdədir, çünki..."
22:54 / 20-10-2025
Əyləncəli heyvanlar... - Fotolar
22:25 / 20-10-2025
Fərid Qayıbov COP10-un sədri seçilib
22:14 / 20-10-2025
Xələf Xələfov Tehranda İran rəsmiləri ilə görüşüb - Fotolar
18:18 / 20-10-2025
Britaniya ordusu PUA-ları xəbərdarlıq etmədən vuracaq
18:17 / 20-10-2025
Yazıçı Anar: “Xəstəyəm, heç bir məsələ haqqında danışa bilmərəm...”
18:04 / 20-10-2025
Tramp Ukrayna prezidentini hədələyib
18:02 / 20-10-2025
"Qarabağ" İspaniyaya yollanıb
17:49 / 20-10-2025
Novella Cəfəroğlu: "Mən “vurulan” adamın arxasınca danışmamışam"
17:24 / 20-10-2025
Heydər Əliyev Mərkəzində caz konserti keçiriləcək
17:11 / 20-10-2025
Sabah güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
16:56 / 20-10-2025
Bulvar İdarəsinin sabiq sədri hakim qarşısına çıxarılıb
16:51 / 20-10-2025
Nazirliyin istirahət evinin rəisi niyə tutulub? - Açıqlama
16:39 / 20-10-2025
Keçmiş baş nazirdən xəyanət şübhəsi var
16:31 / 20-10-2025
İlham Əliyev Qazaxıstana dövlət səfərinə gəlib - Fotolar
16:19 / 20-10-2025
Venesuela həmləsi - Nurlan Umudov yazır
16:07 / 20-10-2025
Mollazadə: Putin-Tramp görüşündə müsbət nəticə əldə edilməyəcək
15:52 / 20-10-2025
Nazir müavini vəzifədən azad olunub
15:51 / 20-10-2025
Ramiz Mehdiyev dövlətə təhlükə yaradıb - Professor
15:46 / 20-10-2025
Sabiq baş nazir: "Ramiz Mehdiyevdən kömək ummamışam"
15:23 / 20-10-2025
Ziya Məmmədovun qardaşı: "Məni istintaqa cəlb etməyiblər"
14:51 / 20-10-2025
Rektordan Mehdiyevin gəlini ilə bağlı - Açıqlama
14:42 / 20-10-2025
AZAL təyyarəsi Sankt-Peterburqa qayıtmağa məcbur olub - Yenilənib
14:41 / 20-10-2025
Nizami Rəmzinin qızı həbs edilib
14:28 / 20-10-2025
ANAMA əməkdaşı Xocavənddə minaya düşüb
13:02 / 20-10-2025
Ramiz Mehdiyevin gəlini işə çıxmır
12:53 / 20-10-2025
Tramp gücləndirilmiş təhlükəsizlik şəraitində Floridanı tərk edib
12:37 / 20-10-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:11 / 17-10-2025
Professor: Ramiz Mehdiyev yüksək vəzifələrə 900-dən çox kadr yerləşdirib
19:51 / 17-10-2025
Füzlinin intensiv inkişafı... - Şəfa Əliyev yazır
16:01 / 18-10-2025
Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasının üzvlüyündən azad edilib
14:10 / 16-10-2025
“Ramiz Mehdiyev anti-milli ünsürdür” - DQC sədri
15:51 / 20-10-2025
Ramiz Mehdiyev dövlətə təhlükə yaradıb - Professor
16:07 / 20-10-2025
Mollazadə: Putin-Tramp görüşündə müsbət nəticə əldə edilməyəcək
11:33 / 16-10-2025
Ramiz Mehdiyevlə əlaqəli şəxslər həbs edilə bilər
13:05 / 16-10-2025
Təndir çörəyinin ətri - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:15 / 18-10-2025
ANAMA sədrinə I müavin təyin olunub
23:49 / 15-10-2025
Vahid Əhmədovdan Ramiz Mehdiyev haqqında - Açıqlama
12:02 / 16-10-2025
Rusiya təcavüzün ikinci mərhələsinə hazırlaşır
14:28 / 20-10-2025
ANAMA əməkdaşı Xocavənddə minaya düşüb
Dəbə minən müşavir təyinatları: dövlət büdcəsindən izafi pullar xərclənir
Tarix: 05-09-2025 10:35 | Bölmə: Cəmiyyət
Son vaxtlar mediada “filankəs nazir müşaviri vəzifəsinə təyin edildi” xəbərləri artıb. Müşahidə edilən hallardan biri müşavir ştatlarının yaradılması və nazirlərin özlərinə bir deyil, bir neçə müşavir götürməsi məsələsidir. Bəzi nazirlərin hətta bir neçə müşaviri var.
Adətən rəsmi və qeyri-rəsmi tədbirlərdə, ictimai yığıncaqlarda nazir müavinlərindən çox müşavirlər iştirak edir. Belə bir tendensiya yaranıb ki, kimsə işdən çıxarılırsa, onu müəyyən nazirliklərə müşavir vəzifəsinə göndərirlər. Nəticədə də nazirliklərdə müşavir vəzifəsi ştatı get-gedə artır, “şişir”.
Bu həm də büdcədən əlavə vəsaitin xərclənməsinə yol açan amildir. Müşavir ştatlarının “şişirdilməsi” nəticəsində dövlət büdcəsindən izafi pullar xərclənir.
Nazir müşavirinin vəzifəsi, nazirin həvalə etdiyi sahəyə funksional nəzarəti həyata keçirmək, həmin sahənin inkişafı üçün tədbirlər görmək və nazirə müvafiq məsələlərdə məsləhət verməkdir. Bu vəzifə, dövlət orqanında nazirin əsas köməkçilərindən biri olaraq müəyyən bir sahənin koordinasiyası və inkişafına cavabdehdir. Müşavir nazirə müvafiq sahələrlə bağlı məsləhətlər verir, analizlər aparır və qərar qəbul etmə prosesində iştirak edir. Müşavir nazirin tabeliyindəki qurumlar arasında əməkdaşlığı və koordinasiyanı təmin edir.
Nazir müşavirinin vəzifəsi dövlət orqanının effektiv fəaliyyəti, strategiyaların uğurlu həyata keçirilməsi və nazirin iş yükünün yüngülləşdirilməsi baxımından əhəmiyyətlidir.
Nazirlərə bu qədər müşavir nəyə lazımdır, bu da büdcənin talanmasının bir variantı deyilmi?
Bu məsələ sosial mediada da zaman-zaman müzakirələrə səbəb olur. Qeyd edilir ki, çox hallarda müşavir postları təqaüdə çıxmış məmurlar, “sadiq” şəxslər və ya yaxın çevrədəki insanlar üçün ayrılır. Bu vəzifələrin bir çoxunda konkret fəaliyyət, nəticə və ya hesabat yoxdur. Kimlərinsə orada işlədiyini bilmək olur, amma nə iş gördükləri, dövlətə nə töhfə verdikləri bəlli olmur. Belə olan halda müşavirlik, sadəcə, maaş alan bir formal vəzifəyə çevrilir.
Ekspertlərə görə, bütün bu vəzifələrin saxlanılması dövlət büdcəsinə ciddi yükdür. Maaşlar, imtiyazlar, xidməti avtomobillər və digər xərclər nəzərə alındıqda, bu strukturlar əgər real iş görmürsə, sadəcə, vəsaitlərin israfı deməkdir. Bu, birbaşa olmasa da, dolayısı ilə büdcənin talanması kimi qiymətləndirilə bilər.
İnkişaf etmiş ölkələrdə müşavir konkret sahə üzrə təcrübəli şəxs olur, məhdud müddətə işə götürülür və gördüyü iş nəticə ilə ölçülür. Müşavirlik institutunun necə qurulduğu, kimlər tərəfindən tutulduğu və necə işlədiyi ölkədən ölkəyə ciddi fərqlənir. Məsələn, Türkiyədə dövlət qurumlarında müşavirlik geniş yayılıb. Burada həm baş müşavir, həm də sahəvi müşavir vəzifələri var. Prezident yanında müşavirlər, nazirlər yanında çalışan danışmanlar və digər dövlət strukturlarındakı müşavirliklər müxtəlif sahələr üzrə fəaliyyət göstərir. Bəzən bu vəzifələrin sayının çox olması və konkret nəticənin olmaması cəmiyyətdə tənqidə səbəb olur. Bununla belə, qanunvericilikdə bu vəzifələrin funksiyaları müəyyən olunub.
Beynəlxalq təcrübəyə baxanda görmək olur ki, müşavirlik vəzifələri təsadüfi və ya formal postlar deyil. Onlar konkret məqsədlərlə yaradılır, nəticə tələb olunur və ictimai nəzarətə açıqdır. Əsas fərqləndirici cəhətlər şəffaflıq, hesabatlılıq və funksiyaların aydın olmasıdır. Müşavir sayının məhdud saxlanılması, onların təyin olunma qaydasının obyektivliyi və iş nəticələrinin ölçülməsi bu institutun faydalı və səmərəli olmasına imkan yaradır.
Əgər bu prinsiplər pozularsa, müşavirlik institutları dövlət büdcəsi üçün yükə çevrilə bilər və vətəndaşlar tərəfindən “formal vəzifə”, yaxud “təyinatla verilmiş mükafat” kimi qəbul olunur. Bu isə ictimai inamı zədələyir və dövlət idarəçiliyində effektivliyin azalmasına səbəb ola bilər.
Bizdə isə bu istiqamətdə şəffaflıq çox vaxt aşağı səviyyədədir. Vətəndaşlar bu məsələlərlə bağlı məlumat ala bilmir, hesabat yoxdur, ictimai nəzarət mexanizmi işləmir. Əgər dövlət strukturlarında şəffaflıq, səmərəlilik və ictimai inam vacibdirsə, müşavirlik vəzifələri də ciddi şəkildə təhlil olunmalı, hər biri əsaslandırılmalı və səmərəli olub-olmadığına qiymət verilməlidir. Əks halda, bu sistem sadəcə, yeni adlarla köhnə problemləri davam etdirmiş olur.
İqtisadçı Natiq Cəfərli mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a deyib ki, Azərbaycan qanunvericiliyinə görə nazir müavinini Prezident təyin edir: “Amma nazir özü müşavir təyin edə bilər. Ona görə də belə bir boşluq yaranıb. Qanunvericilikdəki bu boşluqdan istifadə edərək nazirlər bir neçə şəxsi öz yaxın çevrəsində müşavir təyin edə bilir. Təbii ki, bunun əsaslandırılması da olmalıdır. Bu müşavirlərin gördüyü iş, onlar üçün bu ştatın açılmasına nədən zərurət yaranıb. Nazirlik bunu əsaslandırmalıdır. Nəticə etibarilə də onları yüksək maaşla müşavir təyin etməklə öz səlahiyyətlərindən istifadə etmiş olurlar ”.
Natiq Cəfərli əlavə edib ki, buna nəzarəti isə parlament yerinə yetirməlidir: “Qanunvericilikdə dəyişikliklərə ehtiyac var. Yəni müşavirlərə nəzarət etmək üçün parlamentə daha çox səlahiyyət verilməlidir”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-09-2025 10:35 | Bölmə: Cəmiyyət
Son vaxtlar mediada “filankəs nazir müşaviri vəzifəsinə təyin edildi” xəbərləri artıb. Müşahidə edilən hallardan biri müşavir ştatlarının yaradılması və nazirlərin özlərinə bir deyil, bir neçə müşavir götürməsi məsələsidir. Bəzi nazirlərin hətta bir neçə müşaviri var.
Adətən rəsmi və qeyri-rəsmi tədbirlərdə, ictimai yığıncaqlarda nazir müavinlərindən çox müşavirlər iştirak edir. Belə bir tendensiya yaranıb ki, kimsə işdən çıxarılırsa, onu müəyyən nazirliklərə müşavir vəzifəsinə göndərirlər. Nəticədə də nazirliklərdə müşavir vəzifəsi ştatı get-gedə artır, “şişir”.
Bu həm də büdcədən əlavə vəsaitin xərclənməsinə yol açan amildir. Müşavir ştatlarının “şişirdilməsi” nəticəsində dövlət büdcəsindən izafi pullar xərclənir.
Nazir müşavirinin vəzifəsi, nazirin həvalə etdiyi sahəyə funksional nəzarəti həyata keçirmək, həmin sahənin inkişafı üçün tədbirlər görmək və nazirə müvafiq məsələlərdə məsləhət verməkdir. Bu vəzifə, dövlət orqanında nazirin əsas köməkçilərindən biri olaraq müəyyən bir sahənin koordinasiyası və inkişafına cavabdehdir. Müşavir nazirə müvafiq sahələrlə bağlı məsləhətlər verir, analizlər aparır və qərar qəbul etmə prosesində iştirak edir. Müşavir nazirin tabeliyindəki qurumlar arasında əməkdaşlığı və koordinasiyanı təmin edir.
Nazir müşavirinin vəzifəsi dövlət orqanının effektiv fəaliyyəti, strategiyaların uğurlu həyata keçirilməsi və nazirin iş yükünün yüngülləşdirilməsi baxımından əhəmiyyətlidir.
Nazirlərə bu qədər müşavir nəyə lazımdır, bu da büdcənin talanmasının bir variantı deyilmi?
Bu məsələ sosial mediada da zaman-zaman müzakirələrə səbəb olur. Qeyd edilir ki, çox hallarda müşavir postları təqaüdə çıxmış məmurlar, “sadiq” şəxslər və ya yaxın çevrədəki insanlar üçün ayrılır. Bu vəzifələrin bir çoxunda konkret fəaliyyət, nəticə və ya hesabat yoxdur. Kimlərinsə orada işlədiyini bilmək olur, amma nə iş gördükləri, dövlətə nə töhfə verdikləri bəlli olmur. Belə olan halda müşavirlik, sadəcə, maaş alan bir formal vəzifəyə çevrilir.
Ekspertlərə görə, bütün bu vəzifələrin saxlanılması dövlət büdcəsinə ciddi yükdür. Maaşlar, imtiyazlar, xidməti avtomobillər və digər xərclər nəzərə alındıqda, bu strukturlar əgər real iş görmürsə, sadəcə, vəsaitlərin israfı deməkdir. Bu, birbaşa olmasa da, dolayısı ilə büdcənin talanması kimi qiymətləndirilə bilər.
İnkişaf etmiş ölkələrdə müşavir konkret sahə üzrə təcrübəli şəxs olur, məhdud müddətə işə götürülür və gördüyü iş nəticə ilə ölçülür. Müşavirlik institutunun necə qurulduğu, kimlər tərəfindən tutulduğu və necə işlədiyi ölkədən ölkəyə ciddi fərqlənir. Məsələn, Türkiyədə dövlət qurumlarında müşavirlik geniş yayılıb. Burada həm baş müşavir, həm də sahəvi müşavir vəzifələri var. Prezident yanında müşavirlər, nazirlər yanında çalışan danışmanlar və digər dövlət strukturlarındakı müşavirliklər müxtəlif sahələr üzrə fəaliyyət göstərir. Bəzən bu vəzifələrin sayının çox olması və konkret nəticənin olmaması cəmiyyətdə tənqidə səbəb olur. Bununla belə, qanunvericilikdə bu vəzifələrin funksiyaları müəyyən olunub.
Beynəlxalq təcrübəyə baxanda görmək olur ki, müşavirlik vəzifələri təsadüfi və ya formal postlar deyil. Onlar konkret məqsədlərlə yaradılır, nəticə tələb olunur və ictimai nəzarətə açıqdır. Əsas fərqləndirici cəhətlər şəffaflıq, hesabatlılıq və funksiyaların aydın olmasıdır. Müşavir sayının məhdud saxlanılması, onların təyin olunma qaydasının obyektivliyi və iş nəticələrinin ölçülməsi bu institutun faydalı və səmərəli olmasına imkan yaradır.
Əgər bu prinsiplər pozularsa, müşavirlik institutları dövlət büdcəsi üçün yükə çevrilə bilər və vətəndaşlar tərəfindən “formal vəzifə”, yaxud “təyinatla verilmiş mükafat” kimi qəbul olunur. Bu isə ictimai inamı zədələyir və dövlət idarəçiliyində effektivliyin azalmasına səbəb ola bilər.
Bizdə isə bu istiqamətdə şəffaflıq çox vaxt aşağı səviyyədədir. Vətəndaşlar bu məsələlərlə bağlı məlumat ala bilmir, hesabat yoxdur, ictimai nəzarət mexanizmi işləmir. Əgər dövlət strukturlarında şəffaflıq, səmərəlilik və ictimai inam vacibdirsə, müşavirlik vəzifələri də ciddi şəkildə təhlil olunmalı, hər biri əsaslandırılmalı və səmərəli olub-olmadığına qiymət verilməlidir. Əks halda, bu sistem sadəcə, yeni adlarla köhnə problemləri davam etdirmiş olur.
İqtisadçı Natiq Cəfərli mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a deyib ki, Azərbaycan qanunvericiliyinə görə nazir müavinini Prezident təyin edir: “Amma nazir özü müşavir təyin edə bilər. Ona görə də belə bir boşluq yaranıb. Qanunvericilikdəki bu boşluqdan istifadə edərək nazirlər bir neçə şəxsi öz yaxın çevrəsində müşavir təyin edə bilir. Təbii ki, bunun əsaslandırılması da olmalıdır. Bu müşavirlərin gördüyü iş, onlar üçün bu ştatın açılmasına nədən zərurət yaranıb. Nazirlik bunu əsaslandırmalıdır. Nəticə etibarilə də onları yüksək maaşla müşavir təyin etməklə öz səlahiyyətlərindən istifadə etmiş olurlar ”.
Natiq Cəfərli əlavə edib ki, buna nəzarəti isə parlament yerinə yetirməlidir: “Qanunvericilikdə dəyişikliklərə ehtiyac var. Yəni müşavirlərə nəzarət etmək üçün parlamentə daha çox səlahiyyət verilməlidir”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:11
Sabah güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
Bu gün, 16:56
Bulvar İdarəsinin sabiq sədri hakim qarşısına çıxarılıb
Bu gün, 12:37
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Bu gün, 12:14
Xaçmazda 34 yaşlı şəxs güllələnib
Bu gün, 10:46
Su anbarında meyit tapılıb
Bu gün, 09:40
Gəncədə 25 yaşlı gənc toyda bıçaqlanıb
17-10-2025, 19:38
Deportasiyadan bəhs edən kitabın təqdimatı olub - Fotolar
17-10-2025, 18:02
DİN-də kollegiya iclası keçirilib
17-10-2025, 16:57
Ramiz Mehdiyev ev dustaqlığını bu villasında çəkir - Fotolar
17-10-2025, 14:09
Emin Hüseynov: "Füzuli şəhərində artıq 3 mindən çox əhali yaşayır"
17-10-2025, 12:50
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
17-10-2025, 12:05
"Hakimlər haqqında" qanuna dəyişikliklər qəbul olunub
17-10-2025, 10:26
Xidmət: "Yağışlı hava davam edəcək"
17-10-2025, 09:56
Ekspert: "Eşqi Bağırov Agentliyə buraxılmır, onun "qələm"i qırılıb"
17-10-2025, 08:47
Robot köpəklər Çinin küçələrində patrulluq edirlər
17-10-2025, 08:05
3D-bioprinter tibb aləmində yenilik olacaq
16-10-2025, 18:01
Fərhad Əhmədov məhkəmədə: "İnandırmışdılar ki, yaxtanı azad edəcəklər"
16-10-2025, 17:09
Daha bir vəzifəli şəxs saxlanılıb - Foto
16-10-2025, 16:25
Füzulidəki qəzada dörd nəfər xəsarət alıb
16-10-2025, 12:38
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
16-10-2025, 12:29
"QHT işi" üzrə həbs olunan şəxsin məhkəməsi başlayır
16-10-2025, 11:37
Yasamalda iki nəfər güllələnib - (Yenilənib)
16-10-2025, 10:32
Balaxanıda sursat aşkarlanıb
16-10-2025, 09:45
Sosialist əməyi qəhrəmanı 86 yaşında vəfat edib
15-10-2025, 18:10
Azərbaycanlı və rusiyalı alimlər dərinlikdən gələn sirri açıblar - Foto
15-10-2025, 17:02
Növbəti iki gündə bəzi rayonlara sulu qar yağacaq - Xəbərdarlıq
15-10-2025, 16:48
Bəzi dairə seçki komissiyalarının tərkibi dəyişib
15-10-2025, 15:48
DTX və DSX sərhəddə əməliyyat keçirib - Foto
15-10-2025, 14:58
Zərdabda qəsdən yanğın törədən şəxs cərimələnib
15-10-2025, 13:04
Sabah yağış yağacaq
15-10-2025, 12:15
Azərbaycana yenə PUA ilə narkotik gətirmək istəyiblər
15-10-2025, 12:13
TƏBİB xarici vətəndaşlara da xidmət göstərəcək
15-10-2025, 10:09
Qərbi azərbaycanlılarla bağlı tədbir keçirilib - Fotolar
15-10-2025, 09:38
Bakı metrosunda qatarların hərəkətində problem yaranıb
15-10-2025, 08:49
Sümükləri tapılan mamontun 45 min il yaşı var - Fotolar
14-10-2025, 18:01
Sabiq icra başçısı vəfat edib
14-10-2025, 14:02
İrandan PUA vasitəsilə narkotik keçirən narkotacir həbs olunub
14-10-2025, 12:43
“Tarqovı”da qanunsuz fotoqraflıq edən gənc həbs olunub
14-10-2025, 12:19
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
14-10-2025, 11:24
İlkin Süleymanovun məhkəməsi təxirə salınıb
14-10-2025, 10:46
Dövlət hesabına 62 xarici tələbə ölkəmizdə təhsil alacaq
14-10-2025, 09:09
Daha bir QHT sədrinə cinayət işi açılıb
14-10-2025, 09:00
Pişiklərin ən çox sevildiyi ölkələrin adı açıqlanıb - Siyahı
13-10-2025, 17:57
Konstitusiya Məhkəməsi Baş Prokurorluğun sorğusuna baxacaq
13-10-2025, 17:31
Dövlət Komitəsi dəbdəbəli ziyafətə 200 min xərcləyəcək
13-10-2025, 16:32
Xəzərin Xaçmaz sahillərində suiti cəsədləri tapılıb
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
